Veilig Internetten
Rob van Geuns Februari 2015
Agenda •
Wat is malware? ‐
Wat bestaat er?
‐
Wat voor kwaad doet het?
‐
Waar komt die troep vandaan?
‐
Waarom?
•
Hoe voorkomen we besmetting?
•
Hoe weet je dat je besmet ben en wat dan? Veilig Internetten door Rob van
Filosofie Wie voor niets bang is, wordt door het gevaar verrast. (Confucius)
Erger dan de oorlog is de angst ervoor. (Seneca)
Veilig Internetten door Rob van
Wat bestaat er allemaal? Malware (Schadelijke software) • • • • •
Virussen
En dan praten we ook nog over:
Wormen
•
Phishing
Adware
•
Pharming
Spyware
•
Botnet (DDoS)
Trojaanse paarden (Trojan Horses)
•
..
Veilig Internetten door Rob van
Virussen Een computer virus is een schadelijk stukje software dat zich ongevraagd in de computer (geheugen/ harde schijf) nestelt en “iets” gaat doen. Voorbeelden: •
•
•
Iedere dag om 12 uur een boodschap op het scherm De computer blokkeren door steeds meer kopieën van een programma te starten Bepaalde delen van de harde schijf Veilig Internetten door Rob van wissen
Virussen (2)
Maar: Een virus kan alleen via een actie binnenkomen: meestal doordat de gebruiker een ongewenst document of programmaatje opent. Vroeger via besmette CD’s of diskettes, tegenwoordig vooral via e-mail of besmette links Veilig Internetten door Rob van
Virussen via e-mail Let bij e-mail op bijlages. Klik niet op een bijlage tenzij: •
Je weet wie de afzender is (en dan nog)
•
Scan de bijlage voor opening
Veilig Internetten door Rob van
Phishing/pharming
Veilig Internetten door Rob van
Phishing/Pharming
Veilig Internetten door Rob van
Pharming
Veilig Internetten door Rob van
Is dit de goede site?
Veilig Internetten door Rob van
Wormen
• •
•
Wormen zijn virussen die zichzelf verspreiden De gevolgen van wormen zijn vergelijkbaar met die van virussen. Sommige wormen doen “niets anders” dan alles plat leggen door het generen van veel activiteit (in de computer en/of het netwerk)
Veilig Internetten door Rob van
Adware (advertentie software) Ongevraagde advertenties of verwijzingen
•
•
•
‐
Ongewenste startpagina
‐
Ongewenste zoekmachine
‐
Toolbars
Adware komt meestal met gratis software mee Bij sommige programma’s kan je betalen om de adware kwijt te raken ... Veilig Internetten door Rob van
Toolbars
Veilig Internetten door Rob van
Waar komen al die toolbars vandaan? •
Verpakt bij andere software -
•
LEES de aanwijzingen/voorwaarden en verwijder vinkjes
Via zgn. handige extra hulpjes en hulpsites -
Al die extra programma’s zijn NIET nodig
-
Wordt wantrouwig als er Gratis staat
-
Blijf weg bij Softonic, e.d. Veilig Internetten door Rob van
Spyware (spionnage software) Lijkt op adware, maar haalt of registreert informatie van je computer: •
Wachtwoorden en gebruikersnamen
•
Gebruik/gewoontes vastleggen ‐
•
Bijvoorbeeld: welke internet sites bezoek je en hoe lang
Mailadressen verzamelen Veilig Internetten door Rob van
Trojan horse (Trojaans paard)
Spelletje, schermbeveiliging of hulpprogrammaatje met ingebouwde, ongewenste extra functies: •
Adware
•
Spyware
•
Opslag van illegale inhoud
•
Verzendstation van illegale inhoud (bijv. spam of DDoS) Veilig Internetten door Rob van
Botnet •
Klein, onopvallend programma dat op afstand geactiveerd kan worden
Typisch
Botnet
Zombie computers
Veilig Internetten door Rob van
DDoS
(Distributed Denial of Service)
Veilig Internetten door Rob van
Veilig Internetten door Rob van
Hoax (Nepbericht) Nepbericht dat per e-mail binnenkomt en iets aanbeveelt, bijv.: • Een bepaald bestand te verwijderen • Een bepaalde site bezoeken • Een antwoord te geven • Een bericht doorsturen (aan al je vrienden) • …… Geloof het niet! Doe het niet! Stuur die berichten NIET door! Veilig Internetten door Rob van
Voorbeeld van een hoax onderwerp: Nieuwe berovingstruc!!! POLITIEBERICHT Spoedbericht van de politie over (wederom) een nieuwe berovingstruc van OOSTBLOK criminelen ... Bericht van politie Dit bericht komt rechtstreeks van de politie !!!! Ze zijn weer bezig, waarom lezen we zoiets niet in de Krant ??? Héél belangrijk !!! In een benzinestation in Antwerpen, stapte een man op een vrouw af die stond te tanken. Hij bood aan haar te helpen, een type Oostblokker, stelde zich voor als schilder en gaf haar zijn visitekaartje. Zij nam het visitekaartje aan als blijk van goede wil, en stapte terug in haar auto. De man stapte toen in een andere auto, die bestuurd werd door een andere man. Toen de vrouw zich klaarmaakte om verder te rijden, zag ze dat beide mannen op dat ogenblik ook gingen vertrekken. Bijna onmiddellijk voelde ze zich onwel, en leek geen adem meer te kunnen halen. Ze probeerde het raampje te openen, en werd er zich van bewust dat de misselijkmakende geur op haar hand zat, n.l. de hand die het visitekaartje had aangenomen. Ze zag dat de auto met beide mannen haar op de voet volgde, en was zich er van bewust dat ze snel iets moest doen. Ze reed de parking op van het eerstvolgende benzinestation, stopte en begon onmiddellijk en herhaaldelijk te toeteren en om hulp te roepen. Beide mannen sloegen toen heel snel op de vlucht, maar de vrouw voelde zich nog steeds onwel. Pas een tijdje later begon de vrouw zich weer beter te voelen. Er zat dus duidelijk een substantie op het kaartje, die haar flink in de problemen had kunnen brengen. Dit verdovend middel heet BURUNDANGA en wordt gebruikt om mensen te overvallen, om hen te bestelen of op een andere manier van hen te profiteren. Deze drug is vier maal krachtiger dan een verkrachtingsdrug en is overdraagbaar via een simpel visitekaartje. Wees voorzichtig en neem dus geen visitekaartje aan van een onbekende, zeker als U op dat ogenblik alleen bent. Dit geldt ook voor mensen die U thuis bezoeken en U hun diensten aanbieden, terwijl ze U hun visitekaartje afgeven. Stuur dit bericht zoveel mogelijk door via de moderne communicatiemiddelen, opdat we dergelijke vormen van agressie kunnen voorkomen.
Veilig Internetten door Rob van
SPAM (Ongevraagde reclame per email)
Meest bekend: medicijnen, leningen, goedkope software, nep horloges, nieuwe aandelen, … Te bestrijden via filters in de browser en/of speciale programma’s van de provider •
•
Geef nooit antwoord; doe geen “unsubscribe”; maak nooit de bijlage open Gewoon weggooien; evt. het spam-filter aanpassen Veilig Internetten door Rob van
Ransomware
•
De allernieuwste ellende
Veilig Internetten door Rob van
Veilig Internetten door Rob van
Veilig Internetten door Rob van
Veilig Internetten door Rob van
Waarom maken mensen malware? •
GELD
•
Voor de uitdaging
•
Verkoopbevordering
•
Informatie verzamelen ‾
Gewoontes,
‾
Bedrijfsspionage
•
Vandalisme
•
Gebruik van andermans computers Veilig Internetten door Rob van
Veilig Internetten door Rob van
Beveiligen
Veilig Internetten door Rob van
Beveiligen – bijwerken software
Houdt Windows, Adobe Reader, Java etc. up-todate! Dus installeer alle aangeboden updates van veilige programma’s ‐
Let op de taakbalk
‐
Let op het onderhoudscentrum Veilig Internetten door Rob van
Onderhoudscentrum (W7)
Veilig Internetten door Rob van
Onderhoudscentrum (W7)
Veilig Internetten door Rob van
Beveiligingscentrum (Windows 8)
Veilig Internetten door Rob van
Beveiligingscentrum (Windows 8)
Veilig Internetten door Rob van
Beveiligen – virusscanner •
•
Zorg voor een goede virusscanner en houd deze upto-date ‐
Voor gewoon gebruik zijn de gratis scanners van Microsoft (Security Essentials), Antivir, AVG en Avast prima geschikt
‐
Windows 8 heeft Defender ingebouwd
‐
Installeer NOOIT meer dan één antivirusscanner
Zorg dat de firewall aanstaat ‐
Ook hier: de ingebouwde firewall van Windows is Internetten door Rob van voldoende bij Veilig normaal gebruik
Beveiligen – draadloos netwerk •
Zorg dat de beveiliging van je draadloze netwerk aanstaat •
•
Gebruik zo mogelijk WPA2
Overweeg het gebruik van een Home Plug bij desktops i.p.v. draadloos
Veilig Internetten door Rob van
Beveiligen – verstandig gebruik
Gebruik je PC verstandig: • •
•
Open geen verdachte e-mails Blijf weg van rare sites (porno, hackers, serials, warez, p2p, ….) Installeer geen zgn. handige gratis programma’s -
•
•
Ze zijn echt niet nodig!
Geef niet je naam, email adres (en zeker niet je wachtwoorden) als het niet echt nodig is! Stop met Windows XP (en nog eerdere versies) Veilig Internetten door Rob van
Veilig Internetten door Rob van
Download- alleen bij softwaremaker
Veilig Internetten door Rob van
Downloads – Let op de vinkjes
NEE, dus
Veilig Internetten door Rob van
Let op de vinkjes!
Veilig Internetten door Rob van
Hoe weet je dat je besmet bent?
Typische symptomen: •
Computer wordt alsmaar langzamer
•
Rare pop-ups
•
Browser gaat steeds naar ongevraagde sites
•
… Veilig Internetten door Rob van
En als je toch besmet bent?
Vraag hulp van deskundigen, bijv. •
HCC- inloop, HCC-helpdesk
•
Seniorweb – PCHulp
•
Forums (Helpmij, Nucia, HCC, …)
Veilig Internetten door Rob van
Veilig Internetten door Rob van