Veilig Internetten Rob van Geuns April 2013
Agenda • Wat is malware? ‐ ‐ ‐ ‐
Wat bestaat er allemaal? Wat voor kwaad doet het? Waar komt die troep vandaan? Waarom?
• Hoe voorkomen we besmetting? • Hoe weet ik dat ik besmet ben en wat doe ik dan?
Wat bestaat er allemaal? Malware = Schadelijke software • Virussen • Wormen • Adware • Spyware • Trojan Horses • Hoax (nep) • SPAM
Virussen Een computer virus is een schadelijk stukje software dat zich ongevraagd in de computer (geheugen/ harde schijf) nestelt en “iets” ongewenst gaat doen. Voorbeelden: • • •
Iedere dag om 12 uur een boodschap op het scherm De computer blokkeren door steeds meer kopieën van een programma te starten Bepaalde delen van de harde schijf wissen
Virussen (2) Maar: Een virus kan alleen via een actie binnenkomen: meestal doordat de gebruiker een ongewenst document of programmaatje opent. Vroeger via besmette CD’s of diskettes, tegenwoordig vooral via e-mail of besmette links
Virussen via e-mail Let bij e-mail op bijlages. Klik niet op een bijlage tenzij je: • Weet wie de afzender is (en dan nog) • De bijlage eerst gescand hebt
Virussen via websites
Virussen via websites
Is dit de goede site?
Wormen • Wormen zijn virussen die in staat zijn zichzelf te verspreiden en systemen te infecteren via fouten of omissies in het systeem van de gebruiker. • De gevolgen van wormen zijn vergelijkbaar met die van virussen.
• Sommige wormen doen “niets anders” dan alles plat leggen door het generen van veel activiteit (in de computer en/of het netwerk)
Adware (advertentie software) • Ongevraagde advertenties of verwijzingen. ‐ Bij het opstarten van de browser altijd naar een bepaalde (niet ingestelde) site ‐ Pop-ups met reclame ‐ Banners met reclame
• Adware komt vaak met gratis software mee • Bij sommige programma’s kan je betalen om de adware kwijt te raken ...
Spyware (spionnage software) Lijkt op adware, maar haalt of registreert informatie van je computer: • Wachtwoorden en gebruikersnamen • Gebruik/gewoontes vastleggen ‐ Bijvoorbeeld: welke internet sites bezoek je en hoe lang
• Mailadressen verzamelen
Trojan horse (Trojaans paard) Spelletje, schermbeveiliging of hulpprogrammaatje met ingebouwde, ongewenste extra functies: • Adware • Spyware • Opslag van illegale inhoud • Verzendstation van illegale inhoud (bijv. spam)
Hoax (Nepbericht) Nepbericht dat per e-mail binnenkomt en iets aanbeveelt, bijv.: • Een bepaald bestand te verwijderen • Een bepaalde site bezoeken • Een antwoord te geven • Een bericht doorsturen (aan al je vrienden) • …… Geloof het niet! Doe het niet! Stuur die berichten NIET door! En geef NOOIT, aan NIEMAND, bank, pin of privé gegevens per computer!!!
Voorbeeld van een hoax
onderwerp: Nieuwe berovingstruc!!! POLITIEBERICHT Spoedbericht van de politie over (wederom) een nieuwe berovingstruc van OOSTBLOK criminelen ... Bericht van politie Dit bericht komt rechtstreeks van de politie !!!! Ze zijn weer bezig, waarom lezen we zoiets niet in de Krant ??? Héél belangrijk !!! In een benzinestation in Antwerpen, stapte een man op een vrouw af die stond te tanken. Hij bood aan haar te helpen, een type Oostblokker, stelde zich voor als schilder en gaf haar zijn visitekaartje. Zij nam het visitekaartje aan als blijk van goede wil, en stapte terug in haar auto. De man stapte toen in een andere auto, die bestuurd werd door een andere man. Toen de vrouw zich klaarmaakte om verder te rijden, zag ze dat beide mannen op dat ogenblik ook gingen vertrekken. Bijna onmiddellijk voelde ze zich onwel, en leek geen adem meer te kunnen halen. Ze probeerde het raampje te openen, en werd er zich van bewust dat de misselijkmakende geur op haar hand zat, n.l. de hand die het visitekaartje had aangenomen. Ze zag dat de auto met beide mannen haar op de voet volgde, en was zich er van bewust dat ze snel iets moest doen. Ze reed de parking op van het eerstvolgende benzinestation, stopte en begon onmiddellijk en herhaaldelijk te toeteren en om hulp te roepen. Beide mannen sloegen toen heel snel op de vlucht, maar de vrouw voelde zich nog steeds onwel.
Pas een tijdje later begon de vrouw zich weer beter te voelen. Er zat dus duidelijk een substantie op het kaartje, die haar flink in de problemen had kunnen brengen. Dit verdovend middel heet BURUNDANGA en wordt gebruikt om mensen te overvallen, om hen te bestelen of op een andere manier van hen te profiteren. Deze drug is vier maal krachtiger dan een verkrachtingsdrug en is overdraagbaar via een simpel visitekaartje. Wees voorzichtig en neem dus geen visitekaartje aan van een onbekende, zeker als U op dat ogenblik alleen bent. Dit geldt ook voor mensen die U thuis bezoeken en U hun diensten aanbieden, terwijl ze U hun visitekaartje afgeven. Stuur dit bericht zoveel mogelijk door via de moderne communicatiemiddelen, opdat we dergelijke vormen van agressie kunnen voorkomen.
SPAM (Ongevraagde reclame per email) Meest bekend: medicijnen, leningen, goedkope software, nep horloges, nieuwe aandelen, … Te bestrijden via filters in de browser; speciale programma’s van de provider of direct.
• Geef nooit antwoord; doe geen “unsubscribe”; maak nooit de bijlage open • Gewoon weggooien; evt. het spam-filter aanpassen
Waarom maken mensen malware? • Voor de uitdaging • Verkoopbevordering • Informatie verzamelen ‾ Gewoontes, ‾ Bedrijfsspionage • Vandalisme • Gebruik van andermans computers
BEVEILIGEN VAN JE COMPUTER
Beveiligen – bijwerken software Windows, Adobe Reader, Java etc. up-to-date houden! ‐ Dus installeer alle aangeboden updates van veilige programma’s ‐ Let op het schildje in de taakbalk
Beveiligen – Onderhoudscentrum (W7)
Beveiligen – Onderhoudscentrum (W7)
Beveiligen – Beveiligingscentrum (XP)
Beveiligen – virusscanner • Zorg voor een goede virusscanner en houdt deze up-to-date ‐ Voor gewoon gebruik zijn de gratis scanners van Microsoft (Security Essentials), Antivir, AVG en Avast prima geschikt ‐ Installeer NOOIT meer dan één antivirusscanner
• Zorg dat de firewall aanstaat ‐ Ook hier: de ingebouwde firewall van Windows is voldoende bij normaal gebruik ‐ Installeer NOOIT meer dan één firewall
Beveiligen – draadloos netwerk • Zorg dat de beveiliging van je draadloze netwerk aanstaat • Gebruik zo mogelijk WPA2
• Overweeg het gebruik van een Home Plug bij desktops i.p.v. draadloos
Beveiligen – verstandig gebruik • Gebruik je PC verstandig: • Open geen verdachte e-mails • Blijf weg van rare sites (porno, hackers, serials, warez, p2p, ….) • Installeer geen zgn. handige gratis programma’s - Ze zijn echt niet nodig!
• Geef niet je naam, email adres (en zeker niet je wachtwoorden) als het niet echt nodig is! • Gratis bestaat niet !!
Hoe weet je dat je besmet bent? • Typische symptomen: • • • •
Computer wordt alsmaar langzamer Rare pop-ups Browser gaat steeds naar ongevraagde sites …
En als je toch besmet bent?
Vraag hulp van deskundigen, bijv.
• Seniorweb – PCHulp • Forums (Helpmij, Nucia, HCC, …)
