VEERTIGDAGENTIJD 2013

VEERTIGDAGENTIJD 2013

BLAD VOOR DE KATHOLIEKEN IN BENNEKOM

BLAD VOOR DE KATHOLIEKEN IN BENNEKOM 58ste jaargang februari 2013 _______________________________________________________________________________ HOE LANG DUURT DE VEERTIGDAGENTIJD? Onlangs vertelde een collega mij dat hij aan de kinderen op school, meestal kort voor Aswoensdag, vraagt: Hoe lang duurt de veertigdagentijd? De kinderen lachen hem dan uit en roepen: ‘Veertig dagen natuurlijk’. Dan vertelt hij weer dat ze het allemaal mis hebben: want, inderdaad, de veertigdagentijd duurt 46 dagen. Weliswaar zijn er veertig vastendagen, maar de zondagen, die geen vastendagen zijn, horen wel bij deze periode in het kerkelijk jaar. Dit laat zien, hoe belangrijk de kerk het gevonden heeft, om enerzijds Jezus na te volgen in zijn veertig dagen van vasten, en anderzijds de zondag in ere te houden als een feestdag waarop niet gevast mag worden. Beide uitgangspunten laten zien hoe belangrijk Pasen is: door de lange voorbereidingstijd (langer dan de advent) van vasten, maar ook door de zondag in ere te houden, die immers de dag van de verrijzenis is, en dus ook verwijst naar Pasen. Wat betreft de veertig dagen van vasten lijkt er een soort kentering in onze cultuur te zijn. Veel ouderen herinneren zich de oude vastentijd (met nostalgie of met een gevoel van opluchting dat het voorbij is) en in de tijd dat ik opgroeide werd het vooral als ‘iets ouderwets van vroeger’ gezien. Maar ook dat lijkt inmiddels veranderd: je komt soms jongeren en kinderen tegen, die vrijwillig op de een of andere manier gaan vasten (ook als de ouders er niet voor voelen), ook mensen van reformatorische huize, of zelfs mensen die helemaal geen religieuze achtergrond hebben. Zelf heb ik het altijd merkwaardig gevonden, dat het vasten vooral op de achtergrond is geraakt bij katholieken in een tijd dat de materiële welvaart en het consumeren enorm is toegenomen: is ook dit een voorbeeld dat wij als katholieken dikwijls met de grote cultuurstromingen meegaan, in plaats van een tegenwicht of kritisch geluid bieden? Positief was, dat in de jaren '70 en daarna de sociale betekenis van de veertigdagentijd op een nieuwe manier onderstreept werd door de Vastenactie. Deze betekenis volgt ook uit de pleidooien van de profeten in het Oude Testament tegen zelfverrijking en vóór solidariteit met de armen. Tegenwoordig lijkt een lichamelijke betekenis van de veertigdagentijd meer accent te krijgen, net als bij bepaalde diëten of sapkuren. Van sommige sapkuren, waarbij men bijvoorbeeld een week lang alleen fruit- en groentesap nuttigt, wordt gezegd dat ze een reinigende functie hebben voor het lichaam. Of dat medisch gezien ook zo is, weet ik niet. Als we Jezus horen in het evangelie (bv. Matt 15, 1-20), dan blijkt dat Hij niet zozeer bezorgd is om de lichamelijke reinheid maar om geestelijke reinheid, dat wil zeggen zuiverheid van hart, eerlijkheid en oprechtheid. Bij Jezus zelf zien we dat het vasten onder meer een bekrachtiging van het gebed is. We zien dat bijvoorbeeld in Marcus 9,29 waar Hij zegt dat een bepaalde vorm van kwaad alleen door bidden en vasten verdreven kan worden. De bekende geestelijk schrijver en monnik Anselm Grün heeft vasten beschreven als een ‘bidden met je lichaam’. Hoewel sommige van zijn gedachten in mijn ogen wat ver gingen, vond ik zijn boekje “Vasten voor de Heer met een stil en ontvankelijk hart” een van de meest inspirerende boeken die ik ooit over het vasten gelezen heb. Het heeft mij geholpen de vastentijd beter te beleven. Anselm Grün benadrukt de verbondenheid tussen geest en lichaam (iets wat tegenwoordig ook wetenschappelijk steeds meer erkend wordt) en laat zien dat vormen van lichamelijk vasten je ook kunnen helpen dichter bij jezelf, God en de ander te komen. En daar gaat het uiteindelijk om in die veertigdagentijd. Een goede beleving van de veertigdagentijd, kan maken dat die zelfs langer duurt dan 46 dagen, maar inspiratie geeft voor een heel jaar. Ik wens u van harte een gezegende opgang naar Pasen pastoor Henri ten Have 1

redactie Agenda feb 15 fim doubt ede 16 t/m 1 april expositie piet van middelaar 22 film il y a longtemps que je t’aime bennekom 24 monteverdi’s mariavespers oosterbeek mrt 1 film intouchables wageningen 4 boekbespreking karen armstrong’s compassie 6 gez. vergadering pg en mvr bestuur 8 sobere maaltijd + taizévesper 8 jongerenavond 20.00 10 midvastenwandeling vanuit ede 13 en 14 mare speelt gouwe handjes 16 liedmiddag raad van kerken 19 vergadering mvr bestuur Redactie Inleveren kopij volgend nummer (Pasen) tot zondag 10 maart. e-mail: [email protected] Jos Jansen tel: 0317 415 624, Everlaan 8, 6705 DJ Wageningen Bezorging Wim Klunder tel: 0318 632 518 Advertenties Klaas Postma tel: 0318 415 813 e-mail: [email protected]

Inhoud Hoe lang duurt de veertigdagentijd?................. 1 Uit de parochie ................................................ 3 Vieringen..................................................... 3 Sobere maaltijd 8 maart 2013....................... 4 Taizé Vesper vrijdag 8 maart 2013............... 4 Mededelingen .............................................. 4 Maria ging uit logeren! ................................ 4 In Memoriam ............................................... 5 Bloesembedevaart Renkum 7 april 2013 ...... 5 Filmavond in Bennekom .............................. 5 Filmavond in Wageningen ........................... 5 Midvastenwandeling .................................... 6 Boekbespreking Compassie ......................... 6 Fondsenwerving parochiezaal ...................... 6 Vastenaktie 2013 ......................................... 6 Verduurzamen energiegebruik kerk ............. 7 Tarieven januari 2013 .................................. 7 Uit kerk en samenleving .................................. 8 Katholiek Vrouwengilde .............................. 8 Bridgedrive Melania .................................... 8 De Musical Maria ........................................ 9 Liedmiddag Bennekom ................................ 9 Mare speelt Gouwe Handjes ........................ 9 Pianist gevraagd ........................................ 10 Parochiereis 2013 naar de Balkan .............. 10 Forum............................................................ 10 Chaos? ....................................................... 10 Laurens Beerepoot uit bestuur zTB ............ 12 Verrast door de Schrift: .............................. 13 Een ‘Dringend Appel’i) en een ‘Manifest’ii) 14 Parochie informatie ....................................... 16

Redactie, website en nieuwsbrief internet: www.rkkerkbennekom.nl, e-mail: [email protected] Voor de volgende bijdragen kon geen plaats worden gevonden in dit parochieblad; ze kunnen wel worden gelezen op internet via de verwijzingen daarnaar (klikken of overnemen in de adresbalk van browser): - Monteverdi’s Mariavespers: zondag 24 februari om 15.00 uur: St. Bernulfuskerk, Utrechtseweg 129, Oosterbeek. Cappella ad Fluvium viert lustrum met Monteverdi’s Mariavespers, projectkoor Cappella ad Fluvium o.l.v. Dirkjan Horringa, m.m.v. Stephen Taylor (orgel) en Sarah Walder (cello). Lees verder: bit.ly/Tz6PHD - Expositie Piet van Middelaar: de expositie is te bezoeken elke zaterdag van 16 februari t/m 1 april van 14.00 tot 16.30 uur en rond de vieringen in de Johannes de Doperkerk, Bergstraat 17, Wageningen. Lees verder: bit.ly/Ysv1L1 - Bij de Rotary: Marc van der Post was in januari te gast op de lunch bij de Rotary afdeling Bennekom. Lees verder op zijn blog: bit.ly/Wr7vNY - Spiritualiteitsdag 2013 zaterdag 20 april 2013, 9.30 u – 13.00u.; onderwerp: Hildegard von Bingen (1098-1179). Opgave: [email protected]. Lees verder: bit.ly/UUvbeD 2

____________________________ UIT DE PAROCHIE _____________________________ Vieringen

Overzicht van de vieringen vanaf 17 februari t/m 24 maart in de MARIA VIRGO REGINA kerk in Bennekom zondag 17 februari, 1e zondag van de vasten 10.30 uur: Lauden viering intenties: Doortje Philipsen- van Diessen, Marten van der Veen, Tiny Steegmans collecte: voor de jongerenactiviteiten in onze kerk (o.a. kathokids zondag 24 februari, 2e zondag van de vasten start Vastenaktie 10.30 uur: Eucharistieviering m.m.v. het gemengd koor voorganger: pater Hans Koenen intenties: Marten van der Veen, Tiny Steegmans collecte: voor de Vastenaktie In deze viering extra aandacht voor het Vastenaktieproject 2013 vrijdag 1 maart Wereld (vrouwen) gebedsdag 19.30 uur: viering met aansluitend gelegenheid tot ontmoeting in de parochiezaal zondag 3 maart, 3e zondag van de vasten 10.30 uur: woord-en communieviering m.m.v. ARSIS voorganger: mevrouw Riet Kroes intenties: Gijs Verkerk, Marten van der Veen, Tiny Steegmans collecte: voor de caritas vrijdag 8 maart, Taizé viering 18.00 uur: sobere maaltijd in de 40dagentijd 19.30 uur: Taizé viering met aansluitend gelegenheid elkaar te ontmoeten onder genot kop koffie / thee zondag 10 maart, 4e zondag van de Vasten 10.30 uur: woord- en communieviering m.m.v. Schola Cantorum voorganger: pastor Jan Olimulder collecte: voor Kom in de Kring en de Kinderwoorddiensten

zondag 17 maart, 5e zondag van de Vasten 10.30 uur: Eucharistieviering m.m.v. het gemengd koor voorganger: pater Hans Koenen intenties: Jan Schipper collecte: voor de kerkversiering van Pasen zondag 24 maart, Palmzondag 10.30 uur: gezinsviering met Palmprocessie mmv het kinderkoor voorganger: pastor Diny Booyink collecte: voor de vastenactie Vieringen elders in de parochie, zie: www. ztitusbrandsmaparochie.nl/index.php/vieringen. Vieringen verzorgingshuis Machtella Iedere 2e zaterdag van de maand, s’middags om 16.00 uur in verzorgingshuis Walraven. Kinderwoorddiensten

feb 17 vakantie mrt 3 Karen Fortuin / Yvonne Hendriks Kom-in-de-kring vieringen

feb 17 Angelique/Alison mrt 3 Alison/Iti-Marije 17 Elke/Bernardine 24 Allen Rij- en assistentiediensten Coordinator A. Meijs, tel: 0318 418 273 Nora Janssen, Siza Vossenhol, Johanniterlaan 6, 6721 XZ Bennekom, tel. 0318 414 908, Nora zelf 0318 415 381; Regiotaxi 0900 0276. feb 17 10.30u Meijs 0318 418 273 mrt 3 10.30u Kroes 0318 418 002 17 10.30u Schrijver 0318 415 803 Janine van Schaijk, Tarthorst 6, 6708 JA Wageningen, tel. 0317 421 285 feb 17 10.30u Breteler 0317 415 588 mrt 3 10.30u De Groot 0318 417 355 17 10.30u De Vocht 0318 413 088 3

uit de parochie Mevr. Snels de Laat, Zorgcentrum Machtella, Barones van Lyndenlaan 1, 6721 PK Bennekom, kamer 20; tel. 0318 752 413 feb 17 10.30u Beerepoot 0317 423 570 mrt 3 10.30u Schlepers 0318 416 304 17 10.30u Baks 0318 418 686 Sobere maaltijd 8 maart 2013 Iedereen is weer van harte uitgenodigd aan te schuiven bij onze sobere maaltijd: een vegetarische wereldmaaltijd, bereid met uitsluitend biologische en eerlijke producten. Vrijdag 8 maart is voor u de tafel vanaf 18.00 uur gedekt in de parochiezaal van de katholieke kerk in Bennekom. De sobere maaltijd is een oecumenisch initiatief dat in de veertigdagentijd een moment van bezinning, ontmoeting en solidariteit biedt. Dit jaar staat het project Fairmail in Peru centraal. Hans Egberts is afgelopen zomer in Peru geweest en zal ons met woord en beeld een indruk van het project geven. Na de maaltijd kunt u deelnemen aan de Taizéviering, die om 19.30 begint. Voor de sobere maaltijd kunt u zich bij ons tot 7 maart aanmelden. We zien u graag 8 maart aan tafel. Hans Egberts (0318 413 930), Truus Appelman (0318 414 943), Lia Hol ([email protected]), Anja Korsten (0317 415 677) en Nicole Bischoff ([email protected], 0318 417 377). Meer info: www.fairmail.info Taizé Vesper vrijdag 8 maart 2013 Op vrijdag 8 maart vindt de eerste Taizé Vesper plaats van het seizoen 2012/2013. De viering begint om 19.30 uur in de Katholieke kerk aan de Heelsumseweg in Bennekom en maakt deel uit van de serie vespers van de Raad van Kerken Bennekom. Een viering met veel zang, stilte en meditatie, volgens de traditie van de oecumenische gemeenschap van Taizé. Om de sfeer van Taizé zo dicht mogelijk te naderen wordt de ruimte ingericht met kaarsen, iconen en warme kleuren. Na de dienst is er gelegenheid om onder het genot van een kopje koffie met elkaar verder te praten. Verdere info over Taizé-activiteiten in Bennekom en omstreken: tel. 0318 652 716, taizebennekom.blogspot.com.

4

Mededelingen - Seniorenpastoraat Vooraankondiging seniorenpastoraat op donderdag 11 april 2013; nadere mededelingen in het volgende parochieblad - Verhuisd Mevr. J. Mulder is verhuisd van Berkenlaan 37a naar Eikenlaan 9. Dagkapel en Parochiewacht De dagkapel is van maandag t/m vrijdag geopend van 10.30 – 11.30 uur. De parochiewacht is gehuisvest in de Torenzaal van onze kerk. Leden daarvan zijn aanwezig op maandag t/m vrijdag van 10.30 – 11.30 uur. (tel. 0318 414 896) Op andere uren kunt u indien nodig uw berichten inspreken op een antwoordapparaat, dat dagelijks wordt beluisterd door de leden van de pastoraatsgroep. Voor noodgevallen kunt u het nummer dat op de band staat bellen. Maria ging uit logeren! Maria stond jarenlang in het halletje van de linker ingang van onze kerk te verkleumen wanneer de deur tijdens de parochiewacht openstond. Ze was blij wanneer mensen haar wat verwarmden door een kaarsje op te steken. Haar blauwe mantel was gehavend, haar schoenzolen versleten en de aureool van het Kind je brokkelde af. Op een dag gaf iemand haar het advies om eens naar een schoonheids specialiste te gaan voor een verjongingskuur. Zo vertrok Maria naar een beautyfarm te Zevenaar en kwam ze op donderdag 7 februari weer terug. De lege plek was niet onopgemerkt gebleven: Ruud v.d. Linden was van plan de politie in te schakelen over haar verdwijning maar kon geen sporen van inbraak ontdekken. De koster wist ook niet waar ze was gebleven. Maria dacht: och ik ben maar héél even weg en dan sta ik weer te stralen op mijn plekje bij de bloemen en de bidstoel. Opgeven van intenties Intenties kunnen het best gemeld worden bij de parochiewacht (rechtstreeks of per telefoon). Na de vieringen Na de vieringen op zondag kunnen we elkaar ontmoeten in de Parochiezaal bij een kop koffie of thee en als het moet bij een glaasje limonade. Een vrijwillige bijdrage kunt u in de bus doen op de balie.

uit de parochie Pastor van de week In noodsituaties, bediening, handoplegging en ziekenzegen, sterven, wanneer één van de nabijheidspastores voor onze parochie niet bereikbaar is, beschikt de pastoraatsgroep over het mobiele telefoonnummer van de pastor van de week. U belt daarvoor het nummer van de parochiewacht 0318 414 896 (zie de pagina Parochie-informatie); zie ook info op website ztitusbrandsmaparochie. In Memoriam Op donderdag 10 januari is geheel onverwacht overleden Hubertine Henriëtte Maria Steegmans. Tiny is geboren op 14 augustus 1929 in Waalwijk en is de oudste van 4 kinderen. Ze woonde al vanaf 1972 in Bennekom. Na de middelbare school is ze gaan studeren aan de laborantenopleiding in Tilburg, waarna ze in 1952 in Wageningen is verder gaan studeren. Daar heeft ze zich gespecialiseerd tot botanisch analiste. Ze heeft bijna 40 jaar gewerkt in Wageningen en is in 1991 met vervroegd pensioen gegaan. Tiny was altijd heel erg op haar privacy gesteld en nogal gesloten, maar ze had een uitgebreide vriendenkring en je kon ontzettend met haar lachen. Wie bij haar op bezoek was kwam in een zeer gastvrij huis. Tiny sloofde zich altijd uit om het de familie, vrienden en kennissen naar de zin te maken. Ze hield ook altijd alle contacten aan van vroeger. Hobby´s van Tiny waren bijvoorbeeld reizen, wandelen en kaarten. Dit heeft ze tot het laatst toe gedaan. Tiny heeft een onuitwisbare indruk op iedereen gemaakt. Op 17 januari hebben we afscheid van haar genomen in een viering op het crematorium in Ede. Wij vertrouwen dat Tiny nu rust heeft gevonden bij de Eeuwige. Bloesembedevaart Renkum 7 april 2013 Voor jong en oud Pelgrimages en bedevaarten lijken de laatste jaren weer nieuwe belangstelling te krijgen. Ook in onze parochie hebben we een klein bedevaartsoord: Onze Lieve Vrouw van Renkum, met een vernieuwd activiteitenprogramma. Een onderdeel van ons bedevaartsprogramma is speciaal ook voor kinderen bedoeld: de Bloesembedevaart. De bloesembedevaart gaat terug op een traditie dat kinderen en volwassenen lopend vanuit de Betuwe met het pontje over de Rijn kwamen om bloesemtakken te brengen naar het bedevaart-

oord van Onze Lieve Vrouw van Renkum en daar Maria te eren. We willen deze oude traditie in een nieuw jasje weer opnemen door jong en oud (maar met name kinderen) uit te nodigen voor de nieuwe bloesembedevaart op zondagmiddag 7 april 2013 in Renkum van 3 uur 's middags tot (maximaal) 5 uur. Eerst beginnen we met een korte gebedsdienst in de kerk, waarin we met jong en oud en met medewerking van de kinderkoren enkele bekende Marialiederen zingen. Daarna volgt een processie/optocht door het “Rosarium Mariae” (het nieuwe park). Dan worden de bloesemtakken bij Maria geplaatst en wordt de processie afgesloten. De kinderen krijgen daarna een kleine traktatie. De bedoeling is dat kinderen met een andere vorm van vieren en met het leven van Maria en Jezus via de afbeeldingen in het park kennis maken. We richten ons deze keer speciaal op de eerste communicantengroepen, maar alle kinderen (en volwassenen) zijn van harte welkom. We hopen velen met een bloeiende bloesemtak of bloem te mogen ontvangen in Renkum op 7 april. Mede namens Bedevaartwerkgroep Renkum, pastoor Henri ten Have Filmavond in Bennekom Op vrijdag 22 februari hebben we weer onze jaarlijkse filmavond in de parochiezaal. Dit jaar de prachtige Franse film: Il y a longtemps que je t’aime (ik hou al heel lang van je). De film is een eerste speelfilmregie van de beroemde Franse schrijver Philippe Claudel. Het is een film uit 2008 en vertoont het aangrijpende drama over 2 zussen die elkaar na 15 jaar weer ontmoeten. Kortom, een filmavond die u niet mag missen. De avond wordt ingeleid en begeleid door Yuri Saris. Om 19.30u. ontvangen wij u graag met koffie of thee. Riet Kroes, [email protected] Brigitte Kaptein, [email protected] Filmavond in Wageningen Door een misverstand ging de filmavond in Wageningen op vrijdag 1 februari niet door. De jaarthemagroep vindt dit erg jammer, temeer omdat veel belangstellenden en Yuri Saris wel aanwezig waren. We hebben een nieuwe datum kunnen vinden: op vrijdag 1 maart vertonen we de film Intouchables in de parochiezaal 5

uit de parochie Bergstraat 17, te Wageningen. Aanvang 19.30 uur, begeleiding door Yuri Saris. Intouchables is dé verrassingsfilm van het afgelopen jaar. Hoewel gemaakt met een bescheiden budget, is de film inmiddels de meest succesvolle film aller tijden. De film is gebaseerd op een waar gebeurd verhaal en toont de ontmoeting tussen de verlamde, gefortuneerde Philippe en de Senegalese Driss, die net uit de gevangenis is ontslagen, en door sollicitatieplicht in aanmerking komt – tegen zijn zin – om Phillippes persoonlijke verzorger te worden. De resterende fimavonden zijn: - film Doubt: Ede, Goede Herderkerk; 15 februari – aanvang 19.30 uur. - film Il y a longtemps que je t’aime: Bennekom: parochiezaal; 22 februari – aanvang 19.30 uur De jaarthemagroep Midvastenwandeling De Jaarthemagroep van de Z. Titus Brandsma parochie organiseert op 10 maart de jaarlijkse Midvastenwandeling. De wandeling begint en eindigt dit jaar bij de St. Antonius van Padua, Stationsweg 112, 6711 PZ in Ede. De kerk ligt op 350 m afstand van het station EdeWageningen. De wandeling start om 12.45 uur. We wandelen over het voormalige terrein van de kazernes in Ede en dan door het bosgebied de Sysselt naar de Ginkelse heide. Onze zomerse Parochiewandeling zal weer een themawandeling zijn in Nijmegen. Vanuit het Titus Brandsma centrum in de St. Jozefkerk zullen verschillende plaatsen bezocht worden waar Titus heeft geleefd en gewoond. Nadere informatie bij Henk Koop, [email protected], tel: 0318 520 074. Boekbespreking Compassie Bespreking o.l.v. pastor Han Lammers van het inspirerende boek: Compassie van Karen Armstrong Karen Armstrong (1944) is een van de meest vooraanstaande en meest gelezen schrijvers op het gebied van godsdienst. Zij gaat ervan uit dat ieder mens behept is met een vermogen tot compassie, maar ze is van mening dat dat niet genoeg is: iedereen zou dat vermogen moeten koesteren en ontwikkelen. In het wijze en diepzinnige boek "Compassie" stippelt Armstrong een programma uit dat ons in twaalf stappen kan leren hoe we een medemenselijker leven kunnen leiden. 6

Uitgever: De bezige bij: www.debezigebij.nl Plaats: parochiezaal de Hamel, de Goede Herder, Ganzeweide, Ede; Tijd: 4 maart 2013, 20.00 uur. of Plaats: parochiezaal St Bernulphus, Utrechtseweg 129, Oosterbeek; Tijd: 14 maart 2013, 14.00 uur. Opgeven is niet noodzakelijk, wel handig. Namens de jaarthemagroep, Brigitte Kaptein, [email protected], tel.0318 416 358. Fondsenwerving parochiezaal De stand van zaken tot nu toe: . opbrengst Marijke’s miniaturen € 1370,00 . schilderijenveiling € 438,50 . benefietconcert + Mattheus Passion € 1540,01 . Katho-Chinees € 263,35 . boeken, steentjes, kleding, etc. 2273,89 Totaal opbrengst: € 5785,75! Vanaf 1 maart kunt U kleding en accessoires inleveren voor de kledingbeurs bij Janneke Postma, Selterskampweg 23, Bennekom, 0318 415 813. En heeft u nog leuke ideetjes voor de Fondsenwervingscommissie? Mail ze me! Heeft U ook zin om een keer mee te eten? Houd de nieuwsbrief en de website in de gaten en kijk in de kerk op de flyers om de tafels! Janneke Postma, [email protected] Vastenaktie 2013 Dit jaar besteedt Vastenaktie extra aandacht aan migranten in Honduras. Tienduizenden Hondurezen ontvluchten jaarlijks de schrijnende armoede en het geweld in hun land. Ze gaan op weg naar de Verenigde Staten, op zoek naar een betere toekomst voor hun gezin. Vrijwel allemaal komen ze terug; ontgoocheld, beroofd en gewond, als ze tenminste de reis hebben overleefd. Ze zijn bovenal beroofd van menselijke waardigheid. De zusters Scalabrinianas vangen de migranten én hun gezinnen liefdevol op en helpen hen weer op weg. Met hun medewerkers en vrijwilligers zetten de zusters kleine projecten op. Daarmee willen ze migrantenkinderen van de straat krijgen, vrouwen helpen het geld te beheren en de teruggekeerde migranten beroepsopleidingen aanbieden. Met dit campagneproject kan Vastenaktie zo’n 16.000 migranten en hun gezinnen ondersteunen.

uit de parochie Meer over dit project vindt op de website www.vastenaktie.nl. Het is een project dat uw royale steun zeker waard is. In de komende Vastenperiode zullen de collectanten u benaderen. Bij voorbaat danken wij u voor uw bijdrage. De Werkgroep MOV Bennekom Verduurzamen energiegebruik kerk Sinds een jaar is binnen de werkgroep Duurzame Kerken Bennekom een subgroep over energiegebruik actief, deze groep beoogt het gebruik van fossiele energie te beperken en meer inzicht te krijgen in de mogelijkheden van alternatieve energiebronnen met als uiteindelijk doel vier kerkgebouwen in Bennekom CO2neutraal te maken. Binnen de kerken zijn temperatuur- en luchtvochtigheidmetingen gedaan en op basis van de resultaten zijn aanbevelingen opgesteld t.a.v. klimaatbeheer-

sing in de kerken en vermindering van energie gebruik. We willen graag verder gaan met het uitvoeren van een volledige energie scan in de kerken en het opstellen van een lange termijn plan van aanpak voor het verder CO2 neutraal maken van de kerken d.m.v. bij voorbeeld het gebruik van zonnepanelen en aardwarmte. Om dit te kunnen uitvoeren voor onze eigen kerk en andere kerken in Bennekom zoeken we naar deskundigheid die de werkgroep wil versterken en adviseren bij het opstellen van een Plan van Aanpak Duurzame Energie. Wij zoeken iemand met expertise en ervaring in het opstellen van dergelijke plannen die de Energiegroep hierbij wil helpen. Inlichtingen over het werk van de Energiegroep en over de ondersteuning die wij zoeken bij: Arend Jan Nell, tel 0318 430 988 of e-mail [email protected].

Tarieven januari 2013 Voor het gebruik van de kerk en de parochiezaaltjes - t.b.v. onze eigen parochie of ten behoeve van de diaconie - t.b.v. kerkelijke activiteiten niet specifiek voor eigen parochie (wereldgebedsdag, vespers etc.) - t.b.v. andere -niet-kerkelijke- doeleinden (muziekschool, kinderdorp etc.)

zaaltje €0

kerk €0

€ 32,50 € 65

€ 90 € 160

In de huur van de zaaltjes is de koffie en thee niet inbegrepen; kosten € 1 per consumptie. Bij kerkelijke activiteiten wordt gevraagd om een vrijwillige bijdrage. Voor kerkelijke diensten van onze parochie - huwelijksviering, incl. extra kaarsen, huwelijksbijbel, organist, pianist doch excl. bloemen - uitvaart (incl. avondwake), incl. de standaard aanwezige bloemen en kaarsen van het weekend, doch excl. de extra bloemen en kaarsen alsmede de koffie - begrafenis/crematie niet in onze kerk - jubileumviering in aparte viering - jubileumviering tijdens normale viering - stipendia/misintenties vrijwillige bijdrage (bedrag is slechts een indicatie; intenties kunnen het best rechtstreeks of per telefoon gemeld worden bij de parochiewacht)

€ 400 € 400 € 210 € 300 gift € 10

Voor parochianen die niet bijdragen aan de jaarlijkse kerkbalans worden deze tarieven verdubbeld.

7

_____________________UIT KERK EN SAMENLEVING _____________________________

Katholiek Vrouwengilde Wat er gebeurde Op 83 jarige leeftijd is Tiny Steegmans in de nacht van 10 januari 2013 onverwacht en rustig overleden. Op 17 januari is zij in Ede gecremeerd en er is op waardige wijze afscheid van haar genomen. De afscheidsceremonie werd geleid door Truus Appelman. Tiny is 13 jaar lid van ons K.V.G. geweest. Maandag 7 januari. Nog een paar verhalen van de Historische Vereniging Oud Bennekom. Weet u dat de baron van Hoekelum naar het theekoepeltje ging per koets en deze toen werd aangereden door de tram. Zo kwam hij aan zijn verlamde rechter arm. Vroeger rond 1945-46 was het ook al gevaarlijk op de weg. En dat grappige witte huis aan de Edese weg schuin tegenover Hoekelum was geen tolhuis, maar een gezellig theekoepeltje. We hoorden dat Bart v.d. Elst in de Bennekomse verzetsgroep zat. Een actie van die groep werd verraden en zo is Bart v.d. Elst in Amersfoort gefusilleerd in maart 1945. Vlak voor de bevrijding, wrang. Naar hem is het mooie plantsoen genoemd waar die prachtige bloesembomen in de lente bloeien. Heinrich Witte was hortulanus uit Leiden en kwam, toen hij pensioen kreeg, in Bennekom wonen. Hij gaf op eigen kosten een boekje uit met allerlei wandelingen vanuit Bennekom en beschreef verscheidene bomen en planten, die men onderweg kon tegenkomen. Naar hem is de Heinrich Witteweg genoemd. Een verhaal over de Molenweg, daar stond vroeger een molen, die de Duitsers in oorlogstijd gebruikten om munitie in op te slaan. Een Duitse soldaat heeft waarschijnlijk iets (van metaal) laten vallen, waardoor een vonk ontstond waardoor de hele molen met 87 Duitsers erin in de lucht vloog. Er is zoveel over de historie van Bennekom te vertellen. Maandag 4 februari. We, 27 dames, hebben heerlijk zitten handarbeiden. Deze keer hebben 8

we paaskippen gemaakt en onder luid gekakel, verwend met natje en droogje door Beppie, Agnes en Margreet uit ons bestuur, konden we gestaag doorwerken. Nu weet ik het zeker: vrouwen kunnen multi-tasken, dat was duidelijk te horen en te zien. En ja, iedereen ging met een vrolijke kip naar huis, niet een was hetzelfde en ze waren allemaal mooi. Dank jullie heel hartelijk Toos, Lia en Marian. Een supergezellige middag! Wat er te gebeuren staat Donderdag 28 februari. Verdiepingsochtend. Aanvang: 10.00 uur; koffie en thee vanaf 9.30 uur. Samen met Wageningen en Veenendaal vindt de verdiepingsochtend plaats in de Verrijzeniszaal, Bergstraat 17 te Wageningen. Er komt een intekenlijst. De kosten bedragen € 2,50 per persoon voor de gezamenlijke lunch. U weet het: eenmaal opgegeven dient u te betalen, of u gaat of niet, anders moeten wij dit uit de gemeenschappelijke pot betalen. De verdiepingsochtenden zijn interessante ochtenden en je komt met elkaar vaak tot diepere gesprekken. Een van onze pastors leidt deze ochtend zoals gewoonlijk. Vrijdag 1 Maart. Wereldgebedsdag, avondviering is in onze Maria Virgo Regina kerk. En let wel: eenieder, man vrouw en kind is welkom. Aanvang 19.30 uur. Na afloop koffie en thee en tijd voor een nabeschouwing over Frankrijk, het land dat dit jaar de viering heeft samengesteld. Willemien Brouwer toont dan ook enige dia’s. Maandag 4 maart. Lezing. De lezing begint om 20.00 uur, koffie en thee staan vanaf 19.30 uur voor u klaar. We krijgen een lezing: ”Van mode naar kunst”, door mevrouw G. Masselink. Woensdag 20 maart. Koffieochtend. De intekenlijst komt bij de lezing. U kunt ook bellen met Toos Teunissen: tel. 0318 418 955, of Lia Fintelman: tel. 0318 617 726. Maandag 8 april. Lezing. Mevrouw C.de Boer komt een lezing geven over Bhutan. Aanvang 20.00 uur, koffie en thee staan klaar in het zaaltje vanaf 19.30 uur. Gea Kleipool, voorzitter K.V.G Bridgedrive Melania Op 28 januari hebben 28 paren gebridged voor Melania; de drive, gespeeld in de beide zaaltjes

uit kerk en samenleving van de katholieke kerk in Bennekom, heeft € 430 opgebracht. De stichting Melania, die vrouwenprojecten in de derde wereld steunt door middel van een financiële bijdrage, is verbonden met het KVG in Bennekom. Wij steunen een project in Zuid Darfur Sudan. De doelstelling van het project is: door traumahealing vrouwen en meisjes in enkele kampen weerbaar te maken en toekomst perspectief te bieden. Samen zoeken ze naar manieren en oplossingen om het leed te boven te komen en weer verder te kunnen leven. Zij proberen door een kleine lening zelf koopwaar aan te bieden zoals handwerk en de opbrengst uit hun tuintje. Vrouwen die voor zichzelf leren opkomen en gaan werken voor hun gezinnen. Dit kan gaan werken als een olievlek en kan bijdragen aan een betere samenleving. Marian Bolscher De Musical Maria een prachtig oecumenisch project Er werd eind Januari een reünie voor de medewerkers van de musical Maria georganiseerd. Dat was heel erg goed want het was voor velen even afkicken nadat we ruim anderhalf jaar elke vrijdagavond samen oefenden en repeteerden voor de uitvoering van de Musical Maria. De opgenomen film was die avond nog niet helemaal klaar maar wel de gedeelten waar we mee konden zingen en de teksten zaten er nog goed in. Het was ook een project van “het groene boekje” en zeker op zo’n avond is het zichtbaar wat een succes deze musical was, ook voor de medewerkers. Veel kerkgenootschappen zijn hier vertegenwoordigd, vogels van diverse pluimage, allen met dezelfde bijbel die niet altijd op dezelfde wijze uitgelegd wordt maar wel met dezelfde intentie. Natuurlijk is de figuur van Maria er een prachtig voorbeeld van. De katholieke kerk kijkt anders naar Maria dan de protestante kerken, maar juist in de musical kwam het tot uitdrukking dat dit niets uitmaakt. De aanbeden devote Maria, de moeder van Jezus, wordt ook neergezet als een krachtige sterke vrouw die opkomt voor de onderdrukte mens. De saamhorigheid is groot en deze musical is een voorbeeld van oecumene. De vrijdagavond uitvoering was “bomvol” en de zaterdagavond zo goed als uitverkocht. We kunnen terugkijken op een mooie periode van

samen oefenen en repeteren met een prachtig resultaat: De Musical Maria. Liedmiddag Bennekom Op 16 maart is er, bij voldoende deelname, een Liedmiddag in de R.K. Kerk Bennekom (Heelsumseweg 1). Deze middag – met als thema “Diep in het vlees geraakt” – wordt georganiseerd door de Raad van Kerken Bennekom en staat in het teken van de komende lijdenstijd. De middag wordt geleid door musicus Marcus de Haard die verschillende liederen zal bespreken en instuderen. Tevens zal aandacht worden besteed aan de choralen uit Bachs Mattheuspassie. Organist is Edwin Fredriks. De middag duurt van 13u. – 16u. en de kosten bedragen slechts € 10 per persoon, inclusief materiaal en koffie/thee. Informatie en aanmelding (tot uiterlijk 10 maart) bij: Janneke Postma, tel.: 0318 415 813, e-mail: [email protected]. Mare speelt Gouwe Handjes “Gouwe Handjes” is door Haye van der Heijden speciaal voor Johny Kraaijkamp geschreven. Louis, een schatrijke man, belooft zijn vrouw Emma op haar sterfbed dat hij weer gelukkig zal worden. Vier vrouwen doen hun uiterste best om hem daarbij te helpen. Emma coacht hem daarbij van gene zijde. De regie van deze tragikomedie is in handen van Hans Fuchs. Vanzelfsprekend worden er weer veel rollen vertolkt door parochianen, en ook achter de schermen zijn ze te vinden. Toneelvereniging Mare is opgericht naar aanleiding van de viering van het 20-jarig bestaan van de R.K. Maria Regina Parochie. Met veel enthousiasme en succes werd (in april 1979) in de Reehorst het toneelstuk "Majoor Barbara" van Bernhard Shaw gebracht. De toenmalige spelgroep (R.K. Spelgroep Bennekom) besloot toen om een officiële vereniging op te richten en gaf in een oprichtingsvergadering op 10 november 1981, de vereniging de naam "MARE" mee (MARE een afkorting van Maria Regina). De uitvoeringen zijn in theater Cultura, Molenstraat 45 in Ede, op woensdag 13 en donderdag 14 maart. De aanvang is 20.15 uur. Reserveren kan via 0318 672 800. De entree is € 12,50 (incl. garderobe en drankje). Mare neemt altijd graag nieuwe mensen op in haar midden. Gezelligheid staat hoog in het 9

uit kerk en samenleving vaandel en toneelervaring is geen vereiste. Wie het leuk lijkt om te acteren, decor te bouwen of kostuums te maken is welkom. Contact kan worden opgenomen via de www.mare-toneel.nl of een van de leden. Namens Mare, Wietske Snitselaar – Oegema, Marian Bolscher Pianist gevraagd Wie zou willen meehelpen bij de Student Church Wageningen? Het gaat om piano spelen in de Oecumenische-Engelstalige kerkdiensten voor buitenlandse studenten. Deze worden gehouden in de Arboretumkerk van Wageningen, elke 1ste, 3de en 5de zondag van de maand. Aanvangstijd 12 uur. In de voorbereiding op donderdagavond ervóór worden de liederen vastgesteld. Er is een begeleidingsmap aanwezig. Het is zeer dankbaar werk. Info: Wil Lyklema, tel: 0317 413 081. Parochiereis 2013 naar de Balkan Ook dit najaar zal ik, pastor Guido Dieteren, vanuit de Titus Brandsmaparochie weer een parochiereis verzorgen. En deze keer is het misschien een wat onbekendere, maar zeker niet minder bijzondere bestemming: de Balkan. Of wat preciezer, de landen die deel uitmaakten van het voormalige Joegoslavië. En dat zijn Slovenië, Kroatië, Montenegro, Bosnië/Herzegovina en Servië (en ook Macedonië, maar daar komen we deze reis niet). Het zijn landen met een rijke historie, die natuurlijk ook een bijzondere plek hebben gekregen in de recente wereldgeschiedenis. Hier zullen we zien hoe islam en (rooms-katholiek) christendom elkaar ontmoeten en soms ook samengaan. We bezoeken beroemde hoofdsteden als Belgrado, Sarajevo, Ljubljana en Zagreb, maar ook historische plaatsen als Trogir, Split, Dubrovnik en Kotor. Uiteraard zien we de beroemde brug van Mostar, komen we in de Mariabedevaartplaats Medjugorje,

varen we door de onderaardse grotten van Postojna, bezichtigen we de joodse synagoge van Novi Sad en wandelen we naar de wereldberoemde watervallen bij het Plitvicemeer. We vertoeven in rustieke havenplaatsjes en ruige bergdorpjes. We treden in de voetsporen van missionerende apostelen en pauselijke hoogwaardigheidsbekleders. We wandelen door woeste kloven, rusten op idyllische stranden, trekken door ongerepte wouden en zwemmen in azuurblauwe wateren. We bezoeken Romeinse ruïnes, imposante kathedralen, kleurrijke moskeeën, eeuwenoude kloosters en middeleeuwse kastelen. De oecumenische parochiereis 2013 zal hoogstwaarschijnlijk gehouden worden van vrijdag 6 september t/m vrijdag 20 september 2013. Het belooft een heel speciale reis te worden. Want of u nu houdt van culturele pracht, of geniet van de landschappelijke schoonheid, of u nu op zoek bent naar Bijbelse inspiratie of interreligieuze ontmoetingen, deze rondreis over de Balkan heeft het allemaal te bieden. Zoals gebruikelijk wordt het weer een complete 15-daagse reis met een op maat samengesteld reisprogramma, waarbij veel te zien en te beleven valt. En waarbij natuurlijk de nadruk ligt op het reizen samen met elkaar vanuit een Bijbels-religieuze achtergrond. De komende periode zal ik het programma verder uitwerken, zodat u in een volgend parochieblad hierover meer kunt lezen. Mocht uw interesse gewekt zijn, noteert u dan alvast de informatiebijeenkomst over deze reis: woensdagavond 15 mei in de Gedachtenishal, Herenstraat 82 te Rhenen. Uiteraard kunt u ook voor verdere informatie en een reisprogramma geheel vrijblijvend contact met mij opnemen. pastor Guido Dieteren, telefoon: 0317 619 198 e-mail: [email protected]

________________________________ FORUM_________________________________ Chaos? Als zo velen van mijn generatie ben ik opgegroeid met het beeld van de schepping zoals dat in de Verkadealbums van Jac. P. Thijsse wordt geschilderd. Daarin wordt de natuur beleefd als een wonderbaarlijk harmonisch geheel. Prachtig zoals alles op elkaar is afgestemd. Ieder vogeltje weet hoe je een nest moet maken. Iedere herfst laten de bomen hun bladertooi vallen om in de 10

lente weer in een nieuw kleed te verschijnen. De bijen bestuiven de planten, die weer voedsel leveren aan andere organismen. De voedselketens sluiten op elkaar aan als nauwkeurig lopende horloges. De wetten van de natuur werken feilloos. De Schepper heeft dat razend knap allemaal bedacht en geregeld. Waarlijk als een goede Vader heeft hij hemel en aarde geschapen. Het oude Testament doet hiervan

forum uitvoerig verslag, met name in de scheppingsverhalen. Van de hemel weet ik niets, maar ik kan wel rondkijken op de aarde en dan zie ik toch wel iets anders dan het Verkadebeeld. Ik zie een heelal wat in vuur en vlam ontstaan is. Ik zie een aarde die de levende wezens die op haar aangewezen zijn, behandelt met een kille onverschilligheid. Ik zie hoe die levende wezens moeten vechten tegen de natuurkrachten. En wanneer je niet sterk genoeg bent, ga je dood. Wanneer een dier in de natuur ook maar één kleine fout maakt, is het er geweest. Niets barmhartigheid, niets medelijden, niets tweede kans. Dat zijn categorieën die je in de mensenwereld tot op zekere hoogte tegenkomt, maar die in de natuur nauwelijks voorkomen. Het lijkt me moeilijk vol te houden dat ook die van meet af aan deel uitmaken van de schepping. Naast de Verkadealbums waren er ook de schoolboeken. Die lieten je een wereld zien die volgens strenge regels functioneerde. Dat waren de zogenoemde natuurwetten. Die waren onverbiddelijk. Er kon niets gebeuren wat in strijd was met de natuurwetten. Zo was daar de Wet van Boyle die het gedrag van gassen regelde. Maar, zei de leraar, dat geldt alleen voor ideale gassen. En eigenlijk bleek dat voor alle natuurwetten te gelden; het waren in zekere zin modellen van de werkelijkheid. In ons onzekere bestaan op aarde hebben wij mensen sterke behoefte aan ordening. Ordening is veiligheid. Wanneer je de natuur aan bepaalde regels kunt onderwerpen, kun je tot op zekere hoogte tegenmaatregelen treffen. Je voelt je dan niet alleen veilig, maar je kunt je dan ook daadwerkelijk enigszins verweren tegen natuurrampen en ziekten. Met natuurwetten is er echter iets vervelends aan de hand. Vroeger bleken ze goed te kloppen. Ze komen globaal goed overeen met de ervaring. Maar naarmate de meetinstrumenten nauwkeuriger worden, komen we telkens afwijkingen tegen. De wetten moeten dan bijgesteld worden. Dat proces herhaalt zich telkens weer. Zo hebben we instrumenten ontwikkeld waarmee we de gedragingen van de allerkleinste deeltjes kunnen waarnemen. En dan blijkt dat die deeltjes zich helemaal niet zo netjes aan de natuurwetten houden als we dachten. Maar ja, die wetten hadden we immers ook zelf bedacht? Op het schaalniveau van de

kleinste deeltjes blijkt de natuur helemaal niet zo logisch en wetmatig in elkaar te zitten. Zo bleek -- en dat is belangrijk -- daar het toeval een grote rol te spelen. Het gedrag van elektronen en protonen is niet te voorspellen, maar slechts in termen van waarschijnlijkheid uit te drukken. Een ander voorbeeld is de evolutietheorie van Darwin. Ook bij de ontwikkeling van planten en dieren bleek het toeval een grote rol te spelen. De natuur werkt niet volgens een bepaald plan. Toevallige mutaties die al of geen succes hebben bepalen de loop van de evolutie. Het is op dit punt in het betoog nodig om het volgende op te merken. Voor het verkrijgen van informatie over de werkelijkheid zijn we afhankelijk van onze zintuigen. Die zintuigen zijn beperkt. Ons oog kan slechts een klein deel van het elektromagnetische spectrum waarnemen. We denken wel dat we de werkelijkheid zien, horen, ruiken, proeven en voelen, maar wat we waarnemen is slechts een beperkt beeld van de werkelijkheid, voor zover onze zintuigen dat tot ons bewustzijn toelaten. Dat is per definitie een afgeleid beeld. En op grond van dat geprojecteerde beeld maken we vervolgens een model van de werkelijkheid en denken dat dat de werkelijkheid IS. Met de beperkte informatie van een eeuw geleden hadden we een beeld van de werkelijkheid dat er één was van doelgerichtheid, ordelijkheid, gedetermineerdheid, rationaliteit en barmhartigheid. Inmiddels weten we veel meer over die werkelijkheid en is ook dat beeld veranderd. Niet alles ligt vast. Misschien wel niets. Het lijkt er sterk op dat het heelal, naarmate we er verder in doordringen, steeds minder geordend en meer onbepaald wordt. Het is net alsof we tot dusverre niet meer dan de oppervlakte hebben gezien. Hoe dieper we graven echter, hoe minder gedetermineerd de wereld blijkt te zijn. Werd vroeger het universum wel vergeleken met een voorspelbaar lopend uurwerk, dat gaat niet meer op voor de wereld van de atomaire deeltjes. Enerzijds heeft dat iets bevrijdends. Er is kennelijk ruimte voor toeval. Het heelal blijkt toch geen dom uurwerk te zijn. Juist omdat niet alles bepaald is, is er de mogelijkheid van evolutie. Zo komen we langs een omweg via de 11

forum wetenschap weer uit bij het Oude Testament. De schrijvers daarvan hebben enerzijds al iets geproefd van die onbepaaldheid en willekeur, maar hadden wellicht een te pessimistisch wereldbeeld. Er blijkt ruimte te zijn voor het onverwachte, het onvoorspelbare. Misschien is die ruimte nodig om de Heilige Geest het werken mogelijk te maken? Dat zou betekenen dat ook de Heilige Geest ruimte nodig heeft om de aarde bewoonbaar te maken. In een volledig gedetermineerde wereld is immers geen ruimte voor evolutie. We moeten er voor oppassen om die ruimte niet te blokkeren met regels en voorschriften maar we moeten open staan voor de Geest die waait waar hij wil. Koos van der Zalm Laurens Beerepoot uit bestuur zTB De meesten van u weten wel, dat ik in 2012 uit het centrale parochiebestuur van z. Titus Brandsma ben gestapt. De reden was, dat we niet in staat bleken een koers te varen in de richting van onze doelen. En een in mijn ogen foute koers wilde ik niet ondersteunen. Waarvan droomden wij Door pastores en bestuurders van de zalige Titus Brandsma parochie (zTB) is gezamenlijk langdurig en serieus gewerkt aan een gedeelde missie en visie. Van deze beleidsdoelen van begin 2012 noem ik hier: 1. Christus’ boodschap willen wij levend houden en gestalte geven. Doen wat hij heeft voorgedaan, bij de mensen die op ons pad komen. De kerk dient een relevante, positieve maatschappelijke rol te vervullen. 2. Wij willen blijven staan in de traditie van de Katholieke Kerk. 3. Wij hechten aan pluriformiteit, aan de mogelijkheid te zoeken naar Gods bedoelingen 4. Betrokkenheid van parochianen is cruciaal voor ons doel. Betrokkenheid van velen als vrijwilliger, en ook financieel, verzekert mede onze continuïteit. 5. Mede in verband met het teruglopend aantal pastores, streven we naar toenemende zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid van vrijwilligers. Zo kunnen vitale

12

lokale geloofsgemeenschappen blijven bestaan. Met vele anderen sta ik nog steeds achter dit mooie visioen van een kerk met toekomst. Helaas bleek in de praktijk, dat het nastreven van ons doel onmogelijk wordt gemaakt door bepaalde opvattingen en richtlijnen van onze bisschop, die gericht zijn op een meer centrale rol van priesters. Met name opvattingen over de Eucharistie zijn van belang om onze toekomst te begrijpen. Over Eucharistie en centrale rol van priesters “Ontvangt dan, wat jullie zelf zijn: het Lichaam van Christus” zegt pater Koenen als hij ons uitnodigt ter communie. Wij allen vinden Eucharistie en communie buitengewoon waardevol. Maar er is pluriformiteit in de beleving ervan. Zo is er het gevoel van samen delen, van meer dan brood alleen. Van eenwording met elkaar. De oproep wordt gehoord om te breken, en met anderen te delen. Er is het herdenken van Jezus en Zijn offer. Ook denken sommigen aan transsubstantiatie, dat bij de eucharistieviering op zeker moment Christus zelf eerst niet, maar later wel aanwezig is in brood en wijn. Volgens mij moet in onze pluriforme gemeenschap respect bestaan voor al deze zienswijzen. De Eucharistie is als een diamant, die mooi is, van welke kant je hem ook bekijkt. In de opvatting van de bisschop en gelijkgestemde priesters is de aanwezigheid van Christus in de viering afhankelijk van gewijde priesters die bepaalde goedgekeurde woorden uitspreken tijdens de consecratie. Belangrijker nog: Deze transsubstantiatie is feitelijk de kern waarom alles draait in de katholieke kerk. Dit leidt tot een beleid waarin priesters centraal staan, vanwege de consecratie. Een priester is geschikt als hij de vereiste formuleringen voor de transsubstantiatie kan uitspreken. Ook priesters uit Polen of Brazilië komen dan in aanmerking. De inspiratie, die uitgaat van aansprekende voorgangers, is dan bijzaak geworden. De kerkleiding lijkt nu actief te willen tegengaan dat ‘leken’, zelfs theologisch geschoolde, straks nog voorgaan, nog aangesteld worden, nog kazuifels dragen, enzovoort. Voor mij zijn dit steeds meer stapjes op een hellend vlak, wat uiteindelijk leidt tot geen vieringen meer in lokale geloofsgemeenschappen zoals Bennekom.

forum Vieringen in het Paastriduüm mogen nu alleen nog met priesters, om te beginnen. We moeten dus elders kerken. Deelname van zoveel mogelijk parochianen aan vieringen weegt minder zwaar dan de centrale positie van de priester en de Eucharistie. Dit leek mij een verkeerde prioriteitsstelling en het was de directe aanleiding voor mij om uit het zTBbestuur te stappen. Met Witte Donderdag herdenken we het Laatste Avondmaal. Christus zei toen: Als Ik er niet meer ben, doe dit dan, telkens weer, tot Mijn gedachtenis. Priesters zeggen nu: Als wij er niet meer zijn, is het jullie verboden dit nog te gedenken. Na het heengaan van Christus kon de kerk verder, en groeide, omdat Christus talenten toevertrouwde aan Zijn volgelingen, aan ons. Waarom zou onze kerk dan nu moeten krimpen en sterven met het krimpende aantal priesters? Voelt de knecht zich meer dan de Meester? Wat geen Eucharistisch centrum heet, zoals Bennekom, zit al in blessuretijd. En wat wel Eucharistisch centrum heet, zoals Wageningen, wordt opgeheven zodra ook daar een priester ontbreekt. Het gaat in het bisdombeleid immers om de priesters, niet om de geloofsgemeenschappen: De herders weiden zichzelf, en laten de schapen verloren lopen. Het priestercentrale beleid van de bisschop, in combinatie met het snel teruglopend aantal priesters, leidt onafwendbaar tot steeds verdere centralisatie, tot nog grootschaliger parochiefusies en tot verlies van lokale geloofsgemeenschappen zoals die in Bennekom. Dit bisdombeleid maakt de in het begin genoemde missie en visie van een actieve kerk dichtbij onmogelijk, met name omdat het aantal en de betrokkenheid van parochianen versneld zal afnemen bij centralisatie van vieringen en activiteiten. Ik vind het geen geloof-waardig beleid, het lijkt me een heilloze weg. Maar het is wel de realiteit, waarmee we te maken hebben. Lokaal beleid Het zTB-parochiebestuur lijkt het bisdombeleid te volgen. Er is sprake van voortgaande centralisatie van taken naar de centrale parochie, wat leidt tot vermindering van zelfredzaamheid van lokale geloofsgemeenschappen en vermindering van betrokkenheid van vele parochianen. Investeringen in vitale geloofsgemeenschappen als Bennekom worden niet ondersteund. Laten

we ons goed realiseren waar dit op den duur toe leidt. We mogen ons echter niet verschuilen achter de kerkleiding, goedkope kritiek uiten, en dan maar afwachten. Wij zijn immers zelf verantwoordelijk voor het present stellen van Christus’ boodschap in de Bennekomse gemeenschap. Wij zijn de kerk. God blijft dichtbij te vinden, als we allemaal meehelpen met zoeken. Laten we daarom nieuwe mogelijkheden zoeken voor instandhouding en bloei van onze lokale katholieke geloofsgemeenschap in Bennekom, om onze droom van een actieve kerk dichtbij te blijven nastreven. Over onze kansen wil ik graag in gesprek, bij de koffie na de viering bijvoorbeeld. Laurens Beerepoot Verrast door de Schrift: Zalig de dwarsliggers en de lastposten!! Soms lees je in de bijbel passages die je niet zo bekend zijn omdat ze in de vieringen niet zo vaak gelezen worden of waarvan de betekenis je op het eerste gezicht niet direct duidelijk is. Als je daar dan toch eens wat meer tijd aan besteedt blijken juist die teksten je wel eens te kunnen verrassen. Zo stuitte ik onlangs op deze tekst in Lucas 7,31-35: [31] Waarmee zal Ik dan de mensen van deze generatie vergelijken? Waarop lijken ze? [32] Ze lijken op kinderen die op het marktplein zitten en elkaar toeroepen: “Wij hebben voor jullie op de fluit gespeeld en jullie hebben niet gedanst; wij hebben een treurlied gezongen en jullie hebben niet gehuild.” [33] Immers, Johannes de Doper is gekomen, hij at geen brood en dronk geen wijn, en u zegt: “Hij is in de macht van een demon.” [34] De Mensenzoon is gekomen, Hij at en dronk, en u zegt: “Kijk die veelvraat, die slemper, die vriend van tollenaars en zondaars.” [35] Maar de wijsheid vindt rechtvaardiging bij al haar kinderen. Even voor de duidelijkheid: Jezus is hier aan het woord. Hij vergelijkt de mensen van zijn generatie met kinderen. En wat wordt over die kinderen gezegd? Dat is misschien niet direct helder. Ze worden in twee groepen verdeeld. En de ene roept de andere toe: “wij hebben op de fluit gespeeld en jullie hebben niet gedanst”, en: “wij hebben een treurlied gezongen en jullie hebben niet gehuild”. Kortom: de ene groep 13

forum verwijt de andere niet het verwachte gedrag te hebben vertoond. En precies zo, zegt Jezus heeft deze generatie dus Johannes de Doper verweten dat hij zich niet gedroeg zoals men van een profeet verwacht (en dus moet hij wel in de macht van een demon zijn). En evenzo wordt Jezus verweten dat zijn omgang met tollenaars en zondaars niet voldoet aan de verwachtingen. Daarom wordt hij een veelvraat en slemper genoemd, voorwaar geen lovende woorden. Wat Jezus hier dus zijn gehoor voorhoudt is de alom bekende wijsheid dat wie uit de pas loopt, wie anders is en niet beantwoordt aan de conventies of de groepsnorm, kan rekenen op afkeuring en verguizing. Komen ze ons niet bekend voor, zulke lastige mensen die creatief en vernieuwend zijn, die met een aanstekelijke vrijmoedigheid nieuwe wegen uitproberen, maar daardoor ook anders zijn, afwijkend van de grote menigte? Van die figuren die dwarsliggen, vinden dat het ook anders moet kunnen? En hoe snel hebben we over hen ons oordeel niet klaar? Jezus schaart zichzelf en Johannes de Doper onder deze groep lastposten en dat mag voor ons op z’n minst een waarschuwing zijn. Laten we niet vergeten dat hij die ons voorbeeld tot navolging is, verketterd werd om zijn anders-zijn, om zijn gaan buiten de geijkte patronen. En dat juist dit soort mensen uitgroeide tot de grootste inspirators (ik noem ook bv. Gandhi, Franciscus, de Boeddha en Bonhoeffer) en spirituele vernieuwers. Zalig dus al die lastige dwarsliggers in onze gemeenschappen, we hebben ze hard nodig, ook al vragen ze misschien veel van onze aandacht en ons geduld. Wie weet, wijzen ze ons in deze tijden van zoeken naar andere manieren van kerk-zijn wel op heel vitale alternatieven die wij over het hoofd dreigen te zien. Hans Lammers Een ‘Dringend Appel’i) en een ‘Manifest’ii) Het Volk van God komt in verzet Steeds duidelijker begint bij onze gelovigen het besef door te dringen dat de kerkelijke leiding de centralisatie van de organisatie van de katholieke kerk krachtig voortzet. Zij beoogt het middeleeuwse klerikale karakter van de kerk van vóór het concilie te herstellen. Dit is zichtbaar en voelbaar in alle geledingen van de kerk; zowel in de hogere, waar het gaat om de verhouding van paus en bisschoppen; als in de 14

lagere, waar het gaat om de verhouding van bisschop en gelovigen. In strijd met de geest van broederlijkheid en collegialiteit zijn bisschoppen geworden tot plaatsvervangers van de paus, in plaats van diens gelijken, plaatsvervangers van Christus. Bisschoppen zijn als zodanig rechtstreeks verantwoordelijk voor de mensen in hun bisdom als plaatselijke kerk – en niet als satrapen van de paus – en delen in de verantwoordelijkheid voor de wereldwijde geloofsgemeenschap, samen met de andere bisschoppen in hun plaatselijke kerken. De paus als medebisschop neemt onder hen de plaats in van primus inter pares. – gelijk in rechten, maar toch verhoogd in aanzien. De leer dat alleen de paus als de plaatsvervanger van Christus de kerk leidt en de daarop gebaseerde religieuze opvattingen over leiderschap en autoriteit, vinden we terug in de juridische eenhoofdige bestuursstructuur van de kerk in het kerkelijk wetboek. Geheel in strijd, zeg ik nog maar een keer, met de visie in de constitutie ‘Lumen Gentium’ op de kerk als Volk Gods en de plaats daarin van de hiërarchie als zijn dienaar. In strijd met de geest van wat kerk zijn in de lokale geloofsgemeenschap betekent iii) zijn en worden steeds meer parochies – ook vitale en financieel zelfredzame parochies – samengevoegd tot grote regionale anonieme parochies. Werden deze fusies ons al opgelegd tegen de wensen en visies van de respectieve parochiebesturen en zonder de meest nabije belanghebbenden, de gelovigen in de parochies, ook maar te horen, thans worden wij door bisschoppelijke richtlijnen en voorschriften steeds verder gedreven in een beleid waarin de priester centraal wordt gesteld en waarin diens taak vrijwel uitsluitend wordt geformuleerd rond de eucharistie. Ook hierbij is weinig overgebleven van wat het concilie bedoelde van de kerk te zijn: ‘Gods volk’ met de hiërarchie als zijn dienaar. Bij dit al wordt het recht van alle gelovigen om als gelijken in waardigheid en handelen bij te dragen aan de opbouw van het Lichaam van Christus en aan het nabij brengen van het Koninkrijk Gods, geschonden. Over leiderschap en autoriteit in de rooms katholieke kerk gaat het Manifest: de openbare verklaring van een 150-tal internationale profes-

forum soren in de theologie en aanverwante vakgebieden. “Ter gelegenheid van het feit dat het Tweede Vaticaans Concilie vijftig jaar geleden plaatsvond (1962-1965) doen wij een beroep op alle andere leden van het Volk van God om de situatie in onze kerk kritisch te beoordelen. Vele van de belangrijke inzichten van Vaticanum II zijn in het geheel niet, of slechts gedeeltelijk, in praktijk gebracht.[….]” Op de in noot ii) aangegeven link kunt u het manifest gemakkelijk vinden; ook in het Nederlands. Ik noem nog de naar mijn mening meest saillante punten: - Het gezag van de paus als opperherder mag nooit het authentieke gezag, dat Christus rechtstreeks aan alle leden van het Godsvolk heeft geschonken, verduisteren, verminderen of onderdrukken. - Het Tweede Vaticaans Concilie heeft op alle niveaus collegialiteit en medezeggenschap voorgeschreven. De gelovigen moeten meer direct betrokken worden bij de besluitvorming inzake de formulering van de leer, de uitoefening van de pastorale zorg en de evangelisatie in de wereldse samenleving. - Het misbruik om op leidinggevende posten alleen maar kandidaten te kiezen die een bepaalde zienswijze aanhangen, dient absoluut afgeschaft te worden. - De Romeinse curie moet worden hervormd tot wat zij dient te zijn: een orgaan voor administratieve en uitvoerende taken. En nog veel meer veranderingen zijn nodig en moeten verder worden uitgewerkt. Maar er moet wel onmiddellijk mee worden begonnen. En tot slot: “De uitoefening van gezag in onze kerk dient de maatstaven van openheid, aansprakelijkheid en democratie in onze moderne wereld te evenaren. Men moet kunnen zien dat leiderschap […..] luistert naar de geest van Christus die spreekt en handelt door iedere individuele persoon.” Gezagsuitoefening is de kunst van het winnen van vertrouwen. Dat ‘Het Dringend Appel’ met zijn oproep “Bestemd voor: leden van lokale geloofsgemeenschappen die met het bisdom in conflict komen door afgedwongen orthodoxe richtlijnen en grootschalige parochiefusies” de heersende verontrusting en verontwaardiging goed had aangevoeld is wel gebleken uit de opkomst op de bijeenkomst van 19 januari jl. in Utrecht.

Naast de meer dan duizend instemmende reacties die de initiatiefnemers op andere wijzen, e-mail e.d.iv), ontvingen, stroomden een honderdtal mensen uit verschillende bisdommen samen. Met vier mensen uit Bennekom waren wij daar ook aanwezig. Ervaringen werden uitgewisseld. Algemeen groot was de onderlinge herkenning van de situatie waarin de verschillende lokale geloofsgemeenschappen zich bevinden. En algemeen was ook het gevoel dat we ons niet weerloos bij de situaties konden en ook niet behoefden neer te leggen. Het opheffen van een parochie gaat zo maar niet. Daar gelden regels voor die nauwkeurig moeten worden gevolgd. In een bericht citeert het Noord Hollands Dagblad hulpbisschop Jan Hendriks: “Met fusies van parochies hebben andere bisdommen radicaal ingegrepen. Zo doen wij het niet” en over het sluiten van kerkgebouwen zegt hij: “Het luistert nauw. Rome wil in principe kerken open houden”. Uit Cleveland (USA) kunnen we vernemen dat een beroep op hogere instanties in Rome tot gevolg kan hebben dat een bisschop gelast wordt zijn decreet tot opheffing van een parochie terug te draaien.v) Door Bezield Verband Utrecht wordt deze mogelijkheid nader bestudeerd. We zullen de uitkomst van die studie spoedig vernemen. Intussen hebben verschillende lokale geloofsgemeenschappen al een stichting of vereniging opgericht of zijn er mee bezig, om met meer effect de belangen en het voortbestaan van hun lokale geloofsgemeenschap te dienen. Het zou wenselijk zijn dat nu ook in onze eigen gemeenschap een vereniging wordt opgericht, zoals ik al eerder heb bepleit. Ik hoop dat het voorbeeld van andere geloofsgemeenschappen daartoe zal stimuleren. NB: Als u dit artikel op de website van onze geloofsgemeenschap MVR leest kunt u eenvoudig naar de onderstaande links doorklikken. Timo Harmsen, 30 januari 2013 i)

www.bezieldverbandutrecht.nl www.churchauthority.org iii) Zie in dit verband mijn artikel “De zelfstandige geloofsgemeenschap in kerkrechtelijk perspectief” op mijn website www.relisofie.nl iv) bit.ly/VWo1oQ v) bit.ly/X886Sb ii)

15

__________________________ PAROCHIE INFORMATIE ___________________________ Koster Ceremoniaris Riet van der Linden Groenestraat 27, tel. 0318 416 846

Contact nabestaanden Nettie Oegema, Bereklauw 73; tel.: 0318 419 227

Contactpersoon dopen Parochie Titus Brandsma De Maria Virgo Regina geloofsgemeenschap is RK en is onderdeel van de Titus Brandsma parochie. Voor informatie over de Titus Brandsma parochie zie de website: www.ztitusbrandsmaparochie.nl

en www.jongtitus.nl. Pastoraal team en profilering Liturgie: J.G.M. (Jan) Olimulder, H.W.M. (Henri) ten Have, pastoor Diaconie: J.H.M. (Hans) Lammers Catechese: J.A.T.M. (Hans) Lucassen Kerkopbouw: G.H.J.V. (Guido) Dieteren Aandachtsveld jong-volwassenen: Y.J. (Yuri) Saris, studentenpastor Maria Virgo Regina kerk adres: Heelsumseweg 1, 6721 GP Bennekom internet: www.rkkerkbennekom.nl

Locatieraad

 Hans Wilmink (voorzitter), tel. 0318 413 049  Rita van Doesum-Karsten (secretaris) e-mail: [email protected] tel. 0318 418 025  Arend Jan Nell, (penningmeester) tel. 0318 430 988  José van der Meulen, tel. 0318 430 455  Truus Appelman, tel. 0318 414 943  Miranda Meuwissen, tel. 0318 420 497

Pastoraatsgroep

 Marian Bolscher, tel 0318 417 237, 0651 651 736  Ruud van der Linden, tel. 0318 419 340  Marianne Thie, tel. 0318 414558  Marialda Kuin, tel. 0318 610 078

Commissie van financiën en beheer Arend Jan Nell (penningmeester), tel. 0318 430 988 Bankrek. algemeen: 30.70.22.250; Bankrek. kerkbijdragen: 15.34.62.043, t.n.v. Par. Z. Titus Brandsma, t.b.v. Maria Virgo Regina Bennekom.

Marian Bolscher, Berkenlaan 18; tel 0318 417 237

Wijkvertegenwoordiging Marian Bolscher, Berkenlaan 18, tel. 0318 417 237

Caritas Dominique de Voort Breehoven 13, tel. 0318 416 265

Contact Kerk, Milieu en Samenleving Truus Appelman, tel. 0318 414 943

Contact Raad van Kerken Hans Westendorp, Alexanderweg 1, tel.: 0318 418 465

Agenda torenzaal en parochiezaal Ton Gommers-Smits, Honingklaver 2, tel. 0318 414 374

Reservering van de kerk Arend Jan Nell, tel. 0318 430 988

Koren

 Gemengd Koor: Antoon Appelman Vossenweg 57, tel. 0318 414 943  ARSIS: Peter Wijngaard Hof van Putten 11, tel. 0318 417 670  Kinderkoor: Gertie Savelkoul Julianalaan 10, tel. 0318 575 965  Dameskoor: Nardie Breteler-klein Breteler Grintweg 303, tel. 0317 415 588  Schola cantorum: Klaas Postma, Selterskampweg 23, tel. 0318 415 813

Werkgroep peuter en kleuter/kerk Angelique Zandstra, Algemeer 27, tel. 0318 418 992

Werkgroep kinderwoorddienst Linda Rust, 0318 413 630 Werkgroep gezinsviering Arno de Bruin, Boerenbond 22, tel. 0318 414 097

Werkgroep 1e communie

Christianne Marcelis-van Acker Vossenweg 37, tel 0318 418 347

Werkgroep jongerencatechese Hermine Wilmink, Harnsesteeg 3, tel. 0318 413 049

Ledenadministratie

Bezoekgroep

Klaas van der Meulen, Korenlaan 32A, tel. 0318 430 455

Bets Oostrom, Haldereng 17, tel. 0318 416 118

Basisschool St. Alexander

Parochiewacht

Acacialaan 32a, tel. 0318 430 340 In verband met het op de school geldende toelatingsbeleid kinderen erg vroeg opgeven

Maandag t/m vrijdag 10.30-11.30 uur Torenzaal, Heelsumseweg 1, tel. 0318 414 896 Daarbuiten informatie via antwoordapparaat.

Katholiek Vrouwen Gilde Gea Kleipool-van de Goor

Bosmeesterskamp 2B, tel. 0318 431 810 16