magazine
3|2013
Voor verzekerden werkzaam in de publieke sector
zand
Veel beschermt ons land
Tips voor een onbezorgde oude dag Voor u kopen we de beste zorg in Een nieuwe knie in Duitsland
| goed voor elkaar |
Inhoud COLOFON IZA Magazine verschijnt vier keer per jaar voor IZA-verzekerden
Maatje worden, iets voor u?
Oplage 305.000 Verschijningsdatum 2013 13 december Redactie Anita Bakker, Ed Coumans, Chris van der Hulst, Monique Elemans, Ramona Floris, Remco Koenders, Margriet van Lent, Imke Loeffen, Wies Peters, Dirk van Sambeeck, Esther Schoenmakers, Jikke Sikkema, Imke Vermeulen Fotografie Anoek Bleumer, Guido Benschop, Dreamstime, Maarten Hartman, Hollandse Hoogte (Adrie Mouthaan, Jean-Baptiste Rabouan/hemis.fr), Vincent van den Hoogen, Istockphoto, Masterfile, Nationaal Archief/Spaarnestad Photo/ANP, Natuurmonumenten, RWS/ Joop van Houdt, www.shutterstock.com, Studio Oostrum, Jurjen Poeles, August Swietkowiak Illustratie Maartse Hazen, PuzzelPro, Roel Seidell Concept en realisatie gloedcommunicatie, Nijmegen Artdirection en vormgeving Wunderbar, Nijmegen Druk Enveloprint, Dinxperlo Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten en verantwoordelijkheden worden ontleend. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen, foto’s of illu straties kan alleen na schriftelijke toe stemming van de redactie.
Samen leuke dingen doen, of iemand helpen met de administratie. Een maatje is goed en zeer gewenst gezelschap.
16 14 Oude dag: genieten mag! Wilt u straks genieten van een onbezorgde oude dag? Neem dan nu al maatregelen. IZA Magazine geeft tips.
Van de cover:
IZA Magazine verschijnt ook in gesproken vorm voor mensen met een leeshandicap. Bel voor deze gratis service Dedicon in Grave: 0486 - 48 64 86.
06
Redactieadres IZA Magazine, Postbus 445, 5600 AK Eindhoven E-mail:
[email protected] www.izagezondsamen.nl
De stijgende zeespiegel dwingt Nederland om met betere kustbescherming te komen. Aad Kamphorst laat zien hoe 21 miljoen kuub zand onze voeten droog houdt.
Wilt u IZA Magazine niet meer ontvangen, laat dit dan weten aan de redactie. © 2013 IZA
ALGEMENE TELEFOONNUMMERS IZA GezondSamenPolis 0900 - 80 36 www.izagezondsamen.nl E-mail via izagezondsamen.nl IZA Gezondheidslijn 0900 - 555 66 65 GezondIZA-website www.gezondiza.nl IZA Zorgadvies en -bemiddeling 0900 - 202 10 56 IZA Kraamzorg 0900 - 899 85 00 IZA Alarmcentrale +31 40 - 297 55 60 IZA Reisverzekering 0900 - 492 73 47
Trots op mijn werk: Aad Kamphorst
32 De beste zorg voor u Waaraan moet goede zorg voldoen? Dat bepaalt IZA samen met klanten en zorgaanbieders. Met dit wensenpakket kopen wij de zorg voor u in.
24 Vrouwen meer kans op een hartaanval Duizelig, moe en misselijk? Als u vrouw bent, kunnen dit signalen van een hartaanval zijn! “We moeten de klachten van vrouwen serieuzer behandelen.”
20 Een nieuwe knie in Duitsland Wil Warnars kon in Nederland aan haar knie worden geopereerd. Toch koos ze voor een ingreep met een intensief revalidatietraject in Duitsland. IZA hielp haar hierbij.
Verder in dit nummer 4 9 10 12
Fitfeitjes: 3 tips tegen een herfstdip IZA laat zorgaanbieders samenwerken De wind in je haren en handen IZAken: Al uw verzekeringsgegevens binnen handbereik 18 Eropuit: lekker buiten spelen 22 Zijn vitaminepillen nodig of niet? 27 Vraag & antwoord 28 Gemeente laat bewoners zelf het groen onderhouden 31 Nooit meer eten weggooien 34 Kortingsacties speciaal voor u 35 Puzzel
Cardioloog Angela Maas:
“Gek genoeg is de man nog steeds de modelpatiënt bij hart- en vaatziekten”
Fitfeitjes
Tam of wild? Dag herfstdip! Moeheid en lusteloosheid zijn veelgehoorde klachten in deze maanden. Hoeveel u ook slaapt of uitrust, het lijkt niet te helpen. Enkele tips om u te wapenen tegen een herfstdip. • Regelmatig sporten zorgt ervoor dat uw hersenen endorfines aanmaken. Lekker zo’n energieboost! • Het is raadzaam om twee uur voor het slapengaan niets meer te drinken. Uw spijsverteringsstelsel maakt anders overuren, waardoor u overdag moe bent. • Uw lichaam heeft daglicht nodig om wakker, aan dachtig en stressbestendig te blijven. Een wande lingetje in de buitenlucht doet wonderen.
Vroeger 1951 Het planten van helmgras ter bescherming van een kaalgestoven duin aan de Nederlandse kust.
4
IZA Magazine 3 | 2013
In de herfst vind je ze overal. Kastanjes. Maar welke kun je eten? Simpel. De eetbare tamme kastanje heeft een puntje aan de bovenkant en meer stekels op het omhulsel. Gevonden? Haal het omhulsel eraf, was ze en maak met een mesje een inkeping. Strooi er wat (zee) zout over en zet ze 15 minuten in een voor verwarmde oven op minimaal 180 graden. Lekker voor bij de borrel of als puree bij vlees of vis. Geen idee waar bij u in de buurt een kastanjeboom staat? Op www.wildplukwijzer.nl vindt u de beste plekjes!
Boekentip voor kinderen
Jij bent je brein Kun je je brein trainen om hogere cijfers te halen? Wat zijn de verschillen tussen jongens- en meisjeshersenen? Kun je aan je hersenen zien of je verliefd bent? Jij bent je brein is de jeugdeditie van de bestseller van Dick Swaab, Wij zijn ons brein. Een aanrader voor alle kinderen die graag hun kop erbij houden. Stiekem ook heel leuk voor volwassenen! In de meeste winkels kost het boek € 12,95.
Persoonlijke plu Fleur uw regenachtige dagen op door samen met uw (klein)kinderen een paraplu te beschilderen. Koop daarvoor effen paraplu’s en watervaste textielverf of stiften. Tekenen maar! Er zijn ook kant-enklare pakketten te koop met een paraplu, speciale verf en diverse sjablonen.
WIN DIT BOEK
IZA verloot vijf exemplaren van Jij bent je brein. Ga naar www.izagezondsamen.nl/magazine en meld u voor 1 december 2013 aan. Winnaars krijgen vanzelf bericht.
> www.knutselpakketten.nl
In Case of Emergency Raakt u buiten bewustzijn, bijvoorbeeld door een ongeluk? Wie belt er dan uw partner, ouders of andere naaste? Met een ICE-nummer in uw telefoon weten de hulpverleners of omstanders wie ze moeten bellen. Dat scheelt kostbare tijd. ICE staat voor In Case of Emergency. Het werkt heel eenvoudig: u laat de naam van het contact dat gebeld moet worden beginnen met ICE. Hebt u een smartphone met een toegangs code? Dan kunnen hulpverleners en omstanders alsnog niet bellen. Geen probleem met de app ICE Gegevens. Met deze app op uw telefoon kan uw naaste toch bereikt worden. De app ICE Gegevens kost € 2,99 voor Androidtoestellen. Voor de iPhone is een vergelijkbare app beschikbaar: de ICE (In Case of Emergency) app kost € 1,79.
5
De Zandmotor in het kort Compleet nieuwe manier van kustbescherming • 21,5 miljoen kuub zand • 128 hectare groot • over 20 jaar geheel verdwenen Aad Kamphorst, coördinator strand van de gemeente Westland
Aad is aanspreekpunt van bezoekers en let op hun veiligheid
6
De Zandmotor vanuit de lucht
Trots op mijn werk
Aad Kamphorst, coördinator strand van de gemeente Westland
‘Een nieuw stuk Nederland erbij’ Het strand waar Aad Kamphorst werkt, is in een paar maanden tijd honderden meters breder gemaakt. Deze Zandmotor is een compleet nieuwe manier van kustbescherming. “Door de stijgende zeespiegel krijgt de Nederlandse kustwering het steeds zwaarder. De Zandmotor is misschien wel dé manier om ons daartegen te wapenen.”
Nederland volop kan genieten van de acht kilometer strand tussen Hoek van Holland en Kijkduin. Ik let op de veiligheid van bezoekers, ben aanspreekpunt en zorg dat alles hier netjes schoon blijft.”
Propje voor propje
De strijd tegen het water is een belangrijk onderdeel van de Nederlandse identiteit. Om het hoofd boven water te houden, worden op veel plekken langs de kust jaarlijks grote hoeveelheden zand opgespoten. Lang zaamaan verdwijnt al dat zand weer in zee, door weer, wind en de werking van eb en vloed. Daarna begint het opspuiten opnieuw. Dat het ook anders kan, toont de Zandmotor: een compleet nieuwe manier van kustbe scherming. En een oer-Hollandse uitvinding bovendien.
De Zandmotor krijgt veel bekijks. Door het opspuiten van al dat zand is namelijk een uniek wad-achtig eco systeem ontstaan. Kamphorst: “De zandvlakte is een kraamkamer voor allerlei diersoorten. Daar komen weer vogels op af en ook de zeehonden hebben het gebied ontdekt. Langzaam zien we hier ook planten soorten terug die helemaal waren verdwenen.” Kamphorst raapt een aangespoeld visnet op. “Ieder jaar halen we hier rond de 150 ton afval weg. Op andere stranden gebeurt dat met bulldozers, tractoren en grote zeefinstallaties. Maar om het kwetsbare ecosysteem van de Zandmotor niet te verstoren, werken wij zonder dit soort machines. We verzamelen propje voor propje en fles voor fles alles met de hand.”
200 voetbalvelden nieuw land
De zee is geen zwembad
Het uitgangspunt van de Zandmotor is simpel: in plaats van jaarlijks zand op te spuiten, wordt in één keer genoeg zand voor de eerstkomende decennia gebruikt. Dat is niet alleen goedkoper door de schaalvergroting, het zorgt er ook voor dat de natuur niet ieder jaar opnieuw verstoord wordt. In de gemeente Westland werd voor de kust tussen Ter Heijde en Kijkduin in 2011 zo veel zand opgespoten dat er een heus schier eiland ontstond. Dit allernieuwste stukje Nederland is 128 hectare groot. Dat zijn ongeveer 200 voetbalvelden. Dit schiereiland, de Zandmotor – zo genoemd om aan te geven dat door de energie van wind, golven en stroming het zand zelf in beweging komt om de kust te versterken – ligt precies aan het stuk strand waar Aad Kamphorst werkt als coördinator strand en adviseur reiniging bij de gemeente Westland. Terwijl hij zijn jeep met vierwielaandrijving behendig langs het water stuurt, legt hij uit wat zijn werk zoal inhoudt. “Mijn belangrijkste taak is ervoor te zorgen dat iedereen in
Op de Zandmotor is veiligheid een belangrijk thema, zo vertelt Kamphorst: “De zee is geen zwembad, het is een natuurgebied. Daar moeten mensen rekening mee houden als ze hier rondlopen. Als een deel van de Zandmotor onder water loopt, kunnen onoplet tende bezoekers ingesloten worden door het water.” Om mensen te informeren, plaatste Kamphorst infor matieborden over de Zandmotor bij de ingangen van het strand. Ook kwam hij op het idee de zogenoemde rijksstrandpalen (een soort ANWB-paddenstoelen) net als hectometerpalen langs de snelweg alfabetisch en numeriek te ordenen. Zo weten bezoekers altijd waar ze zijn. “Bij eb kan het naar de waterlijn meer dan een kilometer lopen zijn, dan is het belangrijk om bezoekers te helpen bij de oriëntatie.”
Het werk op de natuur afstemmen Ook de reddingsbrigade en de kustwacht houden de veiligheid van de bezoekers goed in de gaten. En tussen >
7
Aad is trots op zijn schone strand
Overleg met de boa’s
1 mei en 1 oktober zijn zeven dagen in de week buiten gewone opsporingsambtenaren (boa’s) op de zandplaat aanwezig. Lizette Oosterveer is één van hen. “Wij komen vooral in actie om te voorkomen dat bezoekers in de problemen raken.” De boa’s zijn met name alert bij opkomend tij. Ze waarschuwen de bezoekers zodat zij niet ingesloten worden door het water. De smalle geul die bij opkomend tij ontstaat naar het binnenmeer is gevaarlijk: het water heeft stroomsnelheden tot wel 1,5 meter per seconde. Oosterveer: “Iedere ochtend bestuderen wij de getijden en kijken we wanneer het eb en vloed is. Daar stemmen wij onze aanwezigheid op af.”
Waar blijft al dat zand? De Zandmotor is een zeer dynamisch gebied. Door wind, golven en stroming verspreidt het zand zich de komende 20 jaar over een kilometerslange kuststrook. De eerste tekenen daarvan zijn al zichtbaar. Kamphorst wijst langs het strand: “Al het land dat je hier ziet, is over 20 jaar verzwolgen door de zee. Inmiddels is de Zandmotor al zo’n 1,5 kilometer langer geworden en is de vorm totaal anders dan bij oplevering.” Om te kijken of de Zandmotor zich gedraagt zoals de wetenschappers denken, wordt voortdurend gekeken hoe die 21,5 miljoen kuub zand zich verplaatst. Sen
8
IZA Magazine 3 | 2013
Voor de Argusmast
soren op de zeebodem meten met geluidssignalen de stroomsnelheid en waterdiepte om zo de erosiekracht te bepalen. Ook jetski’s met sonarapparatuur meten de waterdiepte en er drijven een aantal golfmeetboeien voor de kust. Uniek is de Argusmast midden op de Zandmotor. Deze 40 meter hoge mast is uitgerust met 8 fotocamera’s, die om de 2 seconden een foto maken in verschillende richtingen. Al die beelden worden zeer precies naast elkaar gelegd, waardoor een heel nauw keurig beeld ontstaat van de veranderingen in het land schap. Tot nog toe ziet het er veelbelovend uit. Zo’n 1,5 jaar na de oplevering houdt de Zandmotor zich nog keurig aan de voorspellingsmodellen. De zandplaat ligt mooi op schema om inderdaad voldoende zand te leveren voor de komende 20 jaar. “Het project biedt een kijkje in de toekomst. Door de stijgende zeespiegel krijgt de Nederlandse kustwering het steeds zwaarder. De Zandmotor is misschien wel de manier om ons daartegen te wapenen.”
Nederland’s nieuwste exportproduct De Zandmotor staat volgens Kamphorst volop in de belangstelling. Er komen veel bezoekers op af en ook vanuit het buitenland is veel interesse voor het project. Niet voor niets: “Als de Zandmotor succesvol is, brengt dat een revolutie teweeg in kustbescherming.” ■
IZA innoveert
In Nederland zijn er steeds meer mensen met een of meer chronische aandoeningen zoals diabetes, COPD of astma. Zij hebben vaak te maken met meerdere zorgaanbieders. Dan is het belangrijk dat die zorgaanbieders goed samenwerken. IZA neemt daarin het voortouw.
IZA regelt de juiste zorg op het juiste moment Samenwerken
Als u diabetespatiënt bent, dan hebt u soms met veel zorgaanbieders te maken. Het is dan belangrijk dat zij onderling goed overleggen. Anders verrichten zij onnodig dubbel werk of wordt u te snel doorgestuurd naar een andere zorgaanbieder. Dit komt de kwaliteit van de zorg niet ten goede en het kost u veel tijd en uiteindelijk ook geld.
Samen de zorg organiseren Om te zorgen voor betere samenwerking rondom de patiënt, laat IZA de organisatie van de zorg bij een specifieke aandoening vastleggen. Dat
is op dit moment al gebeurd voor diabetes, COPD, CVR (cardiovasculair risico) en kwetsbare ouderen. Voor angst en depressie, astma en kanker wordt die organisatie momenteel vastgelegd. Dat begint met goede afspraken, die landelijk worden gemaakt. IZA zorgt ervoor dat deze afspraken op regionaal niveau worden uitgevoerd. Met zorgaanbieders en patiëntenfederaties spreken we precies af wie wat, wanneer doet voor de patiënt en waarom en hoe dat gebeurt. De patiënt, zijn leefstijl en zijn omgeving vormen daarbij het uitgangspunt. Zorg moet zo snel mogelijk beschikbaar zijn en zo veel mogelijk in de directe omgeving van de verzekerde worden geboden. Ook is afgesproken dat iedere patiënt een hoofdbehandelaar krijgt. Bij diabetes is dat bijvoorbeeld een praktijkondersteuner, diabetes verpleegkundige of huisarts. Hij of zij is het aanspreekpunt voor de patiënt en heeft overzicht over het hele zorgproces.
Wachttijden dalen! IZA streeft naar constante verbetering van de zorg. De afspraken met zorgaanbieders en patiëntenfederaties zijn daar een voorbeeld van. Zorgaanbieders zijn steeds beter in staat de patiënt te helpen op de manier die het beste bij hem aansluit. Ook verbetert de kwaliteit van de zorg en is er minder specialistische ziekenhuiszorg nodig. Hierdoor dalen de wachttijden en zijn doorlooptijden verkort.
9
Geniet
10
Vrijwillig molenaar Wil Weijers:
“De wind is de baas” “Andere mensen hebben een blokhut in hun achtertuin, wij een molen. Niet zomaar een molen, maar een die al vijf generaties in onze familie is. Molen Nooit Gedacht is een beltmolen uit 1867. Mijn vrouw en ik zijn allebei vrijwillig molenaar. We laten de molen regelmatig draaien. Dat is belangrijk om de constructie soepel te houden. En het is ook nog eens een fantastischgezicht. Als molenaar beschik ik over techni sche kennis, weet ik veel over veilig heid en kan ik weersituaties goed inschatten. Maar kracht en behendigheid zijn minstens zo belangrijk. Om de molenzeilen voor te leggen, moet ik in de wieken klimmen. Sowieso loop ik vele malen per dag de vijf trappen op en af. Wil ik de wiekenmassa tot stilstand brengen, dan moet ik de vang, dat zijn de blokken om het bovenwiel, aantrekken. Machtig mooi werk, maar je moet wel fit zijn. Het spel met de wind verveelt nooit. Ik gebruik de wind, probeer hem op alle fronten te beheersen. Het voelt geweldig om die enorme natuurkracht in toom te houden. Tegelijkertijd weet ik ook dat de wind uiteindelijk altijd wint. De wind laat zich leiden, maar laat zich nooit helemaal bedwingen.” > Kijk ook eens op www.molenmerselo.nl. Op www.molens.nl vindt u een overzicht van molens in Nederland.
11
IZAken
Al uw verzekeringsgegevens binnen handbereik Kent u Mijn IZA al? Dit is uw persoonlijke online-omgeving die u nog meer voordelen biedt. 1. Inzicht in uw zorgverbruik Met Mijn IZA ziet u eenvoudig welke declaraties u zelf hebt ingediend. Ook vindt u er de nota’s die uw zorgaanbieder rechtstreeks bij IZA indient. Bovendien hebt u op elk moment inzicht in de stand van uw eigen risico. Zo hebt u al uw zorgkosten in een oogopslag op een rij. En weet u precies hoeveel zorg er nog beschikbaar is vanuit uw aanvullende zorgverzekering. Ook kunt u uw zorgkosten controleren. Zo kunt u bijvoorbeeld nagaan of u juist verzekerd bent. Ziet u een declaratie voor een behandeling die u niet hebt gehad? Laat het ons weten via onze Klantenservice. 2. Status van declaraties volgen In Mijn IZA kunt u eenvoudig de status van uw ingediende declaraties volgen. Zo weet u precies wanneer u een eventuele uitbetaling kunt verwachten. 3. Zelf kiezen hoe u uw post wilt ontvangen Ontvangt u post van IZA liever digitaal? Geef dit aan in Mijn IZA. Met digitale post hebt u voortaan alle informatie overzichtelijk bij elkaar in Mijn IZA. Inloggen gaat gemakkelijk met uw DigiD.
12
IZA Magazine 3 | 2013
4. Nu ook voor mede verzekerden Binnenkort kunnen de andere verzekerden op uw zorgpolis zelf inloggen in Mijn IZA. Handig, want zo hebben ook zij inzicht in hun zorgkosten, hun declaraties en de stand van hun eigen risico. > www.izagezondsamen.nl/mijniza
Online declareren: simpel en snel Simpel en snel uw declaraties indienen? Dat kan voortaan online. U hebt alleen een duidelijke foto of scan van uw nota nodig. Op www.izagezondsamen.nl/declareren vult u uw gegevens in en kunt u uw nota uploaden. Uw nota wordt binnen tien dagen na ontvangst verwerkt. In Mijn IZA kunt u de status van uw ingediende declaraties volgen.
Wat vindt u van de zorg? Geef uw mening IZA kijkt altijd kritisch naar de zorg. Net als u. Daarom zijn wij benieuwd naar uw mening over bepaalde onderwerpen. Hoe denkt u over de volgende stellingen: • “Als mijn vader langdurig ziek wordt, wil ik zelf voor hem zorgen” • “Zelf kunnen kiezen welke zorg je wilt, dat wil toch iedereen” • “Als zorgkosten door vergrijzing toenemen, wil ik daar best aan meebetalen” • “Je maakt alleen gebruik van zorg omdat het moet. Niet omdat het kan” Via www.izagezondsamen.nl/ hetgesprekvandedag kunt u op deze
stellingen reageren. U leest er ook de mening van IZA over deze onderwerpen. Als u reageert maakt u kans op een van de vijftig dvd’s van Nederland van boven. > www.izagezondsamen.nl/ hetgesprekvandedag
Als eerste op de hoogte van de nieuwe premie? Mantelzorgadvies van IZA Wat begint met een boodschap doen of meegaan naar de dokter, groeit soms uit tot dagelijkse zorg. Inmiddels verlenen in Nederland ongeveer 3,5 miljoen volwassenen mantelzorg aan hulp behoevenden uit de directe omgeving. Vaak doen zij dit naast hun baan, het huishouden en hun gezinsleven. Deze combinatie is zwaar. 450.000 mantelzorgers geven aan zich zwaar belast of zelfs overbelast te voelen. IZA probeert hen te ontlasten en helpt
om de balans tussen zorg en privé in evenwicht te houden. Zo heeft IZA vanaf dit najaar één aanspreekpunt voor mantelzorgadvies. De gecertifi ceerde medewerkers zijn bereikbaar via telefoonnummer: 088 - 131 16 13. Meer informatie over mantelzorg is te vinden op: www.izagezondsamen.nl/ mantelzorg.
Wilt u bericht ontvangen zodra onze zorgpremie voor 2014 bekend is? Meld u dan nu aan voor de IZA e-mailnieuwsbrief. U leest dan bovendien de laatste ontwikkelingen over uw zorgverzekering en krijgt actuele informatie over IZA. Iedere twee maanden krijgt u de nieuwsbrief in uw mailbox. Ga naar www.izagezondsamen.nl.
Lees meer over IZA en Mantelzorg in de bijgevoegde brief en flyer.
13
Preventie
Met een open vizier naar uw oude dag
Wie dan leeft, die dan zorgt. Of Uw oude dag? Dat wordt vooral genieten! Lekker de hele dag in de tuin werken, tijd doorbrengen met uw familie, een verre reis maken. Ziet u het voor zich? Dan is het zaak nu maatregelen te nemen om dat alles straks mogelijk te maken. Valt u onder de categorie ‘veertiger’ of ‘vijf tiger’? Dan ervaart u dit waarschijnlijk als een redelijk aangename levensfase. Het gesleep met kleine kinderen is voorbij, u hebt wat meer financiële armslag en op uw werk geniet u het aanzien van een ervaren kracht. Met uw oude dag bent u waarschijnlijk niet bewust bezig. Toch is het verstandig om nu al na te denken over die periode. Wie straks wil genieten
14
IZA Magazine 3 | 2013
van een onbezorgde oude dag, kan nu al maat regelen nemen. Dat hoeft niet altijd ingewikkeld te zijn.
Financieel voorsorteren Alle ontwikkelingen wijzen erop dat de – finan ciële – verantwoordelijkheid voor onze oude dag steeds meer bij onszelf komt te liggen. Op zich niks mis mee. Meer eigen verantwoordelijk heid betekent immers ook meer regie en keuze vrijheid. Hebt u er al eens over nagedacht hoe u het later geregeld wilt hebben en hoe u daarvoor gaat zorgen? Het werkt verhelderend om dat in overleg met bijvoorbeeld uw partner of finan cieel adviseur eens op papier te zetten. Op basis van dat ideaalplaatje kunt u vervolgens een plan
niet? van aanpak ontwikkelen. Elke vijf jaar kijkt u hoe u ervoor staat en past u eventueel dingen aan. Zo blijft u op schema voor een heerlijke oude dag.
Woning als maatpak Uit onderzoek blijkt dat de meeste ouderen liever in hun eigen woning blijven wonen. Geldt dat ook voor u, dan loont het de moeite om uw huidige woning eens kritisch te bekijken. Ziet u zichzelf over twintig jaar nog steeds de zoldertrap beklim men? De moestuin onderhouden? Nee? Neem deze aspecten dan mee in uw verhuis- of verbou wingsplannen. Misschien was u toch al van plan om de keuken, badkamer of tuin aan te pakken. Dan kunt u meteen wat aanpassingen doorvoeren om uw woning geschikt te maken voor de toe komst. Dat wil niet zeggen dat u een slaapkamer op de benedenverdieping moet realiseren. De winst zit in kleine aanpassingen. Denk aan elek trisch bedienbare zonwering. Dat is handig voor als de kracht in uw armen afneemt. Een stroeve vloer in de badkamer voorkomt eventuele uitglijders. En een inloopdouche is niet alleen modern, het is ook een veilig alternatief voor die glibberige hoge douchebak.
Sociale contacten U hebt uw kinderen misschien al eens geksche rend verteld dat zij later voor u moeten zorgen. Maar hebt u het er ook al serieus met hen over gehad? Dat zou heel logisch zijn. Investeren doet u immers niet alleen in uw financiële oudedags voorziening, maar ook in uw mantelzorgers. Wie zijn dat bij u? Uw kinderen? Een familielid? Iemand uit de buurt? Breng in kaart wie er straks voor u zouden kunnen zorgen. Maak dit bespreek baar. Verschillende mensen en organisaties kun nen u helpen om uw netwerk in kaart te brengen. Op de website www.regelhulp.nl vindt u meer informatie. U kunt personen in uw omgeving die u hulp bieden, soms een vergoeding geven. Op de site van Mezzo, de landelijke vereniging die opkomt voor iedereen die zorgt voor een ander, staat een goed overzicht. ■
4 tips voor een onbezorgde oude dag Nieuwsgierig of uw woning klaar is voor uw oude dag? De provincie Gelderland biedt veel informatie aan via www.wijblijvenhierwonen.nl. Een gezonde levensstijl zorgt ervoor dat u op latere leeftijd minder risico loopt op ouderdomskwalen als diabetes, hart- en vaatziekten. Ook kunt u zo symptomen van de ziekte van Alzheimer vertragen. Denk vast na over hoe u de zorg later wil regelen en hoe u deze gaat bekostigen. Leg dit schriftelijk vast, en kijk elke vijf jaar of uw plannen nog actueel zijn. Op die manier kunt u tijdig bijsturen. Een extra zakcentje naast uw pensioen? Spaar dan met een belastingvoordeel voor een inkomen naast uw pensioen. Op www.belastingdienst.nl leest u meer over bijvoorbeeld een lijfrentespaarrekening of lijfrenteverzekering.
15
Samen leuke dingen doen of iemand verder helpen
Maatjes bieden meer! Wilt u iets voor iemand betekenen, denk er dan eens aan om maatje te worden. Als maatje doet u leuke dingen met iemand. Of u helpt bijvoorbeeld met de administratie. Persoonlijk contact staat voorop in maatjesprojecten. Welke projecten zijn er zoal? IZA Magazine zocht het uit. Maatjes zijn er in alle soorten en maten. De één vindt het leuk om af en toe een kopje koffie te drinken, de ander wil graag op praktisch vlak ondersteunen. Bijvoorbeeld iemand helpen met zijn administratie of bij het plegen van een lastig telefoontje. Op www.ikwordmaatje.nl, een website van het Oranjefonds, ziet u na het invullen van uw postcode welke maatjes projecten er in uw omgeving zijn. Vaak zijn dit initiatieven van landelijke of lokale stichtingen die zich inzetten voor contact tussen bevolkingsgroepen.
Stel uzelf drie vragen Maatjesprojecten zijn dus niet in één omschrijving te vangen. Wat wel altijd geldt: er wordt op het maatje gerekend. U moet er dus vol voor gaan. Het vraagt
toewijding en is daarom niet voor ieder een weggelegd. Als u maatje wilt worden, is het goed om uzelf deze drie vragen te stellen: • Hoeveel tijd kan ik erin steken? • Wil ik contact met iemand van mijn eigen leeftijd, of juist met iemand die ouder of jonger is? • Heb ik zin om dingen te ondernemen (naar de film, fietsen, wandelen) of om iemand iets bij te brengen, bijvoor beeld taalontwikkeling? Op basis hiervan kunt u via de site ikwordmaatje.nl een selectie maken van maatjesprojecten. Als u contact zoekt met de organisatie achter het project, wordt u nog meer duidelijk welke moge lijkheden het project biedt en of het past bij uw wensen. ■
Wat Prettig gezelschap Met wie Oudere
Wat Leuke dingen doen Met wie Jongere met verstandelijke beperking
Stichting Humanitas matcht vrijwilligers met ouderen die behoefte hebben aan contact. Af en toe samen een kopje koffie drinken en praten. Simpel, maar voor een eenzame oudere kan het heel betekenisvol zijn.
Voor studenten is er het maatjesproject Best Buddies. De student geeft zijn leeftijd, woonplaats, geslacht, hobby’s en interesses op via internet. Daarmee wordt hij gekoppeld aan een leeftijdgenoot met een verstandelijke beperking. Én met dezelfde interesses, wel zo leuk als je samen dingen gaat ondernemen.
> www.stichtinghumanitas.nl > www.bestbuddies.nl
16
IZA Magazine 3 | 2013
Wat Luisterend oor Met wie Mantelzorger
Wat Voorlezen Met wie Kinderen
Het project Mantelzorgmaatjes brengt vrijwilligers in contact met mantelzorgers. De mantelzorger vindt bij zo’n maatje een luisterend oor. Samen kunnen ze dingen doen om de gedachten te verzetten.
Via de VoorleesExpress leest u kinderen met een taalachterstand voor uit bibliotheekboeken. Vaak gaat het hier om allochtone gezinnen. Het voorlezen doet u bij het gezin thuis, een uur per week, twintig weken lang. In die twintig weken gaat de taalbeheersing van het kind enorm vooruit. Naast de VoorleesExpress zijn er nog veel meer maatjesprojecten voor taalcoaching en ook om schooluitval te voorkomen.
> Googel op ‘mantelzorgmaatje’
> www.voorleesexpress.nl
Maatjes en buddy’s: het verschil Wat is het verschil tussen een maatje en een buddy? Bij buddyzorg gaat het vooral om sociaal-emotio nele ondersteuning. Buddyzorg wordt vooral verleend aan mensen met dodelijke dan wel chronische ziekten. Maatjesprojecten zijn meer gericht op praktische en sociale ondersteuning. Het gaat dan vaak om ontspannende, alledaagse activiteiten, waarbij het belangrijkste doel is het isolement van het maatje te doorbreken.
17
Eropuit
OERRR is lekker buiten spelen. Gezond, gratis en altijd beschikbaar. Meld je nu aan voor OERRR en ontvang vier keer per jaar een set kaarten met de leukste doe- en ontdekopdrachten. Kijk op OERRR.nl
Naar buiten! Met OERRR Buiten spelen tot de schemering invalt, met een schepnetje in het water vissen, knutselen met eikels, bladeren en takjes. Kunt u zich nog herinneren hoe heerlijk dat was? Hoe krijgt u het voor elkaar dat kinderen vaker hun schoenen aandoen en hup naar buiten gaan? Met OERRR van Natuurmonumenten! Vier keer
NM_OERRR_posterA4_modder_WT.indd 1
05-04-13 10:12
per jaar krijgen uw kinderen een set kaarten met buiten-opdrachten toegestuurd. Een ideale manier om de natuur te ontdekken. Helemaal gratis bovendien! www.oerrr.nl
One small step for man Weleens rondgekeken in de cockpit van een space shuttle? Of ervaren hoe het voelt om op te stijgen in een raket? Een maanauto van dichtbij gezien? Tijdens de tentoonstelling NASA - A Human Adventure kan het allemaal. Een geweldige belevenis voor jong en oud. Ook leuk: print van tevoren de space-quiz uit en laat uw kinderen of kleinkinderen speuren naar de antwoorden. U kunt nog tot januari 2014 terecht in de Jaarbeurs Utrecht. www.ahumanadventure.nl
18
IZA Magazine 3 | 2013
Film
op Vlieland IDFA is hét Nederlandse documentaire festival van internationale faam. Niet alleen in Amsterdam kunnen bezoekers terecht, ook in Vlieland valt er dit jaar genoeg te zien. Iets voor u? Scheep op 30 november en 1 en 2 december in naar Vlieland en geniet van een korte vakantie met verrassende films afgewisseld met lange strandwandelingen of heerlijke fietstochten. www.idfa.nl
Even geen wind en regen Moe van regen en wind, even geen zin in herfstweer? Ga dan naar een hortus botanicus (botanische tuin). Bijvoorbeeld die in Amsterdam, waar u het hele jaar door de kleurrijkste tropische vlinders kunt bewonderen in de vlinderkas. Er zijn regelmatig rondleidingen. www.dehortus.nl
19
Persoonlijk
‘IK HEB EEN DUITSE KNIE’
20
Wil Warnars (65) had een knieprothese nodig. Ze koos voor een behandeling in Duitsland. Daar kon ze snel terecht en werd ze goed geholpen.
“I
k liep al acht jaar met een versleten knie. De overwinning. Na elf dagen werd ik met een busje naar orthopeed raadde mij aan niet te snel voor een Bad Berleburg gebracht voor de verdere revalidatie. Die knieprothese te gaan, omdat deze maar vijftien rit was zwaar, want ik was nog niet de oude. Eenmaal jaar meegaat. Maar het werd steeds erger en ik kon daar ging de opwaartse lijn gelukkig verder. Ik kreeg door de pijn niet meer de dingen doen die ik graag een persoonlijke fysiotherapeut, een Nederlander. De wilde. Daarom besloot ik halverwege vorig jaar de stap hele dag was volgepland met activiteiten. Sporten, te nemen naar een knieprothese. Ik heb er nu immers massages en warme baden: het deed me echt goed. meer aan dan als ik 80 jaar ben. Naast de begeleiding op locatie kreeg Mijn huisarts vertelde over de ope ik adviezen voor thuis. Dat was han ratie en revalidatie. Omdat ik in een dig, want toen ik na vijf weken thuis “Na vijf weken liep ik bovenwoning woon en veel traplopen kwam, had ik geen kort lijntje meer weer als een kievit” in het begin niet gaat, zou ik tijdelijk met de orthopeed en fysiotherapeut naar een verzorgingshuis moeten. uit Duitsland. Ik heb nog een paar Dan zou ik twee keer per week een keer fysiotherapie gehad in Haarlem uur fysiotherapie krijgen. Het sprak mij niet erg aan. en ben een keer teruggegaan naar Krefeld voor een Ik had gehoord dat je voor een knieoperatie ook naar controle. Toen bleek dat alles goed was. Ik had eigen Duitsland kon en dat je dan meteen na de operatie lijk niet anders verwacht, want ik loop als een kievit en een compleet en intensief revalidatieprogramma kon kan weer sporten. Ik ben blij dat ik voor dit traject heb volgen. Dan zou ik wel een tijd weg moeten, maar dat gekozen. Het is niet makkelijk om vijf weken van huis had ik er graag voor over. Toen ik IZA hierover belde, te zijn, maar het was het volledig waard. bleek het inderdaad mogelijk te zijn. Ik kon al snel naar Krefeld voor een intake met de orthopeed. Met een tolk erbij voerde ik dit gesprek en ik kreeg een onderzoek. Eenmaal terug in Haarlem stond alle informatie al op de mail. Ik koos ervoor om in oktober geopereerd te worden. IZA en behandeling in het buitenland De operatie ging goed, hoewel ik verschillen merkte Voor de meeste niet-spoedeisende behandelingen met de Nederlandse zorg. Ik vroeg bijvoorbeeld of ik kunt u ook terecht in een ziekenhuis in het een ruggenprik kon krijgen omdat ik liever niet onder buitenland. Het moet dan uiteraard wel gaan narcose wilde. Dat was men daar niet gewend, maar om gangbare behandelingen die IZA in Nederland het was gelukkig geen probleem. Van de operatie kreeg ook vergoedt. U moet hiervoor vooraf toestemming van IZA vragen. Wij helpen u graag om zo’n zorgik weinig mee. Ik hoorde pas achteraf dat de ingreep aanbieder in het buitenland te vinden. Zo ook zwaarder was dan verwacht. Het bleek namelijk dat als u op zoek bent naar een nieuwe huisarts of niet alleen mijn knie versleten was, maar ook mijn tandarts in uw woonplaats, een zorgaanbieder knieschijf. Die was verbrokkeld en dat veroorzaakte waar u snel terechtkunt of een specialist met de ergste pijn. Ik heb dus meteen een nieuwe knieschijf een bepaalde medische expertise. Voor meer informatie kijkt u op IZA.nl bij de veelgestelde gekregen. vragen. Of neem contact op met IZA Zorgadvies De eerste vijf dagen na de operatie waren afzien. Ik en -bemiddeling via 0900 - 202 10 56 (€ 0,05 had veel pijn, kon daardoor nauwelijks eten, sliep per minuut). slecht. Vanaf het moment dat ik weer mocht staan en een stukje kon lopen, ging het snel beter. Dat was zo’n
”
21
De ‘r’ zit in de maand! Vroeger haalden moeders al gauw de gevreesde fles levertraan tevoorschijn. En nog steeds zet menig Nederlands huishouden in deze tijd van het jaar de pot met vitaminepillen op tafel. Terecht? IZA Magazine zet enkele fabels en feiten op een rijtje.
Extra Vitamines uit voedsel zijn net zo gezond als vitamines uit pillen. Feit. De vitamines zijn vrijwel identiek. Wel is er een klein verschil in de opname door het lichaam. Zo worden vitamine D, B5, B6, B11 en B12 beter door het lichaam opgenomen uit een vitaminepil dan uit voedsel. Vitamine E wordt juist beter opgenomen uit voedsel.
22
IZA Magazine 3 | 2013
Vitamines uit eten en drinken kunnen niet verloren gaan. Fabel. Bij verhitting gaat een deel van de vitamines verloren, soms zelfs meer dan de helft! Ook door snijden, schudden en het open laten staan van verpakkingen kunnen vitamines verloren gaan. Om zo veel mogelijk gezonde stoffen te behouden, kunt u voedingsmiddelen het beste niet langer verhitten dan nodig is. Verder is het slim om eten te bewaren op een koele, donkere plaats of in de vriezer en gesneden groente en fruit zo snel mogelijk op te eten.
Een overdosis vitamines kan schadelijk zijn voor het lichaam. Feit. Van sommige vitamines kan een te hoge dosis bij langdurig gebruik schadelijk zijn. Dat geldt met name voor vitamine A, B6 en D. Die hoge dosis kan in pillen zitten. Preventief alle vitamines slikken is dus niet verstandig.
Verkoudheid gaat eerder over als u extra vitamine C slikt. Fabel. Verkoudheid gaat voorbij door uit te zieken. Het helpt niet om extra vitamine C in te nemen via bijvoorbeeld sinaasappelen of vitaminetabletten.
Wist u dat… 13 in totaal Er zijn dertien vitamines: A, C, D, E, K en acht soorten vitamine B, namelijk: B1, B2, B3, B5, B6, B8, foliumzuur (B11) en B12.
… het woord ‘vitamine’ een combinatie is van het Latijnse vita (leven) en amine (aanduiding van een stikstof bevattende stof)? Later werd bekend dat niet alle vitamines stikstof bevatten, maar het woord 'vitamine' werd toen al algemeen gebruikt.
Pillen: nuttig of niet? Wie heeft er meer nodig? Voor de meeste mensen is gezond eten, drinken en voldoende zonlicht genoeg om alle benodigde vitamines binnen te krijgen. Maar deze groepen mensen kunnen wel degelijk baat hebben bij het nemen van extra vitamines: Baby’s tot 3 maanden vitamine K Kinderen tot 4 jaar vitamine D Vrouwen die zwanger willen worden foliumzuur Zwangere vrouwen foliumzuur en vitamine D Vrouwen van 50+ en mannen van 70+ vitamine D Mensen met een donkere huid vitamine D Mensen die weinig buiten komen vitamine D Mensen die weinig of eenzijdig eten foliumzuur Veganisten vitamine B12 en D Rokers vitamine C Alcoholisten alle vitamines Mensen die extreem afvallen of anorexiapatiënten alle vitamines
Meer lezen? > www.voedingscentrum.nl
23
Diagnose
Waarom vrouwen meer kans op Per jaar overlijden ongeveer 18.000 mannen en 21.000 vrouwen door harten vaatziekten. Dat is lang niet altijd zo geweest. Vroeger trof de aandoening vooral mannen. De tijden zijn dus veranderd. Maar de diagnose en behandeling gek genoeg niet. “We moeten de klachten van vrouwen serieuzer nemen én serieuzer behandelen.” Franse onderzoekers stelden vast dat de afgelopen 15 jaar het risico op een hartinfarct bij vrouwen sterk is gegroeid. Bij vrouwen onder de 60 jaar is het risico verdubbeld en bij vrouwen onder de 50 zelfs verdrie voudigd. Cardioloog Angela Maas van het Universitair Medisch Centrum St Radboud in Nijmegen herkent dit. “Jonge vrouwen zijn ongezonder gaan leven in de afgelopen 15 jaar; de leefstijl van mannen is minder veranderd. Zo is het aantal rokende vrouwen in de leef tijdsgroep tot 50 jaar toegenomen. Jonge vrouwen die
24
IZA Magazine 3 | 2013
roken, lopen risico om al vroeg een hartinfarct te krij gen. Ook overgewicht en diabetes zijn groeiende proble men bij vrouwen.” Bovendien zijn vrouwen gevoeliger voor stress dan mannen. Stress is een zeer belangrijke factor in het krijgen van hart- en vaatziekten.
Beschermende hormonen Gelukkig hebben vrouwen nog wel een voordeel ten opzichte van mannen. Tot aan de overgang helpen vrouwelijke hormonen (oestrogenen) bij het tegengaan van hart- en vaatziekten. De oestrogenen vertragen de vernauwing van de bloedvaten en zijn goed voor het cholesterolgehalte. “Vanaf het 30e jaar daalt de oestro geenspiegel en wordt het beschermende effect minder”, zegt Angela Maas. “En na de menopauze valt het hele maal weg.” Steeds vaker valt op dat vrouwspecifieke zaken zoals menstruatie, zwangerschap en overgang in verband staan met hart- en vaatklachten. “We weten dat meisjes die vroeg hun eerste ongesteldheid krijgen en vrouwen die jong in de overgang komen, iets meer risico lopen. Zwangerschapsproblemen zoals hoge bloeddruk en
Herken een hartinfarct
Cardioloog Angela Maas: “Klachten van vrouwen worden vaak afgedaan als stress of overgang”
De cijfers over hartinfarcten bij vrouwen zijn schokkend. Bij een acuut hartinfarct is de sterfte onder jonge vrouwen twee keer zo hoog als onder mannen. Dat komt volgens de Hartstichting omdat vrouwen de signalen minder goed herkennen en gemiddeld 17 minuten later in het ziekenhuis komen. Bekende klachten bij een infarct zijn druk op de borst, zweten en uitstralende pijn naar de armen en kaak. Deze symptomen komen vaker bij mannen voor. Vrouwen hebben bij een hartaanval juist vaker last van duizeligheid, vermoeidheid, kortademigheid, slapeloosheid, misselijkheid en/of een naar gevoel in de maag, pijn tussen de schouderbladen of in de nek, een klemmend of drukkend gevoel in de borststreek en hartkloppingen. Wilt u meer informatie over het omgaan met een hart- en vaataandoening, kijk dan op www.hartenvaatgroep.nl.
een hartaanval hebben zwangerschapsvergiftiging zijn ook een signaal. Cardio logen en huisartsen moeten daarop alert zijn.”
Terwijl mannen met een hoge bloeddruk daar wél voor behandeld worden. Maas: “We moeten de klachten van vrouwen serieuzer nemen én serieuzer behandelen. Bijvoorbeeld met cholesterolverla Verkeerde focus bij vrouwen gende middelen of medicijnen tegen De medische wereld mag nog wel “Zwangerschapsproblemen hoge bloeddruk.” Daarnaast kunnen een inhaalslag maken, vindt Maas. zoals hoge bloeddruk en vrouwen zelf veel doen om hart- en “Gek genoeg is de man nog steeds de zwangerschapsvergiftiging vaatziekten te voorkomen. Zo is modelpatiënt als het gaat om hartmeer dan 90% van alle hartinfarcten en vaatziekten. Door op dezelfde zijn ook een signaal” bij vrouwen onder de 50 jaar toe te manier naar vrouwen te kijken, zijn schrijven aan roken. Voor niet-rokers we appels met peren aan het vergelijis de kans om jong een hartinfarct te krijgen heel klein. ken.” Als vrouwen pijn op de borst voelen en ze een Zelfs met een erfelijk bepaald risico. “Een gezonde onderzoek krijgen zoals een hartcatheterisatie, dan levensstijl is dus in alle opzichten aan te raden.” ■ komt daar in veel gevallen niets uit. “Bij 80% van de vrouwen onder de 60 jaar is geen afwijking te zien in de kransslagaderen. Vrouwen krijgen eerder micro vasculaire angina pectoris: veroudering in de zeer “Ik voelde meteen dat het niet kleine vertakkingen van de bloedvaten. Op termijn net zo gevaarlijk, maar minder makkelijk vast te stellen.” goed zat” Door de focus op de grote vaten worden vrouwen minder goed behandeld. Ook wordt hoge bloeddruk Lees het verhaal van Janneke op pagina 26. vaker afgedaan als een gevolg van stress of overgang.
> 25
Diagnose
‘Na die hartaanval was ik niet meer mezelf ’ Janneke Goënga kreeg op haar 44e een hartinfarct. Het heeft haar leven op z’n kop gezet. “Voor die tijd was ik altijd druk, ineens kon ik niets meer. Het was een harde klap.” Het gebeurde op de verjaardag van haar twee ling. Janneke zat met haar gezin aan tafel toen ze niet lekker werd. Ze begon te zweten, voelde zich misselijk en er ontstond druk tussen haar schouderbladen. “Ik wist niet wat ik moest doen. Op de bank zitten hielp niet, ik kon niet in bed gaan liggen. Ik voelde dat het niet goed zat.” Ze belde de huisarts en nadat ze de symp tomen had omschreven, wist de arts meteen dat het haar hart was. Ze werd naar het VUmc gebracht, waar werd geprobeerd om haar te dot teren. Dat lukte niet en daarna lag ze 5 dagen op de intensive care in Alkmaar. Na die tijd is ze nog 4 weken opgenomen om te testen welke medicijnen zouden aanslaan. Ten tijde van haar hartinfarct rookte Janneke en had ondergewicht. “Dat is een risico, net als overgewicht. Daarom lieten ze me in het ziekenhuis 15 kilo aankomen. Toen ik uit het ziekenhuis kwam, was ik niet meer mezelf. Mijn lichaam was onherkenbaar en ik voelde me
26
IZA Magazine 3 | 2013
verschrikkelijk.” Het contrast met de energieke vrouw van vóór het hartinfarct was enorm. Destijds had ze een drukke baan, een gezin met 3 kinderen en een actief sociaal leven. Maar ze was ook een binnenvetter. “Ik weet nu dat de verhoogde kans op hartklachten in mijn fami lie zit en dat het roken eraan bijdroeg, maar ik denk dat er ook psychisch het een en ander meespeelde. Ik heb veel heftige dingen meege maakt: een kind verloren, gescheiden, mijn baan kwijtgeraakt, mijn ouders overleden. Dat kropte ik allemaal op en ik zette mezelf aan de kant.”
Hart luchten Na haar ontslag uit het ziekenhuis besloot Jan neke het radicaal anders aan te pakken. Ze heeft nooit meer gerookt en vond een leuke baan in de horeca. Ook ging ze weer sporten. “Ik wilde die 15 kilo niet houden, want ik voelde me niet mezelf.” Een derde van haar hart is weg, daar zit littekenweefsel. “Ik moet nu voorzichtiger omgaan met mijn energie. Rennen om de bus te halen zit er niet meer in. En mijn horecabaan is zwaar, maar ik hou er niet van om stil te zitten.” Ze flapt het er nu ook eerder uit als haar iets dwarszit. “Ik lucht gewoon mijn hart. Dat helpt echt.” ■
Vraag & antwoord
IZA krijgt elke dag veel vragen van verzekerden. Klantenservice medewerkers Saffira, Nathalie en Ria beantwoorden ieder nummer van IZA Magazine vier van de meest gestelde vragen. Nathalie Goossens
Ria Ammerlaan
Saffira van Heukelum
Heb ik recht op een collectiviteitskorting?
Kan ik het verplicht eigen risico gespreid betalen?
Dit hangt er vanaf of uw (oud)werk gever/organisatie een contract heeft afgesloten bij IZA. Op het polisblad voor het nieuwe jaar, dat u altijd in november ontvangt, staat de eventuele korting vermeld die voor u van toe passing is. Weet u niet of u in aanmerking komt voor een collectiviteits korting, neem dan contact op met de klantenservice van IZA.
Ja, dat kan kosteloos. Nadat u van ons een rekening hebt ontvangen voor het eigen risico, kunt u contact met ons opnemen via 0900 - 80 36. Samen met een IZA klantadviseur maakt u een afspraak over het gespreid betalen van deze nota. Onze klantadviseurs leggen u ook de voorwaarden uit.
Ik heb altijd hoge zorgkosten en ben dus altijd mijn eigen risico kwijt. Kan dat anders?
Waar vind ik mijn IBAN-nummer? Uw huidige rekeningnummer wordt vanaf 1 februari 2014 een IBANnummer. IBAN staat voor International Bank Account Number, oftewel een internationaal rekeningnummer. IZA gebruikt sinds juli alleen nog maar uw IBAN. Moet u uw IBAN-nummer doorgeven? Dit kunt u vinden: • op bankpassen die vanaf medio 2012 zijn uitgegeven; • op uw rekeningafschriften; • via internetbankieren; • op de IBAN-app; • via ibanbicservice.nl. Meer informatie over IBAN vindt u op www.izagezondsamen.nl/iban.
Om mensen met hoge zorgkosten tegemoet te komen, biedt de overheid in bepaalde gevallen een compensatie: de Compensatie eigen risico. De overheid betaalt hiermee een deel van het eigen risico terug. U krijgt vanzelf bericht als u recht hebt op een compensatie. Meer informatie over de compensatie voor het eigen risico vindt u in de brochure Compensatie eigen risico van het CAK.
27
Goed voor elkaar
Gemeente Zoetermeer betrekt burgers bij onderhoud openbaar groen
Mooi groen? Samen doen! De gemeente Zoetermeer is eigenaar van zo’n 350 hectare openbaar groen. Daarvan is 5 hectare ‘geadopteerd’ door bewonerscollectieven. Zij richten het groen in hun buurt in en onderhouden het. Met als resultaat: een mooiere leefomgeving en opgefleurd burencontact. Janine Otten vond dat het groen op het plein achter haar huis wel een opknapbeurt kon gebruiken. Ze nam contact op met de gemeente en die stelde voor om er adoptiegroen van te maken. Dat houdt in dat een groep bewoners het groen naar eigen inzicht mag inrichten, maar ook zelf gaat onderhouden. “Het leek me wel wat, dus ik ging langs bij de buren om te peilen of ze interesse hadden. Genoeg mensen waren enthousiast om het plan door te zetten.” Samen met de bewoners werd een ontwerp gemaakt voor het plein. Vervolgens maakte de gemeente de grond klaar voor de aanplant van nieuw groen, dat ook met gemeentegeld werd aan geschaft. “Wij hebben toen met z’n allen een aanplant dag georganiseerd, wat heel leuk en gezellig was. In het begin moesten we nog vaak water geven en schoffelen. Nu is het vooral een kwestie van onderhoud.”
Wijze les voor de gemeente Het project van Otten en haar buren is een van de 350 stukken adoptiegroen in Zoetermeer. De gemeente begon hier 15 jaar geleden mee. Toen meldden bewo ners zich omdat ze niet tevreden waren met het groen in hun omgeving. “Ze vroegen of ze zelf mochten schoffelen”, vertelt Arie Cees de Jong, bureaumanager van Stadsbeheer. “Dat vonden wij prima. Het bleef alleen niet bij schoffelen. Sommige mensen gingen steeds verder: ze plaatsten een heg of hekje om ‘hun’ stuk grond heen, betegelden het om te gebruiken als terras, zetten er hun vouwwagen op. Niet de bedoeling natuurlijk. Het is fijn als de inspanningen van bewoners ten goede komen aan de openbare ruimte, maar op deze manier werd het publieke bezit langzamerhand geannexeerd.”
28
IZA Magazine 3 | 2013
Een wijze les voor de gemeente, die sindsdien een aan tal regels heeft voor adoptiegroen. De belangrijkste: het moet bijdragen aan de leefbaarheid van de woonom geving. Dat betekent dus geen tegels, geen hekjes, en al zeker geen vouwwagens. De Jong: “We maken geen contract, maar laten mensen die groen willen adopteren wel weten hoe wij dit voor ons zien. We spreken spel regels met hen af. Sindsdien zijn er veel leuke en suc cesvolle projecten bij gekomen, dus het werkt goed.”
Natuurlijke speelplekken Nog zo’n succesvol project zijn de zeven borders bij het binnenplein aan de Joris Ivensstrook, waar Monique Oliehoek woont. Het begon met één border waar zij wat planten inzette. “Ik wist over adoptiegroen en dacht: misschien kan ik de border adopteren. Toen stelde de gemeente voor om ook de andere borders te adopteren, samen met de buurt. Dat leek me wel wat, want de struiken werden gebruikt voor het dumpen van oude grond en bloempotten, en er stonden vaak containers in.” Oliehoek organiseerde een bijeenkomst en toen bleek dat meer mensen enthousiast waren. “We hebben besloten dat iedere groenstrook één ‘trek ker’ heeft, iemand die hoofdverantwoordelijk is. Alle borders kregen een eigen thema dat door die persoon is gekozen. We hebben een rozentuin, een zomerse border die vlinders aantrekt en een paar speelborders voor kinderen met wilgenhutten en stapstammetjes. In weer een andere groenstrook kunnen ze wedstrijdjes doen zoals wie de grootste zonnebloem kweekt.” Op deze manier ontstaan natuurlijke speelplekken waar kinderen zich kunnen uitleven en ook nog iets leren. En dat is iets wat de gemeente graag stimuleert. “Het is >
Bij adoptiegroen mag een groep bewoners het groen naar eigen inzicht inrichten, maar ook zelf onderhouden
29
Eens per jaar maken buurtbewoners jam van het fruit uit de eigen buurt
De ondersteuning door de gemeente is voor bewoners goed als kinderen in hun directe omgeving kennisma inderdaad een wezenlijk onderdeel van het adoptie ken met de natuur”, zegt De Jong. “Daarom hebben groen. Oliehoek: “De gemeente faciliteert ons met een we sinds kort ook het project groene schoolpleinen. goede contactpersoon en door mee te denken, mee te Veel schoolpleinen in Zoetermeer zijn simpele bete betalen en mee te werken. Dankzij die wisselwerking gelde pleinen met een hek eromheen. Dat is veilig, hebben wij een sfeervolle en groene omgeving gekregen maar ook saai. Door scholen en ouders te betrekken waarvoor we ons als buurt bij de inrichting en het onder verantwoordelijk voelen. houd van schoolpleinen, kun nen we ze avontuurlijk maken Er ontstaan natuurlijke speelplekken De onderhoudsmiddagen zijn altijd erg gezellig en we en educatief.” Na het succes waar kinderen zich kunnen uitleven organiseren elk jaar een paar volle project bij haar woonhuis en ook nog iets leren buurtfeesten. Dat maakt het was Janine Otten ook enthousi de moeite waard.” ast om het schoolplein van haar De komende jaren wil de kinderen groener te maken. “De gemeente Zoetermeer het adoptiegroen nog verder uit school verhuisde naar een nieuw gebouw. Samen met breiden. “Ik heb er vertrouwen in dat dat lukt, want het de gemeente hebben we toen een plan gemaakt voor is als een olievlek. Als mensen in een andere buurt zien een groen schoolplein. Er is een moestuin gekomen en hoe leuk het adoptiegroen is, willen ze het zelf ook”, er zijn fruitbomen. De kinderen krijgen biologielessen zegt De Jong. “We zetten er bordjes bij om duidelijk te op hun eigen plein.” maken dat het groen wordt onderhouden door bewo ners om dit effect te versterken. Op die manier willen Geen bezuinigingsmaatregel we in de komende jaren groeien van 5 naar 10 hectare Adoptiegroen levert veel op: bewoners hebben meer adoptiegroen.” ■ contact met elkaar en het uitbundige groen heeft een positief effect op de leefomgeving. “We zien dat buurten waarin bewoners verantwoordelijk zijn voor het groen, minder vervuild raken en dat er minder vandalisme is”, zegt De Jong. “Ook spelen kinderen Arie Cees de Jong: er vaker buiten en worden ouderen gestimuleerd om “Het uitbundige in beweging te komen.” Waar je het als gemeente niet groen heeft een voor moet doen, is om kosten te besparen. “Natuurlijk positief effect kost het groenonderhoud ons minder geld. Maar die besparing steken we in de begeleiding en ondersteuning op de leefomgeving” van bewoners. Zouden we dat niet doen, dan versloft hun bijdrage. Adoptiegroen heeft veel voordelen, maar we zien het niet als bezuinigingsmaatregel, want dat is het niet.”
30
IZA Magazine 3 | 2013
Eten & Weten
50 kilo Dat gooit iedere Nederlander elk jaar gemiddeld aan goed voedsel weg. Zonde! Van het eten én het geld. Met deze tips voorkomt u verspilling.
T.h.t.
Delen mag!
Ten minste houdbaar tot zegt iets over de kwaliteit van het product en niet over de betrouwbaarheid ervan. Direct weggooien is vaak dus helemaal niet nodig. Te gebruiken tot staat wél voor de uiterste datum waarop u een product kunt eten, daarna is het product niet meer betrouwbaar. Gebruik deze bederfelijke producten dan ook echt niet meer.
Te veel gekookt? Met de website Thuisafgehaald deelt u uw kookkunsten met mensen bij u in de buurt. Geen zin om te koken? Ook dan kunt u op de site terecht. Wie weet bakt uw buurman wel fantastische pannenkoeken!
Verspilling top 3 1. Rijst over? Maak romige rijstepap. Kook de rijst met melk en bind dit alles met maïzena. Voeg tijdens het roeren een beetje suiker en wat kaneel toe. 2. Pasta over? Ook lekker als frisse pastasalade voor de lunch. Samen met andere restjes groenten, fruit en vlees ontstaan verrassende en gevarieerde combi’s. 3. Brood over? Zo omgetoverd in broodpudding, croutons of pizzabroodjes. Wees creatief!
> www.thuisafgehaald.nl
Slim Koken-app Voor meer koop-, kook- en bewaartips om verspilling te voorkomen kunt u gratis de Slim Koken-app downloaden. Handig om inspiratie mee op te doen. En met lekker veel recepten. Ook als u een allergie hebt, bijvoorbeeld voor koemelk, ei of gluten. > www.voedingscentrum.nl
Helemaal achterin het schap Pakt u ook altijd de achterste verpakking uit het schap? Ook als u het product nog diezelfde avond gebruikt? Door wat vaker een verpakking te pakken die nog maar een paar dagen houdbaar is, voorkomen we samen dat er spullen weggegooid moeten worden.
31
Van IZA voor u
IZA’s zorginkoop houdt de zorg betaalbaar
De beste zorg tegen een eerlijke prijs IZA zorgt ervoor dat u kunt rekenen op zorg van hoge kwaliteit tegen een betaalbare prijs. Een manier waarop wij dat doen, is zorginkoop. Hoe zit dat precies? Beleidscoördinator Zorg Anke Bielderman van IZA legt het uit.
Anke Bielderman, beleidscoördinator Zorg van IZA: “Wij treden op als vertegenwoordiger van de wensen van honderd duizenden verzekerden”
32
IZA Magazine 3 | 2013
Wat is zorginkoop? “Zorginkoop is een van de belangrijk ste middelen waarmee IZA zorgt voor goede zorg tegen een eerlijke prijs. Dat gaat als volgt: samen met klanten, patiëntenverenigingen en zorgaanbie ders bepaalt IZA waaraan goede zorg moet voldoen. Welke kwaliteit die zorg bijvoorbeeld moet hebben, welke service een arts moet verlenen en hoe duur een bepaalde behandeling mag zijn. Met dat wensenpakket op zak gaan onze inkopers met ziekenhuizen, huisartsen en andere zorgaanbieders in gesprek. IZA treedt op als vertegen woordiger van de wensen van honderd duizenden verzekerden. Daardoor hebben wij een enorme onderhande lingskracht en kunnen wij voor onze verzekerden scherpe afspraken maken met zorgaanbieders. Met zorgaanbie ders die hoge kwaliteit leveren en dat doen voor een eerlijke prijs gaan wij een samenwerking aan. Dit noemen we zorginkoop.”
Waarom zijn dit soort afspraken belangrijk? “Door met zorgaanbieders te onder handelen over prijs en kwaliteit garandeert IZA goede zorg voor een eerlijke prijs. Zo dragen we bij aan het onder controle houden van de kosten van de zorg in Nederland. Tegelijker tijd hebben deze afspraken ook een positief effect op de kwaliteit van de zorg. IZA heeft op basis van decla raties een uitstekend beeld van hoe zorgaanbieders presteren en waar ze nog kunnen verbeteren. Die informa tie delen we met de zorgaanbieders zodat zij er hun voordeel mee kunnen doen.”
Wat heb ik als verzekerde aan die afspraken? “Het grootste deel van de IZA-verzekerden heeft een restitutieverzekering. Zij kunnen daardoor zelf kiezen waar zij naartoe gaan voor hun zorg. Dat sluit het gebruik van gecontracteerde zorg natuurlijk niet uit. Als u voor een operatie of controle naar het ziekenhuis of de huisarts moet, dan biedt een gecontracteerde zorgaanbieder u, ook als u een restitutieverzekering hebt, verschillende voordelen, namelijk zekerheid van kwali teit en gemak. Dat komt door eisen die wij stellen in de contractering. We gaan alleen een contract aan met zorgaanbieders als ze voldoen aan onze kwaliteits- en doelmatig heidseisen. Bovendien maken wij afspraken over het serviceniveau van de zorgaanbieder. Die verzorgt bijvoorbeeld de machtigings aanvraag als u toestemming van IZA nodig hebt. Daarnaast gaat een nota van een gecon tracteerde aanbieder rechtstreeks naar IZA. U hoeft dan dus niets voor te schieten.”
“Soms scheldt IZA een deel van het eigen risico kwijt als u kiest voor een gecontracteerde aanbieder”
Hoe vind ik de beste zorgaanbieder? “IZA heeft met ruim 32.000 zorgaanbieders in Nederland afspraken gemaakt. En steeds vaker ook in het buitenland. U hebt dus een zeer uitgebreide keus. Hebt u hulp nodig bij het kiezen? Wij helpen u graag bij het vinden van de zorgaanbieder die het beste bij u past. Op www.izagezondsamen.nl/zorggids vindt u meer informatie over de kwaliteit van zorgaanbieders. En op www.izagezondsamen.nl/ vergelijkenkies kunt u zelfs zorgaanbieders vergelijken op medische kwaliteit, patiëntbeleving en wachttijden. Liever een persoonlijk advies? De afdeling Zorgadvies en -bemiddeling helpt u graag bij het kiezen van een zorgaanbieder. Ga naar www.izagezondsamen.nl voor meer informatie.”
33
Speciaal voor u
€ 5 korting Weg met luizen Hoofdluizen zijn vervelende beestjes die hevige jeuk kunnen veroorzaken. Iedereen kan last van hoofdluis krijgen. En is het eenmaal zover, dan zijn ze niet een-twee-drie verdwenen. Daarvoor is een goede en consequente behandeling nodig. Als iemand luizen heeft, is het aan te raden alle gezinsleden te behandelen. Met deze elek tronische luizenkam bijvoorbeeld. Een elektrische impuls doodt luizen en neten tijdens het kammen. Deze methode is veilig, zonder bijwerkingen en heel eenvoudig.
Als IZA-verzekerde betaalt u geen € 24,95 maar € 19,95 voor de elektro nische luizenkam. Dit is inclusief verzendkosten en batterijen. De actie is
geldig zolang de voorraad strekt. Kijk op www.izagezondsamen.nl/magazine voor meer informatie of om te bestellen.
€ 20 korting Heerlijk wegzakken Afstandsbediening? Chocolade? Thee? Zorg ervoor dat u alles bij de hand hebt, want met de loungeset van KooZzzi wordt het wel heel lastig om ’s avonds nog van de bank te komen. De set bestaat uit een deken en een rugwarmer. De deken is 150 bij 200 centimeter, gemaakt van zachte fleece en in zes warmtestanden instelbaar. De rugwarmer heeft drie warmtestanden, is ook van zachte fleece en in omvang verstelbaar. Vooral heerlijk na een drukke dag, na het sporten of bij pijnlijke spieren!
34
IZA Magazine 3 | 2013
Korting voor lezers! Als IZA-verzekerde betaalt u geen € 84,90 maar € 64,90 voor de loungeset van KooZzzi. Dit is inclusief verzendkosten. De actie is geldig zolang de voorraad strekt. Kijk op www.izagezondsamen.nl/ magazine voor meer informatie of om te bestellen.
Puzzel
1e prijs: Een Bongo Wellnessweekend voor twee personen. De cadeaubon geeft twee personen recht op 1 overnachting in één van de geselecteerde hotels, inclusief ontbijt en vrij gebruik van de wellnessfaciliteiten. U hebt keus uit 55 hotels verspreid over Nederland, België, Luxemburg en Frankrijk. 2e prijs: VVV Cadeaubon € 45 3e prijs: VVV Cadeaubon € 25 Oplossing IZA Magazine 2|2013:
Denk met IZA mee over de zorg Uit de inzendingen hebben wij de volgende winnaars geselecteerd: 1. Mevr. H. Koning Mazurel, Assendelft 2. Mevr. M.J. van Schaik-Termaten, Hoogland 3. Mevr. B. Koehler, Maastricht
Alle woorden uit de onderstaande lijst zijn kriskras verborgen in het veld met letters. Sommige letters worden meer dan één keer gebruikt. Als u alle woorden uit de lijst in het letterveld hebt doorgestreept, vormen de overgebleven letters in de leesrichting de oplossing van deze puzzel.
Stuur uw oplossing digitaal in via www.izagezondsamen.nl/magazine of per post (voldoende gefrankeerd) o.v.v. ‘IZA puzzel’ naar IZA, Postbus 445, 5600 AK Eindhoven.
Uiterste inleverdatum: 15 november 2013 De winnaars krijgen thuis bericht en worden bekendgemaakt in het volgende IZA Magazine.
ADOPTIEGROEN ASTER BREIN BUIEN BUITEN DONKER GUUR HAARD HARTAANVAL HERFSTDIP KASTANJE KLEUR KNIEPROTHESE KNOLLEN KNUS MAATJE MANTELZORG MENING MOLENAAR NAJAAR NATUUR OCEAANFRONT
ONLINE ORANJE PARAPLU PREMIE SNERT SPINNEN STORM TREKVOGELS VITAMINES VLAAG WAAIEN WEB WIND ZADEN ZANDMOTOR ZORGINKOOP ZWAM
35