4 maart- 18 maart 2014
Graf Wim Sonneveld is niet weg Catharina van Mouwerik schreef ons de volgende bezorgde mail: “Aangezien het 40 jaar geleden is dat Wim Sonneveld overleden is, kwam bij mij de vraag op waar het kerkhof is gebleven waar hij begraven is. Het stond aan de Amstelveenseweg waar nu de op- en afritten zijn van en naar de Amstelveense weg?” We kunnen Catharina van Mouwerik geruststellen: het graf van Wim Sonneveld is er nog steeds. Wim Sonneveld is begraven op de Rooms Katholieke Begraafplaats Buitenveldert aan de Fred Roeskestraat, vlak bij het Olympisch Stadion. Later is Sonnevelds eerste vriend Huub Janssen, die overleed op tweede kerstdag 1984, bijgezet. Directrice van de begraafplaats Anja Vink laat weten te hopen dat er op 8 maart veel mensen komen, “Want dat heeft hij verdiend.” Ook politicus Carl Romme, accordeonist Harry Mooten, componist Alphons Diepenbrock, dichter Jan Engelman en journalist Haye Thomas liggen overigens op deze begraafplaats.
‘Ik stem alleen maar op Joop’ Het bericht in De Telegraaf dat Wim Sonneveld is overleden.
‘Veel familieleden vonden Wim Sonneveld te grof’ Op 8 maart 1974 overleed Wim Sonneveld, nog maar 56 jaar oud. Hij was de eerste van de drie grote cabaretiers van na de Tweede Wereldoorlog die er opeens niet meer was. Wim Sonneveld had vaker last van zijn hart. Dat zat namelijk in de familie en op zondag 17 februari 1974 ging het verkeerd. Hij reed van Den Haag naar Amsterdam en had onderweg twee lifters meegenomen. Sonneveld kreeg het op een gegeven moment benauwd en vroeg aan een van de twee het stuur over te nemen en hem naar het VU-ziekenhuis te brengen. Daar werd een hartaanval geconstateerd. Hij moest nog twee weken in het ziekenhuis blijven. Daarna was hij aan de beterende hand, dacht men, maar op 8 mei viel het doek definitief. Ruud van Wees denkt als hij de naam Wim Sonneveld hoort niet alleen aan Wim Sonneveld zelf, maar ook aan een plantenbak. Dat legt hij graag uit: “Ik woonde bij zijn overlijden in 1974 in Amsterdam-West en in onze straat hadden de huizen geen tuinen. Iedereen had voor zijn woning een aantal plantenbakken staan met mooie plantjes erin. Op een gegeven moment had mijn buurman twee enorme, langwerpige lichtgrijze plastic plantenbakken voor zijn huis gezet. Ze waren meer dan twee meter lang en leken eerlijk gezegd meer op lijkkisten zonder
Wim Sonneveld speelt samen met een piepjonge Joop Doderer, in geruit overhemd, in de film ‘Willem Parel’ uit 1955. Deze foto is bij de sloop van filmstudio Dollywood gevonden door onze medewerker Dick van der Geld. Op pagina 9 schrijft hij er meer over.
Cabaret Bij onze lezer Jan Visch was Nederlands cabaret de gewoonste zaak van de wereld. “Mijn vader (geboren in 1911) was een groot liefhebber van Nederlands cabaret en zang en de Amsterdamse zangers en zangeressen uit de Jordaan. Iedere zondagmorgen werden platen gedraaid op de platenwisselaar waar tien 78-toerenplaten tegelijk op konden. Mijn vader vond vooral Wim Sonneveld geweldig, terwijl andere familieleden meer hadden met Toon Her-
mans en Wim Kan. Zij vonden Wim Sonneveld te grof. Maar mijn vader was helemaal gek van hem en dan vooral van ‘Je hebt me belazerd, je hebt me bedonderd.’ En als je dan ook nog een schoonmoeder had die Lena heette, dan weet je wel hoe vaak Sonneveld langskwam. Reageerde mijn schoonmoeder ergens op dan was het steevast: “Niet op reageren Lena.” Het toeval wil dat ik ongeveer 400 meter van het geboortehuis van Wim Sonneveld af woon. De winkel waar zijn broers nog lang
‘Dit pand is door plastic kozijnen erg toegetakeld’ 9 Wie de speciaalschoen past...
dinsdag 18 maart
een reformhuis hadden, waar hij geboren is in de J.P. Coenstraat nummer 84/hoek 1ste Atjehstraat, Utrecht.” Zwanenkoor Nico Meijer is lid van het Amsterdams Zwanenkoor dat regelmatig liedjes van hem zingt. “Het leuke is dat iedereen deze liedjes herkent en ook uit volle borst meezingt. Ook dit jaar staan wij weer 7 keer in de Rode Hoed en ook dit jaar hebben wij weer een liedje van Sonneveld in het programma, te weten ‘Poen, poen, poen, poen’.” Op pagina 9 besteedt Dick van der Geld ook uitgebreid aandacht aan Wim Sonneveld.
Voor maar € 590,- p.p
VOOR MEER INFORMATIE EN BOEKINGEN: 0343-591158 OF MAILEN NAAR
[email protected]
7
Volgende editie
BEKEND VAN DE STADPASREIZEN!
Gehele reis op basis van Half-pension, Twee keer tussenovernachting in Duitsland, Bezoek aan Boedapest, Veszprem, Balatonmeer en Poesta en een 3 gangen diner op de terugweg.
Wat God niet geeft, geeft Perry
11
deksel dan op plantenbakken. Nou, dat bleek dus ook wel te kloppen. Mijn buurman werkte namelijk in het magazijn van het ziekenhuis waar Wim Sonneveld was overleden. De ‘plantenbakken’ werden daar in het mortuarium op proef gebruikt om het stoffelijk overschot van overleden patiënten tijdelijk te bewaren, voordat de begrafenisondernemer het lichaam meenam. De tijdelijke lijkkisten bevielen echter niet en mijn buurman kon ze voor een vriendenprijsje overnemen, om ze vervolgens als plantenbak te gebruiken. Toen hij ze meenam, kreeg hij te horen dat een van de twee bakken voor het laatst gebruikt was om het stoffelijk overschot van Wim Sonneveld in te bewaren. Ik heb nog vele jaren met plezier, maar wel met gemengde gevoelens naar de mooie plantjes gekeken. Ik bleef het toch een luguber idee vinden dat Wim in die bak zijn tijdelijk laatste rustplaats had gevonden.”
LAATSTE AANBIEDING! 9-DAAGSE BUSREIS NAAR HONGARIJE Van zat. 26 april t/m zon. 4 mei 2014
3
www.crystal-hairstyling.nl
[email protected] 06 - 336 142 12
Badhuizen Museum Amsterdam Noord, gevestigd in het voormalig Gemeente Badhuis van Vogeldorp bij de Meeuwenlaan in Amsterdam-Noord, houdt vanaf 4 april een tentoonstelling over de 21 volksbadhuizen die in Amsterdam tussen 1912 en 1986 hebben bestaan. We roepen daarvoor onze lezers op herinneringen aan het badhuisbezoek, liefst met foto’s, in het algemeen aan ons te melden. De adresgegevens van De OudAmsterdammer staan op pagina 3. Reacties kunnen ook worden gestuurd naar
[email protected] of Museum Amsterdam Noord, Zamenhofstraat 28A, 1022 AD Amsterdam. De mooiste reacties en foto’s komen in ons blad en krijgen wellicht een plek in de tentoonstelling.
Dinsdag 4 maart 2014
pagina 2
Voor een UvA-onderzoek willen we graag uw levenservaring horen. Bent u ouder dan 65 jaar, laat dan uw verhaal spreken. Er staat een lekkere beloning tegenover. Help ons door u aan te melden op 06-149 141 44 of ga naar onze pagina www.facebook.nl/levenservaring .
Mogen wij ons even voorstellen ? Miedema & zn. is een ouderwets vertrouwd Hollands bedrijf waarbij kwaliteit, service en persoonlijk contact nog echt bovenaan staan !! Voor al uw stoffeerwerk, leer-, antiekrestauratie en interieuradviezen bent u in onze winkels aan het beste adres.
Altijd een duidelijke, geheel vrijblijvende offerte vooraf ! Stoffeerwerk
Wij beschikken over een grote collectie meubelstoffen waarmee wij al uw eetkamerstoelen, oorfauteuils, bankstellen en sofa’s herstofferen. Zowel klassiek als modern. Wij zijn gespecialiseerd in bekende merken o.a. ARTIFORT, LEOLUX, GELDERLAND, ROLF BENZ, GISPEN, PANDER en OISTERWIJK meubelen.
Leerbewerking
Wij kunnen diverse leer reparaties verrichten, o.a stiknaden, uitgerekt leer innemen, gedeeltelijk vernieuwen van leren banken of stoelen. Uiteraard bekleden wij met het beste kwaliteit leer. Wij leveren de originele huiden van alle bekende merken. Wij zijn gespecialiseerd in het repareren en herstofferen van o.a. CHESTERFIELD meubelen.
Restauratiewerk
Wij restaureren antieke kasten, kabinetten, bureaus en tafels. Ook kunnen wij antieke meubels voorzien van nieuwe was en/of politoerlagen. Heeft u stoelen met biezen of rieten zittingen die versleten of beschadigd zijn, dan kunnen wij deze voor u vernieuwen. Tevens verwijderen wij houtworm en logen wij al uw meubels.
48 uur service
Doorgezakte banken of fauteuils, kussens veerloos, leeg of uitgezakt? Wij proberen u binnen 48 uur te verhelpen van uw klachten d.m.v. de vullingen aan uw houding aan te passen, en u zo te voorzien van een perfect zitcomfort. Bel voor meer informatie of een vrijblijvende afspraak bij u thuis of kom even langs in onze winkel
Openingstijden: ma. t/m vrij. 08.30 - 17.00 uur en zaterdag 10.00 - 16.00 uur
Veldweg 22 - 1404 CV Bussum - Tel: 035-6912905
GRATIS
HALEN EN BRENGEN LEVERING ONDER 3 JAAR GARANTIE
Dinsdag 4 maart 2014
‘Ik stem alleen maar op Joop’ door Fons Kuiper Mijn vroegste herinneringen aan verkiezingen dateren van ergens midden de jaren 50 van de vorige eeuw. De Van Hilligaertstraat was scheidslijn tussen twee kampen. In de woningen van woningbouwvereniging Het Oosten hingen vrijwel uitsluitend posters van de KVP achter de ramen. In de rest van De Pijp waren minder posters te vinden. Maar áls ze er waren dan was het niet zelden voor de CPN. De enkele CHU- en AR-aanhanger viel daarbij in het niet. De borden op de bruggen leerden mij dat er ook nog andere partijen waren. Niet altijd even populair, gezien de gaten erin. Ook toen al bleek steen sterker dan bordkarton... Stembureaubemanning Een paar decennia later mocht ik deel uitmaken van de stembureaubemanning (m/v). Maar niet eerder dan na een grondige briefing ten stadhuize. Een pragmatische instelling bleek zeer handig: het aantal mogelijkheden om te stemmen of om te frauderen leek eindeloos. Na zo’n tien minuten hield je op met het onthouden van alle adviezen - je keek wel wat er op je afkwam. En bij twijfel was er altijd wel een telefoonnummer van een raadpleegbare deskundige. Alleen jammer dat de telefoon in het schoolgebouw zich in een afgesloten kamer bevond. En mobieltjes waren er nog niet. Dus knutselde je naar eer en geweten een oplossing in elkaar. Nooit klachten over gehad. Stembusbewaker Het leven van een stembusbewaker begon om zes uur ‘s morgens. Dan kon je de sleutel van het stemlokaal ophalen. Je opende even later de schooldeur en dan was het
wachten op de gemeenteambtenaar die de stembiljetten kwam brengen. De stembussen stonden er al, net als de hokjes. Je had de vroege stemmers, de koffietijdstemmers, de lunchstemmers, dan een hele tijd niks, en tot slot de laatste-nippertjestemmers. De koffietijdstemmers waren het leukst. Soms brachten ze koek mee en soms maakten ze een praatje waarbij binnen tien minuiten het hele politieke spectrum in verbluffende simplificaties voorbij kwam. Dreigde er een discussie tussen stemmers onderling, dan verzocht je hun hun discussie buiten voort te zetten. Meestal lukte dat. Oproepkaart De stemprocedure begon met het overhandigen van de oproepkaart. ‘Van den Kabargenbock, Johannes Pieter’ riep de
voorzitter. Was voor de stemmer altijd even schrikken, om je naam met alle voornamen te horen in de versterkende akoestiek van de gymzaal. Zijn stembuscollega zocht de naam in de vele vellen papier en riep ‘klopt’ of iets dergelijks. Vervolgens kwam de stemmer bij de stembiljetuitdeler, en tot slot zette stembureaulid drie een turfstreepje, ten teken dat er een stembiljet was uitgereikt. Een ander
lid zette een turfje als hij zag dat de stemmer zijn biljet in de stembus deponeerde. ‘s Avonds moesten beide turflijstjes een identieke waarde tonen. Op de een of andere manier klopte dat altijd... Bonte stoet Het was, zeker in de Palmstraat, hartje Jordaan, een bonte stoet medeburgers die langs je tafels kwam. Kritiek volop. ‘Nou, daar ben ik dan, kom effe mijn burgerplicht doen...’, ‘Legt het kleurpotlood in het hokkie?’, ‘Krijg jij nou betaald voor die poppenkast?’ Verzin een vorm van commentaar en het werd geleverd. De aardigste kwam van een wat oudere, onmiskenbaar Jordanese dame. Ze kreeg haar stembiljet uitgereikt en nam het vel papier in ontvangst met haar linkerhand. Aan de pink van haar rechterhand bungelde een bos sleutels. Vandaar. Op haar sloffen slofte ze naar het hokje. Het gordijn ging dicht. Plotseling hoorden we: ‘Godsamme, dat klopt niet!’ Witheet liep ze zowat door het gordijn heen naar de stembusbemanning. ‘Jullie hebben me het verkeerde biljet gegeven, Joop staat er niet op. En ik stem alleen maar op Joop!’ De uitleg dat het om gemeenteraadsverkiezingen ging waar Joop den Uyl niet aan meedeed, kon haar niet op andere gedachten brengen. ‘Dan stem ik niet, dan moet ie het zelf maar weten.’ En verscheurde het stembiljet. En toch klopten ‘s avonds de turflijstjes. Gauw naar huis Na het tellen van de stemmen (klopte altijd, echt waar), ging de voorzitter met de hele handel naar een verzamelpunt. ‘Nog iets bijzonders gebeurd, vandaag?’ ‘Nee hoor. Alles in orde.’ Want je wilde ook wel een keer naar huis. Gauw kijken hoe de rest van het land had gestemd...
pagina 3
De Dam 7 mei 1945 In deze rubriek staat De Oud-Amsterdammer stil bij herinneringen, nieuwtjes, weetjes en feiten over de schietpartij op de Dam op 7 mei 1945. Duitse soldaten die niet konden verkroppen dat Duitsland had gecapituleerd, schoten vanaf het balkon van De Groote Club op de feestende menigte op de Dam. Daarbij kwamen zeker 33 mensen om het leven. De Stichting ‘Memorial 2015 voor Damslachtoffers 7 mei 1945’ stelt zich ten doel om op de Dam voor de nabestaanden een gedenkteken op te richten.
‘Doden werden in Zuiderkerk met bluskalk behandeld’ door H. van der Burgt Op 7 mei 1945 was ik 12 jaar. Ik woonde in de Hoogstraat, zeg maar in het verlengde van de Dam, tegenover de Zuiderkerk. We wisten dat er vanwege de bevrijding veel te doen was op de Dam en dat de burgemeester zou spreken en als kind was ik natuurlijk erg nieuwsgierig naar wat daar allemaal gebeurde. Mijn moeder ging niet mee en ik ging alleen die kant op. Het was echt een enorme drukte. IJskarretje Ik stond vlak bij het ijskarretje op de Nieuwendijk dat je op verschillende foto’s ziet, toen ik op een gegeven moment schoten hoorde. Er werd verteld dat de aanleiding was dat er Duitsers kwamen die de Groote Club binnengingen. De Nederlanders gingen hen uitjouwen met als gevolg dat ze de pest in hun lijf hadden en begonnen te schieten. Toen de schoten vielen, drukte een vrouw mij op de grond. Ze zei dat ik beslist niet omhoog mocht komen. Vlak naast me zag ik dat er verschillende mensen waren doodgeschoten. Toen het rustig was, zijn we overeind gekomen, waarna die mevrouw en ik naar de Nieuwezijds Voorburgwal zijn gelopen. Op een gegeven moment kwam er een auto met Duitsers aan en omdat we bang waren, doken we in een portiek, maar daar gebeurde verder niets mee. Afwachten Daarna scheidden onze wegen, waarna ik via de Nieuwendijk, Zeedijk en Kloveniersburgwal naar huis ben gegaan. Mijn moeder was natuurlijk blij dat ik weer thuis was. Ze had wel gehoord van de schoten, maar ze kon niet meer dan afwachten. Eenmaal thuis zijn we uit het raam gaan hangen en zagen we allemaal handkarren met lijken erop. Er waren wel dekens overheen gedaan, maar de armen en benen staken er onderuit. Die werden de Zuiderkerk ingedragen. Ik weet nog dat het verschrikkelijk stonk. Later hoorde ik dat de doden werden behandeld met bluskalk en dat ruikt heel vies. De chaos op en rond de Dam is nooit meer van mijn netvlies verdwenen. Overal zag je dode mensen, mensen die wegrenden en zelfs een onbeheerde kinderwagen. Het was echt verschrikkelijk. Elke keer als ik hierover lees, doet het me emotioneel enorm veel en het initiatief voor een gedenkteken vind ik heel goed.
Freek en zijn rebellenclub ‘Mijn rebellenclub’ kwam uit Geuzenveld. Volgens de heersende opinie was dat een achterstandswijk waar de politie het wel eens moeilijk had. In mijn beleving waren die mensen heel sociaal, omdat ze het juist dan graag voor elkaar opnamen. Ik leerde Freek en zijn mannen kennen tijdens optredens in buurthuis 5x9 en jongerencentrum Buddha. Altijd leuk om aan de bar na te praten met wat bezoekers (klantenbinding). Om Freek kon je letterlijk en figuurlijk niet heen. Over zijn schouders keken Frans Naaldhak en Hansie met een veelbelovende grijnslach mee. Binnen een mum van tijd stond je met ze te bierenlieren. Het was in de tijd dat Drukwerk ‘Ik verveel me zo’ uitbracht. Freek en zijn mannen waren enthousiast over onze muziek en teksten. “Waar is jullie volgende optreden? Maakt niet uit waar, want we hebben zelf ook een
bussie. En dan rijden we wel achter niet voorstellen dat ze allemaal netjes jullie aan.” Dat was het startpunt van een kaartje hadden gekocht. Hansie had Freek bij de ingang mogelijk vele belevenissen. voorgesteld als manager en hijzelf en Zo herinner ik mij nog een optreden Naaldhak als verzorgingsteam of zo. in De Doele op de Koemarkt in Pur- In de verwarring en drukte waren de merend. Het grote succes hing al een anderen gewoon doorgelopen. beetje in de lucht. De zaak was tot Vlak voor de pauze vroeg Freek aan aan de plee toe afgeladen vol. Toen ik een van zijn jongens: “Haal voor Slinvanaf het podium een beetje overzicht ger en zijn kameraden vast wat bierhad op het gekkenhuis in de zaal, zag tjes!” Bij de bar was het hartstikke ik dat Freek vijf man had meegeno- druk. Hansie stak zijn hand in zijn men. Naast Hansie en Naaldhak zak en haalde daar een rotje uit. Hij waren ook Grote Piet, Kalkoog en ontstak hem met Freek z’n sigaar en Jantje Bont meegekomen. Ik kon mij gooide hem vervolgens tussen de benen van de mensen vooraan bij de bar. Die mensen doken opzij. Ach ja, het zijn jongens die nu eenmaal wat meer ruimte nodig hebben en als ze die niet krijgen, dan nemen ze die gewoon! (wordt vervolgd)
Het ijskarretje waar Hilda van der Burgt vlakbij lag.
De Oud-Amsterdammer is een uitgave van De Oud-Amsterdammer BV. Verschijning is elke twee weken. Distributie vindt plaats via ruim 400 verspreidpunten in Amsterdam en regio.
Informatie over adverteren Myrna Bos, Irene Venneker, Marijke Frikkee T 06-11002679 Myrna Bos T 06-29600679 Irene Venneker
Hoofdredacteur: Hans Peijs De Oud-Amsterdammer BV Postbus 5003, 1380 GA Weesp T 020 – 716 39 79 E
[email protected] I www.deoudamsterdammer.nl
Copyright Op de teksten, foto’s en het ontwerp van De Oud-Amsterdammer rust copyright. Niets mag op welke wijze dan ook worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder toestemming van de uitgever.
Dinsdag 4 maart 2014
pagina 4
AEG STOFZUIGER "...groot genoeg om steeds weer vernieuwend te zijn, klein genoeg om alle gasten persoonlijk te kennen..."
Dating voor actieve 50-plussers
Speciaal voor lezers van de Oud Amsterdammer
Gratis inschrijven www.50plusmatch.nl
verhuur – kamperen – jaarplaatsen
99,95
Tel: 0521 - 38 72 58 www.deblauwelantaarn.nl
Flevostraat 160 • 1442 PZ PURMEREND T: 0299-436 706 I : www.kofferbakliften.nl E:
[email protected]
nieuwe kofferbaklift (tot 45 kg) - 2000 watt vermogen - 3,5 liter stofzak - wasbaar hepa filter
- telescoopbuis - snoer 7 meter
A.J. Ernststraat 733 • 1082 LJ Amsterdam Tel.: 020-4421299 •
[email protected] • www.expert.nl
ko m p l e e t g e m o n t e e r d €895,- i N c l.bt w
(Advertorial)
Post Rotterdam in de ban van de dinosauriërs……. Er heerst een wonderbaarlijke sfeer in Post Rotterdam op de Coolsingel 42. Het monumentale gebouw met prachtige Art Déco detaillering verleent vanaf 7 februari tot 15 juni aanstaande onderdak aan de tentoonstelling Living Dinosaurs. Als u de ruimte binnengaat staat u oog in oog met indrukwekkende bewegende dinosauriërs die ook nog eens grommende geluiden voortbrengen. De prachtige decors en belichting maken de imposante dieren nog levensechter dan ze al zijn door de toepassing van de nieuwste animatronic technologie. Deze boeiende, internationale, reizende tentoonstelling doet voor het eerst Europa aan. U ontmoet er 19 levensgrote dinosauriërs zoals die 235 miljoen jaren geleden als kleine roofreptielen ontstonden tot aan de tijd dat sommige van hen uitgroeiden tot prehistorische monsters, die de alleenheerschappij veroverden op het land. U maakt een interessante tocht door het Mesozoïcum (Trias, Jura en Krijt), dat ook wel “het tijdperk der reptielen” wordt
genoemd. Het verhaal besluit met de ondergang van de grote dinosauriërs, veroorzaakt door de gevolgen van de inslag van een gigantische meteoriet, 66 miljoen jaar geleden in de buurt van Mexico. Living Dinosaurs vertelt over de meest recente bevindingen rond de biologie van de dinosauriërs. U leest en hoort hoe zij in de loop der tijd veranderden, waarom deze dieren zo succesvol waren, en hoe we vandaag nog steeds afstammelingen
van de dinosauriërs om ons heen zien, al zijn we ons daarvan niet altijd bewust. Speciaal ontwikkeld voor Post Rotterdam met medewerking van twee hoogleraren van het Erasmus MC, Joost Gribnau en J. Anton Grootegoed: de Evolutie Hal. Dit deel van de tentoonstelling toont de ontwikkeling van de dinosauriërs in relatie tot de ontwikkeling van andere dieren op het land, maar ook in het water en in de lucht, vanaf 400 miljoen jaar geleden tot nu. In de Evolutie Hal wordt uitgelegd dat de opkomst van de dinosauriërs samenviel met een massa-uitsterving 200 miljoen jaar geleden, waarna de dinosauriërs de heerschappij over het land veroverden. Zoals het ooit begon kwam aan die heerschappij ook een einde: met de inslag van een meteoriet zo groot als de Mount Everest, 66 miljoen jaar geleden in de buurt van Mexico. Op de tijdlijn van deze tentoonstel-
ling komt de mens maar net om de hoek kijken. Onze naaste nog levende verwanten, de chimpansee en de bonobo leefden 6 MYA. Op de weg naar de moderne mens zijn er een aantal soorten ontstaan die het niet gered hebben. De meest bekende en laatste verwante soort was de Neanderthaler. Zij zijn ruim 30.000 jaar geleden uitgestorven. Living Dinosaurs biedt voorts een interessante 3D film en een workshop voor kinderen. Ook zijn er verschillende fossielen en geologische preparaten tentoongesteld. Deze zijn ter beschikking gesteld door professor Jan Smit van de Vrije Universiteit te Amsterdam, de medeontdekker van de grote
meteorietinslag van 66 miljoen jaar geleden. Living Dinosaurs is een boeiende en uiterst leerzame tentoonstelling, die tot 15 juni aanstaande te bezoeken is. De tentoonstelling is van dinsdag tot en met zondag geopend van 10.00 tot 18.30u, (maandag gesloten) en uitstekend met openbaar vervoer en per auto te bereiken. Voor tickets en verdere informatie, zie www.livingdinosaurs.nl.
Dinsdag 4 maart 2014
Openluchtschool, Cliostraat door Simon van Blokland De Openluchtschool aan de Cliostraat is een school voor het Gezonde Kind (dus niet voor de bleekneusjes) die in 1927 is opgericht. Architect Jan Duiker kreeg de opdracht van de Vereniging voor Openluchtscholen voor het Gezonde Kind om een openluchtschool te ontwerpen en dit werd de Eerste Openluchtschool. In 1929 werd een bouwvergunning verleend en in 1930 werd het hoofdgebouw opgeleverd. Het poortgebouw werd in 1932 opgeleverd. Het is een gebouw met drie verdiepingen waarin zeven overdekte lokalen zijn gevestigd: op elke verdieping twee en op het binnenterrein het gymnastieklokaal. Verder zijn er vijf openluchtlokalen. Het gebouw heeft een L-vormig vloeroppervlak met een centrale hal en een trappenhuis. De klassen sluiten aan op
pagina 5
Verdwenen Kinderspelen Playeren
10
de buitenklassen die op het zuiden gelegen zijn. Aan het eind van de jaren dertig werden de personeelsruimten op de begane grond uitgebreid. Ook werd het door Duiker ontworpen verwarmingssysteem in de plafonds van het schoolgebouw vervangen door radiatoren. In 1955 werd het schoolgebouw verbouwd onder verantwoordelijkheid van Auke Komter, een oud-medewerker van Duiker. Het dak en de stalen puien werden onder andere vervangen, waarmee het ranke karakter van het ontwerp van Duiker werd aangetast. In 1993-1994 is het schoolgebouw gerestaureerd en zijn de oorspronkelijke kleuren - wit, zwart en lichtblauw (het zogenaamde Duikerblauw) - opnieuw aangebracht. De stalen puien zijn echter niet teruggerestaureerd. Het is al met al een mooi stuk architectuur in Amsterdam-Zuid.
door Jos Mol en Nellie de Koning De straten in Amsterdam zijn tegenwoordig het domein van auto’s, brommers, scooters en fietsen en laten weinig ruimte voor spelende kinderen. Dat was voor de opkomst van het gemotoriseerde verkeer wel heel anders. Kinderen zochten hun vertier vooral op straat met allerlei kinderspelen. Om de herinneringen op te frissen, passeren in deze rubriek een aantal kinderspelen uit die tijd de revue. En voor jonge Amsterdammers is het ook leuk om te lezen hoe het er vroeger op straat aan toe ging. Vlak na de oorlog was roken tamelijk populair en dus werd er veel (stoer!) gerookt. Je had toen ruwweg twee typen sigarettendoosjes: de slappe (bijv. Old Mac) en de kartonnen doosjes (bijv. Chief Whip). Er bestonden ook nog sigaretten verpakt in een metalen doosje. Het Engelse merk ‘John Player’ & Sons’ zat ook in zo’n kartonnen doosje en hier dankt het spelletje playeren zijn naam aan. Op de voorkant stond een matroos gevat in een rond scheepstouw waar Player’s op stond.
2
Three Castles en andere. Om die kartonnen doosjes, die langer waren dan hoog, was het te doen. Zij dienden als basis voor het spelletje, omdat dit type doosjes veel steviger was dan de papieren. De voor- en achterkant van de doosjes werden in verticale richting in tweeën geknipt en de zijkanten verwijderd. Zo ontstonden er vier kaartjes die alleen aan de voorkant het merk zichtbaar hadden. Met de achterkant naar boven werd zo’n heel pak halve kaartjes dan door elkaar geschud. Je legde om en om een kaart, met het sigarettenmerk zichtbaar, in een doos. Zodra de tegenpartij bijvoorbeeld een Virginia had neergelegd en jouw volgende kaart was óók een Virginia, dan moest je snel je hand op de
kaarten leggen, ‘player’ roepen en dan was de stapel kaartjes voor jou. Als je een fractie van een seconde te laat was en de tegenpartij had er bijvoorbeeld een Miss Blanche opgelegd, dan ging het spel gewoon verder. Wanneer een van de spelers zijn laatste kaart had opgegooid, mocht hij of zij de stapel, die dan op tafel aanwezig was, op wijs- en middelvinger leggen om de kaarten een stuk omhoog te gooien en met dezelfde hand op te vangen. Met de opgevangen kaarten ging het spel verder.
zwart geklede mannen arriveren, zeg ik direct: “Ik weet dat dit jullie werk is, maar als het fout gaat, heb ik een heleboel extra werk.” We worden het snel eens. Ik gooi een paar dekens over de vloer en vraag de mannen de lijkzak dwars in de gang te leggen. Samen proberen we de vrouw te verplaatsen, maar we komen geen centimeter vooruit. Dan krijg ik een ingeving. “Doen jullie vast een laken om haar lichaam, ik ben zo terug”, zeg ik.
“Aan de kant”, roep ik, en ik sla de pot met een paar ferme klappen stuk. Door het gewicht zakt de vrouw een stukje naar beneden. Samen beginnen we aan het laken te trekken. Mevrouw komt los en begint flink te lekken. Nu moeten we snel zijn. Ik geef nog een klap tegen de pot en net als een boot die te water wordt gelaten, glijdt mevrouw even later in de zak. Snel sproei ik wat verfrissende vloeistof over de achtergebleven restanten, het opruimen komt zo wel. Buiten happen we allemaal even naar frisse lucht. Samen komen we tot de conclusie dat een beetje samenwerking erg prettig kan zijn!
In de vorige editie besteedden we aandacht aan hoelahoepen/hoepelen.
Kartonnen doosjes In de vijftiger jaren waren er veel meer sigarettenmerken dan tegenwoordig die kartonnen doosjes gebruikten. Voorbeelden zijn Virginia, Chief Whip, Bond Street, Golden Fiction, Miss Blanche, The
Let niet op de rommel
Henk Plenter
Overal waar het in Amsterdamse huizen stonk, lekte, kraakte en ritselde, daar kwam Henk Plenter, inspecteur Hygiënisch Woningtoezicht van de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD). In drieënveertig jaar tijd ruimde hij meer dan zestienhonderd ernstig vervuilde woningen op en kwam daarbij meer tegen dan je voor mogelijk houdt. Over zijn ervaringen schreef hij, samen met journaliste Annemiek van Kessel, het boek ‘Let niet op de rommel’. In De Oud-Amsterdammer publiceren we passages uit zijn boek.
Over de pot
‘Iedere Amsterdammer zou dit boek moeten kopen. Iedere niet-Amsterdammer trouwens ook.’ Dit schreef misdaadverslaggever John van den Heuvel over het boek ‘Let niet op de rommel’ van Henk Plenter. Ook andere recensenten zijn lovend. Het boek is voor 16,95 euro te koop bij de meeste boekhandels en via onder andere www.bol.com. ISBN: 978-90-218-089-18.
In een hofje aan de Westerstraat is een lijk gevonden van een oudere dame. Van de gealarmeerde politie hoor ik dat het er vreselijk uitziet en dat de stank niet te harden is. Vertel mij eens wat nieuws, ik word niet voor niets opgeroepen! Als ik aan kom rijden, passeer ik de schouwarts die naar mij lacht en meewarig zijn grijze hoofd schudt. Dat voorspelt niet veel goeds. Voor het hofje staan rechercheurs in witte wegwerpoveralls en een mondkapje voor. Ik begrijp al gauw waarom. In de gang van de benedenwoning ligt lijkvocht en een laag gelig lichaamsvet. Gelukkig heb ik mijn laarzen aan, want als het vocht in je schoenen
trekt, kun je ze weggooien! “Natuurlijke dood”, zegt een rechercheur. “Kijk maar achter de wc-deur.” Ik doe wat hij zegt en kan een paar krachttermen niet onderdrukken. Een oude dame, hadden ze gezegd, maar dat ze zó groot en dik was, hadden ze er niet bij verteld. Ze is finaal over de wc-pot gezakt! “De begrafenisondernemer is onderweg”, zegt de politieman. “Daar wil ik dan even mee overleggen,” zeg ik streng, “want als die gaat trekken, ploft de boel uit elkaar en dan zijn de rapen gaar!” Als even later twee in het
Uit mijn busje haal ik een grote klauwhamer. De oude vrouw wordt ondertussen strak in een laken gewikkeld.
Dinsdag 4 maart 2014
pagina 6
Amsterdammertjes Peter Muller zoekt (ware) verhalen en herinneringen uit de jaren 50 en 60 toen de pornoblaadjes nog strikt verboden waren in Nederland. Uw reactie graag aan pjmuller@ euronet.nl
T.e.a.b. 60 x Ons Amsterdam, word thuisbezorgd. Tel.: 0562-451706
T.k. gevraagd: brandweerhelm, oude ansichten + reclamezegels. Tel.: 072-5337863 T.k. Oude ansichtkaarten van Amsterdam en diverse jaargangen van Ons Amsterdam, gebonden. Tel.: 06-45984339
Te koop gevraagd: CANTA of JDM CITY Balkebrommobielen. Tel.: 020-6190291
Uw amsterdammertje kunt u ook opgeven via
www.deoudamsterdammer.nl. NIEUW: AMSTERDAMMERTJES Cees Tak Speciaalschoenen
Bilderdijkstraat 69 1053 KM Amsterdam • 020-6129465 • www.ceestak.nl Dinsdag t/m vrijdag: 09.30 -17.45 • Zaterdag: 09.30 -17.00 • Maandag: Gesloten
Nu biedt De Oud-Amsterdammer de mogelijkheid particulieren en kleine zelfstandigen een kleine rubrieksadvertentie te plaatsen. We noemen deze kleine advertenties AMSTERDAMMERTJES. Deze advertenties zijn bedoeld om een oproep te doen, om huisraad aan te bieden of daarnaar te vragen, om een agendabericht te plaatsen, om een aanbieding te doen en dergelijke.
Zet uw
De prijs van een advertentie is 15 euro voor de eerste drie regels (ook met twee regels betaalt u 15 euro), de vierde regel kost 4,50 euro en daarna kost elke regel extra 0,50 euro minder. Er is een gewone bon die hieronder staat (betaling gebeurt dan via een eenmalige machtiging) en er is een digitale bon inclusief betaling via iDEAL via www.deoudamsterdammer.nl.
herinneringen vast op DVD Heeft u nog oude 8mm, 16mm films of (camera) videotapes en zou u graag nog eens die oude familie films, zoals trouwfeesten, de eerste stapjes en vakanties willen zien? Zou het niet veel handiger zijn om alles over te zetten op DVD? Makkelijk om te bekijken en bewaren. Dat kan! Wij kunnen uw films overzetten op DVD of computer bestand.
Kom eens langs en vraag naar de mogelijkheden. A.J. Ernststraat 733 • 1082 LJ Amsterdam Tel.: 020-4421299 •
[email protected] • www.expert.nl
Hoe werkt het? Vul de bon in en laat tussen de woorden een vakje open. Eén letter of leesteken per hokje! Geen afbrekingen s.v.p. Naam: Telefoon: Adres: Postcode: Woonplaats: Datum: Handtekening: Hierbij machtig ik De Oud-Amsterdammer om eenmalig een bedrag van e ............... af te schrijven van rekeningnummer
Stuur de bon op naar: De Oud-Amsterdammer BV, Postbus 5003, 1380 GA Weesp
Dinsdag 4 maart 2014
pagina 7
Paardendrinkbak De Oud-Amsterdammer is meer een podium voor echte Amsterdamse 50-plussers dan een krant. Wij stimuleren lezers hun eigen verhalen in te zenden. Hieronder verhalen die recht uit het hart van de lezer geschreven zijn. Heeft u ook een bijzonder verhaal dat u met de lezer wilt delen? Mailen kan naar
[email protected] en sturen naar De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.
‘Wat God niet geeft, geeft Perry’ Ab Smienk vroeg zich in de vorige editie af of de uitdrukking perrie iets te maken heeft met de vulling van een bh (in zijn geval van zijn zus) en of dit een typisch Amsterdamse uitdrukking was. De redactie werd bedolven onder de reacties. We nemen de aardigste mee. Nellie en Adrie de Koning (Adrie schrijft regelmatig bijdragen voor De Oud-Amsterdammer, in deze editie staat ook op pagina 7 een artikel van hem) verschaffen meteen licht in de duisternis. “Het was een veelgebruikte uitdrukking. Mogelijk dat het afkomstig was van het badpakkenmerk Perry, maar dat weten we niet zeker. Er waren ook twee vaak gebruikte gezegdes: ‘Wat God niet geeft, geeft Perry’ en ‘Met melk meer mans, met Perry meer sjans’. Dus Ab, jullie waren zeker niet de enigen! Beter Peter Koghee kent een iets andere uitvoering van de slogan. “In mijn jeugd leerde ik de kreet ‘Wat God niet geeft is goed, wat Perry geeft is beter’. Perry verkocht tennisballen die uitstekend pasten in de cups van de toenmalige bh-mode. Deze mode was duidelijk geïnspireerd door atoomenergie, straalvliegtuigen, Amerikaanse automobielen en dergelijke. De bh’s zagen er dan ook als kleine raketten uit. Ik stuur een foto mee.” Plagen Marianne Wanders weet heel goed waar de uitdrukking vandaan komt en had ze zelf. “Ik schrijf Perry met een y, want het komt af van sportwinkel Perry volgens mij. Het is inderdaad een woord voor vulling in de bh als je kleine borsten had en dan zei men ‘Wat God niet geeft, geeft Perry’. Ik kan er nu om lachen, maar toen niet. Mijn zwager plaagde me ook altijd met de opmerking dat ik een broche op de voorkant moest spelden, anders wisten de jongens
Hans Slieker schreef in de vorige editie over de paardendrinkbak. Daarop kwam een aantal reacties. Kees Merlijn weet zich de paardendrinkbak op de Westermarkt te herinneren. “De paardendrinkbak op de Westermarkt stond bij ons garant voor heerlijk drinkwater tijdens onze voetbalwedstrijdjes op de Westermarkt, vaak onderbroken door de paarden van de paardenkarren om er te drinken. Het voetbal werd dan even onderbroken en boven de bak werd door kleine pijpjes schoon water aangevoerd. Afspreken en verzamelen gebeurde ook altijd bij de paardenbak.” Komvormige bak H. Helling weet precies waar een paardendrinkbak aan voldeed. “Ik zie ze weer in mijn herinnering staan. Het was een komvormige bak met een doorsnede van 1,5 à 2 meter op een kolom, van gietijzer, groen. Ik herinner me er een paar: op het Hugo de Grootplein, bij het Vondelpark en ik dacht ook op de Admiraal de Ruyterweg bij de Wiegbrug.” Jacques van Wijk schrijft: “In elk geval stond er ook een op het Haarlemmerplein, vlak naast de Haarlemmerpoort. Er was toch iets met paarden op dat plein want er was ook een hoefsmid en als ik het mij goed herinner aan de kant van de Haarlemmer Houttuinen.”
Een foto van de bulletbra die Peter Koghee meestuurde.
Zuurkar door Kitty Raa
Perry verkocht veel meer dan alleen vullingen voor bh’s. Dit fotomodel toont de collectie voor de winter ‘65/’66. niet waar mijn voorkant zat.” Hulpmiddel Bram Dittmer voegt aan de discussie toe: “Ook ik weet dat er een soort ‘hulpmiddel’ was voor meisjes en vrouwen als hun boezemgedeelte niet voldoende ontwikkeld was. Zover ik weet was het niet Perrie maar Perry (van Perry Sport in de Kalverstraat). Een kort rijmpje uit die tijd kan ik mij herinneren: ‘Met melk meer mans, met Perry meer sjans, wat God ons niet gaf, dat geeft Perry’.
Perry had in het begin van de vorige eeuw een eigen magazine: de Perry-bode.
Tennisballen Volgens Heidi Hol waren de opvullingen een verwijzing naar de tennisballen die je bij Perry van der Kar kon kopen. “Dit was en is een sportzaak en in het gezegde werd verwezen naar de tennisballen (in je bloes).” Vullingen Theo Greuter werd geprikkeld door de oproep van Ab Smienk en dook internet op. “Na lezing van zijn relaas schoot mij de uitdrukking ‘Wat God niet geeft, geeft Perry’ te binnen. Hoewel anders geschreven,
wél in de betekenis die ook Ab Smiek hier aan geeft. Nieuwsgierig geworden ben ik het internet opgegaan en heb daar de voor mij verrassende herkomst gevonden. Op de website van winkelstories vond ik de geschiedenis van Perry Sport (sinds 1866). Daarin staat te lezen dat ze niet altijd alleen sportartikelen hebben verkocht. Wat zij wel verkochten staat in het boekje ‘Amsterdam, Gids met platen’ van uitgeverij Tj. van Holkema van 1882. Het citaat uit dit boekje eindigt met: ‘Ooit verkocht Perry vullingen voor BH’s met de slogan: ‘Wat God niet geeft, geeft Perry’. Bij Perrie geweest? Kitty Raa weet zich het volgende te herinneren: “Perry Sport verkocht in de jaren 50 nog niet volop sportartikelen, maar onder andere vulling voor de lege plekken in de bh’s voor de meisjes die niet al te goed bedeeld waren met een weelderige boezem. De kreet werd natuurlijk vooral gebruikt door opgeschoten jongens: “Hé meissie, ben je naar Perrie geweest?”
Ik ben in 1944 geboren op het Teerplein (tussen het Haarlemmerplein en de Teertuinen). Voordat het pleintje plaats moest maken voor de toentertijd als snelweg aangeduide weg kwam de zuurkar iedere zondag langs. De venters hadden natuurlijk allemaal een yell. Ik was nog klein en het lukte me nooit om te begrijpen wat die venter schreeuwde. Ik vroeg toen aan m’n moeder (die altijd álles wist in mijn ogen): “Waarom roept hij nou eigenlijk altijd: ‘Uitjes in de wijvenzeik?’ Moeders begon te lachen en zei: “Nee, sufferd! Hij zegt: ‘Uitjes in de wijnazijn’. Ik weet het nog steeds omdat m’n hele familie me het nooit heeft laten vergeten.
Le Champion door Dora Rijnders-Koorenberg
Verschillende maten Karel van den Broek kan zich de slogan ook nog goed herinneren. “In mijn jongensjaren gebruikten wij, jongens onder elkaar, de uitdrukking ‘Wat God niet geeft, geeft Perry.’ Dat werd meer smiespelend dan hardop gezegd. ‘Wat God niet geeft, geeft Perry’ had inderdaad betrekking op meisjes en jonge vrouwen met kleine borstjes, ook wel aangeduid als ‘Twee erwten op een plank’. Bij Perry van der Kar verkocht men sportspullen en daar hoorden ook schuimrubber buste-vullingen bij. Wij, jongens, veronderstelden dat er verschillende maten in waren, maar durfden dat niet te gaan vragen.”
Vlak na de bevrijding had je overal straatfeesten, zoals in de Van Ostadestraat bij de Oranjekerk. Wielervereniging ‘Le Champion’ was een van de organisatoren, dat was dus al in 1945. Ik denk dat daar ook wel een wielerwedstrijd aan gekoppeld was. Ik herinner mij de speaker, die de naam ‘Le Champion’ in sappig Amsterdams uitsprak.
Dinsdag 4 maart 2014
pagina 8
Puzzel mee en win kaarten (2x2) voor 19 maart voor Shen Yun
1
2
3
4
5
12 15
16
22
23
19
29
25
34
39
35
21
54
37
41
42
43
49 52
55
56
57
62
66
58
68
73
77
53
63
67
72
59
69
70 75
78
79
De ingenieuze sprongen en salto’s van Shen Yuns meesterdansers, de donderende oorlogstrommels en verheffende stemmen van de vocalisten smelten samen in een onvergetelijke ervaring. Shen Yun is sinds de oprichting in 2006 een wereldwijde sensatie geworden die China’s 5.000 jaar aan cultuur doet herleven. Het is een groots opgezette productie met zo’n 400 kostuums en een orkest dat zowel klassieke Westerse als Chinese instrumenten bevat.
71 76
80
83
84
86
60
64
74
82
In Het Muziektheater Amsterdam zijn op 18, 19 en 20 maart (en op 23 en 24 april in Lucent danstheater in Den Haag) voorstellingen van Shen Yun Performing Arts. Shen Yun Performing Arts - dat in 2006 in New York is opgericht - neemt de bezoeker mee op een reis door eeuwenoude dynastieën en hemelse rijken waar legendes en klassieke helden tot leven komen. Duizelingwekkende, geanimeerde achtergronden bewegen mee met de tijdloze etnische en folkloristische dansen die het podium vullen met kleur en energie.
46
51
61
Shen Yun Performing Arts
32
48 50
11
27
36
45
47
10
20
31
40
9
26
30
44
65
8 14
18 24
33 38
7
13 17
28
6
81 85
87 2
28
60
87
50
72
25
36
45
83
43
14
54
4 86
71
17
64
39
79
12
44
Meer informatie is te vinden op www.shinyun. com en op www.het-muziektheater.nl. Hier zijn ook kaarten te bestellen.
82
Horizontaal 1. groot dikhuidig zoogdier; 7. hondachtig roofdier; 12. roem; 13. Nederlandse (oud)judoka; 14. namaak; 15. persoonlijk voornaamwoord; 17. schaapkameel; 19. Engelsman; 21. bijzonder onderwijs (afk.); 22. brandstof; 24. buideldier; 27. kever; 28. geneesheer; 30. ontkenning; 31. hemellichaam; 32. land in Azië; 33. algemene werkgeversvereniging (afk.); 35. telwoord; 37. int. autokenteken Suriname; 38. sierlijke antilope; 41. deel van oor; 42. schip der woestijn; 44. grond (aarde); 46. staartloze halfaap; 47. beroemde Spaanse schilder; 48. hoge zangstem; 49. herkauwend zoogdier; 50. vergrootglas; 52. naam van een Arabische vorst; 54. snaarinstrument; 56. speeltuinattribuut; 58. land in Noord-Amerika; 61. meisjesnaam; 62. katachtig roofdier; 64. spruit (stek); 65. cirkelvormig; 67. wiel; 68. seksueel overdraagbare aandoening (afk.); 70. ver (in samenstelling); 72. ingenieur (afk.); 73. rinoceros; 76. aardkluit; 77. den lezer heil (afk.); 78. Zweeds automerk; 79. InterKerkelijk Omroep Nederland (afk.); 81. vogel; 82. vordering; 83. verdieping; 84. deel van week; 86. roofvogel; 87. onaangenaam mens (nurk).
Verticaal 1. Japanse papiervouwkunst; 2. internet explorer (afk.); 3. verbeten; 4. rijstbrandewijn; 5. oogvocht (mv.); 6. koude lekkernij; 7. rivier in Frankrijk; 8. deel van been; 9. lidwoord; 10. Amsterdams peil (afk.); 11. luchtpijpje voor onder water; 16. voertuig; 18. kerel (vent); 20. jongensnaam; 21. reuzenslang; 23. pas; 25. kleur van de regenboog; 26. lastdier; 27. deel van ladder; 29. land in het zuiden van Afrika; 32. inkomende landverhuizer; 34. zuivelproduct; 36. grappig zijn; 37. plaaggeest; 39. badplaats in Florida; 40. deel van schip; 42. leesteken; 43. literatuur waarin het verhalende element overheerst; 45. flesafsluiting; 46. jongensnaam; 51. Organisatie van Amerikaanse Staten (afk.); 53. Engels bier; 54. mensaap; 55. soort gereedschap; 56. uitgestrekt; 57. Zuid-Amerikaanse munt; 59. autoped; 60. dagroofvogel; 62. rivier in Duitsland; 63. aardappelen oogsten; 66. gewicht; 67. Raad voor Economische Aangelegenheden (afk.); 69. woonboot; 71. haarkrul; 73. Indonesisch rijstgerecht; 74. grote roofvis; 75. ongaarne; 78. Stichting Integratie Gehandicapten (afk.); 80. vochtig; 82. boomsoort; 85. Japans bordspel.
‘Loop naar de ratsmodee.’ Dit is Amsterdams voor ‘Loop naar de bliksem’ en dat betekent dat je snel moet wegwezen, anders is het foute boel. Ratsmodee is bargoens en is synoniem voor bliksem of vernieling. Waar het woord vandaan komt, is niet te achterhalen. Wel zijn de prijswinnaars bekend en dat zijn B. Barendse uit Almere, R.Y. van Bruggen uit Amstelveen en T. Vrolijk, J. Hissel en J. Kruijff uit Amsterdam. Zij krijgen het boek ‘De ommuurde stad’ van Rob van Reijn toegestuurd.
Nieuwe puzzelprijs: 2 X 2 kaarten voor de voorstelling van Shen Yun op 19 maart in het Muziektheater. Zie voor een beschrijving zowel de tekst naast de puzzel als de Amsterdamse uitjes.
Stuur uw oplossing met uw naam, adres en telefoonnummer voor 14 maart 2014 naar (e-mail)
[email protected] of naar: De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.
Dinsdag 4 maart 2014
pagina 9
Wie het weet, mag het zeggen 27
‘Dit pand is door plastic kozijnen erg toegetakeld’ Samenstelling: Marian van de Veen-van Rijk en Simon van Blokland In de rubriek ‘Wie het weet, mag het zeggen’ tonen wij uit de foto- en kaartencollectie van Marian van de Veen-van Rijk en Simon van Blokland beeld waarvan wij de lezers vragen waar deze is gemaakt en of ze er bijzondere herinneringen aan hebben. Een aantal inzenders met een aansprekende bijdrage krijgen als tegenprestatie het boekje ‘Amsterdamse grachten’ van Simon van Blokland. Hieronder staat de foto die wij in de vorige editie plaatsten.
Dat viel niet mee, de vorige raadplaat. We kregen veel reacties binnen, maar er waren maar twee lezers die de plek goed hadden en die het geintje van Simon doorhadden. Simon had namelijk voor de grap een foto geplaatst van een straat die kort hiervoor ook al aan de beurt was. Gieleijn Escher struint altijd voor elke raadplaat de stad af en had het geintje door. “De staatsliedenbuurt, Oud-West, Concertgebouwbuurt, De Pijp en Oosterpark/Dapperbuurt kan ik links laten liggen en linea recta naar de Indische Buurt! Aldaar bleek bij nadere beschouwing dat de thuis veronderstelde oplossing Molukkenstraat/hoek Billitonstraat - toch niet de juiste was. Dus nog maar even verder struinen in deze contreien. En zo kwamen we dan ongemerkt andermaal (geintje Simon?) in de Madurastraat. En dus bij de goede oplossing: de kruising van de Madurastraat (rechts) met de Sumatrastraat (links).” Dit klopt als een zwerende vinger. Nog steeds herkenbaar Guus de Vré is de andere goede inzender. “De raadplaat deed mij dit keer sterk denken aan Amsterdam-Noord, de buurt waar ik opgroeide, alleen zijn daar de huizen niet zo hoog. Ik weet dat de Meeuwenlaan en het Spreeuwenpark tussen
1910 en 1920 gebouwd zijn en dus ging ik op zoek naar waar er in die periode nog meer gebouwd is. De Spaarndammerbuurt viel al snel af. Die is vrijwel geheel gebouwd in de Amsterdamseschoolstijl, met veel meer versiering aan de gevels. Dus dit keer op het fietsje (door de regen) snel aan de andere kant van de stad de Indische Buurt maar eens in. En ja hoor, daar vond ik al snel in de Molukkenstraat dezelfde bouwstijl. Vervolgens werd het toch nog een hele zoektocht. Billenton, Lampong, Soembastraat: allemaal vrijwel dezelfde huizen maar niet de hoek die ik zocht. Totdat ik de Borneostraat overstak en in de Madurastraat kwam. Bingo! Op de noordoosthoek van de kruising met de Sumatrastraat staat het bouwblok van de raadplaat. Het is Sumatrastraat nr. 15, dat helaas door plastic kozijnen wel erg toegetakeld is. Maar nog steeds goed herkenbaar.” Niet goed Er waren ook inzenders die het niet bij het goede eind hadden. Giel Munster houdt het op de Oude Schans 44 (“Daar is onze tweeling geboren”), Betty Schillemans meent dat dit waarschijnlijk de Oudezijds Achterburgwal is (“ Het is verslavend om de afbeeldingen op internet te zoeken”), Hans Verkruissen herkent de Tasmanstraat in de Zeeheldenbuurt in de raadplaat, Dick Cornelissen denkt dat het de 3e Hugo de Grootstraat is (hoek van Houweningenstraat) in Oud-West. De nazit In de vorige editie vraagt Wim Schillemans zich af hoe de cacaofabriek in Amsterdam-Oost heette. We kregen van verschillende lezers het antwoord. Ed de Laater, ook al zo’n diehard fan van De Oud-Amsterdammer, schrijft: “Wat betreft de cacaofabriek aan de Ringdijk waar nu een brandweerkazerne zit: dit was de Korff chocoladefabriek. Hier werden via de Amstel schuiten met cacaobonen gelost. Deze fabriek had als slogan ‘Kenners Kiezen Korff’. Els Moorman schrijft: “Ik denk dat Wim Schillemans het over de cacaofabriek Korff heeft. Over de Berlagebrug richting Amstelstation aan de linkerkant was het kantoor zichtbaar en de fabriek lag er-
Nieuwe raadplaat
achter met een grote binnenplaats ertussen. Met grote letters stond er boven Kenners Kiezen Korff. Het bruggetje waar hij het over heeft, lag over het water waar de cacaobonen werden vervoerd naar de fabriek. Aan die kant was ook de personeelsingang. Vanaf het Amstelstation was het niet ver lopen. Ik heb daar twee jaar gewerkt en een leuke tijd gehad. Het was hard werken, maar in een goede sfeer.” Misschien was Wels Moorman wel een collega van een dame die Van der Linde als achternaam had, want Fred van der Linde schrijft dat zijn moeder bij Korff heeft gewerkt. Jan J. van der Weele weet het volgende over Korff en over een aantal fabrieken die hier waren gevestigd: “Korff was een fabriek met een prachtige villa ervoor met een kamer waarin ik als jochie regelmatig prachtige planten zag staan. Als ik het goed heb produceerde de fabriek Fosco, flesjes met chocoladedrank. De tweede cacaofabriek stond een kilometer verderop en heette Blooker. Dat was tegenover De Omval, waarop toen diverse fabrieken stonden waaronder Efa Produka (stofzuigers), Bertels Oliefabrieken en een fabriekje dat toen puddingpoeder fabriceerde: het tegenwoordige dr. Oetker.” Henk Schmidt Tenslotte komen we terug op de uitdaging die Henk Schmidt ons in het algemeen en Simon in het bijzonder stuurde (De Oud-Amsterdammer van 4 februari, pagina 7 onderaan). Henk Schmidt stuurde een foto van een kroeg waarin hij vroeg of Simon wist waar die was genomen. Welnu: het antwoord van Simon is Bickersgracht 62. We hebben het aan Henk gevraagd en dat klopt helemaal. De boekjes van Simon gaan deze keer naar Els Moorman, Ed de Laater, Dick Cornelissen en Guus de Vré. Voor zover we de adressen van deze personen niet hebben, vragen we hen of ze dat even kunnen doormailen naar info@ deoudamsterdammer.nl.
We weten nu al dat een aantal lezers er op zal uittrekken om te ontdekken waar de nieuwe raadplaat is gefotografeerd. De enige hint die we geven is dat dit een echte winkelstraat is. Reacties kunt u mailen (dit heeft vanwege de verwerking onze voorkeur) naar
[email protected] of sturen naar De Oud-Amsterdammer Postbus 5003, 380 GA Weesp
Wim Sonneveld 1917-1974 In maart 1974 werk ik bij het filmlaboratorium Cinetone-Cineco aan de Duivendrechtsekade in Amsterdam. Hier is filmgeschiedenis geschreven en in 1973 is hier de speelfilm ‘Op de Hollandse Toer’ met cabaretier, zanger en acteur Wim Sonneveld gereed gekomen. Hij was voor de nasynchronisatie bijna dagelijks in de studio, maar helaas heb ik hem nooit ontmoet. Als groot bewonderaar van zijn werk vind ik dat nog steeds jammer. In De Telegraaf van 8 maart 1974 lees ik het interview dat Henk van der Meyden daags ervoor via de telefoon had met Sonneveld met als kop: ‘Als je zo dicht bij de dood geweest bent als ik ga je je leven veranderen.’ Een half uur na de koffiepauze komt mijn collega Petro van Leeuwen ontredderd binnenlopen met de mededeling: “Wim Sonneveld is dood”. Ik ben vrijwel de hele dag verdrietig en huil steeds. Die avond zie ik op tv allerlei bekende mensen de grote artiest herdenken: Nederland is in shock. Ik vind ‘Het Dorp’ een van zijn mooiste liedjes en raak daardoor zo geïnspireerd dat ik samen met mijn helaas ook veel te vroeg overleden broer Kees een 8 mm-filmpje maak op de tekst van dit mooie lied. Jaren later heb ik een uniek interview met Friso Wiegersma, de toenmalige vriend van Sonneveld, van Nico Koole (een collega bij Cinetone met wie ik nog steeds bevriend ben) op video vastgelegd. Wiegersma uit daarin zijn grote aversie tegen Huub Janssen. Vorige week stond ik samen met Kitty aan het graf van Wim Sonneveld. Daarbij valt mijn oog op de tekst: ‘Voor altijd ons voorbeeld, voor altijd levend.’ Het is precies zoals ik het voel en leg twee roosjes neer. Bij Cinetone-Cineco stond ook de filmstudio Dollywood van Joop Geesink. Bij het slopen van dit complex vond ik in een container oude en vrij gave zwart wit foto’s van de film ‘Willem Parel’ uit 1955. Wim, Sonneveld speelt hier in een dubbelrol. Ik koester deze foto’s nog altijd. Op deze foto ziet u operazanger Hans Kaart in een duet met WimSonneveld. Deze foto was in de vitrine van de bioscoop te zien en is voorzien van een stempel van de Centrale Commissie van de Filmkeuring.
Zelf heb ik helaas Wim Sonneveld nooit mogen ontmoeten, maar mijn broer Henk van Mokum wel. Bij een bezoek aan Café Rooie Nelis, midden in de Jordaan, kwam Wim Sonneveld op een middag een glaasje jus d’orange drinken. Hierbij werden mijn broer Henk van Mokum (in mijn column van enige weken geleden schreef ik over hem) met de uitbaatsters ‘Ouwe Sien’ en ‘Jonge Sien’ vastgelegd op de gevoelige plaat.
Hier sta ik bij het graf van Wim Sonneveld, op de RK Begraafplaats in Buitenveldert, waar hij 40 jaar geleden werd begraven. Ik hou een aantal foto’s van Wim Sonneveld, onder andere die met mijn broer Henk, vast. Mijn vrouw Kitty heeft deze foto gemaakt.
Dinsdag 4 maart 2014
pagina 10
Amsterdamse uitjes Musical ‘Sonneveld’ verlengd
Shen Yun brengt Chinees spektakel in Het Muziektheater
De musical ‘Sonneveld’ over het leven van Wim Sonneveld (gespeeld door Tony Neef) is een maand verlengd. ‘Sonneveld’ is een meeslepende voorstelling vol nostalgie en vertelt het verhaal van Wim Sonneveld die na zijn hartaanval terugkijkt op zijn leven. In de drie dagen dat hij in het ziekenhuis ligt, wordt hij door een lifter (Cindy Bell) geconfronteerd met zijn jeugd, liefdes en werk. Tijdgenoten als Conny Stuart (Mariska van Kolck), Huub Jansen (Jan Elbertse) en Friso Wiegersma (Thomas Cammaert) passeren letterlijk de revue. Met de grote vraag: Wie was Wim Sonneveld nu echt? Met natuurlijk de meest bekende liedjes zoals ‘Het Dorp’, ‘Lieveling’ en ‘Dat wij verschillen van elkaar’ wordt het een avond vol nostalgie, maar zal men vooral Wim Sonneveld beter leren kennen dan ooit.
Tony Neef speelt Wim Sonneveld.
Op 6, 7, 8 (twee voorstellingen) en 9 maart is de musical te zien in Koninklijk Theater Carré, woensdag 26 maart staat de Meervaart in Amsterdam-West op het programma, dinsdag 8 april is Schouwburg Amstelveen het podium, woensdag 16 april weer de Meervaart en donderdag 17 april wordt voor wat betreft Amsterdam afgesloten in Carré. Tussen deze data door is de musical te zien in andere theaters in Nederland. De speelllijst staat op www. sonnevelddemusical.nl. Hier kunnen ook kaarten worden gereserveerd.
Culturele ontdekkingstocht langs drie monumentale locaties N8 organiseert voor de tweede keer het culturele minifestival Nachttour. Dit jaar duikt N8 de Plantagebuurt in. In verschillende tours worden bezoekers langs een drietal locaties gevoerd, ieder met een eigen programma. Op het programma staan bezoeken aan Artis, het Tropenmusem en het Verzetsmuseum. Na de theatertour kan worden nageborreld in Theater Desmet. Dit legendarische oude theater en later bioscoop wordt tegenwoordig gebruikt als televisiestudio. De Nachttour vindt plaats op donderdag 13 maart van 20.00 tot 22.30 uur. Meer informatie staat op www.m8.nl.
Beurs Liever thuis! in RAI Amsterdam In de RAI Amsterdam wordt 13, 14 en 15 maart de beurs Liever thuis! gehouden. De beurs richt zich op ouderen die zo lang mogelijk comfortabel zelfstandig thuis willen wonen en leuke dingen willen blijven doen. Uw huis is een plek waar u zich prettig en veilig wilt voelen. Met het ouder worden loopt u regelmatig tegen obstakels en beperkingen aan. In huis, maar ook daarbuiten. Een beperkte mobiliteit, lichamelijke beperkingen en een leefomgeving die niet is aangepast aan uw veranderende fysieke conditie. Liever thuis! laat u kennismaken met originele en praktische oplossingen voor vitaler en comfortabel ouder worden.
GRATIS TOEGANG
Alles overzichtelijk bijeengebracht op één beursvloer met producten en diensten waarmee u uw leven kunt inrichten volgens uw wensen en behoeften. Op de beurs is informatie te vinden van zorgaanbieders, mobiliteitsoplossingen, woningaanpassingen, maaltijdvoorzieningen, voedingssupplementen, bewegingstherapie, hoortoestellen, ergonomisch keukengerei, comfortabel meubilair, verbouwingsoplossingen, badkameraanpassingen, aangepaste vakanties, alarmsystemen, trapliften en alles over comfortabel, ouderenorganisaties veilig en zelfstandig en -verenigingen.
wonen voor ouderen
Inlevering van deze bon geeft lezers van De Oud Amsterdammer GRATIS TOEGANG voor de liever thuis! beurs.
Amsterdam RAI 13/14/15 maart 2014
Dagelijks open van 10:00 tot 17:00 uur www.lieverthuisbeurs.info
Stuur uw agendabericht voor ‘Amsterdamse uitjes’ naar (e-mail)
[email protected] of Postbus 5003, 1380 GA Weesp
Meer informatie is te vinden op lieverthuisbeurs.info. Hier kunnen ook gratis kaarten worden aangeschaft. Deze zijn ook aan de kassa verkrijgbaar, maar kosten dan 5 euro per stuk.
In Het Muziektheater Amsterdam zijn op 18, 19 en 20 maart (en op 23 en 24 april in Lucent danstheater in Den Haag) voorstellingen van Shen Yun Performing Arts. Shen Yun Performing Arts neemt de bezoeker mee op een reis door eeuwenoude dynastieën en hemelse rijken waar legendes en klassieke helden tot leven komen. Duizelingwekkende, geanimeerde achtergronden bewegen mee met de tijdloze etnische en folkloristische dansen die het podium vullen met kleur en energie. De ingenieuze sprongen en salto’s van Shen Yuns meesterdansers, de donderende oorlogstrommels en verheffende stemmen van de vocalisten smelten samen in een onvergetelijke ervaring. Meer informatie is te vinden op www.shinyun.com en op www.het-muziektheater.nl. Hier zijn ook kaarten te bestellen. Ook staat meer informatie naast de puzzel op pagina 8, want twee winnaars van de puzzel krijgen ieder twee kaarten voor de voorstelling op 19 maart.
Er is veel te beleven in Amsterdam Museum Het Amsterdam Museum heeft de komende weken weer een druk programma. De hoogtepunten in het kort: -V an Oostsanen - de eerste Hollandse meester (15 maart t/m 29 juni). Jacob Cornelisz van Oostsanen (ca. 1475 - 1533) keert na ruim vijfhonderd jaar terug naar zijn woon- en werkplaats Amsterdam. Het Amsterdam Museum, Stedelijk Museum Alkmaar en de Grote Kerk Alkmaar hebben een primeur, want dit is de eerste overzichtstentoonstelling ooit over Jacob Cornelisz van Oostsanen. - B ekeerd, moslim worden - moslim zijn (11 april t/m 27 juli). Met deze tentoonstelling wil het Amsterdam Museum de kennis over deze maatschappelijke ontwikkeling vergroten, vooroordelen aanpakken en de bezoeker uitdagen om stereotype beelden van moslims en bekeerlingen bij te stellen. -A msterdam DNA: ontdek het verhaal van Amsterdam (permanente tentoonstelling). Amsterdam DNA geeft in een uur tijd een boeiend overzicht van de geschiedenis van Amsterdam. -D it is mijn buurt!. Voor de zogeheten Wezenkastjes op de binnenplaats heeft het Amsterdam Museum kinderen gevraagd om hun buurt in beeld te brengen. Het resultaat: ‘Dit is mijn buurt! Stadsportretten door de ogen van kinderen’. De binnenplaats is gratis toegankelijk. -H et Kleine Weeshuis (permanente kindertentoonstelling). Een avontuur voor families met kinderen waar ze op een spannende manier ontdekken hoe het leven in het weeshuis van de 17e eeuw moet zijn geweest.
Smartlappenkoor in Het Amsterdams Lyceum Het Amsterdams Smartlappenkoor treedt zaterdag 29 maart (en niet zoals in de vorige editie abusievelijk gemeld op 6 april) op in de aula van Het Amsterdams Lyceum op het Valeriusplein 15 in Amsterdam. Het optreden begint om 20.00 uur. Op de website www. smartlappenkoor.nu/agenda is te vinden hoe je kaartjes kunt bestellen, maar deze zijn ook aan de deur te koop.
Expositie in Verzetsmuseum over transport van Joden Verzetsmuseum Amsterdam toont nog tot en met 31 augustus een aangrijpende expositie over het transport op 6 en 7 juni 1943 van bijna 1300 joodse kinderen vanuit Kamp Vught naar vernietigingskamp Sobibor. Verhalen van de kinderen en getuigenissen van omstanders geven de bezoeker een indringend beeld van het verloop van deze chaotische dagen. Onderdeel van de tentoonstelling is een wand met de namen van de 1269 kinderen. Van 160 kinderen is de naam voorzien van een foto. Het Verzetsmuseum hoopt door de expositie foto’s van meer kinderen te verzamelen, die dan aan de expositie zullen worden toegevoegd.
Dinsdag 4 maart 2014
pagina 11
Wie de speciaalschoen past… Cees Tak Speciaalschoenen, Bilderdijkstraat 69, 1053 KM Amsterdam, tel: 020-6129465, website www.ceestak.nl Voor een bedrijf is het altijd fijn als de volgende generatie klaarstaat. Dat is bij Cees Tak Speciaalschoenen (gespecialiseerd in wijdtematen van supersmal tot extreem breed) dik voor elkaar, want met Bianca heeft de derde generatie haar intrede in de zaak gedaan. En het is nu al duidelijk dat zij veel toevoegt, want Bianca studeert Podologie (voetkunde). “Met de herintrede van de
Cees Tak.
pedicure bij de zaak twee jaar geleden en de toevoeging van een podoloog, is de cirkel helemaal rond”, zegt Cees Tak. Cees Tak verwijst hiermee naar het begin. In 1954 startten Cees sr. en zijn vrouw Frieda eerst in de De Clercqstraat, maar al snel in de Bilderdijkstraat 69, een pedicuresalon. Het duo had veel contact met Duitse collega’s die ook schoenen verkochten en daar hadden zij op een gegeven moment ook oren naar: zij wilden goede schoenen in wijdtematen verkopen. In 1966 zocht de fabrikant van het nieuwe merk Piedro - precies de schoenen die de Taks zochten - wederverkopers. Cees en Frieda hapten toe en daarna ging het snel: in drie jaar tijd was Cees Tak Schoenen (de toevoeging Speciaalschoenen kwam later) de grootste afnemer van Piedro in Nederland. In 1968 werd Cees sr. door een beroerte getroffen, waarna Frieda de zaak in haar eentje runde. Zij kon echter het hoge niveau van de pedicuresalon niet meer garanderen, waarna ze in 1972 besloot
door te gaan als schoenenspeciaalzaak. “De groei in schoenen ging door en een volledige schoenenwinkel met mensen met verstand van schoenen was geboren”, zegt Cees Tak jr., die in 1976 in de zaak kwam. Tien jaar later kwam Carla, de vrouw van Cees, in de zaak en beiden zijn nog steeds eigenaar. Pedicure is terug Sinds twee jaar is de pedicure achter in de zaak terug. Cees Tak verklaart waarom: “Het is hier hollen of stilstaan. Als we stilstaan heb ik te veel mensen, maar die kunnen we niet missen om de pieken aan te kunnen. Daarom hebben we de pedicure teruggehaald omdat je dan beter kunt sturen. En laten we wel wezen: een pedicure past hier net als een podoloog ook goed. Wij verkopen schoenen in alle denkbare wijdtematen, alsmede steunzolen en dergelijke. Daarvoor is kennis nodig die wij letterlijk in huis hebben.” De collectie bestaat uit kwalitatief hoogstaande merken zoals Durea, Finn Comfort, Solidus, MTB, Teva, My walker,
Bianca en Cees Tak, de derde, respectievelijk tweede, generatie. Birkenstock, Footnotes, Piedro, Bunny junior, Twins en Trackstyle, Rockport en Livingstone. Na een geavanceerde voetmeting wordt gekeken welke schoenen het best passen en indien nodig worden de schoenen in de eigen werkplaats aangepast. En er is grote vraag naar, want drie van de vier mensen loopt op verkeerde schoenen en velen krijgen, vaak
op latere leeftijd, klachten. Cees Tak: “Er is veel rommel. Veel schoenen worden namelijk gemaakt voor het oog en niet voor de voeten. Dat de klachten vaak op latere leeftijd komen, is trouwens logisch. De mens is gemaakt om veertig te worden en we worden inmiddels twee keer zo oud en dat heeft hoe dan ook gevolgen voor het lichaam.”
Veilen is niet veranderd, maar bieden wel Veilinggebouw De Zwaan, gespecialiseerd in kunst en antiek, sinds 1818, Keizersgracht 474, website www.dezwaan.nl In Amsterdam zijn weinig bedrijven die bijna twee eeuwen bestaan, maar veilinggebouw De Zwaan aan de Keizersgracht is er één. En het mooie is: er is in de tijd relatief weinig veranderd aan het veilen. Iemand wil een voorwerp verkopen, dat wordt op de veiling per opbod verkocht en als er genoeg wordt geboden is er een nieuwe eigenaar. Aan het begin van de 19de eeuw was aan het Singel herberg De Zwaan gevestigd waar regelmatig openbare verkopingen werden gehouden van goederen en kunst van Amsterdammers. Hieruit is veilinggebouw De Zwaan ontstaan. Sinds begin 1900 is De Zwaan gevestigd in het huidige pand aan de Keizersgracht en anno 2014 is De Zwaan het enige veilinggebouw in de binnenstad. “Dit is natuurlijk een prachtdecor. Veel klanten die op een
kijkdag komen of een veiling bijwonen, plakken er meteen een dagje Amsterdam aan vast.” De Zwaan houdt drie tot vier keer een grote algemene veiling waarbij de kavels overal vandaan komen. Voornamelijk
komen de stukken uit inboedels en nalatenschappen van particulieren en de aanleiding is divers. “Wij veilen alles met een waarde vanaf 100 euro tot duizenden euro’s. Het duurste lot tot nu toe was een stuk van 200.000 euro. Nee, je ziet niet dat er meer of minder wordt aangeboden
Veilingmeester Babette van den Brink in actie.
door de crisis. Feitelijk blijft het aanbod van goederen constant, er blijven mensen verhuizen en overlijden en wij bieden dan de service alle stukken in een huis te taxeren en op een zo goed mogelijke manier te verkopen, waarbij we tevens kunnen zorgdragen voor de gehele ontruiming van een woning.” Etnografica De Zwaan, waar ook stukken kunnen worden getaxeerd, is gespecialiseerd in kunst, antiek, maar ook in art deco en design, sieraden, zilver, schilderijen en meubelen en de laatste jaren ook steeds meer in etnografica (kunst uit onder andere Oceanië, Afrika en Indonesië). “Dat specialisme is gaandeweg ontstaan. We weten er heel veel van en hebben er goede klanten voor uit binnen- en buitenland. Daar staan we echt om bekend.”
Bieden De manier van veilen mag dan niet zijn veranderd, de manier van bieden is dat wel. “Er kan al enkele jaren zowel per telefoon als schriftelijk worden geboden en sinds enige tijd kun je ook online meebieden. Voor mij als veilingmeester betekent het dat ik meer dingen in de gaten moet houden, maar nog steeds geldt dat de hoogste bieder het kavel koopt”, aldus Van den Brink. De Zwaan houdt van 18 maart tot en met 2 april een Algemene Kunst- en Antiekveiling waar ruim drieduizend kavels worden aangeboden. Vanaf 6 maart is de catalogus online in te zien op www. dezwaan.nl. Kijkdagen zijn 13 t/m 16 maart van 10.00 tot 17.00 uur en donderdagavond van 19.00 tot 21.00 uur. Adres: Keizersgracht 474, 1017 EG Amsterdam (bij de Leidsestraat), tel: 020-622 04 47.
‘Mijn grootste slag sloeg ik in de Oudemanhuispoort’ door Adrie de Koning Uit de reacties in De Oud Amsterdammer blijkt dat er veel mensen geïnteresseerd zijn in van alles over Amsterdam. En dan vooral over het Amsterdam van vroeger. Daarbij valt het op dat de liefde voor de stad vaak beschreven wordt door mensen die er al lang niet meer wonen. Dat geldt ook voor mij. De interesse is inmiddels al lang overgegaan in passie. Bij mij is het ontstaan ervan niet moeilijk te achterhalen.
Mijn lagere school was de St. Lidwinaschool aan het Linnaeushof in de Watergraafsmeer. Het schoolhoofd was Joh. Ram. Hij was naast schoolhoofd ook nog auteur van schoolboeken en (bestuurs)lid van het Genootschap Amstelodamum. Dit genootschap had en heeft als doelstelling het bevorderen van de kennis van en de belangstelling voor het verleden en heden van Amsterdam. Indachtig deze doelstelling had meester Ram zijn hobby verenigd met zijn beroep door op zijn school de leerlingen te onderrichten in de
kennis over de stad. Zo kwam het dat ik in de laatste klassen van de lagere school het vak Heemkunde op het lesrooster had staan. Wekelijks kregen we een uur van alles te horen over de ontstaansgeschiedenis van onze stad, de belangrijke gebouwen, bijzondere instellingen enz. Alles werd eerst in klad opgeschreven en later thuis in het net overgeschreven in een schrift. Daarbij probeerde je de verhalen ze mooi mogelijk te illustreren. Het was niet eenvoudig om aan fraaie plaatjes te komen. Hoe kom je bijvoor-
beeld aan een tekening van de nooit gebouwde toren bij de Nieuwe Kerk? Ik bezocht vaak wat oudere boekwinkeltjes waar ze nog wel eens oude ansichtkaarten hadden. Maar de grootste slag sloeg ik meestal in de Oudemanhuispoort. Bij de - toen nog vele - boekverkopers stond soms een doos met oude exemplaren van het blad Ons Amsterdam. Daarin ging ik dan struinen totdat ik een geschikt plaatje vond. Als de koopman een beetje schappelijke prijs vroeg, kocht ik het blad. Thuis werd het plaatje uitgeknipt
en ingeplakt. Ik was best wel trots op mijn heemkundeschrift. Mijn schrift heb ik niet meer. Ik heb het overgedragen aan het Stadsarchief, omdat het interessant was voor de geschiedenis van het Amsterdamse onderwijs. Ik vraag mij af of er ook op andere scholen les in heemkunde werd gegeven. Het lijkt me ook geen slecht idee als het nu weer zou worden ingevoerd. Als de jeugd van tegenwoordig er later net zo op terug gaat kijken als ik nu, dan is het zeker de moeite waard!
Dinsdag 4 maart 2014
pagina 12
Fotografie: Joris van Bennekom
RESERVEER SNEL: WWW.SOLDAATVANORANJE.NL I 0900 1353 THEATERHANGAAR | VLIEGVELD VALKENBURG | BIJ LEIDEN
IN SAMENWERKING MET
MEDIAPARTNER
IN SAMENWERKING MET
(45 cpm)
NÚ VERLENGD T/M DECEMBER
MEDIAPARTNER