VANDAAR 6E JAARGANG, NUMMER 2, ZOMER 2012
|
MAGAZINE OVER HET WERK VAN KERK IN ACTIE EN ICCO
Pinksteren: feest in alle talen Goed nieuws uit Egypte Verrassende wandeling door Haarlem
VANDAAR | ZOMER 2012
VANDAAR HK 02_2012.indd 1
1 01-05-12 08:50
Pinksteren Pinksteren, waai opnieuw over ons heen. Pinksteren, je bent als een goddelijke dorstlessende regen. Pinksteren, je bent als de regenboog van ons geloof. Pinksteren, je inspireert ons poëzie te maken.
Opeens wekte een vuur het enthousiasme dat ons vaak ontbrak.
Opeens scheen licht over ons leven dat beheerst werd door angst.
Gods zegen daalt op ons als een zachte regen..
2
Iedere mond zingt een loflied, dat we met ons meenemen wanneer wij elk onze eigen weg gaan. Laat elk volk dat gelooft in de liefde meezingen;
Het lied ‘Pentacostes’ (Pinksteren) staat op de CD ‘En tus manos’ (In jouw handen) van de Cubaanse muziekgroep Agua Viva (Levend Water). Dit lied is te beluisteren op www.kerkinactie.nl/ vandaar. De CD is te bestellen via www.kerkinactie.nl/webwinkel of (030) 880 13 37. Tekst: Amos Lopez Foto: George Möllering
VANDAAR | ZOMER 2012
VANDAAR HK 02_2012.indd 2
01-05-12 08:50
Inhoud En verder:
4 Pinksteren Feest in alle talen
09
Inspiratie Kom naar het Kerk in Actie Pinksterfeest
10
Missionair in Groningen ‘Hoe weet ik dat jij van mijn dochter afblijft?’
12
Noodhulp In Sahel en Syrië
13
Column/Berichten
14 6 Voor de verandering Wandelen in Haarlem
9 10 Egypte ‘Er gebeuren ook mooie dingen’
15 15
Standplaats Ecuador ‘Je zingt, je klapt, je huilt’
Colofon VANDAAR, 6E JAARGANG, 2012, NO. 2 Vandaar biedt informatie aan gevers over het werk van Kerk in Actie en ICCO en legt verantwoording af over de besteding van de gelden voor projecten. Het magazine verschijnt 4 x per jaar en wordt gratis toegezonden aan hen die het werk van Kerk in Actie financieel ondersteunen. UITGEVER Vandaar is een uitgave van Kerk in Actie, die namens de Protestantse Kerk in Nederland en tien oecumenisch georiënteerde kerken en organisaties het missionaire en (wereld)diaconale werk uitvoert. Dit in samenwerking met ICCO, de interkerkelijke organisatie voor ontwikkelingssamenwerking. REDACTIE Emmy Bregman, Hanan Nhass, Heleen Platschorre (eindredactie), Marieke Viergever (beeldredactie), Annemieke van der Horst-Schouten
OPMAAK EN DRUK Ladenius Communicatie, Houten Drukkerij de Groot, Goudriaan ADMINISTRATIEADRES Adreswijzigingen kunt u doorgeven aan: Donateursadministratie Kerk in Actie, Postbus 456, 3500 AL Utrecht of tel.nr.: (030) 880 13 38, e-mail:
[email protected] BIJDRAGE KERK IN ACTIE Wanneer u een vaste bijdrage geeft aan Kerk in Actie, dan wordt deze in de eerste week van de maand automatisch afgeschreven. Wij hanteren altijd het door u opgegeven vaste bedrag, rekeningnummer en frequentie. Wijzigingen ten aanzien van de machtiging kunt u doorgeven via tel. (030) 880 13 38.
VOLG KERK IN ACTIE Wilt u op de hoogte blijven van het werk dat we met uw steun kunnen doen? Geef u dan op voor de maandelijkse e-mailnieuwsbrief Kerk in Actie Express via www.kerkinactie.nl/express. Onze uitgezonden medewerkers kunt u volgen via www.kerkinactie.nl/ weblogs. U kunt Kerk in Actie ook volgen op Twitter en Facebook.
Vandaar is voor visueel gehandicapten verkrijgbaar in gesproken vorm op daisy-cd’s. Voor een abonnement of een proef-cd kunt u terecht bij de Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden (CBB) te Ermelo, telefoon (0341) 56 54 99. Daar kunt u ook informatie krijgen over de uitgave in brailleschrift. ISSN 0167-2363
REDACTIEADRES Postbus 456, 3500 AL Utrecht E-mail:
[email protected]
Foto omslag: Vrouw zingt in kerkkoor, Kameroen. Foto: Heiner Heine/Lineair. VANDAAR | ZOMER 2012
VANDAAR HK 02_2012.indd 3
3 01-05-12 08:51
> Pinksteren | tekst Emmy Bregman foto’s Frederic Noy, Cosmos/Hollandse Hoogte
Feest in alle talen Op de vijftigste dag na Pasen vieren we Pinksteren. Het feest van de Geest, van de inspiratie, het enthousiasme. Maar ook van de eenheid in verscheidenheid, het elkaar kunnen verstaan zelfs al spreken we andere talen. Wist u dat het Pinksterfeest in Vlaanderen ook wel Sinksen wordt genoemd? Het is een verbastering van het Oudfranse ‘vijftigste’. Ons Pinksteren komt daar ook vandaan: vijftig dagen na Pasen. In Handelingen lezen we over vlammen en vuurtongen die zich verspreiden en op alle aanwezigen neerzetten: de uitstorting van de Heilige Geest. In de Middeleeuwen werd dit in de kerk soms heel letterlijk uitgebeeld. Terwijl de kerkgangers het Veni Sancte Spiritus (Kom Heilige Geest) zongen, liet men een houten duif naar beneden zakken en strooide men brandende vlaspluisjes, rozenblaadjes of rode papiersnippers over de aanwezigen uit. Met alle gevaren van dien.
4
PINKSTEREN IN INDONESIË Overal in de wereld hebben christelijke gemeenschappen zo hun eigen gebruiken die horen bij de feestdagen. Henriëtte Nieuwenhuis is uitgezonden medewerker voor Kerk in Actie en woont en werkt in Indonesië. Ze vertelt over Pinksteren: “In sommige kerken in de dorpen is het de gewoonte dat gemeenteleden de oogst binnenhalen in de kerk tijdens Pinksteren, want het is ook oogstfeest. Iedereen neemt zijn beste deel van de opbrengst mee en soms vindt er een parade plaats met alle etenswaren. Na de kerkdienst volgt er een veiling om de oogst te verkopen. De opbrengst is voor de kerk.” Nieke Atmadja is predikant en komt uit Indonesië. Voor Kerk in Actie geeft ze
een paar keer per jaar les op het theologisch seminarie in Nias. Zij vertelt: “Op Java, waar mijn familie woont, organiseren veel kerken met Pinksteren een ‘open-veld-dienst’. Het idee erachter is dat de Geest in een open veld in alle vrijheid en op haar eigen manier kan neerstrijken bij de mensen. Het is ook een gelegenheid voor de plaatselijke kerken om een gezamenlijke, oecumenische dienst te houden. Er wordt veel gezongen en gebeden in verschillende talen, bijvoorbeeld in het Javaans, Batak en de Sundanese taal, als uiting van eenheid in verscheidenheid die door de Geest is ingebracht. Wat kan er nog mooier zijn dan zo’n manifestatie van geloof, liefde en hoop op Pinksteren?”
VANDAAR | ZOMER 2012
VANDAAR HK 02_2012.indd 4
01-05-12 08:51
PINKSTEROCHTEND IN EEN KERK IN TSJAAD. DE PRIESTER DOOPT EEN KLEIN MEISJE IN DE ARMEN VAN HAAR MOEDER. OP DEZE FEESTELIJKE OCHTEND DOOPT HIJ NOG EENS 90 ANDERE KINDEREN EN VOLWASSENEN EN SLUIT HIJ TWEE HUWELIJKEN. VAN HEINDE EN VERRE ZIJN MENSEN NAAR DE KERK GEKOMEN OM DE VIERING BIJ TE WONEN. TOT DE GEMEENTE BEHOREN OOK 63 DORPEN IN DE OMGEVING EN SOMMIGE GEMEENTELEDEN HEBBEN MEER DAN 30 KILOMETER GELOPEN OM HIER BIJ TE ZIJN. ZE ARRIVEERDEN TWEE DAGEN GELEDEN EN HEBBEN TWEE NACHTEN DOORGEBRACHT ROND DE KERK.
Agua Viva: muziek als bron van inspiratie “Iedere mond zingt een loflied, dat voortduurt als we van elkaar gescheiden zijn.” Zo luidt de eerste regel van het lied ‘Pentacostes’ (Pinksteren) van de Cubaanse muziekgroep Agua Viva (‘Levend Water’). In het communistische Cuba is het niet vanzelfsprekend om over je geloof te zingen in je eigen taal. Kerk in Actie steunt daarom de kerken in Cuba bij de ontwikkeling van een eigen Cubaanse christelijke cultuur. Want in dit land bieden kerken één van de weinige plaatsen waar mensen buiten het officiële kader om bij elkaar kunnen komen en samen kunnen nadenken over hun leven. Muziek kan daarbij een grote bron van inspiratie zijn die mensen met elkaar verbindt. De CD ‘En Tus Manos’ van Agua Viva is voor € 12,50 te koop in de webwinkel van Kerk in Actie (www.kerkinactie.nl/webwinkel) of via (030) 880 13 37.
INSPIRATIE
Zing eens in een andere taal Heeft u wel eens het Onze Vader in een andere taal gebeden? Als je de vreemde taal een beetje kent, lijken de bekende woorden opeens een verrassend nieuwe betekenis te krijgen. Zoek de inspiratie van het ‘onbekende bekende’ eens op, bijvoorbeeld als u op vakantie bent in het buitenland en bezoek op zondagochtend de plaatselijke kerk. Ook al kunt u de dienst niet helemaal volgen, het is een ervaring om ook hier samen te kunnen bidden en vieren. Wilt u toch liever een dienst in het Nederlands? Kijk dan op www.pkn.nl/kerkzoekerbuitenland voor een overzicht van Nederlandstalige diensten in het buitenland. Natuurlijk wordt er ook in ons land in vele talen gezongen en gebeden. Op www.pkn.nl/migrantenkerkzoeker vindt u de contactgegevens van tientallen migrantenkerken waar u van harte welkom bent. U kunt op deze website zelfs zoeken op taal en op provincie.
GUN IEMAND DEZE VROLIJKE NOOT! Kent u iemand die wel een vrolijke noot kan gebruiken? Kerk in Actie wil drie mensen gratis een CD van Agua Viva toesturen. Als u iemand kent die deze verrassing op prijs zou stellen, dan kunt u vóór 17 juni een e-mail sturen naar Emmy Bregman,
[email protected]. Vermeldt u hierin uw eigen naam en contactgegevens, naam en volledig adres van degene die u de CD gunt en in het kort de reden waarom. De CD wordt zo snel mogelijk na 17 juni op de post gedaan. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.
VANDAAR | ZOMER 2012
VANDAAR HK 02_2012.indd 5
5 01-05-12 08:51
> Pinksterzendingscollecte | tekst Heleen Platschorre foto’s Kerk in Actie
Het goede nieuws uit Egypte Egypte is de laatste tijd volop in het nieuws. We horen over protesten en onlusten en ook over aanslagen op kerkgebouwen. Legt dit de kerken in dit islamitische land lam? “Nee”, zegt Kerk in Actiemedewerker Feije Duim. “Er gebeuren in de Egyptische kerk juist heel veel mooie dingen, alleen halen die de media niet.” “Christenen zijn in Egypte een minderheid”, vertelt Feije, die de relatie met partnerorganisaties in het MiddenOosten onderhoudt. “En er worden inderdaad gruwelijke aanslagen gepleegd op kerkgebouwen. Het zijn vooral extremistische moslims die daar achter zitten. Zij associëren het christelijk geloof één op één met de - in hun ogen verdorven - westerse cultuur. Daarom vinden ze dat er geen plaats is voor het christendom in een islamitisch land. Maar wat je hier in Nederland niet in de kranten leest, is dat moslims
6
aanwezig waren bij een gigantische gebedsbijeenkomst in een kerk in Caïro in november vorig jaar. Daar werd gebeden voor de slachtoffers die vielen toen door het leger tanks werden ingezet tegen een groep christelijke betogers. Ook weet bijna niemand dat er voorzichtige gesprekken zijn tussen kerken en de Moslim Broederschap”, aldus Feije. Dat het kleinere kerken zijn, die open staan voor deze toenadering, verbaast Feije niet. “Zij kunnen zich vrijer bewegen dan de veel grotere Koptisch
Orthodoxe kerk. Wat die kerk doet, springt te veel in het oog.” POSITIEVE INVLOED Minder bekend is ook dat kerken in Egypte allerlei kansen benutten om het evangelie positief onder de aandacht te brengen van de Egyptische bevolking. Feije: “Het is niet gemakkelijk natuurlijk, maar er gebeurt veel. Een van onze partners is het Egyptische Bijbelgenootschap (EBG). Bij Kerk in OP ONTDEKKINGSTOCHT IN HET BIJBELS MUSEUM
VANDAAR | ZOMER 2012
VANDAAR HK 02_2012.indd 6
01-05-12 08:51
Actie zijn we echt heel enthousiast over wat het EBG doet. Dit Bijbelgenootschap kiest voor een positieve rol in de Egyptische samenleving.” Beperkte het EGB zich vroeger vooral tot het verspreiden van Bijbels, tegenwoordig kiest de organisatie voor vernieuwende methodes om de Bijbel en Bijbelse verhalen op een
’IEDERE ZOMER VERTELT HIJ ZO’N 150.000 KINDEREN OVER BIJBELSE THEMA’S ALS VRIENDSCHAP EN VERGEVING’ aangename, prettige manier onder de aandacht te brengen van heel veel mensen. “Het Bijbelgenootschap laat vooral het plezier zien dat mensen aan het christelijk geloof beleven”, aldus Feije. “Zo heeft het genootschap een prachtig, interactief museum in Caïro, waar kinderen met een “ontdekkingstocht” spelenderwijs leren over het ontstaan van de Bijbel. Dat is belangrijk, want zo kunnen ze ook iets vertellen als wordt gezegd dat de Bijbel door christenen is vervalst. En heel bijzonder en positief zijn de kinderfestivals die het EGB iedere zomer houdt in zo’n 200 dorpen op het Egyptische platteland.” LEEUW KINGO
TELEVISIEHELD In de kinderfestivals van het Egyptisch Bijbelgenootschap speelt een leeuw, Kingo, de hoofdrol. Sommige kinderen kennen Kingo al van de kinderprogramma’s van Sat7Kids op televisie. Op televisie vertelt de leeuw verhalen uit de Bijbel. In de zomervakantie trekt Kingo in zijn leeuwenpak met een feestelijk festival langs vele dorpen op het Egyptische platteland. “Zo’n festival is echt een groot feest”, vertelt Feije enthousiast. “Het is een wervelend programma vol zang, dans en toneel. Je moet je realiseren dat het voor dorpen vaak de eerste keer is dat er iets speciaals gebeurt voor kinderen. De levendigheid en het vertier van de festivals zijn een welkome afwisseling in de lange zomervakanties. En hoewel je het misschien niet verwacht, kan het EBG deze festivals in Egypte ongestoord organiseren. Natuurlijk zijn er onstabiele situaties en moet de organisatie risico’s goed afwegen, maar de festivalmedewerkers worden in de dorpen met open armen ontvangen.” EERST EEN VRAAG Kingo doet de dorpen niet alleen aan
om een prachtige show weg te geven. Hij komt vooral om verhalen te vertellen, Bijbelverhalen. Feije: “Het luisteren naar verhalen zit diep geworteld in de Egyptische cultuur. Je ziet dat kinderen vol aandacht luisteren naar wat Kingo vertelt. Het is leuk om
te zien. Zijn verhalen beginnen altijd met de vraag van een kind. Hij bespreekt dus wat kinderen bezighoudt en beantwoordt hun vragen met een verrassend Bijbelverhaal. Op speelse wijze brengt hij zo elke zomer Bijbelse thema’s als vriendschap, geduld, vergeving en geloof, onder de aandacht van zeker 150.000 kinderen.” BLIJVENDE IMPACT Hoewel een Kingo-festival één dag duurt, geeft het de lokale kerken een geweldige impuls. “Het Egyptische Bijbelgenootschap werkt nauw samen met plaatselijke kerken”, zo verklaart Feije de blijvende impact. “Gemeenteleden helpen bij de voorbereidingen. Zij studeren een theaterstuk in, vormen een koor of verlenen allerlei hand- en spandiensten. Verder trainen medewerkers van het Bijbelgenootschap de plaatselijke zondagschoolleiding in het vertellen van verhalen. Ze geven de zondagschoolleiders materiaal mee, waarmee zij in de maanden na het festival aan de slag kunnen. Kinderen horen de verhalen en liedjes zo steeds opnieuw en gaan met meer plezier naar hun zondagsschool.”
VANDAAR | ZOMER 2012
VANDAAR HK 02_2012.indd 7
7 01-05-12 08:51
NIEUWE VERHALEN Ook moslimkinderen bezoeken de festivals. Volgens Feije is het voor hen onwennig de Bijbelverhalen te horen. “In de beleving van moslims kun je heilige woorden niet vertalen. Moslims lezen de koran in het oorspronkelijke Arabisch. Die kun je eigenlijk alleen reciteren. Maar christenen lezen de Bijbel in het hedendaags Arabisch. Overal ter wereld vertalen Bijbelgenootschappen de Bijbel immers in gesproken talen. Zo’n vertaling maakt de Bijbel voor moslims onbetrouwbaar en dat hebben deze kinderen meegekregen. Daar stapt Kingo met hen over heen door de verhalen samen met de kinderen te koppelen aan alledaagse problemen.
‘MOSLIMS KIJKEN VIA TELEVISIE BIJ CHRISTENEN IN DE HUISKAMER’ Er zijn ook veel christelijke kinderen die Bijbelverhalen op het festival voor het eerst horen. In de orthodoxe kerken worden alleen Bijbelgedeeltes gelezen in een vaste jaarcyclus volgens een lang geleden vastgesteld rooster. Mensen zijn niet gewend om thuis of in de kerk zelf uit de Bijbel te lezen. Veel kinderen en ouders kunnen bovendien niet of nauwelijks zelf lezen. Zij kennen
daardoor alleen verhalen zoals ze die op zondag in de kerk horen. Vaak zijn er ingesleten beelden over Bijbelverhalen, waarin traditie en verhaal door elkaar lopen. Ook voor christelijke kinderen gaat dus een wereld open als ze de Bijbelverhalen op een nieuwe manier verteld krijgen.” BRUGGEN BOUWEN Naast het kinderwerk van het Egyptisch Bijbelgenootschap steunt Kerk in Actie diaconale projecten in Egypte. Ook steunt Kerk in Actie christelijke media bij het maken van bepaalde televisieprogramma’s. Feije: “Egyptische kerken willen de tegenstellingen verkleinen. Televisie kan daar een belangrijke rol bij spelen. Televisieprogramma’s uit Egypte worden in de hele Arabische wereld gretig gevolgd. Daarom steunt Kerk in Actie programma’s waarin wordt gesproken over christelijke waarden en democratie of mensenrechten. Belangrijk voor christenen maar ook voor moslims. Moslims kijken via de televisie bij christenen in de huiskamer. Zo worden vooroordelen bestreden. Het helpt christenen in Egypte niet erg als westerse kerken het voor hen opnemen door op hoge toon van ‘de’ islam te eisen om geweld tegen christenen te stoppen. Dat werkt eerder averechts. Moslims denken dan:
STEUN DIT PROJECT Het Egyptisch Bijbelgenootschap wil ook deze zomer 150.000 kinderen verrassen met een feestelijk en inspirerend festival. Helpt u mee dit mogelijk te maken? Steun dit project met uw gift. Dat kan op twee manieren: > geef via de Pinksterzendingscollecte in uw kerk op 27 mei. Deze collecte is bestemd voor het kinderwerk van het Egyptisch Bijbelgenootschap en andere zendingsprojecten. > maak uw gift over op bankrekeningnummer 456 t.n.v. Kerk in Actie o.v.v. projectnummer Z 00919505.
‘Zie je wel, daar heb je die christenen weer met hun vriendjes in het Westen’. Het wakkert tegenstellingen aan. We moeten geen tegenstellingen voeden, maar bruggen bouwen. Televisie kan zo’n brug zijn. We bemoedigen kerken en organisaties als het EBG, en we laten ons door hen bemoedigen, omdat zij laten zien dat het vaak een feest is samen te geloven, ook - of misschien wel juist - onder moeilijke omstandigheden.”
KINDEREN GENIETEN VOLOP VAN KINGO-FESTIVALS
8
VANDAAR | ZOMER 2012
VANDAAR HK 02_2012.indd 8
01-05-12 08:51
Welkom op het Kerk in Actie
Pinksterfeest
Mary en Jasper Maas (Ghana)
WANNEER?
Zaterdag 9 juni 2012, 10.00 tot 16.00 uur (ontvangst vanaf 9.30 uur)
LOCATIE:
Dorpscentrum De Glindster, Rudolphlaan 2, De Glind (bij Barneveld) (ophaalservice als u met de trein komt)
VOOR WIE?
Iedereen met interesse in de wereldwijde kerk en het werk van Kerk in Actie.
Heeft u interesse in wereldwijd kerk zijn? Kom dan op zaterdag 9 juni naar het Kerk in Actie Pinksterfeest in De Glind. Dit dorp verandert voor even in een smeltkroes
Te gast o.a.: Joke van Opstal (Cambodja),
van culturen en kerken. Inspiratie verzekerd!
Onder het thema ‘Waar het kleine groots in kan zijn’ staat de kracht van de kleine geloofsgemeenschap centraal. Doe mee aan inspirerende workshops, ontmoet christenen uit andere culturen en geniet tussendoor op het terras of van een wandeling. De dag wordt afgesloten met een feestelijke viering.
TOEGANGSPRIJS: € 15,- (voor mensen onder de 25 jaar € 10,-) inclusief lunch
Kom ook en ontdek waar het kleine groots in kan zijn! OPGAVE EN VOLLEDIG PROGRAMMA: WWW.KERKINACTIE.NL/PINKSTERFEEST OF VIA (030) 880 18 52
VANDAAR | ZOMER 2012
VANDAAR HK 02_2012.indd 9
9 01-05-12 08:51
> Binnenland | tekst Koos van Noppen, Heleen Platschorre foto’s Het Pand
TECHNIEKCLUB VOOR TIENERJONGENS
‘Wij kunnen de wijk niet veranderen, maar wel een lichtpuntje zijn’ MISSIONAIR WERK IN MULTICULTURELE WIJK GRONINGEN Zeven jaar geleden ging Jan Waanders aan de slag als missionair werker in de Groningse Korrewegwijk, een achterstandsbuurt aan de rand van de binnenstad. Enthousiast begon hij er met kinder- en tienerwerk. De teleurstelling was groot toen daar maar weinig kinderen op af kwamen. Jan besloot het roer om te gooien. “Het is heel kerkelijk om te denken dat je hier kinderen trekt met een club en knutselwerkjes.” Jan werkt vanuit een verbouwde garage, die de wijkgemeente Martinikerk in 1988 kocht en ombouwde tot buurthonk Het Pand. Het Pand ligt in de Korrewegwijk, een ‘Vogelaarwijk’ aan de rand van de Groningse binnenstad. Er wonen vooral allochtonen en laag opgeleide autochtonen. De helft van de kinderen groeit op in een
10
eenoudergezin. Samen met tientallen vrijwilligers, vooral studenten en leden van de wijkgemeente, wil Jan er zijn voor de mensen in de wijk. Buurtbewoners kunnen Het Pand binnenlopen voor een kop koffie en een praatje, voor een wekelijkse warme maaltijd of voor een van de vele kinder- en tieneractiviteiten.
DIP Veel buurtbewoners weten Het Pand inmiddels te vinden, maar dat kostte tijd. Jan: “In de eerste jaren zat ik regelmatig in een dip. Ik was met veel enthousiasme begonnen, maar het aantal bezoekers was soms minimaal. Tijdens onze inloopactiviteiten werd alleen over koetjes en kalfjes gepraat. Twee kinderen op de club – pff ... dan kom je je zelf wel tegen. Alleen door het vertrouwen dat God mij hier op deze plek heeft gebracht, kon ik het volhouden.” Jan ontdekte dat het anders moest. “Het is heel kerkelijk om te denken dat je kinderen trekt met een club en wat knutselwerkjes. In een wijk
VANDAAR | ZOMER 2012
VANDAAR HK 02_2012.indd 10
01-05-12 08:51
waar iedereen op straat leeft, werkt dat gewoon niet. We vroegen mensen bij ons binnen te komen, maar al snel besloten we het anders aan te pakken en zelf de straat op de gaan. Nu
‘IK TEL NIET HOEVEEL KINDEREN ER ZIJN’ sporten we iedere vrijdagavond op een veldje in de wijk. We voetballen, doen slagbal of spelen tikspelletjes. Dat klinkt gezellig, maar dat is het echt niet altijd, hoor. Voor veel kinderen geldt op straat het recht van de sterkste. Sommige jongens worden door hun ouders betaald voor ieder doelpunt dat ze maken. Dan krijg je haantjesgedrag ... ze willen allemaal scoren. Dat zorgt wel eens voor opstootjes. Daarom zijn we altijd met veel vrijwilligers aanwezig. We zorgen samen voor een goede sfeer en een eerlijk spel.” TECHNISCH LEGO Jan veranderde niet alleen de activiteiten, maar ook zijn eigen houding. “Ik tel allang niet meer hoeveel kinderen er zijn, want dan kan je zomaar het gevoel bekruipen van ‘Hm, ééntje minder dan vorige week’- en dat wil ik niet. Ik ben er voor de kinderen die er zijn. Dat heb ik wel moeten leren, hoor. In de afgelopen jaren hebben we veel zien gebeuren. We gingen de wijk in en verplaatsten het tijdstip van onze kinderclubs. We ontwikkelden nieuwe programma’s voor verschillende leeftijdscategorieën en organiseerden kampen en uitjes. Wat we ontdekt hebben is: doe wat mensen leuk
GOEDE SFEER BIJ SPORTACTIVITEITEN
vinden, sluit daarbij aan. Hun manieren, hun taal, hun belevingswereld. We zien dat het werkt!” Eén van die nieuwe activiteiten is een Techniekclub voor tienerjongens. “Ik woon met mijn gezin in deze wijk. Voor mijn dochters is er van alles te doen, er zijn allerlei clubjes. Maar voor mijn zoon is er weinig, alleen sport. Dat geldt dus ook voor andere jongens in de buurt. Daarom nodigen we nu tienerjongens in Het Pand uit om met lego een robot te bouwen en zodanig te programmeren, dat de robot een eenvoudig opdrachtje kan uitvoeren: een balletje oprapen, een parcours afleggen. Dit werkt echt heel goed, de jongens zijn heel enthousiast.” OP KAMP In de meivakantie organiseren Jan en de vrijwilligers een kamp. Naast kinderen gaan er ook ouders mee. Jan legt uit waarom. “Toen we voor het eerst een kamp organiseerden, vroeg een moeder mij: ‘Hoe weet ik nu dat jij met je handen van mijn dochter
‘HOE WEET IK DAT JIJ MET JE HANDEN VAN MIJN DOCHTER AFBLIJFT?’ afblijft?’ Ik ging er niet van uit dat ze mij op mijn woord zou geloven, dus ik zei: ‘Ga maar mee!’ En dat deden sommige ouders. We houden ons kamp aan de rand van Groningen. Er zijn ook ouders die niet meegaan, maar wel even langskomen. Ouders zijn altijd welkom, ze zien zo hoe wij met de kinderen omgaan. Het is geweldig om deze kampen mee te maken, kinderen
Jan Waanders is missionair werker van de IZB, vereniging voor zending in Nederland. Kerk in Actie steunt het werk van Het Pand met een financiële bijdrage voor de sport- en recreatieactiviteiten. Jan is op Twitter te volgen via @janvanhetpand.
vinden het heerlijk. Voor sommigen is het hun eerste vakantie. Samen bij het kampvuur, een spannend spel doen, je ziet ze gewoon genieten.” KLAPSTOELTJE Jan leert de mensen in de wijk steeds beter kennen. “Ik maak vaak een praatje met een paar bewoners. Als ik dan met een klapstoeltje op het trottoir zit te kletsen, ben ik helemaal mezelf. Ik voel me hier thuis. Gezellig, gewoon. In de contacten met autochtone wijkbewoners zijn we langzamerhand toe aan meer gemeenschapsvorming – een moment in de week waarop we bij elkaar komen en iets met elkaar delen over het evangelie. Het is nog pril en ik heb nog niet scherp hoe we dat precies moeten vormgeven, maar ik merk de behoefte. Zowel bij hen als bij mezelf. Verschillende ouders die geen binding (meer) hebben met de kerk gaan mee op kamp. In persoonlijke gesprekken proef ik hun interesse voor het christelijk geloof en ik zou hen graag iets op reguliere basis willen aanbieden.” DIT GUN IK IEDEREEN Voor veel mensen is Het Pand inmiddels een vertrouwde plek. In en om Het Pand bruist het van de activiteiten. De verbouwde garage dreigt zelfs te klein te worden, er wordt al uitgekeken naar een grotere locatie. “Je vraagt de Heilige Geest om inspiratie en gaandeweg ervaar je die”, zo blikt Jan terug op de afgelopen jaren. “Eerlijk zijn, je kwetsbaar op durven stellen, betrouwbaar zijn, dat zijn daarbij kernbegrippen. Als je kinderen ontmoet die vrijwel niets van het christelijk geloof weten, dan besef je weer hoe rijk je bent. Wij kunnen de wijk niet veranderen, maar wel een lichtpuntje zijn. We proberen iets positiefs neer te zetten en daar komen kinderen en ouders op af. In de programma’s die we organiseren, laten we onze gelovige houding van naastenliefde zien. Dat feest, dat geloof, gun ik iedereen.”
VANDAAR | ZOMER 2012
VANDAAR HK 02_2012.indd 11
11 01-05-12 08:51
> Berichten
NOODHULP VOOR SAHEL-REGIO EN SYRIË SAHEL-REGIO Voor meer dan 10 miljoen mensen in de Sahel-regio dreigt een voedselcrisis. Daarom verlenen ICCO en Kerk in Actie samen met lokale partners noodhulp in Mali en Burkina Faso. In die landen dreigt een voedseltekort voor vijf miljoen mensen, 275.000 kinderen lopen het risico ondervoed te raken. De grootste nood wordt in de maanden
juni en juli verwacht. Oorzaken voor de voedselcrisis zijn droogte, slechte oogsten en hoge voedselprijzen. Daarnaast spelen regionale ontwikkelingen een rol. ICCO en Kerk in Actie helpen de bevolking in Mali en Burkina Faso, onder meer via partnerorganisatie ODE. ICCO en Kerk in Actie blijven daarnaast met partners werken aan structurele oplossingen voor voedseltekorten.
SYRIË In Syrië zijn gewelddadige conflicten uitgebroken tussen de Syrische overheid en de oppositie. Met als gevolg: duizenden slachtoffers en tienduizenden vluchtelingen. In Syrië is het moeilijk om slachtoffers bij te staan, maar kerken hebben er nog enige speelruimte. Door haar contacten met deze kerken kan Kerk in Actie de nodige hulp verlenen. Dat doet Kerk in Actie samen met de ACT Alliance, de internationale oecumenische hulpverleningsorganisatie van de Wereldraad van Kerken en de Lutherse Wereldfederatie.
GEVEN? Steun ons noodhulpwerk in de Sahel-regio, in Syrië en op vele andere plaatsen in de wereld waar dat nodig is via rekeningnummer 456, onder vermelding van ‘Noodhulp Sahel’ of ‘Noodhulp Syrië’. Meer weten? Kijk op kerkinactie.nl
UNIEKE DUO-UITZENDING
DE EEN NAAR COLOMBIA, DE ANDER NAAR NEDERLAND Vanaf mei 2012 werkt theoloog Henk Vijver een paar maanden per jaar als uitgezonden medewerker van Kerk in Actie in Colombia. Zijn collega-theoloog daar, Edgar López, geeft op zijn beurt enkele weken college aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Het is de eerste duo-uitzending van Kerk in Actie. Maar wat gaan de theologen precies doen in het land van de ander? Henk: “Colombia is een land van geweld, al decennialang. Mensen hebben er genoeg van. Ze praten over verzoening. En dan bedoelen ze: laat het geweld ophouden. Ze willen rust. Samen met Edgar ga ik meewerken
HENK VIJVER GAAT NAAR COLOMBIA
12
aan het project ‘Verzoening’ van een aantal Colombiaanse kerken. We zetten ons in voor verzoening van onder af. Ondanks alles geloven Colombianen in verzoening en vergeving, al is het maar een klein begin. Ze willen vertellen over het geweld en het onrecht dat ze hebben meegemaakt. Ik zal vooral theologisch onderwijs geven, kerk- en dorpsgemeenschappen bezoeken en heel veel luisteren. En misschien komt hier en daar een proces van verzoening op gang, daar hoop ik in heel bescheiden mate aan bij te dragen.” Edgar: “Theologie heeft alles te maken met een rechtvaardige samenleving en moet mensen die lijden verder helpen. Ik zie raakvlakken tussen Nederland en Colombia op het gebied van migratie. Ook Colombia kent veel culturele diversiteit. Nederland heeft ook nog eens te maken met religieuze verschillen. De aanwezigheid van
EDGAR LÓPEZ KOMT NAAR NEDERLAND
andere religies hoeft niet bedreigend te zijn voor de gevestigde kerken. Daarover wil ik met studenten in Nederland nadenken.”
WEBLOG Hoe het Henk Vijver vergaat in Colombia én in Nederland kunt u lezen op zijn weblog: www.kerkinactie.nl/blogvijver. U kunt hierop een e-mailabonnement nemen. U ontvangt dan een e-mail zodra Henk een nieuw bericht geplaatst heeft.
VANDAAR | ZOMER 2012
VANDAAR HK 02_2012.indd 12
01-05-12 08:51
> Berichten
MOOIE OPBRENGST KERSTCAMPAGNE
HARTELIJKE DANK! In december 2011 vroegen we met de campagne ‘Kerst in Actie: geef om ieder kind!’ uw steun voor onder meer het werk van Anak Wayang in Indonesië. Anak Wayang zet zich in voor kinderen in de sloppenwijken van Yogyakarta, een miljoenenstad op Java. Veel kinderen zwerven daar na schooltijd op straat, omdat de ouders geen tijd en aandacht voor ze hebben. De medewerkers van Anak Wayang organiseren creatieve activiteiten waar kinderen na schooltijd op af komen. Kinderen kunnen leren dansen, schilderen of toneel spelen. Met deze activiteiten en de aandacht voor de kinderen, versterkt Anak Wayang de eigenwaarde van de kinderen. U heeft voor dit werk en andere projecten van Kinderen in de Knel ruimhartig gegeven. Via de collecte in de kerk of door eigen overboeking heeft u € 806.666,geschonken. Hiervoor zeggen wij u ook namens de kinderen van Yogyakarta heel hartelijk dank! Dankzij uw gift kunnen Anak Wayang en andere partners van Kerk in Actie hun mooie werk ook in 2012 voortzetten.
PAASGROETEN UITGEREIKT Op Palmpasen heeft Arjan Plaisier, scriba van de Protestantse Kerk in Nederland, de eerste paasgroetenkaarten uitgereikt tijdens een viering in de gevangenis van Vught. Veel gemeenteleden stuurden ook dit jaar weer een paasgroet aan gevangenen in binnen- en buitenland en aan mensen en organisaties die zich, vaak onder moeilijke omstandigheden, inzetten voor een betere wereld en voor mensenrechten. Ds. Plaisier onderstreepte het belang van deze actie voor het samen gemeente zijn binnen en buiten de muren. Voor iemand in de gevangenis is het vaak moeilijk om goed contact te houden met familie en vrienden. Ook daarom is voor een gedetineerde elk contact buiten de muren, zoals een paasgroet, waardevol.
Column <
Cokkie van ‘t Leven
Het feest kan beginnen! Banjul, de hoofdstad van Gambia in WestAfrika. In onze straat is een kind geboren. Zeven dagen lang blijven moeder en kind binnenskamers, omringd en verzorgd door naaste familie. Op de achtste dag mag ik op bezoek komen, namens de kerk. Het kindje krijgt vandaag haar naam. Vanaf nu zal het deel uitmaken van de gemeenschap. Outdooring heet dat: de deur gaat open. Hoe hoopvol is dit jonge leven. Mag haar leven opbloeien en tot zegen zijn! Na een gebed maakt Joyce kennis met haar oma en naaste familieleden. Ze krijgt een warme knuffel. Welkom in de familie Joyce! De deur zwaait open en in optocht loopt de familie door de tuin. “Kijk Joyce, dit is je tuin en hier staat de auto van je vader.” En door de poort: “Kijk Joyce, dit is jouw buurman John. Hij zal goed op je passen als je op straat speelt. Kijk, we lopen door je straat en links staat je school: hier zul je veel leren. Je moet goed je best doen, dan krijg je kansen in het leven. En Joyce, kijk! Dit is jouw kerk. En je dominee. Zondag word jij hier gedoopt…” Wat een mooi ritueel. Een kwetsbaar kind. Met volop kansen in het leven. Omgeven door de liefde van familie en de sympathie van wijkgenoten. Hier zal het spelen, leren, bidden en zingen. Veel later neemt het de zorg over voor vader en moeder. Acht dagen jong en zij weet het al. Het kleine meisje wordt weer naar binnen gedragen. Het feest kan beginnen. Een dag vol zoets en beste wensen. Iedereen komt langs om Joyce te begroeten. Nieuw leven, het is een feest. Het geeft hoop op een betere toekomst. Alle kleintjes in dit West-Afrikaanse land, moslim of christen, arm of rijk, jongetje of meisje, worden op de achtste dag verwelkomd. Veel succes Joyce, doe je best! Maak van je leven een feest. Wij leven met je mee. Cokkie van ’t Leven is medewerker bij de afdeling Zending. Van 1987 tot 1992 werkte ze als missionair predikant in Gambia, West-Afrika.
VANDAAR VANDAAR | | ZOMER ZOMER 2012 2012
VANDAAR HK 02_2012.indd 13
13 13 01-05-12 08:51
> Er-op-uit | tekst Evert Jan Hazeleger foto’s Willy Slingerland; D&DJ Communicatie
Voor de verandering wandel ik in Haarlem Ter gelegenheid van de 40dagentijdcampagne ‘Voor de verandering’ gaf Kerk in Actie de gids ‘12x wandelen voor de verandering’ uit. Twaalf stadswandelingen voeren langs historische plaatsen en verstilde hofjes, maar ook langs verrassende diaconale initiatieven. Evert Jan Hazeleger, programmamanager van Kerk in Actie, liep samen met zijn vrouw Beate voor de verandering in Haarlem. ’Haarlem, stad van schilders en schrijvers’, lees ik in de wandelgids. Zodra we de trein uitstappen, herken ik het uitzicht van het beroemde schilderij van Vermeer: Gezicht op Haarlem. Haarlem is ook een stad van verborgen rustoorden, zoals het Hofje van Oorschot. Een verstilde plek aan de drukke toegangsweg naar het centrum. Op de centrale gevel prijkt een dichtregel van de oprichter: ‘Wouterus van Oorschot laat hier zijn liefde blijken, den armen tot een troost, een voorbeeld aan de rijken’. Oude taal, maar nog steeds actueel. Pas nog sprak Bill Gates de hoop uit dat Nederland vasthoudt aan de 0,7 % van het Bruto National Product voor ontwikkelingssamenwerking. Natuurlijk voor de bestrijding van absolute armoede, maar
ook als voorbeeld voor andere rijke landen. Is er iets nieuws onder de zon? HOFJES VAN TOEN We lopen langs hofjes van toen, toevluchtsoorden voor armen, weduwen en wezen. En we ontdekken diaconaat anno nu, zoals het aanloopcentrum van Stem in de stad. Een gastvrije plek waar eenzame en thuisloze mensen elkaar ontmoeten. Vanuit die ontmoeting kunnen zij elkaar steunen: praktische hulp geven en krijgen. Is het werk van Stem in de stad niet een actuele vorm van diaconaat die past in de traditie van de hofjes uit het verleden? SFEERVOLLE WINKELSTRAATJES In de Lange Annastraat en haar
EVERT JAN EN ZIJN VROUW BEATE WANDELEND IN HAARLEM.
sfeervolle zijstraatjes ontdekken we allerlei leuke winkeltjes. We zien regelmatig Fair Tradeproducten en Fair Foodeetgelegenheden. Ook dat is voor de verandering. We eindigen onze wandeling op de Grote Markt, heerlijk op een terrasje met uitzicht op de Sint Bavokerk. Wandelen voor de verandering heeft mij een andere kijk op Haarlem gegeven. Welke hofjes zullen er over 100 jaar bijgekomen zijn? Het Hof der ongedocumenteerden, het Geen kinderen in de cel hof? Het Fair Trade- en Fair Foodhof? De werken van barmhartigheid blijven nodig, maar vinden steeds weer een actuele vertaling. Vroeger met een hofje, nu via een straatpastor, een wereldwinkel, een aanloopcentrum. Allemaal te zien in Haarlem. Wandelen voor de verandering, ik kan het u aanraden!
ZELF WANDELEN? Download gratis de wandelroute voor Haarlem op www.kerkinactie.nl/ vandaar. De wandelgids ‘12 x wandelen voor de verandering’ bestelt u voor € 2,95 op www.kerkinactie.nl/ webwinkel of via (030) 880 13 37.
14
VANDAAR | ZOMER 2012
VANDAAR HK 02_2012.indd 14
01-05-12 08:51
Standplaats <
Studio Arens / Kerk in Actie
Land: Ecuador Hoofdstad: Quito Regeringsvorm: republiek Aantal inwoners: 14 miljoen Religie: rooms-katholiek (ong. 95%)
Als christenen ergens in de wereld goed zijn in het feestelijk vieren van hun geloof, dan is het wel in LatijnsAmerika. Latijnsamerikaanse protestanten vinden dat een goede kerkdienst alegre - vrolijk - moet zijn. Het is dan ook niet vreemd dat opgewekte liederen, klappen en soms zelfs dansen tijdens diensten populair zijn. En niet alleen bij pinksterkerken. Ook in traditionele protestantse kerken zie je deze uitbundigheid, en zelfs in heel wat rooms-katholieke parochies. Latijns-Amerika geldt als het sterkst verpinksterde continent ter wereld. Dat is dan ook precies de reden waarom wij door Kerk in Actie zijn uitgezonden naar een seminarie van een internationale pinksterkerk. Dit seminarie, Semisud, ligt hoog in de Andes, vlakbij de hoofdstad Quito. We geven hier les aan studenten die een master volgen of zich voorbereiden op een promotieonderzoek. Die studenten komen uit verschillende kerken en zijn hier steeds meer aangewezen op een theologische opleiding als die van Semisud. Wie bij wil dragen aan de kerk en de theologische vorming op dit continent, kan namelijk niet om de pinksterkerken heen. AFKNAPPER Op het terrein van het seminarie is een kerkgemeenschap waar wij ons bij hebben aangesloten. De meeste protestantse kerken in Latijns-Amerika laten zich niet zo leiden door traditionele liturgische vormen. Die vinden ze té rooms-katholiek. Onze kerk is daarop geen uitzondering. Pinksteren krijgt als christelijk feest nauwelijks aandacht. Dat was voor ons wel een afknapper toen we hier voor
‘Je zingt, je klapt, je huilt’ Conny Roggeband en Klaas Bom werden in 2009 voor vier jaar uitgezonden naar Ecuador. Samen met hun drie kinderen wonen ze in de hoofdstad Quito. Ze werken beiden als docent aan het Seminario Sudamericano (Semisud), een opleidingsinstituut dat geworteld is in de pinkstertraditie. Hoe vieren Klaas en Conny Pinksteren?
KLAAS EN CONNY MET HUN KINDEREN LEVIEN EN ZEVA. DOCHTER FEBE ONTBREEKT, ZIJ NAM DE FOTO.
het eerst Pinksteren vierden. We hadden gedacht dat een pinksterkerk dit feest heel uitbundig zou vieren. Langzamerhand zijn we gaan begrijpen dat Pinksteren een feestdag is die elke dag vorm krijgt. Al blijft het jammer dat er geen bijzondere feestelijke Pinksterdienst is, dat gaan we dit jaar eens met de predikanten bespreken… NIETS WEGMOFFELEN Op die dagelijkse manier wordt Pinksteren hier zeker gevierd. Als mensen het over geloven hebben, noemen ze eigenlijk altijd de aanwezigheid van God. Er bestaat voor hen geen twijfel: die Aanwezigheid maakt je vrolijk en dat ervaar je lichamelijk. Je zingt, je klapt, je huilt. Voor velen leidt dit tot een verandering in hun leven. Dat kan genezing zijn, herstel van relaties of het aannemen van sociale of diaconale hulp. Mensen worden aangestoken door die bijzondere ontmoeting. De vrolijkheid betekent
niet het wegmoffelen van pijn en verdriet. In onze kerk komen allerlei sociale en persoonlijke problemen, zoals ontrouw, ongerechtigheid, werkloosheid of ziekte vaak uitdrukkelijker aan de orde dan in de gemiddelde protestantse gemeente in Nederland. Maar centraal staat het pinkstergeloof dat God dit allemaal kan veranderen en deze ellende niet wil. Dat is eigenlijk de kern van dit dagelijkse Pinksterfeest waar wij ook zelf door worden (aan) geraakt: Gods krachtige aanwezigheid maakt ons leven beslissend anders.
Kerk in Actie steunt het werk van Klaas Bom en Conny Roggeband. Ook u kunt dit doen door een bijdrage over te maken op rekening 456 t.n.v. Kerk in Actie o.v.v. projectnummer Z 013337. Lees ook het weblog van Klaas en Conny op www.kerkinactie.nl/blogbomroggeband
VANDAAR VANDAAR| |ZOMER ZOMER 2012 2012
VANDAAR HK 02_2012.indd 15
15 15 01-05-12 08:51
WWW.KERKINACTIE.NL/ZENDING
ING 456
COLLE C PINKST TE ZENDIN ERGSWEE K 27 MEI
16
JAARGANG 24 | NR 5 | FOTO: KERK IN ACTIE
Geloven is een feest! 2012
VANDAAR | ZOMER 2012
54199_PosterZ2.indd 1
VANDAAR HK 02_2012.indd 16
03-02-12 13:03
01-05-12 08:51