22 duo
Luc en Gerbrand
Van Uytvanck Vader en zoon, allebei gepassioneerd door fotografie en allebei lid van Fotoclub Lokeren én van het Centrum voor Beeldexpressie. De vader gooit momenteel hoge ogen met zijn fotoreeks ‘De foto’s van King Arthur’ in het Fotografiecircuit, de zoon maakt furore met een foto van zijn hand als affichebeeld voor de Canvascollectie. Ze verdiepen zich bovendien beiden via avondonderwijs verder in fotografie. Hoog tijd dus om vader en zoon in beeld te brengen in Beeld Express! Het fotografieverhaal van vader Luc (52) start zowat 40 jaar geleden. Zijn vader won op een tombola een Kodak Instamatic 233. “Het was de eerste gezinscamera, die vooral in mijn handjes terecht kwam. Dat is ook heel lang zo gebleven. Pas toen mijn vrouw zwanger was van ons eerste kind, ontstond het verlangen om betere foto’s te kunnen maken. Mijn betreurde vriend Frans, toen lid van Fotoclub Moedoka, stimuleerde de aankoop van een ‘goed’ toestel. Hij adviseerde ook om toe te treden tot Fotoclub Lokeren, waar ik ondertussen was komen wonen, en waar ik nu nog steeds lid van ben.” Zoon Gerbrand (19) rolde met een fotograferende vader als vanzelf in de fotografie. “Zelf fotograferen doe ik zo’n 2 jaar. Ik vond het wel fijn om foto’s te nemen maar kon nooit op tegen die van papa, waardoor ik me dik 2 jaar geleden een eigen spiegelreflex kocht. Vanaf dan ben ik me er echt op gaan toeleggen.” En met succes! Zowel vader als zoon zijn bezige bijen, met een open blik op fotografie. Gerbrand: “Omdat ik nog niet zo lang bezig ben wil ik me nog niet afsluiten van bepaalde aspecten binnen de fotografie. Ik wil mijn blik zo ruim mogelijk houden. Ondertussen heb ik al heel wat geprobeerd, maar merk ik toch dat portret- en reportagefotografie me het meest liggen en blijven uitdagen. Hierbij ga ik liever niet voor het cleane shot, wel voor het beeld met het meeste karakter, het beeld dat het meest vertelt. Als fotograaf zou ik mezelf dan ook omschrijven als iemand die nog zoekende is, erg sfeergevoelig en steeds op zoek naar een eigen kijk op een onderwerp. Wanneer ik fotografeer ga ik dan ook vaak af op mijn gevoel, kies ik standpunten die niet iedereen verwacht en tracht ik in zo weinig mogelijk beelden toch weer te geven wat het onderwerp voor mij zo boeiend maakt. Een stijl kan ik daarop niet echt kleven, ik laat me gewoon raken door beelden die ik van anderen zie en bekijk dan voor mezelf of ik daaruit iets kan meenemen naar mijn eigen werk. En dan denk ik dat ik van papa het meest van al ‘gestolen’ heb. Het is echter nooit mijn bedoeling beelden te kopiëren, wel om een eigen touch aan de realiteit te geven. Een jonge touch, aangezien ik met mijn 19 jaar toch nog vrij jong ben binnen het fotografenwereldje.” Ondanks zijn jonge leeftijd is er voor Gerbrand momenteel toch heel wat aan de gang. “Zo heb ik in opdracht van het Centrum voor Beeldexpressie een fotoreportage gemaakt van de preselecties voor de Canvascollectie in Museum M in Leuven. Die viel blijkbaar erg in de smaak, want nog steeds krijg ik vragen om beelden uit die reeks te mogen gebruiken in allerlei magazines en tijdschriften. Ook is een van mijn foto’s gekozen als campagnebeeld op de affiche, waar ik best wel trots op ben. In Bozar is het beeld erg groot te zien. Ondertussen ben ik als fotograaf aangesloten bij Boxmagazine, het tijdschrift van Hogeschool Gent. Voorts ben ik geselecteerd door Tom Verbruggen voor het Gentse jongerenproject ‘Vers/Verse’. Ook met papa
© Gerbrand Van Uytvanck / Campagnebeeld Canvascollectie 2012
doe ik af en toe wel eens iets samen, zoals onlangs op vraag van het Forum voor Amateurkunsten, waarvoor we als reporters werden geselecteerd om enkele activiteiten uit de Week van de Amateurkunsten in beeld te brengen. Voorts zijn we beiden lid van Fotoclub Lokeren en volgen we avondles aan het PCVO Waas & Durme. Ik zit intussen in mijn 4de module, papa is bijna rond. Ook ben ik opgenomen in de databank van Sinart, waardoor ik af en toe met mijn werken op allerlei plaatsen in en rond SintNiklaas tentoon kan stellen.” Ook Luc gaat geen enkele uitdaging uit de weg: “Alle genres en opdrachten spreken mij wel aan, maar mijn grote voorkeur gaat uit naar portret en reportage. Vooral werk achter de schermen boeit mij. Kunnen komen waar een ander mens normaal geen toegang heeft en zo verrassende beelden maken, vind ik geweldig. Ik denk dat ik me in podiumfotografie het meest kan uitleven. Ik voel me thuis tussen de dansers van een balletgezelschap, de spelers in een toneel, de operazangers en muzikanten van het orkest.
duo 23
© Luc van Uytvanck / Hoesfoto cd van skaband Sic Bo (2011)
Deze verschillende kunstvormen hebben mij ook los van de fotografie altijd geboeid. Gerbrand maakt nu wel heel snel naam door zijn inbreng bij de Canvascollectie. En blijkbaar vindt ook hij zijn weg achter de schermen! Samen pakken we al eens een gelegenheidsreportage aan, zoals een huwelijk. Ook via Fotoclub Lokeren zijn we al eens samen op pad. De Dienst Toerisme van de stad Lokeren weet ons op die manier elk jaar wel te vinden voor een opdracht in het kader van Open Monumentendag. Als lid van het Centrum voor Beeldexpressie gaan we al eens graag in op het aanbod, zoals onlangs met het project rond nachtfotografie (red.: zie ook p 2). Maar we doen niet alles samen hoor. Vorig jaar volgde ik de workshop ‘Beeldtaal, Compositie en Spanningsveld’ van de Oost-Vlaamse Unie voor Fotografie. Eenmaal thuis deel ik dan met Gerbrand de resultaten. Dat geldt ook omgekeerd voor de projecten waarmee hij individueel bezig is. Ik word ook al wat ouder… Niet alleen gaat alles niet zo vlug meer als vroeger, door mijn leeftijd krijg ik bij sommige evenementen gewoon niet eens meer een kans…” Toch staat er ook voor vader Luc heel wat te gebeuren. Zijn fotoreeks ‘De foto’s van King Arthur’ is vanaf 4 juni te bewonderen in de rondreizende expo van het Fotografiecircuit Vlaanderen. “Na een wat uit de hand gelopen operaproject bij de Stedelijke Academie voor Muziek en Woord in Lokeren in 2008, kreeg ik het jaar daarop de kans om ter plekke te exposeren. ‘De Foto’s van King Arthur’ verdwenen nadien op mijn zolder. Tot Jan Van Broeckhoven met
zijn Fotografiecircuit Vlaanderen mijn catalogus zag. In mei vorig jaar kreeg ik van hem dan het telefoontje met de mededeling dat ik vanaf juni 2012 met een selectie van die foto’s heel Vlaanderen mocht rondtoeren. Sinds kort weet ik ook dat ik in het najaar met de groep geselecteerden een werk mag hangen in het Fotomuseum van Antwerpen. Nu begint het pas echt plezant te worden natuurlijk!” Luc met kleine v Vader en zoon in hetzelfde huis met dezelfde hobby: is dat ten huize Van Uytvanck stof voor discussie? Leren ze van elkaar? Beïnvloeden ze elkaar? En geven ze elkaar ook kritiek? Luc: “Ik denk dat ik wel mag zeggen dat wat de nabewerking betreft, Gerbrand wat schatplichtig is aan mij. Ik heb door de jaren wat kennis van Photoshop onder de knie gekregen, die ik hem graag doorgegeven heb. De manier waarop hij daarmee omspringt, is echter heel anders. In zijn zoektocht naar een eigen stijl durft hij gewoon meer.
24 duo
© Gerbrand Van Uytvanck / Emma
© Luc van Uytvanck / Uit ‘De Foto’s van King Arthur’ (2008)
Hier speelt zijn jonge leeftijd ongetwijfeld ook een rol. Omgekeerd mag ik van hem vernemen hoezeer de sociale media vandaag een rol kunnen spelen in je profilering als fotograaf. Een vergelijking tussen zijn Facebookpagina en de mijne laat duidelijk zien: Gerbrand is de grootste Van Uytvanck! Daarom schrijf ik mijn naam ook met een kleine ‘v’… (lacht)” Gerbrand: “Uiteraard, bewust en onbewust, beïnvloeden we elkaar. Papa is meestal de eerste die mijn beelden ziet en omgekeerd. Door de reacties die daarop volgen word je beïnvloed, of je dat nu wil of niet. We praten met elkaar heel vaak over fotografie, ook over die van elkaar. En kritiek hoort daar bij. Qua techniek en beeldbewerking heb ik de basis meegekregen op de avondschool, maar uiteindelijk onthoud ik toch vooral wat papa me heeft geleerd. Op die vlakken kan ik hem heel moeilijk iets nieuws bijbrengen. Wel deel ik vaak nieuwe namen van jonge fotografen met hem, waar hij dan nog niet van had gehoord. Op die manier kan ik ook iets betekenen voor hem. Ook wanneer we samen opdrachten doen kunnen we op elkaar terugvallen, wat mij zeker wel een zekerheid biedt. Ook is het erg fijn dat we steeds met andere beelden naar huis komen, elk volgens eigen visie en stijl. Gewoon ‘anders’. Hoewel het er af en toe wel eens tegen kan zitten, ben ik zijn grootste fan. En hij die van mij.” Luc: “Beelden waarmee we iets willen ondernemen, leggen we meestal aan elkaar voor. Dat helpt soms bij het selecteren, maar uiteindelijk maken we toch elk onze
eigen keuze. Een afgewerkt beeld krijgt dan vaak wel nog wat kritiek te slikken, maar ik heb Gerbrand altijd geleerd: ‘Grote jongens kunnen wel tegen een stootje’. Dat moet ik nu vaak van hem horen…(lacht).” Uiteraard is er een grote bewondering en wederzijds respect voor elkaar en elkaars werk. Als vader en zoon is dat niet moeilijk, hoor ik u denken. En toch mogen ze elkaars werk eens openlijk bewieroken! Wat bewonderen ze in elkaars fotografie? Gerbrand: “Ik bewonder bij papa zijn precisie, de nauwkeurigheid en stiptheid waarmee hij te werk gaat. Doordat ik zelf vaak op mijn gevoel af ga durf ik wel eens zaken over het hoofd zien of vergeten. Ook zijn gedrevenheid slaat over op mij, die heb ik gewoon rechtstreeks van hem overgeërfd. Voorts vind ik het ook schitterend wat hij met King Arthur al allemaal heeft kunnen verwezenlijken: van solotentoonstellingen kan ik voorlopig alleen nog maar dromen.” Luc: “Ik sta echt in bewondering voor de gedrevenheid waarmee Gerbrand zijn tanden zet in een project. Als hij
duo 25
© Luc van Uytvanck / Uit ‘De Foto’s van King Arthur’ (2008)
ergens arriveert, ziet hij meteen waarover het gaat en begint hij direct te fotograferen. Ik heb wat tijd nodig om te ‘acclimatiseren’. Zo ging ik bij een opdracht voor de WAK nog eens naar de auto om een statief. Toen ik terugkeerde stond Gerbrand al boven op een stoel met een koppel dansers voor zijn lens. Ik was echt ontroerd. ‘Zie hem daar nu staan’, dacht ik toen. En ik wist zo dat dit weer een zoveelste goeie foto van hem zou worden.” Goeie foto’s Maar wat is dat volgens hen, ‘een goeie foto’? Is er een definitie op te plakken? Wat zijn de ingrediënten voor een goede foto? Luc: “Wie veel met fotografie bezig is, zal wel beamen dat je ’t op de eerste plaats moet ‘zien’. Hoe langer je er mee bezig bent, hoe meer eisen je zo stilaan ook gaat beginnen stellen aan je materiaal - al proberen we dat (financieel) toch tot een minimum te beperken. Technisch gesproken moet de foto in elk geval goed gemaakt en gepresenteerd zijn. Zwart-witfoto’s moeten geen kleurzweem vertonen bijvoorbeeld. Maar als een schoonheidsfoutje of een ‘zonde tegen de regels’ de sfeer of het verhaal in een beeld niet kapotmaakt, zie ik dat graag door de vingers. Laatst kregen we samen de kans om de Brabowedstrijd van de Koninklijke Antwerpse Verbroedering van Fotokringen te gaan jureren. Gerbrand zat bij de digitale projectie en ik bij de geprinte foto’s. Op zulke momenten
passeren er honderden beelden voor je en dan speelt ook originaliteit een grote rol. In veel boeken lees je tientallen antwoorden op je vraag. In elk interview krijg je hierop een ander antwoord. Uiteindelijk spelen je persoonlijke smaak en aanvoelen ook altijd wel mee, maar die wordt natuurlijk constant geüpdatet door je toenemende kijkervaring en vorming.” Gerbrand: “Een ‘goede foto’ is inderdaad iets zeer subjectiefs. Over techniek valt veel te zeggen, maar mij gaat het er vooral om dat de sfeer in het beeld juist zit. Dat is iets wat ik bij veel fotografen jammer genoeg mis. Ook een eigen karakter kan ik erg appreciëren, dat maakt dat een foto er toch net uitspringt in de overvloed aan beelden die we dagelijks bekijken. Net dat tikkeltje anders dan de rest, iets van jezelf. Hierop probeer ik zelf ook te letten, al lukt me dat zeker niet altijd!” Tevreden zijn als fotograaf blijkt immers niet zo gemakkelijk. Een verhaal dat we horen van veel fotografen,
26 duo
© Luc van Uytvanck / Gent, CvB-workshop ‘Nachten van de Fotografie’ (2012)
© Gerbrand Van Uytvanck / Gent (Workshop Nachtfotografie CvB)
en dat ook geldt voor Gerbrand: “Ik vrees dat ik nooit tevreden ben. Als ik het stadium van volle tevredenheid zou bereiken zou het me onvoldoende uitdagen om verder te doen. Wel kan ik enorm genieten van beelden die ik maak en van wat het soms bij mensen teweeg brengt, wat me dan ook oprecht gelukkig maakt. Daarom deel ik zo graag mijn foto’s met de buitenwereld, het is niet voor mezelf dat ik fotografeer. Ik zou het me eigenlijk niet meer kunnen voorstellen, een leven zonder fotografie. Het is een zekerheid geworden, iets dat een vaste plaats krijgt in mijn leven. Door de fotografie kom ik op plaatsen waar anderen soms nooit komen, kom ik met verschillende mensen in contact, ontdek ik de buitenwereld. Ook heb ik een zekere drang om in iets ‘speciaal’ te kunnen zijn, om mezelf in een bepaalde discipline te kunnen overstijgen. En fotografie biedt me daartoe wel de kans. Ik vind het ook gewoon leuk, anders was ik het absoluut niet blijven doen en was ik wel op zoek gegaan naar iets anders!” Voor Luc is tevreden zijn met zijn gemaakte beelden dan weer makkelijker: “De Franse fotograaf Jeanloup Sieff beweerde maar één reden te hebben om te fotograferen: “Je ne photographiais que pour me faire plaisir”. Ik herken me wel in die visie. Nu, de opname maken is één ding, de ‘ontwikkeling’ nadien een ander. Als een beeld voor mij ‘af ’ is, ben ik zelf al tevreden. Maar het grootste plezier heb ook ik aan de reacties van mensen. Opbouwende kritiek van enkele collega’s die ook gepassioneerd met Fotografie bezig zijn, kan ik zeer waarderen. Maar een wat
oudere bezoeker die mij op mijn tentoonstelling spontaan komt zeggen ‘Mijnheer, ik krijg koude rillingen als ik naar die foto’s kijk’, dat doet natuurlijk wel wat. Ik heb wel geleerd dat je veel kunt missen in het leven als het nodig is. Doordat elk bezoek aan de oogarts mij een ‘sterkere bril’ oplevert, besef ik ook daardoor dat er wel eens een einde zou kunnen komen aan dit avontuur. Maar doorheen de jaren is de hobby een passie geworden die mij wat wapent tegen de tegenslagen in het leven: ziekte, dood, verzuring ook… Ik heb daar een haiku over geschreven, die mij als Leitmotiv begeleidt in al mijn publicaties: HAIKU Over Leven met Fotografie: een hobby, passie, therapie.” In de Naam van de Vader en de Zoon Om af te sluiten vraag ik hen nog naar hun verdere ambities als fotograaf. Gerbrand: “Ik heb voor orthopedagogie gekozen als
duo 27
© Gerbrand Van Uytvanck / Kadril Grand Cru
verdere studie, maar ik merk dat zowat al mijn vrije tijd naar fotografie gaat. Als je me zou vragen welk beroep ik later zou willen beoefenen, zal ik dan ook antwoorden met iets binnen de (reportage)fotografie. Ik vind het echter nog te vroeg om deze keuze al te maken, daarom dat ik mijn opleiding fotografie voorlopig in het avondonderwijs verder volg. Graag zou ik eerst nog wat spraakmakende projecten meemaken en heel wat ervaringen opdoen, om dan met mijn werk hopelijk in de kijker te komen. Indien een tijdschrift of krant me dan zou willen betalen voor wat ik graag doe, kan ik dat enkel toejuichen. Ook zou ik graag eens een solotentoonstelling hebben, maar daarvoor heb ik nog heel wat tijd.” Luc: “Gerbrand schrijft ondertussen aan zijn eigen verhaal en af en toe steekt het verlangen de kop op dat we samen eens een overzichtstentoonstelling zouden organiseren van ons beider werk. Een werktitel hebben we al: ‘In de Naam van de Vader en de Zoon’. Nu nog goede foto’s!” En die goeie foto’s, daar ontbreekt het deze twee mannen niet aan. Met zoveel ambitie, enthousiasme, positivisme en gedrevenheid kan hun verhaal niet anders dan succesvol zijn! In de naam van de vader en de zoon en de heilige geest, amen! (je) n
Luc van Uytvanck stelt van 4 tot 22 juni 2012 tentoon met ‘De Foto’s van King Arthur’ in Elcker-Ik Centrum Antwerpen en nadien tot in 2014 in 16 Vlaamse culturele centra. Van 19 oktober tot 25 november is er een overzichtstentoonstelling van het Fotografiecircuit in het Fotomuseum Antwerpen. En op 8 november spreekt Luc ook op onze Standpunten in OostVlaanderen. Meer foto’s van Luc zijn te bekijken via www.flickr.com/photos/ lucvanuytvanck en www.facebook.com/fotodelucs of via www. fotoclublokeren.be. Het campagnebeeld van Gerbrand is nog op grote posters tot 10 juni 2012 te zien op de expo van De Canvascollectie in Bozar (zie ook p. 28). Meer werk van Gerbrand kan je bewonderen op www. facebook.com/gerbranddigital.
