VAN PLEZIER BELEVEN WORD JE SLIM!

VAN PLEZI ER B E LEVEN WO RD JE SLI M!

Fortstraat 128 b 8400, Oostende / [email protected] Tel.: 059 70 59 59 / www.explorado-oostende.be

DIT EXPLOR ADO-PARCOURS NEEMT JE MEE OP ONTDEKKINGSTOCHT DOORHEEN EXPLOR ADO ADVENTURE SCIENCE PARK. Beste, Deze bundel zorgt ervoor dat kinderen al spelenderwijs interessante weetjes makkelijker opnemen. Rond 15 thema’s werden telkens 3 vragen opgesteld volgens bijhorende leeftijdscategorie. Let wel, de antwoorden op deze vragen zijn niet altijd te vinden op de infoborden in ons centrum, maar staan achterin deze bundel. Tijdens uw bezoek zullen de kinderen op een speelse manier de kracht van de 4 natuurelementen ontdekken, allerlei doe-activiteiten ondervinden, meewerken aan laboratoriumexperimenten, en onze ‘Outdoor Area’ verkennen. Het belangrijkste is om de ‘jonge’ ontdekkingsreiziger in je los te laten en te genieten van de fascinerende wetenschap. De edutainers in ons centrum helpen je met veel plezier verder!

Have fun!

01

De aarde is één van onze 8 planeten: Zonnestelsel

Planeten zijn enorme bollen. Ze bestaan uit steen, metaal en gas of ijs. Ze draaien rond de zon. Planeten geven zelf geen licht. Ze weerkaatsen het zonlicht zélf. Het dichtste bij onze zon draaien vier kleine rotsachtige planeten. Die heten Mercurius, Venus, Aarde en Mars. Het verste van de zon draaien vier reusachtige gasplaneten. Ze heten Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus. Aan de rand van ons zonnestelsel zijn nog allerlei dwergplaneten. Ze zijn klein, van steen en erg koud. Pluto en Eris zijn bijvoorbeeld dwergplaneten.

VRAA G (6 - 8 JAA R)

De Aarde is, tot nu toe, de enige planeet in het zonnestelsel waar leven is. Wie woont er op onze planeet? A mensen

B

marsmannetjes

C

sterren

C

Neptunus

VRAA G (8 - 1 0 JAA R)

Welke planeet is geen planeet meer sinds augustus 2006? A Jupiter

B

Pluto

VRAA G (VA NA F 1 0 JAA R)

Aan hoeveel km / sec draait de aarde door de ruimte langs de Zon?

02

Een helder object aan de hemel: Zon

Op een warme zomerdag lekker in de zon zitten en een ijsje eten. Wie wil dat nu niet? Maar die felgele zon die je ijsje doet smelten, is veel meer dan alleen een gele schijf in de lucht. De zon is onmisbaar voor het leven op aarde. De aarde zou zonder de zon koud, kil en onbewoonbaar zijn. De zon ligt 149 miljoen kilometer ver weg van de aarde.


Hoe komt het dat je bruin wordt van de zon? A door GSM-stralen

B

door UV-stralen

C

door waterstralen

B

de zon is 330.000 keer zo licht als de aarde

C

elke planeet heeft maar 1 zon


Welke zin is juist: A

iedere ster is een zon aan de hemel


Hoe lang doet het licht van de zon er over om de aarde te bereiken?

03

De mens leeft in de ruimte: ISS

400 kilometer boven je hoofd wonen astronauten in het ISS. In het internationale ruimtestation, ISS, doen astronauten wetenschappelijk onderzoek. Omdat het ruimtestation in een baan rond de aarde zweeft, zijn de astronauten gewichtloos.Astronaut worden is een droom van veel kinderen. Maar dat word je niet zomaar. En je moet meer kunnen dan een beetje rondzweven in de ruimte! Voor Frank De Winne naar de ruimte ging, was er al eens een andere Belg in de ruimte geweest. Weet jij nog wie dat was?


De zon is ... A een grote ster

B

Een groot koekje

C

een meteoriet


Wie zei: ‘Een kleine stap voor een mens, een reusachtige sprong voor de mensheid’. A

Buzz Aldrin

B

Joeri Gagarin

C

Neil Armstrong


Welk ruimtedier kreeg in 1957 de eer om de eerste reis naar de ruimte te maken?

04

Van druppel tot oceaan: Water

Wist je dat tijdens de laatste ijstijd, zo’n 10.000 tot 32.000 jaar geleden, onze Noordzee helemaal niet bestond! De zeespiegel lag wereldwijd wel honderd meter lager, omdat veel water in de vorm van landijs was opgeslagen. Tussen Engeland en Nederland lag een uitgestrekt en koud steppegebied, waar wolharige mammoeten, steppewisenten, reuzenherten, grottenberen en andere dieren leefden. Van deze uitgestorven dieren worden regelmatig botten, tanden en kiezen opgevist.


Waarin zwemmen vissen? A Aarde

B

Vuur

C

Water

B

een tornado

C

een grote draaiende massa water


Wat is een draaikolk? A een orkaan


Wat is het verschil tussen oceaan en zee?

05

De reis van een waterdruppel: Regencyclus

Water is continu op reis. Stel dat je ‘s zomers in zee zwemt, dan is er een kans dat dat zwemwater later als regen op je hoofd valt. Hoe dat kan? Als het geregend heeft, moet de regen ook ergens naar toe. De natuur heeft het zo geregeld dat de regen via de zeeën en rivieren door de zon weer verdampt wordt. Deze waterdamp gaat omhoog en wordt een wolk. Als de damp afkoelt gaat het weer regenen. En zo blijft het maar door gaan. In het centrum, op de benedenverdieping, kan je weerman of weervrouw spelen. Ontdek hoe het weerbericht gegeven wordt op de televisie.


Wat zijn hagelstenen? A harde klompjes ijs

B

ijsberen

C

ijsschaatsen

B

waterdruppels

C

ijskristallen en waterdruppels


Wolken bestaan uit … A ijskristallen


In welke 3 verschillende hoofdfasen komt in de natuur water voor?

06

De kracht van hoge golven: Tsunami

Een tsunami is een grote vloedgolf die plotseling de kust overstroomt. Door de kracht van het water wordt alles meegesleurd. Tsunami’s kunnen ontstaan nadat de zeebodem door een zeebeving verzakt. Hierdoor ontstaat een enorme golf. Kan een tsunami ook in België voorkomen? De Noordzee is voor een zee erg ondiep. Stel dat er ooit een grote golf ontstaat (bijvoorbeeld na de uitbarsting van een vulkaan op IJsland) dan wordt deze golf door het ondiepe water van de Noordzee uitgedempt nog voor de golf de kust bereikt. En stel dat als er in de Noordzee een aardbeving plaatsvindt, zal de golf niet hoger zijn dan een halve meter. Zo’n golf kan geen schade aanrichten.


Onderaan deze pagina zie je een tsunami. Wat zie je? A Een grote golf

B

Een grote wolk

C

Een grote rots

C

vogel


Een tsunami kan zich even vlug verplaatsen als een … A

vliegtuig


Wat betekent tsunami?

B

helikopter

07

Onze aarde leeft: Aardbevingen

De grond onder onze voeten zit niet vast aan het binnenste van de aarde, maar drijft daar eigenlijk op. Het is eigenlijk maar een heel dun korstje, die bestaat uit een aantal grote platen. Deze platen bewegen heel langzaam langs elkaar, maar een paar centimeter per jaar. Op sommige plekken botsen ze, op andere plekken gaan ze juist uit elkaar of scheuren ze. Als twee platen langs elkaar bewegen, ontstaat er spanning. Soms willen de platen verder drijven, maar worden ze tegengehouden door elkaar. De spanning bouwt zich zo op dat ze uiteindelijk met een schok langs elkaar schieten. Dit veroorzaakt trillingen diep onder de grond. Als deze trillingen hard genoeg zijn om de aardkorst te bereiken, krijg je een aardbeving! Beleef op de benedenverdieping een aardbeving van 7 op de schaal van Richter.


Wat moet je doen tijdens een aardbeving? A bij grote rekken met spullen staan

B

onder een tafel schuilen

C

in de buurt van glas, grote ramen of spiegels staan

B

een trilling in de aardkorst

C

een ondergrondse oceaan diep in de aardkorst


Een aardbeving is … A een krater in de aardkorst


Wat is het verschil tussen de schaal van Richter en de schaal van Mercalli?

08

Van tandwiel tot machine: Seismograaf

Aardbevingen kun je meten met een speciaal meetinstrument; een seismograaf. Een seismograaf zit goed vast in de grond en meet alle trillingen die in de aarde ontstaan. Bij Explorado vind je de enige seismograaf in Vlaanderen. Voor het installeren van het meettoestel werd een driehonderd meter diepe put gegraven naast het gebouw. De seïsmograaf kan aardbevingen van over de hele wereld signaleren. In de ‘Discoveryroom’ vind je een beeldscherm van de seïsmograaf. Onze edutainers geven graag meer uitleg hierover.


Kan je een aardbeving voelen als je vliegt met een vliegtuig? A neen

B

ja

C

heel veel

B

in Amerika en Azië

C

over de hele wereld


Waar komen aardbevingen voor? A enkel en alleen in Amerika


Hoe noemt de plek waar de aardbeving ontstaat?

09

Het essentieel belang van leven: Atmosfeer

De lucht om ons heen noemt men de atmosfeer van de aarde. Deze laag van lucht rondom de aarde is eigenlijk maar heel dun. 90% ervan bevindt zich op minder dan 16 km hoogte. De lucht wordt bij de aarde gehouden door de zwaartekracht van de aarde zelf. Zwaartekracht houdt namelijk niet alleen mensen en andere dingen op de aarde, maar alles met massa, dus ook lucht. In onze Clevershows presenteren onze edutainers fascinerende fenomenen uit natuur en techniek. Maak allerlei proefjes mee die te maken hebben met lucht.


Welke kleur heeft de aarde, gezien vanuit de ruimte? A paars

B blauw

C

groen

C

78 % zuurstof


De lucht op aarde bestaat uit ongeveer … A 1 % zuurstof

B 21 % zuurstof


Wat is de algemene benaming voor gassen die bijdragen aan de opwarming van de atmosfeer?

10

De onzichtbare luchtverplaatsing: Wind

Wind is lucht die beweegt. Die lucht gaat bewegen doordat de dampkring rondom de aarde op een ongelijkmatige manier verwarmd wordt. Als de zon de oppervlakte van de aarde verwarmt, wordt de dampkring ook verwarmd. Sommige delen van de aarde worden het hele jaar direct door de zon beschenen en zijn altijd warm, andere delen krijgen indirecte zonnestralen. In die delen is het klimaat kouder. Explorado heeft verschillende airzooka’s in het centrum. Probeer ze uit en voel de verfrissende luchtverplaatsing.


Wat kan de wind maken? A golven

B

chocolademelk

C

een computer

C

aardbeving


Welk natuurfenomeen behoort tot de wind? A tsunami

B

tornado


Vliegtuigen hebben soms last van de wind, waarom?

11

Van briesje tot windhoos: Tornado

Tornado’s ontstaan altijd in zware onweersbuien. Vochtige, warme lucht uit de tropen ontmoet op sommige plekken in de wereld koude, droge lucht uit de noordpool. De warme lucht wil ontsnappen en dringt door de koude lucht als een draaiende spiraal omhoog. Als daar ook nog verschillende winden bijkomen, gaat het draaien steeds sneller. Tornado’s kunnen snelheden bereiken van 480 km per uur! Soms duurt een tornado wel een uur en verwoest het alles wat hij tegenkomt zoals huizen en bomen. Een andere keer is de slurf zwak en duurt het maar een paar seconden. De kleur van een tornado is afhankelijk van het puin en de grond die hij verzamelt. In Explorado beleef je een tornado, op de eerste verdieping in de Tornado-Shelter.


Onderaan deze pagina zie je een tornado. Wat zie je? A een grote golf

B

een aardbeving

C

een wervelwind

Rusland

C

in de Verenigde Staten


Waar komen tornado’s het vaakst voor? A in België

B


Wat is het verschil tussen een orkaan en een tornado?

12

Een geheel van licht en warmte: Vuur

Vuur is heet, want zonder hitte heb je geen vuur! Dat klinkt ingewikkeld, maar dat is het niet! Bij het verbranden van bijvoorbeeld een stukje hout of een blad papier zijn drie elementen nodig: brandstof, zuurstof en een ontstekingsbron. Deze stoffen worden ook wel de ‘branddriehoek’ genoemd. Zonder één van deze drie benodigdheden kan er geen brand ontstaan en zal een eventueel ontstaan vuurtje ook heel snel weer doven. In onze Clevershows presenteren onze edutainers fascinerende fenomenen uit natuur en techniek. Maak allerlei proefjes mee die te maken hebben met vuur, zoals een vuurtornado. Ook kan je genieten van vuur op het water veroorzaakt door methaangas, in de vuurzone op de eerste verdieping.


Baby’s mogen nooit alleen bij vuur blijven, omdat … A ze broodjes kunnen bakken

B ze zich kunnen verbranden

C ze niet weten wat vuurwerk is

B rond de 100 graden

C rond de 1000 graden


Hoe heet kan vuur worden? A rond de 10 graden


Welke 2 belangrijke redenen zorgen ervoor dat vuur niet op het water brandt?

O2

13

Rivieren van vuur: Vulkaan

Vulkanen staan bekend om de lava die naar buiten stroomt wanneer een vulkaan uitbarst. Lava bepaalt veel eigenschappen van een vulkaan, zoals de vorm, samenstelling van de vulkaan en het type eruptie. Voordat het lava aan het aardoppervlak verschijnt, wordt het magma genoemd.In de vuurzone, op de eerste verdieping, kan je op onze grote aardbol de Ring van Vuur zien. De Ring van Vuur is een 40.000 kilometer lange zone die langs de kusten loopt van de Grote Oceaan (Stille Oceaan). Deze grote zone heeft de vorm van een hoefijzer. Ook is er in die zone veel vulkanische activiteit en vinden er heel veel aardbevingen plaats.


Wat is een vulkaan? A een vuurspuwende berg

B

een berg snoep

C

een hooiberg


Hoe noemt de slapende vulkaan op meer dan 2000 meter onder de bodem van de Waddenzee (Nederland)? A Vesuvius

B

Etna


Waar komen op aarde vooral vulkanen voor?

O2

C

Zuidwalvulkaan

14

Rivieren van vuur: Meteoor

Misschien heb je wel eens een vallende ster gezien. Een vallende ster heet officieel een meteoor. Een vallende ster is een heel klein brokje steen (zo groot als een kiezelsteentje) dat met een hoge snelheid de atmosfeer binnendringt. De hoge snelheid veroorzaakt heel veel wrijving. Door die wrijving verdampt het steentje. Ook botst de meteoor tegen moleculen in de lucht. Door de klap vallen de moleculen uit elkaar in elektrisch geladen deeltjes. Als deze deeltjes weer bij elkaar komen, komt er licht vrij. Dit is het lichtspoor dat je kunt zien.


De meeste meteoren die op aarde vallen zijn heel klein, je kan ze vergelijken met een... A voetbal

B ping pongbal

C

een hele kleine knikker

C

regenweer


Een vallende ster kan je het beste zien bij … A onweer

B helder weer


Waarom zijn de dinosaurussen uitgestorven?

15

De buitenruimte van explorado: Doe-het-zelf

Als het zonnetje schijnt, kunnen de kinderen op een leerrijke en leuke manier buiten spelen. Ze kunnen, onder leiding van de edutainer, muurtjes bouwen, voor het eerst een grote nagel in een houten blok kloppen, zaadjes planten enz. Bouwmaterialen en omgaan met zaden en planten zijn voor kinderen zeer uitnodigend om aan de slag te gaan. Kijk gerust eens buiten en aarzel niet om je fijne motoriek uit te proberen.


Wat hebben planten nodig om te groeien? A waterijsjes

B

frietjes

C

zonlicht

B

een vrucht

C

een blad


Wat is de tomaat? A een groente VRAA G (VA NA F 1 0 JAA R)

Wat is fotosynthese?

ANTWOO RD EN (6 - 8 JAAR)

Vraag 01

Vraag 09

A

B

Vraag 02

Vraag 10

B

A

Vraag 03

Vraag 11

A

C

Vraag 04

Vraag 12

C

B

Vraag 05

Vraag 13

A

A

Vraag 06

Vraag 14

A

C

Vraag 07

Vraag 15

B

C

Vraag 08 A

ANTWOO RD EN (8 - 1 0 JAAR)

Vraag 01

Vraag 09

B

B

Vraag 02

Vraag 10

C

B

Vraag 03

Vraag 11

C

C

Vraag 04

Vraag 12

C

C

Vraag 05

Vraag 13

C

C

Vraag 06

Vraag 14

A

B

Vraag 07

Vraag 15

B

B

Vraag 08 C

ANTWOO RD EN (VANA F 1 0 JAAR)

Vraag 01 ze draait door de ruimte langs de Zon met een snelheid van 30 km/sec. Vraag 02 Snelheid van het licht = 300.000 km per seconde. Afstand zon = 150 miljoen km. 150.000.000/300.000 = 500 seconden 500 sec : 60 sec. (1 minuut) = 8,34 sec Vraag 03 het hondje Laika

Vraag 04 een oceaan is een wereldzee tussen verschillende continenten die meerdere kleine zeeën kan bevatten. 67% van de aarde wordt bedekt door vijf oceanen. De Atlantische Oceaan, de Grote of Stille Oceaan, de Indische Oceaan, de Zuidelijke Oceaan en de Arctische Oceaan of Noordelijke Ijszee.

Vraag 05 als vloeistof, als vaste stof en als gas.

Vraag 06 havengolf

Vraag 07 in tegenstelling tot de Richterschaal, die de kracht van een aardbeving uitdrukt, drukt de Schaal van Mercalli de gevolgen van een aardbeving uit. Een kleine aardbeving dicht bij het oppervlak kan op de Schaal van Mercalli groter uitvallen dan een zwaardere aardbeving diep in de aarde.

Vraag 08 het hypocentrum, de plek waar wij de aarbeving voelen heet het epicentrum Vraag 09 broeikasgassen

Vraag 10 als een vliegtuig veel wind mee krijgt bij het landen, kan hij moeilijk remmen. Maar een vliegtuig mag ook niet te veel wind van de zijkant krijgen (dwarswind). Vliegvelden houden daarom soms een stop. Dan is er een paar dagen geen vliegverkeer mogelijk. Totdat de wind weer gaat liggen.

Vraag 11 een orkaan is een supersterke storm, met heel veel wind en meestal ook met heel veel regen. Een tornado is een wervelwind, een supersnelle rondtollende draaikolk van lucht.

Vraag 12 er zijn twee belangrijke redenen waarom vuur niet op het water brandt. Ten eerste is water koud, en iets brandt pas als het heet is. Ten tweede sluit water een brandend voorwerp af van de lucht. Dan dooft de brand ook, want brand heeft zuurstof nodig uit de lucht.

Vraag 13 op Aarde komen vulkanen vooral voor in gebieden waar tektonische platen aan elkaar grenzen. Een tektonische plaat of schol is een stuk van de aardkorst. De oppervlakte van de Aarde bestaat uit zeven grote tektonische platen, en verschillende kleinere. Deze platen verschuiven in een zeer traag tempo, enkele centimeters per jaar. Aan de randen schuren en duwen de platen tegen elkaar. Er komen vulkanen voor op plaatsen op de spleten. Als er zich een verschuiving voordoet van de platen, kan er een aardbeving ontstaan. De meeste vulkanen vind je langs de Stille Oceaan, ook ‘de ring van vuur’ genoemd.

Vraag 14 een theorie is dat een meteoriet de aarde heeft getroffen. In Midden- Amerika is een hele oude en grote krater gevonden. Door het inslaan van de meteoriet is de hele lucht vol met stof gekomen. Al dat stof heeft voor een zonsverduistering gezorgd. Zoals je wel weet hebben planten zon nodig om te leven. Maar door al dat stof kregen de planten dat niet. Alle planten gingen dood. Omdat de meeste dinosaurussen planten aten, gingen ze één voor één dood.

Vraag 15 fotosynthese is een biologisch proces In planten kunnen reacties optreden waardoor ze zelf energie kunnen opdoen, dat heet fotosynthese. Het is een reactie die vooral in de bladeren optreedt onder invloed van licht. Fotosynthese is het proces waarbij zonlicht wordt gebruikt om koolstofdioxide en water om te zetten in zuurstof (en glucose). De zuurstof is noodzakelijk voor het leven op aarde, en de glucose zorgt voor de energie in de plant. Planten zijn het begin van de voedselketen: de energie die ze bevatten wordt door alle organismen gebruikt. Daarnaast is fotosynthese belangrijk om het planten in staat stelt om koolstofdioxide en broeikasgas op te laten nemen: dat zorgt voor een schonere lucht.

NUTTI GE WEBSITES

ONDERS TA A NDE W EBSITE S W ERDEN GEBRUIK T BI J HE T OP S TEL L EN VA N DE ZE BUNDEL .

ASTRONOMIE EN RUIMTE VA ART

WATER

www.esa.int www.wetenschapinformatienetwerk.be www.nasa.gov www.arianespace.com

www.underwatertimes.com www.oceanservice.noaa.gov www.news.discovery.com www.prh.noaa.gov/ptwc

A ARDBE VINGEN

WETENSCHAP

www.iris.edu/seismon/ www.emsc-csem.org www.astro.oma.be

www.eoswetenschap.eu www.proefjes.nl www.sciencekids.co www.willemwever.nl

WIND HET WEER www.nhc.noaa.gov www.weatherwizkids.com

www.meteo.be www.meteobelgique.be http://uvindex.aeronomie.be

VUUR www.volcanodiscovery.com www.vulkanen.nl www.volcanoworld.wordpress.com

EXP LO RAD O O O STEND E

Fortstraat 128b, 8400 Oostende 059 70 00 01

www.explorado-oostende.be e-mail: [email protected]

DI PLOMA

heeft met succes dit Explorado-parcours doorlopen.

PROFICIAT!

Bij afgifte van deze bon mag je gratis* terugkomen met je ouders, broer(s) en / of zus(sen)! * 1 kind gratis per betalend volwassene, max 3 kinderen Aanbod geldig tot en met 31 / 08 / 2015. Niet cumuleerbaar met andere acties. Code: EXPDIPLOMA

VAN PLEZIER BELEVEN WORD JE SLIM!

Recommend Documents