ACTIVITEIT 3
OP ZOEK NAAR HET BERGHOK VAN OOM BAS
AARD VAN DE ACTIVITEIT De leerlingen voeren een opdracht uit waarbij ze de eigenaars van berghokken moeten omschrijven. VAARDIGHEID beschrijvend lezen, beschrijvend schrijven DOELWOORDEN barsten, bedelen, beklemtonen, bekomen, bende, gebod, gierig, lade, opsluiten, opvangen, piano, razen, reinigen, schuilen, spandoek,spinnenweb, toelating, toestemming, uitsteken, verbod, verderop, verongelukken, vraagstuk, weglopen, wijten SEMATISERING: barsten, bedelen, bekomen, bende, gierig, zuinig CONSOLIDERING: bedelen AANBOD:
MATERIAAL -leerlingenboek: pag. 41 -werkboek: pag. 8-10
INTRODUCTIE verhaal klassikaal
Vertel de leerlingen nog een klein stukje van de belevenissen van Mirre als introductie op deze activiteit. Mirre is in de kelder. Ze vindt dat die er niet echt als een kelder uitziet. Het lijkt meer op een onderwaterpaleis. De muren zijn blauwachtig groen gekleurd. Boven in de muur zitten ramen met gekleurd glas. Op de grond liggen tegels in de vorm van vissen en op de wanden zijn zeesterren geschilderd. Aan de zijkant van de kelder ziet Mirre een hele rij kamertjes. Dat zullen wel de berghokken zijn. Die zijn ook al in zeekleur geschilderd. Mirre zoekt het berghok met nummer 22 van de dames Proost. Ze moet lachen als ze ziet wat daarin is opgeborgen. Het hok staat vol met taartendozen. Hele stapels zijn ervan gemaakt. Hier en daar zitten er al spinnenwebben. Die dozen moeten hier al lang staan. Mirre moet op haar tenen staan om die van haar er bovenop te leggen. Midden in de kelder staan grote pilaren, net als in een kerk. Daar tussenin staan meubels. Die passen zeker niet in de berghokken. Mirre ziet een spiegel, stoelen en lampen, een tafel en een bed en een heel oude kast. Als je wilde, zou je hier beneden kunnen wonen. Maar ze moet naar oom Kaas. Ze zet zich in een grote luie stoel en denkt na. Hoe kan ze oom Kaas vinden? Op welk nummer zou hij wonen? Is er echt geen aanwijzing? Maar wacht eens even... Oom Kaas heeft natuurlijk ook een berghok. Ze zal eens in een paar berghokken kijken. Iemand die zoveel reist als hij, heeft ook heel bijzondere dingen. Ze kan vast wel zien wat de spullen van een onderzoeker zijn en als ze die vindt, weet ze meteen waar oom Kaas woont.
KERN lees- en schrijfopdracht individueel WB pag. 8-10,a
De leerlingen vinden in hun werkboek de beschrijvingen van de inhoud van een aantal berghokken. Ze kiezen er daar één uit en proberen zo gedetailleerd mogelijk
te omschrijven aan wat voor een persoon dit berghok zou kunnen toebehoren. Ze schrijven zoveel mogelijk over die persoon op. Loop rond terwijl de leerlingen werken en help waar nodig. Indien je merkt dat bepaalde leerlingen moeite hebben met het maken van een keuze of moeilijk op gang komen met het beschrijven van de persoon, kun je door het stellen van meer gerichte vragen en het geven van aanwijzingen deze leerlingen op weg helpen.
VAN WIE IS DIT BERGHOK?
Hieronder staat beschreven wat Mirre in vier van de berghokken in het huis van oom Kaas vindt. Kies er één hok uit. Help Mirre. Beschrijf de persoon van wie dit berghok zou kunnen zijn. Berghok 13 Wanneer Mirre dit berghok binnengaat, hoort ze opeens een steeds maar luider wordend geluid. Dit geluid wordt oorverdovend. Mirre is doodsbang en staat stokstijf in het berghok. Dan schiet haar ineens iets te binnen. Natuurlijk, ze is hier vlak bij het station. Omdat ze in de kelder is, hoort ze natuurlijk veel beter hoe de trein voorbij raast. Als ze van de schrik bekomen is, kijkt Mirre om zich heen. Links in het berghok ziet ze een ladenkast. Het is een oude kast met veel krullen en figuurtjes in het hout. Uit één van de laden steekt iets wat op een map lijkt. Mirre trekt de lade open. Ze neemt de map en vindt daarin allemaal vergeelde foto’s van kinderen die spelen aan zee en paardrijden. Er staat soms oak een man bij in een uniform. Verder ligt er in de lade een geweer, een heel grote paraplu, waaronder je zeker met z’n vijven kunt schuilen, een vergrootglas, een doosje met kogels, twee boeken over paarden en nog wat rommel. Mirre trekt ook de andere laden open. Die zijn echter allemaal leeg. De ladenkast is het enige wat er in het berghok staat. Berghok 14 Wanneer Mirre de deur van dit berghok opendoet, kan ze haar ogen niet geloven. Voor haar ligt een enorme berg goud. Kettingen, ringen, armbanden, muntstukken, bekers, ... Alles wat je maar in goud kunt voorstellen, ligt erbij. Waar zou dat vandaan komen? Wie heeft nu zoveel goud en laat het hier dan zomaar in de kelder liggen? Misschien is de eigenaar van het hok lid van een bende die het goud gestolen heeft. De anderen moeten vast hun deel nog komen halen. Naast de berg goud staat een piano. Daarvan hebben de toetsen in plaats van wit en zwart alle kleuren van de regenboog. Bovenop de piano liggen drie paar nylon kousen. Wat liggen die daar te doen? Aan de andere kant van het berghok staat allemaal tuingerei en een fiets. De muren van het berghok hangen vol met posters van popgroepen. Vreemd, wie behangt er nou zijn berghok? Berghok 15 Mirre gaat het derde hok binnen. Meteen is ze van een ding zeker. Als zij ooit zo’n bende zou maken op haar kamer, zou haar moeder ongelooflijk boos zijn. Het is onvoorstelbaar wat hier ligt: vijf kapotte paraplu’s, een stapel oude boeken over dieren, een verkleurde poster van een sportwagen, een hoop zonnebrillen, drie leibanden, een stapel gebarsten borden, een versleten toverhoed en stok, een opgezet konijn, twee autobanden en ga zo maar door. Volgens Mirre zijn het haast allemaal dingen die niemand anders meer wil. Misschien heeft de eigenaar van dit berghok ze gekocht op een rommelmarkt. Maar voor kapotte spullen geef je toch geen geld meer! Misschien heeft hij vroeger gebedeld en toen deze dingen gekregen. Wel, nu hij geld genoeg heeft om in dit huis te wonen, mag hij deze troep wel eens opruimen en het hok reinigen! Berghok 16 Als Mirre de deur naar dit berghok openduwt, vaIt er een ei naar beneden. Mirre kan het nog net opvangen. Hé, dat ei moet bovenop de deur gelegen hebben. Wat griezelig! Mirre weet best dat ze geen toelating heeft om in de hokken te gluren, maar de persoon die het ei daar heeft gelegd, wil zo vast nog eens extra beklemtonen dat het niet mag. Mirre trekt zich echter niets van het verbod aan en kijkt lustig naar binnen. Het eerste wat Mirre ziet is een groot laken op de grond van het berghok. Daarop is geverfd: ‘Rijd trager. Er zijn al genoeg mensen verongelukt.’ Dit laken is zeker een spandoek. Wat staat en ligt er verder nog in het berghok? Verfpotten, een tandem, een oliejekker, een voetbal en voetbalschoenen, een basketbal en een basketbalnet, een camera en een oude tv. Welk berghok kies je? ...
Laat je fantasie maar op volle toeren draaien ! Van wie zou het berghok kunnen zijn? Wat voor een persoon is het? Wat is zijn beroep? Wat doet hij in zijn vrije tijd? Wat zou de persoon doen met de voorwerpen die in het berghok liggen? Hoe oud is die persoon? Is het een man of een vrouw? ...
AFSLUITING bespreking klassikaal
Bespreek de opdracht met de leerlingen. Laat de leerlingen hun beschrijvingen van de eigenaars van de berghokken voorlezen en vergelijk de beschrijvingen van de leerlingen die hetzelfde berghok gekozen hebben, met elkaar. Denken de leerlingen dat het berghok van oom Kaas erbij was? Suggesties voor het gebruik van de doelwoorden : - Voor deze opdracht worden jullie gevraagd om Mirre te helpen. Maar kijk eens in jullie werkboek: wordt het eigenlijk wel gevraagd. Neen, er staat ‘Help Mirre ‘. Het is dug eigenlijk een gebod. - Hebben jullie al eens iemand gezien die Ban het [bedelen] was? Waar? Hoe deed die persoon dat? Waarom ? Wat wil een bedelaar? Geven jullie geld aan mensen die bedelen? - Zijn jullie al wet eens heel erg geschrokken zoals Mirre in het eerste berghok? Moesten jullie van de schrik [bekomen]? Hoe lang ? Moeten jullie bekomen als jullie hard gespeeld hebben op de speelplaats? Wat bekom je als je 4 vermenigvuldigt met 3 ? - Weten jullie nog toen wij ... geknutseld hadden? T oen was het hier wel een [bende] in onze klas, he. Kennen jullie een ander woord voor ‘bende’? (troep) Hebben jullie al wel eens gehoord dat een bende een bank overvallen heeft of iemand ontvoerd heeft? Betekent ‘bende’ dan hetzelfde? Wat betekent het dan? (groep) Haal de schrijfopdrachten op en verbeter ze.
verhaal klassikaal LLB pag.41,b
Lees nog een klein stukje van het verhaal voor, als afsluiting van deze en als introductie op de volgende activiteit. De leerlingen hebben twee tekeningen in hun leerlingenboek bij deze episode.
EEN VREEMD BERGHOK
Mirre loopt naar een berghok waarvan de deur op een kier staat. Ze kijkt naar binnen. Dit moet het hok van de portier zijn. Het staat vol met emmers en bezems en andere schoonmaakspullen. Mirre loopt snel weg van dit hok, want ze wil de portier niet nog eens tegenkomen. En dat hij haar geen toestemming zou geven om in zijn berghok te snuffelen, daar is ze wel zeker van. In het volgende hok staan alleen maar gewone dingen. Maar wat verderop heeft ze meer geluk. In het hok waar ze nu kijkt, staat een heel grote kist. Het is een grote schatkist met een slot eraan. Zo’n kist kan heel goed van een onderzoeker zijn. Wat zou erin zitten? Ze voelt aan het slot. Dat is lang niet zo zwaar als het er uitziet. Ze voelt nog eens goed. Dan gebeurt er iets ergs. Het slot breekt zomaar doormidden. Mirre schrikt ervan. Als ze de stukken opraapt, ziet ze meteen waarom het kapot is gegaan. Het was helemaal geen echt slot, maar een namaakslot van piepschuim. Ze probeert de stukken nog een beetje aan elkaar te duwen. Het past niet meer. Heel vervelend, maar nu kan ze wel in de kist kijken. Ze tilt het deksel omhoog. Heel voorzichtig, want dat is ook al niet zo zwaar als het er uitziet. En het kraakt zo erg dat het lijkt of het elk moment kan barsten. Mirre vergeet bijna om adem te halen als ze ziet wat er in de kist opgesloten zat. Hij zit helemaal vol met geld, tot aan de rand. Het is allemaal geld uit vreemde landen, want de letters die erop staan, kan ze niet lezen. Nou, zelfs al vindt ze oom Kaas niet, bedelen zal ze alvast niet moeten doen nu ze weet dat dat geld hier ligt. Maar ... als ze er wat van neemt, is het natuurlijk stelen. Nu ja, iemand die zoveel geld heeft, zal wel niet zo gierig zijn dat hij zijn geld natelt en het merkt als er een brietje weg is. Dit moet wel van oom Kaas zijn. Die heeft in zoveel landen gereisd. Daar heeft hij het natuurlijk van meegenomen. “Kom op, Noga,” zegt ze. “We gaan naar oom Kaas. Nummer 17 staat er op het hok. Daar moeten we dug naartoe.
En het slot nemen we mee.” Ze stapt in de lift en drukt op het goede knopje. Dan ziet ze dat ze vuile handen heeft. Waaraan zou dat nu weer te wijten zijn? Weer een onoplosbaar vraagstuk. Ze ruikt eraan. Wat gek, het lijkt wel verf. Ze wrijft met haar handen over haar broek. Gelukkig. Het gaat er een beetje af. De lift staat stil op de eerste verdieping.
(tekeningen) Naar Maria van Eeden Uit.. Met Noga en een rugzak Zwijsen, Tilburg
Semantiseer [barsten), [gierig) en [zuinig): - Wat gebeurt er met het deksel als het barst? Wat kan er allemaal barsten? (glas, aardewerk, beenderen, ...) Hoe ziet een barst eruit? Waarvan kan een mens barsten? (van woede, nieuwsgierigheid) Barst die persoon dan echt? Nee, barsten is hier figuurlijk gebruikt. - Hoe is iemand die gierig is ? Zijn jullie gierig? Vinden jullie dat mensen gierig moeten zijn ? Er is nog een verschil tussen gierig en zuinig. Wat is her verschil? Zijn jullie zuinig? Vinden jullie dat mensen zuinig moeten zijn? Waarop moet je zuinig zijn ?
THEMA 8 Met Noga en een rugzak 3 a
Op zoek naar het berghok van oom Kaas Van wie is dit berghok? Hieronder staat beschreven waf Mirre in vier van de berghokken in het huis van com Kaas vindt. Kies er een hok uit. Help Mirre. Beschrijf de persoon van wie dit berghok zou kunnen zijn.
Berghok 13 5 Wanneer Mirre dit berghok binnengaat, hoort ze opeens een steeds maar luider wordend geluid. Dat geluid wordt oorverdovend. Mirre is doodsbang en staat stokstijf in het berghok. Dan schiet haar ineens iets te binnen. Natuurlijk, ze is hier vlak bij het station. Omdat ze in de kelder is, hoort ze natuurlijk veel beter hoe de trein voorbij raast. 10 Als ze van de schrik bekomen is, kijkt Mirre om zich heen. Links in het berghok ziet ze een ladenkast. Het is een oude kast met veel krullen en figuurtjes inhet hout . Uit één van de laden steekt iets wat op een map lijkt. Mirre trekt de lade open. Ze neemt de map en vindt daarin allemaal vergeelde foto’s van kinderen die spelen aan zee en 15 paardrijden. Er staat soms ook een man bij in een uniform. Verder ligt er in de lade een geweer, een heel grote paraplu, waaronder je zeker met z’n vijven kunt schuilen, een vergrootglas, een doosje met kogels, twee boeken over paarden en nog wat rommel. Mirre trekt ook de andere laden open. Die zijn echter allemaal leeg. De 20 ladenkast is het enige wat er in het berghok staat. Berghok 14 Wanneer Mirre de deur van dit berghok opendoet, kan ze haar ogen niet geloven. Voor haar ligt een enorme berg goud. Kettingen, ringen, armbanden, muntstukken, 25 bekers, ... Alles waf je maar in goud kunt voorstellen, ligt erbij. Waar zou dat vandaan komen? Wie heeft nu zoveel goud en laat het hier dan zomaar in de kelder liggen? Misschien is de eigenaar van het hok lid van een bende die het goud gestolen heeft. De anderen moeten vast hun deel nog komen halen. 30 Naast de berg goud staat een piano. Daarvan hebben de toetsen in plaats van wit en zwart alle kleuren van de regenboog. Bovenop de piano liggen drie paar nylon kousen. Wat liggen die daar te doen? Aan de andere kant van het berghok staat allemaal tuingerei en een fiets. 35 De muren van het berghok hangen vol met posters van popgroepen. Vreemd, wie behangt er nou zijn berghok? Berghok 15 Mirre gaat het derde hok binnen. Meteen is ze van één ding zeker. Als zij ooit zo’n 40 bende zou maken op haar kamer, zou haar moeder ongelooflijk boos zijn. Het is onvoorstelbaar wat hier ligt: vijf kapotte paraplu’s, een stapel oude boeken over dieren, een verkleurde poster van een sportwagen, een hoop zonnebrillen, drie leibanden, een stapel gebarsten borden, een versleten toverhoed en stok, een opgezet konijn, twee autobanden en ga zo maar door. Volgens Mirre 45 zijn het haast 45 allemaal dingen die niemand anders meer wil. Misschien heeft de eigenaar van dit berghok ze gekocht op een rommelmarkt. Maar
voor kapotte spullen geef je toch geen geld meer! Misschien heeft hij vroeger gebedeld en toen deze dingen gekregen. Wel, nu hij geld genoeg heeft om in dit huis 50 te wonen, mag hij deze troep wel eens opruimen en het hok reinigen ! Berghok 16 Als Mirre de deur naar dit berghok openduwt, vaIt er een ei naar beneden. Mirre kan het nog net opvangen. Hé, dat ei moet bovenop de deur gelegen hebben. Wat 55 griezelig! Mirre weet best dat ze geen toelating heeft om in de hokken te gluren, maar de persoon die het ei daar heeft gelegd, wil zo vast nog eens extra beklemtonen dat het niet mag. Mirre trekt zich echter niets van het verbod aan en kijkt lustig naar binnen. Het eerste wat Mirre ziet is een groot laken op de grond van het berghok. Daarop is 60 geverfd: ‘Rijd trager. Er zijn al genoeg mensen verongelukt.’ Dit laken is zeker een spandoek. Wat staat en ligt er verder nog in het berghok? Verfpotten, een tandem, een oliejekker, een voetbal en voetbalschoenen, een basketbal en een basketbalnet, een camera en een oude tv. Welk berghok kies je? Laat je fantasie maar op volle toeren draaien! Van wie zou het berghok kunnen zijn? Wat voor een persoon is het? Wat is zijn beroep? Wat doet hij in zijn vrije tijd? Wat zou de persoon doen met de voorwerpen die in het berghok liggen? Hoe oud is die persoon? Is het een man of een vrouw? ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________
3 a
Op zoek naar het berghok van oom Kaas Van wie is dit berghok?
werkboek
b
Een vreemd berghok
