Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
Emissie inventaris Van Nieuwpoort Betonmortel BV 2011 volgens ISO 14064-1
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
INHOUD
BLAD
MANAGEMENTSAMENVATTING
2
1
INLEIDING
4
2 2.1 2.2 2.3
METHODE Organisatiegrenzen Operationele grenzen Rekeninstrument CO2 scanner
5 5 6 9
3 3.1 3.2
RESULTATEN CO2 emissies scope 1 en 2 in 2011 Onzekerheid in de resultaten
11 11 13
4 4.1 4.2
CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN Conclusies Aanbevelingen energiebeleid
14 14 14
BIJLAGEN Bijlage 1 - Verwijzingstabel ISO 14064 deel 7 Bijlage 2 - Scopediagram CO2-prestatieladder Bijlage 3 - Berekeningen van de emissies scope 1 en 2
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
-1-
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
MANAGEMENTSAMENVATTING
Van Nieuwpoort Betonmortel is onderdeel van Van Nieuwpoort Groep. De hoofdactiviteit van Van Nieuwpoort Betonmortel is de productie van betonmortel in betonmortelcentrales en het afleveren ervan op de bouwplaatsen. Van Nieuwpoort Betonmortel BV beschikte aanvang 2011 over zeven betonmortel centrales over het hele land verspreid (excl. hoofdkantoor te Gouda). Circa 80 truckmixers leveren deze betonmortel dagelijks op de bouwplaats af. De grondstoffen zand en grind worden veel al per schip aangeleverd. De grondstof cement wordt ook wel per as aangevoerd. Een belangrijke (indirecte) opdrachtgever van Van Nieuwpoort Betonmortel is ProRail. Sinds 1 december 2009 hanteert ProRail de door haar zelf ontwikkelde CO2-prestatieladder bij het selecteren van haar leveranciers. Met deze aanbestedingsmethodiek probeert ProRail haar leveranciers uit te dagen en te stimuleren de eigen CO2 productie te kennen en te verminderen. Hoe meer een bedrijf zich inspant om CO2 te reduceren, hoe meer kans op gunning van een opdracht. Op 16 maart 2011 heeft ProRail de CO2prestatieladder verzelfstandigd en in eigendom gegeven van de onafhankelijke Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO). Inmiddels maken ook andere (publieke en private) organisaties gebruik van de CO2-prestatieladder bij aanbestedingen. CO2 emissie scope 1 en 2 De totale CO2 uitstoot van Van Nieuwpoort Betonmortel bedroeg in het jaar 2011 3.978 ton. De totale 1 emissie komt overeen met het energiegebruik van circa 18,94 miljoen autokilometers . Van de 3.978 ton CO2 emissie is 3.620 ton het gevolg van directe emissies (scope 1) en 358 ton het gevolg van indirecte emissie door ingekochte elektriciteit, zakelijke kilometers gereden met privé-auto’s en zakelijke vliegkilometers (scope 2). Verreweg de meeste emissies zijn afkomstig van het aftransport (81,7%). Daarnaast dragen de emissies van de vestigingen voor 11,3% bij aan de totale CO2 uitstoot. In totaal gaat het hier respectievelijk om 3.250 ton en 450 ton CO2. De overige onderdelen zijn in totaal verantwoordelijk voor 7% van de emissies van de CO2 voetafdruk. Onzekerheid in resultaten De gepresenteerde resultaten moeten geïnterpreteerd worden met een bepaalde onzekerheidsmarge. De onzekerheid in de voetafdruk van de scope 1 en 2 emissie wordt geschat op 2%. Aanbevelingen energiebeleid Om een gericht CO2 reductiebeleid te voeren is het noodzakelijk te weten bij welke activiteiten de meeste broeikasgasemissie ontstaat. Het brandstofverbruik van het aftransport veroorzaakt met 3.620 ton CO2 de grootste uitstoot. Het reduceren van de uitstoot van broeikasgassen door dit brandstofverbruik kan allereerst gerealiseerd worden door het gebruik te verminderen, bijvoorbeeld door over te schakelen naar zuinige en efficiëntere motoren of het verder optimaliseren van de vrachten en de belading. Een tweede stap in het behalen van CO2 reductie is een overschakeling naar alternatieve duurzame brandstoffen. In 2011 heeft Van Nieuwpoort Betonmortel hiermee de eerste stap gezet door op twee betonmixers een CNG-gastank te laten plaatsen. Het monitoren van deze twee betonmixers heeft doen concluderen dat dit helaas niet het beoogde effect heeft.
1
Een gemiddelde autokilometer veroorzaakt 210 gram CO2 uitstoot (CO2-prestatieladder 2.0 versie 23 juni 2011).
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
-2-
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
Het gebruik van elektriciteit is goed voor 340 ton CO2 . Het is daarmee de tweede grote emissiebron binnen Van Nieuwpoort Betonmortel. In 2011 is een flinke stap gemaakt in de reductie van de emissies door het elektriciteitsgebruik door over te stappen op Nederlandse Natuurstroom sinds 1 juli. Voor 2012 zal voor het eerst over het gehele jaar Nederlandse Natuurstroom worden gebruikt, wat een substantiële reductie van de emissies tot gevolg zal hebben.
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
-3-
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
1
INLEIDING
Van Nieuwpoort Betonmortel is onderdeel van Van Nieuwpoort Groep. De hoofdactiviteit van Van Nieuwpoort Betonmortel is de productie van betonmortel in betonmortelcentrales en het afleveren ervan op de bouwplaatsen. Van Nieuwpoort Betonmortel BV beschikte aanvang 2011 over zeven betonmortel centrales over het hele land verspreid (excl. hoofdkantoor te Gouda). Circa 80 truckmixers leveren deze betonmortel dagelijks op de bouwplaats af. De grondstoffen zand en grind worden veel al per schip aangeleverd. De grondstof cement wordt ook wel per as aangevoerd. Een belangrijke (indirecte) opdrachtgever van Van Nieuwpoort Betonmortel is ProRail. Sinds 1 december 2009 hanteert ProRail de door haar zelf ontwikkelde CO2-prestatieladder bij het selecteren van haar leveranciers. Met deze aanbestedingsmethodiek probeert ProRail haar leveranciers uit te dagen en te stimuleren de eigen CO2 productie te kennen en te verminderen. Hoe meer een bedrijf zich inspant om CO2 te reduceren, hoe meer kans op gunning van een opdracht. Op 16 maart 2011 heeft ProRail de CO2prestatieladder verzelfstandigd en in eigendom gegeven van de onafhankelijke Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO). Inmiddels maken ook andere (publieke en private) organisaties gebruik van de CO2-prestatieladder bij aanbestedingen. De prestatieladder kent 4 invalshoeken: A. Inzicht (het opstellen van een onomstreden CO2 footprint, bijvoorbeeld volgens de mondiale ISO 14064 normen). B. CO2 reductie (de ambitie van het bedrijf de uitstoot te verminderen). C. Transparantie (de wijze waarop een bedrijf daarover intern en extern communiceert). D. Deelname aan initiatieven (in sector of keten) om CO2 te reduceren. Elke invalshoek is onderverdeeld in 5 niveaus, hoe hoger het niveau per invalshoek, hoe meer punten het bedrijf kan vergaren en dus uiteindelijk meer gunningvoordeel. Een certificerende instantie zal de activiteiten beoordelen om het niveau van uw CO2 bewust-certificaat te bepalen. Hiervoor moeten stappen zijn gezet op alle onderdelen A t/m D van de ladder. In dit rapport wordt de emissie inventaris van Van Nieuwpoort Betonmortel over het jaar 2011 besproken. De CO2-voetafdruk geeft een inventarisatie van de totale hoeveelheid uitgestoten broeikasgassen, de GHG emissies. Daarnaast geeft ze inzicht in de herkomst van deze emissies over de verschillende bedrijfsonderdelen van VNP Grint en Zand met een verdeling naar directe en indirecte GHG emissies. Deze emissie inventaris is een verantwoording van onderdeel 3.A.1 uit de CO2-prestatieladder, te weten: “het bedrijf beschikt over een uitgewerkte emissie inventaris voor haar scope 1 en 2 CO2 emissies conform ISO 14064-1”. In dit rapport wordt de CO2 voetafdruk van Van Nieuwpoort Betonmortel over het jaar 2011 (1 januari 2011 – 31 december 2011) besproken. Van Nieuwpoort Betonmortel heeft sinds 2009 haar CO2 emissies in kaart gebracht; 2009 is het basisjaar. In bijlage 1 is een verwijzingstabel (cross reference table) opgenomen, die aangeeft in welke hoofdstukken van dit rapport de te rapporteren aspecten van § 7.3.1. van de ISO 146064-1 norm staan. Leeswijzer Naast deze inleiding (hoofdstuk 1) is onderliggend rapport als volgt opgebouwd: In de managementsamenvatting zijn de hoofdpunten uit het rapport gegeven. Hoofdstuk 2 bevat een beschrijving van de methodiek. Hoofdstuk 3 behandelt de resultaten van de CO2 berekeningen over het jaar 2011. Het rapport wordt afgesloten met conclusies en aanbevelingen in hoofdstuk 4.
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
-4-
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
2
METHODE
Dit rapport is gebaseerd op de methodiek van de CO2-prestatieladder (versie 2.0). De prestatieladder 2 borduurt voort op het Greenhouse Gas Protocol (GHG Protocol) , dat een internationaal erkende stapsgewijze aanpak beschrijft om een CO2 voetafdruk te berekenen. In de eerste stap wordt beschreven hoe de organisatie waarvan een CO2 voetafdruk berekend wordt, wordt afgebakend (paragraaf 2.1 van dit rapport). In de tweede stap worden de operationele grenzen bepaald (paragraaf 2.2 van dit rapport). In de derde stap wordt de CO2 uitstoot berekend (hoofdstuk 3 van dit rapport). Vervolgens dient de nauwkeurigheid van de voetafdruk in kaart te worden gebracht (paragraaf 3.3 en bijlage 7 van dit rapport). De emissie inventaris is volgens de internationale ISO 14064-1 norm gerapporteerd (eis 3.A.1. van de CO2 prestatieladder). In bijlage 1 is een verwijzingstabel opgenomen, die aangeeft in welke hoofdstukken van dit rapport de te rapporteren aspecten van de ISO 14064-1 norm staan.
2.1
Organisatiegrenzen
Om een CO2 voetafdruk van een organisatie te bepalen dienen eerst de organisatiegrenzen te worden afgebakend. Bij het bepalen van de organisatiegrenzen (organizational boundary) is uitgegaan van afbakening op basis van operationele controle (operational control). De CO2-uitstoot behorende bij alle activiteiten waarover de desbetreffende certificaathouder, in dit Van Nieuwpoort Betonmortel BV (KvK nr 3 29018506) de regie voert worden meegenomen in de CO2-inventarisatie van de certificaathouder . Het organogram van Betonmortel BV is als volgt:
2
3
Informatie over het Greenhouse gas Protocol is te vinden op www.ghgprotocol.org Greenhouse Gas Protocol Hoofdstuk 3 Setting Organizational Boundaries
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
-5-
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
Uit de ABC analyse blijkt uiteindelijk dat Van Nieuwpoort Betonmortel BV drie concernleveranciers heeft die relevant zijn voor de CO2– inventaris. Deze zijn alle drie niet opgenomen, omdat deze concernleveranciers apart zullen worden gecertificeerd dan wel worden opgenomen in het certificaat van één van de andere concernleveranciers: Concernleverancier Van Nieuwpoort Grint en Zand BV Conovation BV Van Nieuwpoort Betonmortel BV
Niet meegenomen in inventaris, omdat: Heeft een separaat certificaat op de CO2prestatieladder Wordt meegenomen in certificaat VNP G&Z want operational control door VNP G&Z Heeft een separaat certificaat op de CO2prestatieladder
Daarnaast zijn er twee bedrijven binnen de A- leveranciers die binnen onze holding Van Nieuwpoort Beheer BV vallen, te weten Gouwestad Beleggingen BV en Van Nieuwpoort Beheer BV. Deze zijn niet in de “organisational boundary’ opgenomen. Reden is: Gouwestad Beleggingen BV verhuurt de terreinen en opstallen van de productielocaties aan ons. Deze panden zijn eigendom van Gouwestad Beleggingen BV. Onze CO2 footprint bevat wel de uitstoot welke gerelateerd is aan de Scope 1&2 van deze panden etc.. Maar omdat het hier slechts een financiële doorbelasting betreft en Van Nieuwpoort Betonmortel BV geen enkele hiërarchische zeggenschapsrelatie heeft met Gouwestad Beleggingen BV is deze niet in de organisational boundary opgenomen. Van Nieuwpoort Beheer BV berekent een managementvergoeding voor het voeren van directie bij Van Nieuwpoort Betonmortel BV. Het betreft hier slechts een financiële doorbelasting.
2.2
Operationele grenzen
Om de scope af te bakenen is gebruik gemaakt van de scope-indeling van het Greenhouse Gas Protocol (GHG Protocol). De analyse is uitgevoerd conform de CO2-prestatieladder versie 2.0 (zie figuur 2.1 en bijlage 2). Conform het GHG Protocol wordt onderscheid gemaakt tussen drie bronnen van emissie (scopes) in twee categorieën: directe emissies en indirecte emissies. De categorieën worden gekwantificeerd in (k)ton CO2 uitstoot. Deze hoeveelheid geeft de totale hoeveelheid uitgestoten broeikasgassen weer omgerekend in CO2 equivalenten. Voorbeeld: 1 kg methaan (CH4) emissie heeft een broeikaseffect dat 23 keer zo sterk is als CO2. De uitstoot van 1 kg methaan wordt daarom uitgedrukt als 23 kg CO2 equivalenten, of kortweg 23 kg CO2. Scope 1: directe emissie 4 Tot scope 1 behoort de directe uitstoot van broeikasgassen . Het meest voorkomende broeikasgas is CO2. De grootste bron van CO2 uitstoot wordt veroorzaakt door het gebruik van fossiele energiedragers (aardgas, benzine etc). Voor het bepalen van de CO2 uitstoot die hierbij vrij komt moet dus het gebruik van fossiele brandstoffen in kaart worden gebracht. Vervolgens kan de CO2 uitstoot die gepaard gaat met dit energiegebruik aan de hand van specifieke conversiefactoren worden bepaald. Ook de uitstoot van de overige Kyoto broeikasgassen (SF6, CH4, N2O, HFCs en PFCs) wordt tot scope 1 emissies gerekend. Met name de HFCs, die vrijkomen bij lekkage van koudemiddelen in koel-
4
Verplicht is de inventarisatie van de 6 Kyoto gassen (CO2, SF6, CH4, N2O, HFCs en PFCs)
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
-6-
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
/vriesapparatuur en airconditioning, hebben een broeikasgaseffect dat afhankelijk van de chemische samenstelling honderden malen hoger kan liggen dan dat van CO2. Scope 2: indirecte emissie door ingekochte energie Naast directe emissie van broeikasgassen (scope 1) wordt in een CO2 voetafdruk ook indirecte CO2 uitstoot ten gevolge van het elektriciteitsgebruik meegenomen. Bij de omzetting van elektrische energie in ‘bruikbare’ energie komt weliswaar geen CO2 emissie vrij (m.a.w.: in een elektrisch apparaat vindt geen verbrandingsproces plaats), maar bij de productie van elektriciteit in de elektriciteitscentrale gebeurt dat wel. Door het inkopen van elektriciteit stoot Van Nieuwpoort Betonmortel op indirecte wijze CO2 uit. In de CO2-prestatieladder worden ook ‘zakelijke kilometers met privé auto’ (personal cars for business travel) en ‘zakelijke vliegtuigkilometers’ (business air travel) tot scope 2 rekent, in tegenstelling tot het GHG Protocol, die deze onderdelen aan scope 3 toeschrijft. Scope 3: overige indirecte emissie Tenslotte komt er bij een organisatie indirecte CO2 emissie vrij als gevolg van de activiteiten van het bedrijf die voort komen uit bronnen die geen eigendom van het bedrijf zijn, noch beheerd worden door het bedrijf. Zo ontstaat er CO2 emissie door woonwerkverkeer van de medewerkers, door verwerking van door de organisatie geproduceerd afval, door productie van materialen die de organisatie inkoopt, etc. De organisatie heeft geen directe invloed op de emissies die hierbij vrijkomen. Deze indirecte emissies worden scope 3 emissies genoemd. Eis 3.A.1. van de CO2-prestatieladder schrijft net als het GHG Protocol voor dat met uitzondering van de koelvloeistoffen alle scope 1 en 2 emissies dienen te zijn opgenomen in een CO2 voetafdruk. Scope 3 emissies hoeven niet verplicht gerapporteerd te worden, maar kunnen optioneel worden meegenomen in de voetafdruk.
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
-7-
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
Figuur 2.1:
Scope indeling conform CO2-prestatieladder 2.0
Voor Van Nieuwpoort Betonmortel BV zijn deze als volgt ingevuld: Scope 1 Business car travel: toe te wijzen aan brandstofgebruik van leaseauto’s (diesel, benzine) en aftransport (diesel). Fuel used: toe te wijzen aan brandstofgebruik voor verwarming vestigingen inclusief een verdieping van 5 het hoofdkantoor en aanmaakwater betonmortel in winter (aardgas) en aan brandstofgebruik door mobiele werktuigen: kranen en schrankladers (rode diesel). Er zijn in de bedieningruimten van de betoncentrales en het kantoor te Den Bosch en Gouda (verdieping hoofdkantoor Van Nieuwpoort) airco’s aanwezig. Er zijn in 2011 geen bijvullingen t.g.v. lekkages geweest Scope 2 Electricity purchased: toe te wijzen aan indirecte emissie van ingekochte elektra voor de vestigingen inclusief een verdieping van het hoofdkantoor. Personal cars for business travel: toe te wijzen aan emissies van zakelijke kilometers privé-auto Business air travel: Bij Van Nieuwpoort Betonmortel BV worden geen zakelijke vliegtuigkilometers afgelegd. Derhalve is business air travel niet van toepassing voor Van Nieuwpoort Betonmortel. Scope 3 Scope 3 emissies zoals gedefinieerd in de CO2-prestatieladder 2.0 zijn niet meegenomen in dit rapport. 5
Een van de vier verdiepingen van het hoofdkantoor van Van Nieuwpoort Beheer BV wordt gehuurd door Van
Nieuwpoort Betonmortel BV.
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
-8-
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
2.3
Rekeninstrument CO2 scanner
De emissie van de verschillende subbedrijfsonderdelen van Van Nieuwpoort Betonmortel is bepaald met behulp van de door DHV ontwikkelde CO2 scanner. De scanner is een rekeninstrument dat als volgt is opgebouwd: Op twee niveaus kunnen per (sub)bedrijfsonderdeel de CO2 emissies worden bepaald: 1) Invoer van energie gebruiksgegevens; 2) Invoer van activiteitendata. Ad 1: Invoer van energie gebruiksgegevens In veel gevallen zijn gegevens over het energiegebruik bekend. Deze energie gebruiksgegevens kunnen in de scanner worden ingevoerd, waarna automatisch met de juiste conversiefactoren de CO2 emissies worden berekend. Hierbij wordt de volgende formule gehanteerd:
CO2 uitstoot = (energiegebruik) x (conversiefactor)
Voorbeeld: van de betonmortelcentrale in Den Bosch is bekend dat deze in 2011 33.985 kWh grijze stroom (energiegebruik) gebruikte. Met de conversiefactor van grijze elektriciteit naar CO2 (455 gram 6 CO2/kWh) kan vervolgens het gebruikte aantal kWh omgerekend worden naar CO2 uitstoot: 33.985 kWh x 455 gram CO2/kWh = 14,46 ton CO2. Conversiefactoren Voor de inventarisatie van de CO2 uitstoot van Van Nieuwpoort Betonmortel over het jaar 2011 zijn de conversiefactoren uit de CO2-prestatieladder, versie 2.0, versie 23 juni 2011 gehanteerd. Omdat het gaat om zeer specifieke conversiefactoren op nationaal niveau, zijn de gehanteerde conversiefactoren zeer geschikt voor het omrekenen van broeikasgas activiteiten data naar de daarmee gepaard gaande CO2 emissie. Alle gebruikte conversiefactoren zijn opgenomen in bijlage 3, kolom ‘conversiefactor’. Van Nieuwpoort Betonmortel wekt zelf geen groene energie op en vangt geen CO2 af uit de atmosfeer. Noch vond er binnen scope 1 en 2 verbranding van biomassa plaats bij Van Nieuwpoort Betonmortel in 2011. Als gevolg daarvan wordt er geen CO2 emissie voorkomen. Verwijderingfactoren (removal factors) die de hoeveelheid voorkomen CO2 emissie per energie-eenheid door eigen duurzame energieproductie 7 weergeven zijn derhalve niet van toepassing . Ad 2: Invoer van activiteitendata. Er zijn situaties waarin niet alle energie gebruiksgegevens bekend zijn. In dat geval kan het niveau van de ‘(sub)bedrijfsonderdeel gerelateerde activiteiten’ worden gebruikt (bijv. aantal gereden autokilometers). Dit niveau is gebaseerd op onderstaande formule:
6 7
Bron: CO2-prestatieladder versie 2.0, 23 juni 2011 Het GHG Protocol geeft een toelichting op verwijderingfactoren op p. 60-61 (H.8. § Reporting project based reductions) van het
Protocol
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
-9-
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
CO2 uitstoot = (activiteit van het bedrijfsonderdeel) x (energie-indicator) x (conversiefactor)
Voorbeeld: het is niet bekend hoeveel liter brandstof er in 2011 gebruikt is voor de voor Van Nieuwpoort Betonmortel uitgevoerde zakelijke autokilometers. Het is echter wel bekend dat in 2011 41.304 kilometers (activiteit van het bedrijfsonderdeel) zijn afgelegd. Per afgelegde autokilometer wordt gemiddeld 210 gram 5 CO2 uitgestoten . In deze 210 gram is de energie-indicator reeds verrekend met de conversiefactor. De CO2 uitstoot door zakelijke autokilometers wordt voor 2011 voor Van Nieuwpoort Betonmortel daarom geschat op 41.304 km x 210 g/km = 8,67 ton CO2. In bijlage 3 staat voor ieder (sub)bedrijfsonderdeel vermeld welke indicatoren zijn gebruikt, welke conversiefactoren zijn gebruikt en welke aannames zijn gedaan. Alle data is door middel van berekeningen (calculaties) tot stand gekomen. Er zijn geen metingen uitgevoerd om de uitstoot van broeikasgassen te bepalen.
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
- 10 -
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
3
RESULTATEN 3.1
CO2 emissies scope 1 en 2 in 2011
Van Nieuwpoort Betonmortel heeft in 2011 in scope 1 en 2 3.978 ton CO2 uitgestoten De totale CO2 uitstoot van Van Nieuwpoort Betonmortel bedroeg in het jaar 2011 3.978 ton. De totale 8 emissie komt overeen met het energiegebruik van circa 18,94 miljoen autokilometers . Van de 3.978 ton CO2 emissie is 3.620 ton het gevolg van directe emissies (scope 1) en 358 ton het gevolg van indirecte emissie door ingekochte elektriciteit, zakelijke kilometers gereden met privé-auto’s en zakelijke vliegkilometers (scope 2). De verdeling van de emissies over de scopes wordt weergegeven in figuur 3.1.
Figuur 3.1:
Verdeling broeikasgasemissie naar scope, 2011
De verdeling van de CO2 uitstoot over de verschillende (sub)bedrijfsonderdelen is weergegeven in tabel 3.1. Hieruit blijkt dat er bij Van Nieuwpoort Betonmortel twee grote bronnen van CO2 emissie zijn. Verreweg de meeste emissies zijn afkomstig van het aftransport (81,7%). Daarnaast dragen de emissies van de vestigingen voor 11,3% bij aan de totale CO2 uitstoot. In totaal gaat het hier respectievelijk om 3.250 ton en 450 ton CO2. De overige onderdelen zijn in totaal verantwoordelijk voor 7% van de emissies van de CO2 voetafdruk.
8
Een gemiddelde autokilometer veroorzaakt 210 gram CO2 uitstoot (CO2-prestatieladder 2.0 versie 23 juni 2011).
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
- 11 -
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
Tabel 3.1:
CO2 emissies (in kTon) van Van Nieuwpoort Betonmortel, 2011
Van Nieuwpoort Betonmortel Mobiliteit Aftransport Leasewagens Rode diesel Zakelijke autokilometers prive auto's Zakelijke vliegkilometers Vestigingen Den Bosch Doesburg Gouda Harderwijk Nifterik Papendrecht Rotterdam Utrecht Veghel Eindtotaal
CO2 emissies (in kTon) 3,25 0,08 0,18 0,01
0,07 0,00 0,02 0,04 0,05 0,05 0,10 0,02 0,09 3,9776
Het grootste gedeelte van de emissies (86%) is toe te schrijven aan het gebruik van diesel, voornamelijk door aftransport (zie tabel 3.1). Elektriciteit draagt voor 8,5% bij aan de emissies. De emissies van de overige emissiebronnen leveren gezamenlijk een bijdrage van minder dan 6% aan de totale voetafdruk van Van Nieuwpoort Betonmortel. Ten opzichte van 2010 zien we een verschuiving van de procentuele emissies van het 3500 aftransport (75% in 2010) en de 3000 elektriciteit (14%). Dit is vooral toe 2500 te schrijven aan de vergroening 2009 van onze elektriciteitsvoorziening. 2000 2010 Vanaf 1 juli 2011 koopt Van 1500 2011 Nieuwpoort Betonmortel voor een 1000 groot gedeelte van haar 500 energiebehoefte Nederlandse Natuurstroom onder keurmerk. 0 scope 1 scope 2 Daardoor is hiervoor gerekend met een factor van 15 g/kWh, tot Figuur 3.2: Emissies verdeeld naar scope, herberekend volgens 1 juli 2011 heeft Van Nieuwpoort de CO2 prestatieladder 2.0 Betonmortel het grootste gedeelte van haar elektriciteit groen ingekocht, met een factor van 300 g/kWh. Daarnaast is het aantal liters diesel dat is getankt over 2011 groter dan in 2010.
4000
In bijlage 3 staan de berekeningen in detail beschreven
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
- 12 -
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
3.2
Onzekerheid in de resultaten
De gepresenteerde resultaten moeten altijd geïnterpreteerd worden met een bepaalde onzekerheidsmarge, maar op basis van de door Van Nieuwpoort Betonmortel gepresenteerde gegevens kunnen we stellen dat deze marge redelijk klein is. Er zijn geen gegevens opgeschaald, alle gegevens betreffen 12 kalendermaanden, echter zit er onzekerheid in de volgende gegeves:. 1.
Het elektraverbruik in Utrecht is onbekend. Het elektragebruik is geschat aan de hand van het gemiddelde meerverbruik van augustus tot en met december 2009 van de gehele locatie in Utrecht. De locatie in Utrecht wordt grotendeels gebruikt door een ander bedrijf (Bonder Recycling en Overslag BV). Per 1 augustus 2009 heeft Van Nieuwpoort Betonmortel BV een betoncentrale geopend, waarvan het energiegebruik via dezelfde meter wordt geregistreerd als het energiegebruik van Bonder Recycling en Overslag BV. Aangenomen is dat het meerverbruik over de maanden augustus tot en met december toe te schrijven is aan de betoncentrale van Van Nieuwpoort Betonmortel BV. Over 2011 is er gerekend met een verbruik per geproduceerde m3 betonmortel, zoals in 2009 bepaald. De vestiging in Utrecht draagt 1% bij aan de voetafdruk van scope 1 en 2. Geschat wordt dat de totale onzekerheid door deze aanname 0-2% bedraagt.
2.
Het energiegebruik van de verdieping van het hoofdkantoor in Gouda die Van Nieuwpoort Betonmortel BV huurt is onbekend. Er is geen tussenmeter om het energiegebruik van de verdieping van het hoofdkantoor in Gouda die Van Nieuwpoort Betonmortel BV huurt te registreren. Aangenomen is dat een kwart van het totale energiegebruik van het hoofdkantoor toe te schrijven is aan de verdieping van Van Nieuwpoort Betonmortel BV, omdat Van Nieuwpoort Betonmortel BV een van de vier verdiepingen huurt. De emissie van Gouda draagt voor minder dan 1% bij aan de totale voetafdruk van scope 1 en 2. De onzekerheid door bovenstaande aanname op de totale voetafdruk van scope 1 en 2 wordt daarom geschat op minder dan 0-2%.
3.
Er is voor uitstoot privé-auto gerekend met een landelijk gemiddelde. Er is voor uitstoot privé-auto voor zakelijke kilometers gerekend met een landelijk gemiddelde. Bij Van Nieuwpoort Betonmortel BV ontbreekt het inzicht in de hoeveel en soort brandstof dat er gebruikt is voor de zakelijke kilometers. Wel zijn de gereden kilometers bekend en er is gewerkt met de in de ladder aangegeven conversiefactor van 210 g/km (E: brandstoftype niet bekend, blz 67 van het handboek. Dit is toegestaan volgens het handboek als de gereden kilometers minder dan 10% van het totale aantal kilometers uitmaken (blz 68). Aangezien het aandeel van uitstoot privéauto’s in de CO2 footprint zeer beperkt is (ca 0,2%), heeft het rekenen met een gemiddelde weinig effect op de onzekerheidsmarge van de totale footprint.
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
- 13 -
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
4
CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN
In dit hoofdstuk worden de resultaten van de CO2 footprint berekening van Van Nieuwpoort Betonmortel bespoken. Tevens worden in dit hoofdstuk aangrijppunten gegeven voor effectief energiebeleid en een nauwkeurigere voetafdruk.
4.1
Conclusies
CO2 emissie scope 1 en 2 De totale CO2 uitstoot van Van Nieuwpoort Betonmortel bedroeg in het jaar 2011 3.978 ton. De totale 9 emissie komt overeen met het energiegebruik van circa 18,94 miljoen autokilometers . Van de 3.978 ton CO2 emissie is 3.620 ton het gevolg van directe emissies (scope 1) en 358 ton het gevolg van indirecte emissie door ingekochte elektriciteit, zakelijke kilometers gereden met privé-auto’s en zakelijke vliegkilometers (scope 2). Verreweg de meeste emissies zijn afkomstig van het aftransport (86%). Elektriciteit draagt voor 8,5% bij aan de emissies. De emissies van de overige emissiebronnen leveren gezamenlijk een bijdrage van minder dan 6% aan de totale voetafdruk van Van Nieuwpoort Betonmortel. Onzekerheid in resultaten De gepresenteerde resultaten moeten geïnterpreteerd worden met een bepaalde onzekerheidsmarge. De onzekerheid in de voetafdruk van de scope 1 en 2 emissie wordt geschat op 2%.
4.2
Aanbevelingen energiebeleid
Om een gericht CO2 reductiebeleid te voeren is het noodzakelijk te weten bij welke activiteiten de meeste broeikasgasemissie ontstaat. Het brandstofverbruik van het aftransport veroorzaakt met 3.620 ton CO2 de grootste uitstoot. Het reduceren van de uitstoot van broeikasgassen door dit brandstofverbruik kan allereerst gerealiseerd worden door het gebruik te verminderen, bijvoorbeeld door over te schakelen naar zuinige en efficiëntere motoren of het verder optimaliseren van de vrachten en de belading. Een tweede stap in het behalen van CO2 reductie is een overschakeling naar alternatieve duurzame brandstoffen. In 2011 heeft Van Nieuwpoort Betonmortel hiermee de eerste stap gezet door op twee betonmixers een CNG-gastank te laten plaatsen. Het monitoren van deze twee betonmixers heeft doen concluderen dat dit helaas niet het beoogde effect heeft. Het gebruik van elektriciteit is goed voor 340 ton CO2 . Het is daarmee de tweede grote emissiebron binnen Van Nieuwpoort Betonmortel. In 2011 is een flinke stap gemaakt in de reductie van de emissies door het elektriciteitsgebruik door over te stappen op Nederlandse Natuurstroom sinds 1 juli. Voor 2012 zal voor het eerst over het gehele jaar Nederlandse Natuurstroom worden gebruikt, wat een substantiële reductie van de emissies tot gevolg zal hebben.
9
Een gemiddelde autokilometer veroorzaakt 210 gram CO2 uitstoot (CO2-prestatieladder 2.0 versie 23 juni 2011).
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
- 14 -
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
BIJLAGE 1
Rapportage volgens ISO 14064 deel 7
De CO2 inventarisatie van VNP Grint en Zand is opgesteld in overeenstemming met de eisen uit ISO 14064-1;2006, paragraaf 7. Onderstaand is een verwijzingstabel opgenomen. ISO 14064-1
§ 7.3 GHG report
Beschrijving
Hoofdstuk onderhavig rapport
content A
Reporting organization
2 (Van Nieuwpoort Betonmortel BV)
B
Person responsible
Dhr. T. van den Nieuwenhuijzen
C
Reporting period
1-1-2011 t/m 31-12-2011
4.1
D
Organizational boundaries
2.1
4.2.2
E
Direct GHG emissions
3
4.2.2
F
Combustion of biomass
Niet van toepassing
4.2.2
G
GHG removals
Niet van toepassing
4.3.1
H
Exclusion of sources or sinks
Niet van toepassing
4.2.3
I
Indirect GHG emissions
3
5.3.1
J
Base year
1 (2009)
5.3.2
K
Changes or recalculations
2009
en
2010
herberekend
volgens
prestatieladder 2.0 versie 4.3.3
L
Methodologies
2.3
4.3.3 4.3.5
M
Changes to methodologies
Niet van toepassing
N
Emission or removal factors used
5.4
2.3
O
Uncertainties
3.2
P
Statement in accordance with ISO 14064
1
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
bijlage 1
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
BIJLAGE 2
Scopediagram CO2-prestatieladder
Leeswijzer figuur Deze bijlage toont een grafische weergave van de verdeling van de emissiebronnen over de scope 1, 2 en 3 conform de CO2-prestatieladder 2.0, versie 23 juni 2011. In tegenstelling tot het GHG Protocol, rekent de CO2-prestatieladder zakelijke kilometers afgelegd met een privé-auto en zakelijke vliegtuigkilometers tot scope 2. De voetafdruk van Van Nieuwpoort Betonmortel is conform de eisen van de prestatieladder berekend, waardoor deze onderdelen binnen de operationele grenzen van Van Nieuwpoort Betonmortel vallen.
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
bijlage 2
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
BIJLAGE 3
Berekeningen van de emissies scope 1 en 2
Leeswijzer tabellen In deze bijlage worden de berekeningen van de CO2 emissies van scope 1 en 2 weergegeven. Onder elke tabel is aangegeven welke aannames er gedaan zijn. De tabellen zijn als volgt opgebouwd (waarbij tussen haakjes steeds een voorbeeld van Van Nieuwpoort Betonmortel vermeld staat): Bedrijfsonderdeel: Subbedrijfsonderdeel: Subsubbedrijfsonderdeel: Emissiebron: Indicator: Kental indicator: Eenheid indicator: Bron indicator: Bron aantal: Energiegebruik: Eenheid: Conversiefactor: Eenheid: Bron: CO2 uitstoot (in ton):
Geeft aan op welk bedrijfsonderdeel de scope betrekking heeft (bijv. Vestigingen) Geeft aan op welke subbedrijfsonderdeel de scope betrekking heeft (bijv. Leasewagens – Van Nieuwpoort Betonmortel BV)) Geeft aan op welke subsubbedrijfsonderdeel de scope betrekking heeft (Personenauto) Geeft aan welke vorm van energie gebruikt wordt (bijv. elektriciteit, aardgas, etc) De basiseenheid waarin de activiteit van het (subsub)bedrijfsonderdeel uitgedrukt wordt (bijv. kWh) Gemiddelde emissie van de indicator (bijv. 70 (g/tonkm) De meeteenheid waarin de indicator wordt uitgedrukt (bijv. g/tonkm) De informatiebron van het indicatorkental (bijv. CO2 Prestatieladder versie 2.0) De informatiebron van het totaal aantal indicatoren (bijv. administratie VNP) Totale energiegebruik van het (subsub)bedrijfsonderdeel (bijv.2.282 3 (m wordt gebruikt door het kantoor in Gouda)) 3 De meeteenheid waarin het energiegebruik wordt uitgedrukt (bijv.m ) De omrekenfactor van het energiegebruik naar CO2 emissie (bijv. 3 1,825 (kg/m )) De meeteenheid waarin de conversiefactor wordt uitgedrukt (bijv. kg/kWh) De informatiebron van de conversiefactor (bijv. CO2-prestatieladder versie 2.0) De CO2 emissie, uitgedrukt in kton (1 kton = 1 miljoen kg) (bijv. het kantoor in Gouda veroorzaakt een uitstoot van 0,004 ton CO2 door haar aardgasgebruik).
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
bijlage 3
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
Scope
Bedrijfsonderdeel
Subbedrijfsonderdeel
scope 1
Mobiliteit
Aftransport
Sub-subbedrijfsonderdeel
Emissiebron
Kental Indicator
Indicator
Diesel
1
liter diesel
Energiegebruik
Eenheid
Conversiefactor
Eenheid
Co2 uitstoot in Ton in 2011
kg/liter 1037820 liter diesel
3,135
diesel
3,25
kg/liter Leasewagens
Benzine
1
liter benzine
3042 liter benzine
2,78
benzine
0,01
kg/liter Diesel
1
liter diesel
23083 liter diesel
3,135
diesel
0,07
kg/liter 1,86
LPG
3,185
rode diesel
0,18
7674 m3
1,825
kg/m3
0,01
m3
m3
1,825
kg/m3
m3
1283,25 m3
1,825
kg/m3
0,00
m3
8696 m3
1,825
kg/m3
0,02
LPG
1
liter LPG
liter LPG
Rode diesel
Rode diesel
1
liter rode diesel
Den Bosch
Aardgas
1
m3
Doesburg
Aardgas
1
Gouda
Aardgas
1
Harderwijk
Aardgas
1
kg/liter
Vestigingen
Scope 2
Mobiliteit
Vestigingen
57391 liter rode diesel
Nifterik
Aardgas
1
m3
5099 m3
1,825
kg/m3
0,01
Papendrecht
Aardgas
1
m3
5099 m3
1,825
kg/m3
0,01
Rotterdam
Aardgas
1
m3
19397 m3
1,825
kg/m3
0,04
kg/m3
0,01
kg/m3
0,01
Utrecht
Aardgas
1
m3
3269 m3
1,825
Veghel
Aardgas
1
m3
8073 m3
1,825
Zakelijke autokilometers prive auto's Zakelijke vliegkilometers
Personenauto’s
Transportbrandstof
210 g CO2 / km
meer dan 2500 km
Kerosine
220 g CO2 kerosine
km
minder dan 700 km
Kerosine
345 g CO2 kerosine
km
tussen 700 en 2500 km
Kerosine
245 g CO2 kerosine
Den Bosch
Electriciteit - groen Elektriciteit - grijs Elektriciteit – natuurstroom
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
1
41304 km
kWh
0,01
Km 110139 kWh
0,3
kg/kWh
0,03
kg/kWh
0,02
kg/kWh
0,00
1
kWh
33985 kWh
0,47
1
kWh
110139 kWh
0,015
bijlage 3
Van Nieuwpoort Groep MVO en duurzaamheid
Doesburg
Gouda
Harderwijk
Nifterik
Papendrecht
Rotterdam
Utrecht
Veghel
Electriciteit - groen
1
kWh
1883 kWh
0,3
kg/kWh
0,00
Elektriciteit - grijs Elektriciteit natuurstroom
1
kWh
581 kWh
0,47
kg/kWh
0,00
1
kWh
1883 kWh
0,015
kg/kWh
0,00
kg/kWh
0,01
Electriciteit - groen
1
kWh
43711,5 kWh
0,3
Elektriciteit - grijs Elektriciteit natuurstroom
1
kWh
13488 kWh
0,47
kg/kWh
0,01
1
kWh
43712 kWh
0,015
kg/kWh
0,00
Electriciteit - groen
1
kWh
46620 kWh
0,3
kg/kWh
0,01
14385 kWh
0,47
kg/kWh
0,01
Elektriciteit - grijs Elektriciteit natuurstroom
1 1
kWh
46620 kWh
0,015
kg/kWh
0,00
Electriciteit - groen
1
kWh
79742 kWh
0,3
kg/kWh
0,02
Elektriciteit - grijs Elektriciteit natuurstroom
1
kWh
24606 kWh
0,47
kg/kWh
0,01
1
kWh
79742 kWh
0,015
kg/kWh
0,00
Electriciteit - groen
1
kWh
84316 kWh
0,3
kg/kWh
0,03
Elektriciteit - grijs Elektriciteit natuurstroom
1
kWh
26017 kWh
0,47
kg/kWh
0,01
1
kWh
84316 kWh
0,015
kg/kWh
0,00
kg/kWh
0,04
kg/kWh
0,02 0,00
Electriciteit - groen
1
kWh
134035 kWh
0,3
Elektriciteit - grijs Elektriciteit natuurstroom
1
kWh
41358 kWh
0,47
1
kWh
134035 kWh
0,015
kg/kWh
Electriciteit - groen
1
kWh
kWh
0,3
kg/kWh
Elektriciteit - grijs Elektriciteit natuurstroom
1
kWh
29058 kWh
0,47
kg/kWh
1
kWh
kWh
0,015
kg/kWh
Electriciteit - groen
1
kWh
158787 kWh
0,3
kg/kWh
0,05
48996 kWh
0,47
kg/kWh
0,02
158787 kWh
0,015
kg/kWh
0,00
Elektriciteit - grijs Elektriciteit natuurstroom
Emissie inventarisatie Van Nieuwpoort Betonmortel 2011 volgens ISO 14064-1
kWh
1 1
kWh kWh
bijlage 3
0,01