VAN DE REDACTIE Zomerse temperaturen aan het einde van de winter. Een ongekende weelde! Ook de redactie heeft het voorjaar in de bol en daarom gaat de jaarlijkse boekenmarkt een week eerder plaatsvinden, zo lijkt het. De werkelijke reden is echter dat “onze datum” ( 3e zaterdag van april) in de stille week valt. (voor hen die niet gespecialiseerd zijn in de Christelijke feestdagen: stille zaterdag is de dag tussen Goede Vrijdag en Pasen en dus wars van vermaak). We gokken op mooi weer op 12 april en zien u graag veel boeken kopen. U weet dat de opbrengst goed besteed wordt, zoals u kunt lezen in het financieel overzicht van de penningmeester. In deze periodiek weer een verhaal uit de oude doos. Dat bedoel ik niet verkeerd. Hoe de kerk zich door de eeuwen heen heeft gepresenteerd is van wezenlijk belang en ook interessant. Harm weet een Bijbeltekst te verbinden aan het rooien van een boom naast de kosterswoning en dat leidt hem via ervaring uit zijn actieve loopbaan naar een humoristische story. De penningmeester doet het serieuzere werk en legt verantwoording af van uw inkomsten en zijn uitgaven. Kortom…veel passie, samengebald in enkele pagina”s. Alle lezers bedankt voor hun belangeloze vrijwillige bijdrage. Uw gift stelt ons in staat veel “werk aan de kerk” te verrichten jan meer
11
UIT DE OVERLEVERING In deze rubriek wordt het verhaal verteld van de predikanten die de hervormde gemeente hebben gediend. In de loop der tijd hebben we er al een aantal de revue laten passeren en we volgen daarbij de gegevens zoals die staan aangegeven op de (vernieuwde) naamborden in de hal van de kerk. Ds. Albertus Hardenberg is nummer 9 in de rij en de opvolger van Ds. Ketel. Hij dient de gemeente van 1705 tot hij in 1735 overlijdt. Hij werd geboren in Diever en werd 62 jaar. Van hem is bekend dat hij het doopregister bijhoudt. Kennelijk gebeurde dat in de tijd daarvoor niet. In dit verband is het wel aardig om te vermelden dat in het archief van de Historische vereniging Nijeveen een doopakte bewaard is gebleven van Hendrikkijn, kind van Hendrik Luijchijs en Hillechijn Hessels. In de acte staat vermeld dat “Hillechijn Hessels van dit kind is bevallen 13 maanden na bovengenoemde mans dood en beleden te hebben deze vrugt ter wereld gebracht te hebben door bovengenoemde man en anders geen”. Ja mensen, de wonderen zijn de wereld nog niet uit! In zijn tijd vonden weer een aantal dijkdoorbraken plaats en die van 1711, waarbij 12.000 mensen omkwamen in Noord Nederland zal toch wel invloed gehad hebben op de manier van preken. Hierover is (bij mij) echter niets bekend. In 1732 maakt de bekende tekenaar Cornelis Pronk een tekening van de kerken van Nijeveen en Kolderveen. Hierop is te zien dat alleen in het koor ramen aanwezig zijn. De muren en de ramen van het kerkgedeelte zijn van latere datum. De huidige gebroken vorm van het dak was er ook nog niet. Als Ds. Hardenberg in 1735 overlijdt wordt hij opgevolgd door nummer 10 in de reeks: Gerardus van Riemsdijk, 39 jaar oud. Van hem is bekend dat hij het doopregister (ingevoerd door zijn voorganger) als een schriftje in zijn binnenzak meedroeg. Door slijtage was later nauwelijks te lezen wie er in die tijd gedoopt werden. In zijn tijd ( 1744) werd de huidige preekstoel in gebruik genomen. Die doet dus nu al 270 jaar dienst! In 1755 overlijdt Ds. Van Riemsdijk op 57-jarige leeftijd. De dienstknechten van de Heer waren in die tijd geen lang leven beschoren. Hij wordt opgevolgd door Ds. Heshusius en daar valt wel weer iets over te vertellen, dus tot maart 2015. jan meer.
22
33
HARM VERTELT “Elke boom die geen goede vrucht voortbrengt zal afgehouwen worden en in het vuur geworpen worden”. U kent wellicht deze tekst. De dikke beuk tussen de kerk en de kosterswoning is tot brandhout gezaagd. En toch kwamen er ieder jaar wel nootjes aan. Dus daar kun je ook weinig van op aan. Het zijn net mensen, die bomen, van buiten kunnen ze jofel overkomen maar van binnen deug je niet. Daar gaat het in dit verhaaltje over. Voor het kappen van de beuk werd de Dorpsstraat deels afgesloten. Het moet toch wat lijken, niet dan? Daarom moesten er verkeersregelaars komen opdraven. Dat zijn doorgaans lieden die vroeger graag bij de politie wilden maar enkele punten te hoog in hun I Q zaten, want Den Haag heeft geen interesse in politieagenten die kunnen denken! De verkeersregelaars in spé moesten eerst nog een cursus volgen van één dag, welke vermoedelijk ook nog met kosten gepaard ging. Het is wat hé, in dit landje. Je zou je een maagverzakking lachen, zo dat medisch mogelijk moge zijn. De verkeersregelaar….. Jaren terug reed ik met de personentrein tussen Steenwijk en Meppel en kreeg bericht dat de brug over de Drentse Hoofdvaart (Smildigervoart ) niet in de vergrendeling zat en dus de overweg ook niet werkte. De trein liet ik een paar honderd meter verderop staan, want boven de brug zit geen bovenleiding, en dus zou ik door het gemis van stroom, nooit meer weg kunnen komen. De conducteur bleef bij de trein en ik sjouwde met een eigenwijs gezicht naar de brug. Dat was ook het enige, want ik had er verder geen verstand van. Je kunt nu eenmaal niet overal goed in zijn. Eenmaal terug bij de trein dirigeerde ik de conducteur naar de overweg, teneinde met een vlaggenstok met daaraan een rode vlag, het verkeer tegen te houden. De conducteur was een pinnig kereltje met een kort lontje, maar ik kon goed met hem overweg ( leuke woordspeling “overweg “) De auto’s stopten netjes, behalve ééntje. Deze reed op de conducteur in waarop de conducteur met het korte lontje, zonder pardon met de vlaggenstok, een dikke deuk in de motorkap van de man z’n auto ‘houwde’. Ik nam een aanloop met de trein en pikte m’n collega weer op. “Ik heb een deuk in een motorkap geslagen” zei hij. “Net goed” zei ik. Maar 2 weken later moesten we opeens bij de baas komen, want er had iemand geklaagd over een deuk in een motorkap. Ze waren 2 weken aan het zoeken en wij waren de laatste. “Zeg, hebben jullie iemand z’n motorkap in elkaar geslagen?” ” Moet je nu eens goed luisteren wat jezelf zegt” , zei ik, “hoe kun je nu vanuit een trein, die 140 km/u rijdt, een motorkap inslaan van een auto die voor de overweg staat te wachten. Denk nou voor één keer eens na. Ben je nu zo dom of heb je er een cursus voor gevolgd?. “ Ja”, zei de chef, “het kwam ook al wat vreemd op me over, maar
44
jullie begrijpen dat ik dat even moest vragen. Sorry hoor, als ik wat voor jullie kan betekenen? “Ja, koffie met koek”, zei het pinnige conducteurtje. De beuk was aan de buitenkant nog goed, maar van binnen deugde hij niet. Het lijken net mensen hé, die bomen. Het is kaal geworden tussen de kerk en de kosterswoning. Als het kostersechtpaar de gordijnen open hebben, kijk je zo van de Dorpsstraat dwars door hun keuken, de weilanden in en zie je Meppel liggen. Misschien moeten die lui uit Meppel die weilanden maar vol bouwen, zodat alles knusser wordt of toch maar liever niet ?! Harm Otten.
55
VERANTWOORDING. Er is het afgelopen half jaar weer het nodige gebeurd. Om te beginnen de boeken-/ platen-/cd markt die een netto resultaat van € 3650 had. Reden voor ons om weer opnieuw voluit aan de slag te gaan met inzamelen. Zo zijn er intussen al weer 200 dozen met boeken. De inbreng van Lp’s blijft wat achter bij voorgaande jaren. Het aantal Cd’s neemt toe. Zoals u in de losse bijlage van dit periodiek kunt lezen zijn we afgestapt van de acceptgiro’s mede in verband met de toenemende verwerkingskosten bij de bank. Wij hopen en verwachten dat deze nieuwe wijze van betalen niet tot een inkomstendaling zal leiden. Op de website (www.stichtingbarbara.nl) staat een verantwoording van onze inkomsten en uitgaven. De belastingdienst is kennelijk tevreden over onze openheid, want wij zijn en blijven een ANBI-instelling (Algemeen Nut Beogende Instelling). Dat betekent dat uw bijdrage via het donateurschap aftrekbaar is voor de belasting. Of u in aanmerking komt voor aftrek van giften hangt ook af van andere factoren. Overigens is het de moeite waard om onze website zo af en toe te bezoeken. Wij proberen de site regelmatig aan te vullen met zaken die Barbara betreffen. Vermeld dient ook te worden dat, als er externe bezoekers komen, we kunnen beschikken over de door Barbara gemaakte brochure ‘Troost op het nieuwe veen’. In deze brochure wordt een kort overzicht gegeven over alles wat er in en om de Hervormde Kerk Nijeveen is te zien. Wij hebben de brochure uitgedeeld aan de ongeveer 80 bezoekers van de Kapel uit Emmen. Tevens is de brochure ook gebruikt bij het Rondje Nijeveen, georganiseerd door de Dorpsvereniging. De reacties waren zeer positief: ‘informatief, kort en bondig, eenvoudig en passend bij het kerkje’. De kosten van de brochure werden betaald door een sponsor. Ten slotte nog een korte mededeling over het voegwerk. Door de kerkrentmeesters is besloten na de eerste herstelwerkzaamheden de gehele kerk te laten voegen om bij harde regen geen last te hebben van doorslaan. Dit werk zal in twee etappes worden uitgevoerd, te beginnen in oktober 2014. Het volgend voorjaar zal het restant aan de beurt komen, waaronder de toren. De Stichting heeft in eerste instantie een bedrag toegezegd van € 12.500. Na het complete voegwerk zal worden bekeken of er nog meer geld nodig is. De kerkrentmeesters houden ons op de hoogte. gert wisselink.
66
77
Op bezoek bij……HO Als je zo leest wat hierboven staat zou je denken dat dit verhaal over een paard gaat, maar dat is echt niet zo. Dit stuk gaat over een persoon van vlees en bloed en van het mannelijke geslacht wel te verstaan. 67 jaar geleden zag hij zo ongeveer op de grens tussen Eesveen en Nijensleek het levenslicht. Hij werkte 40 jaar voor de zelfde baas. Hij schijnt volgens verscheidene
88
mensen twee rechterhanden te hebben. Sommigen zeggen: “Hulp nodig van een handige kerel? Vraag het hem. Hij bromt altijd dat hij er geen verstand van heeft , dat toch niet kan of mummelt iets wat niet zo vriendelijk klinkt, maar alles krijgt hij voor elkaar!” Hij behoort tot een uitstervend ras, want hij ging in de VUT toen hij 57 en een half was. Tegenwoordig dien je tien jaar ouder te zijn om het werk vaarwel te zeggen. Hij is 12 jaar vrijwilliger geweest bij de kerk in Nijeveen. Hij deed alles wat een ander niet kon, tegen op zag of niet van zins was te doen. Als je een handige jongen bent, heeft iedereen je nodig. Hij bereisde heel Nederland van noord naar zuid, van west naar oost, kriskras en vice versa, hij kon er maar niet genoeg van krijgen. Zijn naam is HO of als je het helemaal uitschrijft: Harm Otten. Al sinds jaar en dag woont hij met zijn vrouw Jenny in Nijeveen. Ze hebben twee kinderen. Aukelien woont in Havelte en Arjan in Stuifzand. Samen hebben ze vier kinderen die geregeld bij opa en oma bivakkeren aan het Griftestuk. Harm werkte 40 jaar bij de Nederlandse Spoorwegen. Eerst als monteur in de werkplaats in Zwolle (15 jaar) en daarna als machinist door heel Nederland (25 jaar). Dat ging natuurlijk niet zomaar. Voor machinist moest je een opleiding doen. Voordat je overal bij de NS op mocht rijden, duurde dat al met al zes jaar. Maar als je persé iets wilt, heb je dat er voor over. En zo zag Harm in die 25 jaar heel Nederland, van boven tot onder, van binnen en van buiten, van links naar rechts. In zijn vrije tijd schreef hij columns in het personeelsblad van de NS. Dit waren meestal grappige verhalen en anekdotes die hij meemaakte tijdens zijn werk bij het spoor. Nu nog vertelt hij twee van zulke verhalen op elke jaarlijkse NS- reünie in Zwolle en vult daarmee een groot deel van het programma. Bij zijn afscheid van de NS in 2004 kreeg hij een schitterend fotoalbum en een boekje met zijn mooiste columns mee. Het heette: “Dat leg ik je later wel uit……” en nog één: “Spoortijd”. Hobby’s zijn er, of liever, waren er ook. Schilderen van stillevens en het beschilderen van kisten en melkbussen. Dit laatste deed hij bv. voor een paar families in Staphorst. Daar was het de gewoonte om voor iedere jonggeborene een melkbus te beschilderen. Werk zat dus voor een gezin waar in de loop van de tijd een stuk of tien kinderen werden geboren. Kussens knopen deed Harm ook en de rest van zijn vrije tijd ging op aan het vrijwilligerswerk voor de kerk: nieuwe wc’s installeren, een verzakte vloer 99
repareren, een nieuwe wand plaatsen voor de nieuwe keuken, de preekstoel uit elkaar halen om er een nieuwe balk onder te zetten, verlichting aanbrengen in de tuin om de kerk ludiek in de schijnwerpers te plaatsen in het donker, zorgen dat er water kwam in de kerk enz. enz. Toen hij voor het grootste deel stopte als vrijwilliger voor de kerk (hij doet nog steeds wel af en toe klusjes) werd er, tot zijn grote verrassing en als dank voor het vele werk dat hij had verzet, een zaal naar hem vernoemd: de Harm Otten Zaal. Compleet met naambord! Ook ging hij stukjes schrijven in het kerkblad en in de periodiek van Barbara die ieder jaar twee keer verschijnt. En dat die meestal op de lachspieren werken, dat is een ding dat zeker is. Toen hij ophield met werken, moest hij wel even nadenken over de invulling van al die nieuwe vrije tijd. Na lang zijn hersens hierover gepijnigd te hebben, stapte hij naar de buurman van weleer, de jonkheer van Heerlijkheid De Eese. Toen deze hoorde dat Harm eigenlijk alles wel kon en dus werkelijk beschikte over twee rechterhanden ging hij op de Eese een aantal dagen in de week vrijwilligerswerk doen. De jonkheer en Harm zien elkaar nog steeds zitten. Ook verleent hij allerlei hand- en spandiensten bij zijn kinderen. Dit voorjaar was hij aan het timmeren bij zijn zoon in Stuifzand. In mei moesten daar twee nieuwe appartementen klaar zijn voor de verhuur. Harm: “Och, die jong’n hebt altied wat. As dit kloar is hebt ze wel weer wat neis, moar ze mutt’n ok ies een keer opholl’n” Tijd voor hobby’s heeft hij volgens eigen zeggen nu niet meer. In zijn schoolgaande jaren ging Harm naar de School met de Bijbel in Nijensleek. In Eesveen was ook een school, maar dat was de openbare. Als de kinderen van de school in Eesveen langs hun school kwamen in Nijensleek riepen ze in koor: “Ik zie de skoele wal, moar de biebel niet. Ik zie de skoele wal, moar de biebel niet!” En dat was dan ook echt een waarheid als een koe. meindert van staalduinen
10 10
Activiteiten Hele jaar Te koop het boekje “Niet allend op zundag” à € 7,50 Bij Lida Nijmeijer, Weidelint 118 tel. 0522-491446 Inzameling boeken, platen, cd’s en dvd’s voor een boekenmarkt op de derde zaterdag in april. Deze keer is de markt op zaterdag, 18 april 2015. Video’s en cassettes zijn onverkoopbaar, dus die verzamelen we niet meer. Inleveradres: De Berken 14, Nijeveen Ophalen kan ook. Bel hiervoor 0522-491876 of b.g.g. 491650 September Vanuit Emmen kwamen er zo’n 80 mensen (twee volle touringcars) om ons kerkje te bekijken. Jan Meer en Gert Wisselink hielden deze mensen door het gloedvol vertellen van allerlei wetenswaardigheden tot ieders volle tevredenheid een klein half uur bezig. Oktober Deelname aan het Rondje Nijeveen op 4 en 5 oktober. Er kwamen ongeveer 130 mensen om het mooie kerkje te bezichtigen.
1111
1212
