Van burgerparticipatie naar overheidsparticipatie. Samen kunnen we meer en beter!

Van burgerparticipatie naar overheidsparticipatie

Samen kunnen we  meer en beter!

22 Oktober 2014

SPECIALE UITGAVE

Samen Doen!

najaar 2014

Samen Doen! vindt steeds meer zijn weg Samen Doen! in Aalburg groeit langzaam maar zeker op. Het project heeft het afgelopen jaar de kinderschoenen uit gedaan en heeft zogezegd zijn veters leren strikken, klaar voor de volgende stappen op de weg van gedeelde verantwoordelijkheid. Samen Doen! in Aalburg is allang niet meer alleen met buurtbewoners het groen bijhouden op een vrije zaterdagmiddag, maar vertaalt zich ook langzaam maar zeker naar het bedrijfs- en verenigingsleven en de gemeente zelf. Het besef dat inwoners ook zelf de handen uit de mouwen kunnen én moeten steken om de zeven kerkdorpen leefbaar te houden dringt bij steeds meer mensen door, getuige de vele ini­tiatieven die opgestart worden. Denk daarbij aan de doelstellingen van de Stichting Sport en Bewegen in Aalburg of aan het Participatiehuis in Wijk en Aalburg, de plek waar Samen Doen!-plannen werkelijkheid worden. Begin volgend jaar staat er bovendien een maatschappelijke beursvloer op de agenda, waar ondernemers en vrijwilligers diensten met elkaar kunnen uitwisselen.

Het proces van Samen Doen! is niet te stuiten. Daarvan zijn burgemeester Fons Naterop en wethouder Shah Sheikkariem overtuigd. Steeds meer initiatieven vanuit de bevolking worden uitgevoerd en de gemeente gaat de dorpskernen nadrukkelijk opzoeken, zo verhalen de portefeuillehouders enthousiast.

Bovenstaande voorbeelden betekenen alleen niet dat Aalburg er al is. Misschien wel de grootste uitdaging wacht na 1 januari: de uitvoering van de drie decentralisaties vanuit het Rijk naar de Nederlandse gemeenten. Ook Aalburg wordt verantwoordelijk voor de langdurige zorg voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten, jeugdzorg en arbeidsparticipatie. Dat zal voor iedereen even wennen zijn, maar burgemeester Fons Naterop heeft vertrouwen in zijn inwoners, bij wie Samen Doen! al grotendeels in de genen zit. “Als iedereen zijn kleine bijdrage levert, is dat bij elkaar een enorme impuls vanuit en voor de samenleving.”

Colofon Deze speciale krant rondom het thema ‘Samen Doen!’ is een uitgave van Het Kontakt Edities BV, in opdracht van de gemeente Aalburg. Redactie Gemeente Aalburg Het Kontakt Edities BV Matthijs Daniels Fotografie Gemeente Aalburg Teus Admiraal Vormgeving Het Kontakt Edities BV

‘Burgerparticipatie is van alle tijden’ “Burgerparticipatie is van alle tijden”, opent Naterop. “Wordt er een weg aangelegd, een pand gerenoveerd, dan wordt de burger daarbij betrokken. Inspraak is iets dat wettelijk geregeld is. Overheidsparticipatie, dat is de omslag die we nu maken. De overheid is niet meer de grote regisseur, maar een deelnemer.” “Vroeger regelden we de zaken”, vult Sheikkariem aan. “Nu maken we de zaken samen met de burgers mogelijk. Zij komen met de ideeën, wij faciliteren.” Naterop: “Dat geldt natuurlijk niet voor veiligheid of wettelijke diensten, maar er zijn genoeg ‘oude overheidstaken’ die je redelijkerwijs deels door de burgers kunt laten uitvoeren. Waarbij het nadrukkelijk niet de intentie is om van alles bij de mensen over de schutting te kieperen. Onderstreep dat vooral drie keer: dat is ab-so-luut niet het geval.” Het groenonderhoud is een bekend voorbeeld in het Samen Doenproces. De gemeente legt gras aan en als de omwonenden meer willen, zeg een rozentuintje, dan kan dat. Mits de omwonenden het tuintje zelf verzorgen. Dan is de gemeente bereid om de plantjes aan te schaffen, Samen Doen!. Wethouder Sheikkariem duidt ook recenter voorbeelden aan uit de praktijk. “NOAD’32 en Wilhelmina’26 geven beide aan behoefte te hebben aan uitbreiding. Onder meer door de groei van het damesvoetbal zien wij in dat dat bijdraagt aan de saamhorigheid in het dorp, maar we hebben niet zomaar een zak geld klaar staan. Dan is het aan de clubs om te laten zien dat een investering in de vereniging een investering is in de hele samenleving.”

Mooie ideeën Eindredactie Kees Noorloos Tom Oostra

2|

“Daaruit komen mooie ideeën voort. De clubs denken na over bijeenkomsten en dagprojecten voor ouderen uit de buurt in de kantine, over een sportdag voor gehandicapten. Het initiatief is ontstaan om jeugd­

elftallen boodschappen en andere klusjes te laten doen voor oudere buurtbewoners.” “Het oude zwembad is ook een mooi voorbeeld. We leggen daarvoor geen gemeentelijke visie neer, maar kijken welke initiatieven ervoor komen vanuit het dorp en in hoeverre wij die kunnen ondersteunen. Daar komen al leuke ideeën op terug.” De gemeente Aalburg gaat zelf meer fysiek de dorpen opzoeken om het Samen Doen! te benadrukken en stimuleren. “De gemeente is een instituut in de ogen van de meeste mensen”, beseft Naterop. “Je moet er speciaal voor naar Wijk en Aalburg en daar achter de voordeur zitten tachtig ambtenaren te werken die je verder nooit ziet. Dat beeld moeten we ontleden.” Daar wordt in 2015 al concreet werk van gemaakt, kondigt de burgemeester aan: “We gaan naar buiten, op locatie werken. Hoe we dat gaan vormgeven, dat wordt nog uitgewerkt. Misschien zit er een medewerker in het dorpshuis, in de bibliotheek; het kan in Eethen heel anders gebeuren dan in Meeuwen. Maar in 2015 willen we met de eerste pilotprojecten van start gaan.”

Zoektocht Samen Doen! is nog altijd een zoektocht, en die wordt met de decentralisaties nog even voortgezet, voorzien de burgemeester en wethouder. “Wij zoeken uit wat een reëel beroep is om te doen op de verantwoordelijkheid van de mensen, en mensen zijn zelf ook op zoek naar een zekere balans”, proeft Naterop. “Tussen hard werken en maatschappelijke betrokkenheid. Willen we echt alleen maar tachtig uur werken in de week of willen we ook iets kunnen doen voor opa en oma? Zeker in de dorpen zit het Samen Doen in de genen. Als iedereen daarbij zijn kleine bijdrage levert, is dat bij elkaar een enorme impuls vanuit en voor de samenleving.”

22 Oktober 2014

SPECIALE UITGAVE

Samen Doen!

najaar 2014

Jan van helden, Anne-Marije Edelman en Ton Hartman rollen de plannen voor het Participatiehuis uit.

Van Jeugdhonk naar participatiehuis. Een ontmoetingsplaats, een plek waar ideeën ontstaan en initiatieven worden uitgevoerd, van een centrum voor de jeugd naar een thuis voor heel de gemeente Aalburg. Het Participatiehuis is ervoor opgericht: de locatie waar Samen Doen-plannen werkelijkheid kunnen worden. Rond de tafel met bestuurders Jan van Helden en Ton Hartman in het Participatiehuis. Ze nodigen dorpsbewoners, instellingen, verenigingen en ondernemers uit om leven in de brouwerij te komen brengen, want de opstartfase is achter de rug. “We zijn nu echt klaar om te beginnen”, stelt Hartman enthousiast, na een kleine rondleiding gegeven te hebben door het voormalige Efs-gebouw. Waar alle faciliteiten voorhanden zijn om activiteiten, bijeenkomsten en kleine feesten te huisvesten. Inclusief bescheiden keuken en grote bar, licht- en geluidsinstallatie en verschillende ontvangstruimten. “Efs is altijd op de jeugd gericht geweest”, zo kijken Hartman en Van Helden kort terug. “Maar nooit met veel succes. Toen er vorig jaar een eind aan kwam is door de gemeente Aalburg de vraag gesteld: wat gaan we nu doen met het gebouw? Daar is een aantal mensen in het dorp mee aan de slag gegaan. Er zijn ideeën op een flip-over gezet, het participatieverhaal kwam op gang en er is een bestuur gevormd dat de opdracht kreeg vorm te geven aan een gastvrij Participatiehuis de gemeente Aalburg.” De maatschappij gaat veranderen naar een-participatie maatschappij- en dit is onderdeel om hier invulling aan te geven.

geïnteresseerden een toegang tot verstrekking van burgerkracht d.m.v. bijeenkomsten en (scholings) activiteiten” stelt Jan van helden. Er zijn geen belemmeringen: cursussen, trainingen, clubjes, vergaderingen, presentaties. “Ik zit zelf in de vrijwilligerscentrale”, geeft Hartman een voorbeeld. “Als daar iemand aanklopt met het idee om een breiclubje op te zetten, dan zou ik haar hier binnen brengen. Het Participatiehuis is dan de ruimte waar mensen elkaar treffen, en de sociale contacten bewaren. En we kunnen zo’n initiatief begeleiden in de opstartfase. Zo kunnen mensen vanuit de WMO bijvoorbeeld ook hier terecht komen straks. Een kleinschalig eetproject zou hier ook prima kunnen plaatsvinden.” Kortom, een initiatief om burgers en vrijwilligers die iets willen betekenen in de maatschappij door het verrichten van vrijwilligerswerk, hier een plaatsje te bieden. De enige ‘no go’ is concurrentie voor mfc. “d’Alburcht” en andere horecagelegenheden. “Dat doen we pertinent niet”, is Jan van Helden duidelijk. Maar we zijn para-commercieel. We hoeven geen winst te maken. Als we onszelf maar kunnen bedruipen met de activiteiten die er gehouden worden. Dat maakt het Participatiehuis heel laagdrempelig. We hoeven alleen de beheerskosten te kunnen betalen. We streven ernaar om het rooster begin 2015 aardig ingevuld te hebben.” Ton Hartman kijkt eens om zich heen en stelt: “Misschien kunnen we er nog een likje verf overheen doen op sommige plekken. Dat kunnen we ook maatschappelijk invullen, met wat mensen uit de buurt?”

Het Participatiehuis is er voor iedereen, zo luidt de boodschap. Het gebouw staat er, ‘wij’ mogen er zelf invulling aan geven. “Wij hebben zelf wel een aantal ideeën”, vertelt voorzitter Van Helden, “en we gaan proeven waar de kansen liggen. Maar de insteek is boven alles dat het Participatiehuis er is voor ideeën van de burger, vereniging en ondernemers uit Aalburg. Het biedt tevens vrijwilligers en

Het bestuur hoopt een pool van vrijwilligers en beheerders op te bouwen voor het Participatiehuis. Belangstellenden, maar ook Aalburgers die iets willen organiseren of onderbrengen in het Participatiehuis kunnen contact opnemen via [email protected]

Jeugddisco

Streetdance en hiphop

‘Er is niets te doen voor de jeugd in Aalburg?!’ Daarom hebben we als ouders de koppen bij elkaar gestoken en de gemeente Aalburg benaderd voor het mooie Partici­ patiehuis om daar eens per maand een jeugddisco te houden. Perfect gebouw, perfecte locatie. Super, iets leuks te doen voor de jeugd, tegen minimale kosten (entree is 1 euro, een consumptie 50 cent) dankzij de inzet van vele vrijwilligers. Inmiddels zijn we tien disco’s verder met het succes van 100 kinderen per avond. Het is zelfs al uitgebreid met een kidsdisco. Met muziek van een echte dj, diverse thema’s zoals ‘après-ski’, ‘black/white’ en Ibiza-party’s.

“En 5,6,7,8’, luidt het in het Participatiehuis tijdens de wekelijkse streetdance- en hiphoplessen. Zo’n 25 kinderen en twaalf jongeren dansen er elke donderdagavond op los. Marieke van Mil, dansdocente, glimlacht vol trots op wat ze heeft bereikt: Het geven van danslessen om een betaalbare sport aan te bieden en kinderen en jongeren in beweging te houden. Kinderen leren in teamverband te werken, voor een groep te staan en durven zichzelf te laten zien. De kinderen in de leeftijdsgroep 6 t/m 11 jaar dansen van 18.30 uur tot 19.30 uur en de jongeren van 12 t/m 16 jaar van 19.30 uur tot 20.30 uur. Interesse? Kom eens langs, bel 06-21545862 of stuur een mail naar [email protected].

|3

22 Oktober 2014

SPECIALE UITGAVE

Welke match maakt uw bedrijf of uw vereniging? In het kader van het project Samen Doen! organiseert gemeente Aalburg een maatschappelijke beursvloer. De opzet van de beursvloer is dat maatschappelijke organisaties, verenigingen en bedrijven elkaar ontmoeten om met gesloten beurs diensten en producten uit te wisselen. De organisatie van de beursvloer in Aalburg zal worden uitgevoerd door Geert van Kuijk. Geert van Kuijk is 24 jaar oud en heeft een opleiding Commerciële Economie met succes afgerond. Hij wil werkervaring bij de gemeente opdoen om zich via deze weg klaar te stromen voor een carrière bij de overheid. Geert ziet het als een uitdaging om verbinding te leggen tussen verenigingen en ondernemers. Op deze manier hoopt hij maatschappelijk betrokken ondernemen in de gemeente Aalburg te bevorderen. Het creëren van rendement op basis van gesloten beurzen spreekt hem erg aan. Zijn doel is om van dit project een succes te maken. Hij streeft ernaar om zo veel mogelijk contacten en matches tot stand te brengen. Veel matches, goede matches, onverwachte matches… Hij hoopt dat dit project door het succes in de toekomst vaker zal worden georgani­ seerd. Per 1 oktober is Van Kuijk op dinsdag en donderdag werkzaam in het gemeentehuis in Wijk en Aalburg.

Samen Doen!

najaar 2014

Natuurlijk dragen veel ondernemers al bij aan het verenigingsleven in de regio, maar het spel hoeft niet altijd om de knikkers te gaan. Door een maatschappelijke beursvloer wil de gemeente Aalburg diensten van verschillende partijen met elkaar verbinden, met onderlinge betrokkenheid als voornaamste doel. En dat met gesloten beurzen.

Twee potten verf voor een middagje schoffelen Het idee van de maatschappelijke beursvloer komt niet uit de hoge hoed van de gemeente Aalburg, het concept bestaat al langer. Tijdens het eerste symposium Samen Doen!, vorig jaar maart in d’Alburcht, vertelden twee gastsprekers al over het succes van zo’n beursvloer in Veldhoven, waar toen voor meer dan 100.000 euro aan diensten en producten werd verhandeld. Met gesloten portemonnee, welte­ verstaan. Vanuit het project Samen Doen!, dat ontstaan is doordat de overheid zich steeds verder terugtrekt, maakt Aalburg inmiddels ook plannen om deze bijzondere marktplaats te organiseren. Of een handelsplaats voor ondernemers, vrijwilligers en verenigingen, zoals Ardjan Stegehuis, beleidsmedewerker Economische Zaken, het omschrijft. “Vuistregel is dat daarbij geen geld over tafel gaat, maar wel goederen en diensten”, legt hij uit. Voorbeelden zijn eenvoudig te bedenken: “Stel, een schildersbedrijf stelt verf beschikbaar aan een sportvereniging, zodat de kantine geschilderd kan worden. In ruil daarvoor kunnen leden bijvoorbeeld een middagje de tuin van het schildersbedrijf schoffelen. Dan is er dus sprake van een wederkerig belang.” Toch klinkt dat niet als dé nieuwe manier van geld verdienen. Stegehuis weet dat daar ook de schoen wringt, want hoe overtuig je een ondernemer van het nut van de maatschappelijke beursvloer, als ze vaak de plaatselijke voetbalclub en muziekvereniging al sponsoren met kei­harde euro’s? Uit het verhaal van Stegehuis blijkt dat het succes schuilt in een soort verrassingselement. “De maatschappij op deze manier bijstaan levert natuurlijk extra reclame op, maar zo’n maatschappelijke beursvloer zorgt er ook voor dat je in contact komt met andere partijen, waardoor je netwerk vergroot wordt. Zo kunnen verrassende deals ontstaan, combinaties waaraan je in eerste instantie helemaal niet gedacht had. Zo weet ik van een ambulancedienst die een loods aangeboden kreeg als oefenruimte en als tegenprestatie kreeg dat bedrijf AED’s opgehangen.” Burgemeester Fons Naterop heeft het over een ‘ander soort betrokkenheid’, die door de ruilhandel ontstaat. “Door samen een deal te sluiten krijgt de ondernemer binding met de vereniging en de leden daarvan krijgen binding met het bedrijf. Dat is toch anders dan wanneer alleen de portemonnee getrokken wordt.” Hij ziet de eerste editie van de Aalburgse maatschappelijke beursvloer al voor zich: enthousiaste veilingmeesters, die op een ludieke manier vraag en aanbod letterlijk aan elkaar praten. “En als het aanslaat kunnen we het misschien uitrollen in het hele Land van Heusden en Altena. Dat zou de

intergemeentelijke samenwerking ook weer een impuls kunnen geven. Laten we het hier maar gewoon eens proberen.” Volgens Naterop ligt er nog wel een uitdaging om de inwoners van de zeven kerkdorpen te mobiliseren. “Die ondernemers verleiden we wel, maar ik wil toch vooral ook de verenigingen oproepen om met goede ideeën te komen. Daar heb ik wel vertrouwen in, want de Aalburgers zijn een creatief volkje.” Stegehuis wijst erop dat aan de andere kant ook ondernemers nog tekst en uitleg zullen krijgen. “Na het symposium Samen Doen! vorig jaar waren ze zeker enthousiast over dit idee, maar er zijn er ook bij die er nog een gevoel bij moeten krijgen. Uiteindelijk is het toch de bedoeling dat zij dit zelf oppakken.” De eerste maatschappelijke beursvloer in Aalburg wordt begin 2015 gehouden. ■ www.beursvloer.com

Er zijn zoveel mogelijkheden In het kader van Samen Doen! wil de gemeente Aalburg burgerinitiatieven nog meer gaan stimuleren, ondersteunen en faciliteren. Soms is financiële steun of ondersteuning als kennis en netwerk daarbij nodig. Diverse regionale, maar ook landelijke initiatieven en fondsen kunnen deze steun bieden.

Rabobank Coöperatie Projectenfonds

Oranje Fonds

Leefbaarheid@brabant

VSBfonds

Het ondersteunen van lokale projecten is een van de manieren van de Rabobank om de lokale betrokkenheid bij de mensen en de omgeving te tonen. Dat noemt de bank ‘Toekomst door Samenspel’. Mensen kunnen hun project laten groeien met een van de fondsen van de bank.

Het Oranje Fonds is het grootste nationale fonds op sociaal gebied. Ze geven financiële steun aan projecten op het gebied van sociale cohesie en sociale participatie. Zo wordt meer betrokkenheid binnen de samenleving bevorderd.

Om een prettige leefomgeving te realiseren ondersteunt de provincie initiatieven en netwerken die zich hier voor inzetten. Sinds een aantal jaren voert de provincie beleid - onder de naam Leefbaarheid@Brabant (L@B) - om samen­ werkingsverbanden met maatschappelijke organisaties, bewoners, ondernemers en lokale overheden te versterken en te stimuleren.

Stel je eens voor: een samenleving waaraan iedereen meedoet, waar mensen elkaar ontmoeten en begrijpen, elkaar inspireren, zich ontwikkelen en een bijdrage leveren. Zo’n samen­leving begint met mensen met een plan, een idee of een ideaal. Met mensen die denken en vervolgens doen. VSBfonds steunt deze mensen, niet alleen met geld, maar ook met kennis, ervaring en een professioneel netwerk.

■ www.rabobank.nl/altena

■ www.oranjefonds.nl

■ www.brabant.nl/leefbaarheid

■ www.vsbfonds.nl

4|

22 Oktober 2014

SPECIALE UITGAVE

Samen Doen!

najaar 2014

De gemeente Aalburg mag juist vanwege Samen Doen! worden gezien als een voorloper waar het gaat om de decentralisaties in de zorg, die per 1 januari realiteit worden. Het is immers precies de gedachte achter Samen Doen! die van de decentralisaties een succesvolle ingreep moeten maken, zo leggen wethouders Pim Bouman en Dick Prosman uit. Een tweegesprek.

‘We denken niet meer in hokjes’ DP: “Misschien merken onze inwoners wel heel weinig van de decentralisaties in de zorg. Ik kan me goed voorstellen dat mensen zich afvragen wat ze te wachten staat, maar met wat wij in Aalburg al hebben ingezet durf ik te stellen dat er niet veel verandert. Er zullen wat wisselingen zijn qua zorgverleners in de gemeente, omdat wij de zorg opnieuw moeten aanbesteden. Zelfs dan kan het zijn dat er personeel wordt overgenomen, maar dat is niet zeker natuurlijk.”

geen argument om geen mantelzorg te verlenen. Stel dat je hulp nodig hebt bij het strijken. Dan kijken we eerst in je directe omgeving wie daarmee kan helpen. Woont je kind in Groningen, kunnen vrienden of buren niks voor je doen en kun je ook binnen je vereniging niks afspreken? Dan kun je uiteindelijk op een voorziening terugvallen. Dan kijken we eerst of hier meer vraag naar is. Misschien kunnen we wel een strijkservice opzetten waarin plaats is voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.”

PB: “Stel dat iemand straks een half uur minder thuiszorg krijgt in de week. Dat is een reëel voor-

DP: “Het gebeurt niet dat zulke klusjes niet meer worden gedaan. Uiteindelijk is er altijd een vangnet. Er wordt wel meer van de omgeving verwacht dan in het verleden. ‘Ik heb er niet zo’n zin in’ is

PB: “Juist daarom kunnen we alles Samen Doen!. Niks was zo gemakkelijk geweest voor de gemeente om na de decentralisaties alle zorgvragen meteen door te sluizen naar professionele aanbieders. Wij hebben er bewust voor gekozen om alles zelf te zien binnen komen. Zo hebben we het complete beeld van waar de behoeften liggen en waar problemen spelen. En zo kunnen we partijen bij elkaar brengen die elkaar kunnen helpen. Daar zit ‘m de grote winst. We denken niet meer in de hokjes van WMO, jeugdzorg, WSW, Wajong, Bijstand en noem maar op. We denken juist in de lijntjes daartussen. Als je met zorg te maken krijgt, heb je één aanspreekpunt, één regisseur en één plan, dat specifiek op jouw situatie is gericht.”

De drie decentralisaties

‘Met elkaar de versterking zoeken’

Vanaf 1 januari 2015 worden gemeenten verantwoordelijk voor de ondersteuning van de kwetsbaarste groepen in de samenleving. Gemeenten krijgen er dan de volgende taken bij:

Maatschappelijk werker Hanneke Schilt, vanuit Juvans betrokken bij de gemeente Aalburg, ziet kansen in de transitie van jeugd- en gezinszorg vanuit het Rijk naar de gemeenten. Voor haar werkterrein geldt na 1 januari: één gezin, één regisseur, één plan, dus niet meer meerdere partijen die langs elkaar heen werken. “Dat er meer duidelijkheid komt is altijd beter”, zegt Schilt. “Al is het nu ook al zo dat er veel overlegd wordt tussen de verschillende zorgverleners.” Ze merkt op dat het maatschappelijk werk van oorsprong al een laagdrempelige voorziening is, waar mensen terecht kunnen met vragen over allerlei zaken, zoals opvoeding, relaties en rouwverwerking. “Vanuit dat oogpunt gezien zijn wij al gewend om op de nieuwe manier te werken. Ik heb begrip voor de zorgen die er zijn, maar dat heb je altijd in een overgangssituatie. Aan ons de taak om te laten zien dat het goed komt.” Naast de intrede van één regisseur per gezin, zullen ook vrijwilligers een steeds belangrijkere rol gaan spelen. “Vanuit Juvans en meerdere instanties worden al vrijwilligers ingezet om bijvoorbeeld papieren in te vullen of om stukken uit te zoeken. Daarvoor kunnen wij terugvallen op de Aalburgse vrijwilligerscentrale. Er zullen steeds meer vrijwilligers nodig zijn, maar mensen zijn daar zeker toe in staat. We moeten met elkaar de versterking zoeken.” Uit het verhaal van Schilt spreekt vooral vertrouwen. “We gaan deze decentralisaties aanpakken en waar het niet loopt moeten we bijsturen. Al doende leert men en we zullen toch om moeten gaan met deze verandering. Bovendien biedt dit nieuwe kansen.”

beeld. Het half uurtje waarin vroeger de boodschappen werden gehaald valt weg. Dat is een situatie waarin je de kansen moet zien. Want er zijn ook mensen die om contact verlegen zitten, die het hartstikke leuk vinden om de boodschappen voor een ander te doen en daarbij een praatje te maken. Dat brengen we bij elkaar. Dat is precies het idee van Samen Doen! en wat we verder stimuleren in het kader van de decentralisaties.”

• Langdurige zorg voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten; • Jeugdzorg; • Inkomensondersteuning en ondersteuning bij het zoeken van werk- en arbeidsre-integratie voor mensen met een arbeidsbeperking. Zo komt de verantwoordelijkheid van de ondersteuning van die kwetsbare groepen helemaal bij gemeenten te liggen. Gemeenten staan namelijk dicht bij de inwoner: ze kunnen een heel gezin in één keer helpen met alles wat nodig is. Verschillende problemen worden in één keer aangepakt. Neem bijvoorbeeld een gezin waarvan vader geen werk heeft, moeder mantelzorger is voor haar dementerende vader en een van de kinderen bij Jeugdzorg loopt. Nu heeft dit gezin te maken met drie verschillende hulpverleners. Straks komt er één persoon, die samen met het gezin bekijkt welke begeleiding en ondersteuning voor het hele gezin nodig is. De veranderingen die ingaan vanaf 2015 gaan uit van wat mensen zelf en in hun eigen sociale netwerk kunnen organiseren. Daar worden zorg en ondersteuning op aangepast. Met al deze veranderingen houden we zorg en ondersteuning voor de kwetsbaarsten in de samenleving betaalbaar.

|5

22 Oktober 2014

SPECIALE UITGAVE

Samen Doen!

najaar 2014

Adri Burghout (SGP), Bert Bouman (VVD) en Arie-Pieter Verdoorn (burgerraadslid CDA) vormen binnen de gemeenteraad van Aalburg de klankbordgroep Samen Doen!. Dat betekent dat het drietal binnen de raad een eigen ‘denktank’ vormt met Samen Doen! als onderwerp van gesprek.

‘Signaal vanuit de dorpsraden moeten wij ons aantrekken’ Wat doet een klankbordgroep in de gemeente­raad?

Jongereninitiatief

Er zijn klankbordgroepen over een kleine tiental thema’s in de raad, alle bestaand uit een paar raadsleden. Burghout: “Als er zaken spelen over Samen Doen!, komen wij met dit kleine clubje bij elkaar. Dat praat wat makkelijker dan met de hele gemeenteraad.” Verdoorn: “We hebben in ieder geval eens in de zes weken overleg. Wij bespreken de onderwerpen met z’n drieën en vervolgens met de achterban. Dat maakt de zittingen in de raadsvergadering wat minder lang, omdat iedereen al op de hoogte is.”

Woon jij in de gemeente Aalburg, ben je niet ouder dan 23 jaar en heb je een ontzettend leuk idee om iets te organiseren voor je leeftijdsgenoten? Doe dan mee! Dien een aanvraag in bij de gemeente Aalburg voor 1 december 2014. Het doel van dit project is om goede initiatieven een steuntje in de rug te bieden door eenmalig een bijdrage beschikbaar te stellen. De initiatieven dragen bij aan het verbeteren van de leefbaarheid. Het kan gaan om kleine en grote projecten, maar altijd om projecten waar jij jezelf voor in wil zetten. De bijdrage is bedoeld om het initiatief op gang te brengen of extra te stimuleren. Uiteindelijk moet je het initiatief zelf kunnen voortzetten. Er is een bedrag van 5000 euro beschikbaar.

Waarom zitten jullie juist in de klankbordgroep Samen Doen!? Bouman: “De een heeft veel affiniteit met ICT, de ander met financiën. Ik heb graag direct contact met de mensen in de kernen. Dit ligt dichter bij mij in de buurt.” Verdoorn: “We verdelen de onderwerpen in de partij. Ik ben naast burgerraadslid voor het CDA ook bestuurslid van Wilhelmina’26. Daar werken we veel met vrijwilligers. In feite is Samen Doen! ook een vorm van vrijwilligerswerk, maar dan veel breder.”

Wat kunnen jullie doen om van Samen Doen! verder een succes te maken? Burghout: “Samen Doen! is een kans, geen bedreiging. We moeten proberen die boodschap

over te brengen, maar ik besef dat de gedachte achter de participatie­ samenleving niet zomaar een-twee-drie tussen de oren zit bij iedereen. De verzorgingsstaat zit zó in ons. Er is tijd nodig voordat dat gesleten is.” Bouman: “De verzorgingsstaat zoals we die gekend hebben is over. De gemeente heeft niet meer de middelen om alles maar op te lossen. De gemeente heeft er altijd voor gezorgd dat je in een schone straat woonde. Nu moeten we uitleggen dat je zelf ook de handen uit de mouwen moet steken als je in een schone straat wilt blijven wonen.”

Is het niet gewoon zo dat wij het werk van de gemeente moeten opknappen? Bouman: “Ik maak mijn eigen straat al schoon, en dat deed ik twintig jaar geleden ook al. Zo ingrijpend is dat niet. Misschien kun je nu samen met een paar buren de hele straat meenemen.” Verdoorn: “Als iedereen zich een uurtje inzet voor een ander, dan is er al een hoop gedaan. Vele handen maken licht werk. Als je samen je omgeving schoon en leefbaar houdt, dan hoeft de gemeente er niet voor op te draaien. De gemeente kan daar wél over meedenken en je ondersteunen.”

Vanuit de dorpsraden wordt juist gezegd dat daarover te weinig gehoord wordt vanuit de gemeenteraad? Burghout: “We hebben inderdaad begrepen dat er behoefte is aan een ander contact. Als er opmerkingen komen aan het adres van de gemeenteraad mogen wij dat ons aantrekken. Samen Doen is nog vrij vers, wij zitten nu voor het eerst met z’n drieën bij elkaar; het heeft ook tijd nodig om te wennen.” Bouman: “Wij zijn een klankbordgroep voor zowel de gemeenteraad als de dorpsraden en onze inwoners. Het is aan ons om de dorpsraden op te zoeken, en elkaar te ontmoeten tijdens vergaderingen.” Verdoorn: “Dat geldt voor verenigingen ook. Daarin zijn tenslotte ook veel inwoners vertegenwoordigd. Laat de afstand tot de gemeenteraad vooral niet te groot aanvoelen.” Bouman: “Schroom inderdaad niet om zelf het initiatief te nemen en raadsleden uit te nodigen. Als het in de agenda past zijn we graag bereid om in gesprek te gaan.”

Wat hopen jullie over vier jaar bereikt te hebben met Samen Doen? Bouman: “Leer de mensen in de straat kennen. Kijk om naar je buren.” Verdoorn: “Zeker bij jongeren denk ik dat het besef er al is: dat het niet meer vanzelfsprekend is dat de overheid alles voor je opknapt.” Burghout: “Als iedereen dat besef heeft. Dan is dat het succes van Samen Doen!.”

6|

Criteria: • Je woont in de gemeente Aalburg; • Je bent niet ouder dan 23 jaar; • Je wil en kan jezelf inzetten voor het initiatief; • Het initiatief moet een maatschappelijk belang dienen en ten goede komen aan de Aalburgse inwoners; • Het initiatief moet na afloop van de subsidieperiode op eigen kracht voortgezet kunnen worden.

Aanvraag: • Wie ben jij? Met wie werk je samen? • Beschrijf in maximaal 150 woorden het initiatief. • Maak een begroting. • Welke investeringen in geld en mankracht zijn voor het initiatief nodig? • Wie levert deze investering? • Wat is het bedrag dat nodig is? • Waar wordt het bedrag voor gebruikt? • Beschrijf op welke manier het initiatief zonder extra bijdrage voort kan blijven bestaan. De omschrijving van het initiatief mag in eerste instantie globaal en algemeen zijn en hoeft dus nog niet geheel uitgewerkt te zijn. Je krijgt de kans om het initiatief te pitchen voor een jury in het Participatiehuis. Hiervoor ontvang je persoonlijk een uitnodiging. Initiatieven kunnen tot uiterlijk 1 december 2014 bij de gemeente worden ingediend. Voor nadere informatie of ondersteuning bij het opstellen van je aanvraag kan je contact opnemen met Anne-Marije Edelman van de gemeente Aalburg via 0416698717, [email protected] of postbus 40, 4260 AA in Wijk en Aalburg.

22 Oktober 2014

SPECIALE UITGAVE

Samen Doen!

najaar 2014

De dorpsraad van Babyloniënbroek kende vorig jaar een vliegende start. Zorgvuldig samengesteld met vertegenwoordigers van alle grote verenigingen en instellingen in het dorp en met een leuke eerste opdracht: geld uitgeven. Daar werd direct het hele dorp nauw bij betrokken.

‘Dorpsraad was niet zo noodzakelijk’ “Wij waren voorlopig de laatsten met een dorpsraad. Andere kernen hadden er al eerder één, omdat daar wat dringende zaken hadden gespeeld. Maar in Babyloniënbroek gebeurt nooit iets”, lacht medeoprichter en secretaris Peter Schilt. “Dus bij ons was een dorpsraad niet zo noodzakelijk.” Er was echter een mooie aanleiding om ook in Babyloniënbroek een raad op poten te zetten vorig jaar. De gemeente had IDOP-geld beschikbaar voor het dorp, 23.000 euro, en daarvoor moest eind 2013 een bestemming gevonden zijn. Een mooie kans om meteen zo veel mogelijk inwoners bij de piepjonge dorpsraad, in juni vorig jaar opgericht, te betrekken. “We hebben iedereen in ’Broek’ aangeschreven”, blikt Schilt terug. “Met de vraag: we hebben 23.000 euro om te verdelen; wat zijn jullie ideeën daarvoor? We hebben ongeveer 30 reacties teruggekregen. We konden niet alle plannen die aangedragen werden uitvoeren, want daarvoor zouden we 48 duizend euro nodig hebben gehad.” “We hebben daarom zelf een eerste schifting gemaakt. Met als belangrijkste voorwaarde dat de projecten voor algemeen gebruik moesten zijn. De verbetering van de geluidsinstallatie in

de kerk bijvoorbeeld hebben we niet opgepikt, omdat dat té gebouwgebonden was. We hebben drie ‘pakketten’ samengesteld met ideeën die met 23.000 euro uit te voeren waren. En eerlijk verdeeld over de indieners. Dus niet een pakket met alleen maar suggesties van de ijsclub en een pakket van de Oranjevereniging. Van iedereen iets in elk pakket, zodat het hele dorp er wat aan had.” Opnieuw schreef het dorpsraadbestuur alle inwoners van Babyloniënbroek aan. In het schoolgebouw in het dorp werd een informatieavond belegd over het Optimaas-glasvezelproject én de ‘IDOP-verkiezingsavond’, medio december. Aan de mensen uit het dorp zelf de keuze voor de besteding van het geld. “Het is erg gaan leven”, vertelt Peter Schilt. “Er is enthousiast gelobbyd in het dorp. Op de avond zelf werd er in het begin druk gebeld: waar bende gij nou? Je moet zo stemmen! Er zijn honderdveertig mensen op af gekomen. Iedereen was bloedfanatiek, maar het was een gezellige bijeenkomst.” De keuze van ‘Broek’ voor de besteding van de IDOP-gelden viel uiteindelijk op een springkussen voor de Oranjevereniging, een veeg­ machine voor de ijsclub, een opknapbeurt voor de wc-wagen, een geluidsset waarvan bij evenementen in het dorp gebruikt kan worden, een

‘Waardering is geweldig’ In het maaiseizoen is een groep van ongeveer tien man zo’n drie tot vier uur per week zoet met het groenonderhoud van de nieuwbouwwijk aan de zuidrand van Eethen. “Dat is ontzettend veel werk voor de gemeente en daarom hebben wij gezegd: geef ons een machine en we doen het zelf wel”, zegt Dick van den Herik (77), die betrokken is bij het project. Inmiddels heeft de groep vrijwilligers twee maaimachines in bruikleen en onderhouden ze zo’n 80 procent van ‘Center Parcs’, zoals de nieuwe wijk in Eethen in de volksmond genoemd wordt. Eind september werd de groep dan ook door de gemeente beloond met een barbecue. “Daar waren we met zo’n 30 personen, de burgemeester was er ook. Die waardering is geweldig. Het is fijn dat de gemeente iets voor ons doet als tegenprestatie.”

AED-apparaat en een cursus voor ruim vijftien inwoners om dat apparaat te bedienen. Allemaal gerealiseerd. Over de laatste wens, de verharding van het evenemententerrein, loopt momenteel nog het overleg met de gemeente. Het dient meerdere doelen, stelt Schilt. “Dan kan de jeugd er basketballen of skaten. En voor de Oranjevereniging is het ideaal om de tent op een verhard terrein neer te zetten tijdens het zomerfeest, zodat je niet na een avond regen in de rotzooi staat.” Op het evenemententerrein zijn tevens nieuwe doeltjes geplaatst; ook nog een schenking die mogelijk was vanuit de IDOP-gelden. Een mooie oogst voor Babylonienbroek, dat bovendien een dorpsraad heeft die direct goed op de kaart stond. “We hebben nu honderdtien leden, op vierhonderd inwoners. En de mensen zijn over het algemeen lid per gezin”, weet Schilt. “Dus eigenlijk zitten we al over de helft. We vinden het wel belangrijk om bij toekomstige spelende zaken en te nemen beslissingen iedereen in het dorp te betrekken, net zoals we met de IDOP-gelden hebben gedaan. Ook als 75 procent van de inwoners lid is van de dorpsraad zullen we iedereen aanschrijven. Om het draagvlak en de betrokkenheid zo hoog mogelijk te houden.”

Stichting brengt sporten in Aalburg samen Het doel van de dit voorjaar opgerichte Stichting Sport en Bewegen in Aalburg is tweeledig, blijkt uit het verhaal van bestuurslid Dave de Vaan. Aan de ene kant wil de stichting inzichtelijk maken wat er allemaal op sportgebied te beleven valt in de gemeente Aalburg en aan de andere kant wil men ‘van toegevoegde waarde’ zijn door evenementen te organiseren. “Bijvoorbeeld een beachvolleybaltoernooi”, zegt De Vaan. Hoewel de stichting nog in de kinderschoenen staat, zijn er al wel plannen om ook gehandicapten en jonge kinderen aan het bewegen te krijgen. “We willen iedereen aan het bewegen krijgen. Samen sporten is immers leuker. Als stichting willen we daarin een verbindende factor zijn.” ■ www.sportinaalburg.nl

|7

22 Oktober 2014

SPECIALE UITGAVE

Samen Doen!

najaar 2014

Als schakel tussen de inwoners van Aalburg en de overheid is een cruciale rol binnen Samen Doen! weggelegd voor de dorpsraden. De laatste van de zeven, in Wijk en Aalburg, is in oprichting. Maar wat wordt er nu precies van ze verwacht? Daarover willen ze graag meer helderheid van de gemeente, zo bleek begin deze maand tijdens een gezamenlijk overleg.

‘Leuk als de raadsleden wat vaker hun gezicht zouden laten zien’ Hoe kunnen de banden worden aangehaald tussen dorpsraden en gemeenteraad? Die vraag domineerde in september het gesprek tussen vertegenwoordigers van de dorpsraden en vertegenwoordigers van Contour de Twern, dat een advies voorbereidt over de ‘doorontwikkeling’ van de dorpsraden. “De gemeenteraad vindt dat dorpsraden iets zichtbaarder mogen zijn, en andersom wordt er gerekend op meer politieke belangstelling voor wat er in de kernen gebeurt”, zo brengt Frans van Blitterswijk van Contour de Twern het vervolggesprek op gang . De vinger op de zere plek, zo blijkt. “Het contact tussen de raad en de dorpsraad is gering geeft een van de dorpsraden aan. Nihil eigenlijk”, luidt de eerste reactie. “Nu er veel op de gemeente af komt per 1 januari mogen wij ineens komen opdraven. Zo voelt het.” Er wordt met instemming op gereageerd. “Wat er nu echt van ons verwacht wordt, dat is nooit duidelijk aangegeven. Of moeten we dat per dorpskern maar aanvoelen?” Een signalerende functie, zo wordt uiteindelijk geconcludeerd. Opmerken wat er speelt in het dorp en daarover in gesprek gaan met de gemeente. Maar laat er dan ook echt iets mee gedaan worden, klinkt vanuit Eethense hoek. “Als wij aangeven dat het fietspad tussen Eethen en Drongelen beter verlicht moet worden, dan kan een raadslid op z’n minst eens de fiets pakken om te komen kijken.”

De signalerende rol komt terug op tafel als de participatiesamenleving ter sprake komt. Er is enige terughoudendheid aanvankelijk, want een dorpsraad is nu eenmaal niet toegerust op zorgverlening. Dat moet ook de taak niet zijn, is de unanieme mening: “Als wij in het dorp opmerken dat iemand in de knel komt qua zorgverlening moeten wij die boodschap doorgeven naar de gemeente.’’ Met een positieve kanttekening van de vertegenwoordigers uit Drongelen: “Het is in ons dorp al vanzelfsprekend dat de mensen elkaar helpen hoor.” Het idee wordt geboren om aparte bijeenkomsten te organiseren rond thema’s als de zorg na de decentralisaties. Samen met andere betrokken organisaties als de kerken en met een vertegenwoordiging van de gemeente. Breder overleg bij actuele zaken (verslavingsproblematiek wordt als voorbeeld aangehaald) is sowieso aan te raden. Waarbij de dorpsraad het onderwerp op de agenda kan krijgen met de signalerende functie. Maar hoe nu de samenwerking te verbeteren tussen politiek en dorpsraden? De gemeenteraad zal meer op de hoogte moeten zijn wat er bij de dorpsraden speelt. Maar uiteindelijk overheerst de bereidheid om ook zelf als dorpsraden meer in contact te investeren. “Als wij een leuke agenda hebben, willen we de gemeenteraad best uitnodigen. Laten we dat van beide kanten doen naar gelang behoefte. Maar het zou leuk zijn als raadsleden zelf wat vaker spontaan hun gezicht laten zien bij evenementen in de dorpen.”

voorbeelden uit de praktijk Project Kleurrijke Rotondes De provincie Noord-Brabant heeft negen rotondes aangelegd op het grondgebied van de gemeente Aalburg. De provincie richt de middeneilanden meestal in met groen dat weinig onderhoud nodig heeft. Wij als gemeente willen de rotondes echter graag kleurrijk inrichten, met fraaier groen of kunst. De provincie wil meewerken aan een kleurrijke aankleding op de acht rotondes in de N283. Het middeneiland van de rotonde bij Veen blijft zoals het nu is. Ook de nieuwe rotonde bij Veen zal sober ingericht worden. Op dit moment worden de inrichtingsplannen gemaakt voor de groene aankleding. De ontwerpen voor de kunstobjecten zijn al klaar. Voor de kunst en het groen vragen we vervolgens een vergunning aan bij de provincie. Zodra deze vergunning is verleend, kunnen de middeneilanden van de rotondes ingeplant en onderhouden worden. Om de groene aankleding voor ons in goede banen te leiden, schakelen we een bemiddelingsbedrijf in. Dit wordt waarschijnlijk de Rotondespecialist. Voor de inrichting en het onderhoud van de middeneilanden zal het bemiddelingsbedrijf gebruik maken van diensten van hoveniersbedrijven uit de buurt. Zodra de rotondes ingericht zijn, krijgen plaatselijke ondernemers de mogelijkheid om een rotonde te adopteren. Het is de bedoeling dat de rotondes geadopteerd kunnen worden vanaf 1 januari 2015. Bedrijven die een rotonde adopteren, krijgen reclameborden op de rotonde. De Rotondespecialist zal de communicatie over de adoptiemogelijkheden verzorgen. De adoptie van rotondes past in de maatschappelijke trend van een terugtredende overheid en meer ‘samen doen’.

Doe-dag in gemeente Aa en Hunze De gemeente Aa en Hunze organiseert in oktober 2014 een Doe-dag, waarbij de burgemeester, de wethouders en alle medewerkers van de gemeente op pad gaan om iets vóór en met

8|

inwoners te doen. De inwoners kunnen voor deze dag ideeën en activiteiten aandragen, zoals het opknappen van een speelplein of een jeugdhonk, ouderen een dagje mee uit nemen of snoei- of opruimwerkzaamheden in de natuur.

Repair Café Het Repair Café is een goed voorbeeld van een uitrol van een mooi initiatief ontstaan elders in het land naar andere gemeenten. De huidige (digitale) netwerkmaatschappij is op zo’n moment zeer effectief. Dit initiatief is over gepakt door diverse maatschappelijke organisaties. Repair Café is een initiatief dat repareren promoot als alternatief voor weggooien, dat reparatiekennis wil behouden en dat via het organiseren van repareerbijeenkomsten de sociale cohesie wil versterken. Het concept Repair Café is ontstaan in Amsterdam, waar de Stichting Repair Café sinds 2010 op regelmatige basis repareerbijeenkomsten organiseert. Sinds januari 2011 biedt de stichting daarnaast ondersteuning aan lokale groepen in heel Nederland die zelf hun eigen Repair Café willen beginnen. ■ www.repaircafe.nl

Whatsapp inzetten voor buurtpreventie Het doel van buurtpreventie is een veilige en leefbare buurt. En dus zorgen bewoners, politie en gemeente er samen voor dat bepaalde vormen van criminaliteit, zoals vandalisme en verstoringen van de openbare orde, worden bestreden. Whatsapp-preventie is een moderne digitale vorm van buurtpreventie. Gebruikers kunnen met Whatsapp gratis met elkaar berichten uitwisselen en bestanden delen. Er zijn inmiddels steeds meer Whatsapp-groepen die op lokale schaal een buurt veiliger proberen te maken. Het grote voordeel van Whatsapp is dat je elkaar snel een berichtje kunt sturen en elkaar eventueel kunt waarschuwen. Een bijkomend voordeel is dat het tegelijkertijd leidt tot zeer intensieve sociale contacten.