Uw geldzaken
De meest gestelde vragen
2
De Nederlandsche Bank (DNB) krijgt elke dag De Nederlandsche Bank (DNB) krijgt elke dag veel vragen over sparen,over betalen,sparen, de euro en veel vragen andere geldzaken. betalen, de euro en In deze brochure leest u meer over de taken andere geldzaken. van DNB, betalingsverkeer en het toezicht op
financiële instellingen. In deze brochure leest u meer over de taken van DNB in het betalingsverkeer en het toezicht op financiële instellingen.
Inhoudsopgave
3
Guldens, euro’s en andere valuta
16 Geld opnemen, overboeken en betalen in de EU
13
Pensioenfondsen Toezicht 4 Banken 7 Depositogarantiestelsel 8 Verzekeraars 11 Pensioenfondsen 13 Geldtransactiekantoren 15 Guldens, euro’s en andere valuta
16
Geld opnemen
20
Klachten en handige adressen
22
22
20
Meer informatie, klachten en adressen
Toezicht 4
Wilt u geld sparen, pensioen opbouwen of uzelf verzekeren? Daarvoor moet u kunnen vertrouwen op financiële instellingen. De Nederlandsche Bank (DNB) houdt scherp in de gaten wat banken, verzekeraars en pensioenfondsen doen met ons geld. Door erop toe te zien dat financiële instellingen hun verplichtingen nakomen, draagt DNB bij aan een gezonde en betrouwbare financiële sector. Naast DNB houdt ook de Autoriteit Financiële Markten (AFM) toezicht op financiële instellingen in Nederland. Daarbij hebben ze de taken verdeeld: DNB kijkt vooral naar de financiële gezondheid van instellingen en de AFM met name naar hun gedrag. DNB houdt toezicht op verschillende financiële partijen in Nederland, waaronder: banken pensioenfondsen verzekeraars geldtransactiekantoren Samenwerking met buitenlandse toezichthouders Omdat veel financiële ondernemingen internationaal zakendoen, is samenwerking met buitenlandse toezichthouders belangrijk. Op Europees niveau worden daarom wetten en regels op het gebied van toezicht op elkaar afgestemd. Dat maakt het voor alle partijen duidelijker en efficiënter.
Vanaf 4 november 2014 is het Europese Single Supervisory Mechanism (SSM), oftewel het Europees bankentoezicht, onder leiding van de ECB operationeel. Met het tot stand komen van de Europese bankenunie worden bankentoezicht en crisisbeheersing op Europees niveau belegd. Het doel van de Europese bankenunie is om de veiligheid en soliditeit van het Europese bankenstelsel te waarborgen en de financiële integratie en stabiliteit in Europa te vergroten. Gedrag van financiële instellingen Om de juiste keuze te kunnen maken voor een verzekering of hypotheek, moet u zich kunnen baseren op heldere en betrouwbare informatie. De Autoriteit Financiële Markten houdt in de gaten dat de informatie die financiële instellingen aan consumenten verstrekken juist, begrijpelijk en niet misleidend is. Natuurlijk vertrouwt u uw geld niet aan de eerste de beste toe. Bestuurders van financiële instellingen moeten verstandig omgaan met uw spaargeld en afgedragen premies. DNB en de AFM controleren gezamenlijk of bestuurders van financiële instellingen deskundig én betrouwbaar zijn. De AFM houdt ook toezicht op het gedrag van accountants, financieel dienstverleners, beleggingsinstellingen en beleggingsondernemingen.
5
6
Vergunning Niet iedereen kan zomaar een bank of verzekeringsbedrijf beginnen. Om financiële diensten aan te mogen bieden, is een vergunning nodig van DNB of de AFM. Zo’n vergunning wordt alleen afgegeven als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Instellingen met een vergunning moeten voldoen aan tal van regels en wetten. DNB en de AFM controleren of de instellingen zich daaraan houden. Wanneer dat niet het geval is, neemt de toezichthouder maatregelen. Hebben die maatregelen onvoldoende effect, dan kan de toezichthouder besluiten de vergunning weer in te trekken. Geen garantie DNB doet er alles aan om te voorkomen dat een bank, verzekeraar of pensioenfonds failliet gaat of genationaliseerd wordt. Maar toezicht biedt geen garantie. In een enkel geval kan het voorkomen dat een instelling toch failliet gaat. Goed toezicht verkleint wel de kans op problemen of een faillissement aanzienlijk. Geheimhoudingsplicht DNB krijgt veel vertrouwelijke informatie van financiële instellingen. Deze informatie is nodig om goed toezicht te kunnen houden. De toezichthouder mag deze informatie echter niet naar buiten brengen. Deze geheimhoudingsplicht die is bedoeld om financiële instellingen te beschermen. Stel dat DNB informatie naar buiten zou brengen waaruit blijkt dat een bank er tijdelijk minder goed voorstaat. Dan kan het gebeuren dat iedereen zijn geld bij die bank weghaalt, waardoor die bank ernstig in de problemen komt en misschien zelfs omvalt.
Banken Bijna iedereen heeft een bankrekening. Om betalingen te kunnen verrichten, salaris te ontvangen of om spaargeld opzij te zetten. DNB ziet erop toe dat banken uw geld zorgvuldig beheren. Dat ze geen onverantwoorde risico’s nemen en genoeg geld in kas houden om het geld op uw spaarrekening te kunnen uitbetalen als u daarom vraagt. Waar let DNB op bij banken? De toezichthouder let onder andere op de financiële positie van banken. Het is belangrijk dat banken een solide beleid voeren en niet teveel risico’s nemen. Daarom geeft De Nederlandsche Bank alleen vergunningen aan banken die over voldoende financiële middelen beschikken en worden geleid door betrouwbare en deskundige bestuurders. DNB controleert banken regelmatig op basis van te rapporteren cijfers en andere gegevens. In de Wet op het financieel toezicht (Wft) zijn de regels ten aanzien van banken vastgelegd. In het nieuwe toezichtstelsel houdt de ECB samen met de nationale toezichthouders toezicht. Afgesproken is dat de ECB de directe leiding heeft over het toezicht op de grote internationale banken. Het toezicht op alle andere banken, de kleinere en meer nationaal georiënteerde banken, blijft de verantwoordelijkheid van de nationale toezichthouders. Gezamenlijk zien de ECB en de nationale toezichthouders in Europa erop toe dat financiële instellingen gezond zijn en hun verplichtingen nakomen. Op deze manier dragen zij bij aan een gezonde en betrouwbare financiële sector in Europa.
7
Depositogarantiestelsel 8
Het toezicht op banken is geen garantie dat er nooit iets mis kan gaan. Als een bank toch in betalingsproblemen komt en failliet gaat, stelt DNB het depositogarantiestelsel in werking. DNB zorgt er dan voor dat u binnen twintig werkdagen weer over uw geld kunt beschikken. Welk bedrag wordt door het depositogarantiestelsel gedekt? Het depositogarantiestelsel garandeert de tegoeden op de meeste betaal-en spaarrekeningen tot een maximum van EUR 100.000. Dit maximumbedrag geldt per (rechts) persoon per vergunninghoudende bank, ongeacht het aantal rekeningen dat u heeft. Dit betekent dat wanneer u meerdere rekeningen heeft de maximale dekking geldt voor het totale saldo. Wat zijn de voorwaarden voor dekking? Om in aanmerking te komen voor een vergoeding moet aan drie voorwaarden zijn voldaan: Uw bank valt onder het Nederlandse depositogarantiestelsel U komt zelf (als rekeninghouder) in aanmerking voor vergoeding onder het depositogarantiestelsel Uw rekening valt onder het depositogarantiestelsel. Aandelen, obligaties aan toonder en (levens)verzekeringen vallen niet onder het depositogarantiestelsel. Hoe kunt u achterhalen of een bank onder het depositogarantiestelsel valt? Alle banken die een bankvergunning hebben van DNB vallen onder het depositogarantiestelsel. In het register Wet op het financieel toezicht (Wft)
€ 70.000 rekening 1
€ 50.000 rekening 2
€ 100.000
9
Deposito garantiestelsel
Voorbeeld Een rekeninghouder heeft twee rekeningen met saldi van EUR 50.000 en EUR 70.000. Samen is dit EUR 120.000. Als zijn bank failliet gaat, krijgt deze rekeninghouder EUR 100.000 vergoed. De EUR 20.000 die overblijft kan de rekeninghouder bij de curator indienen als claim op de boedel van de failliete bank.
kunt u zien welke banken onder het depositogarantiestelsel vallen. Kijk hiervoor op www.dnb.nl. U kunt ook contact opnemen met uw bank om na te vragen of uw specifieke rekening of product onder het depositogarantiestelsel valt. Wie kan aanspraak maken op een vergoeding onder het depositogarantiestelsel? Particulieren kunnen een beroep doen op het depositogarantiestelsel. Het geldt ongeacht woon- of verblijfplaats, nationaliteit of leeftijd. Volwassenen en kinderen vallen dus zelfstandig onder het depositogarantiestelsel. Een kleine groep particulieren komt niet in aanmerking voor een vergoeding onder het depositogarantiestelsel. Bijvoorbeeld de
10
bestuurders van de failliete bank, personen die een belang hebben van vijf procent of meer in die bank, of directe familie die daarin een belang hebben. Ook zakelijke rekeningen van kleine, niet-financiële ondernemingen kunnen in aanmerking komen voor een vergoeding onder het depositogarantiestelsel. Kleine ondernemingen zijn ondernemingen die een verkorte balans mogen publiceren. Ook de eigenaar van een eenmanszaak komt in aanmerking voor vergoeding onder het depositogarantiestelsel. Omdat een eenmanszaak geen aparte ‘rechtspersoon’ is, wordt dit saldo bij eventuele andere tegoeden van de eigenaar bij diezelfde bank opgeteld. Wie betaalt het depositogarantiestelsel? Wanneer een bank met een vergunning van De Nederlandsche Bank failliet gaat, keert DNB aan de rekeninghouders een vergoeding uit onder het depositogarantiestelsel. Het totaal dat is uitgekeerd onder het depositogarantiestelsel wordt naar rato van de bedrijfsomvang door DNB verhaald op de Nederlandse banken. Vervolgens hebben deze banken een vordering op de boedel van de failliete bank.
Wat is de rol van De Nederlandsche Bank? DNB voert het depositogarantiestelsel uit. Als een bank failliet gaat, beoordeelt DNB op basis van de administratie van die bank of u in aanmerking komt voor een vergoeding. Is dit het geval, dan stelt DNB de hoogte van uw vergoeding vast en verzorgt zij de uitbetaling.
Verzekeraars Een verzekering sluit u af voor financiële risico’s die u zelf niet kunt dragen. U betaalt premie en verwacht dat u een vergoeding krijgt als u aanspraak maakt op uw verzekering. Net zoals bij banken gaat DNB na of verzekeraars financieel gezond zijn zodat ze kunnen uitkeren wanneer dit nodig is. De AFM let erop dat verzekeraars consumenten juist en in duidelijke taal informeren over hun producten. Is mijn oude verzekeringspolis nog geldig? Meestal is de polis nog gewoon geldig. U kunt hiervoor terecht bij de verzekeringsmaatschappij. Soms bestaat de verzekeringsmaatschappij niet meer. Uw verzekering is dan overgenomen door een andere maatschappij of fonds. U kunt bij DNB de nieuwe contactgegevens opvragen. Valt mijn levensverzekering ook onder een garantieregeling? Er is geen garantieregeling voor levensverzekeringen. Mocht een verzekeraar in financiële nood komen, dan kan een opvangregeling in werking treden. Dit betekent dat uw polis wordt ondergebracht bij een andere verzekeraar. Waar let de toezichthouder (DNB) op bij verzekeraars? De toezichthouder let op de financiële positie van verzekeraars. Ook controleert DNB de deskundigheid en betrouwbaarheid van de bestuurders. Dat alles is in het belang van de verzekerden. DNB controleert verzekeraars op basis van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Verzekeraars moeten altijd een vergunning hebben van DNB. Een onderneming zonder vergunning mag nooit verzekeringen aanbieden.
11
12
Pensioen achterhalen? Bekijk www.mijnpensioenoverzicht.nl
Pensioenfondsen Als u met pensioen gaat, wilt u dat u uw opgebouwde pensioen krijgt uitbetaald. DNB ziet erop toe dat pensioenuitvoerders (pensioenfondsen en verzekeraars die pensioenregelingen aanbieden) zorgvuldig met de pensioengelden omgaan, zodat zij genoeg geld in kas hebben om pensioen uit te betalen. Nu, maar ook later. Voor iedere euro die een pensioenuitvoerder moet uitkeren, moet zij tenminste EUR 1,05 in kas hebben. Die marge is bedoeld om financiële tegenvallers op te kunnen vangen. Uw pensioen achterhalen Op www.mijnpensioenoverzicht.nl kunt u zien hoeveel pensioen u hebt opgebouwd. U kunt met DigiD op deze website inloggen en zo al uw gegevens in één oogopslag zien. U kunt hier informatie vinden over uw AOW, uw pensioen en pensioenuitvoerder. Niet iedereen die werkt, bouwt pensioen op. Dat verschilt per werkgever. En er zijn individuele verschillen. Zo was het vóór 1970 gebruikelijk dat vrouwen pas vanaf hun dertigste jaar pensioenrechten konden opbouwen en mannen vanaf de leeftijd van 25 jaar. Wat doe ik als een pensioen niet op mijn overzicht staat? Als u in het overzicht een pensioen mist, neem dan contact op met de pensioenuitvoerder. Als u niet weet wie dit is dan kunt u het volgende doen: Informeer bij uw vroegere werkgever of bij vroegere collega’s naar de naam en het adres van de betreffende pensioenuitvoerder. Is uw werkgever niet te vinden, informeer dan bij een vakorganisatie of het bedrijf daar bekend is en of het bedrijf actief was in een sector waarvoor een verplichte bedrijfstakpensioenregeling gold.
13
14
Informeer bij de Kamer van Koophandel www.kvk.nl of het bedrijf misschien onder een andere naam opereert, is overgenomen, verhuisd of failliet verklaard. Mogelijk kan het Verbond van Verzekeraars (www.verzekeraars.nl) of de Pensioen Federatie (www.pensioenfederatie.nl) uw vroegere werkgever in verband brengen met een pensioenuitvoerder. U bereikt binnenkort de pensioengerechtigde leeftijd maar u heeft nog niets vernomen van het pensioenfonds van uw (vroegere) werkgever(s). Wat nu? Meestal wordt er door de pensioenuitvoerder automatisch een aanvraagformulier verstuurd. Dit ontvangt u een paar maanden voordat u met pensioen gaat. Ontvangt u dit niet, neem dan contact op met uw pensioenuitvoerder. Doe dat uiterlijk drie maanden voor de pensioendatum, dan weet u zeker dat u uw pensioen op tijd krijgt. Waar blijft mijn pensioen als de pensioenuitvoerder niet meer bestaat? U verliest nooit uw pensioenrechten. Als uw pensioenuitvoerder is opgeheven dan heeft u nu een andere pensioenuitvoerder. Want als een pensioenuitvoerder ermee stopt, dan zal die zijn hele portefeuille overdragen aan een andere pensioenuitvoerder. Weet u niet wie uw nieuwe pensioenuitvoerder is, neem dan contact op met de Informatiedesk.
Geldtransactiekantoren In Nederland wordt veel gebruikgemaakt van money transfers. Dit is het verzenden van contant geld via een geldtransactiekantoor naar het buitenland, om bijvoorbeeld familieleden financieel te ondersteunen of een aannemer te betalen voor de bouw van een huis. Nederland telt inmiddels meer dan 800 locaties waar u geld naar het buitenland kunt versturen: telefoonwinkels, tabakszaken en buurtwinkels. De grote hoeveelheden contant geld bij money transfers verhoogt de risico’s op het witwassen van geld, het financieren van terroristische activiteiten en fraude. Daarom houdt DNB actief toezicht op money transferondernemingen en werkt DNB nauw samen met de Fraudehelpdesk om fraude zoveel mogelijk te beperken. U kunt zelf ook maatregelen treffen om te voorkomen dat u het slachtoffer wordt van fraude: betaal uw internetaankopen niet via money transfers als u niet zeker weet wie de ontvanger van het geld is wees op uw hoede voor voorstellen, bijvoorbeeld hoge prijzen in loterijen, of verzoeken via datingsites, waarbij u via internet, email of telefoon wordt gevraagd een geldbedrag over te maken via money transfer. Vermoedt u dat u slachtoffer bent van fraude? Mail dan naar
[email protected] of bel 0800 020 1068 (gratis). U kunt ook terecht op de website www.fraudehelpdesk.nl.
15
Guldens, euro’s en andere valuta 16
Guldens inwisselen Niet alle oude guldenbiljetten zijn nog in te wisselen. Op www.dnb.nl staat het ‘Overzicht in te wisselen biljetten’ waarin u kunt terugvinden welke biljetten u kunt inwisselen voor euro’s en tot wanneer. Guldenmunten zijn niet in te wisselen bij DNB. Zilveren guldenmunten kunnen nog ingeleverd worden bij de Koninklijke Nederlandse Munt (KNM). Hiervoor kunt u contact opnemen met de KNM. Bij de omwisseling van guldenbankbiljetten geldt de officiële vaste koers: 1 euro = 2,20371 gulden. Een biljet van tien gulden is dus ongeveer EUR 4,50 waard. Voor het inwisselen brengt DNB geen kosten in rekening. U kunt guldenbiljetten per post opsturen of langsbrengen bij De Nederlandsche Bank te Amsterdam. Daarvoor heeft u een geldig legitimatiebewijs en het formulier ‘Aanvraag voor omwisselen van gulden bankbiljetten’ nodig. Het formulier staat op www.dnb.nl. Oude valuta’s uit eurolanden Oude valuta’s uit andere eurolanden kunt u niet inwisselen bij DNB. Soms is het wel mogelijk om oude valuta’s uit eurolanden in te wisselen bij de centrale bank van het betreffende land. Op de website van de ECB vindt u een overzicht van alle centrale banken van de eurolanden. Echtheidskenmerken In de eurobankbiljetten zijn verschillende echtheidskenmerken verwerkt. Daaraan kunt u in een oogopslag een echt bankbiljet herkennen. Voel de verhoogde druk: door de drukprocedures voelen de bankbiljetten bijzonder aan. Kijk naar het bankbiljet en houd het tegen het licht: het watermerk, de veiligheidsdraad en het doorzichtcijfer worden zichtbaar. Meer echtheidskenmerken vindt u op www.dnb.nl.
17
Wat te doen met een vals biljet? Een vals biljet uitgeven is strafbaar. Vermoedt u een vals biljet in handen te hebben, dan heeft u drie mogelijkheden: Als u iets kunt vertellen over de herkomst van het biljet, bijvoorbeeld van wie of waar u het heeft gekregen, ga er dan mee naar de politie. Stelt de politie vast dat het echt is (eventueel na onderzoek), dan krijgt u uw biljet of de tegenwaarde terug. U kunt met een vals biljet ook naar uw bank gaan. Stelt uw bank vast dat het biljet echt is (eventueel na onderzoek), dan krijgt u uw biljet of de tegenwaarde terug. U kunt het biljet ook langsbrengen of per post naar DNB sturen samen met het formulier ‘Inzending verdachte eurobankbiljetten’. Indien DNB vaststelt dat het biljet echt is, dan krijgt u de tegenwaarde op uw giro of bankrekening gestort. Indien de biljetten vals zijn, wordt u hiervan op de hoogte gebracht en volgt er geen uitbetaling. Het formulier kunt u downloaden van onze website of aanvragen bij de Informatiedesk.
18
Eurobiljet app DNB heeft de ‘Eurobiljet app’ geïntroduceerd die in vier stappen laat zien hoe u een eurobankbiljet kunt controleren. Het virtuele biljet van de app werkt net als een echt biljet. Zo is de voelbare inkt ook echt te voelen en wanneer u uw telefoon tegen het licht houdt, ziet u wat er gebeurt met het watermerk. De Eurobiljet app is ontwikkeld voor Apple en Android. Voor de overige smartphones is een mobiele website ontwikkeld. De app is gratis te downloaden. Beschadigde eurobankbiljetten Als na beschadiging meer dan de helft van het oorspronkelijke biljet over is, krijgt u de waarde vergoed van DNB. Biljetten waarvan nog maar 50% of minder over is, worden niet vergoed, tenzij het ontbrekende deel aantoonbaar vernietigd is. De tegenwaarde van de beschadigde biljetten wordt op uw bankrekening gestort. Beschadigde biljetten kunt u
19
Hoe herken je een echt bankbiljet? Download de Eurobiljet app. opsturen of langsbrengen. U heeft hiervoor het formulier ‘Aanvraag voor vervanging van beschadigde eurobankbiljetten’ en een geldig legitimatiebewijs nodig. Het formulier en een routebeschrijving naar ons kantoor staan op www.dnb.nl. DNB en eurobankbiljetten DNB is verantwoordelijk voor het uitgeven van eurobankbiljetten in Nederland. Het slaan of in omloop brengen van de euromunten is géén taak van DNB, maar valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Financiën. DNB zorgt voor de uitgifte van nieuwe biljetten en controleert dagelijks miljoenen bankbiljetten op echtheid en kwaliteit. Schone en gave biljetten worden opnieuw in omloop gebracht; kapotte en vuile biljetten gaan in de versnipperaar en worden vervangen door nieuwe.
Geld opnemen Overboeken en betalen in de Europese Unie (EU) 20
Zonder extra kosten kunt u met uw Nederlandse bankpas in veel Europese landen betalen in euro’s en eurobankbiljetten opnemen bij geldautomaten. Volgens Europese wetgeving moeten Europese banken voor deze eurotransacties een gelijk tarief hanteren in eigen land en de andere EU-lidstaten. Aangezien Nederlandse banken u hiervoor geen kosten in rekening brengen in Nederland, doen ze dat evenmin voor uw geldopnames en betalingen in euro’s in een ander land van de EU. Euro’s opnemen met de creditcard is niet gratis. Hiervoor rekent uw bank u precies hetzelfde tarief in Nederland als in de andere EU-lidstaten. Aan geldopnames en betalingen in andere valuta’s dan de euro zijn kosten verbonden. Overboekingen naar een ander EU-land Als u geld overboekt naar een ander EU-land, brengt uw bank u hiervoor geen kosten in rekening, als uw overboeking voldoet aan deze drie kenmerken: het gaat om een overboeking in euro’s (zonder valutawissel) het internationale bankrekeningnummer (IBAN) van de begunstigde en de bankidentificatiecode (BIC) van de bank van de begunstigde zijn vermeld de overboeking is ten gunste van een rekeninghouder in een EU-land. Nederlandse banken rekenen geen tarief voor binnenlandse overboekingen en doen dat – conform de Europese wetgeving – evenmin voor Europese overboekingen die aan deze voorwaarden voldoen. Is er niet aan al deze voorwaarden voldaan, dan kan uw bank u wel kosten in rekening brengen. Voor spoedbetalingen moet u altijd kosten betalen.
21
DNB en betalen DNB ziet toe op een veilig en betrouwbaar betalings verkeer. Dat toezicht is belangrijk voor het publiek, want betaalsystemen die niet goed werken of waarmee fraude mogelijk is, kunnen de financiële stabiliteit ondermijnen. Ook onderzoekt DNB de kwaliteit, veiligheid, betrouw baarheid en efficiency van nieuwe betaalproducten, zoals betalen per mobiel.
Klachten en handige adressen 22
Wat doet DNB met uw klacht? DNB is geen klachteninstituut en bemiddelt dan ook niet tussen de instelling en de klager. Maar de mate waarin klanten klagen over een instelling en de aard van de klachten zijn voor DNB wel een belangrijke aanwijzing voor de manier waarop een financiële instelling haar bedrijf in Nederland uitoefent. Bovendien kan de inhoud van klachten voor DNB een reden zijn om regels te stellen of voorschriften voor de bedrijfsvoering op te stellen. Een klacht indienen De meeste banken, pensioenfondsen en verzekeraars kennen een klachten procedure. In dat geval neemt u de stappen die daarin beschreven staan. De procedure is vaak terug te vinden in de productof polisvoorwaarden, het pensioenreglement of de financiële bijsluiter. Als er geen klachtenprocedure bestaat, kunt u uw klacht het beste schriftelijk voorleggen aan de betreffende instelling. Een klacht over de behandeling van een klacht De meeste klachten worden naar tevredenheid afgehandeld. Maar als u na afloop van de klachtenprocedure ontevreden bent over het resultaat, dan kunt u vervolgens uw klacht voorleggen aan een geschillencommissie of in het uiterste geval aan de rechter. Geschillencommissies zijn onafhankelijke en onpartijdige instellingen. Zij hebben als voordeel dat ze eenvoudige procedures kennen, nauwelijks kosten in rekening brengen en relatief snel tot een uitspraak komen. In sommige gevallen zijn uitspraken van geschillencommissies bindend en kunt u uw klacht daarna niet meer voorleggen aan de rechter. Geschillencommissies bemiddelen overigens alleen bij consumentenzaken. Bedrijven kunnen hun klachten alleen aan de rechter voorleggen.
Adressen voor vragen en
Klachten over financiële
klachten over financiële
dienstverlening (exclusief
instellingen en praktijken
pensioenfondsen):
Vragen over de euro, betalingen,
Klachteninstituut Financiële
banken, depositogarantiestelsel,
Dienstverlening (KiFiD)
verzekeraars en pensioenfondsen:
Postbus 93257 2509 AG Den Haag
De Nederlandsche Bank
Tel: 070 333 8999
Postbus 98
(EUR 0,10 per minuut)
1000 AB Amsterdam
www.kifid.nl
Tel: 0800 020 1068 (gratis)
[email protected]
Klachten over pensioenfondsen:
www.dnb.nl
Ombudsman pensioenen Postbus 93560
Autoriteit Financiële Markten
2509 AN Den Haag
Postbus 11723
Tel: 070 333 8965
1001 GS Amsterdam
www.ombudsmanpensioenen.nl
Tel: 0800 540 0540 (gratis)
[email protected]
Fraudehelpdesk
www.afm.nl
Postbus 963 7301 BE Apeldoorn Tel: 088 – 786 7372 www.fraudehelpdesk.nl
Disclaimer Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend.
23
De Nederlandsche Bank nv Postbus 98, 1000 AB Amsterdam
