urologie
Juni 2008
Een donornier heeft ongekende impact op je leven Pagina 6
Urineverlies: oefenen of opereren
Badkamermarkt.nl De grootste collectie topmerken in sanitair voor bodemprijzen!
Pagina 9
Veel meer mensen dan gedacht hebben last van incontinentie Pagina 12
Ontdek
het voor
Sterilisatie denk er goed over na
nu tot 40
deel van
Pagina 17
online b
estellen
% KORTI
Voor meer informatie bel 0900-2040600 (€0,30 pm) van 9.00 - 13.00 uur Alle prijzen zijn incl. BTW, vanaf €250,- GRATIS thuis afgeleverd.
De inhoud van deze bijlage valt niet onder verantwoordelijkheid van de Telegraaf-redactie
:
NG!
Themabijlage urologie
Urine is prachtig!
UROLOGIE
JUNI 2008
E
en klaterende plas met een opgelucht gevoel vind ik nog steeds een waar genoegen. En als het mij als uroloog lukt om iemand weer goed te laten plassen, krijg ik, met name van Amsterdammers, de meest lyrische beschrijvingen te horen. Maar over het algemeen doen wij geen enthousiaste mededelingen over ons plaspatroon – ook niet in kleine kring. Want urine en veel wat daarmee te maken heeft, houden wij voor onszelf. Ook als er iets mis mee is, praten wij er niet graag over. Het geeft allerlei onaangename gevoelens. We schamen ons bij urineverlies. We zijn bezorgd als het plassen hapert of als wij hinderlijk vaak moeten plassen. Ben ik al zo oud? Zou er iets mis zijn met de prostaat? Toch geen prostaatkanker?
procent gedaald! Er is veel angst voor prostaatkanker. Er zijn geen klachten die typisch bij prostaatkanker horen. Ook plasklachten wijzen er niet op! Ik denk niet dat iedere man zich moet laten onderzoeken op prostaatkanker, maar voor wie dat wil, kan het goed. Prostaatkanker heeft vele gezichten. Het kan agressief zijn, maar ook zonder enige dreiging. Daarvoor zijn meerdere behandelingen uitgewerkt. Soms is een operatie of bestraling wenselijk, bij anderen volstaat alleen een nauwgezette controle. Onderzoek en behandeling van prostaatkanker zijn echt maatwerk. Nierstenen krijgen een steeds subtielere behandeling door technische snufjes. Maar daarmee zijn niet alle problemen voor een niersteenpatiënt opgelost. Een geheel ander probleem is het verlies van de functie van de nieren. Als een kritische grens is overschreden en een patiënt vaak ook gebukt gaat onder veel klachten, kan dialyse nodig zijn. De vraag is dan is dat voor altijd, of maak ik kans op transplantatie? Het leven met dialyseren of na een transplantatie is een hoofdstuk apart.
Bij andere urologische onderwerpen zie ik een parallel. Het seksleven hoort bij ons privédomein. Wij kunnen daar zeer van genieten, maar het is geen onderwerp van gesprek. Stoer gedoe daar gelaten. Gaat het iets minder goed, dan is goede raad duur. Bij de huisarts wordt het onderwerp niet gemakkelijk te berde gebracht. Internet kent alleen maar succesverhalen en de pornografische media versterken nog eens krachtig het gevoel van onmacht. Vrouwen, maar ook mannen met blaasontstekingen, vragen zich af waarom zij weer een ontsteking hebben. Heeft het met mijn partner te maken? Kan ik zelf iets doen om het te voorkomen? Ook hier biedt internet veel informatie met suggesties voor allerlei medicijnen, maar wat helpt echt? Als uroloog houd ik mij bezig met deze onderwerpen. Het terrein bestrijkt de nieren als bron van de urine, de urinewegen van nieren naar de
Een donornier heeft ongekende impact op je leven Pagina 6
Urineverlies: oefenen of opereren Pagina 9
Veel meer mensen dan gedacht hebben last van incontinentie Pagina 12
Ontdek
het voor
nu tot 40
Badkamermarkt.nl
deel van
blaas en bijna alle organen in de onderbuik bij zowel volwassenen als kinderen. De laatste 25 jaar heeft de urologie een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt. De Nederlandse Vereniging voor Urologie bestaat in 2008 honderd jaar. Dus een goed moment om u bij te praten. Wat heb ik in 2008 voor nieuws? Ik noem een paar van de laatste ontwikkelingen. Bij de aanpak van urinever-
lies staan inzicht in de oorzaak en trainen voorop. Daarnaast kunnen nieuwe medicijnen of een bescheiden operatie iets extra’s toevoegen. Een goed onderzoek staat daarbij aan de basis. Hetzelfde geldt voor mannen met plasklachten. Dat kan aan de prostaat liggen, maar ook de blaas kan een mogelijke spelbreker blijken. Door deze nieuwe inzichten is, ondanks de toenemende vergrijzing, het aantal prostaatoperaties met vijftig
Mediaplanet produceert, financiert en ontwikkelt themakranten In pers, online en via broadcasting. www.mediaplanet.com
online be
st
Voor meer informatie bel 0900-2040600 (€0,30 pm) van 9.00 - 13.00 uur Alle prijzen zijn incl. BTW, vanaf €250,- GRATIS thuis afgeleverd.
DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE TELEGRAAF-REDACTIE
°
INHOUD
Urologie en de feiten p. 4 Nierdialyse en de impact p. 6 Een groot cadeau p. 6 Medicatie is belangrijk p. 7 Urineverlies: oefenen of opereren p. 9 Opereren is lang niet altijd nodig p. 10 Overactieve blaas: geen drama p. 10 Schrikken en informatie zoeken p. 11 p. 12
Drie oorzaken van blaasontsteking p. 13 Als het niet werkt... p. 14 Afzender onbekend p. 15 Buikvet als boosdoener p. 15 Samen delen p. 17 Therapie tegen bedplassen p. 18 Verstoord evenwicht p. 18
Tom J.M.Schlatmann, Uroloog
urologie - publicatie Mediaplanet publishing house B.V. Project Manager: Evelien Beckers, Mediaplanet Publishing House B.V. +31 20 7077 010 Production Manager: Judith Kloppenburg, Mediaplanet Publishing House B.V. +31 20 7077 003 Design & Repro: Thomas Rohlfs,
[email protected], +31 20 7077 011 Tekst: Corry Daalhof Mediaplanet is de leidinggevende Europese uitgever van themakranten in pers, online en via broadcasting. Als u zelf een idee heeft over een onderwerp, of misschien wel een heel thema, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen. Mediaplanet Publishing House, Kristiina Kansen, Country Manager Evelien Beckers
Pagina 17
% KORTINellen: G!
De grootste collectie topmerken in sanitair voor bodemprijzen!
Altijd op zoek naar een toilet
De uroloog weet nu meer en kan meer, maar heeft ook zijn beperkingen. U mag van hem verwachten dat hij u daarover onbeperkt informeert om het beste resultaat te bereiken. Dan is urine prachtig!
Sterilisatie denk er goed over na
tel: +31 20 70 77001 www.mediaplanet.com Gedistribueerd met De Telegraaf, juni 2008
Zit ik met mijn kleindochter boven in het reuzenrad, kan ik mijn plas opeens niet ophouden. www.plastest.nl
Meer dan een miljoen Nederlanders hebben last van een overactieve blaas.
Wilt u weten of het verstandig is om uw arts te raadplegen voor uw klachten? Doe dan de plastest!
Zowel vrouwen als mannen kunnen last hebben
Met dit eenvoudige vragenlijstje krijgt u beter inzicht in uw klachten.
van een overactieve blaas. Dat is een blaas die
Het is ook voor uw arts een handig hulpmiddel om een diagnose te
moeilijk onder controle te houden is. Mensen
stellen. Zet in ieder hokje het cijfer dat op uw situatie van toepassing is.
die last hebben van een overactieve blaas
Tel vervolgens de getallen bij elkaar op en vergelijk die met de getallen
moeten vaak kleine beetjes plassen. Bovendien
in de “Resultaat tabel” .
is het heel moeilijk de plas op te houden als ze
VRAGENLIJST ZELFBEOORDELING BLAASCONTROLE
aandrang voelen. Daarnaast komt het ook voor dat er ongewild urineverlies optreedt. Typische klachten die horen bij een overactieve blaas: • U moet vaak opeens heel nodig plassen. U kunt er bijna niet mee wachten. • U moet te vaak plassen (meer dan 8 keer in 24 uur). • U plast per keer kleine beetjes. • Ongewild verliest u urine. Bijvoorbeeld als u moet plassen en niet op tijd bij de WC bent. • U wordt ’s nachts wakker, omdat u moet plassen. Dat gebeurt soms vaker dan 1 keer per nacht.
Bespreek uw klachten eens met uw arts, die weet wat eraan gedaan kan worden.
Noteer het GETAL dat op u van toepassing is in de vakjes bij de pijltjes, aan de hand van onderstaande indeling: Helemaal niet = 0
Enigszins = 1
Vrij veel = 2
“KLACHTEN” Hebt u wel eens ongewenst urineverlies? Is het moeilijk om uw plas op te houden wanneer u aandrang voelt? Moet u overdag te vaak plassen?
“LAST”
® ® ® ® ®
® ® ® ® ®
0
0
+
+ +
Wordt u ‘s nachts wakker om te plassen?
Mijn “klacht” score Resultaat tabel.
Zeer veel = 3
=
U hebt geluk, u hebt geen blaasproblemen
Hoeveel last hebt u hiervan?
+
Hoeveel last hebt u hiervan?
+
Hoeveel last hebt u hiervan?
+
Hoeveel last hebt u hiervan?
=
Mijn “last” score
U hebt geen last van blaasproblemen
Uw arts kan bepalen of uw klachten veroorzaakt
Uw klachten zijn licht
1-3
1-3
U hebt licht last van uw klachten
worden door een overactieve blaas. Voor een over-
U hebt matige klachten
4-6
4-6
U hebt matig last van uw klachten
actieve blaas zijn goede behandelingen mogelijk.
U hebt ernstige klachten
7-9
7-9
Uw klachten bezorgen u veel last
Uw arts kan kiezen uit verschillende mogelijkheden, zoals blaastraining, bekkenbodemoefeningen en medicijnen. Ook kan gekozen worden voor een combinatie van deze behandelingen. De bedoeling daarvan is dat uw klachten minder worden en dat uw blaas weer meer en langer urine kan bewaren. Daardoor hoeft u minder vaak te plassen en wordt
U hebt zeer ernstige klachten
10 - 12 10 - 12
Indien uw “klacht” score (zie boven) 4 of hoger is dient u een arts te raadplegen.
Uw klachten vormen een groot probleem voor u
Indien uw “last” score (zie boven) 1 of hoger is, kunt u baat hebben bij advies van een arts.
Uitgegeven namens de “European OAB faculty” door de Questionnaire Working Party onder leiding van Dr. Con Kelleher (UK).
Deze test dient alleen als hulpmiddel om te bepalen in welke mate u last hebt van bepaalde klachten en is dus niet bedoeld om een diagnose te kunnen stellen. Het resultaat van deze test kan op geen enkele wijze de adviezen van uw arts vervangen. In geval van twijfel dient altijd een arts te worden geraadpleegd. Belangrijk! U moet altijd contact met uw arts opnemen als een van de volgende situaties zich voordoet: - als u bloed in uw urine hebt - als u moeite hebt met plassen - als u pijn hebt bij het plassen.
ongewild urineverlies verminderd of zelfs gestopt. Het leven zal dan weer een stuk leuker zijn!
Meer informatie? Ga naar www.plastest.nl
ASVE6058 Adv260x390.indd 1
Een overactieve blaas, maak er geen drama van.
19-05-2008 14:40:37
Themabijlage urologie
Urologie en de feiten Urologie is een specialisatie in de geneeskunde op het gebied van de urinewegen bij man en vrouw en de geslachtsorganen van de man. Alle betrokken organen daarbij zijn de nieren, urineleiders, de blaas, de urinebuis en de mannelijke organen als de penis, het scrotum en de prostaat.
Nieren De nieren zijn boonvormige organen waarvan ieder mens er twee heeft, links en rechts in het lichaam ter hoogte van de taille. Een nier is ongeveer 12 centimeter groot en ligt in een beschermend vetkussentje aan de binnenkant van de rug. In ons lichaam worden nuttige stoffen aangemaakt, waarbij er afvalstoffen overblijven. De nieren halen deze afvalstoffen uit het bloed, aangevoerd via de nierslagader, en zorgen dat de afvalstoffen het lichaam in de vorm van urine verlaten. De nieren zuiveren op deze manier dagelijks 180 tot 200 liter bloed. Bloedcellen, eiwitten en andere nuttige stoffen worden weer terug in het bloed
gevoerd. De nieren zorgen ook voor een constante samenstelling van lichaamsvloeistoffen en ze houden de hoeveelheid vocht in het lichaam op gelijk niveau. Zo zorgen de nieren voor een goed werkend lichaam bij veel of weinig transpiratie, veel of weinig drinken en bij warm of koud weer. De nieren maken drie hormonen aan die een belangrijke rol spelen bij de bloeddruk, het kalkgehalte in de botten en bij de productie van rode bloedlichaampjes. De bijnieren liggen als een soort kapjes op de nieren en hebben geen functie bij de zuivering van het bloed. In de bijnieren worden hormonen gemaakt zoals adrenaline.
Urineleiders De urineleider, ook wel ureter genoemd, is een ‘buis’ die van elk van de twee nieren naar de onder-/achterkant van de blaas loopt. Bij een volwassene is de urineleider tussen de 25 en 35 centimeter lang. Blaas De blaas is bolvormig en ligt onder in de buik achter het schaambeen. De urineleiders lopen schuin door de blaaswand heen. Als de blaas voller wordt, dan treedt een soort ventiel in het laatste stukje urineleider in werking. Dit verhindert dat urine terug kan stromen naar de nier. De blaasuitgang is de plas-
buis. De blaas is de tijdelijke opslagplaats voor urine, tot het moment dat we moeten plassen. Als de blaas vol raakt, rekt het driehoekje tussen de plasbuis en beide urineleiders (het trigonum) iets uit. Via de gevoelszenuwen in dat gebiedje krijgen we het sein dat we
een toilet op moeten zoeken. Hoe voller de blaas wordt, hoe heftiger de seinen worden. Doet u daar niets mee, dan komt er een moment dat het regelcentrum in het ruggenmerg dit overneemt en het plasmechanisme in gang zet. Baby’s plassen altijd automatisch, ze leren
Artsen in dit vakgebied heten ‘uroloog’ en daarbij zijn verdere specialisaties mogelijk. Zo zijn er kinderurologen voor de kleinere mens en noemen urologen die zich hebben gespecialiseerd in erectie- en vruchtbaarheidsproblemen zich androloog. Een nefroloog is een internist die zich met ziekten van de nieren bezighoudt waarbij de nierfunctie in het geding is. In Nederland houden speciale transplantatieteams zich bezig met niertransplantaties.
Specialist in incontinentiezorg Incontinentiemateriaal nodig? Vandaag besteld, morgen in huis! MediReva beschikt over een team van gespecialiseerde verpleegkundigen die u kunnen adviseren over incontinentiematerialen en het gebruik ervan. Heeft u incontinentieverbanden, katheters of urineopvangmaterialen nodig, dan kunt u dit eenvoudig telefonisch bij ons bestellen via het gratis telefoonnummer 0800 0201201. Via internet kan natuurlijk ook, 24 uur per dag op www.medireva.nl. Bestellingen die voor
Bel voor meer informatie:
0800 0201201
(gratis)
16.30 uur aan ons zijn doorgegeven, worden de volgende dag bij u thuis bezorgd. Wel zo handig. Uw pakket wordt 100% discreet verpakt en alle merken zijn direct uit voorraad leverbaar. MediReva regelt de betaling rechtstreeks met uw zorgverzekeraar, ook voor CZ verzekerden! Wilt u meer informatie? Bel ons gerust. Onze deskundige medewerkers staan u graag te woord.
MediReva: incontinentiematerialen - stomaverzorgingsmiddelen - wondverzorgingsproducten - diabetesbenodigdheden - www.medireva.nl Telegraaf_inco_V3.5.indd 1
13-6-2008 11:39:29
Themabijlage urologie
Ingezonden Mededeling Welkom bij RP Care. Zorgeloos op vakantie, ook als je zorg nodig hebt! Dat is ons motto. RP Care heeft oog voor de omstandigheden waarin sommigen verkeren en komt gasten die op het vakantieadres extra begeleiding en gemak nodig hebben graag tegemoet.
pas op latere leeftijd de signalen van de blaas te begrijpen. Dat heet ‘zindelijk worden’. Prostaat De prostaat ligt net onder de blaas, heeft ongeveer de grootte van een kastanje en ligt om de plasbuis heen. Het wordt ook wel de ‘voorstanderklier’ genoemd. In de prostaat wordt het zaadvocht gemaakt dat de zaadcellen transporteert tijdens een zaadlozing. Dwars door de prostaat heen lopen twee zaadleiders die van de testikels komen. De prostaat groeit vaak na de puberteit gewoon door en kan na het vijftigste levensjaar problemen geven, doordat de plasbuis kan worden dichtgedrukt.
ruimtes met in elk van deze ruimtes één bal met bijbal. Een bijbal bestaat uit een grote kluwen microscopisch kleine buisjes en ligt als een soort kapje op de zaadbal. De zaadleider ontspringt vanuit de bijbal en gaat vervolgens via een ‘steeltje’ door de lies met een grote bocht naar de prostaat. Ter hoogte van de lies zit een opening in de buikspieren zodat de zaadleider erdoor kan. De menselijke penis heeft geen bot. In volwassen toestand is de penis tussen de vier tot acht centimeter. Onder invloed van kou kan de penis zich grotendeels terugtrekken in het vetweefsel
van de buikhuid. De lengte van de penis is erfelijk bepaald. Er is geen relatie tussen de penisgrootte in rust en in erectie. Zo kan een kleine penis in erectie heel groot worden en andersom. In de penis bevinden zich de plasbuis en twee zwellichamen. De plasbuis met daaromheen een sponsachtige cilinder, zit aan de onderkant. Deze dient om urine af te voeren naar buiten. De plasbuis is elastisch en valt ‘dicht’ als er niet geplast wordt. De buis eindigt op de eikel van de penis. De huid van de eikel is erg gevoelig en wordt normaal gesproken beschermd door de voorhuid die er als een beschermhoesje omheen ligt.
De zwellichamen zijn twee aan de bovenkant gelegen, lange cilindervormige structuren gevuld met bloed. Tijdens een erectie neemt de bloedtoevoer toe en de bloedafvoer af, zodat de cilinders gespannen raken en zich oprichten. Om te zorgen voor een goede bloedtoevoer, lopen er verschillende bloedvaten naar die zwellichamen toe. Een netwerk van kleine zenuwtjes zorgt ervoor dat tijdens een erectie de juiste bloedvaten open en dicht gaan.
Door de realisering van speciale voorzieningen op een aantal vakantieparken en door nauw samen te werken met (para)medische instellingen en doelgroep gerichte organisaties, wordt er alles aan gedaan om mensen die zorg en ondersteuning nodig hebben een zo plezierig mogelijk verblijf aan te bieden. Dat de kwaliteit van zorg en welzijn én het welbevinden van onze gasten daarbij centraal staat spreekt voor zich. RP Care werkt samen met o.a. de ANGO, Zorgstroom, Pivot Weekendopvang, MWZC, de Nederlandse Hartstichting en regionale ziekenhuizen. U kunt bij RP Care onder andere terecht voor minder validen bungalows, cara bungalows, thuiszorg en hulpmiddelen op het vakantie adres, speciale kuren voor reuma patiënten, nierdialyse stations, weekendopvang en op 8 van onze parken zijn AED’s (Automatische Externe Defibrillator) aanwezig. RP care blijft bezig de zorg op het vakantie adres te ontwikkelen en uit te bereiden zodat iederéen zonder zorgen van een heerlijke vakantie kan genieten!!
De nieren zuiveren dagelijks 180 tot 200 liter bloed
Ga voor meer informatie naar www.rpcare.nl of bel 0900-8810 (€ 0,20 p/m)
De penis De penis vormt samen met de balzak en de testikels daarin het mannelijk geslachtsorgaan. De balzak, ook wel scrotum genoemd, bestaat uit dunne huid met een duidelijke spierlaag daaronder. Daarom kan de balzak ‘krimpen’ als dat nodig is. Bij koude bijvoorbeeld, trekt de balzak de testikels dicht tegen het lichaam aan. In de balzak bevinden zich twee gescheiden
Zorgeloos op vakantie als je zorg nodig hebt! RP Care Roompot Vakanties biedt, i.s.m. met diverse ziekenhuizen, dialysepatiënten de mogelijkheid om met het hele gezin op vakantie te gaan. U krijgt bij ons gepaste zorg in een vakantie omgeving! Op Noordzee Résidence De Banjaard in Kamperland (Zeeland) bevindt zich bijvoorbeeld een Vakantiedialysecentrum met: • 6 dialysestations • professioneel verpleegkundig personeel van het Oosterscheldeziekenhuis in Goes • medisch toezicht door artsen • diverse behandelingen • drankjes en maaltijden tijdens de dialyse • televisie, radio en telefoon
Vraag het gratis magazine aan voor meer informatie over parken met dialysemogelijkheden!
Kijk voor andere Vakantiedialysecentra in Zuid-Holland en Limburg op onze site!
L 0900 - 8810 (€ 0,20 p/m) • WWW.RPCARE.NL
URINE VERLIES?
De oplossing wasbare slips met ingenaaide inleggers:
Niet te onderscheiden van normaal ondergoed maar wel 100% veiligheid zonder inlegkruisje!
IncoSan slips zijn in meerdere modellen en kleuren verkrijgbaar. Naast slips ook oplossingen voor zwaarder urineverlies, matrasbeschermers, elegante steunkousen en gezondheidsondergoed van bamboe. Vul voor de gratis brochure nr. 8063 de bon in of bel om deze aan te vragen.
0800-022 24 60 IncoSan Nederland BV Antwoordnr. 552, 1250 VB Laren www.incosan.nl
[email protected]
Stuur mij, discreet in een blanco enveloppe, vrijblijvend de gratis brochure nr. 8063 over IncoSan-slips en andere producten. Naam:
Voorletters:
m/v
Adres: Postcode: Telefoon:
Woonplaats:
Stuur de compleet ingevulde bon zonder postzegel naar: IncoSan Nederland BV Antwoordnummer 552, 1250 VB Laren (NH)
Themabijlage urologie
Nierdialyse en de impact Als de nieren onvoldoende of zelfs helemaal niet meer werken, moet het bloed op een andere manier gezuiverd worden. Dat gebeurt dan kunstmatig door dialyse. Er zijn twee manieren voor: met een kunstnier of via het buikvlies.
D
ialyse met een kunstnier heet hemodialyse. Het bloed gaat via een naald en een slangetje naar de kunstnier. Deze machine zuivert het bloed en vervolgens stroomt dit terug in het lichaam. Hemodialyse gebeurt meestal drie keer per week, één behandeling duurt vier tot vijf uur. De andere dialysevorm is buikvliesspoeling, dit heet peritoneaal dialyse. De patiënt krijgt een katheter met toegang tot de buikholte. Via dit katheter loopt een zak spoelvloeistof de buikholte in. Na enkele uren laat de patiënt de vloeistof uit lopen in een lege zak om vervolgens nieuwe vloeistof in de buikholte te laten. Dit moet vier tot vijf keer per dag
gebeuren. Dialyse heeft grote impact op het leven van patiënten. Monique Heuver heeft familiaire cystenieren. “Dan heb je al vanaf je geboorte cysten (blaasjes) in je nieren waardoor de nierfunctie langzaam maar zeker achteruitgaat.” Juni 2007 moest Monique kiezen, dialyseren of een transplantatie. “Mijn man besloot één van zijn nieren aan mij af te staan en omdat ik erg veel pijn aan mijn nieren had, zijn ze op 30 januari verwijderd. Dat betekent dat ik nu geen nieren heb tot de transplantatie die binnenkort plaatsvindt.” Monique is vanaf 30 januari aan het dialyseren. “Ik moet drie keer per week naar het zieken-
Monique Heuvel
huis en zit daar dan vier uur op een dialysestoel, aangekoppeld aan de machine. Vooral in het begin was het afzien, ik kreeg kramp en werd bijna gek van het zitten. Vooral van het idee dat ik niet weg kon lopen.” Donorregistratie Monique ondervond nare bijwerkingen van de dialyse. “Vooral in het begin had ik veel last van dialysekaters. Ik kreeg erge hoofdpijn, was helemaal uitgeschakeld en zelfs pijnstillers hielpen niets. Nu gaat dat wel iets beter. Het heeft mijn leven ook wel positief veranderd, ik geniet van elk zonnestraaltje, elk vriendelijk gebaar en elk kaartje dat ik ontvang.” Ze noemt de nier van haar man ‘het grootste geschenk’. “Het probleem is dat mijn gevoel erover heel dubbel is. Aan de ene kant dolgelukkig, aan de andere kant besef ik dat mijn man in zijn lichaam moet laten snijden voor mij.” Monique is stellig in haar mening over donorregistratie. “Dat moet heel snel aangepast worden, want er zijn zoveel nierpatiënten die wachten op een donornier en er overlijden zoveel mensen zonder dat er iets met hun organen gebeurt.”
Een groot cadeau Leven met een donornier, dat heeft een ongekende impact op je leven. Petra Griffioen vertelt wat het voor haar betekent.
P
etra leed aan chronische nefroslerose, een aandoening waar de nieren van schrompelen. Vanaf 2004 moest zij dialyseren en ze kwam op de wachtlijst voor een donornier. Na ruim 3,5 jaar kwam het verlossende telefoontje. “Op 7 december 2007 belde mijn nefroloog met de mededeling dat er een nier beschikbaar was. Op dat moment ging er van alles door me heen, ik viel helemaal
stil.” Petra werd die avond om 18.30 uur geopereerd en om 23.00 uur werd ze met een nieuwe nier wakker op de intensive care. Invloed Een paar weken na de transplantatie was men in het ziekenhuis al erg tevreden en Petra deelde dat gevoel. “De hele opvang en begeleiding in het UMC is en was fantastisch. Veel men-
STICHTING DIALYSEZORG NEDERLAND Dialysezorg op maat - Bij u in de buurt
Onze kernpunten In februari 2005 opende Stichting Dialysezorg Nederland haar eerste dialysecentrum in Almere-Haven. Eind 2007 volgde een centrum in Woerden en binnenkort wordt de derde in Emmeloord geopend. De behandelcentra houden zich uitsluitend bezig met behandeling van dialysepatiënten en daaraan gerelateerde ziekten. Het welzijn van de patiënt staat daarbij voorop. In alle centra wordt gebruik gemaakt van comfortabel ingerichte stations voor hemodialyse. Voor de opvang van patiënten die bijvoorbeeld op vakantie zijn wordt altijd capaciteit beschikbaar gehouden. De internist-nefrologen zijn dagelijks aanwezig. Hierdoor kunnen patiënten direct in het centrum terecht. Naast behandeling voert het dialysecentrum ook laboratoriumonderzoeken, tests en controles uit. Behandeling in het dialysecentrum wordt volledig vergoed door zorgverzekeraars. Kwaliteit Binnen het dialysecentrum wordt zoveel mogelijk getracht het ‘huiskamergevoel’ te creëren. Kleurgebruik, service en aandacht voor details maken het verblijf zo prettig mogelijk. Een vers bereide maaltijd en een flexibele houding ten opzichte van dialysetijd zijn daar maar enkele voorbeelden van. Meer weten Stichting Dialysezorg Nederland Postbus 50010 - 1305 AA Almere tel. 036 540 25 90 info dialysezorg.nl www.dialysezorg.nl
· polikliniek nierfunctiestoornis · eigen laboratorium · ECG · Echo · pre dialyse polikliniek · centrum hemodialyse · peritoneale dialyse · trainingsmogelijkheden PD · thuisdialyse · vakantiedialyse · transplantatie nazorg
Emmeloord
(binnenkort)
Almere Woerden
Dialysetijd is Levenskwaliteit
De uitslag van de kwaliteitstoets van de Nierpatiëntenvereniging spreekt boekdelen; Dialysecentrum Almere staat hoog bovenaan!
Themabijlage urologie
Medicatie is belangrijk Tienduizenden Nederlanders hebben nieren die niet goed werken. Dat kan veroorzaakt zijn door een aangeboren afwijking, een ontsteking of een nierbeschadiging door bijvoorbeeld suikerziekte. Niet alle nierziekten genezen. Petra Griffioen
Eind 2007 stonden er 1.055 mensen op de wachtlijst voor een niertransplantatie. 523 van hen zijn tussen de 16 en 56 jaar. In 2007 werden er 88 niertransplantaties uitgevoerd.
sen vroegen in die tijd hoe ik me voelde en dan wist ik niet goed wat te zeggen. Ik liep niet op wolken, want ik had nog last van de wond. Toch voelde ik wel aan mijn lichaam dat er wat veranderd was. Mijn omgeving vond me ook vrolijker dan anders en dat was prettig om te horen.”
Mijn conditie gaat met de dag vooruit Petra realiseert zich in die tijd pas dat haar leven eenvoudiger gaat worden. “Ik heb altijd beweerd dat dialyse mijn leven niet mocht beïnvloeden, maar het heeft toch een enorme impact gehad op mijn dagelijks leven.” Nog een paar weken later heeft Petra het gevoel
dat ze is begonnen met ‘herleven’ in plaats van overleven. “Het is ongelooflijk wat ik nu weer kan doen. Mijn conditie gaat met de dag vooruit en ik kan weer van alles ondernemen, fantastisch!” Donor Petra is nog steeds bezig met het feit dat ergens een familie een dierbare heeft verloren en toch de moed had om haar de kans op een ‘nieuw leven’ te geven. “Ik vind dat zo’n gigantisch mooi gebaar, waar ik nog elke dag dankbaar voor ben. Ik heb me dan ook voorgenomen er alles aan te doen om te tonen dat ik deze nier waard ben. Al met al ben ik een gelukkig en rijk mens, ik ga nu genieten van alles wat het leven me te bieden heeft.”
A
ls de nieren niet genezen en de nierfunctie voor zestig tot zeventig procent is uitgevallen, spreekt men van chronische nierinsufficiëntie. Een niervervangende behandeling is dan noodzakelijk. Dit komt neer op dialyse of transplantatie. Nierdialyse is een levensreddende behandeling, maar het is en blijft zwaar voor de patiënt. Veel nierpatiënten willen dan ook heel graag een nieuwe nier. Een niertransplantatie kan meer dan vijftig procent van de nierfunctie teruggeven en dat betekent voor de patiënt een grote verbetering in gezondheid en kwaliteit van leven. Niet elke dialysepatiënt komt in aanmerking voor een niertransplantatie, maar het wachten op een nieuwe nier duurt lang. Door een groot tekort aan donoren is de wachttijd voor een nier van een overleden donor opgelopen tot ruim vier jaar.
stoot. Om die kans zo klein mogelijk te maken, slikt een getransplanteerde nierpatiënt daar medicijnen voor. Medicijnen kunnen echter weer bijwerkingen geven die de patiënt overigens over het algemeen wel voor lief neemt. Dr. Ph.M.M. Dooper is internist op de afdeling Nierziekten in het UMC St Radboud in Nijmegen. Zij stelt dat patiënten zeer zorgvuldig hun medicijnen in moeten nemen om de kans op afstoting zo klein mogelijk te maken. Dat noemen we ‘therapietrouw’. Dit is zeer belangrijk, omdat het niet goed innemen van de medicatie tot afstoting of verlies van de nier kan leiden. Therapie-ontrouw is op de lange termijn een belangrijke reden voor transplantaatverlies.”
Overeenkomst Voor sommige nierpatiënten duurt het wachten op een donornier te lang. Maar ook een levende donor zoals een familielid of partner, kan een nier afstaan. De reservecapaciteit van de nieren is heel groot, de donor kan gewoon doorleven met één nier. In de praktijk van dr. Dooper is 50 procent van de donoren afkomstig uit de familie. De andere helft is niet verwant. “Daarbij gaat het meestal om de partner, vriend of vriendin of schoonfamilie. Alleen een donornier van een broer of zus kunnen identieke weefselovereenkomsten hebben en in dat geval is de kans op afstoting het kleinst waardoor er minder medicatie nodig is.”
Donornier Bij een niertransplantatie komt er een donornier in het lichaam van de patiënt. Dit kan een nier van een levende óf van een overleden donor zijn. Na transplantatie is nierdialyse niet meer nodig en veel klachten verdwijnen. Er bestaat altijd een risico dat het lichaam de nieuwe nier af-
De Nierstichting is jarig. Kadotip: word donateur.
Met uw gift komt een toekomst met zo min mogelijk nierziekten en een betere toekomst voor nierpatiënten dichterbij. Kijk op www.nierstichting.nl of bel 035 697 80 55.
Blijf je bekkenbodem de baas Als een lachbui met vriendinnen,
Wat is het probleem?
Hoe kun je dat doen?
Als je bij het lachen, niezen of bij lichame-
De Noorse professor Kari Bø heeft in samen-
naar een aerobicsles gaan of de
lijke inspanning weleens (licht) urine verliest,
werking met Tena een speciaal trainingspro-
dan wordt dat meestal veroorzaakt door
gramma ontwikkeld, bedoeld voor vrouwen
kinderen achterna rennen jou een
verzwakte bekkenbodemspieren. Zwakkere
met (licht) urineverlies: het Corewellness pro-
bekkenbodemspieren zijn vaak het gevolg
gramma. Dit trainingsprogramma bestaat uit
ongemakkelijk gevoel geeft, ben
van zwangerschap, een bevalling of de
jij waarschijnlijk een van de vele
denkt, hebben hier last van. Meer dan een
vrouwen in Nederland die last heeft van een zwakke blaas, ook wel stress- of inspanningsincontinentie
menopauze. Veel meer vrouwen dan je op de vier vrouwen van 35 jaar en ouder heeft in meer of mindere mate last van ongewenst urineverlies. Het komt daarmee even vaak voor als hooikoorts. Wat kun je eraan doen? Het goede nieuws is dat je dit probleem zelf kunt verbeteren of zelfs helemaal verhelpen
genoemd. Je kunt hier nu zelf iets
door de juiste oefeningen te doen. De bekkenbodemspieren, die er onder andere voor
oefeningen voor de bekkenbodemspieren,
aan doen. Er is een speciaal trainings-
zorgen dat de blaas goed wordt afgesloten,
de buik- en rugspieren die gemakkelijk thuis
worden vaak verwaarloosd. Het is echter
kunnen worden gedaan.
programma ontwikkeld waarmee tot
belangrijk juist deze spieren sterker te maken
Door het volgen van dit programma krijgt
zodat zij ongewenst urineverlies kunnen
u bovendien een plattere buik, een betere
70% van de vrouwen volledig van
helpen voorkomen.
houding en minder rugklachten.
haar probleem wordt verlost; het Corewellness programma.
HOE KRIJG IK DIT PROGRAMMA? Je kunt de gratis DVD bestellen op www.tena.nl. (zolang de voorraad strekt). Je krijgt de DVD (gratis) thuisgestuurd. Voor meer informatie bel: 0800 - 022 75 00. Een initiatief van
GRATIS DVD AANVRAGEN? GA NAAR WWW.TENA.NL *Mørkved S, Bø K, Fjørtoft T. Obstetrics and Gynaecology 100(4):730-739, 2002. Het is klinisch bewezen dat de PELVICORE-techniek stressincontinentie verhelpt bij 60 tot 70% van de vrouwen. Zij volgden het programma zes maanden lang elke dag.
Themabijlage urologie
Urineverlies: oefenen of opereren Urine-incontinentie kan veel oorzaken hebben en komt voor bij zowel mannen als vrouwen.
Urine-incontinentie is een klacht die voorkomt op alle leeftijden (ook bij kinderen!) en bij beide geslachten, maar naar verhouding meer bij vrouwen en bij ouderen. Tot het 65e jaar hebben meer vrouwen dan mannen last van stressincontinentie. Daarna neemt het aantal mannen toe. Met het plaatsen van een TVT-bandje kunnen veel vrouwen geholpen worden. De behandeling duurt ongeveer 20 minuten, en de patiënt kan dezelfde dag, of de volgende dag weer naar huis.
B
ij mannen komt urine-incontinentie met name voor na verwijdering van de prostaat. Bij vrouwen is een zeer gevoelige blaas soms oorzaak van het probleem. Vaker wordt de incontinentie veroorzaakt door achteruitgang van het steunweefsel van blaas en plasbuis en het niet goed functioneren van de bekkenbodemspieren. Stressincontinentie, ook wel inspanningsincontinentie genoemd, komt het meest voor en heeft niets met stress te maken. Deze vorm van incontinentie treedt op als er druk op de blaas wordt gezet zoals bij hoesten, sporten of tillen en de bekkenbodemspieren niet meer goed werken. Stressincontinentie is de meest voorkomende vorm bij zowel mannen als vrouwen. Bekkenbodemspieren De bekkenbodemspieren liggen als een verende meebewegende ‘trampoline’ on-
der in het bekken om te gebruiken als er bijvoorbeeld gehoest of gesprongen wordt. Na de beweging horen de spieren weer te ontspannen. Daarbij is op de juiste tijd op de juiste manier aanspannen belangrijker dan absolute kracht. Mevrouw Marieke van Engelenburg-van Lonkhuyzen is voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie bij Bekkenproblematiek. Zij zegt: “Bij te slappe of te gespannen bekkenbodemspieren kan incontinentie ontstaan. Het is echter goed te leren deze spieren op de juiste manier te gebruiken en in veel gevallen lost dat het incontinentieprobleem op. De training bestaat uit het functioneel leren gebruiken van de bekkenbodemspieren. Zowel het op de juiste tijd aanspannen als het ontspannen van deze spieren is erg belangrijk. Mevrouw Van Engelenburg stelt dat veel mensen thuis wel bekkenbodemspieren doen, maar dat soms op een verkeerde manier doen
Wilt u… Schoon & Fris van het toilet? Ervaar dan het unieke comfort van een toiletbidet bril en geniet van de voordelen van een echt bidet maar dan op uw eigen toilet. Een toiletbidet bril is een toiletbril die i.p.v. de bestaande wc bril gemonteerd wordt. Heerlijk na iedere stoelgang automatisch gereinigd worden met zachte warme waterstraal. Zie onze website voor demo’s hoe een toiletbidet bril eigenlijk werkt.
Van der hoek bidet B.V. Darwinweg 4 3225 LZ Hellevoetsluis T: 0181-32 78 76 www.vanderhoekbidet.eu Eigen showroom met 10 modellen… bel of mail voor een afspraak!
waardoor resultaat uitblijft. “Er bestaan bekkenfysiotherapeuten die kunnen controleren of mensen hun oefeningen op de juiste wijze uitvoeren. Als iemand na zes weken zelf oefenen geen verbetering ziet, is het aan te raden om daar eens langs te gaan of contact op te nemen met de huis-
Stressincontinentie is de meest voorkomende vorm bij zowel mannen als vrouwen arts. Het blijkt wel eens dat er allerlei spieren getraind worden, behalve de bekkenbodemspieren. Het is voor een leek ook moeilijk te controleren.” Er is nu ook een speciaal trainingsprogramma, Corewellness genaamd, dat met behulp van
een DVD de bekkenbodemspier-oefeningen uitlegt. Daardoor wordt het veel makkelijker gemaakt om deze spieren thuis te trainen. De DVD is gratis te bestellen op www.corewellness.nl. TVT-bandje Als trainen van de spieren niet of onvoldoende helpt op de langere termijn, kan er bij vrouwen een TVT-bandje worden geplaatst. TVT staat voor tension free vaginal tape. Gynaecoloog Harry Vervest van het St. Elisabeth ziekenhuis in Tilburg legt uit: “Het aanbrengen van een TVT-bandje kan een oplossing zijn als de urinebuis onder de bekkenbodemspieren uitzakt. Met dat bandje zetten we als het ware de urinebuis weer op zijn plek waardoor in de meeste gevallen incontinentie tot het verleden behoort. Het bandje is gemaakt van onoplosbaar hechtmateriaal. Het bindweefsel groeit binnen een paar weken door het geweven materiaal
heen en integreert dan helemaal in het lichaam.” Dokter Vervest vertelt dat het bandje vanaf 1997 geplaatst wordt in Nederland. In 2004 kwam de TVT-O, het voordeel daarvan was dat er een kleinere ingreep nodig was en men sneller herstelde. Sinds kort is er weer een ‘nieuwe versie’, de TVT-S. Dit bandje wordt als het ware achter het schaambeen vastgeplakt. Er zijn geen incisies in de buik meer nodig en het herstel gaat nog sneller. De TVT-S is echter nog niet overal in gebruik. Ik ben er echter heel enthousiast over en gebruik het graag.”
10
Themabijlage urologie
Opereren is lang niet altijd meer nodig Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen, ongeveer één op de tien krijgt het.
P
rostaatkanker ‘groeit’ onder invloed van het mannelijke hormoon testosteron in de cellen van de klierbuisjes van de prostaat. Over de oorzaken is weinig bekend. Wel blijken mannen in Europa en Amerika het vaker te hebben dan mannen in de rest van de wereld. Onderzoekers vermoeden daarom dat westerse voedingsgewoonten zoals veel vet en eiwitten invloed hebben. Ook erfelijkheid speelt een rol. Prostaatkanker geeft in het begin weinig tot geen klachten. Een tu-
mor in de prostaat kan heel klein zijn en blijven, maar de tumor kan ook groeien en daardoor de urinebuis dichtdrukken waardoor plasklachten ontstaan. Door uitzaaiingen naar bot en lymfeklieren ontstaan andere klachten. Prostaatkanker groeit over het algemeen vrij langzaam, de meeste mannen sterven aan iets anders voor ze er last van krijgen. Prostaatkanker kan ook ‘slapend’ aanwezig zijn en nooit problemen veroorzaken. Prostaatkanker heeft niets te maken met seksuele gewoontes en is niet besmettelijk. Behandeling De behandeling van prostaatkanker kan op verschillende manieren: waakzaam volgen; chirurgisch verwijderen van de prostaat; uitwendige bestraling van de prostaat of inwendige bestraling van de prostaat (brachytherapie). Cryotherapie en HIFU-therapie zijn nieuwe behandelmethodes en nog in de experimentele fase. Cryotherapie is ‘bevriezing’ van de kankercellen in de prostaat. Bij de HIFU-therapie (High Intensity Fo-
Overactieve blaas, geen drama Meer dan een miljoen Nederlanders heeft last van een overactieve blaas, een blaas die moeilijk onder controle is te houden.
cussed Ultrasound) worden de kankercellen in het prostaatweefsel door warmte gedood.
Prostaatkanker heeft niets te maken met seksuele gewoontes en is niet besmettelijk Hormoontherapie is een behandeling voor patiënten met uitzaaiingen en vooral gericht op klachtenbestrijding. Door het onderhuids aanbrengen van een implantaatstaafje komen er geleidelijk hormonen vrij die de aanmaak van testosteron stoppen of blokkeren. Daardoor worden de kankercellen inactief. Uroloog Kees van de Beek: “Voorheen waren er staafjes die drie maanden werkten, sinds kort is dat zes maanden. Dat heeft als voordeel voor de patiënt dat hij minder vaak naar de huisarts hoeft en dus minder geconfronteerd wordt met
zijn ziekte.” Van de Beek vertelt dat deze methode alleen geschikt is voor patiënten die goed reageren op hormonen. “De kanker moet ook stabiel zijn, want je ziet je patiënt tenslotte een half jaar lang niet terug en er mag geen risico zijn van een plotseling groeiende tumor.” De laatste jaren zijn er goede resultaten geboekt met een combinatietherapie. “Daarbij combineren we hormoonpre-
paraten met uitwendige bestraling. Dit zorgt voor een versterkt celdodend effect, groter dan bij elk van de behandelingen apart. Een combinatietherapie is altijd tijdelijk en varieert van één tot drie jaar.”
M
als de blaas nog helemaal niet vol is. Een blaasinfectie, bestraling of een vergrote prostaat zijn enkele aanwijsbare oorzaken van een overactieve blaas.
bodemoefeningen uitkomst bieden om de bekkenbodemspieren te leren aanen ontspannen en om ander plasgedrag te leren zoals rustig zitten, de tijd nemen en eventueel het bekken kantelen.” Baat dit ook niet, dan bestaan er medicijnen; tabletten die het aandranggevoel onderdrukken en dus leiden tot minder vaak plassen.”
ensen met een overactieve blaas moeten vaak kleine hoeveelheden plassen. Daarnaast hebben ze moeite hun plas op te houden als ze aandrang voelen. Soms leidt dit tot incontinentie. Normaal gesproken geeft de blaas een paar keer per dag een sein aan de blaasspier die dan samentrekt en die het gevoel geeft dat u naar het toilet moet. Bij een overactieve blaas trekt de blaasspier te vaak zonder waarschuwing samen, ook
Paul Kil, uroloog in het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg, stelt dat in eerste instantie leefadviezen gegeven worden. “Ga geregeld naar het toilet, plas goed uit en drink niet heel veel voor het slapen gaan. Heeft dat allemaal niet het gewenste resultaat, dan kunnen bekken-
Informatie Pieter van Zanten is voorzitter van de Stichting Contactgroep Prostaatkan-
Mannen én vrouwen kunnen een overactieve blaas hebben. “Bij mannen
Prostaatkanker. Hoe nu verder?
Prostaatkanker is een van de meest voorkomende kankeraandoeningen bij mannen. Jaarlijks wordt deze vorm van kanker in Nederland vastgesteld bij ongeveer 10.000 mannen. Ongeveer 75% van hen is ouder dan 65 jaar, hoewel het steeds vaker ook op jongere leeftijd voorkomt. Als prostaatkanker vroegtijdig wordt ontdekt, is de kans op genezing het grootst. Om te onderzoeken of men prostaatkanker heeft, wordt het bloed onderzocht op de zogenoemde PSA-waarde. Zonodig wordt aanvullend een echo van de prostaat gemaakt. Ook een biopsie (het wegnemen van kleine stukjes weefsel) of een mri-scan kunnen worden toegepast. Wat als er bij u prostaatkanker wordt ontdekt? Er zijn wel honderd vragen die bij u opkomen. Maar het belangrijkste is dat u goed geholpen wordt. Alleen de beste artsen en beste behandelingsmethoden zijn goed genoeg. U krijgt immers maar één kans…
Alleen de beste behandeling is goed genoeg als de diagnose prostaatkanker gesteld wordt. Het ProstataZentrum Nord-West (www.pznw.nl) in Gronau (2 km over de grens bij Enschede) staat onder leiding van dr. J.H. Witt en is de absolute nummer 1 in Duitsland op het gebied van urologie en de Da Vinci Prostatectomie, een robotondersteunde operatietechniek, één van de meest geavanceerde
11
Themabijlage urologie
Schrikken en informatie zoeken Prostaatkanker komt bij veel mannen voor. De overlevingskansen zijn echter groter dan bij andere soorten kanker.
B
ker. “We hebben drie doelen: lotgenotencontact, voorlichting en belangenbehartiging.” Van Zanten stelt dat een patiënt alle informatie behoort te krijgen over alle mogelijke behandelingen met de daarbij behorende bijwerkingen. De door hem – met zijn behandelaar – gemaakte keuze dient afgestemd zijn op zijn levensverwachting en passend bij zijn persoonlijkheid. Bij pros-
taatkanker héb je de tijd om een weloverwogen beslissing te nemen, behandeling heeft geen dringende haast. We zetten ons ook in voor goede en volledige informatievoorziening op de websites van ziekenhuizen en daar hebben wij na onze bemoeienis al succes mee gehad.”
hangt het op oudere leeftijd vaak samen met een vergrote prostaat, bij vrouwen is er vaak geen onderliggende oorzaak aan te wijzen”, stelt dokter Kil. Professor Van Kerrebroeck merkt op dat de symptomen bij mannen en vrouwen
hetzelfde zijn, maar dat mannen het vaker verwoorden als ‘prostaatklachten’. “Dat hoeft echter niet zo te zijn, het kan evengoed om een infectie gaan of een andere reden hebben.” Hij vindt een combinatie van oefeningen en medicijnen het beste. “De oefeningen geven een handvat tot meer controle over de blaas, maar voor de meeste patiënten is daarnaast medicatie nodig. Als de oefeningen resultaat geven, kan men eerder stoppen met de medicatie.”
Ga geregeld naar het toilet en plas goed uit
technieken van dit moment. Patiënten uit heel Duitsland en aangrenzende landen komen inmiddels naar Gronau om zich daar te laten opereren. Door de zeer precieze Da Vinci operatietechniek is de mogelijke schade bij een operatie tot een minimum beperkt. In de VS behoort de Da Vinci Prostatectomie al tot de standaardmethode: In dit jaar alleen al werden ongeveer 75% van alle prostaatkankeroperaties op deze manier uitgevoerd.
ob Bartelds hoorde maart 2007 dat hij prostaatkanker in een agressieve vorm had. “Kanker wordt altijd geassocieerd met een levensbedreigende ziekte. Dat was in dit geval niet zo, maar het blijft een heel vervelende mededeling. Iedereen schrikt zich natuurlijk wezenloos, maar dat gevoel ebt weg.” Vanaf het moment van de diagnose verdiepte hij zich in manieren om van zijn kanker af te komen. “Dat was ook de lastigste tijd, informatie zoeken, nadenken over wat ik wilde. Na overleg met artsen en specialisten koos ik uiteindelijk voor verwijdering van mijn prostaat met de ‘Da Vinci-robot’.” Een ingreep die minder belastend is voor het lichaam, omdat er geen grote wond is en het herstel iets sneller gaat. “In het buitenland heeft men meer ervaring met deze methode, ik ben dan ook in Belgie geopereerd. De Nederlandse ziekenhuizen zijn echter hard op weg hun expertise te vergroten.” Bob had na de operatie last van incontinentie, na enige maanden bekkenbodemspieroefeningen was dit echter over. “Als er tijdens de operatie geen zenuwen beschadigd zijn, komt dat meestal weer goed.” Dat geldt niet voor de erectiestoornissen die vaak optreden na verwijdering van de prostaat. “Een normale erectie is er niet meer bij en ik weet niet of dit nog verbetert.
Natuurlijk bestaan ook daar oplossingen voor zoals injecties of pillen, maar dergelijke hulpmiddelen werken niet bij iedereen. Mannen die hun prostaat laten verwijderen, moeten zich deze gevolgen goed realiseren.” Bij Bob werd voor de operatie gezocht naar uitzaaiingen, die
Elk kwartaal ga ik op controle, dat blijft spannend waren er niet. “De kans dat de kanker terugkomt is echter rond de vijftig procent. Elk kwartaal ga ik op controle, dat blijft spannend.” Het leven van Bob is niet dramatisch veranderd na zijn opera-
Complicaties zoals incontinentie en impotentie tot minimum beperkt De totale verwijdering van de prostaat door middel van een operatie geeft over het algemeen een goede kans op volledige genezing. Bij de Da Vinci methode bedient de urologisch chirurg een paar mechanische robotarmen die met extreme precisie hun werk doen in een zeer klein operatiegebied op een minimaal invasieve manier. De specialist maakt eerst een paar kleine incisies (sneetjes) in de buik waar doorheen de instrumenten worden ingebracht. Voordeel is dat er geen grote buikoperatie meer plaats hoeft te vinden. Hierdoor is er een kortere ziekenhuisopname en ook voelt de patiënt minder pijn na de ingreep. Bovendien is er minder bloedverlies en is de kans op complicaties zoals incontinentie en impotentie vele malen kleiner. De DaVinci operatietechniek wordt ook toegepast bij blaas- en niertumoren.
tie. “Je houdt er in je achterhoofd rekening mee dat de kanker terug kan komen, maar verder heeft het weinig invloed op mijn doen en laten.” Hij kwam na zijn operatie in contact met ‘Blue Ribbon’, waar hij enkele maanden later voorzitter van werd. De Stichting Blue Ribbon is een organisatie die gezonde mannen bewust wil maken van de prostaat en het risico van prostaatkanker. De activiteiten van de stichting richten zich op het doorbreken van het taboe rond de prostaat. Blue Ribbon is een initiatief van de patientenorganisatie Stichting Contactgroep Prostaatkanker (SCP), en krijgt voor haar activiteiten de steun van KWF Kankerbestrijding en de Nederlandse Vereniging voor Urologie.
Tips & trucs • Eet geen blaasprikkelende kruiden en specerijen. • Drink regelmatig en niet te veel ineens. • Ga om de twee uur naar het toilet, ook als er geen aandrang is. • Doe bekkenbodemspieroefeningen.
Vergoeding In de meeste gevallen worden de kosten volledig vergoed door de zorgverzekeraar en zorgt ROOS ervoor dat u binnen een week geholpen kunt worden.
Meer informatie? Bij Roos Medische Dienstverlening kunt u terecht voor medisch advies en medische diensten die in Nederland moeilijk verkrijgbaar zijn of voor behandelingen waar een lange wachttijd voor is. Daarnaast is ROOS het Nederlandse callcenter van PZNW en kunt u via ROOS bij het PZNW terecht voor een uitgebreide prostaatkanker screening. Voor meer informatie over ROOS medische dienstverlening en de behandeling met betrekking tot o.a. prostaatkanker, of voor het maken van een afspraak kunt u bellen met 0800 22 0005 of de website bezoeken www.roosmed.nl.
12
Themabijlage urologie
Altijd op zoek naar een toilet
Voor mijn zoon hoort de incontinentie gewoon bij mij.” De situatie van Ingeborg verbetert nooit meer. “Mijn blaasfunctie kan zelfs zomaar weer helemaal stoppen. Op slechte dagen is dat een grote belasting, op goede dagen denk ik er amper over na.”
Niemand praat graag over zijn of haar incontinentieprobleem. Het is één van de taboes in Nederland. Toch hebben veel mensen in meer of mindere mate met incontinentie te maken.
Ik ga elke week een keer zwemmen, dat vind ik heerlijk
D
e 36-jarige Ingeborg kreeg tien jaar geleden een herseninfarct. Eén gevolg daarvan was dat haar blaasfunctie er mee stopte. Ingrid vertelt: “Na twee grote operaties en een kleinere werkte mijn blaas weer. Niet optimaal, maar alles is beter dan een catheter.” Ingeborg kan haar plas gewoon niet ophouden, het loopt weg zonder dat ze dat wil. “Bij lange autoritten is dat heel lastig en ook ’s nachts geeft het problemen. Omdat ik linkszijdig verlamd ben, kan ik niet zo snel uit bed komen om naar het toilet te gaan.”
Ingeborg gebruikt incontinentiemateriaal waar ze tevreden over is. Dat materiaal is voor haar voldoende om redelijk ‘normaal’ te leven al heeft haar incontinentie zeker invloed op haar dagelijks leven. “Ik moet er altijd aan denken om mijn ‘materiaal’ mee te nemen als ik ergens naar toe ga. Net zoals schoon ondergoed, want een ongelukje is zo gebeurd. Staan er lange autoritten op het programma, dan zoek ik van tevoren op waar de tankstations zijn en waar ik dus naar het toilet kan.”
Zwemmen Ondanks haar incontinentie geniet Ingeborg van het leven. “Ik ga elke week een keer zwemmen, dat vind ik heerlijk. Dan ga ik tussentijds natuurlijk wel een paar keer naar het toilet, maar het zwemplezier is er niet minder om.” Haar zoon van tien gaat ook goed met de incontinentie van zijn moeder om. “Hij denkt vaak aan mijn spulletjes als we weggaan en als er anderen bij zijn, is hij daar heel discreet in. Ik schaam me er zeker niet voor, maar het is ook weer niet zo dat iedereen het hoeft te weten.
Verschillende operaties Chantal had na drie zware bevallingen een ‘zwaar gevoel onderin haar buik’. “Ik dacht dat het erbij hoorde en vanzelf over zou gaan. In 1989, elf jaar na de laatste bevalling, kreeg ze last van stressincontinentie. “Ik sportte veel in die tijd, dus dat was echt een probleem.” Er volgde een burchoperatie(de ophanging van de blaas). “Daarna ging het een tijdje goed, het zware gevoel in mijn buik hield echter wel aan.” In 1990 begon ze met hardlopen en naast de toen urge-incontinentie (altijd ongewild urineverlies) kwam er ontlas-
ting incontinentie bij. Chantal belandde uiteindelijk bij een uroloog en proctoloog in Maastricht waar bleek dat haar bekkenbodem niet meer werkte en ze veel verzakkingen had. “Er volgden vele operaties en omdat een nieuwe kringspier niet mogelijk was, werd een colostoma ( uitgang op de dikke darm) aangelegd. Hier ben ik heel blij mee en het probleem van de ontlasting is onder controle.” Het urineprobleem werd opgelost door een neurostimulator te plaatsen. Dit werkte aanvankelijk erg goed. “Na een rectum amputatie heb ik deze (tijdelijk) uitgezet vanwege een darmverstopping. Al het mogelijke is gedaan, om kwaliteit van leven te verbeteren Soms heb ik toch nog verband nodig om licht verlies op te vangen. Ik leef nu mijn leven ondanks de incontinentie en ik schaam me er niet voor. Er is nog zoveel te doen en te beleven.” Chantal geeft voorlichting over incontinentie en is bestuurslid van de stomavereniging en contactpersoon voor de vereniging voor Neurostimulatie (PVVN). “Kwaliteit van leven hangt volgens mij van je karakter af ”, besluit ze.
”Kan ik mijn incontinentie verbanden vergoed krijgen?” Dit is zomaar een voorbeeld van de problemen en vragen waarmee klanten bij CombiCare aankloppen. CombiCare houdt rekening met de persoonlijke situatie van de klant. Wilt u weten wat voor u de meest geschikte oplossing is, neem dan contact op met één van onze specialistische verpleegkundigen! Wist u trouwens dat in veel gevallen incontinentiehulpmiddelen gewoon vergoed worden?
CombiCare meer zorg minder zorgen! O
Leverancier van medische hulpmiddelen
O
Contracten met alle zorgverzekeraars
O
Gratis thuisbezorging (volgende werkdag)
O
Advies door specialistisch verpleegkundige
O
Keuzevrijheid in alle merken
Bel voor meer informatie:
0800-0237835 (Gratis)
CombiCare de natuurlijke keuze
C OMBIC ARE medische hulpmiddelen
CombiCare BV
Antwoordnummer 10056 2800 VB GOUDA
13
Themabijlage urologie
Drie oorzaken van blaasontsteking Jaarlijks zijn er tachtig vrouwen van de duizend vrouwelijke patiënten bij de huisarts met een urineweginfectie. Meestal is dit een blaasontsteking en soms nierbekkenontsteking. Bij mannen komt een blaasontsteking in veel mindere mate voor, minder dan tien per duizend.
B
laasontstekingen komen van alle infecties het meest voor en ontstaan als bepaalde bacteriën in de blaas komen, zich daar vermenigvuldigen en zich hechten aan de blaaswand. Door die hechting ontstaat er een ontstekingsreactie met pijnklachten. De binnenzijde van de blaas raakt daarbij wat beschadigd en daardoor ontstaat ook het gevoel vaak te moeten plassen. Er kunnen kleine bloedinkjes optreden, zodat er soms bloed bij de urine zit. Uroloog Ernst van Haarst van het St. Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam stelt: “Het zijn bijna altijd bacteriën die zich oorspronkelijk in de darm en dus ook in het anale gebied bevinden die dan via de plasbuis (dus buitenom) de blaas bereiken. Het lichaam heeft enkele natuurlijke belemmeringen om het binnendringen in de blaas te voorkomen. Bij de vrouw is dat de vagina, waarin ook gezonde bacteriën leven die het ‘oprukken’ naar de blaas van de darmbacteriën bemoeilijken. Een gezond slijmvlies van plasbuis en blaas heeft ook eigenschappen die aanhechting van de bacteriën bemoeilijken. Daarbij speelt vermoedelijk de samenstelling van de urine ook een
rol. Ten slotte worden bacteriën die op weg zijn naar of zich in de blaas bevinden door het plassen uitgespoeld. Mannen hebben het voordeel dat de uitmonding van de plasbuis zich veel verder van het anale gebied bevindt en dat de weg door de plasbuis naar de blaas veel langer is. Bij mannen komen blaasontstekingen daarom veel minder voor.” Oorzaak De oorzaak van een blaasontsteking is vaak niet duidelijk. “Het is waarschijnlijk een samenkomst van enkele ongunstige factoren. Seksuele activiteiten vormen de belangrijkste risicofactor, omdat bacteriën uit het anale gebied dan makkelijker in aanraking komen met de plasbuis. Ook zijn er patiënten met een verhoogde vatbaarheid, bij wie blaasontsteking vaker in de familie voorkomt.” Soms spelen al bekende ziekten een rol, vooral suikerziekte of ziekten waardoor de algemene weerstand is verminderd. Bij de meeste vrouwen ligt er geen lichamelijke afwijking aan ten grondslag, ook niet als er vaker ontstekingen zijn of als er koorts optreedt. “Natuurlijk zijn er mensen waar er wel zo’n duidelijke oorzaak is, bijvoor-
beeld bij aangeboren afwijkingen, littekens door eerdere operaties of infecties, of bij oudere mannen een vergrote prostaat waardoor het plassen wordt bemoeilijkt.” Behandeling De behandeling van een blaasontsteking gebeurt met antibiotica. “Bij gezonde vrouwen zijn dat meestal korte kuurtjes van drie tot vijf dagen, afhankelijk van het gekozen middel. Indien er meerdere
kuren zijn genomen, kunnen de bacteriën ongevoelig worden voor een bepaald antibioticum. Afhankelijk van de ernst en hoe vaak het optreedt kan er gezocht worden naar ‘echte’, zoals gezegd vrij zeldzame, ernstiger oorzaken, maar te vaak wordt vergeten dat het een combinatie is van seks, ‘aanleg’ en mogelijk te weinig drinken. Die oorzaken moeten dan zo mogelijk worden weggenomen of verminderd worden. Andere behandelingsvormen zijn er niet.”
Direct plassen na seks zou een goede manier zijn om een blaasontsteking te voorkomen. Dr. van Haarst stelt dat uit wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat het niet of nauwelijks een rol speelt. “Cranberryproducten kunnen wel een beschermende werking hebben. Bepaalde stoffen uit die bessen bemoeilijken het aanhechten van de bacteriën in de blaas. Het is dus geen garantie en het werkt misschien niet bij iedereen.”
5RINEVERLIES +IES VOOR HET COMFORT VAN !BSORIN &INETTE
!BSORIN &INETTE $E VORM VAN !BSORIN &INETTE