Update. Ombudsman Financiële Dienstverlening mr. Nol Monster: Zorgplicht is de ander behoeden voor stommiteiten

Update. Vakblad over pensioen. Nr. 2 2012.

Ombudsman Financiële Dienstverlening mr. Nol Monster:

Zorgplicht is de ander behoeden voor stommiteiten. Enrico den Daas van RAAT Adviesgroep:

Mijn visie staat haaks op het standpunt van de AFM: pensioen móet je er juist bij doen.

Inhoudsopgave Voorwoord Zorgplicht is de ander behoeden voor stommiteiten

4

Interview met mr. Nol Monster, Ombudsman Financiële Dienstverlening Door Georges Biever, senior jurist praktijkgroep Pensioenrecht en Geert de Vries, freelance copywriter

Klantloyaliteit meten met NetPromotorScore: Op zoek naar fans!

12

Door Bettine Schipper, manager Klantoriëntatie en Aglaya Korthouwer, marktonderzoeker

Collectieve actuariële gelijkwaardigheid bij collectieve waardeoverdracht

14

Door Wim van Kouteren, senior compliance officer

Korte Update

21

Door Hans van den Berg, Fiscale Zaken

De werknemer die met pensioen gaat

22

Door Marion Boom, technisch productmanager

Voorwoord

Zorgvuldig Zorgplicht is een term die maar al te vaak in de pensioenwereld wordt gebruikt. Afgelopen maand hadden we een

Opleiding Wft Pensioen is stiekem leuk

26

Interview met Enrico den Daas van RAAT Adviesgroep Door Danny van Harmelen, relatiemanager en Geert de Vries, freelance copywriter

Marktonderzoek en pensioen

32

Het level playing field volgens Zwitserleven

34

leuk interview met de Financiële Ombudsman Nol Monster, waarmee we spraken over zorgplicht. In zijn ogen is zorgplicht niet meer dan de plicht om zorgvuldig te zijn. En dan vooral als de ene partij meer kennis van de risico’s heeft dan de andere partij. Het is dan je plicht om deze kennis te delen. Verder spraken we met hem over een snellere en verdere verhoging van de AOW-leeftijd. Ook vindt hij dat zorgverleners problemen hebben om fouten toe te geven. Minister De Jager heeft onlangs zijn standpunt kenbaar gemaakt over level playing field. Dat kwam ongeveer op

Door Bas Smelt, segmentmanager MKB

What business are we in?

37

Column door Ludo Voorn, directeur Marketing

hetzelfde moment als de introductie van Zwitserleven PensioenServices. Een formule die we beschikbaar stellen voor werkgevers die zonder pensioenadviseur komen te zitten. Bijvoorbeeld als gevolg van het verlies van de Wft-pensioenvergunning. In deze Update leest u de gedachte achter het concept PensioenServices en hoe dit aansluit op, of misschien wel verder gaat dan het level playing field volgens De Jager. In een interview met directeur-eigenaar Enrico den Daas van RAAT Adviesgroep in Utrecht spreken we ook over PensioenServices. Maar ook over de opleiding Wft pensioenverzekeringen, die hij stiekem een hele leuke cursus vindt. Zij zijn een generalistisch kantoor en willen dat blijven, omdat daar de toegevoegde waarde als adviseur ligt. Natuurlijk hebben we in Update weer een column opgenomen en nog meer inhoudelijke pensioenonderwerpen. Zo onderzoekt Wim van Kouteren in zijn artikel hoe aan het vereiste van collectieve actuariële gelijkwaardigheid kan worden voldaan. Een leerzaam artikel. Veel leesplezier! Rolf van Woerkom directeur Marketing en Verkoop

Update: Hét vakblad voor personen die werkzaam zijn op het gebied van pensioen. Update is een uitgave van Zwitserleven en verschijnt vier keer per jaar. Redactie: Marion Boom, Arjan Bosma, Peter Keizer, Bettine Schipper, Bas Smelt, Albertjan ten Thije, Wim van Kouteren. Vormgeving: Ecco Fatto! / JeanPaul Commandeur. Deze Update is verder tot stand gekomen m.m.v.: Georges Biever, Aglaya Korthouwer, Thomas Hupkens, Danny van Harmelen, Hans van den Berg, Ludo Voorn en Geert de Vries. Redactie adres: Zwitserleven, Redactie Update, Burgemeester Rijnderslaan 7, 1185 MD Amstelveen. Telefoon 020-3478206, e-mail: [email protected]. Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden uitgever en samenstellers geen aansprakelijkheid voor eventuele (druk-)fouten en/of onvolkomenheden. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Zwitserleven.

3

Interview door Georges Biever, senior jurist praktijkgroep

Ombudsman Financiële Dienstverlening mr. Nol Monster:

Pensioenrecht en Geert de Vries, freelance copywriter Fotografie door Erik Hijweege

‘Rechtvaardigheid is mijn maatstaf’. En: ‘Ik ben niet van de coulance’. Dat zegt ex-politieman en oud-rechter mr. Nol Monster (66). Sinds 1 oktober 2010 vervult hij de functie van financiële ombudsman bij het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid). Een ideale plek voor deze vitale en scherpzinnige AOW’er, voor wie langer

Zorgplicht is de ander behoeden voor stommiteiten

doorwerken geen plicht is maar een bewuste keuze. ‘Ik ga elke dag met

D

immens plezier naar Den Haag.’

Donderdagochtend, even voor

bezig met het oplossen van problemen

negenen. De dag is nog jong, maar

tussen mensen. Met vrede brengen.

financiële ombudsman Nol Monster is

Dat geldt voor het strafrecht, maar

duidelijk geen ‘slow starter’. De

evenzeer voor mijn specialisatie: het

ontvangst in zijn werkkamer bij het

civiele recht. In civiele procedures

Kifid is energiek, hartelijk, amicaal, en

staan twee partijen tegenover elkaar

aan alles is te merken dat hij zin heeft

die een zakelijk conflict hebben en,

in het gesprek. Wanneer we als

vaak ondersteund door advocaten,

openingsvraag refereren aan zijn lange

allebei met een goed beargumenteerd

carrière bij de politie en de rechterlijke

verhaal komen. Als rechter moet je

macht (zie kader) en informeren naar

beslissen wie er meer gelijk heeft dan

de overeenkomsten met z’n huidige

de ander. Dit ‘labiele evenwicht’ maakt

functie, zit hij meteen op z’n praat­

het niet eenvoudig, maar daardoor

stoel. Monster: ‘Of je nu bij de politie

juist extra boeiend. Boeiender in elk

werkt, bij de rechterlijke macht of bij

geval, vind ik, dan het strafrecht, waar

het Openbaar Ministerie, je bent altijd

sprake is van een ‘stabiel evenwicht’: >>

Mr. A.C. Monster (Nol) (1946) koos na de middelbare school voor een loopbaan bij de politie. Hij ging naar de politieacademie en vervulde tot 1982 verschillende functies bij het politiekorps van Den Haag. In de avonduren studeerde hij Nederlands recht aan de Rijksuniversiteit Utrecht, met als specialisatie civiel recht. In 1982 stapte Nol Monster over naar de rechterlijke macht. Hij werkte achtereenvolgens als rechter in Amsterdam en Haarlem, en was van 1994 tot 1997 hoofdofficier van justitie in de politieregio Zaanstreek-Waterland. Vanaf 1997 was Monster werkzaam als vicepresident van de rechtbank van Haarlem, een functie die hij op 1 oktober 2010 neerlegde vanwege zijn benoeming tot Financiële Ombudsman van Kifid. Tevens is hij lid van de Raad van Toezicht van de Epilepsiekliniek. Nol Monster woont in Leiden, is getrouwd, heeft vier kinderen en een kleinzoon (4) en kleindochter (1). Zijn hobby’s, naast z’n werk, zijn bridgen, reizen en lezen.

5

“

Jaarlijks belanden zo’n 4.000 geschillen op mijn bureau. Sometimes you win, sometimes you loose.

”

negen van de tien verdachten leggen

eigen afwegingen. Door mijn ervaring

bespreken. Met ‘voorbedachte rade’.

een bekentenis af, waarna je je als

in de rechterlijke macht, met alle

Bij zo’n mondelinge behandeling,

rechter feitelijk alleen hoeft te buigen

beroepsmogelijkheden, ben ik

waarbij partijen elkaar onder mijn

over de strafmaat. In mijn functie als

vergroeid met dit systeem van her­

leiding in de ogen kunnen kijken,

ombudsman heb ik met hetzelfde

beoordeling. Het hoort erbij: ‘some­

komen ze er namelijk negen van de

labiele evenwicht te maken als in de

times you win, sometimes you loose.’

tien keer gezamenlijk uit. Het liefst zou ik alle zaken mondeling

civiele rechtspraak. Jaarlijks belanden zo’n 4.000 geschillen op mijn bureau,

In een interview in het Financieel

behandelen, maar helaas… mijn

allemaal klachten die door de juristen

Dagblad (16/2/2011) zegt u: ‘Gezond

reikwijdte is beperkt. Het maximum

van de bank of verzekeraar in de

verstand, redelijkheid en billijkheid

ligt op honderd per jaar.’

interne procedure zijn afgewezen,

zijn de ‘rhythm & blues’ van het recht’.

terecht of onterecht. Bij de beoor­

Wat zijn de ‘rhythm & blues’ in uw

In hetzelfde interview stelt u dat

deling heb ik maar één maatstaf en dat

werk als ombudsman?

financiële dienstverleners problemen hebben om fouten toe te geven. Is dat

is mijn eigen rechtvaardigheidsgevoel. In gemiddeld 30% van de zaken is er

‘Het echte ombudsmanwerk is in mijn

op grond van onrechtvaardig handelen

ogen dat als iemand een punt heeft, je

van de bank of verzekeraar reden om

naast hem gaat staan en dat punt voor

‘Ja, en dat zal ook niet snel veranderen,

de klager in het gelijk te stellen; de

hem waarmaakt door te bemiddelen.

want fouten erkennen is de mens

resterende 70% wijs ik af. Daarvan

Alles begint dan ook met één kern­

vreemd. Niemand vindt het fijn om te

gaat een beduidend aantal naar de

vraag: is er een fout gemaakt? Is

worden geconfronteerd met eigen

Geschillencommissie; circa 30% krijgt

sprake van tekortschieten? Heeft de

tekortkomingen. Zodra je op een

dan vervolgens alsnog gelijk. Soms

klager een punt? Is dat niet het geval

misser wordt gewezen, is je primaire

denk ik na zo’n uitspraak ‘nou moe,

en heeft iemand geen poot om op te

reactie: ‘het is niet waar, dat klopt

hier ben ik het niet mee eens’, maar ik

staan, dan wijs ik de klacht schriftelijk

niet’. Je schiet direct in de verdediging

uiteindelijk zijn er schikkingen

voel me nooit in m’n kuif gepikt. De

af. Geen geschipper; ik ben niet van de

en gaat, hup, meteen een argument

getroffen. Alles ligt vastgespijkerd,

Geschillencommissie kijkt met nieuwe

coulance. In de andere gevallen

zoeken hoe het zover heeft kunnen

dat is de realiteit. Consumenten die

ogen naar het dossier en maakt

probeer ik meer dan mijn voorganger

komen. Doe ik ook, hoor! Dat vast­

het niet met het aanbod eens zijn,

binnen het ‘labiele evenwicht’ haar

Wabeke om zaken hier aan tafel te

stellend, adviseer ik elke organisatie

kunnen nog steeds bij Kifid

om de interne klachtenprocedure

aankloppen, maar er valt voor mij

dusdanig in te richten dat het

niets meer te bemiddelen. Het staat

commer­ciële aspect – wat gaat het ons

verzekeraars uiteraard vrij om in

kosten? – de besluitvorming niet kan

specifieke gevallen een aparte regeling

nog steeds zo?

te treffen, maar als zij dat niet willen, is er maar één route: het dossier

kunnen opereren, ook de betrokken

voorleggen aan de Geschillen­

functionarissen. Als zij vaststellen dat

commissie, zodat die er meervoudig

een klacht gerechtvaardigd is, moet je

en bindend naar kan kijken. Op grond

dat als management niet uit financiële

van een nieuwe bepaling in mijn

of commerciële overwegingen kunnen

reglement kan ik dit soort zaken

overrulen. Dan moet je eieren voor je

rechtstreeks in handen van de

geld kiezen en op de blaren gaan

commissie leggen. En dat doe ik,

zitten. Een fout is een fout.’

ook in het belang van de consument: vaart in het dossier!’

U bemiddelt niet meer in ‘woekerpoliszaken’, waarom?

Binnenkort verschijnt het jaarverslag van Kifid over 2011. Vorig jaar

6

“ ”

beïnvloeden. Niet alleen de klachten­ instantie moet volstrekt onafhankelijk

Als zij vaststellen dat een klacht gerechtvaardigd is moet je eieren voor je geld kiezen en op de blaren gaan zitten.

‘Mijn voorganger Wabeke is na

benadrukte u dat ‘een niet gering deel

intensief overleg met partijen een

van de klachten is terug te voeren op

compensatieregeling overeen­gekomen,

onduidelijke informatie over afspraken

in totaal voor zo’n € 3 miljard.

en slechte communicatie.’ Wat waren

Die regeling is bekritiseerd, maar

de opmerkelijkste klachten in 2011?

>>

7

“

Het is de hoogste tijd dat dit verdienmodel, waarbij van alles achter het gordijn gebeurt, wordt verboden.

‘Ook in 2011 vloeiden de meeste

‘Ik zie het woord zorgplicht inderdaad

klachten voort uit de starheid van

te pas en te onpas verschijnen.

financiële dienstverleners en hun

Opmerkelijk, want het begrip komt

gebrekkige manier van commu­ni­

alleen voor in jurisprudentie van de

ceren. Om een voorbeeld te geven:

Hoge Raad: de bijzondere zorgplicht,

als banken afspreken dat je zes weken

gelet op de maatschappelijke positie

voor het aflopen van de rentevast­

en functie van banken, om mensen

periode een nieuw rentevoorstel krijgt,

tegen eigen stompzinnigheid te

komen ze dat rigide na. Het maakt

behoeden. De Wft spreekt nergens

daarbij geen zier uit of je als consu­

over zorgplicht, maar wel over

ment behoefte hebt aan meer

zorgvuldigheid. Zorgplicht is dan ook

bedenktijd omdat je je zorgvuldig wilt

niets anders dan de plicht om

oriënteren op alternatieven. En

zorgvuldig te zijn. Daaronder versta ik

reageer je te laat op het aanbod of

geen pampergedrag, bemoeizucht en

niet? Dan zit je weer voor een volgende

bevoogding. Ieder mens is in mijn visie

renteperiode aan die bank vast­

vrij om te doen en te laten waar hij zin

geklonken. Of je moet, als je toch wilt

in heeft. Maar kom je om een advies of

overstappen naar een andere partij,

is sprake van een contractuele relatie

“ ”

een boete betalen. Want regels zijn

waarbij de ene partij de risico’s veel

regels! Dat noem ik starheid. Mijn

beter kent dan de andere, dan is het

advies aan banken en verzekeraars is:

zorgvuldig als hij dat vertelt en die

de tijden zijn veranderd, speel

kennis met je deelt.’

eindelijk eens in op de wensen van klanten, luister naar wat ze willen,

Waar houdt de ‘zorgplicht’ op en

stel je flexibel op en denk mee in

begint het zelf nadenken van de klant?

oplossingen. Daarmee kun je veel klachten zelf voorkomen!’

Mijn advies aan banken en verzekeraars is: de tijden zijn veranderd, speel eindelijk eens in op de wensen van klanten.

”

dommer voordoet dan je bent’. Maar

Hoe kijkt u aan tegen het

dat wil niet zeggen dat een bank,

provisieverbod?

verzekeraar of adviseur zich kan verschonen door naar de eigen

‘Ik juich het van harte toe. Na mijn

verantwoordelijkheid van de klant te

aantreden als financiële ombudsman

wijzen; het is zelfs volstrekt irrelevant.

heb ik met toenemende verbijstering

Ook al is een consument superslim,

geconstateerd hoe het huidige

dan nog ontslaat dat hen niet van de

verdienmodel van intermediairs

verplichting om risico’s expliciet te

functioneert, beter gezegd dis­

benoemen. Natuurlijk moet een klant

functioneert. Neem de kwestie van de

altijd zelf blijven nadenken. Is dat niet

meegefinancierde koopsommen,

gebeurd, dan kom je hoogstens uit

schandalig! Het is mensen voorliegen

bij ‘medeschuld´. Dat punt is echter

en bestelen, puur uit eigen winstbejag.

alleen interessant voor de schade­

Luister, iedereen moet leven en met

verdeling, niet voor de kernvraag of

geld verdienen is niks mis. Toen ik

de financiële dienstverlener in zijn

wegging bij de rechtbank, kreeg ik van

plicht om zorgvuldig te handelen is

mijn collega’s een tegeltableau met

tekortgeschoten.’

‘wijsheden’ die in de loop der jaren

>>

‘Zeker bij beleggingsklachten kom ik regelmatig tegen dat consumenten

Iedereen heeft tegenwoordig de mond

een houding innemen van ‘ik nie

vol van de ‘zorgplicht’ van financiële

weten’. Ik spreek ze daar altijd op aan,

dienstverleners. Is er wel zoiets als een

in de zin van: ‘Jij kunt best tot tien

zorgplicht en wat verstaat u eronder?

tellen, ik vind het vervelend als je je

8

9

uit mijn mond waren opgetekend. Eén

rechterlijke macht, waar je tot je 70ste

daarvan luidt: ‘Waar gewerkt wordt,

mag aanblijven. Dat is dus altijd mijn

moet betaald worden’. Natuurlijk snap

pensioenhorizon geweest en dat is het

ik dat een adviseur niet voor niets

nog steeds. Ik ga elke dag met immens

werkt, maar hoeveel ik precies voor

veel plezier naar m’n werk, geniet van

zijn dienstverlening betaal, wordt me

deze baan en ben – afkloppen! –

niet verteld. Het is dus de hoogste tijd

kerngezond.’

dat dit verdienmodel, waarbij van alles

“ ”

achter het gordijn gebeurt, wordt

Hoe kijkt u aan tegen een snellere en

verboden. Hetzelfde geldt voor de

verdere verhoging van de AOW-leeftijd?

distributievergoedingen in de beleggingswereld. Ik vind het prima

‘Puur rekenkundig. Het is gewoon een

dat minister De Jager dit wil gaan

gegeven dat we na de Tweede Wereld­

aanpakken.’

oorlog een geboortegolf hebben gehad. Die ‘babyboomers’ zijn nu

Kifid is eind 2011/begin 2012 los­

allemaal 65 jaar; ik ben daarvan hét

gekoppeld van de financiële sector,

schoolvoorbeeld. We worden boven­

met als doel de onafhankelijkheid en

dien steeds ouder. Om de AOW

de zorgvuldigheid van de klachten­

betaalbaar te houden, moeten we de

afhandeling te waarborgen. Uw positie

tering naar de nering zetten en langer

als ombudsman is daarbij versterkt.

doorwerken; het is linksom of rechts­

In welke zin?

om. In sommige beroepen kan dit

Om de AOW betaalbaar te houden, moeten we de tering naar de nering zetten en langer doorwerken.

echter slecht uitpakken. Je zult maar ‘Voorheen kreeg ik uit diverse hoeken

stratenmaker of metselaar zijn, dan

het verwijt dat ik niet onafhankelijk

ben je op een bepaald moment

zou zijn. Volstrekte lariekoek. Ik ben

versleten. Je moet er toch niet aan

voor vijf jaar benoemd, heb een vast

denken dat je na je 65ste nóg een paar

salaris en het bestuur kan me niet

jaar de weg van Leiden naar Stompwijk

ontslaan. Er is bovendien nog nooit

moet straten!? Ook in lichte beroepen

een bestuurslid uit de financiële

kan de inspanning trouwens groot zijn.’

wereld geweest die zich met mijn werk heeft willen bemoeien. Dat is ook

Welk beeld heeft u bij het

onbestaanbaar! Door de bestuurs­

Zwitserlevengevoel?

wisseling bij Kifid is het beeld van mijn onafhankelijkheid scherper voor de

‘Met pensioen gaan betekent voor mij

buitenwereld neergezet. Anders

dat de echte vrijheid begint. Het alles

gezegd, de schijn van partijdigheid is

mogen en niets meer moeten. Het

weggenomen. Ik kan bovendien zaken

eerste beeld dat dan bij me opkomt, is

sneller doorverwijzen naar de

reizen, veel reizen. Heerlijk, heerlijk,

Geschillen­commissie. Verder is er

heerlijk! Ik kan me daarbij helemaal

niets veranderd: ik was onafhankelijk

herkennen in de plaatjes en de

en ik ben onafhankelijk.’

televisiecommercials van Zwitserleven. Daarnaast heb ik een grote boeken­

De AOW-leeftijd gaat in twee stappen

kast waarvan een derde ongelezen is.

omhoog naar 67 jaar. U bent al AOW-

En ik ben een fanatiek bridger. Ik zal

gerechtigd en werkt door. Waarom?

me dus geen moment vervelen. Maar zover is het voorlopig nog niet.

‘Omdat ik werken leuk vind en er

Ik hoop dat ik gezond blijf, zodat ik

veel energie uithaal. In 1982 ben ik

mijn vijfjaarstermijn als ombudsman

van de politie overgestapt naar de

helemaal kan volmaken!’

<<

11

Door Aglaya Korthouwer (links), marktonderzoeker en Bettine Schipper (rechts), manager Klantoriëntatie

De mening van klanten is belangrijker dan ooit. Alleen als zij echt enthousiast over je zijn, bevelen ze je producten en

Aanbevelers

diensten aan bij familie, vrienden, collega’s en bekenden.

-

Criticasters

=

NPS

Sinds 4 jaar zet Zwitserleven een instrument in waarmee wordt gemeten hoe waarschijnlijk het is dat een klant ‘promotor’ wordt van het bedrijf: de Net Promotor Score (NPS).

Klantloyaliteit meten met NetPromotorScore: Op zoek naar fans!

I

Resultaten Corporate Clients

de meeste organisaties hebben een NPS tussen 5 en 10 procent.

Corporate Cliënts scoorde dit jaar een NPS van 8.2%. Dit is

Top 3 meest aanbevolen producten zijn: luiers, bier en huid-

5.7% hoger dan 2010. Een mooie stijging en vergeleken met

verzorging.

andere bedrijven binnen de financiële branche een goede score. Er zijn ook verbeterpunten naar voren gekomen. Bij-

Verzekeringen staan als dienst wereldwijd op de voorlaatste

voorbeeld dat we meer aandacht moeten besteden aan het

plek van alle producten of diensten die een klant aanbeveelt.

nakomen van onze afspraken. Dit is dan ook een speerpunt

De negatieve scores voor Zwitserleven zijn dus niet uitzon-

voor 2012 voor dit segment.

derlijk. Andere verzekeraars komen vrijwel allemaal uit op een negatieve NPS. Verzekeraars scoorden in 2012 gemiddeld

Resultaten MKB

–40%. De scores hebben alles te maken met de kredietcrisis,

Uit ons NPS-onderzoek blijkt dat directe communicatie veel

de woekerpensioenen en het sentiment dat nu heerst over

invloed heeft op de mate waarin klanten ons aanbevelen bij

financiële dienstverleners. Onze ambitie voor al onze klanten

anderen. Dat zien we duidelijk terug in de scores van MKB

is een positieve NPS.

werkgevers. MKB heeft een NPS van -38,52%. Eén van de verbeterpunten voor MKB is pro-actief communiceren en

Hoe nu verder?

handelen. De Zwitserleven relatiemanager informeert de

Hoe gaan we de negatieve scores ombuigen? De aandachts-

werkgever daarom regelmatig over pensioen. Er is ook behoefte

punten staan als concrete acties op de actielijst van het

aan een goede toelichting op de Rekening Courant en de

management. Op dit moment werken wij er hard aan om

Tevredenheid is niet genoeg

Voordelen van NPS

nota’s. Dit vullen wij in 2012 in door een instructiefilmpje

onze dienstverlening naar een nog hoger niveau te tillen.

In onderzoeken vragen wij niet langer meer of onze klanten

NPS kent meerdere voordelen ten opzichte van de reguliere

beschikbaar te stellen.

Wat voor iedereen binnen Zwitserleven gemeenschappelijk

‘tevreden’ zijn met de dienstverlening. Je kunt klanten beter

methodiek. Hieronder enkele voordelen op een rijtje. De NPS:

geldt, is dat we elke keer als we bezig zijn met een klant, we

• Legt relatie met omzet- en winstgroei

Persoonlijke opvolging

nadenken of het ook in het belang van de klant is. Dat geldt

Uiteraard hebben we niet alleen gevraagd of de werkgevers

niet alleen voor de medewerkers met direct klantcontact,

je willen blijven.



ons aanbevelen in hun netwerk: we willen ook de achter­

maar ook voor de collega’s die producten ontwikkelen of in

Lat ligt heel hoog



NPS, een Amerikaanse meetmethode, werkt heel simpel: de

vragen of ze van plan zijn een merk aan te bevelen bij anderen. Dan weet je of ze echt blij met je zijn en dat ze bij

• Realiseert snel begrip, een brede acceptatie en enthousiasme

• Creëert focus op activiteiten die klantloyaliteit

liggende reden weten waarom ze ons wel of niet aanbevelen.

de back- en mid-office werken. Zou jij als medewerker van

Dit doen we ook door ze persoonlijk te bellen. Op die manier

Zwitserleven zelf als klant meer dan tevreden zijn als je op

blijven we onze dienstverlening verbeteren. Uit deze gesprekken

deze manier geholpen wordt? En wat zou jij antwoorden als

groep enthousiaste klanten wordt verminderd met de groep

• Ondersteunt communicatie over en weer tot op



komen ook individuele verbeteracties voor de Zwitserleven

iemand jou op een feestje vraagt of het een goed idee is om

niet-enthousiaste klanten. Het percentage dat daaruit komt,

• Laat zien wie echt fan is. Fans denken met je mee en

relatiemanager. Daardoor maken we de aandachtspunten nog

bij jouw bedrijf een product af te sluiten? Positief of negatief?

concreter en kunnen we gericht werken aan het verhogen van

En waarom? Enthousiaste klanten trekken weer nieuwe klanten,

de NPS. De werkgever is blij verrast met dit telefoontje. Hij

daar streven we met zijn allen naar.

is de NPS. Klanten beantwoorden de vraag ‘Zou u dit merk



verhogen

medewerkerniveau

zijn co-creator van je product of dienst

aanbevelen?’ met cijfer van 0 (absoluut niet) tot 10 (absoluut wel). Mensen die de vraag waarderen met 0 tot en met 6 zijn

Zwitserleven NPS-meting 2011

voelt zicht gehoord en vindt het leuk om eens over iets anders

de criticasters ook wel ‘detractors’. Degenen die een 7 of een

In totaal zijn 1934 klanten van Zwitserleven per mail benaderd

te praten dan inhoudelijk over pensioen.

8 geven zijn ‘passives’. “Mensen die een 9 of een 10 invullen

om deel te nemen aan het NPS-onderzoek. 26% van de

zijn echt enthousiast. Alleen die tellen mee als ‘promotor’.

werkgevers reageerden hierop. Dit hoge percentage laat zien

De score is niet uitzonderlijk

opnieuw de vraag aan onze klanten of ze ons aanbeleven bij

De ‘passives’ tellen niet mee. De lat ligt dus heel hoog.

dat de klant graag van zich laat horen.

NPS wordt door allerlei bedrijven en instellingen gebruikt;

anderen.

12

Volgende meting We blijven op zoek naar fans! In juni 2012 stellen wij daarom <<

13

Door Wim van Kouteren, senior compliance officer

Pensioenuitvoerder 1

Collectieve actuariële gelijkwaardigheid bij collectieve waardeoverdracht

Uitkeringsovereenkomst

Premieovereenkomst Rente

Premieovereenkomst kapitaal

Premieovereenkomst Belegging

Uitkeringsovereenkomst

Premieovereenkomst Rente

Premieovereenkomst kapitaal

Premieovereenkomst Belegging

Pensioenuitvoerder 2

De Pensioenwet geeft de mogelijkheid voor een zogenaamde collectieve waardeoverdracht. Er is dan geen sprake

We kijken eerst naar collectieve actuariële gelijkwaardig-

Voorbeeld: zo moet het niet

van uitdiensttreding van een werknemer. Collectieve waardeoverdracht betekent dat op verzoek van de werkgever

heid bij overdracht van een uitkeringsovereenkomst naar

De waarde van een groepje van vier deelnemers wordt

de waarde van de pensioenaanspraken of pensioenrechten van de (gewezen) deelnemers, gepensioneerden en

een nieuwe uitkeringsovereenkomst

overgedragen van Pensioenuitvoerder 1 naar Pensioen-

C

arbeidsongeschikte deelnemers wordt overgedragen naar een andere of dezelfde pensioenuitvoerder.

Collectieve waardeoverdracht is mogelijk als:

• de werkgever een nieuwe pensioenuitvoerder kiest • de werkgever wordt overgenomen door een activa/



•

passiva transactie of

de werkgever de pensioenregeling wijzigt.

uitvoerder 2. In de oude regeling had iedere deelnemer € 1.000,- ouderdomspensioen en € 700,- Partnerpensioen.

Wat is collectieve actuariële gelijkwaardigheid bij overdracht van een uitkeringsovereenkomst naar een nieuwe uitkeringsovereenkomst?

Pensioenuitvoerder 1 bepaalt op zijn tarieven de overdrachts-

In deze voorwaarden vallen twee dingen op.

Dit houdt volgens mij het volgende in: De overdrachtswaarde

waarde per deelnemer. Deze overdrachtswaarde per deel­

1. Er is een eis van collectieve actuariële gelijkwaardigheid.

per deelnemer moet zo herberekend worden dat pensioen-

nemer wordt door Pensioenuitvoerder 2 aangewend op zijn

2. De overdragende pensioenuitvoerder is verantwoordelijk

aanspraken ook na overdracht gelijk zijn. Dat betekent niet

tarieven.



voor het waarborgen van die collectieve actuariële

dat de nominale pensioenaanspraken voor en na overdracht



gelijkwaardigheid.

even hoog zijn!

We zien dat na overdracht de pensioenen voor mannen en vrouwen en voor jong en oud niet gelijk zijn. Dit komt door-

Voorwaarden

In dit artikel onderzoek ik hoe aan het vereiste van collectieve

“Gelijke pensioenaanspraken voor overdracht

dat de tarieven van Pensioenuitvoerder 1 en Pensioen­

Bij een collectieve waardeoverdracht moet voldaan worden

actuariële gelijkwaardigheid kan worden voldaan.

betekent gelijke pensioenaanspraken na overdracht”

uitvoerder 2 niet gelijk zijn. Er is geen sprake van collectieve

aan een aantal voorwaarden. Zo moeten alle verzekerden

De vraag of de overdragende pensioenuitvoerder verant-

vooraf geïnformeerd worden over de waardeoverdracht.

woordelijk kan zijn voor het waarborgen van die collectieve

Verzekerden mogen bezwaar maken tegen de waardeover-

actuariële gelijkwaardigheid komt ook aan bod.

dracht. Als een verzekerde bezwaar maakt, betekent dat niet dat de collectieve waardeoverdracht niet doorgaat.

Karakter van de pensioenregeling

Alleen de overdracht van de waarde van de aanspraken van

Bij collectieve waardeoverdracht speelt het karakter van de

deze verzekerde gaat dan niet door.

pensioenregeling een rol. In de collectieve markt kennen we uitkeringsovereenkomst en premieovereenkomsten. De

Een voorwaarde die veel discussie oplevert staat in Artikel

kapitaalovereenkomst komt daar eigenlijk niet voor. Deze

83, lid 2 onder b van de pensioenwet:

bespreek ik daarom niet. Van de premieovereenkomst

De overdrachtswaarde wordt door de overdragende

bestaan drie smaken: de beschikbare premie wordt gebruikt

pensioenuitvoerder zodanig vastgesteld dat de voor

voor een rente, voor kapitaal of voor een beleggingswaarde.

mannen en vrouwen te verwerven pensioenrechten gelijk

Omdat de pensioenregeling bij de ontvangende pensioen-

zijn waarbij aan het vereiste van collectieve actuariële

uitvoerder een ander karakter kan hebben dan de regeling

gelijkwaardigheid op basis van dezelfde grondslagen

bij de overdragende pensioenuitvoerder bestaan de volgende

wordt voldaan.

situaties.

14

>>

actuariële gelijkwaardigheid. Met voorbeelden laat ik zien wat ik bedoel. SEKSE-AFHANKELIJKE INKOPEN TARIEF PU 2

SEKSE-AFHANKELIJKE OVERDRACHTSWAARDE TARIEF PENSIOENUITVOERDER 1 (PU 1)

SEKSE

LEEFTIJD

OUDERDOMS PENSIOEN* PU 1

OVERDRACHTS WAARDE PU 1

OUDERDOMS PENSIOEN* PU 2

man

25

1000,-

5143,-

931,18

vrouw

25

1000,-

4964,-

931,51

man

40

1000,-

7866,-

922,33

vrouw

40

1000,-

7669,-

930,70

totaal:

25642,-

*met 70% partnerpensioen

15

Schuiven met overdrachtswaarden

Collectieve actuariële gelijkwaardigheid bij

Om ervoor te zorgen dat de pensioenen na overdracht voor

overdracht van een uitkeringsovereenkomst naar

mannen en vrouwen en voor jong en oud gelijk zijn, moeten

een premie­overeenkomst

we de overdrachtswaarde onderling anders verdelen. De

Ook bij overdracht van een uitkeringsovereenkomst naar

totale overdrachtswaarde blijft uiteraard gelijk. Hoe er

een premieovereenkomst geldt dat gelijke pensioen­

geschoven moet worden bepalen we met een berekening in

aanspraken voor overdracht gelijke pensioenaanspraken

6 stappen:

moeten opleveren na overdracht.

1. Bepaal de overdrachtswaarde per deelnemer op het

Er wordt uiteraard gerekend met sekseneutrale tarieven. Bij premieovereenkomsten op basis van kapitaal of op basis van

tarief van Pensioenuitvoerder 1

beleggingen geldt een bijzonderheid. Ook daar moet de over-

2. Bepaal het totaal van overdrachtswaardes op het tarief

drachtswaarde per deelnemer herberekend worden. Dat is wat

van Pensioenuitvoerder 1

lastig. Pensioenen en kapitalen of beleggingswaarden sluiten

3. Bepaal de overdrachtswaarde per deelnemer op het

niet op elkaar aan. Een manier is om de correctie te doen alsof

tarief van Pensioenuitvoerder 2

ze worden in gebracht in een premieovereenkomst op basis

4. Bepaal het totaal van overdrachtswaardes op het tarief

van een rente. Deze fictieve premieovereenkomst op basis van

van Pensioenuitvoerder 2

een rente kent dezelfde tarieven als de premieovereenkomsten

5. Bepaal de correctiefactor: CF =

op basis van kapitaal of beleggingen.

totaal van overdrachtswaardes Pensioenuitvoerder 1 totaal van overdrachtswaardes Pensioenuitvoerder 2

6. Vermenigvuldig de overdrachtswaarde per deelnemer

Verantwoordelijkheid van de overdragende



pensioenuitvoerder

van Pensioenuitvoerder 1 met de correctiefactor

Pensioenuitvoerder 1 is volgens de Pensioenwet verantDe gecorrigeerde overdrachtswaarde per deelnemer wordt

woordelijk voor het maken van de berekening met 6 stappen.

door Pensioenuitvoerder 2 aangewend op zijn tarieven.

Daarvoor is het nodig dat Pensioenuitvoerder 1 de tarieven

SEKSE-AFHANKELIJKE OVERDRACHTSWAARDE TARIEF PU 1

GECORRIGEERDE SEKSE-AFHANKELIJKE OVERDRACHTSWAARDE TARIEF PU 2

SEKSE-AFHANKELIJKE OVERDRACHTSWAARDE TARIEF PU 2

SEKSE

LEEFTIJD

OUDERDOMS PENSIOEN* PU 1

OVERDRACHTS WAARDE PU 1

OVERDRACHTS WAARDE PU 2

SEKSE-AFHANKELIJKE INKOPEN TARIEF PU 2

OVERDRACHTS WAARDE PU 2 gecorrigeerd

OUDERDOMS PENSIOEN* PU 2

man

25

1000,-

5143,-

5523,-

5128,-

928,37

vrouw

25

1000,-

4964,-

5329,-

4947,-

928,37

man

40

1000,-

7866,-

8528,-

7918,-

928,37

vrouw

40

928,37

1000,-

7669,-

8240,-

7650,-

totaal:

25642,-

27620,-

25642,-

*met 70% partnerpensioen

correctiefactor = 25642/27620 = 0,928368

We zien nu dat gelijke pensioenaanspraken in de oude

kent van Pensioenuitvoerder 2. Dat zal alleen het geval zijn

regeling gelijke pensioenaanspraken in de nieuwe regeling

als het een interne collectieve waardeoverdracht betreft.

oplevert. En we zien dat de aanspraken in de nieuwe regeling niet gelijk zijn aan de aanspraken in de oude regeling.

Het zou meer voor de hand liggen de ontvangende uitvoerder verantwoordelijk te laten zijn voor het maken van de correctie-

Collectieve actuariële gelijkwaardigheid wordt dus bereikt

berekening. De overdragende uitvoerder is dan verantwoor-

door het maken van een correctieberekening met het tarief

delijk voor stap 1 en 2. De ontvangende uitvoerder is verant-

van de ontvangende pensioenuitvoerder.

woordelijk voor stap 3 tot 6.

>>

17

“

De praktijk zou erbij gebaat zijn als de ontvangende uitvoerder verantwoordelijk is voor de waarborging van de collectieve actuariële gelijkwaardigheid.

”

De praktijk

Overdracht van een premieovereenkomst naar een

Het tarief van de ontvangende pensioenuitvoerder is vaak

premieovereenkomst

slechter dan het tarief dat gold bij de overdragende uitvoerder.

Het voorbeeld lijkt op het eerdere voorbeeld. De waarde van

De nominale pensioenen zijn dus na overdracht vaak lager.

een groepje van 4 deelnemers wordt overgedragen van

Verzekerden zullen bezwaar maken tegen een overdracht die

­Pensioenuitvoerder 1 naar Pensioenuitvoerder 2. In de oude

lagere nominale pensioenen oplevert. Het principe van ‘gelijke

regeling heeft iedere deelnemer € 30.000,- premievrij

aanspraken voor overdracht zijn gelijke aanspraken na over-

­kapitaal opgebouwd.

dacht’ wordt daarom in praktijk vaak losgelaten. Vaak wordt uitgegaan van ‘pensioen = pensioen’. Met andere woorden, de

Pensioenuitvoerder 2 bepaalt op zijn tarieven de over-

deelnemers houden allemaal de aanspraken die ze hadden. De

drachtswaarde per deelnemer. Deze overdrachtswaarde per

ontvangende pensioenuitvoerder geeft op welke koopsom

deelnemer wordt door Pensioenuitvoerder 2 aangewend op

nodig is om die aanspraken in te kopen. Een eventueel tekort

zijn tarieven.

wordt bij de werkgever in rekening gebracht. Een eventueel overschot krijgt een andere bestemming en wordt bijvoorbeeld

Omdat het een premieovereenkomst betreft worden sekse-

aan een indexatiereserve toegevoegd.

neutrale tarieven gehanteerd. Mannen en vrouwen krijgen in de oude en de nieuwe regeling dus gelijke kapitalen.

Wat is collectieve actuariële gelijkwaardigheid bij

Jong en oud krijgen verschillende kapitalen in de nieuwe

overdracht vanuit een premieovereenkomst?

pensioenregeling. Dat lijkt niet te deugen. Toch is er niks

Ik wil nog kort stil staan bij collectieve actuariële gelijkwaar-

mis mee, want het gaat om een premieovereenkomst. Bij

digheid bij overdracht vanuit een premieovereenkomst.

een premieovereenkomst is de premie de aanspraak, niet

Collectieve actuariële gelijkwaardigheid bij overdracht van-

het kapitaal.

uit premieovereenkomst naar een andere nieuwe overeen-

Het zou niet juist zijn waardes tussen deelnemers te ver-

komst houdt het volgende in: De waarde van pensioen­

schuiven. Ook het laten bijbetalen door werkgever of laten

aanspraken voor overdracht is gelijk aan de waarde van de

terugvloeien van bedragen naar de werkgever is strijdig met

aanspraken na overdacht. Het maakt niet uit of de nieuwe

het karakter van een premieovereenkomst.

Overdracht van een premieovereenkomst naar een

Samenvattend

uitkeringsovereenkomst

Collectieve actuariële gelijkwaardigheid houdt in:

Bij overdracht van een premieovereenkomst naar een ­uitkeringsovereenkomst wordt ook het principe gehanteerd van ‘waarde van pensioenaanspraken voor overdracht is gelijk aan de waarde van de aanspraken na overdacht’. De waarde moet wel op sekseneutrale tarieven worden aan­ gewend.

Overdracht vanuit een: Uitkeringsovereenkomst

Gelijke pensioenaanspraken



voor overdracht =



gelijke pensioenaanspraken



na overdracht

Premieovereenkomst

Waarde voor overdracht =



waarde na overdracht

Het landschap van collectieve waardeoverdracht dat we

Pensioenuitvoerder 1

Uitkeringsovereenkomst

Premieovereenkomst Rente

Premieovereenkomst kapitaal

Premieovereenkomst Belegging

Uitkeringsovereenkomst

Premieovereenkomst Rente

Premieovereenkomst kapitaal

Premieovereenkomst Belegging

Pensioenuitvoerder 2

<<

eerder zagen kan dan als volgt in kaart gebracht worden.

Sekse-afhankelijk: "Gelijke aanspraak voor = gelijke aanspraak na" Sekse-neutraal:

"Gelijke aanspraak voor = gelijke aanspraak na"

Sekse-nautraal:

"Waarde voor overdracht = Waarde na overdracht"

pensioenregeling een uitkeringsovereenkomst is of een premieovereenkomst.

Omdat de verzekerden tegen een overdracht als deze bezwaar zullen maken, zal de werkgever het verzoek om

Met een voorbeeld laat ik weer zien wat ik bedoel.

collectieve waardeoverdracht achterwege laten.

SEKSE-NEUTRAAL INKOPEN TARIEF PU 2

SEKSE-NEUTRALE OVERDRACHTSWAARDE TARIEF PENSIOENUITVOERDER 1 (PU 1)

18

SEKSE

LEEFTIJD

PREMIEVRIJ KAPITAAL PU 1

OVERDRACHTS WAARDE PU 1

PREMIEVRIJ KAPITAAL PU 2

man

25

30000,-

8710,-

28146,72

vrouw

25

30000,-

8710,-

28146,72

man

40

30000,-

13591,-

28018,93

vrouw

40

30000,-

13591,-

28018,93

19

Overeenstemming Tweede Kamer over bezuinigingen Op 26 april heeft het demissionaire kabinet samen met de

hiervan is een loonstijging te belasten tegen een hoger

fracties van D’66, Groen Links en ChristenUnie overeen-

marginaal tarief. Gevolg van deze aanpassing is dat

stemming bereikt over het zogenoemde Stabiliteits­

inkomen eerder tegen een hoger tarief wordt belast.

programma. Doel hiervan is het begrotingstekort in 2013 ten

• De onbelaste reiskostenvergoeding wordt geschrapt.

minste op de 3%-norm te laten uitkomen. Hieronder bespreken

Dit geldt ook voor het onbelaste privégebruik van de auto

we beknopt de meest (voor een pensioenverzekeraar) in het

van de zaak. Nu kunnen werknemers met een auto van de

oog springende maatregelen.

zaak door het bijhouden van een kilometer­administratie

– waaruit privégebruik minder dan 500 km/jaar blijkt – nog buiten het autokostenforfait blijven.

AOW en pensioen De AOW-leeftijd wordt in 2013 met één maand verhoogd. Daarna wordt in stappen de AOW-leeftijd verder verhoogd. Uiterlijk in 2019 is de AOW-leeftijd dan 66 jaar en in 2024 67 jaar. Voor mensen die weinig mogelijkheden hebben om het verlies te compenseren, komt een overgangsregeling.

• Hogere inkomens (inclusief bonussen) worden in 2013 tijdelijk extra belast met een werkgeversheffing.

• De werkgeversheffing op excessieve vertrekbonussen wordt verhoogd van 30% naar 75%.

(Bron: Stabiliteitsprogramma Nederland, 26 april 2012)

De inhoud daarvan is nog niet bekend. Vanaf 2024 wordt de

Voorlopige conclusie

AOW-leeftijd aan de levensverwachting gekoppeld. Ook

Vijf politieke partijen hebben in recordtijd een akkoord op

hiervan is de uitwerking nog niet duidelijk.

hoofdlijnen bereikt. Doordat het een akkoord op hoofd­

De pensioen(richt)leeftijd voor aanvullende pensioenen (het zogenoemde Witteveenkader) wordt in 2014 verhoogd van 65 naar 67 jaar. De fiscaal maximale opbouwpercentages worden verlaagd. De pensioen-

Korte Update

leeftijd van 67 jaar en de verlaagde

Hans van den Berg, Fiscale Zaken

opbouwpercentages gelden uitsluitend voor nieuwe opbouw vanaf 2014.

Overige maatregelen

lijnen is, ontbreken de – soms essentiële – details. Bijvoorbeeld bij de overgangs­ regeling voor mensen die op korte termijn met een verhoging van de AOW-leeftijd worden geconfronteerd. Of bij de extra werkgeversheffing op hogere inkomens. Andere zaken zijn helemaal niet vermeld, zoals de percentages die horen bij de

verlaagde pensioenopbouw vanaf 2014. Anticiperen op de maatregelen wordt nog extra bemoeilijkt door de verkiezingen op 12 september. Na de verkiezingen

Enkele andere maatregelen (geen volledige opsomming):

zouden de aangekondigde maatregelen weer kunnen

• Werkgevers gaan de eerste zes maanden van de WW-

vervallen of kunnen worden gewijzigd.

uitkering betalen. Duur en hoogte van de WW-uitkering blijven ongewijzigd. Ontslagvergoedingen worden

Een ding lijkt onveranderd en dat is de verhoging van de

beperkt en moeten meer dan nu worden gebruikt voor

pensioenleeftijd in pensioenregelingen (Witteveenkader) naar

(om)scholing en werk-naar-werktrajecten (outplace-

67 jaar per 1 januari 2014. Het wetsvoorstel dat voortkomt

ment). De WW-premie voor werkgevers wordt in 2013

uit het Pensioenakkoord ligt nu bij de Eerste Kamer. Wat

tijdelijk verhoogd.

daar mee moet gebeuren, is niet aangegeven. De verhoging

• Het algemene tarief van de btw wordt in oktober 2012

van de pensioenleeftijd naar 67 jaar is weliswaar ongewijzigd,

• Bevordering van loonmatiging door de zogenoemde

aanpassing van de AOW-leeftijd. Het lijkt er dan ook op dat

verhoogd van 19% naar 21%.

tabelcorrectiefactor een jaar niet toe te passen. Doel

maar het wetsvoorstel bevat een geheel ander voorstel voor het wetgevingsproces opnieuw doorlopen moet worden.

<<

21

b) Eerder met pensioen gaan

Door Marion Boom, technisch productmanager

Een werknemer kan er voor kiezen om eerder met pensioen te gaan. De werknemer heeft echter pas recht op AOW vanaf

pensioen

de 65ste leeftijd. Als het pensioen eerder ingaat, bouwt een werknemer minder pensioen op en wordt de duur van de

salaris

pensioenuitkeringen langer. De pensioenuitkeringen worden

De werknemer die met pensioen gaat

D

Er gaat geen week voorbij of er staat wel iets in de krant over onzekerheden over de pensioenuitkering. Bijvoorbeeld de invloed van de rente op de hoogte van het pensioen. Welke keuzemogelijkheden heeft een werknemer die (bijna) met

extra AOW

hierdoor lager. AOW c) Gedeeltelijk doorwerken voor een hoger

65 jaar

ouderdomspensioen

67 jaar

Als een werknemer na de pensioendatum voor een deel doorwerkt, dan kan hij het pensioen voor een evenredig deel uit-

f ) Partnerpensioen uitruilen voor een hoger

stellen. De werknemer kan ook bij een andere werkgever



doorwerken of als zelfstandig ondernemer. De werknemer

Een werknemer kan partnerpensioen (gedeeltelijk) uitruilen

moet wel elk jaar verklaren dat hij nog werkt of ondernemer

voor een hoger ouderdomspensioen op de pensioendatum.

is. De werknemer moet het pensioen wel in laten gaan, als de

Bijvoorbeeld als de partner zelf inkomen of pensioen heeft.

100%-grens op of na de 65-jarige leeftijd is bereikt. De 100%-

Dan kan de behoefte bestaan om het partnerpensioen te

norm wil zeggen dat het ouderdomspensioen niet uit mag

laten vervallen voor een hoger ouderdomspensioen. Een

komen boven het laatstverdiende salaris inclusief de AOW.

andere flexibiliteit is ouderdomspensioen omruilen voor een

ouderdomspensioen

hoger partnerpensioen. d) Volledig doorwerken voor een hoger ouderdomspensioen

pensioen gaat over de hoogte van zijn pensioen? Welke informatie ontvangt een werknemer die (bijna) met pensioen

Als een werknemer later dan de 65-jarige leeftijd met pensioen

gaat? In dit artikel leest u meer over de mogelijkheden voor een werknemer bij pensionering.

wil, dan is er toestemming nodig van de werkgever. Door langer

VOORBEELD

te werken wordt de duur van de pensioenuitkeringen korter. Dit

•

betekent dat de hoogte van de pensioenuitkeringen stijgen. De werknemer moet het pensioen wel in laten gaan, als de 100%grens op of na de 65-jarige leeftijd is bereikt. Uiterlijk op de



Als u € 1,00 partnerpensioen laat vervallen, dan stijgt het ouderdomspensioen met ongeveer € 0,24.*

• Het ouderdomspensioen bedraagt € 10.000,- en het

partnerpensioen € 7.000,-. Als het partnerpensioen

De werkgever kiest een pensioenregeling voor de werknemer.

Ik merk op dat niet altijd bovenstaande keuzemogelijkheden

70ste verjaardag moet het ouderdomspensioen in gaan. De



volledig vervalt, dan stijgt het ouderdomspensioen

Bij een premieovereenkomst spreekt de werkgever met de

in de pensioenregeling zijn opgenomen.

ingangsdatum van de AOW uitkering is nu 65 jaar.



naar € 11.680,-.

• Het uitruilen van het partnerpensioen levert namelijk

werknemers af hoeveel premie beschikbaar wordt gesteld. De hoogte van deze premie is daarnaast ook afhankelijk van het

a) Hoog/Laag pensioen

salaris en de leeftijd van de werknemer. De door de werkgever

Een werknemer kan op de pensioendatum kiezen voor een

betaalde premie is het uitgangspunt voor een premieovereen-

hoog/laag pensioen. Dit betekent dat in de eerste jaren van

komst. De werknemer koopt op de pensioendatum met het

de pensioenuitkering meer pensioen wordt uitgekeerd dan

pensioenkapitaal het ouderdomspensioen (en eventueel) het

in de daarop volgende jaren. Variaties in de pensioen­

partnerpensioen aan. Hoe kan de werknemer met een premie-

uitkering moeten voldoen aan een eis. De lagere uitkering is

overeenkomst de hoogte van het pensioen rond de pensioen-

minimaal 75% van de hogere uitkering. Andersom, een laag/

datum beïnvloeden?

hoog pensioen mag overigens ook.



een extra ouderdomspensioen op van € 1.680,-



( € 7.000,- x € 0,24).

* Het precieze bedrag verschilt per pensioenregeling.

salaris

pensioen

salaris g) Gelijkblijvend of stijgend ouderdomspensioen Als een werknemer in het begin een hogere pensioen­ AOW

AOW

uitkering wenst, dan is het gunstig om voor een gelijk­ blijvend pensioen te kiezen. Want bij een stijgend pensioen,

Welke keuze heeft een werknemer rond de pensioendatum? a) Hoog/laag pensioen

65 jaar

67 jaar

b) Eerder met pensioen gaan

is het pensioen bij het begin lager en stijgt het door naar een hoger pensioen. Dit betekent dat de werknemer pas na een

c) Gedeeltelijk doorwerken voor een hoger ouderdoms

e) Volledig doorwerken, meer AOW na kabinetsvoorstel

bepaalde termijn met het stijgende pensioen uitkomt boven



Het kabinet wil dat personen vanaf 1 januari 2013 zelf kun-

het eventuele gelijkblijvende pensioen.

pensioen

d) Volledig doorwerken voor een hoger ouderdoms

pensioen

pensioen

pensioen

e) Volledig doorwerken, meer AOW na kabinetsvoorstel f ) Partnerpensioen uitruilen voor een hoger ouderdoms

AOW

AOW

pensioen

g) Gelijkblijvend of stijgend ouderdomspensioen h) Pensioenknip

22

65 jaar

65 jaar

nen kiezen of zij hun AOW op hun 65ste jaar laten ingaan of pas later. Dit staat in het voorontwerp van Wet over de

h) Pensioenknip

pensioenen dat de minister van Sociale Zaken en Werk­

Bij een premieovereenkomst op beleggingsbasis koopt de

gelegenheid op 21 juni 2011 bij de Tweede Kamer heeft

werknemer op de pensioendatum met het pensioenkapitaal

­ingediend. Personen die na hun 65ste blijven werken en hun

zijn ouderdomspensioen (en eventueel partnerpensioen).

AOW uitstellen, ontvangen later meer AOW. Per uitgesteld

De hoogte van zijn pensioen is onder andere afhankelijk van

jaar gaat de AOW dan met 6,5% omhoog.

de dan geldende rente en beurskoersen.

>>

23

De werknemer kan op de pensioendatum gebruik maken

Aankondigingsbrief

van de pensioenknip. Het pensioenkapitaal wordt opgesplitst

Een werknemer ontvangt zes maanden voor de pensioen-

in twee delen. Eerst koopt de werknemer een tijdelijke uitkering

datum een aankondigingbrief van Zwitserleven. Hierin

aan. Hiervoor gebruikt de werknemer een deel van het

leest de werknemer meer over de hoogte en de ingangs-

pensioenkapitaal op de pensioendatum. De werknemer

datum van het pensioen. Zes weken voor de pensioen­

koopt later met het uitgestelde pensioenkapitaal, na of tijdens

datum stuurt Zwitserleven een voorstel over het aan te

de looptijd van de tijdelijke uitkering, een levenslange

kopen pensioen. De werknemer kan met zijn pensioen­

­pensioenuitkering aan. Zo hoopt een werknemer met zijn

kapitaal shoppen bij andere pensioenverzekeraars.

uitgestelde pensioenkapitaal, te profiteren van een gestegen

Zo kan een werknemer onderzoeken welke pensioen­

rente of koersverhoging. De pensioenknip is mogelijk tot

verzekeraar het beste pensioen biedt.

31 december 2013. Welke informatie krijgt een gepensioneerde? Minister Kamp heeft op 5 april 2012 antwoorden gegeven op

Als een werknemer met pensioen is, ontvangt de

kamervragen over de lage rente en de pensioenknip. Hij

gepensioneerde bij pensioeningang:

geeft aan dat verlenging van de regeling van de pensioen-

• Een opgave van zijn pensioenrecht; • Een opgave van de opgebouwde aanspraken op partner

knip na 31 december 2013 nu nog niet nodig is. Volgens het

pensioen wanneer de pensioenregeling daarin voorziet;

Verbond van Verzekeraars maken werknemers zeer beperkt



gebruik van de pensioenknip. Minister Kamp geeft aan dat

en

men in de loop van 2013 de mogelijkheden gaat onderzoeken

• Informatie over toeslagverlening.

om de regeling van de pensioenknip te verlengen. Hierbij

Voor meer extra informatie kan een werknemer terecht bij

wordt de mogelijkheid van meermaals knippen van pensioen

het pensioenregister: www.mijnpensioenoverzicht.nl of voor

meegenomen.

algemene informatie op www.pensioenkijker.nl.

Of een werknemer voordeel heeft bij het knippen van zijn

Conclusie

pensioen hangt onder andere af van de ontwikkeling van de

Het bewustzijn van pensioen neemt steeds meer toe bij

rente. Ook is het afhankelijk van de beleggingsopbrengst en

werknemers. Werknemers vinden begrijpelijke communicatie

het risico van de beleggingen van het uitgestelde pensioen-

over hun eigen pensioen heel belangrijk. Ook moeten werk-

kapitaal. De werknemer loopt het risico dat hij een lager

nemers keuzes maken als de pensioendatum nadert. In dit

pensioen krijgt na de uitstelperiode.

artikel leest u hoe de deelnemer rond de pensioendatum de hoogte van zijn pensioen kan beïnvloeden. Het is aan de

Welke informatie van Zwitserleven ontvangt een werknemer

werknemer en zijn adviseur om te bepalen wat het beste bij

die (bijna) met pensioen gaat?

de wensen van werknemer en zijn eventuele partner aan-

Jaarlijks Uniform Pensioenoverzicht

sluit. Kijkt u daarom goed naar de persoonlijke situatie van

Elk jaar ontvangen werknemers het Uniform Pensioen­

de werknemer. Zo kunt u beoordelen of de werknemer een

overzicht. In het overzicht wordt gerekend met het omzetten

‘goed’ pensioen heeft, dat bij de werknemer en zijn eventuele

van pensioenkapitaal naar pensioen met het verplichte

partner past.

<<

voorbeeldrente van 4%. De huidige marktrente is lager. Werknemers die nu met pensioen gaan, merken dus direct de gevolgen van de lage rente. Er komt in 2012 een waarschuwingstekst op het overzicht om op het risico van een lage rente te wijzen. De Zwitserleven Pensioenavond Werknemers die binnen drie jaar met pensioen gaan, worden door Zwitserleven uitgenodigd voor een bijeenkomst over pensionering. Na deze bijeenkomst weten de werknemers wat er allemaal bij pensionering komt kijken. Tijdens de presentatie wordt ingegaan op de keuze­ mogelijkheden die gelden op de pensioendatum. Hoe gaat een gepensioneerde om met zijn vrije tijd? Ook deze ‘zachte kant’ van pensioneren wordt besproken.

25

Interview door Danny van Harmelen, relatiemanager

Enrico den Daas van RAAT Adviesgroep:

en Geert de Vries, freelance copywriter Fotografie door Erik Hijweege

Begin februari maakte de Autoriteit Financiële Markten (AFM) bekend dat ruim 2.700 intermediairs de nieuwe deelvergunning pensioenverzekeringen hebben aangevraagd. RAAT Adviesgroep in Utrecht was er als de kippen bij. Directeur-eigenaar Enrico den Daas,

Opleiding Wft Pensioen is stiekem leuk

inmiddels vergevorderd met de verplichte opleiding Wft Pensioen, legt uit waarom. ‘Pensioen móet je erbij doen!’

P

Parkeren aan de Biltstraat in Utrecht,

maar gerust een vakidioot. Ik heb al mijn

vlakbij het oude centrum, is een drama.

assurantiediploma’s, inclusief volmacht,

Maar dat is dan ook het enige minpunt

en houd die ook secuur bij. Alles heeft

van de locatie waar RAAT Adviesgroep is

mijn interesse, maar van pensioen word

gevestigd. In de sfeervol ingerichte

ik echt blij. Wat een geweldig vak!’

spreekkamer, in de basement van het diepe kantoorpand, neemt directeur

Veel intermediairs stoppen met

Enrico den Daas alle tijd om ons te

pensioen. Waarom gaan jullie door?

woord te staan. En praten kan hij als de beste, blijkt al na een paar minuten;

‘Wij zijn een generalistisch kantoor en

met aanstekelijk enthousiasme. ‘Als

dat willen we blijven. Mijn overtuiging

oud-onderwijzer vind ik niks leuker dan

is dat klanten alleen gebaat zijn bij een

kennis met anderen te delen’, geeft hij

totaaladvies. Dáár ligt onze toegevoegde

als verklaring. ‘Bovendien ben ik een

waarde als adviseur. Dat kun je alleen

vakman van het oude stempel, zeg

waarmaken als je alle vakinhoudelijke >>

Enrico den Daas (49) is geboren en getogen in Utrecht. Dertien jaar geleden richtte hij RAAT Adviesgroep op. Enrico is 27 jaar getrouwd met een (levens)kunstenares en heeft drie zoons (21, 21 en 16). Naast z’n werk heeft hij twee passies: Italiaans koken (familie roots) en zeilen met de ‘π-RAAT’, z’n zelfgebouwde, klassieke Ness Yawl van mahonie. ‘Na jaren hard timmeren aan RAAT, heeft mijn echtgenote me gestimuleerd deze droom waar te maken. Ik moet vaststellen dat de boot mij heeft gebouwd. Ik ben gek op klussen, en bouwen en ondernemen is eigenlijk hetzelfde: iets met elkaar neerzetten wat drijft en de haven uit kan varen. En dan de markt veroveren! Ik ben geen recht-toe-recht-aan ondernemer. Ik probeer dingen uit en soms mislukt er iets, maar daar leer ik van. Inmiddels probeer ik meer rust en focus in mijn activiteiten aan te brengen en daarmee ‘op koers’ te blijven. Recent gaf Ben Tiggelaar aan dat een vliegtuig slechts 5% van de tijd op koers ligt en toch op zijn bestemming aankomt door steeds bij te sturen. Daar herken ik me in.’

27

“ ”

Mijn visie staat dus haaks op het standpunt van de AFM: pensioen móet je er juist bij doen.

disciplines in huis hebt én beheerst.

voorbeeld uit de praktijk. Onlangs was

elkaar over, dat je ze simpel niet kunt

Als één van de belangrijkste vermogens­

ik bij een ondernemer voor een

en mag loskoppelen. Althans, als je je

bestanddelen van elke particulier is

pensioenadviesgesprek. We spraken

professie als adviseur en je zorgplicht

pensioen daarbij een onmisbare

over pensioen in eigen beheer en alle

serieus neemt. Natuurlijk zijn er wel

schakel. Verder hebben we zo’n vijftig

aspecten en fiscale vraagstukken die

grenzen aan wat je kunt en weet. Je

collectieve pensioencontracten in

daarbij een rol spelen. Al pratend kwam

moet dan ook donders goed weten

portefeuille, zowel in het grootzakelijke

opeens op tafel dat de klant ook nog een

waar je beperkingen liggen en op tijd

als MKB-segment. Ook zijn we actief

vakantiewoning bezat. Niet in privé,

experts inschakelen.’

op pensioengerelateerde deelgebieden,

maar op naam van de BV en zonder

bijvoorbeeld Anw, WIA en WGA.

adequate verzekeringsdekking. Van

Je hebt de opleiding Wft Pensioen

Stoppen met pensioen zou betekenen

pensioen zit je dan opeens in de

bijna afgerond. Viel het mee of tegen?

dat we die omzet laten liggen. Mooi

schadehoek. Moet ik dan zeggen: ‘Sorry,

niet!’

ik heb alleen verstand van pensioenen.

‘Het is me honderd procent mee­

Ik stuur een andere adviseur langs die de

gevallen. Sterker nog, het is stiekem

De AFM neemt in het rapport Kwaliteit

schadeverzekeringen met u doorneemt?’

een hele leuke cursus! Alles wat je in

Advies Tweedepijler Pensioen een

Niet dus! Ik zit daar als generalist,

de loop der jaren aan kennis hebt

helder standpunt in: pensioen is geen

zodat ik alles in onderlinge samen­

verzameld, komt gestructureerd en in

onderwerp dat je ernaast kunt doen…

hang kan bezien en meteen oplossingen

de volle breedte en diepte voorbij,

kan aandragen. Mijn visie staat dus

inclusief de adviesvaardigheden. Je

‘Klopt, maar dat zegt de AFM ook van

haaks op het standpunt van de AFM:

wordt continu op scherp gezet, in de

hypotheken. De boodschap die de

pensioen móet je er juist bij doen. Net

zin van: aha, zo zit het dus! De leerstof

toezichthouder uitdraagt, is feitelijk:

zoals een pensioenadviseur thuis móet

is bovendien zeer overzichtelijk

PensioenServices, een nieuw

weg met de generalisten, lange leve de

zijn in hypotheken. Beide onderwerpen

ingedeeld en voorzien van samen­

bedienings­concept waarbij werkgevers

specialisten. Ik vind dat een ongewenste

zijn zo nauw met elkaar verbonden en

vattingen en oefentoetsen. Elk

voor advies en begeleiding ook recht­

en zelfs gevaarlijke ontwikkeling. Een

vloeien in een adviesgesprek zo snel in

hoofdstuk is feitelijk een naslagwerk,

streeks bij Zwitserleven terechtkunnen.

handig voor later als de informatie wat

Hoe kijk jij hiertegenaan?

is weggezakt en je iets opnieuw wilt

“

opzoeken. En nog een pluspunt: het

‘Ik ervaar dit als zeer onplezierig en

lesmateriaal is zodanig verwoord dat

ben er echt boos over. Zwitserleven

het makkelijk leesbaar is, niet te

begint met PensioenServices feitelijk

wetenschappelijk. Voor mij persoonlijk

een eigen winkeltje en ondermijnt

speelt daarbij nog een extra intrinsieke

daarmee de positie van het inter­

motivatie: het halen van een diploma

mediair. Het zet onze goede samen­

ervaar ik als een vorm van zelf­beloning.

werkingsrelatie ook op scherp.

Een bevestiging dat ik m’n vak beheers

Zwitserleven is altijd een intermediair­

en dat ik goed presteer. Ik moedig dan

maatschappij pur sang geweest, als

ook iedereen aan om de opleiding te

adviseur hebben wij altijd met trots

volgen. En dan niet buiten de deur, in

Zwitserleven geprobeerd te vertegen­

zaaltjes met docenten voor de klas.

woordigen en het Zwitserlevengevoel

Dat kost alleen maar tijd en levert

met passie uit te dragen… en dan nu

niets extra’s op. Doe het gewoon thuis,

dit. Ik heb er een nare smaak van in de

aan de keukentafel, met een bak koffie

mond. Wat is voor mij nu nog het

erbij. Neem van mij aan: de cursus is

verschil tussen zakendoen met

bij uitstek geschikt voor zelfstudie en

Zwitserleven of Centraal Beheer, die

er is niets om bang voor te zijn.’

tenminste uit ervaring weet wat het

Neem van mij aan: de cursus is bij uitstek geschikt voor zelfstudie.

inhoudt om als direct writer te werken?

28

Doordat veel intermediairs stoppen

Natuurlijk snap ik dat Zwitserleven,

met pensioen, zit een groot aantal

net als alle andere pensioenverzekeraars,

werkgevers straks zonder adviseur.

een oplossing moet vinden voor de

Zwitserleven heeft hiervoor onlangs

portefeuilles waarvoor straks geen

een oplossing geïntroduceerd:

adviseur meer is. Maar er zijn ook

”

>>

29

“ ”

Je durft haast niet meer te zeggen dat je verzekeringsadviseur bent.

wegen te bedenken die eleganter zijn,

mensen moet belonen en straffen. Daar

het intermediair juist versterken in

is niets mis mee, zolang er maar sprake

plaats van verzwakken en recht doen

is van een goede balans. Die balans is

aan onze onderlinge verhoudingen.

in onze branche volstrekt zoek. De

Beloon bijvoorbeeld adviseurs die vóór

negativiteit regeert. Er gaat geen dag

1 juli hun Wft pensioendiploma halen

voorbij of je wordt als adviseur

door ze ‘preferred supplier’ te maken

afgeschoten of in een kwaad daglicht

voor de pensioencontracten die straks

gesteld. Is het niet op de televisie, de

vrijvallen. Of een andere vorm: huur

radio of in de krant, dan is het wel door

adviseurs in, besteed de werkzaam­

een kritisch rapport of boetes van de

heden tegen een vast tarief aan hen uit

AFM. Je durft haast niet meer te zeggen

en faciliteer ze door verspreid over het

dat je verzekerings­adviseur bent!

land werkplekken beschikbaar te

Natuurlijk gaan er dingen mis en dat

stellen. Spreekkamers, waar zij met hun

moeten we zeker niet verzwijgen. Maar

laptop kunnen inloggen op de

er gaat tegelijker­tijd veel goed en dat

Zwitser­levensystemen, kunnen bellen

mag ook wel eens worden gezegd.

en klanten ontvangen. Zo’n samen­

Mensen groeien als ze een schouder­

werkings­model levert winst op voor alle

klopje krijgen, we hebben allemaal

partijen: de klant krijgt de persoonlijke

bevestiging nodig om de tank van

service en vakinhoudelijke kwaliteit die

waardering en zelfrespect gevuld te

Zwitserleven Pensioen­Services, zonder

houden. Dat geldt ook voor financieel

buitendienst, nooit zal kunnen leveren,

adviseurs, we zijn net mensen. Daarom:

Zwitserleven is verlost van een poten­

straf niet alleen, maar volg ook eens het

tieel hoofdpijn­dossier en als adviseur

pad van de beloning. Doe iets als

blijven wij prominent in beeld.’

toezichthouder of verzekeraar. Deel bijvoorbeeld een gouden schild uit voor

Pensioenadvies is een mooi vak,

‘best practices’, een aanmoedigings­

zeg je. Is het ook nog leuk?

prijs voor een succesvolle starter of een ‘award’ voor de vakidioot van het jaar.

‘Absoluut, maar we moeten er wel voor

Juist nu, terwijl iedereen zucht onder de

zorgen dat het ook leuk blijft. Wat dat

financiële crisis en de tsunami van

betreft moet me iets van het hart.

verplichtingen, kan aandacht voor de

Als oud-onderwijzer weet ik dat je

menselijke maat het verschil maken!’

<<

RAAT, opgericht in 1999, bestaat uit drie werkmaatschappijen die zich afzonderlijk bezighouden op hun eigen vakgebied, maar onderling intensief samenwerken: - RAAT Adviesgroep is een allround assurantiekantoor met een sterk ontwikkelde hypotheek- en pensioenafdeling. Tot de klanten behoren zowel particulieren als bedrijven. - De Ruiter Makelaarshuis is een NVM makelaarskantoor in Utrecht en Amersfoort. In 2012 is de vestiging in Amersfoort voor de zevende keer uitgeroepen tot de beste ERA-makelaar van Nederland. - RAAT Finance verzorgt administraties, rapportages en belastingzaken voor bedrijven, zelfstandigen en particulieren.

31

Marktonderzoek en Pensioen

Een volgende stap naar meer pensioeninzicht

Onderzoek naar belangrijkste secundaire arbeidsvoorwaarde

Uitgevoerd door AFM

Uitgevoerd door GfK

AFM heeft onderzoek gedaan naar de invulling van hulp bij

meestal slechts voor een beperkte groep consumenten

Onderzoeksbureau GfK heeft in opdracht van Legal &

Zelf doen of uitbesteden

financiële planning voor de oude dag. Doel van het onderzoek

beschikbaar. Initiatieven die zich beperken tot de eigen

General een uitgebreid onderzoek gehouden onder bedrijven

Het intermediair is bij ondernemers veruit favoriet om adviezen

is om consumenten beter te informeren over de hoogte van

­pensioenregeling zullen niet het gewenste totaalinzicht

met 5 tot 75 werknemers. Deze bedrijven vallen niet onder

in te winnen over tweedepijler pensioenproducten. 64% kiest

hun pensioen, nu de risico’s van pensioenen meer en meer bij

geven, omdat de huidige consument vaak meerdere banen

een bedrijfstak- of ondernemingspensioenfonds. De respon-

voor advies via een intermediair. 37% maakt gebruik van meer-

de deelnemer terechtkomen.

heeft gedurende zijn carrière.

denten in het onderzoek zijn functionarissen die binnen

dere (specialistische) adviseurs.

de onderneming verantwoordelijk zijn voor de pensioen­

Slechts een zeer beperkt percentage van de ondernemers (8%)

regeling.

geeft aan alle werkzaamheden rondom het afsluiten en het

Waar kan de consument onafhankelijk, deskundig, betaal-

Ontbrekende schakel tussen informatie en advies

baar, laagdrempelig en persoonlijk informatie inwinnen over

De conclusie van de AFM luidt dat er een schakel ontbreekt

zijn pensioeninkomen?

tussen de informatieverstrekking vanuit pensioenfondsen en

Hieronder leest u meer over de belangrijkste conclusies van het

Naarmate de onderneming meer medewerkers heeft, is er meer

verzekeraars enerzijds en het advies van financieel planners

onderzoek.

bereidheid om werkzaamheden zelf uit te voeren. Bij onder­

beheren van de pensioenregeling volledig zelf te willen uitvoeren.

nemingen met minder werknemers is dit beeld net andersom.

Thema AFM pensioen: Overzicht, inzicht en actie

anderzijds. Deze ontbrekende schakel is volgens de AFM een

Pensioen is voor veel mensen - naast de hypotheek - het

fysiek loket en online hulpmiddelen die een totaal overzicht

Collectieve pensioenregeling belangrijkste secundaire

Bij bedrijven van 5 tot 9 werknemers geeft 54% van de respon-

belangrijkste financiële product. Daarom is het belangrijk

geven van het opgebouwde pensioen op pensioendatum.

arbeidsvoorwaarden

denten aan zo veel mogelijk van de werkzaamheden over te

dat consumenten een goed overzicht hebben van hun

Naast dit totaal overzicht moet volgens de AFM ook een

De collectieve pensioenregeling voor de werknemers wordt

laten aan de adviseur.

op­gebouwde en te bereiken pensioen. Echter, communicatie

­koppeling gemaakt worden met het vermoedelijke uitgaven-

door werkgevers (37%) als belangrijkste secundaire arbeids-

over pensioenen moet niet beperkt blijven tot het geven van

patroon van de consument bij pensionering. Vooral dit laatste

voorwaarde genoemd. 22% van de werkgevers vindt de faciliteiten

Tarief voor pensioenadvies

alleen overzicht. Het moet leiden tot inzicht bij de consument.

element kan bijdragen aan een pensioenbewuste consu-

voor werknemers om opleidingen te volgen de belangrijkste

Gemiddeld geven respondenten aan een uurtarief van € 105

Is het beoogde inkomen bij pensionering voldoende? Zo

ment, die weet dat hij passend advies nodig heeft voor het

secundaire arbeidsvoorwaarde. Het ‘nieuwe werken’ waarbij

redelijk te vinden. Opvallend is dat kleine ondernemers slechts

niet, dan kan hij tot actie overgaan om zijn huidige pensioen

nemen van de juiste beslissingen over zijn pensioensituatie.

werknemers deels zelf hun arbeidstijden vaststellen en deels

€ 82 willen betalen, terwijl bij bedrijven met 20 tot 49 mede-

zelf bepalen of ze werkzaamheden vanuit de eigen woning of

werkers dit € 139 is. Circa 20% van de ondernemers met 20

Pensioen- en financiele (advies) sector samen in actie

‘op kantoor’ uitvoeren, wordt door 16 % van de ondernemers

werknemers of minder geeft aan niet bereid te zijn te betalen

Goede initiatieven, maar beperkt beschikbaar voor

De AFM roept tot slot met dit onderzoek de pensioen- en

als belangrijkste secundaire arbeidsvoorwaarde gezien. Hierbij

voor advies over pensioenverzekeringen.

de deelnemer

financiële (advies) sector op om in actie te komen en gezamen-

is nauwelijks verschil in de beoordeling tussen ondernemers

De AFM constateert dat er een aantal goede initiatieven zijn

lijk invulling te geven aan deze ontbrekende schakel, zodat

met kleine of met grote ondernemingen.

wat het geven van inzicht betreft, maar deze initiatieven zijn

er één loket komt waar de consument terecht kan.

aan te vullen.

<<

<< Belangrijkste aspect van een pensioensregeling 36% van de respondenten vindt duidelijk inzicht in kosten en opbouw van het pensioen het belangrijkst. Tegelijkertijd zijn ondernemers zeer kritisch over de transparantie van kosten en het inzicht in de ontwikkeling van de waardeopbouw. Switchbereidheid Het ontbreken van duidelijk inzicht is juist een belangrijke reden om na afloop van de contractstermijn van aanbieder te wisselen. Vooral bedrijven met 5 tot 9 werknemers hebben een hogere switchbereidheid wanneer er door de aanbieder slecht inzicht wordt gegeven in de kosten en pensioenopbouw. 69% van de respondenten geeft aan dat zij bij het aflopen van hun huidige pensioenverzekering één of meer andere aanbieders gaan vergelijken.

32

33

Door Bas Smelt, segmentmanager MKB

“ ”

alle partijen het spel eerlijk spelen. Daarmee is niet gezegd dat elke partij evenveel kansen heeft om het spel te winnen.

Op 8 maart jl. introduceerde Zwitserleven haar directe bedrijf, Zwitserleven PensioenServices. Op datzelfde moment gaf de Tweede Kamer unaniem steun aan de uitwerking van de regels van het provisieverbod.

Het is dus maar net welk uitgangspunt je hanteert.

Zwitserleven kiest voor het eerste uitgangspunt. Met Zwitser­ positie innemen met de adviseur en/of bemiddelaar als het

Waaronder ook de uitwerking van een gelijk speelveld

gaat om gebonden advies. We gaan naast pensioen­uitvoering

tussen aanbieder en onafhankelijk financieel adviseur.

ook gebonden advies en bemiddeling doen. De activiteiten

Een belangrijk inzet voor een gelijk speelveld is

van de pensioenuitvoerder Zwitserleven staan hier los van.

de transparantie bij advies en distributiekosten bij de aanbieder. Is met het wijzigingsbesluit een gelijk speelveld gecreëerd? In dit artikel leest u hoe Zwitser­

Met Zwitserleven PensioenServices loopt Zwitserleven vooruit op de wetgeving.

leven PensioenServices wil Zwitserleven een gelijke uitgangs­

Advieskosten apart in rekening brengen

In het wijzigingsbesluit is bepaald dat een aanbieder een kostprijsmodel dient te ontwikkelen voor de berekening van

leven met Zwitserleven PensioenServices een ruimer

de advies- en distributiekosten. De advies- en distributie­

speelveld schept dan de minister.

kosten dienen rechtstreeks in rekening te worden gebracht bij de klant. Hiermee lijkt alsnog invulling te worden gegeven

aan de wens van de meeste oanafhankelijke adviseurs,

Het level playing field volgens Zwitserleven

A

namelijk de advies- en distributiekosten via een aparte nota

bij de klant in rekening brengen. Aanvankelijk hoefde dat niet van minister De Jager. Een extra regel in de offerte en op de

nota zou voldoende zijn. Het ging hem om transparantie en niet om een gelijke uitgangspositie.

Met Zwitserleven PensioenService loopt Zwitserleven vooruit

op dit besluit. Zwitserleven PensioenServices gaat net als de

adviseur eerst in gesprek met de klant over haar dienst­

verlening en de kosten. Dit gebeurt aan de hand van een dienstverleningsdocument. Als de klant ermee instemt, tekent deze een opdrachtbevestiging. Vervolgens worden de advieskosten via een aparte nota in rekening gebracht.

Wel of geen level playing field

field zal ervaren. D&O komt tot deze conclusie na het SIS-

Adfiz, de branchevereniging van onaf­hankelijke financiële

Finance rapport onder de loep te hebben genomen. Het

Gespreide betaling van advieskosten

intermediairs, is ervan overtuigd dat het apart op de offerte en

rapport stelt dat werkzaamheden die na het sluiten van een

De minister heeft het provisieverbod zo vormgegeven dat

rekening vermelden van de advies- en distributiekosten zorgt

product worden verricht (de beheeractiviteiten) niet tot het

betaalstromen tussen aanbieder en adviseur/ bemiddelaar

voor een gelijk speelveld. Daar voegt zij nog aan toe dat alle

advies horen. Ook wordt een substantieel deel van de

stoppen. Dit betekent dat adviseurs op zoek moeten naar

financiële dienst­verleners de klant gespreid mogen laten

marketing­­kosten van directe aanbieders niet opgenomen in

andere oplossingen voor gespreide betaling als ze dat de

betalen. Ook bij aanbieders zou sprake moeten zijn van

de kostprijs, aldus D&O. Wie heeft er nu gelijk?

klant willen blijven aanbieden.

consumptief krediet als klant kiest voor gespreide betaling van de distributie- en advieskosten.

Zo wijst de minister op factoring initiatieven. Maar deze De definitie van level playing field

richting is niet wenselijk voor de cashflow van de adviseur.

Er is geen eenduidige definitie van het level playing field. Is

Voor banken kan de mogelijk­heid tot gespreide betaling een

Bureau D&O, adviesbureau in de intermediaire verzekerings­

het een speelveld voor alle partijen die zich in eenzelfde

groot distributievoordeel zijn. Zwitserleven PensioenServices

wereld, heeft een andere mening over het gelijke speelveld.

positie ten opzichte van de markt bevinden? Of slechts een

vraagt haar klanten om de advieskosten ineens te betalen.

Zij zegt dat een groot deel van de adviseurs geen level playing

bepaald rechtvaardigheidsprincipe? Regels, die zorgen dat Beheer De transparantieregels die minister De Jager wil invoeren zien

Zwitserleven PensioenServices

vooral toe op het advies. Maar er zijn ook werkzaam­heden na

Een werkgever kan kiezen voor een onafhankelijke adviseur, maar ook voor bediening via Zwitserleven PensioenServices.

het afsluiten een contract. Denk bij pensioen bijvoorbeeld aan

Zwitserleven PensioenServices richt zich op werkgevers die geen pensioenadviseur (meer) hebben en kiezen voor het afnemen

IFRS bestandsopgaven, wijzi­gin­gen in het pensioenreglement

van diensten van Zwitserleven. Het betreft hier aanvullende diensten die geen onderdeel zijn van de uitvoeringsovereenkomst. U

of begeleiding bij bijzondere wijzigingen, zoals echtscheiding.

kunt hierbij denken aan passend, gebonden (niet onafhankelijk) advies, beheer en communicatie.

Een deel van de aanvullende admini­stratieve diensten ligt bij

34

>>

35

COLUMN de pensioen­uitvoerder. Zwitserleven heeft kort geleden een

een uur advies € 160,-. Daar staat wel tegenover dat een

dienstencatalogus gepubliceerd. Daarmee zetten we een

onafhankelijk adviseur waarschijnlijk meer advies­uren moet

belangrijke stap in het transparant maken van de aanvullende

maken. En een substantieel deel van de adviesuren van

diensten van de pensioenuitvoerder. Deze aan­vullende

onafhankelijk advies zit namelijk in het vergelijken van

diensten zijn niet inbegrepen in de premie.

producten van de verschillende aanbieders. Voor gebonden

Daarnaast zijn er beheeractiviteiten die niet passen in de

advies hoeft dit niet.

What business are we in?

relatie tussen pensioen­­uitvoerder en klant. Deze diensten kan een klant bij een adviseur afnemen, maar ook bij Zwitserleven

Zwitserleven vraagt aan werkgevers, die geen adviseur meer

PensioenServices. Deze diensten en prijzen staan in de

hebben door bijvoorbeeld het wegvallen van de Wft-vergunning

Ik kan me voorstellen dat u zich deze

Ik begrijp dat de marktcijfers over het

brochure Pensioen­Services. De klant ontvangt voor deze

Pensioenverzekeringen, of zij een onafhankelijke adviseur

vraag niet dagelijks stelt in een periode

vastleggen en het delen van herinne­

diensten dan een aanvullende nota. Zwitserleven kiest ervoor

willen of kiezen voor rechtstreekse bediening. Hierbij maken

waarin we van de ene crisis in de andere

ringen moeilijk te verzamelen zijn. Maar

om ook de kosten van beheer transparant te maken.

we onder­scheid in advies, beheer en communi­catie. De

crisis lijken te rollen. En waarin de dage-

het ontbreken van de juiste cijfers is

toekomst zal uitwijzen waar de werkgever voor kiest nu hij

lijkse werkzaamheden het merendeel van

geen excuus om de markt waarin je

Netto prijzen

weet dat ook de aanbieder aanvullende diensten apart in

onze tijd opeisen.

opereert als onderneming te nauw te

Duidelijk is dat de regels van het provisieverbod aansturen

rekening brengt.

definiëren. Als u uw sleutels verliest in Misschien heeft u zich de afgelopen perio­

het donker, zoekt u ze dan alleen onder

voor advies en aanvullende diensten. Ook bij de aanbieder is

Conclusie

de weleens afgevraagd: “In wat voor

de lantaarnpaal omdat het daar licht is?

advies niet gratis. Een klant zal daar straks bewust van

Met de wijze waarop Zwitserleven haar directe bedrijf

wereld leven wij?” Ik doe dat regelmatig,

worden. De klant moet dan een bewuste keuze maken tussen

inricht, loopt zij alvast vooruit op de wetgeving en sluit aan

bijvoorbeeld als een Spaanse staatssecre-

Natuurlijk heeft Kodak, nota bene zelf

onafhankelijk advies, gebonden advies of geen advies.

op level playing field van minister De Jager. Wij gaan hierin

taris oppert om de belastingschuld en de

de uitvinder van de digitale camera,

zelfs verder vanuit onze overtuiging dat een gelijk speelveld

achterstallige premies van Spaanse voet-

geprobeerd het tij te keren. Maar steeds

Een nadeel van de eerbiedigende werking van provisie voor

meer vraagt. Onafhankelijk advies blijft een belangrijk

balclubs (ter waarde van 1,3 miljard euro)

te laat of niet overtuigend genoeg. Eén

producten gesloten voor 2013 is dat de overgang naar netto

speerpunt in onze distributiestrategie.

gedeeltelijk kwijt te schelden.

van hun eerste digitale camera’s had

prijzen sterk wordt geremd. Het zuivere marktmodel van de

Samenwerking met onze distributie­partners betekent voor

minister laat daarmee nog even op zich wachten.

ons ook volledige openheid. Wij geven daarom volledige

Ik kijk graag naar Spaans voetbal op TV,

duidelijkheid over onze dienstverlening en prijzen in onze

maar vraag me af of het de primaire taak van de Spaanse

als je voor een tweede keer op de knop drukte, legde je dit

Advies van onafhankelijk adviseur versus advies van de

dienstencatalogus. We scheiden de werkzaamheden van de

regering is om het overwegend mannelijk deel van Europa te

beeld pas vast op film. Wanneer je als bedrijf zelf geen werke-

aanbieder

uitvoerder af van de advies- en/of bemiddel­activiteiten. Voor

vermaken op de zondag- en woensdagavond.

lijke keuzes maakt, dan kiest de markt voor je.

Het is aan de onafhankelijke adviseur om de toevoegde

aanvullende dienst­verlening gaan werkgevers extra betalen.

waarde van onafhankelijk advies uit te leggen. Adfiz is in

Op die manier creëren we een meer gelijk speelveld dan

De vraag “What business are we in?” lijkt triviaal, maar is het

De concurrentie voor de fotorolletjes van Kodak kwam van de

ieder geval van mening dat er een goed fundament is

waar de minister op aanstuurt.

op netto prijzen. Daarbovenop zal de klant moeten betalen

Door Ludo Voorn, directeur Marketing

een LCD-schermpje, waarmee je kon kijken of iedereen er goed opstond. En

niet. Niet alleen voor regeringen, maar ook voor grote en

digitale fotocamera. De concurrentie van Canon en Nikon komt

gelegd. Bij deze omstandigheden moet het niet moeilijk zijn

kleine bedrijven is het beantwoorden van deze vraag lastig. En

van smartphones met een ingebouwde camera. Hiermee kun

om klanten te overtuigen om te kiezen voor onafhankelijk

Zwitserleven kiest er voor de beheer­kosten transparant te

zeker als de markt waarin ze opereren sterk in beweging is.

je namelijk herinneringen vastleggen én à la minute delen.

advies, aldus de Adfiz.

maken en geen onderdeel van de premie te laten zijn.

Het is makkelijk oordelen over Kodak in “hindsight”, maar

Deze kosten brengen we apart in rekening tegen een

Neem een bedrijf als Eastman Kodak, eens de onbetwiste

wat kunnen we hiervan voor onze eigen business leren? In welke

Veel adviseurs zeggen dat hun adviesdiensten goedkoper

uurtarief. Op basis hiervan kun je moeilijk volhouden dat er

marktleider op het gebied van fotografie. Opgericht in 1881

markt is bijvoorbeeld Zwitserleven actief? In de markt voor

kunnen zijn dan die van de aanbieder. Daarmee bedoelen zij

bij Zwitser­leven geen sprake zou zijn van een level playing

en bekend van de slogan “You press the button - we do the

collectieve pensioenverzekeringen? Of nauwer gedefinieerd,

dat de prijs van een uur advies lager is. Bij Zwitserleven kost

field.

rest”. Kodak zorgde ervoor dat de mooiste herinneringen

zijn wij actief in de markt van DC- en DB-regelingen? Of zitten

werden vastgelegd op film en werden afgedrukt op foto­

we in de markt om mensen te laten genieten van later?

<<

papier. Kodak was een succesvol bedrijf; in de jaren 70 en 80 hadden ze een marktaandeel van 85% in de markt voor foto-

En bent u als adviseur actief in de markt voor pensioen­

camera’s en 90% marktaandeel qua fotorolletjes.

advies? Of geeft u advies bij de inkoop van secundaire arbeidsvoorwaarden? Of helpt u als adviseur uw klant bij het

Toch ging het in de opvolgende decennia bergafwaarts met

invullen van goed werkgeverschap?

Kodak. Kwam dit alleen door de concurrentie van Fuji en de

36

opkomst van de digitale camera. Of was men eigenlijk uit het

Hoe u nu naar uw markt kijkt, bepaalt voor een deel of u de

oog was verloren in welke markt men echt opereerde? De

concurrentie uit onverwachte hoek ziet aankomen. Dit beïn-

belangrijkste KPI’s van het bedrijf waren de aantallen ver-

vloedt ook hoe u uw bedrijf hierop voorbereidt, en hoe u uw

kochte rolletjes en camera’s geworden. Niet hoeveel (mooie)

diensten in de markt zet. Dus maak (ondanks de drukte) tijd

herinneringen de klanten vastlegden en deelden met andere

voor de vraag “What business are we really in?”. Dit bepaalt

(potentiële) klanten.

mede het succes van uw business tijdens en na de crisis.

37

Burgemeester Rijnderslaan 7, 1185 MD Amstelveen. Telefoon 020 - 347 84 78. www.zwitserleven.nl