UPDATE – De Filippijnen 1 jaar na tyfoon Haiyan
1 jaar na Haiyan Het is alweer bijna een jaar geleden dat tyfoon Haiyan over de Filippijnen raasde en Habitat for Humanity Filippijnen werkt nog steeds hard aan de bouw van huizen in het getroffen gebied. De tyfoon heeft aan 6.300 mensen het leven gekost en heeft 16 miljoen mensen getroffen. Volgens de officiële cijfers van de Filippijnse regering zijn meer dan 1 miljoen huizen beschadigd of verwoest. Drie maanden na de tyfoon startte Habitat met de bouw van de eerste huizen. Inmiddels zijn er bijna 1.000 huizen gebouwd of in aanbouw op 10 verschillende bouwplaatsen: de bouw is gestart in twee locaties in de provincie Cebu en acht locaties in de provincie Leyte. Ook een jaar na Tyfoon Haiyan, committeert Habitat for Humanity zich voor de lange termijn aan de wederopbouw.
De opbouw op de Filippijnen startte met een ‘groundbreaking’ ceremony op 10 februari 2014 in Santa Fe op Bantayan eiland, noord Cebu. 240 huizen zullen daar gebouwd worden. Alle huizen zijn momenteel nog in aanbouw.
‘Shelter repair kits’ en basishuizen Habitat is enkele dagen na de tyfoon gestart met het uitdelen van ‘emergency shelter kits’. Kort daarna is Habitat overgegaan op het uitdelen van de uitgebreidere ‘shelter repair kits’, toen duidelijk werd dat daar meer behoefte aan was. Habitat heeft met het uitdelen van beide shelter kits bijna 28.000 gezinnen geholpen. Ook heeft Habitat een tijdelijk klaslokaal gebouwd en gezinnen ondersteund met het verwerven van inkomen. Het doel van Habitat for Humanity is om 30.000 shelter repair kits uit te delen en 30.000 huizen te bouwen. Maar dat kost geld, veel geld: een shelter repair kit kost ongeveer € 280 en een basishuis ongeveer € 3.600. Op dit moment zijn al 28.000 shelter repair kits uitgedeeld. Vele huizen zijn afgebouwd of in aanbouw. Wederopbouw kost tijd “Er is meer geld nodig om alles te doen wat we willen doen voor de wederopbouw,” vertelt Rick Hathaway, Vice President van Habitat for Humanity Asia-Pacific. “We lopen tegen diverse logistieke uitdagingen aan. Zo is het bijvoorbeeld moeilijk om geschikt land te vinden dat veilig is, betaalbaar en waar gebouwd mag worden. Ook is er gebrek aan bouwmaterialen en de infrastructuur is verwoest, dus het is moeilijk de materialen op de bouwplaatsen te krijgen. Maar we boeken vooruitgang! Uit ervaring weten we dat de wederopbouw meerdere jaren gaat duren. Habitat is vastbesloten om de getroffen gezinnen op de Filippijnen op de lange termijn te helpen. Naast de bouw van huizen blijven we shelter repair kits uitdelen. De kits ondersteunen de gezinnen bij de reparaties van hun eigen huizen,” gaat Hathaway verder. Het is lastig te zeggen wanneer mensen hun huizen kunnen gaan betrekken. Als de huizen klaar zijn, worden ze overgedragen aan de lokale regering die bepaalt wie er in de huizen mogen gaan wonen. Maar ook dan moet wel eerst gewacht worden tot een hele wijk klaar is en alle voorzieningen ook geregeld zijn. Mensen kunnen niet gaan wonen op een bouwplaats waar nog gewerkt wordt.
Habitat bouwt huizen op basis van door de regering goedgekeurde tekeningen. De tekeningen zijn ontwikkeld in overleg met Habitat en andere organisaties actief in huizenbouw. Ze voldoen aan de minimale eisen ten aanzien van de internationale humanitaire noodhulp inzake huisvesting en zijn gemaakt om komende stormen en aardbevingen te weerstaan. Bij een aantal van de projecten zijn de nieuwe huiseigenaren al geselecteerd. Bij de overige projecten is het selectieproces nog in volle gang
Het huis van Christopher Illustrisimo werd verpletterd onder een kokospalm die omviel toen tyfoon Haiyan verwoestend over de Filippijnen raasde op 8 november 2013. Hij meldde zich bij Habitat en werkt nu vrijwillig op de bouwplaats op het eiland Daanbantayan. Christopher vindt het fijn om mee te bouwen aan Habitat huizen, want hij ziet resultaat van zijn inspanningen: je ziet de huizen steeds verder afkomen. Het geeft hem ook zekerheid: “Zelfs als we nu door een sterke storm getroffen worden, zal ik me nog veilig voelen, omdat dit huis van beton gemaakt is”, zegt Christopher, die zijn geld verdient als tricycle chauffeur. Toen vorig jaar in november de tyfoon toesloeg werd zijn houten huis verpletterd door een vallende kokospalm, één van de vele bomen in de regio. Een internationale organisatie regelde een tent voor Christopher en zijn vrouw Basilica (54 jaar), niet ver van waar hun huis stond. Overdag is het te warm om in de tent te zijn, dan zet Basilica haar werktafel buiten: ze verzamelt schelpen en maakt daar kettingen van die ze verkoopt op de lokale markt.
“Een veilig huis voor mijn kleindochter”
Christopher hoorde over Habitat van een vriend die bij de gemeente werkt. Hij meldde zich bij Habitat om in aanmerking te komen voor een nieuw huis. Als Habitat huiseigenaar-in-spé wordt van Christopher verwacht dat hij in totaal 400 uur werkt op de bouwplaats en zo helpt bij het bouwen van huizen voor alle families die door tyfoon Haiyan getroffen zijn. Christopher doet dit al sinds midden augustus. Het gebeurt niet vaak dat mensen die door een ramp hun huis verliezen, zelf weer nieuwe huizen kunnen bouwen, zegt Christopher. Maar hij is er meer dan klaar voor. “Als ik werk voor mijn eigen huis, dan pas kan ik het mijn eigen huis noemen”. Hij wil zijn dochter Pilda te vragen om bij hem te wonen als het huis klaar is. Zij is 19 jaar oud en heeft een dochter van bijna 1 jaar oud is. Christopher heeft een verjaardagswens: “Met een goed en stevig huis kan mijn kleindochter gezond en sterk opgroeien”.
“Ik bouw een huis voor mijn kinderen” Het huis van Babelyn Alon (30) werd compleet verwoest door tyfoon Haiyan. Ze krijgt tranen in haar ogen als ze vertelt over de hachelijke ontsnapping van haarzelf en haar gezin. Haar jongste kind was pas 7 maanden oud toen ze hun huis moesten ontvluchten nadat de storm het dak eraf getrokken had.
Ze vluchtten met hun 4 kinderen naar het huis van een tante van Babelyn, ongeveer 8 kilometer verderop. Haar man Nicky Vergara werd onderweg nog bijna verpletterd onder een omvallende palmboom. Babelyn herinnert zich dat ze geen borstvoeding meer kon geven: ze hadden honger en aten 3 dagen lang niets anders dan kokosnoten. Sinds 15 augustus werkt Babelyn op een bouwplaats van Habitat Filippijnen op Bantayan eiland, Cebu. Ze slaat rotsen in kleinere stukken, die gaan dienen als fundering. Ze werkt steeds een halve dag. Habitat Filippijnen verlangt van huiseigenaren-in-spé dat ze 400 uur meebouwen om zelf in aanmerking te komen voor een huis. Hoewel Babelyn niet zeker weet of het huis waar ze nu aan werkt ook uiteindelijk haar eigen huis gaat worden, is ze toegewijd in het uitvoeren van haar taak. Met elke rots of steen die ze kapot slaat zegt ze tegen zichzelf: “Ik bouw mijn eigen huis, ik doe dit voor mijn kinderen zodat ze een veilig huis en een goede toekomst krijgen”. Alleen maar kokosnoten eten is niet meer nodig. Het gezin heeft een stabiel inkomen van gemiddeld 5,000 pesos (€ 90) per maand. Babelyn werkt als visverkoopster en haar man is chauffeur bij een hotel op het eiland. Ze kijken ernaar uit om een veilig huis voor hun kinderen te hebben. De bouwplaats is verder weg van de kust en daarom vertrouwt Babelyn erop dat het veilig is voor nieuwe stormen. “We zullen ons beter beschermd voelen want er is een buffer tegen sterke wind”.
“Als ik mijn kinderen zie lachen, ben ik ook gelukkig” Ook het huis van Mary Jane Lagarel Suco werd verwoest door Haiyan. Zij kon nog net met haar gezin (man en 5 kinderen) het huis uitvluchtten voordat een grote boom hun huis verpletterde. Met de materialen uit de shelter repair kit van Habitat for Humanity konden Mary Jane en haar partner hun huis in de provincie Leyte opnieuw opbouwen. Mary Jane en haar gezin konden terecht bij buren, waar nog meer families tijdelijk een schuilplaats vonden. Het dak van dat huis was ook weggewaaid, maar ze konden daar voor de nacht blijven. Een week na de storm vertrok Mary Jane naar Davao om geld te lenen van haar moeder. Bij een oud-klasgenoot haalde ze zaden zodat ze weer groentes kon gaan verbouwen, want ook haar groentetuin was door de storm verwoest. Ze bouwden eerst een tijdelijk onderkomen met materiaal dat ze overal vonden. Slapen deden ze een aantal maanden lang op de grond. Bernardo, Mary Jane’s man, is timmerman.
Met de shelter repair kit die ze van Habitat kregen, bouwden ze hun nieuwe huis. Bernardo en Mary Jane hebben nu zelfs een eigen slaapkamer. Mary Jane verbouwt groenten zoals komkommer, tomaat, okra, pompoen en een locale kalebas. Ze heeft ook veel bloemen geplant, wat het huis erg vrolijk maakt. Met de huis-aan-huis verkoop van haar groenten verdient Mary Jane 100 tot 200 pesos (€ 3,60) per dag. Daarnaast is ze begonnen haar eigen kinderen de letters van het alfabet te leren. En ook de kinderen van de buren staan daarvoor nu steeds bij haar voor de deur. “Ik ben nu een leraar van de kinderen geworden”, zegt Mary Jane met een glimlach. Ze hoopt dat haar kinderen, nu 4 tot 13 jaar oud, later een opleiding kunnen volgen. Dat hebben zij en Bernardo niet kunnen doen. “Als ik mijn kinderen zie lachen als ze aan het leren zijn, ben ik gelukkig. Hun geluk straalt over op mij,“ zegt ze.
Habitat for Humanity Nederland, Gatwickstraat 1, 1043 GK Amsterdam, 020 800 2970
