UNIVERZITA PALACKÉHO V OLOMOUCI
PROČ A JAK KATEDRA TECHNICKÉ A INFORMAČNÍ VÝCHOVY PEDAGOGICKÉ FAKULTY UP PODPORUJE VYUŽITÍ DOTYKOVÝCH ZAŘÍZENÍ NA ZÁKLADNÍCH A STŘEDNÍCH ŠKOLÁCH? doc. PhDr. Milan Klement, Ph.D. Katedra technické a informační výchovy Pedagogická fakulta Univerzity Palackého v Olomouci
Moderní učitel, CZ.1.07/1.3.00/51.0041
První část: PROČ? Didaktické prostředky (srov. Průcha, 1995; Maňák, 2003; Janiš, 2006) jsou součástí výuky od začátku kulturních dějin lidstva a lze je obecně definovat jako „všechny předměty a jevy, které zajišťují, podmiňují a zefektivňují výuku a s použitím odpovídajících výukových metod a organizačních forem napomáhají při dosahování výchovně-vzdělávacích cílů“ (Průcha, 2009). Úkolem didaktických prostředků je zejména uplatňování zásady názornosti (Nikl, 2002), neboť ve výuce, pokud je to možné, se mají na poznávání skutečnosti podílet všechny smysly. Tomu ostatně odpovídají i současné výzkumy, které potvrdily, že efektivnější je vizuální zprostředkování informací, neboť informace přijímáme v 87 % zrakem, v 9 % sluchem a ve 4 % jinými smysly (Průcha, 2009). V době exploze informačních a komunikačních technologií se tak do popředí zájmu pedagogů dostávají moderní, na digitálních technologiích postavené didaktické prostředky, které využívají multimédia (Sokolowsky, Šedivá, 2002). „Multimédia jsou počítačem integrovaná časově závislá nebo časově nezávislá média, která mohou být interaktivně, to znamená individuálně a selektivně vyvolávána či zpracovávána“ (T. Svatoš, in Průcha, 2009). Dle N. a J. Chapmana (2001) je možné odvodit jednotlivé složky multimediálních prezentací, které „jsou zprostředkovány náročnějšími technickými sestavami, v nichž má hlavní slovo výpočetní technika – ona jediná je schopna převést informace z různých zdrojů do společného prostředí procesem nazývaným digitalizace“ (Chapman, Chapman, 2001). 1/13
První část: PROČ? Výzva č. 51 v oblasti podpory 1.3 – Další vzdělávání pracovníků škol a školských zařízení. Byla zaměřena na zvýšení kompetencí pedagogických pracovníků základních a středních škol při integraci informačních a komunikačních technologií (ICT) do výuky. Projekt mohl být zaměřen pouze na pedagogy ZŠ, nebo současně na pedagogy ZŠ a SŠ. Záměrem výzvy bylo směřovat podporu primárně do menších základních škol, které mají méně než 200 žáků a kterých je v ČR více než 50 %. Podmínkou tedy bylo zapojení minimálně 30 % škol, které splňují tento „limit“. Minimální požadovaný počet partnerů s finančním příspěvkem (základních a středních škol) v jednom projektu byl stanoven na 30, maximální pak na 50. Jednotlivé školy mohly být zapojeny do projektu pouze jako partneři s finančním příspěvkem. Každá škola se směla zapojit pouze do 1 projektu. Partner s finančním příspěvkem tedy má mít svůj podíl na celkovém rozpočtu, se kterým hospodaří. 2/13
Druhá část: JAK? Nyní věcně poprvé… Stručně o projektu MODERNÍ UČITEL: Na základě popsaných skutečností a v návaznosti na výzvu č. 51 MŠMT ČR: Další vzdělávání pracovníků škol a školských zařízení, byl předložen, schválen a nyní i řešen projekt: „MODERNÍ UČITEL“. • Jedná se o společný projekt Katedry technické a informační výchovy PdF UP v Olomouci a 35-ti partnerských škol. • Je zaměřen na zvýšení kompetencí pedagogických pracovníků základních a středních škol při integraci informačních a komunikačních technologií (ICT) do výuky. • Hlavním cílem společného projektu Pedagogické fakulty Univerzity Palackého v Olomouci a partnerských základních a středních škol je podpora profesního rozvoje pedagogických pracovníků škol v oblasti využívání ICT ve vzdělávání, se zvláštním zaměřením na moderní dotyková zařízení. • Součástí projektu je i nákup potřebného mobilního (dotykového) zařízení, v počtu odpovídajícím maximálnímu počtu zapojených pedagogů v jednotlivých partnerských školách v obou aktivitách B2 a B3. Důležitý cíl projektu tvoří i realizace komplexního vzdělávání Metodiků ICT v rámci podaktivity A3, která bude doplněna faktickou podporou Mentorů UP v rámci realizace aktivity A2. 3/13
Druhá část: JAK? Nyní věcně podruhé… Partneři v projektu MODERNÍ UČITEL: Partnerské školy nebyly vybrány náhodně, ale na základě zkušeností s řešením předchozích projektů jako IVOŠ, PROŠ a CAD či na základě dřívější spolupráce například na úrovni fakultních škol. Do projektu MODERNÍ UČITEL se tedy mimo Katedry technické a informační výchovy Pedagogické fakulty Univerzity Palackého v Olomouci zapojily tyto školy: Základní škola Zlaté Hory Základní škola Náměšť na Hané Cyrilometodějské gymnázium a mateřská škola v Prostějově Základní škola Přerov, Za mlýnem 1 Základní škola a Mateřská škola Soběchleby Základní škola a mateřská škola Oskava Základní škola a mateřská škola Lipník nad Bečvou, Hranická 511 Základní škola Přerov, Velká Dlážka 5 Obchodní akademie a Střední odborná škola logistická v Opavě Základní škola a Mateřská škola Troubky Základní škola Dr. Hrubého 2, Šternberk Gymnázium Šternberk Základní škola Moravský Beroun
Waldorfská základní škola a mateřská škola Olomouc s.r.o. Obchodní akademie a Jazyková škola s právem státní jazykové zkoušky v Šumperku Základní škola a mateřská škola Velké Losiny Základní škola Mohelnice, Vodní 27 Fakultní základní škola Olomouc, Hálkova 4 Základní škola a mateřská škola Těšetice Základní škola a Mateřská škola Prosenice Základní škola a mateřská škola Rokytnice Obchodní akademie a Střední odborná škola logistická v Opavě Základní škola a Mateřská škola Troubky Základní škola Dr. Hrubého 2, Šternberk Gymnázium Šternberk Základní škola a Mateřská škola Bohdíkov
Základní škola Olomouc, Mozartova 48 Základní škola a Mateřská škola Olomouc, Demlova 18 Základní škola a Mateřská škola Bělkovice-Lašťany Stojanovo gymnázium, Velehrad Základní škola sv. Voršily v Olomouci Obchodní akademie v Prostějově Fakultní základní škola dr. Milady Horákové a Mateřská škola Olomouc Základní škola Olomouc, Heyrovského 33 Střední škola gastronomie a služeb v Přerově Základní škola a Mateřská škola Olomouc – Nemilany Základní škola a Mateřská škola Olomouc, Řezníčkova 1 Základní škola Jívová Základní škola Olomouc, Zeyerova 28
Více podrobností o projektu i o jeho partnerech je dispozici na webových stránkách projektu www.moderni-ucitel.upol.cz 4/13
Druhá část: JAK? Nyní věcně potřetí… Klíčové aktivity projektu MODERNÍ UČITEL: Klíčová aktivita 01: Příprava vzdělávání pedagogických pracovníků partnerských škol Klíčová aktivita 02: Vzdělávání ředitelů a pedagogických pracovníků partnerských škol Klíčová aktivita 03: Evaluace ROK 2014
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
KA 01 - Příprava vzdělávání pedagogických pracovníků partnerských škol
IX.
X.
XI.
XII.
X
X
X
X
KA 02 - Vzdělávání ředitelů a pedagogických pracovníků partnerských škol
X
KA 03 - Evaluace
ROK 2015
I.
KA 01 - Příprava vzdělávání pedagogických pracovníků partnerských škol
X
KA 02 - Vzdělávání ředitelů a pedagogických pracovníků partnerských škol KA 03 - Evaluace
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
VIII.
X
X
X
X
IX.
X.
XI.
XII.
5/13
Druhá část: JAK? Nyní věcně počtvrté a naposledy… Obsah a uspořádání vzdělávacích akcí v rámci projektu MODERNÍ UČITEL: Vzdělávací akce A1 Vzdělávání ředitelů partnerských škol (PŠ)
A3 Vzdělávání metodiků ICT PŠ
Počet účastníků 35
43
Rozsah vzdělávání
Obsah vzdělávání
3 x 45 min. prezenčně 5 x 45 min. samostudium v e-learningu
Organizace výběrových řízení
3 x 45 min. prezenčně
Organizace výběrových řízení
5 x 45 min. prezenčně 5 x 45 min. samostudium v e-learningu
Nebezpečné komunikační techniky spojené s ICT
5 x 45 min. prezenčně 10 x 45 min. samostudium v e-learningu
Hardwarová a softwarová konfigurace PC - základní správa hardware
5 x 45 min. prezenčně 10 x 45 min. samostudium v e-learningu
Hardwarová a softwarová konfigurace PC - pokročilá správa hardware a OS
5 x 45 min. prezenčně 10 x 45 min. samostudium v e-learningu
Konfigurace a provoz počítačové sítě - základní správa síťových prostředků
5 x 45 min. prezenčně 10 x 45 min. samostudium v e-learningu
Konfigurace a provoz počítačové sítě - pokročilání správa síťových prostředků
B1 Vzdělávání učitelů PŠ (co máme)
542
5 x 45 min. prezenčně 20 x 45 min. samostudium v e-learningu
Vytváření pokročilých elektronických výukových materiálů (PowerPoint, Word, Excel)
B2 Vzdělávání učitelů PŠ (co chceme)
542
5 x 45 min. prezenčně 10 x 45 min. samostudium v e-learningu
Použití dotykového zařízení ve výuce
B3 Vzdělávání učitelů PŠ (oborové didaktiky)
542
obor 1 - jazykovědné obory obor 2 - přírodovědné obory obor 3 - společenskovědní obory obor 4 - uměleckovědní a tělovýchovné obory obor 6 - ekonomické, technické i specializační obory 5 x 45 min. prezenčně 10 x 45 min. samostudium v e-learningu
Použití dotykového zařízení v oborových didaktikách
obor 5 - primární vzdělávání 15 x 45 min. prezenčně (3 školení po 5-ti hodinách) 10 x 45 min. samostudium v e-learningu
6/13
Třetí část: JAK? Nyní prakticky poprvé… Vzdělávání ředitelů a pedagogů partnerských škol: V rámci každé vzdělávací oblasti (A1, A3, B1, B2 a B3 probíhalo vzdělávání pomocí prezenčních seminářů, kde byl hlavní důraz kladen na činností pojetí, tudíž, každý z účastníků měl možnost si probíranou problematiku prakticky vyzkoušet. Dle našich výpočtů bylo realizováno více než 1 655 hodin prezenčních kurzů a to v velké části na půdě partnerských škol (B1, B2 a B3).
7/13
Třetí část: JAK? Nyní prakticky podruhé… Vzdělávání ředitelů a pedagogů partnerských škol: Distanční část vzdělávání probíhala s podporou plně elektronických výukových prostředí (tzv. e-learning) v LMS Unifor (http://unifor.upol.cz/pedagogicka/) v kombinaci s prezenční výukou (tzv. tutoriály).
8/13
Třetí část: JAK? Nyní prakticky potřetí a naposledy… Jak se dostat k dalším informacím a vzdělávacím materiálům: Všechny uvedené vzdělávací materiály a i další podpůrné materiály jsou zveřejněny na webových stránkách projektu MODERNÍ UČITEL: www.moderni-ucitel.upol.cz
9/13
Čtvrtá část: JAK TO TEDY DOPADLO? Poprvé… Výsledky provedené počáteční evaluace:
Přehled (průměry) - indikátory 1 - 29, - celková fáze 2 2,63
3,00
2,46
2,43 2,00
1,97 1,91
1,80 1,86
2,31 1,97
2,11 1,80
1,66
2,37 2,34 2,31
2,26
2,40 2,46 2,46
2,31
1,97 1,54
1,71
2,77 2,46 2,49
2,60 2,34
1,86
1,00
celkový průměr 2,19 0,00
10/13
Čtvrtá část: JAK TO TEDY DOPADLO? Podruhé… Výsledky provedené průběžné evaluace: pohlaví
četnost
četnost v %
ženy muži
82 21
79,61% 20,39%
celkem
103
100,00%
11/13
Čtvrtá část: JAK TO TEDY DOPADLO? Potřetí a naposledy… Výsledky provedené průběžné evaluace:
12/13
DĚKUJI VÁM ZA POZORNOST doc. PhDr. Milan Klement, Ph.D. Katedra technické a informační výchovy Pedagogická fakulta Univerzity Palackého v Olomouci
Moderní učitel, CZ.1.07/1.3.00/51.0041