Universitaire Bibliotheken Leiden Producten en diensten
Bibliotheek Gorlaeus
Producten- en dienstencatalogus van de Universitaire Bibliotheken Leiden Deze brochure geeft een overzicht van de producten en diensten die geleverd worden door de Universitaire Bibliotheken Leiden ter ondersteuning van onderwijs en onderzoek. Deze producten en diensten worden geleverd aan (een deel van) de volgende doelgroepen: 왘 Studenten aan de Universiteit Leiden 왘 Docenten aan de Universiteit Leiden 왘 Onderzoekers aan de Universiteit Leiden 왘 Externe studenten 왘 Externe onderzoekers Deze producten- en dienstencatalogus wordt elk jaar bijgewerkt en opnieuw uitgegeven. Door de razendsnelle ontwikkelingen op het terrein van de bibliotheken kan het soms nodig blijken om door het jaar heen aanpassingen te maken aan onze diensten en producten. Deze wijzigingen worden in de digitale versie van dit document direct doorgevoerd. Op onze website vindt u dan ook altijd de meest actuele versie. 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/bibliotheeklocaties/ organisatie-locaties
Producten- en diensten 1. Collectiegebaseerde diensten Bij collectiegebaseerde diensten voor de algemeen wetenschappelijke en bijzondere collecties gaat het om: – Collectievorming: selectie, aanschaf en deselectie van informatiedragers of toegang tot informatie. Eens per jaar worden collectievormingprofielen opgesteld met richtlijnen voor de collecties op basis van gebruikscijfers en aanschafcijfers. Deze profielen worden afgestemd met onderwijs en onderzoek aan de Universiteit Leiden. – Opslag en conservering: gedrukte informatiedragers worden duurzaam opgeslagen en geconserveerd onder geborgde klimatologische omstandigheden. Behalve voor de algemeen wetenschappelijke en bijzondere collecties geldt dit ook voor wetenschapsarchieven. Voor duurzame opslag van digitale publicaties wordt beroep gedaan op het e-Depot van de Koninklijke Bibliotheek.
– Beschikbaarstelling van elektronische en gedrukte informatiedragers (of toegang tot informatie): gedrukte informatiedragers worden binnen de openingstijden van de bibliotheken beschikbaar gesteld in de vorm van uitleen, interbibliothecair leenverkeer en inzage. Bij sommige bibliotheeklocaties kan dit ook het geval zijn voor nietonline beschikbaar gestelde elektronische informatiedragers. – Selectie van literatuur voor colleges: verplichte literatuur en bronnen voor colleges worden tijdig voor het college ter inzage beschikbaar gesteld in de studiezalen van de bibliotheken. Meer informatie 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/lenen-lidmaatschap 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/lenen-lidmaatschap/raadplegen 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/catalogi-databases 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/onderwijs-onderzoek 2. Digitale toegang tot collecties De bibliotheek draagt zorg voor informatiesystemen die op gebruiksvriendelijke wijze, volgens (internationale) standaarden digitaal toegang bieden tot informatie, namelijk: – De Catalogus: de Catalogus is een zoeksysteem waarmee u met één enkele zoekopdracht zowel gedrukte als online
Bibliotheek Sociale Wetenschappen
collecties doorzoekt. De Catalogus bevat titels van gedrukte boeken, tijdschriften, manuscripten, brieven en ander materiaal, beschikbaar bij de bibliotheken van de Universiteit Leiden, alsmede links naar de fulltext van miljoenen tijdschriftartikelen en digitale afbeeldingen van prenten en manuscripten. De Catalogus is 24x7 raadpleegbaar via de website. Ook de publicaties die in bestelling / bewerking zijn, zijn terug te vinden in de Catalogus. – Het Leids Repositorium: het Leids Repositorium bevat Leidse proefschriften en publicaties van Leidse wetenschappers en van aan de Universiteit Leiden gelieerde instellingen in digitale vorm. De publicaties zijn zoveel mogelijk vrij toegankelijk (Open Access) en goed vindbaar via onze Catalogus en Google (Scholar). – Het Scriptierepositorium is een online archief van Bachelor- en Masterscripties van deelnemende opleidingen van de Universiteit Leiden. Invoer vindt al naar gelang de wens van de opleiding plaats door de student of het opleidingssecretariaat. Geïnteresseerde opleidingen kunnen zich via hun vakreferent melden bij de UBL. Het Leids Repositorium en het Scriptierepositorium zijn 24x7 raadpleegbaar via de website en via de belangrijkste zoekmachines. – Digital Special Collections: dit bestand bestaat uit twee delen: Special Collections en Digital Humanities. In Spe-
Bibliotheek Rechten
cial Collections zijn beschrijvingen opgenomen van bijzondere materialen en de collectie waartoe deze behoren. Vaak is een digitale afbeelding toegevoegd welke onderzocht kan worden dankzij mogelijkheden om in- en uit te zoomen, verschillende pagina’s naast elkaar te leggen en afbeeldingen te roteren. Digital Humanities biedt toegang tot ca. 120.000 multimedia bronnen. De collecties in deze database zijn oorspronkelijk gecreëerd ter ondersteuning van onderwijsen onderzoeksactiviteiten aan de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit Leiden. Het bestand bevat materiaal uit de volgende collecties: Clusius, China Vision, EastAsia Vision, Art History, Assyriology, African Studies, Medieval Studies, Japanese Studies, Korean Studies en Amazonian Languages. De collecties bevatten voornamelijk afbeeldingen zoals originele foto’s, gescande afbeeldingen uit boeken en/of tijdschriften, gedigitaliseerde brieven en handschriften. Sommige collecties bevatten ook enkele Word-, PDF-, audio- en videobestanden. Digital Humanities is uitsluitend toegankelijk voor studenten en medewerkers van de Universiteit Leiden. Digital Special Collections is 24x7 raadpleegbaar via de website en doorzoekbaar via de Catalogus.
Universiteitsbibliotheek
– Linking Services/SFX: de Linking Services zijn te herkennen aan het SFX symbool in de Catalogus. Via de SFXknop krijgt men toegang tot de fulltext of tot de website van de aanbieder voor uitgebreidere zoekmogelijkheden. Ook verwijst de SFX knop naar andere diensten en informatiesystemen zoals: bezit van andere bibliotheken in Nederland (Picarta, interbibliotecair leenverkeer), citation indexen, zoekmachines zoals Google etc. Linking Services zijn 24x7 raadpleegbaar voor studenten, docenten en onderzoekers aan de Universiteit Leiden. Andere gebruikers hebben alleen toegang via computers in de bibliotheek. – Attendering: onder attendering wordt verstaan dat aanwinsten op regelmatige basis gepresenteerd worden op de website en voor sommige vakgebieden op zichtplanken in de desbetreffende bibliotheken en UB-studiezalen. Studenten en onderzoekers kunnen een RSS-abonnement nemen op aanwinstenlijsten. Meer informatie 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/catalogi-databases 왘 disc.leidenuniv.nl 왘 disc.leidenuniv.nl bibliotheek.leidenuniv.nl/aanwinsten 3. Klantenondersteuning Klantenondersteuning wordt aangeboden op de volgende punten, uitgedrukt in termen van bereikbaarheid, vraagafhandeling en advies: – Balies: de uitleenbalies en de balie voor bijzondere collecties hebben gegarandeerde openingstijden. De vraagafhandeling is gericht op een effectief leerproces bij de bezoeker ten behoeve van selfservice. Bezoekers kunnen terecht voor vragen over lenen en over de collecties. – Faculty Liaison: in deze rol brengt de vakreferent het bestaande pakket van producten en diensten onder de aandacht van de opleidingen. De vakreferent traceert ook wensen voor nieuwe diensten en stelt zich op de hoogte van gewenste verbeteringen van de bestaande diensten. De vakreferent onderzoekt de haalbaarheid van de productverbeteringen of innovaties. – Digitale balie: de digitale balie Stel een vraag is bereikbaar per mail (24x7), chat of telefoon (tijdens openingsuren).
Gebruikers kunnen een inhoudelijke reactie verwachten binnen één werkdag. – Auteursrechten infopunt: bij het Auteursrechten infopunt kan men advies inwinnen over auteursrechten in relatie met Open Access en over beleid van uitgevers. Ook informatie over het gebruik van informatiebronnen in Blackboard is beschikbaar. – Website hulprubriek: de hulprubriek op de website wordt elke werkdag onderhouden en is afgestemd op de actuele versie van de bibliotheeksystemen. Meer informatie 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/hulp 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/onderwijs-onderzoek auteursrechten-informatiepunt 4. Informatievaardigheden Door middel van cursussen en instructies worden bezoekers wegwijs gemaakt in de bibliotheken en het informatieaanbod. Cursusleiders zijn didactisch onderlegd en werken samen met docenten van de opleidingen. De volgende cursussen en instructies worden verzorgd door de bibliotheken: – Virtuele rondleidingen via de website: deelnemers worden wegwijs gemaakt in de bibliotheek door middel van video’s die op de website beschikbaar worden gesteld. – Catalogus instructie: deelnemers leren de Catalogus te gebruiken en materialen te vinden of aan te vragen, door deelname aan een inloopcursus of door zelfstandig de online introductie op de website te volgen. – Workshop artikelen vinden: deelnemers leren specifiek te zoeken naar artikelen in relevante informatiesystemen voor hun vakgebied. – Workshop informatie beoordelen: deelnemers leren op basis van objectieve criteria boeken, artikelen en websites te beoordelen. – Plagiaatspel: in quizvorm wordt de kennis van deelnemers op het gebied van plagiaat getest; door middel van instructieve feedback leren deelnemers wat geoorloofd hergebruik van informatie is. – Toolbox: Deelnemers kunnen deze webcursus op elk gewenst moment volgen via de website of Blackboard om te leren omgaan met wetenschappelijke informatie (vinden, selecteren, integer gebruiken).
– Assessment: online test in Blackboard, bedoeld om de informatievaardigheid te testen. – Paper Clinics: in samenwerking met de opleidingen worden deelnemers op weg geholpen bij het zoeken naar publicaties en beoordelen van publicaties voor het schrijven van hun scriptie. – Workshop Endnote: in deze workshop oefent men in het gebruik van Endnote, zowel het importeren en vastleggen van literatuurreferenties, als het gebruik van deze referenties in Word-documenten. – Workshop Start een scriptie: deze workshop helpt om een goede start te maken bij het schrijven van een scriptie. – Library Crash Course: speciaal voor buitenlandse masters wordt een Engelstalige introductie over de Leidse bibliotheken verzorgd. – Demo’s: via de website kunnen demo’s gevolgd worden over het gebruik van informatiesystemen. – Maatwerk cursussen: deze worden georganiseerd als onderdeel van een collegereeks of geïntegreerd in het curriculum. Meer informatie 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/hulp
East Asian Library
5. Publiceren De bibliotheek biedt ondersteuning bij: – Het aanleveren van publicaties voor het Leids Repositorium en Scriptie Repositorium: er is voorlichtingsmateriaal over het online publiceren via het Leids Repositorium. De bibliotheek ziet erop toe dat de faculteiten publicaties via Metis kunnen laden en dat deze binnen vijf werkdagen opgenomen zijn in het Leids Repositorium. Zo wordt de publicatie 24x7 toegankelijk via zoekmachines op internet. – Het uitgeven van publicaties via Leiden University Press: Leiden University Press geeft onderzoekers ondersteuning bij het publiceren, waaronder bureauredactionele kwaliteitsbewaking. Meer informatie 왘 openaccess.leidenuniv.nl/ 왘 lup.nl/ 6. Faciliteiten De volgende faciliteiten zijn beschikbaar in de bibliotheken: – Werkplekken: er zijn werkplekken met en zonder computers, laptopvoorzieningen met mogelijkheden tot draadloze verbinding, informatiezuilen en (in de UB) een plek om cd-roms te raadplegen. – Naslagcollecties: in de bibliotheken vindt men naslagwerken van het relevante vakgebied en verschillende soorten werkplekken (samenwerken of individueel, met of zonder collectie, en stiltewerkplekken). – Kantine: het Universitair Facilitair Bedrijf verzorgt de cateringfaciliteiten. – Printen, faxen, kopiëren: het Universitair Facilitair Bedrijf verzorgt de faciliteiten voor printen, faxen en kopiëren. – Centrum voor onderzoekers: in de UB kunnen onderzoekers van de Universiteit Leiden gebruik maken van een afsluitbare werkplek, te reserveren bij de balie in het Informatiecentrum voor onbepaalde tijd. De werkplek is voorzien van een bureau, elektriciteit en een afsluitbare boekenkast. – Groepsstudieruimte: in de UB is een ruimte beschikbaar voor studenten (en docenten) van de Universiteit Leiden voor groepsoverleg en presentaties, voorzien van overlegtafel, draadloos netwerk en whiteboard. De ruimte kan
Universiteitsbibliotheek
–
–
–
–
gereserveerd worden bij de balie in het Informatiecentrum. Vergaderzaal Universiteitsbibliotheek: organisatoren uit de Leidse universitaire gemeenschap kunnen contact opnemen met het secretariaat van de UBL over mogelijkheden om de vergaderzaalzaal te reserveren voor lezingen en conferenties voor maximaal 70 personen. College- en demonstratiezaal Bijzondere Collecties: docenten UL kunnen deze zalen in de UB reserveren voor cursussen waarin het gebruik van bijzonder materiaal (oude drukken, manuscripten, foto’s, prenten en tekeningen) een centrale plek inneemt. Instructieruimte: de instructieruimte in de UB is primair bedoeld voor cursussen in het gebruik van informatiesystemen zoals de Catalogus en Endnote. De ruimte beschikt over 16 computers voor cursusdeelnemers, een computer voor de docent, en een smartboard. Er is plaats voor maximaal 30 cursusdeelnemers. Als er geen cursussen worden gegeven, zijn de pc’s voor bezoekers beschikbaar als reguliere computerwerkplek. Mediaruimte: de UB biedt een ruimte voor het afspelen van dvd’s uit de collectie voor maximaal 4 personen. De mediaruimte is voorzien van flatscreen tv, dvd-speler en 4 draadloze koptelefoons. In de East Asian Library kan in de mediatheek multimedia-materiaal worden bekeken en beluisterd.
Overzicht websites Collectiegebaseerde diensten 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/lenen-lidmaatschap 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/lenen-lidmaatschap/raadplegen 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/catalogi-databases 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/onderwijs-onderzoek Digitale toegang tot collecties 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/catalogi-databases 왘 disc.leidenuniv.nl 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/aanwinsten Klantenondersteuning 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/hulp 왘 bibliotheek.leidenuniv.nl/onderwijs-onderzoek auteursrechten-informatiepunt Informatievaardigheden bibliotheek.leidenuniv.nl/hulp Publiceren 왘 openaccess.leidenuniv.nl 왘 lup.nl
bibliotheek.leidenuniv.nl
Uitgave juni 2012
