UNIEK EN INNOVEREND STRAATPROJECT IN ROESELARE BLEKERIJSTRAAT, STRAAT VAN MORGEN We moeten dringend energie besparen, ook in onze woningen. De kosten voor elektriciteit, water en verwarming blijven stijgen. Om kosten te drukken, en om bij te dragen aan de klimaatdoelstellingen is het belangrijk dat we onze woningen zo energiezuinig mogelijk renoveren. Bijna de helft van de uitstoot van broeikasgassen is vandaag afkomstig van woningen. Roeselare telt op vandaag ongeveer 25 000 woningen, waarvan zeven op tien ouder zijn dan 25 jaar. Door hun ouderdom kampen veel woningen met kwaliteitsproblemen of zijn ze minder energiezuinig. De stap naar een doorgedreven duurzame woningrenovatie is vaak een struikelblok omwille van financiële, sociale, architecturale en technische redenen.
Stad Roeselare reikt inwoners de hand De stad Roeselare wil dat zoveel mogelijk mensen wonen in een huis dat comfortabel en energiezuinig is. Deze ambitie past in het recent ondertekend Europese Burgemeestersconvenant. Roeselare engageert zich hiermee om, samen met meer dan 6 000 andere Europese steden en gemeenten (goed voor 190 miljoen inwoners!), de CO2-uitstoot tegen 2020 met minstens 20 procent terug te dringen. Deze ambitieuze doelstelling kan uiteraard niet alleen door de stad gehaald worden. Het vereist een samenwerking van iedereen: overheid, bedrijven, organisaties en natuurlijk ook alle inwoners. Wonen is duur. Renovatie betaalbaar maken, speelt in op een reële nood bij de bevolking, en verruimt de markt voor de bouwsector. Dit project zal aantonen dat betaalbare renovatie haalbaar is.
Wat doen we? Het project “Blekerijstraat, straat van morgen” beoogt een duurzame woningrenovatie in het stadscentrum. We doen de inspanningen voor dit project niet meteen voor heel Roeselare want dit is organisatorisch niet haalbaar. Dit proefproject willen we eerst op kleine schaal (op straatniveau) uitwerken. Als eerste straat kozen we voor de Blekerijstraat. Indien er onvoldoende interesse blijkt te zijn, kan het projectgebied nog uitgebreid worden. Zodra voldoende kennis en expertise opgebouwd is, zal het duurzaam renovatieproject ook nog in andere gebieden van de stad opgestart worden. Gezinnen die deelnemen aan het project krijgen een gratis ‘huisscan’. Tijdens de huisscan geven specialisten gratis tips en advies over hoe de energie- en waterkosten op een eenvoudige en slimme manier kunnen beperkt worden. Door deze huisscans kunnen we voor de bewoners of eigenaars renovatie-en financieringsvoorstellen op maat uitwerken. De inwoners zullen (financieel) gesteund worden om de door hen gekozen maatregelen om te besparen ook écht uit te voeren. En dit kan ver gaan: van de kleinste aanpassingen (lampen vervangen bijvoorbeeld) tot totaalrenovatie van de woning met de zuinigste bouwtechnieken die vandaag wenselijk zijn. De stad Roeselare brengt verschillende overheden en private partners samen om gezinnen op maat te begeleiden. Naast gratis tips en advies wordt er ook hulp aangeboden bij de administratieve afhandeling van het renovatieproject én hulp bij de renovatie van de woning. Organiseren van groepsaankopen, ondersteuning bij subsidieaanvragen, contacten met aannemers, het aanvragen van een goedkope lening via het ‘Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost’ (FRGE-lening), … het zit allemaal vervat in het project.
24 november 2014
Ook voor huurders Het project richt zich ook op de private huurmarkt. De kwaliteit van de woningen op de private huurmarkt is beduidend slechter dan in de rest van de woonmarkt. Private huurwoningen worden ook moeilijker en trager gerenoveerd. Het is niet evident om eigenaars te motiveren om hun huurwoning kwaliteitsvol te renoveren. De reden hiervoor is de split incentive. De eigenaar betaalt de investering, maar die investering heeft geen terugverdieneffect als hij de huurprijs niet verhoogt. Niet alle huurders kunnen zomaar een hogere huurprijs betalen. En de huurder wil geen energiebesparende investeringen doen, omdat de huurwoning niet zijn eigendom is. Met dit project willen we de eigenaar-verhuurder sterker ondersteunen om energiebesparende maatregelen uit te voeren.
Bezoek van het huisscan-team Volgende week vindt een eerste kennismakingsmoment met bewoners van de Blekerijstraat plaats en een kennismakingsmoment met eigenaar-verhuurders van de Blekerijstraat. Wie deelneemt of interesse toont, krijgt een gratis bezoek van het ‘huisscan-team’.
Een kijkwoning in de Blekerijstraat In de Blekerijstraat wordt volgend jaar een kijkwoning geopend. Deze woning is eigendom van het OCMW en wordt binnenkort duurzaam gerenoveerd. De verschillende renovatiefases worden er in beeld gebracht. Zo willen we mensen inspireren en aanzetten tot een betaalbare en duurzame woningrenovatie. De leegstaande hoekwoning is eigendom van het OCMW en wordt naar aanleiding van het proeftuinproject opgewaardeerd tot een energiezuinige gezinswoning. Ze zal vooral dienst doen voor tijdelijke bewoning en als demoproject bijdragen tot een beter zicht op een duurzame aanpak, op technische mogelijkheden, op de te volgen procedures en de kosten. Er werd in de eerste plaats gekozen voor compactheid: de bijgebouwen worden afgebroken, de badkamer wordt geïntegreerd in het hoofdvolume en de zolder krijgt een functie als slaapkamer. Zo moet er minder volume verwarmd worden en minder geveloppervlakte geïsoleerd. Het huis wordt minder diep en er komt meer daglicht naar binnen, wat minder elektriciteitsverbruik betekent. Binnen komt er een nieuwe, veilige trap op een andere plaats. Daardoor ontstaat er een open leefruimte, met een keuken en eetterras achteraan en een living aan de straatkant. Op vlak van technieken wordt de gaskachel vervangen door een centrale verwarming en worden elektriciteit en alle leidingen vernieuwd. Het huis is ook reeds klaar voor een aansluiting op het warmtenet van de stad. Op de uiteenlopende innovatieve technieken wordt later teruggekomen. Her en der worden demo-kijkvensters aangebracht om de technische oplossingen (in vloeren, kasten, wanden…) zichtbaar en bespreekbaar te maken.
Roeselare gaat in zee met verschillende partners De stad Roeselare staat er niet alleen voor en voert dit project uit samen met een aantal partners vanuit diverse disciplines en expertises. Een intensieve samenwerking in dit consortium zorgt voor een multidisciplinaire aanpak voor duurzame woningrenovatie. Het consortium bestaat uit een lerend netwerk dat enerzijds zal onderzoeken waarom dergelijke woningen niet overgaan tot energetische en duurzame renovatie. Anderzijds is er ook een economisch belang. De private partners willen mee onderzoeken welke
24 november 2014
innoverende producten, technieken en financieringsmodellen kunnen gebruikt worden om meer eigenaars, bewoners en consumenten aan te zetten tot renovatie.
Welke subsidies krijgt dit project ? De Vlaamse Overheid maakte begin dit jaar 6 miljoen euro vrij voor innovatieve projecten die vernieuwing in de bouwsector, met focus op betaalbaarheid en betere woningkwaliteit, vertegenwoordigen. Het Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT) keurde tien projecten goed waaronder het project van de stad Roeselare ‘Samen bouwen aan een duurzame (t)huis’ dat over een periode van vier jaar loopt.
Welke projectpartners nemen deel aan dit project ? Stad Roeselare: coördinatie project Slechte woonkwaliteit en stijgende energiefacturen zijn werkelijkheden waar mensen die in armoede leven alleen nog scherper mee geconfronteerd worden. Het OCMW van Roeselare ondersteunt dit innoverend project dan ook volledig. De rol die het OCMW zal opnemen in dit project is tweeledig: Enerzijds zal het OCMW de expertise die zij opbouwde om kwetsbare doelgroepen te bereiken en te motiveren zeker ook aanwenden in dit project. Het OCMW zal een belangrijke schakel zijn tussen de kwetsbare bewoners en de leden van het projectteam; dit door mensen in armoede te motiveren en op maat te informeren, gevoeligheden bij deze doelgroep te signaleren, … en samen voorstellen te ontwikkelen om duurzame woningrenovatie in de stad ook bij kwetsbare doelgroepen te stimuleren. Anderzijds stelt het OCMW één van zijn eigen woningen gelegen in de Blekerijstraat gedurende vier jaar ter beschikking van het project. Het OCMW beschikt over diverse woningen in Roeselare die als tijdelijke huisvestiging aan personen in een precaire woonsituatie ter beschikking worden gesteld. Als aanbieder van dergelijke huisvesting heeft het OCMW er alle belang bij dat er wordt ingezet op duurzame energiearme woningen. Omdat één van deze woningen van het OCMW net in de proeftuin Blekerijstraat is gelegen, stelt het OCMW deze woning graag als demo-woning ter beschikking van project. Het is een uitgelezen kans om, samen met deskundige partners, te experimenteren met alle mogelijke technieken die het energieverbruik kunnen helpen beheersen. De opgedane kennis zal voor het OCMW van onschatbare waarde zijn om in de toekomst het eigen woonpatrimonium duurzaam en energiearm uit te bouwen. De West-Vlaamse Intercommunale (WVI) realiseert voor zijn vennoten, waaronder de stad Roeselare, bedrijfsterreinen en woonprojecten en levert advies en studiewerk op vlak van ruimtelijke planning, mobiliteit, milieu, natuur, klimaat en energie. Tijdens het project voert de WVI een energiedoorlichting uit en wordt er gepersonaliseerd energieadvies aangeboden volgens de woonsituatie van de mensen. De energiedoorlichting wordt ondersteund door thermografische screening met infraroodcamera. WVI bouwt deze expertise al op vanuit het begeleidingstraject voor particulieren die tot de doelgroep behoren en wensen een renteloze FRGE lening af te sluiten voor energiebesparende investeringen. Aansluitend op de energiedoorlichting zorgt WVI voor een doorgedreven renovatiebegeleiding die alles concretiseert. Wij hopen aan de hand van dit proefproject de opgedane kennis te bundelen en deze methodiek ter beschikking te stellen aan andere gemeenten en intercommunales die een renovatie impuls wensen te initiëren.
De proeftuin energetische renovatie is voor VIVES een ideaal medium om theoretische kennis en praktijk met elkaar te confronteren en er nieuwe inzichten uit te puren. De volgende generatie bachelors in de bouw kunnen de in de proeftuin opgedane kennis na afstuderen meenemen in het
24 november 2014
uitvoeren van hun functie en rechtstreeks bijdragen aan de verdere verduurzaming van het bestaande en te vernieuwen woningpatrimonium. Zowel studenten als lectoren en onderzoekers willen tijd, kennis en energie investeren in het begeleiden en analyseren van de verschillende aspecten van dit meervoudig renovatieproject.
Met de ervaring van meer dan 4 000 huisbezoeken en 40 000 m² dakisolatie in de regio zijn de Energiesnoeiers Midden West-Vlaanderen in het project gestapt. Met onze ploeg van 16 werknemers richten we ons op kwaliteitsvol wonen: energie en waterscans, woonbuddies, levenslang wonen, isolatieploegen, … Het spreekt voor zich dat we als regionaal sociaal economiebedrijf de expertise van dit project zullen aanwenden. Tijdens de huisbezoeken ligt onze focus op het inlichten van de bewoner over op welke manier de energiefactuur kan dalen. Zowel door kleine aanpassingen in het gedrag als het kiezen van de meest geschikte energieleverancier is een onmiddellijke besparing mogelijk. Daarnaast zijn onze isolatieteams specialisten in het luchtdicht isoleren van hellende daken en zoldervloeren bij renovaties. Meer info op www.werkspoor.be Als promotor in het sociaaldakisolatieproject zullen we in het project ook voor huurders en eigenaar verhuurders een speciale rol spelen. Zie http://www.energiesparen.be/socialedakisolatie
De groep Van Marcke is een familieonderneming die in 1929 in Kortrijk werd opgericht. De groep is commercieel actief in België, Frankrijk, Luxemburg, Zwitserland, de Verenigde Staten en Malta. Als gespecialiseerde groothandel verdeelt Van Marcke badkamers, wellness-toestellen, keukens, verwarmingsinstallaties, sanitair- en installatiemateriaal alsook duurzame oplossingen voor warmte en water. Het bedrijf is marktleider in België. Daarnaast heeft de groep ook enkele productiebedrijven. Mevrouw Caroline Van Marcke is CEO van de groep Van Marcke die momenteel 1 400 medewerkers telt en heeft een geconsolideerde omzet voor 2013 van 403 miljoen euro.
Ons motto als Van Marcke is: ‘Thuis in warmte en water’. Wij engageren ons om duurzaamheid en hernieuwbare energie te promoten en dit onder de noemer ‘Big Blue’. Daar is de proeftuin een goed voorbeeld van; naast het isoleren van de woningen is het deel water en warmte een belangrijk hoofdstuk binnen het huishoudbudget. Wij zoeken en challengen onszelf voortdurend om nieuwe producten en concepten te ontwikkelen zodat energievriendelijke oplossingen voor water en warmte haalbaar zijn voor iedereen. In die context hebben we de ‘Credit’ en ‘Green Credit’ leningen ontwikkeld op de Belgische markt.
Deceuninck verwerkt wereldwijd de nieuwste kunststofmaterialen tot raam- en bouwsystemen die weinig onderhoud vergen, optimaal isoleren, lang meegaan en op het einde van de gebruiksduur volledig kunnen worden gerecycleerd. Deceuninck zet zijn schouders onder deze unieke samenwerking tussen regionale partners om zo zijn duurzame innovaties te promoten binnen onder andere het belangrijk marktsegment van renovatie. ln lijn met haar kernwaarden Innovatie-Ecologie en Design bouwt Deceuninck op deze manier mee aan een duurzame (t)huis. Meer info www.deceuninck.be
Recticel Insulation engageert zich al jaren als ambassadeur en expert van het energiezuinig bouwen en verbouwen in Vlaanderen. Zo wil het bedrijf bouwers en verbouwers perfect informeren over de energiezuinige woning van de toekomst. De hoogkwalitatieve isolatieproducten en –oplossingen van Recticel Insulation garanderen een uitstekende isolatiewaarde en hoge duurzaamheid. De (ver)bouwer moet zo maar 1 keer isoleren. Bovendien beperkt de goede isolatie de CO2-uitstoot en verhoogt het wooncomfort. Met Recticel isolatie is een duurzame woningrenovatie dan ook voor
24 november 2014
iedereen een haalbare kaart. Dit unieke straatproject in Roeselare toont dit alvast aan.
IMPACT vzw is een sociale innovator en focust vooral op het creëren van nieuwe jobs voor mensen uit de kansengroepen en koppelt dit aan innovatieve oplossingen voor nieuwe maatschappelijke uitdagingen. (zoals energie, buurt- en stadsontwikkeling, …). IMPACT vzw heeft expertise opgebouwd in aanbieden van energiebesparende producten voor steden en gemeenten, organisaties uit het middenveld (Test Aankoop, Samen Sterker, …) en kwetsbare particulieren. IMPACT vzw zal in het de proeftuin de oprichting van de burgercoöperatie begeleiden. De burgercoöperatie wordt een organisatiemodel waarbij inwoners worden verenigd om groepsaankopen energie met bijzondere aandacht voor ontzorging en kwaliteit van de dienstverlening te organiseren. Ook nieuwe modellen van gezamenlijke energieopwekking en toegankelijke financieringssystemen worden onderzocht. De proeftuin geeft IMPACT vzw de opportuniteit om het model burgercoöperatie te ontwikkelen en dit model en de ervaringen aan te bieden aan nieuwe publieke en private partners.
BURO II & ARCHI+I is een multidisciplinair architectuurbureau met kantoren in Brussel, Gent en Roeselare, met heel wat ervaring in duurzaam bouwen en verbouwen. De inbreng in het proeftuinproject zal vooral bestaan uit inhoudelijke begeleiding en het mee uitwerken en concretiseren van innovatieve concepten voor een beperkt budget. We hopen er door een duurzame aanpak in te slagen om niet alleen het energieverbruik te verminderen, maar ook bij te dragen aan de sociale cohesie van de straat en buurt.
In het kader van haar rol als promotor van rationeel energiegebruik neemt Eandis actief deel aan dit project. Concreet staat Eandis in voor REG-advies en voor het monitoren van de verbruiken van de bewoners of eigenaars.
Asoreco’s camera-oplossing Werfmonitor wordt voornamelijk gebruikt voor real-time projectopvolging en communicatie bij publiek private samenwerkingen. Het opgeslagen beeldmateriaal bevordert tevens de kennisoverdracht en adoptie van nieuwe technieken.
In dit project wil Asoreco optreden als technologie-, communicatiepartner. Dankzij Werfmonitor kunnen de innovatieve werken van het Proeftuinproject real-time en automatisch worden gedocumenteerd en toegankelijk gemaakt op een visueel krachtige manier. Hierdoor kan de adoptie van de uitgevoerde werken en activiteiten door het doelpubliek worden geaccelereerd. Asoreco ziet deze samenwerking als een ideale omgeving om Werfmonitor als coöperatieplatform te laten fungeren voor, tijdens en na de werken.
‘Wij maken water op maat. Vandaag, voor de generatie van morgen.’ Vanuit deze missie neemt de Watergroep graag deel aan het project rond duurzaam bouwen en wonen. Wij stellen graag onze expertise ter beschikking om rationeel om te springen met water. Wij geven ook tips mee om mogelijke lekken snel op te sporen en duurzaam met water om te gaan. Voor diegenen die hun verbruik op een geautomatiseerde manier willen opvolgen, kunnen we een watermeter met pulscontact aanbieden. We verwachten ook een wisselwerking binnen dit project: vanuit de feedback uit de diverse huisscans kan de Watergroep meer kennis verwerven en inzicht krijgen in het gedrag van de consument.
24 november 2014
