Uitnodiging voor vierde Rogmansdag in Maastricht Grote familiebijeenkomst op 1 en 2 April 2000

Rogmans Bulletin Nr. 7

Uitnodiging voor vierde Rogmansdag in Maastricht Grote familiebijeenkomst op 1 en 2 April 2000 De talrijke leden van de grote Rogmansfamilie worden hierbij uitgenodigd voor de vierde Rogmansdag, die op 1 en 2 april 2000 wordt gehouden in het conferentiecentrum VAESHARTELT, aan de rand van Maastricht. Slot Vaeshartelt ligt aan het eind van een mooie lindenlaan temidden van een park met oude bomen. Tussen 1848 en 1851 was koning Willem II de eigenaar en in latere jaren de bekende industriëel Petrus Regout. Het feestelijk diner wordt gehouden in een van de fraaie zalen van het oude gebouw. In de nieuwbouw bevinden zich eenvoudige (2persoons) kamers met douche en toilet, met uitzicht op het park of een ommuurde tuin. Andere ruimtes - waaronder een bar - bieden gelegenheid tot ontmoetingen, een van de doelstellingen van Kasteel Vaeshartelt. Het conferentiecentrum is goed bereikbaar via de A2, de A79 of de E25. Voor treinreizigers is Maastricht het aangewezen station. Het bestuur van de Stichting heeft een programma opgesteld waarbij rekening is gehouden met de ervaringen van vorige bijeenkomsten en met opmerkingen van deelnemers. Op zaterdag vanaf 14.00 uur begint het inchecken in het hotel en de inschrijving bij onze organisatie. Later volgt een korte voordracht van Forster Bernhard over de betekenis van bidprentjes voor genealogisch

onderzoek. Op zondag komt in een discussiegesprek de vraag aan de orde of wij werkelijk afstammen van Petrus Rogmans. Paul Roggemans uit Mechelen heeft in dit opzicht nieuwe vragen opgeworpen. Voordrachten worden gehouden in de taal van de spreker. Deelnemers ontvangen telkens een samenvatting van de voordracht als deze wordt gehouden in de (voor hen) andere taal. De keuze voor deze dag is gevallen op Maastricht, niet alleen omdat Nederland nu echt aan de beurt was, maar ook omdat tijdens de laatste bijeenkomst in Antwerpen verscheidene leden deze stad hadden voorgesteld. Met onze familie heeft voorzover wij weten de stad geen bijzondere band. In verband met de reservering van kasteel Vaeshartelt is het beslist noodzakelijk dat U zich uiterlijk op 25 augustus (schriftelijk via het bijgesloten formulie of telefonisch) bij Floor Rogmans aanmeldt. Wie ergens anders dan in kasteel Vaeshartelt wil overnachten, wende zich tot de VVV in Maastricht. Verzoeke het aanmeldingsformulier ook als U verhinderd bent te willen terugsturen. Zie de binnenpagina’s voor verdere informatie (Jan/Ben)

________________________________________________________________________________

FAMILIEBOEK VAN ROEL HERZIEN De herziene stamreeks van Roel is vrijwel gereed. Daar zitten vele maanden werk in van Roel en van Jacqueline Maaswinkel uit Arnhem die hem erbij heeft geholpen. Deze heeft de gegevens nu op PC gebracht, zodat verdere aanvullingen gemakkelijk te verwerken zijn. Als U Uw bijdrage over 1999 hebt voldaan krijgt U het (keurig verzorgde) werkstuk thuis gestuurd. U zult dan zien, dat het werk nog lang niet af is. Uit het verleden ontbreken nog gegevens en ook de levende leden van de familie zijn niet helemaal volledig vermeld. Dat laatste lkomt omdat niet iedereen aan Roel de nodige informatie heeft verschaft. Daarom: als U ziet dat er fouten in staan of dat gegevens ontbreken, meldt het snel aan Roel. Door de nieuwe opzet behoeft er geen achterstand in de verwerking te ontstaan. Zoals hij schrijft in zijn inleiding: we moeten actief in het verleden blijven graven. (Ben)

FORSTER: ‘MIT EINEM WEINENDEN AUGE…’ : AFSCHEID ALS REDACTEUR de mogelijkheid zowel de duitse als de Volgend jaar nemen Wilma en ik onherroepelijk nederlandse editie in Nederland te laten drukken, afscheid als bestuurslid en als redacteur van het zodat ook de layout in één hand kan komen, maar Bulletin. De stap valt ons niet licht, want we een duitse redacteur blijft nodig. Hij/zij dient de hebben de jaren dat we in deze groep mochten inbreng van duitse zijde te coördineren, de inhoud meedoen veel hartelijke vriendschapsbanden met de Nederlandse redacteur af te stemmen en gesmeed. Het was een interessante en menselijk zelf artikelen te schrijven. zeer aangename samenwerking, en wij twijfelen Voor mij is dit de laatste uitgave van het Bulletin er niet aan dat het werk voor de Rogmansonder mijn verantwoordelijkheid. Zoals Stichting ons zeer heeft verrijkt. sommigen weten, beginnen Wilma en ik met een Daarom vinden wij het jammer dat na de oproep nieuw project dat onze volledige inzet vraagt, al van Jan in het vorige Bulletin zich niemand voor onze tijd en energie. Daarom ons besluit om de redactie heeft gemeld. (Voor het beheer van de ermee te stoppen ook al is het met een traan in het Duitse financën is inmiddels een nieuwe structuur oog. Forster gevonden). Weliswaar wordt binnen het bestuur gepraat over Naschrift Ben: bij ons meer dan één traan; we vinden het heel jammer. In het volgend nummer komen we er nog op terug. Inmiddels hoop ik dat onze duitse familieleden het er niet bij laten zitten.

UW BIJDRAGE VOOR 1999 Allereerst hartelijk dank aan degenen die tot nu toe hebben betaald. De overige familieleden verzoeken we door middel van bijgaande accept-giro (Nederland) of op een andere wijze (België) een bedrag van minimaal hfl. 22,- over te willen maken. Het mag ook wel ietsje meer zijn. Wilt U vooral Uw naam en woonplaats invullen, zodat de penningmeester weet wie de afzender is. Wie zijn bijdrage heeft voldaan ontvangt na enige tijd het bijgewerkte stam-boek van Roel. Het bestuur zal aan het eind van dit boekjaar een kascontrole over de afgelopen jaren doen uitvoeren door een onafhankelijk lid van de familie. We zijn van plan, dat in de toekomst ieder jaar of iedere twee jaar te doen. Daarnaast zal telkens in het Bulletin inzicht worden gegeven in de financiële situatie van de Stichting. Als U Hfl. 5,- extra bijdraagt kunt U een exemplaar van het Bulletin laten opsturen aan bijvoorbeeld een familielid, dat zelf niet contribueert. Geef naam en adres door aan Floor. FINANCIEËL JAAROVERZICHT VAN DE STICHTING Periode: 1 januari –31 december 1998 Uitgaven Hfl. DM Inkomsten Bankkosten 71,49 87,15 banktegoed op 01.01.1998 Rogmans-Bulletin 449,99 144,68 bijdragen, giften e.d. Herziening stamboomboek 500,porto-bijdrage uit Duitsland Kookboekbijdr. Duitsland 2.997,57 kookboekbijdrage uit duitsland Porti 320,05 119,13 verkoop kookboek Diversen 147,96 rente Banktegoed op 31. 12. 1998 5.304,94 995,32 6.794,43 4.343,85

Hfl. DM 2.134,48 2.668,85 1.042,20 1.675,130,3.301,70 175,11,05 6.794,43 4.343,85

TOELICHTING. Aan bijdragen en giften werd in 1998 uit duitsland DM 1.675,- en uit Belgïe/Nederland Hfl. 1.000,- ontvangen. Het aantal contribuanten loopt enigszins terug. In Duitsland waren het er 35 en in Belgïe/Nederland 30. De gemiddelde bijdrage (inclusief giften) bedroeg DM 47,86 respectievelijk Hfl. 33,50. Nauwelijks de helft van degenen die het Bulletin ontvangen betaalde een bijdrage. Hartelijk dank aan iedereen die in 1998 heeft bijgedragen. Om de kosten van het drukken van het kookboek te kunnen betalen heeft de Duitse tak DM 2.997,57 aan Roel overgemaakt. Deze rekening is eerst in 1999 betaald, zodat het overschot per eind 1998 een geflatteerd beeld geeft van de financiele situatie. (Wilma) 2

JONGE MENSEN EN DE ROGMANSSTICHTING Ideeën voor jongere leden van de familie

Jongelui? Op de driejaarlijkse Rogmans-dagen ontbreken ze weliswaar niet, maar ze zijn toch duidelijk in de minderheid. Dat is niet zo verwonderlijk. De thema’s van de voordrachten zullen vaak niet hun belangstelling hebben, en bovendien zijn ze meestal erg druk bezig met hun loopbaan en hun gezin.Daarom worden hierna enkele suggesties gedaan die op deze groep Rogmansen is gericht en waarvan wij hopen dat ze tot positieve reacties zullen leiden. De taakstelling van de Stichting Familie Rogmans beperkt zich immers niet tot genealogisch onderzoek maar houdt ook in het contact met de tijdgenoten van dezelfde naam. Deze tweede opgave kan mijns inziens worden vervuld op een manier die ook de jongeren aanspreekt. De Stichting zou dan de taak hebben dergelijke bijeenkomsten te organiseren. VOORSTELLEN Hier enkele suggesties, zonder de pretentie van volledigheid of laatste waarheid. 1. Juist voor jongeren is de groeiende eenheid van de Europese landen van bijzondere betekenis. Daar zou een activiteit op kunnen worden gericht. Bijvoorbeeld op een zaterdag samenkomen in de buurt van het drielandenpunt (bijvoorbeeld

Kevelaer); vandaar per bus naar Brussel of Straatsburg voor een bezoek aan de Europese instellingen of het Europese Parlement. Daar hoort dan een discussie bij met politici van verschillende partijen en landen. s’Avonds de stad in of wat men anders zou willen. 2. De Europese High-Tech-economie groeit in hoog tempo en gaatat gelijk op met een toenemende globalisering. Waarom niet eens een bedrijfsbezoek organiseren, bijvoorbeeld in Europort Rotterdam of naar de Meyer-werf in Papenburg, een van de 5 grootste werven ter wereld, in staat tot de bouw van cruiseschepen die technologische hoogstandjes zijn. 3. Meer gericht op ontspanning is de mogelijkheid, met een schip, bijvoorbeeld een platbodem, een tocht te maken op het IJsselmeer, deze in Amsterdam te eindigen, s’avonds de stad in en de volgende morgen voor een opfrisbeurt terug naar het uitgangspunt. Uiteraard zijn dit nog slechts prille ideeën. Ze moeten worden gezien als aansporing en een beetje ook als oproep aan de jongeren, zichzelf meer op de voorgrond te plaatsen en hun belangen zelf te behartigen. De redactie zou blij zijn met reacties, voorstellen en kritiek. (Forster)

KOOKBOEK VOND EEN WARM ONTHAAL Tussen het Nederlandse Sinterklaasfeest en Kerstmis viel bij ongeveer 90 leden van de familie in Nederland, België, Duitsland, Canada, Amerika en nog een paar andere landen het Rogmans Kookschrift in de bus. Floor Rogmans had de verzending op zich genomen. Bij haar berusten ook de nog overgebleven exemplaren. Voor nabestellingen kunt U dus met Floor contact opnemen. De prijs bedraagt dan DM. 22 of Hfl. 25.-. Daar was veel werk aan voorafgegaan, maar mede dank zij een goede samenwerking met de drukker (Delta Zutphen) is het allemaal voor elkaar gekomen. Heel veel tijd is gaan zitten in het onderling afstemmen van de Duitse en de Nederlandse tekst. Talrijke taalhobbels zijn in telefonisch overleg tussen de Duitse en de Nederlandse redacties overwonnen. Één keer zijn Wilma en Forster Bernhard – Rogmans op een zondag heen en terug werd gezwoegd. van Edewecht naar Vorden gereden, waar uren

Tot genoegen van de redacie kwam er rond de jaarwisseling een aantal ontvangstbevestigingen en lofprijzingen binnen, met de post maar ook per fax en E-mail. Van verscheidene kanten hebben we gehoord dat recepten werden uitgeprobeerd en dat de resultaten daarvan niet tegenvielen. Ook de persoonlijke aantekeningen werden met smaak gesavoureerd. We denken dat we hiermee een uniek familiedocument tot stand hebben gebracht. Tijdens de Rogmansdag 2000 zullen de resterende exemplaren nog te koop zijn. (Ben/Truud) In een goed kookboek hoort hier en daar een vetvlek. Voor wie daar nog niet aan toe kwam volgt hier een bericht van Edith Rogmans, dat U wellicht tot activiteit zal aanzetten. In het recept ‘Kalkoen op Engelse wijze (blz. 23) moet U het laatste half uur de alumniumfolie en de spekjes verwijderen om vervolgens de kalkoen bij 225 graden bruin te braden; enkele keren begieten met het braadvocht. (Forster)

3

MAASTRICHT: EEN BRUISENDE STAD Een bruisende stad is het, maar dat is niet de enige reden dat voor Maastricht is gekozen als plaats van samenkomst in het jaar 2000. De gunstige ligging nabij de grenzen van België, Duitsland en Nederland was ook een belangrijke factor. Maastricht is een oude stad. Haar geschiedenis gaat terug tot de Romeinse tijd. Zij bouwden een nederzetting bij een doorwaadbare plaats in de rivier de Maas. Later kwam er een brug, die een belangrijke schakel vormde in de heirbaan tussen Keulen en Tongeren. De stad heeft aan veel verschillende landheren toebehoord; zij heeft haar internationale uitstraling nooi verloren Pas sinds 1839 hoort Maastricht definitief bij Nederland. De tweede wereldoorlog heeft er gelukkig niet veel schade aangericht. De stad werd op 14 september 1944 door

Amerikaanse troepen bevrijd en ontwikkelde zich tot een levende, moderne stad In het centrum met zijn prachtige oude kerken zijn de 20 eeuwen historie nog voelbaar, maar bovenal: het is er gezellig. Winkelen, op terrasjes zitten, lekker eten, dat zijn belangrijke zaken voor wie de stad bezoekt. Recent heeft Maastricht een wereldnaam gekregen door het Verdrag op basis waarvan de Euro wordt ingevoerd. Als men over heel veel Euro’s beschikt kan men misschien een voorwerp kopen op de jaarlijkse TEFAF, The European Fine Art Fair. Men kijkt daar zijn ogen uit en men kan zijn oren niet geloven als men de fabuleuze prijzen hoort die voor de kunstvoorwerpen op tafel worden gelegd.(Truud)

BIDPRENTJES GEZOCHT Bidprentjes en andere herinneringsplaatjes vormen een belangrijke bron voor genealogisch onderzoek. De meesten van ons kennen ze wel, die kleine plaatjes, gewoonlijk voorzien van een foto of een andere afbeelding, waarop de overledene wordt herdacht en ons wordt gevraagd voor hem te bidden. Wij weten dat in onze familie vele van dit soort prentjes bestaan hebben en nog bestaan. Over dit onderwerp willen we tijdens de vierde Rogmansdag een voordracht houden. De kwaliteit daarvan staat of valt met het aantal bidprentjes dat we kunnen opsporen. Daarom onze smeekbede aan U: zend mij (Forster) zo veel mogelijk bidprentjes toe of, als dat bezwaarlijk is, goede copiën ervan. Originelen worden gegarandeerd heel snel weer teruggestuurd naar de inzenders. Na de voordracht zullen de copiën in het archief worden bewaard, zodat ook volgende generaties deze nog als bron kunnen benutten. (Forster; adres zie elders in dit nummer)

4

VIERDE ROGMANSDAG ZATERDAG 1 EN ZONDAG 2 APRIL 2000 in COFERENTIECENTRUM VAESHARTELT Weert 9 6202 SB MAASTRICHT Tel.043 3690200; Fax 043 3626060

PROGRAMMA Zaterdag 1 april 2000

Vanaf 14.00 Aankomst, inchecken, uitreiking van documenten, thee/koffie met gebak 15.00 Begroeting 15.15 Forster Bernhard: ‘De betekenis van bidprentjes voor genealogisch speurwerk’. 16.00 vertrek per bus naar de Maastrichtse binnenstad; mogelijkheid voor een stadsrondleiding 18.00 Terug naar het hotel 19.00 Feestelijk diner Zondag 2 april 2000 10.00 10.30 12.00

Mededelingen van het Stichtingsbestuur Causerie en discussie over: ‘Stammen wij werkelijk af van Petrus Rogmans ?’ Thee/koffie met lekkers, sluiting van de bijeenkomst.

De prijs voor overnachting en ontbijt bedraagt Hfl. 200,- voor 2 personen. Een eenpersoonskamer met ontbijt kost Hfl. 145,-.. De prijs voor het diner is Hfl. 54,- per persoon, plus de drankjes. Voor koffie/thee en gebak wordt 12.50 per dag pp. Deze bedragen voldoet U rechtstreeks aan het hotel. Voor de algemene kosten die aan de organisatie van zo’n dag zijn verbonden (bus, stadsrondleiding en andere kosten) zullen we op de dag zelf een bijdrage vragen van Hfl.25,- per deelnemer. In verband met de reservering van Vaeshartelt is het nodig dat U vóór 25 augustus a.s. het aanmeldingsformulier instuurt. U ontvangt dan tijdig van Floor nadere bijzonderheden. Wilt U s.v.p. het formulier ook insturen als U verhinderd bent. (Jan/Ben) SAMENSTELLING VAN HET STICHTINGSBESTUUR

Jan Rogmans (Stuttgart BRD), voorzitter; Floor Rogmans (Amsterdam), secretaris; Wilma Bernhard-Rogmans (Edewecht, BRD) financiën; Roel Rogmans (Arnhem), financiën Nederland; Ursula Rogmans-Beucher (Keulen BRD); Ben Rogmans (Vorden); Pierre Rogmans (Brasschaat, B)

Secretariaat: Hilversumstraat 32 1024 JZ AMSTERDAM Tel. 020 6362463.

5

FAMILIEBERICHTEN GEBOREN CEDRID op 25-02 - 1998 te Kevelaer (blz. 6-bijl. 12), zoon van Andreas en Gabriëlle Rogmans.

Leonardus Adolphus Josephus Rogmans (blz. 2, bijl. 16), * 14 december 1911 te Antwerpen + 7 februari 1999 te Berghem (Antwerpen B).

MANON, op 05-03-1999 te Zevenaar (blz .IV), dochter van Else-Mary Rogmans en Niek Nagelmaeker.

ADRESWIJZIGINGEN

GETROUWD Sandra Rogmans en Cees de Breejen op 3 juli 1998 te Heemstede, NL (blz. 2, bijl. 15) (op 3 juli 1998 kerkelijk te Bennebroek NL) Paul Rogmans en Nicola Kamps op 11 september 1998 te Kranenburg, BRD (blz.1, bijl.17) (op 18 september 1998 kerkelijk, te Niel, BRD). Ilse-Mary Rogmans en Niek Nagelmaeke op 25 september 1998 te Duiven, NL. OVERLEDEN Wilhelmine Rogmans, geboren Graue (blz. 11, bijl. 2) * 13 juni 1907 te Vegesack + 19 november 1998 te Bremen, BRD, echtgenote van Catharinus Hendrikus Rogmans *20 april 1905 +17 october 1989.

Gert-Jan Rogmans en Antoinette Aandeweg (blz. 2, bijl. 15) Deliuslaan 29, 2151 GL NIEUW-VENNEP, NL. tel. 0252 – 689789 Ben en Lies Rogmans – Haaker (blz.10, bijl. 2) Bisonstraat 105, 4827 LX BREDA. Mies E.C. Rogmans (blz. 7, bijl. 2) Fredrik Hendrikstraat 130 hs, AMSTERDAM Tel. 0655713345

1052

JC

Ben en Suzette Rogmans (blz. 6, bijl 2) Baronielaan 261 4835 JL BREDA. Tel. 076 5649406 Tim en Nayla Rogmans – Sino (blz. 6, bijl. 2) Dahlialaan 6, 2111 ZN AERDENHOUT. Tel. 023 5441950 Walter Emil Rogmans (blz. 12, bijl. 2) Edelhof 25, D-27321 MORSUM BRD.

________________________________________________________________________________

BESTUURSVERGADERING 2000. Het bestuur heeft op 13 en 14 maart jl. in Maastricht vergaderd. De resultaten van hetgeen besproken is treft U verspreid over de verschillende bijdragen in dit Bulletin aan. De volgende vergadering van het bestuur wordt op 5 februari 2000 in Keulen of omgeving gehouden. De precieze plaats moet nog worden vastgesteld. Daar zullen de laatste voorbereidingen worden getroffen voor de Rogmansdag in Maastricht.

Dit Bulletin wordt uitgegegeven door de Stichting Familie Rogmans (Amsterdam) Redactie: Truud en Ben Rogmans Lindeseweg 14 7251 NM VORDEN NL Tel. 0575 556818 FAX 0575 556989 E-mail: [email protected] en Forster Bernhard Lerchenstraszse 17 26188 EDEWECHT BRD. Tel. (0049) 4486 2365

6

LEVENSSCHETSEN

JOHANNES IGNATIUS ROGMANS: INBURGERING MET PROBLEMEN Van Nederland naar Duitsland: een leven in het spanningsveld van politiek en beroep

Het moet wel oudjaarsavond 1961/62 geweest zijn. Wilma en ik hadden die avond een kort bezoek gebracht aan haar ouders en Johannes (bijl. 2 blz.13) en zijn vrouw Margaretha spontaan voor een oudejaarsviering uitgenodigd. Beiden vonden het een goed idee, maar Wilma’s vader wilde eerst nog een haas klaar maken die hij van een bevriende jager gekregen had. En zo zie ik Johan Rogmans nog voor me, hoe hij s’avonds in de badkamer staat en met opgewekt gemoed het wild schoonmaakt, daarbij steeds gehuld in een lichtblaauwe wolk sigarenrook. Vandaag, na 30 jaren, vraag ik me nog vaak af waar toch zijn positieve levensinstelling vandaan kwam, want het levenslot had van hem een zware tol geëist. Op 2 december 1896 geboren als vijfde kind van het echtpaar Bernardus Antonius Rogmans en Anna Elisabeth Nolmans (bijl. 2 blz. 7) in Hoorn geboren, bracht hij zijn jeugdjaren door in Amsterdam. Net als twee andere van de acht kinderen verwisselde hij laterNnederland voor Duitsland als woonplek. Anton (1889 – 1976) was reeds in 1906 uit Nederland weggegaan. Met zijn vrouw Margarethe, geb. Conrad, vestigde hij zich in Lüdinghausen als tandheelkundige. Rinus (1905 – 1989) de jongste van de drie, kwam in het begin van de twintiger jaren naar Duitsland en bouwde samen met zijn vrouw Wilhelmina, geb.Graue, bij Bremen een praktijk op. Een bezoekje aan zijn oudste broer Anton in Elsterwerda in 1913/14 vormde voor Johan het eerste contact met Duitsland. Hij voltooide daarna een opleiding tot tandtechnieker bij Joh. W.J.Dijkstra in Amsterdam en na enkele jaren praktijk in dat beroep ging hij in 1921 naar Lüdinghausen om als assistent in de praktijk van zijn broer te gaan werken. In 1922 nam hij een praktijk over in Leer, Oost Friesland. Een paar maanden daarna, op 14 december 1922, trouwde hij in Amsterdam zijn verloofde Margaretha Bot. Het jonge paar begon nu, in het uiterste noordwesten van Duitsland, zijn leven in te richten. Volledig thuis voelden ze zich nadat ze in 1929 naar Bunde aan de Nederlandse grens verhuisden. Vanwege zijn vakmanschap en de grote liefde

voor zijn werk ontwikkelde de praktijk zich veelbelovend. Alles leek op een succesvolle levensloop te wijzen. In tegenstelling tot zijn broers Anton en Rinus, die beide met duitse vrouwen waren getrouwd, bestond bij Johan en Margaretha Rogmans weinig behoefte volledig in te burgeren in Duitsland. Hitler aan de macht In 1933, na de machtsovername door de nationaal-socialisten veranderde echter alles. Geleidelijk manifesteerde zich een duidelijke vreemdelingenhaat. Begin dertiger jaren was er een staatsexamen voor tandheelkundigen ingevoerd, dat weliswaar niet wettelijk verplicht was maar dat natuurlijk tegenover de patiënten toch een soort kwaliteitswaarborg was. Geheel volgens de nationaal-socialistische ideologie mocht het getuigschrift alleen aan duitse staatsburgers worden uitgereikt. Voor Johan Rogmans werd het noodzakelijk, wilde hij zijn praktijk succesvol voortzetten, om het diploma te halen en dus in te burgeren. In 1934 deed hij het eerste verzoek daartoe. Eerst leek alles goed te gaan. Uit de documenten blijkt dat hij een bloeiende tandheelkundige praktijk leidde. Alle instanties steunden de aanvraag,met uitzondering echter van de plaatselijke politie. De stellingname van gendarmeriecommandant B. hield een vernietigend oordeel in. Johan Rogmans werd een (voor de nazi’s verwerpelijke) drang naar democratie alsmede andere wandaden verweten Als men echter dit rapport kritisch beziet wordt snel duidelijk. dat het hier niet ging om de beoordeling van een inwoner van de

7

gemeente maar om pure laster tegen een persoon. Uit een ander document, van het bestuur van de Landkreis, blijkt namelijk dat de ambtelijke instanties heel goed wisten dat het bij de familie Rogmans om integere, fatsoenlijke mensen ging. Het werd snel duidelijk dat achter het vernietigende oordeel van de gendarmerie andere belangen een rol speelden. In 1935 werd het verzoek tot inburgering afgewezen. Johan Rogmans had intussen in afwachting van het eventuele staatsburgerschap op 13 april 1935 het staatsexamen voor tandheelkundige afgelegd. Toen hem het staatsburgerschap niet verleend werd, moest hij zijn tandartsendiploma inleveren. In 1937 ondernam hij een tweede poging om het staatsburgerschap te krijgen. De gendarmeriecommandant had intussen zijn negatieve beslissing ingetrokken (!!), maar moest die weer herroepen, toen hij zelf onder druk kwam te staan. ‘Die brutale Rogmans’ Maar intussen gebeurde er weer iets met die - zo luidt het politie rapport –“lastige en brutale Rogmans”. In het kader van de campagne rond de processen tegen priesters en monniken had Rogmans zich ondubbelzinnig achter zijn katholieke kerk geschaard en zich tegen de nationaal-socialisten gekeerd. Onder deze omstandigheden was inburgering een illusie geworden; zijn aanvraag werd dan ook voor de tweede maal afgewezen. Waarschijnlijk op aanraden van anderen deed hij in 1943, midden in de wereldoorlog, een derde verzoek tot inburgering. Ditmaal gaat het snel. Op 21 maart 1944 wordt aan de hele familie Rogmans het staatsburgenschap verleend. De gevolgen zijn fataal. Door het staatsburgerschap worden de oudste kinderen dienstplichtig. Terwijl de tweede zoon Johannes Petrus (Hans) door zich vrijwillig te melden bij de Wehrmacht, nog enige keuze heeft in zijn plaatsing, werd de oudste dochter Elisabeth gedwongen om in een munitiefabiek in Berlijn te gaan werken. In 1945 keert ze naar huis terug met ernstige gezondheidsproblemen. Het ergste lot echter treft de oudste zoon Bernard. Hij wordt ingedeeld bij een pantser grenadier divisie en wordt, na een korte trainingsperiode, ingezet in de gruwelijke strijd tegen het Rode Leger in Oost-Pruisen. Hierna is er nooit meer iets van hem gehoord. Ongetwijfeld is hij in dit gevecht omgekomen.

Johan Rogmans kan nog net verhinderen dat ook hun derde zoon, de15-jarige Jan, onder de wapenen wordt geroepen. 1945, de oorlog is voorbij.Voor de familie Rogmans kwam het einde met de vreselijke zekerheid dat de oudste zoon niet uit de oorlog zou terugkeren. Zo waren zij plotseling en meedogenloos in de duitse lotsgemeenschap opgenomen en zoals bij vele duizenden duitse families staat ook hier nu een foto van de verloren zoon op de radio en later op de televisie. En zoals bij duizenden andere duitse ouders zat ook het echtpaar Rogmans in 1955 gekluisterd aan de radio, toen de laatste krijgsgevangenen uit Rusland terugkeerden en hun namen ‘s avonds op de radio werden voorgelezen. Helaas was het voor de familie Rogmans geen gelukkige afloop. Toch hebben al deze tegenslagen Johan zijn positieve levensinstelling niet kunnen ontnemen, een eigenschap die ik later ook bij zijn broer Rinus heb ontdekt. De kinderen van de Amsterdamse familie Rogmans schijnen goed uitgerust te zijn om het leven aan te kunnen. 1953: in rustiger vaarwater Toen er in 1953 een overeenkomst tussen tandartsen en tandtechnici over een eenduidige academische opleiding tot stand kwam, betekende dit ook voor Johannes Rogmans dat hij van nu af zonder enig voorbehoud als tandarts kon werken. Van toen af kon geraakte het leven van de familie Rogmans in rustiger vaarwater. Tot op dit moment is Johannes Rogmans voor mij de man gebleven, die met zijn onafscheidelijke sigaar, zich optimistisch en consideraat tegenover de problemen van het leven stelde. Tot ver in zijn zeventiger jaren stond hij nog dagelijks in zijn praktijk. In 1972 stierf zijn vrouw Margaretha; tien jaar later, op 9 juni 1982, sloot hij voorgoed de ogen. Een leven dat zich had afgespeeld tussen buitengewone politieke en persoonlijke omstandigheden, was voltooid. Nadat we in het vorige Bulletin het leven van Paul Rogmans hebben beschreven, willen we nu Johannes Ignatius Rogmans in de schijnwerper plaatsen, iemand die de moeilijke weg van Nederland naar Duitsland is gegaan en daarbij de ongewisse duitse politieke verwikkelingen onder ogen moest zien. Wij verbinden hieraan het verzoek aan onze lezers, zelf levensgeschiedenissen van verwanten op te schrijven en ze ons toe te sturen, zodat ze niet verloren gaan.

8

Antwoordformulier svp vóór 25 augustus a.s. inzenden aan:

Floor Rogmans Hilversumstraat 32 (NL) 1024 JZ AMSTERDAM Ik neem met --- peronen deel aan de vierde Rogmansdag op zaterdag 1 en zondag 2 april 2000, met avondeten . Ik bestel hiermee een een/twee persoons kamer met ontbijt voor de nacht van vrijdag 31 maart op zaterdag 1 april 2000 voor de nacht van zaterdag 1 op zondag 2 april 2000 Ik neem wel deel aan de vierde Rogmans-dag met avondeten op 1 april (met … personen), maar ik zal niet in Vaeshartelt overnachten Ik zal niet deelnemen aan de vierde Rogmansdag Namen en woonplaats van de deelnemer(s) en handtekening: ________________________________ ________________________________ __________________________

9

10