Uitgeverijen van boeken, kranten, tijdschriften en geluidsopnamen

Uitgeverijen van boeken, kranten, tijdschriften en geluidsopnamen

© CEVORA 2002. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te verstrekken. De auteur en uitgever dienen hierbij steeds vermeld te worden. Iedere andere reproductie, adaptatie, vertaling en publieke mededeling zijn verboden zonder de schriftelijke toestemming van CEVORA, Eugène Plaskylaan 144, 1030 Brussel.

Inhoudstafel 1. Beschrijving van de sector 1.1. De uitgeverijensector 1.1.1. Definitie 1.1.2. Kenmerken van de sector in het ANPCB a) Het statuut van de werknemers b) De omvang van de ondernemingen c) Aanwezigheid per regio

p. 1 p. 2 p. 2 p. 2 p. 2 p. 3 p. 3

2. Bereikte steekproef van bedrijven 2.1. Beschrijving van de steekproef 2.1.1. Steekproef en respons a) Op basis van de NACE-code en de activiteiten van de ondernemingen b) Op basis van de omvang van de ondernemingen c) Op basis van de regio

p. 4 p. 5 p. 5 p. 5

3. Bediendeberoepen 3.1. Beschrijving van de organogrammen in functie van de ondernemingsgrootte 3.2. Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele afdelingen 3.3. Definitie van de bediendeberoepen in de ondersteunende afdelingen

p. 7 p. 8

4. Schatting van het aantal bedienden per beroep 4.1. Extrapolatie van de enquêtegegevens

p. 18 p. 19

5. Vacatures 5.1. Analyse van de vacante betrekkingen

p. 23 p. 24

6. Kernberoepen 6.1. Kernberoepen van de sector 6.1.1. Uitgeverij 6.1.2. Redactie 6.1.3. Productie 6.1.4. Commercieel

p. 26 p. 27 p. 27 p. 28 p. 29 p. 29

Bijlagen Bijlage A : Bronnen Bijlage B : Type-organogrammen van een bedrijf uit de uitgeverijensector volgens de bedrijfsgrootte Bijlage C : Organogram van de kernberoepen van de sector Bijlage D : Steekproeftrekking voor de uitgeverijensector Bijlage E : Lijst van de deelnemende bedrijven

p. 30 p. 31 p. 32 p. 38 p. 39 p. 41

i

p. 16

Beroepenstructuur : uitgeverijen

p. 11

INLEIDING

p. 6 p. 6

Inleiding

Voor meer details over de methodologie die wordt gevolgd voor het opstellen van de beroepenstructuren van de bedienden binnen het ANCPB, verwijzen wij u naar een ander document van de studiedienst: « Methodologie van de beroepenstructuren van de bedienden in het ANCPB ». Deze studie werd uitgevoerd door Cindy Lambrechts, medewerkster van de dienst organisatie en onderzoek en Heddie Vertessen verzorgde de tekstverwerking.

1

Of Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor Bedienden (ANPCB of PC 218).

ii

Deze studie verloopt in diverse stappen en volgens een vaste methodologie: • inzameling en analyse van documentatiebronnen over de sector en de daarin aanwezige beroepen. • opstelling van een voorlopige beschrijvende fiche voor de sector en zijn beroepen. • eerste validering van de organogrammen en van de definities van de beroepen. Dit gebeurt intern bij de adviseur die verantwoordelijk is voor deze sector en extern via gesprekken bij de ondernemingen van diverse grootte in deze sector. • tweede validering aan de hand van een schriftelijke enquête die wordt verstuurd naar een representatieve steekproef van ondernemingen uit deze sector. • analyse van de resultaten van de enquête en opstelling van de beschrijvende fiche voor de sector.


Deze oefening heeft tot doel: • een inventaris op te stellen van de bediendeberoepen die men aantreft in de sectoren van het ANCPB en deze beroepen te beschrijven, • op nationaal vlak een kwantitatieve raming mogelijk te maken van het aantal bedienden dat tewerkgesteld is in elk beroep, • het aantal vacante betrekkingen per beroep te kennen op het ogenblik van de enquête en een raming te maken van de moeilijkheidsgraad om deze vacante betrekkingen in te vullen.

INLEIDING

Het onderzoek naar beroepenstructuren werd opgestart door de studiedienst van Cevora met de bedoeling de beroepen in kaart te brengen die voorkomen in elk van de activiteitensectoren van het paritair comité 2181. In het kader van deze oefening worden organogrammen opgesteld waarin alle bediendeberoepen van deze sector worden weergegeven, opgesplitst per afdeling. Deze oefening zal worden uitgevoerd voor alle sectoren van het ANCPB, zodat Cevora op het einde van de studie beschikt over de beroepenstructuur van de gehele sector, met name van het ANCPB. Het volgende document zal de uitgeverijensector behandelen.

Beschrijving van de sector

1

1.1. 1.1.1.

De uitgeverijensector Definitie De uitgeverijensector omvat de uitgeverijen van boeken, kranten, tijdschriften en geluidsopnamen. Volgens de beroepennomenclatuur NACE-BEL, afkomstig van het Nationaal Instituut voor de Statistiek, krijgt de uitgeverijensector de volgende NACE-codes:

SECTORBESCHRIJVING

1.1.2.

Uitgeverijen van boeken Uitgeverijen van kranten Uitgeverijen van tijdschriften Uitgeverijen van geluidsopnamen Overige uitgeverijen

Kenmerken van de sector in het ANPCB

Tabel 1

2

a) Het statuut van de werknemers Aantal werknemers volgens statuut en ondernemingsgrootte2 Omvang van de ondernemingen 1-9

10-49

50 +

Totaal aantal

TOTAAL werknemers

1.429

2.221

271

158

776

1.205

11,91

Bedienden

1.158

2.063

5.694

8.915

88,09

Waarvan ANPCB bedienden

1.155

1.926

4.716

7.797

Arbeiders

6.470 10.120

% 100

-

In de privé-sector telt de uitgeverijensector 10.120 werknemers, waarvan 8.915 een bediendestatuut hebben. Aan de hand van deze bron valt het op dat 88% van de werknemers in deze sector het bediendestatuut heeft. In dit document zullen we het nu hebben over deze bedienden. Voor het ANPCB is het interessant om de dekkingsgraad van de sector te berekenen. Onder dekkingsgraad verstaat men de verhouding tussen het aantal ondernemingen (of bedienden) die ressorteren onder het ANCPB en het totaal door de RSZ geregistreerde ondernemingen in de sector. Volgens deze berekening komt men tot een dekkingsgraad van 90,16 % voor de ondernemingen en van 87,46 % voor de

2

Volgens de RSZ-gegevens : aantal op 30 juni 2000 in de sociale zekerheid opgenomen werkgevers en werknemers uit de privé-sector (gecentraliseerde statistiek).


22110 22120 22130 22140 22150

bedienden3. Uit deze dekkingsgraad kan men afleiden dat bijna alle bedienden uit deze sector deel uitmaken van PC 218. b) De omvang van de ondernemingen Aantal ondernemingen en bedienden volgens ondernemingsgrootte4

Omvang onderneming - 1 tot 9

aantal

Bedienden

%

aantal

Aantal bedienden

%

Gemiddelde

400

77,97

1.155

14,81

2,9

- 10 tot 49

84

16,37

1.926

24,70

22,9

- 50 tot 99

20

3,0

1.311

16,81

65,6

- 100 en +

9

1,5

3.405

43,67

378,3

513

100,00

7.797

100,00

15,2

Totaal

Zoals de meeste ANPCB-sectoren telt de uitgeverijensector hoofdzakelijk KMO’s : 94.34 % van de bedrijven telt minder dan 50 werknemers.

c) Aanwezigheid per regio Aantal ondernemingen en bedienden volgens regio5

3

Tabel 3

Regio Brussel Aantal ondernemingen Aantal bedienden Gemiddeld aantal bedienden per onderneming

Wallonië

Vlaanderen

Totaal

181

99

233

513

2.361

1.246

4.190

7.797

13,0

12,6

18,0

15,2

Van de bedrijven is 45,42% gevestigd in Vlaanderen, 19,3% in Wallonië en 35,28% in Brussel.

3 4 5

SECTORBESCHRIJVING

Ondernemingen

De RSZ telt voor de kleinhandel automobielsector 569 bedrijven en 8915 bedienden terwijl het ANPCB 513 bedrijven en 7797 bedienden telt. Bron : bestand van de bijdragen aan de RSZ voor het eerste kwartaal van het jaar 2000, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds. Bron : bestand van de bijdragen aan de RSZ voor het eerste kwartaal van het jaar 2000, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds.


Tabel 2

Bereikte steekproef van bedrijven

2

2.1. 2.1.1.

Beschrijving van de steekproef Steekproef en respons

a) Op basis van de NACE-codes en de activiteiten van de ondernemingen De indeling van de ondernemingen die deelnamen aan onze enquête op basis van de NACE-codes is als volgt :

Tabel 4

Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens subsector NACE-code

Ondernemingen aantal

Bedienden

%

aantal

%

Uitgeverijen van boeken

9

25,71

108

5,07

Uitgeverijen van kranten

17

48,57

896

42,09

Uitgeverijen van tijdschriften

7

20,00

364

17,10

Uitgeverijen van geluidsopnamen

1

2,86

6

0,28

Overige uitgeverijen

1

2,86

755

35,46

35

100

2.129

100

Totaal

Ook in deze enquête werden de ondernemingen echter bevraagd over het type activiteiten dat zij uitvoeren. Volgens deze gegevens is er van de 35 ondernemingen die hebben deelgenomen aan onze enquête:

5

In bijlage D vindt u een overzichtstabel met het aantal verstuurde enquêteformulieren, het aantal ondernemingen dat bereikt moest worden om een representatieve steekproef te verkrijgen en de gerealiseerde respons volgens een aantal parameters zoals de omvang en de regio.


Na deze actie werd de enquête afgesloten omdat de respons van bedrijven en bedienden voldoende hoog was. Een deelnemingstotaal van 60 ondernemingen en 1655 bedienden was wenselijk voor het uitvoeren van de enquête; uiteindelijk dekt de enquête 35 ondernemingen en 2129 bedienden. Het verwachte antwoordpercentage werd dus niet bereikt voor de ondernemingen, maar werd overschreden voor de bedienden. Het gedekte aantal bedienden is een belangrijker gegeven dan het aantal ondernemingen, want de extrapolatie gebeurt op basis van het aantal bedienden.

BEREIKTE STEEKPROEF VAN BEDRIJVEN

Om deze studie uit te voeren, werden 291 enquêteformulieren verstuurd naar bedrijven uit de uitgeverijensector, alle groottes en regio’s te samen. 35 bedrijven hebben een ingevulde enquête teruggestuurd. Om deze responsgraad te verkrijgen, werd er een telefonische herinneringsactie bij de ondernemingen gehouden, en aansluitend hiermee een beperkte nieuwe versturing van enquêtes gedaan (gericht aan de personen die telefonisch hadden ingestemd om mee te werken aan de studie).

De geobserveerde verschillen naar activiteit hebben te maken met het feit dat de RSZ alleen de hoofdactiviteit van de ondernemingen inventariseert, terwijl de ondernemingen in de vragenlijst meerdere activiteiten konden aankruisen.

b) Op basis van de omvang van de ondernemingen Tabel 5

Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens ondernemingsgrootte Omvang onderneming 1-9

10-49 16

Aantal bereikte ondernemingen

50-99

14

4,75% 13,10%

Bereik ondernemingen in %

72

Aantal bereikte bedienden

1

Totaal 4

35

5,00% 44,44%

6,82%

298

6,23% 15,47%

Bereik bedienden in %

100 +

51

1.708

2.129

3,89% 50,16% 27,31%

Na afloop van de enquête dekken de gegevens 6,82% van de bedrijven en 27,31% van de bedienden.

c) Op basis van de regio Tabel 6

Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens regio Regio Brussel Aantal ondernemingen Bereik ondernemingen in % Aantal bedienden Bereik bedienden in %

Wallonië

Vlaanderen

Totaal

10

17

8

35

5,52%

17,17%

3,43%

6,82%

392

217

1.519

2.129

16,60%

17,42%

36,28%

27,31%

BEREIKTE STEEKPROEF VAN BEDRIJVEN

• •

6

• •

14 die actief zijn in het uitgeven van boeken; 6 die actief zijn in het uitgeven van kranten; 19 die actief zijn in het uitgeven van tijdschriften; 1 die actief is in het uitgeven van geluidsopnamen; 1 die actief is in het uitgeven van overige uitgaven 12 hebben er nevenactiviteiten (drukwerk, softwareontwikkeling voor beursgegevens, logistiek centrum, organisatie van seminaries, consumentenbescherming, marketingadvies, ontwerp van reclamebrochures, advies inzake interne en externe communicatie, grafische opdrachten tegen maakloon, verspreiding en levering van werken).


• •

Bediendeberoepen

3

3.1.

Beschrijving van de organogrammen in functie van de ondernemingsgrootte In de enquête wordt aan de bedrijven een type-organogram voorgelegd, met de vraag in welke mate dit ook toepasbaar en herkenbaar is voor hun bedrijf. Een typeorganogram is een organogram dat overeenstemt met een typische configuratie van een onderneming in een sector en dat verschilt naargelang de groottecategorie van het bedrijf. De meerderheid van deze ondernemingen moet zich herkennen in dit type-organogram. In het organogram worden alle beroepen per afdeling weergegeven met hun hiërarchische verbanden.

Dit onderscheid houdt ook verband met de begrippen van transversale beroepen en van ondersteunende afdeling. De transversale beroepen zijn beroepen die in een groot deel van de sectoren min of meer dezelfde taken en invulling hebben. Deze beroepen komen meestal voor in ondersteunende afdelingen. De transversale beroepen komen niet aan bod in dit document omdat er over deze beroepen een aparte bundel « transversale bediendeberoepen » verkrijgbaar is bij Cevora.

Tabel 7

Aanwezigheid van de specifieke bediendeberoepen, per operationele afdeling, en volgens de bedrijfsgrootte BEDRIJFSGROOTTE ACTIVITEITEN EN BEROEPEN

1 TOT 9

10 TOT 49

50 TOT 99

100 EN +

x

x

x

x

x

x

UITGEVERIJ Uitgeefdirecteur Uitgever

x

x

Adjunct uitgever Assistente uitgever Art director

6

x x

x

Fotograaf

x

Corrector

x

Zie punt 3.2. Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele afdelingen.

8 Beroepenstructuur : uitgeverijen

Op basis van de organogrammen die werden aangevuld door de ondernemingen kon de volgende tabel worden opgesteld, met de sectorspecifieke beroepen6 ingedeeld per operationele afdeling. Onder operationele afdelingen verstaat men de afdelingen die instaan voor de kernactiviteiten van de onderneming. De beroepen die hiervan deel uitmaken staan in voor de basiswerkzaamheden die rechtstreeks verband houden met de productie van goederen of diensten. Deze afdelingen genereren het zakencijfer en de winst van de onderneming.

BEDIENDEBEROEPEN

Daartoe moeten de ondernemingen een evaluatie maken van het type-organogram op een schaal van 1 tot 5 (helemaal niet akkoord tot helemaal akkoord). De globale evaluatie van het organogram bedraagt 3,57 (gemiddelde van 35 evaluaties gemaakt door de ondervraagde ondernemingen). Naast deze eerste evaluatie, moeten de bedrijven het organogram valideren en waar nodig aanvullen.

Aanwezigheid van de specifieke bediendeberoepen, per operationele afdeling, en volgens de bedrijfsgrootte (vervolg) BEDRIJFSGROOTTE ACTIVITEITEN EN BEROEPEN

1 TOT 9

10 TOT 49

50 TOT 99

100 EN +

x

x

x

Hoofdredacteur Redactiesecretaresse

x

x

x

Journalist

x

x

x

x

Redacteur

x

x

x

x

Eindredacteur

x

x

Redactie assistent

x

x

Documentalist

x

Rubriekleider

x

PRODUCTIE/DTP Technisch verantwoordelijke

x

x

x

Maquettenmaker

x x

Coördinator

x

x

x

x

x

x

x

x

Administratief en commercieel medewerker

x

x

x

Account manager

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

Graficus

x

BEDIENDEBEROEPEN

REDACTIE

Verantwoordelijke verkoop

9

VERKOOP Binnendienst

Buitendienst Vertegenwoordiger

x

Advertising manager PERS EN PROMOTIE Persattaché

x

Opmerkingen: 1. De type-organogrammen die alle beroepen van bedienden in deze sector bevatten (per operationele en per ondersteunende afdeling), vindt u in de bijlagen. Deze type-organogrammen zijn het resultaat van de samenvatting van alle gegevens die werden doorgestuurd door de ondernemingen. 2. Op de type-organogrammen zijn alle beroepen weergegeven die men kan terugvinden in de sector voor ondernemingen die actief zijn in : uitgeven van boeken, kranten, tijdschriften, geluidsopnamen of andere uitgeefactiviteiten. Indien bepaalde van deze activiteiten wegvallen, verdwijnen ook de bijbehorende beroepen. 3. Het soort publicaties dat door het uitgeversbedrijf wordt uitgegeven, heeft een invloed op de functies die we er aantreffen. Zo vinden we in een uitgeverij die


Tabel 7

enkel boeken uitgeeft een uitgebreide editieafdeling met tal van uitgeversfuncties, terwijl een redactieafdeling om het zo te zeggen onbestaande is. Omgekeerd is de redactie van een uitgeverij waar dagbladen of tijdschriften worden uitgegeven zeer groot, met tal van redactionele functies, terwijl er nagenoeg geen editieafdeling is.


10

BEDIENDEBEROEPEN

4. In zeer grote ondernemingen (meer dan 200 werknemers) treffen we soms ook nog andere, omkaderende functies aan. Een verantwoordelijke voor de abonnementenservice bijvoorbeeld, die de leiding heeft over deze dienst en over de werknemers die zich met de bijbehorende taken bezighouden. In deze ondernemingen, zijn de transversale beroepen meer gespecialiseerd.

Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele afdelingen A.

UITGEVERIJ

Deze afdeling houdt zich bezig met onderzoek, de publicatie en de commercialisering van werken die zijn afgestemd op de behoeften van de beoogde doelgroepen. Uitgeefdirecteur: coördineert en superviseert alle uitgeefactiviteiten van de onderneming. Hij/zij werkt nauw samen met de uitgevers, is op de hoogte van de lopende projecten en zorgt ervoor dat de afgesproken deadlines worden gerespecteerd. In uitgeverijen met een redactie, is hij/zij de contactpersoon tussen de uitgevers en de redactie. Hij/zij rapporteert aan de algemene directie van de onderneming.

Andere benamingen: editeur, uitgeefverantwoordelijke.

Adjunct-uitgever: neemt, onder leiding van de uitgever, deel aan de uitgeef- en verkoopactiviteiten van de titels waarvoor hij/zij bevoegd is. Hij/zij kiest mee de werken die voor uitgave in aanmerking komen en stelt nieuwe uitgeefscenario's voor die beantwoorden aan de behoeften van zijn/haar doelgroep. Hij/zij verzorgt de contacten met de auteurs en coördineert alle fasen van de realisatie van een gedrukt of digitaal werk. Assistent(e) uitgever: voert de actieplannen uit die door de uitgever voor de publicaties werden opgemaakt. Hij/zij volgt en coördineert de verschillende lopende projecten en het werk van de verschillende medewerkers, onder leiding van de uitgever of de adjunct-uitgever. Hij/zij assisteert de uitgever bij het opmaken van budgetten en marketingplannen. Hij/zij voert soms administratieve taken uit die verband houden met de uitgeeftaken. Andere benamingen: uitgeefsecretaris/secretaresse Opmerking: doorgaans begint een nieuw aangeworvene in de beroep van uitgeefassistent(e), wordt vervolgens adjunct-uitgever en daarna uitgever. Dit doorgroeischema is niet geldig indien de nieuw aangeworvene reeds één of meer jaren beroepservaring op dit gebied kan voorleggen.

Art-director: superviseert de visuele en artistieke dimensie van de gepubliceerde werken. Hij/zij kiest de typografie, de stijl van de illustraties, foto's, logo's en zelfs de grafische stijl van een reeks. Hij/zij maakt het volledige grafische concept dat door de maquettenmakers en grafici moet worden uitgevoerd. De mate van creatieve autonomie van de art-director hangt af van de speelruimte die hem/haar door de

11

Uitgever: superviseert één bepaalde soort uitgaven of het werk van één bepaalde auteur en bepaalt in overleg met de directie de uitgeefpolitiek daarvoor. Hij/zij leidt de uitgeefactiviteiten en de activiteiten inzake promotie en de verkoop van de uitgaven en volgt elke stap in dat proces. Hij/zij zoekt, kiest of suggereert werken die geschikt zijn voor uitgave en die beantwoorden aan de noden van de doelgroep en sluit contracten af met auteurs. Hij/zij beheert een eigen budget en streeft ernaar de vooropgestelde verkoopcijfers te behalen. In kleine ondernemingen kan de functie van uitgever gecombineerd worden met die van bedrijfsleider.

BEDIENDEBEROEPEN

Andere benaming: directeur publicaties.


3.2.

auteur gelaten wordt. (Vb: een striptekenaar heeft niet graag dat de kleuren of illustraties op het omslag van zijn werk worden gewijzigd) Andere benaming : artistiek directeur.

Fotograaf: neemt foto's van mensen, gebeurtenissen of plaatsen om de werken te illustreren die door de uitgeverij worden gepubliceerd of om de artikelen te illustreren die door journalisten worden geschreven. Werkt meestal op freelancebasis voor de uitgeverij. Corrector: verantwoordelijk voor het herlezen van de geschreven werken en voor de correctie van stijl, grammatica, syntaxis, interpunctie en spelling. Indien nodig kan de corrector de teksten inkorten of verlengen. Soms dient de corrector de teksten na te lezen op hun inhoud. Werkt meestal op freelance-basis voor de uitgeverij. Andere benamingen: revisor, corrector van drukproeven.

Hoofdredacteur: heeft de leiding over een journalistenteam en is verantwoordelijk voor alle geproduceerde teksten. Hij/zij bepaalt welke artikelen en teksten er worden gepubliceerd, plant de activiteiten van zijn/haar medewerkers, evalueert hun werk en controleert de inhoud van hun artikelen. Hij/zij bepaalt de pagina-indeling, de keuze van koppen op de voorpagina, kiest de illustraties, de besproken thema's, titels, enz. Hij/zij zorgt ervoor dat de editoriale krachtlijnen die door hem/haar en de directie werden vastgelegd ook worden gerespecteerd. Hij/zij kan aan een specifieke redactie verbonden zijn, voorbeeld sportredactie, dagelijks nieuws, enz. Op grote redacties kan hij/zij worden geassisteerd door een adjunct-hoofdredacteur. Redactiesecretaris/esse: verantwoordelijk voor de opmaak van de krant en de opvolging van de druk ervan. Hij/zij verzamelt het werk van alle medewerkers, herleest dit, verzorgt er de lay-out van en verwerkt daarbij de advertenties totdat er een definitieve versie tot stand komt die persklaar is. Hij/zij herleest de teksten om de spelling, grammatica, syntaxis en stijl te controleren en om de teksten te verlengen of in te korten totdat die de goede lengte hebben. Hij/zij herschrijft de koppen, tussentitels, onderschriften bij foto's enz. en bepaalt de hiërarchie van de teksten. Andere benaming: redactieassistent(e).

Journalist: verzamelt informatie over gebeurtenissen van algemeen belang om deze te analyseren en er artikelen over te schrijven. Hij/zij kan zich specialiseren in verschillende vakgebieden, zoals sport, economie, politiek, enz. Hij/zij kan ook als freelancer werken en wordt dan per regel of per artikel betaald. Andere benamingen: reporter, correspondent, vakjournalist, verslaggever, dagbladschrijver, rewriter. Indien de journalist voor het internet schrijft, spreken we van een webjournalist.

Redacteur: schrijft eveneens teksten maar voor de vakpers. Redacteuren zijn gespecialiseerd in een bepaald vakgebied en redigeren diepgaande artikelen over een

12

De redactieafdeling schrijft de artikels die door het uitgeversbedrijf zullen worden gepubliceerd en verzorgt hun samenstelling. Grote redacties worden doorgaans ingedeeld in verschillende afdelingen, o.a. sport, binnenlandse actualiteit, buitenlandse actualiteit, enz. Elke afdeling bestaat dan uit mensen met de volgende functies die elk specialist zijn op hun terrein.

BEDIENDEBEROEPEN

REDACTIE


B.

welomschreven onderwerp. (Vb: advocaten of juristen die schrijven voor media die in recht gespecialiseerd zijn) Hij/zij werkt samen met de uitgever die verantwoordelijk is voor een verzamelwerk of een serie en met de zelfstandige auteurs die voor bepaalde projecten door de uitgeverij worden geëngageerd. Hij/zij kan door een of meer assistenten worden bijgestaan. Andere benaming: indien de artikelen van de redacteur op het internet worden gezet, spreken we soms van een webredacteur.

Eindredacteur: is verantwoordelijk voor de eindcontrole van de inhoud van de uitgaven. Hij/zij coördineert het werk van de verschillende medewerkers en waakt over de samenhang van de teksten, de spelling en de inhoud van de gepubliceerde artikelen. Hij/zij beoordeelt de kwaliteit van de artikelen en geeft advies over de plaats die deze in de krant of het tijdschrift moeten innemen. Hij/zij kan zich specialiseren in bepaalde vakgebieden, zoals sport, actualiteit, kunst, enz. Informatiebemidelaar: doet research in verband met welbepaalde onderwerpen en stelt aldus voor de journalisten of redacteuren een lijst samen van naslagwerken en thematische dossiers. Hij/zij verzamelt informatiebronnen die nuttig zijn voor de uitgeverij, archiveert deze, klasseert deze archieven en werkt de documentatie regelmatig bij.

BEDIENDEBEROEPEN

Redactie assistent: assisteert de redacteur bij diens redactionele opdrachten. Hij/zij doet research en werkt de databanken bij. Hij/zij voert correctiewerk uit en doet klasseringwerk. Hij/zij verzorgt de briefwisseling met derden, beantwoordt de telefoon, stelt publicatierapporten op, enz.

Rubriekleider: is verantwoordelijk voor een bepaalde rubriek van een krant of tijdschrift. Hij/zij levert regelmatig artikelen over welbepaalde onderwerpen zoals de bioscoopagenda, kunstkalender, enz. (Enkel bij uitgeverijen van kranten en tijdschriften)

C.

PRODUCTIE/DTP

Deze afdeling staat in voor de technische verbinding tussen de te publiceren werken en de drukkerij die ze zal drukken. Zij verzorgt de lay-out van het te publiceren werk en bezorgt deze aan de drukkerij, waarna zij de drukwerkzaamheden coördineert. Technisch verantwoordelijke: is de tussenpersoon tussen de uitgever en de drukker, volgt de productie op door de kosten, marges en productiedeadlines te controleren. Hij/zij plant het werk dat moet worden uitgevoerd door de maquettenmakers, grafici, enz. controleert de uitvoering ervan en zorgt voor de technische afstemming van de opdrachten die door externe medewerkers worden uitgevoerd. Hij/zij selecteert leveranciers en neemt contact met hen op (drukkers, papierfabrikanten, brocheerders, enz.) en sluit contracten met hen af. Hij/zij staat ook in voor de kwaliteitscontrole van het drukwerk, d.w.z. hij/zij corrigeert de proeven en zorgt ervoor dat de geplande drukdeadlines worden gehaald. Andere benamingen: productiechef, technisch directeur, productieverantwoordelijke.

Maquettenmaker: maakt op computer de dummy van het te publiceren werk die aan de drukker zal worden bezorgd. Hij/zij kan ook boekomslagen ontwerpen. De maquettenmaker moet rekening houden met de druk- en lay-outnormen om


13

Andere benaming: documentaliste.

zijn/haar werk af te stemmen op de afmetingen van de drukpersen. Afhankelijk van de richtlijnen die door de auteur en/of de uitgever worden opgegeven, mag de maquettenmaker zich minder of meer creatief uitleven. Vb: bij de uitgave van stripverhalen moet de maquettenmaker de kleuren en tekeningen van de auteur getrouw volgen. Bij andere uitgaven heeft hij/zij meer speelruimte voor wat betreft het grafische ontwerp.

Coördinator: coördineert dagelijks de activiteiten van de maquettenmakers, leveranciers en drukkers. Hij/zij is het aanspreekpunt voor alle vragen, zorgt ervoor dat de deadlines worden gerespecteerd en lost problemen op. Andere benaming: productieassistent(e).

Graficus: verzamelt de teksten beeldbestanden en converteert deze in een formaat dat compatibel is met het drukformaat. Hij/zij verzorgt de lay-out en de vormgeving van het te publiceren werk via computer en aangepaste software. Hij/zij past daarbij de huisstijl van de uitgeverij toe. Andere benamingen: computergraficus, prepressmedewerker, dtp-specialist, desktop

Deze afdeling neemt de commercialisering van de publicaties van het uitgevershuis voor haar rekening. Haar activiteiten omvatten de klantenwerving, de verkoop van werken en abonnementen en de verkoop van advertentieruimte in de publicaties. Verantwordelijke verkoop: leidt en coördineert de verkoopactiviteiten van de onderneming. Hij/zij zorgt ervoor dat er op lange termijn optimale verkoopcijfers worden gerealiseerd.. Grote uitgeverijen zorgen zelf voor de verspreiding en distributie terwijl kleine uitgeverijen vaak een beroep doen op distributeurs. Andere benamingen: verkoopchef, directeur marketing en verkoop, commercieel directeur.

Binnendienst Administratief en commercieel medewerker: verzorgt de verkoop en de administratie. Hij/zij informeert de klanten over de kenmerken van de verkochte producten en over de verkoopsvoorwaarden en neemt bestellingen op. Hij/zij kan zich ook bezighouden met de abonnementen of met de bestellingen voor plaatsing van advertenties (kleine advertenties). Hij/zij kan ook zorgen voor de administratieve en commerciële opvolging van de bestellingen (verkoop van werken, abonnementen, verkoop van advertentieruimte of de bestellingen van advertenties) die door de verkoop in buitendienst werden ingezameld. Deze functie bestaat soms niet in uitgeverijen omdat de bestellingen en abonnementen er verzorgd worden door een distributiecentrum dat niet tot de uitgeverij behoort. De verkoop van advertentieruimte kan ook worden uitgevoerd door een bedrijf dat niet tot de uitgeverij behoort. In dat geval zijn er in de uitgeverij geen administratieve en commerciële medewerkers. Andere benamingen: verkoopassistent(e), verkoopmedewerker, (internal) sales assistant, sales co-ordinator.

Account manager: is de contactpersoon voor bepaalde vaste klanten of klanten die gevestigd zijn in een bepaalde geografische zone. Hij/zij zorgt voor het behoud en de verdere uitbreiding van zijn/haar klantenbestand en onderhoudt goede klantenrelaties

14

COMMERCIEEL


D.

BEDIENDEBEROEPEN

publisher, polyvalente prepressmedewerker, dtp-operator.

voor de lange termijn. Hij/zij heeft oog en oor voor de wensen van de klanten en zoekt oplossingen die aangepast zijn aan hun behoeften en die overeenstemmen met de productietechnieken.

Buitendienst Vertegenwoordiger: vertegenwoordigt de onderneming en verkoopt de producten ervan bij nieuwe of bestaande klanten (boekhandels, leden van de doelgroep, enz.). Hij/zij geeft technische informatie aan de klanten en adviseert hun welke producten en diensten het beste aan hun behoeften voldoen. Hij/zij neemt bestellingen op en geeft deze door aan de interne commerciële dienst die deze verder opvolgt.


Advertising manager: zorgt voor de verkoop van mogelijke advertentieruimte in de uitgaven van de uitgeverij aan ondernemingen die reclame willen maken. Hij/zij staat in contact met mediacentrales, reclamebureaus en adverteerders. Hij/zij is vaak verantwoordelijk voor de verdere uitbreiding van zijn/haar klantenbestand via prospectie en klantenbinding. Hij/zij berekent de hoeveelheid verkochte ruimte en geeft deze gegevens door. (Deze functie bestaat enkel in uitgeverijen waar publicaties worden uitgegeven die reclame bevatten, bijvoorbeeld tijdschriften, kranten e.d.). Hij/zij kan verbonden zijn aan een specifieke geografische zone.

BEDIENDEBEROEPEN

Andere benamingen: commercieel afgevaardigde, technisch-commercieel vertegenwoordiger, pedagogisch afgevaardigde (schooluitgaven).

Definitie van de bediendeberoepen in de ondersteunende afdelingen

Polyvalent bediende: verzekert de dagelijkse administratieve taken van het bedrijf. Hij/zij beantwoordt de telefoon, maakt prijsoffertes en facturen, adviseert klanten, ondersteunt de verkoop, houdt het klassement en gegevensbestanden up-to-date enz. In het geval van een uitgeverij neemt hij/zij doorgaans alle administratieve taken op zich (administratie, boekhouding en human resources). In bepaalde bedrijven neemt hij/zij ook de taken van uitgever, hoofdredacteur en technisch verantwoordelijke op zich. Andere benaming: all round bediende.

E.

PERS EN PROMOTIE

Deze afdeling is verantwoordelijk voor de promotie bij de pers van door de uitgeverij uitgegeven werken. Deze afdeling is verwant aan een public relations- of communicatieafdeling. Persattaché: zorgt voor de promotie en verspreiding van werken bij de media en het grote publiek, om via persberichten de realisaties van de uitgeverij bekendheid te geven.

F.

MARKETING

Deze afdeling ontwikkelt de marketingstrategie van de onderneming, uitgaande van een analyse van de markt, de marktpositionering van de onderneming en het gedrag van de consument. Product manager : verantwoordelijke van de marketing- en de promotiestrategie van een product of een gamma producten, van de creatie tot de commercialisering. Hij/zij definieert de doelstellingen, de prijzen, de marges en de rentabiliteit van het product 7

Cevora – studiedienst –Transversale bediendeberoepen, februari 2002.

16

Voor een definitie van de beroepen die deel uitmaken van de ondersteunende afdelingen verwijzen we naar een andere uitgave van de Cevora studiedienst7. In voorliggend document wordt alleen de inhoud van de taken van de polyvalent bediende beschreven (m.a.w. de standaardinhoud van de taken die gekoppeld zijn aan dit beroep, waaraan dan een aantal specifieke taken voor de activiteitensector worden toegevoegd) evenals de transversale beroepen van persattaché en van product manager niet opgenomen in het vermelde document.

BEDIENDEBEROEPEN

Onder ondersteunende afdelingen verstaat men de afdelingen die niet rechtstreeks deelnemen aan de kernactiviteiten van de onderneming. De beroepen die men hier vindt, hebben een eigen specialisatie, maar voeren geen basiswerkzaamheden uit die rechtstreeks verband houden met de productie van goederen of diensten. Zij hebben tot doel diensten te verlenen aan de organisatie en de operationele afdelingen te ondersteunen. Voorbeelden van ondersteunende afdelingen zijn: administratie, boekhouding, personeelsdienst, …


3.3.

of gamma producten. Hij/zij motiveert de verschillende tussenpersonen om deze toe te passen en hij/zij waakt over de uitvoering van de vooropgestelde strategie. Voor de producten die reeds op de markt zijn gebracht, werkt hij/zij aan de productontwikkeling opdat ze aan de vereisten van de consumenten zouden blijven voldoen. Hij/zij werkt mee aan de promotie- en reclamecampagnes van het product.


17

BEDIENDEBEROEPEN

Andere benamingen : productchef, gammachef.

4

Schatting van het aantal bedienden per beroep

In de tabel vindt u de volgende gegevens: • het aantal ondernemingen en het aantal bedienden in de sector naar ondernemingsgrootte (rubriek sector). • het aantal ondernemingen en het aantal bedienden in de steekproef naar ondernemingsgrootte (rubriek steekproef). • het percentage van de totale populatie dat bereikt wordt door de steekproef en de wegingsfactor die toegepast moet worden (rubriek steekproef). • het geëxtrapoleerde aantal bedienden per beroep, per beroepsgroep en per ondernemingsgrootte. Deze aantalen worden verkregen door de gegevens van de steekproef te vermenigvuldigen met de wegingsfactor.

Binnen de steekproef van ondernemingen van meer dan 50 werknemers zijn enkel uitgeverijen van dagbladen, week- en maandbladen vertegenwoordigd. Dat verklaart waarom er zoveel redactiefuncties zijn, terwijl er nagenoeg geen uitgeversfuncties te vinden zijn. In het type-organogram zijn de uitgeversfuncties toch opgenomen, aangezien deze functies wel zijn terug te vinden in de structuur van een boekenuitgeverij.

8

Deze gegevens zijn berekend voor heel België maar kunnen ook worden berekend per regio en per omvang van de onderneming.

19

Naast de eerder kwalitatieve gegevens over de voorkomende beroepen en de inhoud ervan, wordt in de enquête ook gevraagd om kwantitatieve gegevens over het aantal tewerkgestelde bedienden per beroep door te geven. Aan de hand van deze gegevens kunnen we, per beroep, het totaal aantal functiehouders in de steekproef bepalen. Aangezien de steekproef representatief is, kunnen de gegevens worden geëxtrapoleerd naar het totaal aantal bedienden in deze sector8. U vindt deze gegevens terug in de tabel op de volgende pagina’s.

SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP

Extrapolatie van de enquêtegegevens


4.1.

Extrapolatie van het aantal bedienden per beroep in België en in functie van de bedrijfsgrootte Bedrijfsgrootte 1-9

Sector Bedrijven Bedienden

400 1155

Steekproef Bedrijven Bedienden % van de totale bevolking Wegingsfactor

40

213

0

0

29

71 16 0 0 0 0

16

45 0 0 0 0 0 0 0

0

13 249

5,3

217

0,8 1,2 0,6 0,1 0,0

2,8 6 5 13 9 3 5 3

45 1477

0,3 0,2 1,8 0,3 0,6 0,6 0,3 0,6 0,4 0,3 0,1

66 97 43 8 3

0 5 13 3 3 5 3

32 562

2,1

417

156

0,2 0,0 0,1 0,2 1,5 0,1

20 13 139 24 43 45 24 47 32 24 6

24 78 43 8 3

6 0 0 6 0 0 0

4,5

166

346

0,2 0,3 0,2 1,6 1,9 0,3

16 3 11 13 115 8

13 0 126 24 43 32 24 40 32 11 0

26 19 0 0 0

12,7

351

137

2,5 2,6 0,1 1,5 2,8 3,2

13 24 13 127 152 23

16 3 11 13 86 8

6 13 13 0 0 13 0 6 0 13 6

1,3

988

193

1,0 0,3

192 206 11 114 217 247

0 11 13 72 80 16

0 0 0 0 29 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0

105

574

158

80 24

134 161 11 40 0 228

13 13 0 55 71 6

0 0 0 0 0 0

- Bedrijfsjurist - Verantwoordelijke O&O - Technicus O&O - Verantwoordelijke communicatie - Medewerker communicatie - Verantwoordelijke kwaliteit - Facility manager/Verantwoordelijke inkoop

Totaal ondersteunend personeel TOTAAL TRANSVERSALE BEROEPEN

%

513 7797

16 24

58 45 0 58 32 19

0 0 0 0 0 0

- Marketingverantwoordelijke - Marketingmedewerker - Productmanager - Copywriter - Advertising, sales & promotion

Totaal marketing personeel

32

201

- Informaticadirecteur - Informaticus polyvalent - Analist-programeur - Netwerkbeheerder - Pc technicus - Databasebeheerder - Webmaster - Projectmanager - Helpdesk operator - Andere informatica - Webdesigner

Totaal informatica personeel

29 4716

32 0

0 0 0 16 184 0

- Human resources directeur - Opleidingsverantwoordelijke - Verantwoordelijke selectie en rekrutering - Verantwoordelijke loon- en personeelsadministratie - Medewerker personnelszaken - Interne trainer

Totaal human resources personeel

n

20

32

- Administratief en financiele directeur - Financieel directeur - Hoofdboekhouder - Boekhouder - Boekhoudkundig bediende - Beheerscontroleur

Totaal boekhoudkundig personeel

84 1926

32 0

- Directiesecretaresse - Afdelingssecretaresse - Secretariaatsmedewerker - Receptioniste-telefoniste - Polyvalent bediende - Administratief bediende

Totaal administratief personeel

Totaal

50 +

16 14 5 35 72 298 1759 2129 6,23% 15,47% 37,30% 27,31% 16,04 6,46 2,68 3,66

Aantal beroepsbeoefenaars (extrapolatie) - Algemeen directeur - Adjunct directeur

Totaal algemene directie personeel

10-49

0,1 0,1 0,2 0,1 0,0 0,1 0,0

0,6 2288


Uitgeverijen

29,3


Tabel 8

Extrapolatie van het aantal bedienden per beroep in België en in functie van de bedrijfsgrootte (vervolg) Bedrijfsgrootte

- Uitgeefdirecteur - Uitgever - Adjunct-uitgever - Uitgever assistent - Art-director - Fotograaf - Corrector

Totaal uitgeefpersoneel

0 88 0 0 16 0 0

104

- Redactiedirecteur - Hoofdredacteur - Redactiesecretaresse - Journalist - Redacteur - Eindredacteur - Assistent redacteur - Rubriekleider - Documentalist

Totaal redactie personeel

Totaal commercieel personeel

305

225

Total andere operationeel personeel TOTAAL SPECIFIEKE BEROEPEN

TOTAAL

452

13 32 0 0 0 0 0 0 16

48

71 906

1364

1155

1926

12,6

1648

1,4 2,0 3,6 11,9 0,7 0,2 0,2 1,0 0,1 0,0

21,1 12 13 5 71

101 0 3 21 3 225 0 287 11

3,0 0,4 1,0 8,0 0,1

110 158 279 930 54 13 19 75 8 3

5 13 5 64

88 45 0 0 0 0 19 0 6

23,0

980

971

0,6 2,1 1,7 9,3 6,1 2,2 0,2 0,2 0,6

235 31 82 627 5

24 67 185 523 54 13 19 75 8 3

6 0 0 6

4,1

1790

507

0,2 2,1 0,3 0,2 0,5 0,5 0,4

49 164 132 723 476 173 13 13 47

13 8 27 453 5

61 90 78 223 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0

0

322

1048

168

% 16 162 26 13 40 38 28

43 35 35 440 295 134 13 13 40

78 6 39 45 0

24 0 16 184 0 0 0 0 0 0

- Persattaché - Customer service manager - Customer service bediende - Call center manager - Teleoperator - Seminarie organisator - Wetenschappelijk personeel - Andere (boekhandelaar, koerier, manager marketintelligence, etc

75

517

Totaal n

3 3 0 0 11 38 21

6 97 65 155 149 39 0 0 6

144 16 16 128 0

- Commercieel inkoper - Administratief inkoopmedewerker - Verantwoordelijke logistiek - Magazijnmedewerker

Totaal personeel inkoop & logistiek

142

225

- Verantwoordelijke verkoop - Account manager - Administratief en commercieel medewerker - Vertegenwoordiger - Advertising manager - Regional sales manager - Field coach - Supervisor - Verantwoordelijke abonnementendienst - Key-account director

50 +

13 71 26 13 13 0 6

0 32 32 128 32 0 0 0 0

- Technisch verantwoordelijke - Maquettenmaker - Coördinator - Graficus - Scaneriste

Totaal productie/DTP personeel

10-49

0,2 0,2 0,1 0,9

1,3 77 3 21 3 225 19 287 33

1,0 0,0 0,3 0,0 2,9 0,2 3,7 0,4

550 669 8,6 3239 5509 70,7

4716

7797

100


1-9

21

Uitgeverijen


Tabel 8


Als men dezelfde oefening doen maar voor de tranversale beroepen, dan komt men op de volgende top 5 : • de administratief bediende (3,2%) • de polyvalent bediende (2,8%) • de afdelingsecretaresse (2,6%) • de directiesecretaresse (2,5%) • de boekhoudkundig bediende (1,9 %)


Uit deze tabel, kan men de top 5 van meest voorkomende beroepen in de uitgeverijensector bepalen, maw de bediendeberoepen die de meeste beroepsbeoefenaars telt na de extrapolatie. Bovenaan in het klassement, vindt men : • de vertegenwoordiger (11,9%) • de journalist (9,3%) • de graficus (8 %) • de redacteur (6,1%) • de administratief en commercieel medewerker (3,6%)

Vacatures

5

Analyse van de vacante betrekkingen In de vragenlijst werden de ondernemingen ook gevraagd om per beroep aan te geven hoeveel vacatures de laatste zes maanden openstonden, en een raming te maken van de moeilijkheidsgraad om deze vacante betrekkingen in te vullen. Dankzij deze gegevens beschikken we over een overzicht van de vacante betrekkingen binnen de sector en van de beroepen die het meest worden gevraagd door de ondernemingen. De gemiddelde moeilijkheidsgraad wordt berekend op basis van de scores van de ondernemingen die deze vacante betrekkingen moesten invullen. Het is moeilijk om, op basis van een steekproef van 35 ondernemingen, een volledige prognose te maken van de vacatures en knelpuntenberoepen in deze sector maar deze gegevens geven toch al enkele aanwijzingen.

In het klassement staan drie functies op kop: redacteur, journalist en administratief en commercieel medewerker. De functies van redacteur en journalist zijn echt eigen aan de sector; we treffen ze niet aan in andere sectoren. Trouwens, zijn het twee beroepen die op mekaar lijken. De redacteur zal meestal meer gespecialiseerd zijn dan de journalist. De functie van administratief en commercieel medewerker bestaat ook in andere sectoren, maar in deze specifieke sector omvat zij een waaier van taken die sectorgebonden zijn, zoals het plaatsen van kleine advertenties in de publicaties of het tellen van de abonnementen. Deze functies zijn het meest gevraagd, en deze vraag bestond in meerdere bedrijven. De beroepen zijn kritiek worden geacht zijn deze met een score van meer dan 7, of meer dan het gemiddelde in het klassement9. Er zijn dus uiteindelijk zes beroepen die als knelpuntberoep werden beschouwd door de ondernemingen: redacteur, journalist, administratief en commercieel medewerker, graficus, assistent uitgever en hoofdredacteur. Voor de functies die kritiek worden geacht door de ondernemingen, maar die slechts betrekking hadden op een enkele onderneming, moeten we de nodige voorzichtigheid aan de dag leggen. Het is moeilijk een algemene conclusie te trekken op basis van een losstaand fenomeen. Deze opmerking geldt voor het beroep van assistent-uitgever10. 9 10

In de tabel vindt men deze knelpuntberoepen boven de lege lijn in donker grijs. Beroep aangeduid met een asterisk.

24

Voor elk van deze criteria wordt een score tussen 7 en 12 toegekend wanneer de waarde voor dit criterium hoger ligt dan het gemiddelde en tussen 1 en 6 wanneer deze waarde lager ligt dan het gemiddelde. De intervallen tussen 1 en 6 zijn gelijkwaardig en zijn gelijk aan het verschil tussen de minimumwaarde die werd bereikt voor dit criterium en het gemiddelde gedeeld door 6. Een gelijkaardige redenering wordt toegepast voor de scores tussen 7 en 12, maar hier wordt het verschil gemaakt tussen de maximumwaarde voor dit criterium en het gemiddelde. Het eindklassement verkrijgt men door het gemiddelde van deze drie scores te rangschikkken in dalende volgorde.

VACATURES

Het klassement van de meest gevraagde beroepen in de sector wordt opgesteld aan de hand van drie criteria: het aantal ondernemingen waarin een betrekking vacant is in een bepaald beroep, het aantal vacante betrekkingen voor dit beroep en de gemiddelde moeilijkheidsgraad die wordt geraamd door de ondernemingen die deze betrekking moesten invullen.


5.1.

Tabel 9

Aantal vacatures per beroep en moeilijkheidsgraad om deze vacatures in te vullen

- Redacteur - Journalist - Administratief & commercieel medewerker - Graficus - Assistent(e) uitgever * - Hoofdredacteur

Aantal betrokken bedrijven Tot % Score 1 4 35 11,43% 12 3 35 8,57% 10 3 35 8,57% 10 4 35 11,43% 12 1 35 2,86% 1 4 35 11,43% 12

- Polyvalent bediende - Project manager informatica - Vertegenwoordiger - Technisch verantwoordelijke - Advertising manager - Afdelingssecretaresse - Receptionist-telefonist - Datasebeheerder - Helpdesk medewerker - Account manager - Boekhouder - Boekhoudkundig bediende - Medewerker personeelszaken - Netwerkbeheerder - Seminarie organisator - Copywriter - Technicus onderzoek & ontwikkeling - Beheerscontroleur - Uitgever - Verantwoordelijk verkoop - Boekhandelaar - Eindredacteur - Adjunct directeur - Webmaster - Coordinator - Administratief inkoopmedewerker - Algemeen directeur Totaal

3 1 3 4 1 1 2 1 1 1 1 1 2 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 52

Vacatures per beroep

#

35 8,57% 35 2,86% 35 8,57% 35 11,43% 35 2,86% 35 2,86% 35 5,71% 35 2,86% 35 2,86% 35 2,86% 35 2,86% 35 2,86% 35 5,71% 35 2,86% 35 2,86% 35 5,71% 35 2,86% 35 2,86% 35 2,86% 35 2,86% 35 2,86% 35 2,86% 35 2,86% 35 2,86% 35 2,86% 35 2,86% 35 2,86% 1015 5,12%

10 1 10 12 1 1 7 1 1 1 1 1 7 1 1 7 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

(1) Verkregen door het aantal vacatures te delen door het aantal betrokken bedrijven


25

VACATURES

#

Aantal vacatures Gemidd. moeilijkheidsgraad Gemidd. score (1) Score 2 Gemidd. Score 3 klassement 6 1,50 7 2,67 6 8,33 11 3,67 10 2,00 4 8,00 4 1,33 5 3,00 8 7,67 4 1,00 1 3,25 9 7,33 5 5,00 12 3,00 8 7,00 4 1,00 1 3,00 8 7,00 3 2 3 4 3 2 2 2 2 2 1 1 2 1 1 2 2 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 76

1,00 2,00 1,00 1,00 3,00 2,00 1,00 2,00 2,00 2,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 2,00 1,00 1,00 1,00 1,00 2,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,46

1 7 1 1 9 7 1 7 7 7 1 1 1 1 1 1 7 1 1 1 1 7 1 1 1 1 1

3,33 4,00 3,33 2,50 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 4,00 4,00 2,50 4,00 4,00 2,00 2,00 3,00 3,00 3,00 3,00 1,00 2,00 2,00 2,00 2,00 1,00 2,71

9 12 9 6 8 8 8 8 8 8 12 12 6 12 12 4 4 8 8 8 8 1 4 4 4 4 1

6,67 6,67 6,67 6,33 6,00 5,33 5,33 5,33 5,33 5,33 4,67 4,67 4,67 4,67 4,67 4,00 4,00 3,33 3,33 3,33 3,33 3,00 2,00 2,00 2,00 2,00 1,00

Kernberoepen

6

6.1.

De kernberoepen van de sector Cevora wenst ook via de oefening van de beroepenstructuur, de kernberoepen van iedere bestudeerde sector te bepalen. Deze informatie kan gebruikt worden door het onderwijs of eventueel andere vormingsactoren, om studierichtingen aan de bedrijfswereld aan te passen. De opleidingssector zoekt actief naar informatie over de arbeidsmarkt, over de sectoren en over beroepen die in de sectoren voorkomen om de overgang school-arbeidsmarkt te vergemakkelijken. Sectorinformatie is dus van belang voor het onderwijs.

PRODUCTIE VERKOOP

6.1.1.

Uitgeverij Uitgever: superviseert één bepaalde soort uitgaven of het werk van één bepaalde auteur en bepaalt in overleg met de directie de uitgeefpolitiek daarvoor. Hij/zij leidt de uitgeefactiviteiten en de activiteiten inzake promotie en de verkoop van de uitgaven en volgt elke stap in dat proces. Hij/zij zoekt, kiest of suggereert werken die geschikt zijn voor uitgave en die beantwoorden aan de noden van de doelgroep en sluit contracten af met auteurs. Hij/zij beheert een eigen budget en streeft ernaar de vooropgestelde verkoopcijfers te behalen. In kleine ondernemingen kan de functie van uitgever gecombineerd worden met die van bedrijfsleider. Andere benamingen: editeur, uitgeefverantwoordelijke.

Art-director: superviseert de visuele en artistieke dimensie van de gepubliceerde werken. Hij/zij kiest de typografie, de stijl van de illustraties, foto's, logo's en zelfs de grafische stijl van een reeks. Hij/zij maakt het volledige grafische concept dat door de maquettenmakers en grafici moet worden uitgevoerd. De mate van creatieve autonomie van de art-director hangt af van de speelruimte die hem/haar door de auteur gelaten wordt. (Vb: een striptekenaar heeft niet graag dat de kleuren of illustraties op het omslag van zijn werk worden gewijzigd) Andere benaming : artistiek directeur.

27

REDACTIE

Uitgever Art director Corrector Hoofdredacteur Redactiesecretaresse Journalist Redacteur Informatiebemiddelaar Technische verantwoordelijke Vertegenwoordiger


UITGEVERIJ

KERNBEROEPEN

De kernberoepen van een bepaalde sector zijn die beroepen die behoren tot de kernactiviteit van de betreffende sector. Deze kernactiviteiten dragen rechtstreeks bij tot verkoop, winst en omzet en vereisten specifieke competenties. Kernberoepen zijn dus duidelijk verweven met het specifiek karakter en de doelstelling of bestaansreden van de sector. Als we al de beroepen die door de bedrijven vermeld werden ordenen naar belang komen we tot het volgende beeld van de sector :

Corrector: verantwoordelijk voor het herlezen van de geschreven werken en voor de correctie van stijl, grammatica, syntaxis, interpunctie en spelling. Indien nodig kan de corrector de teksten inkorten of verlengen. Soms dient de corrector de teksten na te lezen op hun inhoud. Werkt meestal op freelance-basis voor de uitgeverij. Andere benamingen: revisor, corrector van drukproeven.

Redactie

Andere benaming: redactieassistent(e).

Journalist: verzamelt informatie over gebeurtenissen van algemeen belang om deze te analyseren en er artikelen over te schrijven. Hij/zij kan zich specialiseren in verschillende vakgebieden, zoals sport, economie, politiek, enz. Hij/zij kan ook als freelancer werken en wordt dan per regel of per artikel betaald. Andere benamingen: reporter, correspondent, vakjournalist, verslaggever, dagbladschrijver, rewriter. Indien de journalist voor het internet schrijft, spreken we van een webjournalist.

Redacteur: schrijft eveneens teksten maar voor de vakpers. Redacteuren zijn gespecialiseerd in een bepaald vakgebied en redigeren diepgaande artikelen over een welomschreven onderwerp. (Vb: advocaten of juristen die schrijven voor media die in recht gespecialiseerd zijn) Hij/zij werkt samen met de uitgever die verantwoordelijk is voor een verzamelwerk of een serie en met de zelfstandige auteurs die voor bepaalde projecten door de uitgeverij worden geëngageerd. Hij/zij kan door een of meer assistenten worden bijgestaan. Andere benaming: indien de artikelen van de redacteur op het internet worden gezet, spreken we soms van een webredacteur.

Informatiebemidelaar: doet research in verband met welbepaalde onderwerpen en stelt aldus voor de journalisten of redacteuren een lijst samen van naslagwerken en thematische dossiers. Hij/zij verzamelt informatiebronnen die nuttig zijn voor de uitgeverij, archiveert deze, klasseert deze archieven en werkt de documentatie regelmatig bij. Andere benaming: documentaliste.

28

Redactiesecretaris/esse: verantwoordelijk voor de opmaak van de krant en de opvolging van de druk ervan. Hij/zij verzamelt het werk van alle medewerkers, herleest dit, verzorgt er de lay-out van en verwerkt daarbij de advertenties totdat er een definitieve versie tot stand komt die persklaar is. Hij/zij herleest de teksten om de spelling, grammatica, syntaxis en stijl te controleren en om de teksten te verlengen of in te korten totdat die de goede lengte hebben. Hij/zij herschrijft de koppen, tussentitels, onderschriften bij foto's enz. en bepaalt de hiërarchie van de teksten.

KERNBEROEPEN

Hoofdredacteur: heeft de leiding over een journalistenteam en is verantwoordelijk voor alle geproduceerde teksten. Hij/zij bepaalt welke artikelen en teksten er worden gepubliceerd, plant de activiteiten van zijn/haar medewerkers, evalueert hun werk en controleert de inhoud van hun artikelen. Hij/zij bepaalt de pagina-indeling, de keuze van koppen op de voorpagina, kiest de illustraties, de besproken thema's, titels, enz. Hij/zij zorgt ervoor dat de editoriale krachtlijnen die door hem/haar en de directie werden vastgelegd ook worden gerespecteerd. Hij/zij kan aan een specifieke redactie verbonden zijn, voorbeeld sportredactie, dagelijks nieuws, enz. Op grote redacties kan hij/zij worden geassisteerd door een adjunct-hoofdredacteur.


6.1.2.

6.1.3.

Productie Technisch verantwoordelijke: is de tussenpersoon tussen de uitgever en de drukker, volgt de productie op door de kosten, marges en productiedeadlines te controleren. Hij/zij plant het werk dat moet worden uitgevoerd door de maquettenmakers, grafici, enz. controleert de uitvoering ervan en zorgt voor de technische afstemming van de opdrachten die door externe medewerkers worden uitgevoerd. Hij/zij selecteert leveranciers en neemt contact met hen op (drukkers, papierfabrikanten, brocheerders, enz.) en sluit contracten met hen af. Hij/zij staat ook in voor de kwaliteitscontrole van het drukwerk, d.w.z. hij/zij corrigeert de proeven en zorgt ervoor dat de geplande drukdeadlines worden gehaald. Andere benamingen: productiechef, technisch directeur, productieverantwoordelijke.

Andere benamingen: commercieel afgevaardigde, technisch-commercieel vertegenwoordiger, pedagogisch afgevaardigde (schooluitgaven).

29

Vertegenwoordiger: vertegenwoordigt de onderneming en verkoopt de producten ervan bij nieuwe of bestaande klanten (boekhandels, leden van de doelgroep, enz.). Hij/zij geeft technische informatie aan de klanten en adviseert hun welke producten en diensten het beste aan hun behoeften voldoen. Hij/zij neemt bestellingen op en geeft deze door aan de interne commerciële dienst die deze verder opvolgt.

KERNBEROEPEN

Commercieel


6.1.4.

Bijlagen

• • • • • • • • •

•

Dictionnaire septembre des métiers et des professions, le monde du travail de A à Z, 1997. (pp. 30, 33, 47, 69, 70, 78, 83, 84, 88, 107, 113, 116, 131, 137, 172, 173, 194, 237) Beroepenwoordenboek, Vormingscentrum PMS-centra gemeenschaponderwijs pp. 6 et 30. ANPE, répertoire opérationnel des métiers et des emplois (ROME). Tome O, fiches 32211 (p.214), 32212 (p. 215), 32231 (p.220), 32241 (p. 221) Répertoire des métiers de l’ONISEP : http://www.onisep.fr/onisep2/metiers/html/minihome.htm Répertoire des métiers du CNRS France : http://www.sg.cnrs.fr/metiers/metiers1.htm Répertoire des métiers du CIDJ http://www.cidj.asso.fr/ Métiers du multimédia : http://mrw.wallonie.be/dgtre/fiches/ Professionele vereniging: association des éditeurs belges francophones : http://www.adeb.irisnet.be/ Etude sur les métiers du multimédia réalisée par Autograph formation : http://www.metiers-multimedia.org/ SIEP, service d’information sur les études et les professions, J-B.Mondry, M. Beckers, M. Vanderpoorten, F. Herweigh, Les métiers du livre et de l’imprimerie, 2000, Bruxelles, Belgique. Le portail sur l’emploi des cadres : http://www.apec.asso.fr/index.html

31

•

BIJLAGEN

Bronnen


Bijlage A

Bijlage B Schema 1

Type-organogrammen van bedrijven uit de uitgeverijen volgens bedrijfsgrootte Type-organogram van een bedrijf met 1 tot 9 werknemers DIRECTIE - Algemeen directeur ADMINISTRATIE - Polyvalent bediende

UITGEVERIJ

REDACTIE

PRODUCTIE/DTP - Technisch verantwoordelijke

- Uitgever

- Journalist - Redacteur

- Graficus

COMMERCIEEL

Binnendienst

Buitendienst - Vertegenwoordiger


32

BIJLAGEN

Schema 2

Type-organogram van een bedrijf met 10 tot 49 werknemers

DIRECTIE - Algemeen directeur FINANCIEN & BOEKHOUDING - Boekhouder - Boekhoudkundig bediende

ADMINISTRATIE - Directiesecretaresse - Receptionist-telefonist - (Afdelings-)secretaresse

PERS & PROMOTIE - Persattaché

UITGEVERIJ - Uitgever

REDACTIE - Hoofdredacteur


COMMERCIEEL - Verantwoordelijke verkoop

- Journalist - Redacteur - Redactiesecretaresse

- Graficus

Binnendienst - Administratief & commercieel medewerker - Account manager Buitendienst - Vertegenwoordiger


33

BIJLAGEN

Schema 3

Type-organogram van een bedrijf met 50 tot 99 werknemers

DIRECTIE - Algemeen directeur - Adjunct-directeur PERSONEEL/HR - Human resources directeur - Medewerker personeelszaken

ADMINISTRATIE - Directiesecretaresse - (Afdelings-)secretaresse - Receptionist-telefonist

INFORMATICA - Informaticadirecteur - Webmaster - Netwerkbeheerder - Databasebeheerder

FINANCIEN EN BOEKHOUDING - Hoofdboekhouder - Boekhouder - Boekhoudkundig bediende

MARKETING - Marketingverantwoordelijke - Marketingmedewerker - Product manager

DIVERSE Pers & promotie - Persattaché Inkoop & logistiek - Magazijnmedewerker


34

BIJLAGEN

UITGEVERIJ - Uitgeefdirecteur



COMMERCIEEL Verantwoordelijke verkoop

- Uitgever - Adjunct-uitgever - Art-director

- Journalist - Redacteur - Redactiesecretaresse - Eindredacteur - Redactie assistent

- Coördinator - Graficus

Binnendienst - Administratief & commercieel medewerker - Account manager

Buitendienst - Vertegenwoordiger - Advertising manager


35

BIJLAGEN

Schema 4

Type-organogram van een bedrijf met meer dan 100 werknemers DIRECTIE

PERSONEEL/H R - H um an resources directeur - O pleidingsverantwoordelijke - Verantwoordelijke selectie en rekrutering - Medewerker personeelszaken - Verantwoordelijke loon- en personeelsadministratie

-

- Algem een directeur - Adjunct-directeur -

ADM INISTRATIE Directiesecretaresse (Afdelings-)secretaresse Secretariaatsmedew erker Administratief bediende Receptionist-telefonist

FINANCIEN EN BOEKHOUDING - Financieel directeur - H oofdboekhouder - Boekhouder - Boekhoudkundig bediende - Beheerscontroleur

INFORM ATICA Informaticadirecteur Analist-programmeur W ebmaster N etw erkbeheerder Databasebeheerder Pc-technicus Project manager H elpdesk operator

DIVERSE Kwaliteit - Verantw oordelijke kwaliteit -

INKOOP & LOGISTIEK Commercieel inkoper Administratief inkoopm edewerker Verantwoordelijke logistiek Magazijnmedewerker

Juridische dienst - Bedrijfsjurist

Pers en promotie - Persattaché M ARKETING - Marketingverantwoordelijke - Marketingmedewerker - Product manager

Comm unicatie - Communicatieverantwoordelijke


36

BIJLAGEN

UITGEVERIJ - Uitgeefdirecteur



COMMERCIEEL - Verantwoordelijke verkoop

- Uitgever - Adjunct-uitgever - Assistent uitgever - Art-director - Fotograaf - Corrector

- Journalist - Redacteur - Redactiesecretaresse - Redactie-assistent - Eindredacteur

- Coördinator - Maquettenmaker - Graficus

Binnendienst - Administratief en commercieel medewerker - Account manager

- Informatiebemiddelaar

Buitendienst - Vertegenwoordiger - Advertising manager

- Rubriekleider


37

BIJLAGEN

Bijlage C

Organogram van de kernberoepen van de sector UITGEVERIJ

- Uitgever - Art director - Corrector

REDACTIE - Hoofdredacteur - Redactiesecretaresse - Journalist - Redacteur - Informatiebemiddelaar

PRODUCTIE - Technische verantwoordelijke


38

BIJLAGEN

COMMERCIEEL - Vertegenwoordiger

Steekproeftrekking voor gans België BELGIE Uitgeverijen 1-9

Pop.

Bedrijven populatie

Grootte 50-99

10-49

100+

Totaal

Regio Wallonië Vlaanderen

Brussel

Totaal

400

84

20

9

513

181

99

233

513

1155 2,9

1926 22,9

1311 65,6

3405 378,3

7797 15,2

2361 13,0

1246 12,6

4190 18,0

7797 15,2

190

80

12

9

291

97

97

97

291

38

16

3

3

60

20

20

20

60

% tegenover de bedrijven populatie

9,50%

19,05%

15,00%

33,33%

11,70%

11,05%

20,20%

8,58%

11,70%

Steekproef bedienden % tegenover de bedienden populatie

116 10,04%

366 19,01%

196 14,93%

977 28,69%

1655 21,22%

261 11,05%

252 20,20%

383 9,14%

896 11,49%

Bedienden populatie Gemiddeld aantal bedienden per bedrijf Aantal verzendingen

Te bereiken

Tabel D.1

Steekproeftrekking voor de uitgeverijensector

Steekproef bedrijven te bereiken

Bereik bedrijven Respons

Bijlage D

19

11

1

4

35

10

17

8

35

Bereik bedrijven in %

4,75%

13,10%

5,00%

44,44%

6,82%

5,52%

17,17%

3,43%

6,82%

Bereik bedienden Bereik bedienden in %

72 6,23%

298 15,47%

51 3,89%

1708 50,16%

2129 27,31%

392 16,60%

217 17,42%

1520 36,28%

2129 27,31%

Populatie bedrijven : totaal aantal bedrijven voor de overeenkomende grootte of regio. Populatie bedienden : totaal aantal bedienden voor de overeenkomende grootte of regio Gemiddeld aantal bedienden per bedrijf : het totaal aantal bedienden gedeeld door het totaal aantal bedrijven voor de overeenkomende grootte of regio. Aantal verzendingen : totaal aantal verzonden enquêteformulieren. Te bereiken steekproef van bedrijven : aantal te bereiken bedrijven per grootte en per regio om een representatieve steekproef te verkrijgen. % tegenover de populatie : verhouding tussen het aantal bedrijven in de steekproef en de volledige populatie. Steekproef bedienden : vermenigvuldiging van het gemiddeld aantal bedienden per bedrijf met het aantal bedrijven in de steekproef. % tegenover de bedienden populatie : verhouding tussen het aantal bedienden in de steekproef en in de volledige populatie. Bereik bedrijven : aantal bedrijven gedekt door de enquête. Bereik bedrijven in % : verhouding tussen het aantal bereikte bedrijven en de volledige populatie. Bereik bedienden : aantal bedienden gedekt door de enquête. Bereik bedienden in % : verhouding tussen het aantal bereikte bedienden en de volledige populatie. Bron : bestand van de bijdragen aan de RSZ van het eerste kwartaal van 2000, beschikbaar gesteld door het Sociaal fonds.


39

BIJLAGEN

Steekproeftrekking volgens bedrijfsgrootte en regio

Tabel D.2

BEDRIJVEN PER GROOTTE EN REGIO Uitgeverijen

Te bereiken

Pop.

1-9

10-49

100+

Totaal

1-9

Wallonië 50-99

10-49

100+

Totaal

1-9

10-49

Vlaanderen 50-99 100+

Totaal

Bedrijven populatie

141

30

7

3

181

78

16

4

1

99

181

38

9

5

233

Bedienden populatie Gemiddeld aantal bedienden per bedrijf

396 2,8

616 20,5

557 79,6

792 264,0

2361 13,0

275 3,5

500 31,3

233 58,3

238 238,0

1246 12,6

484 2,7

810 21,3

521 57,9

2375 475,0

4190 18,0

Aantal verzendingen

60

30

4

3

97

75

15

4

3

97

55

35

4

3

97

Steekproef bedrijven te bereiken

12

6

1

1

20

15

3

1

1

20

11

7

1

1

20

% tegenover de bedrijven populatie

8,51%

20,00%

14,29%

33,33%

11,05%

19,23%

18,75%

25,00% 100,00%

20,20%

6,08%

18,42%

11,11%

20,00%

8,58%

Steekproef bedienden % tegenover de bedienden populatie

34 8,51%

123 20,00%

80 14,29%

264 33,33%

261 11,05%

53 19,23%

94 18,75%

58 238 25,00% 100,00%

252 20,20%

29 6,08%

149 18,42%

58 11,11%

475 20,00%

383 9,14%

Bereik bedrijven Respons

Brussel 50-99

4

5

1

10

12

4

1

17

3

2

3

8

Bereik bedrijven in %

2,84%

16,67%

0,00%

33,33%

5,52%

15,38%

25,00%

25,00%

0,00%

17,17%

1,66%

5,26%

0,00%

60,00%

3,43%

Bereik bedienden Bereik bedienden in %

21 5,30%

116 18,83%

0 0,00%

255 32,20%

392 16,60%

49 17,82%

117 23,40%

51 21,89%

0 0,00%

217 17,42%

2 0,41%

65 8,02%

0 0,00%

1453 61,18%

1520 36,28%

Bron : bestand van de bijdragen aan de RSZ van het eerste kwartaal van 2000, beschikbaar gesteld door het Sociaal fonds.


40

BIJLAGEN

Lijst van de deelnemende bedrijven a) Via bedrijfsbezoeken CASTERMAN SA WOLTERS KLUWER BELGIE NV UITGEVERIJ LANNOO NV INDICATOR NV BRUYLANT ACADEMIA LES EDITIONS URBAINES SA EDIT LABOR SC DE BOECK & LARCIER SA DE PERSGROEP NV SC ASSOCIATION DES CONSOMMATEURS TEST ACHATS PROMEDIA CVA

41

ACKROYD PUBLICATIONS SA ASSOCIATION DES CONSOMMATEURS TEST-ACHATS SC BAYARD PRESSE BELGIQUE SA BELGOMEDIA BOOK & MEDIA PUBLISHING BMP BRUYLANT - ACADEMIA EDICO EDIT LABOR SC EDITIONS AUTO MAGAZINE UITGEVERIJ NV SA EDITIONS DE LA CHAMBRE DE COMMERCE ET D'INDUSTRIE ECCI SA EDITIONS DU CERISIER SC EDITIONS MARCO PIETTEUR EDITIONS WEKA SA ELMA EDITIES BVBA EUROCONFIDENTIEL SA GROUPE DE BOECK IDEALOGY SPRL INTER IKEA SYSTEMS SA JOURNAL DES 3 FRONTIERES SA LA RENAISSANCE DU LIVRE SA LE COURRIER PLUS SPRL LE VIF MAGAZINE SA MEDIA ACCESS BVBA MEDIAPUB SA META MEDIA NV NOTRE JARDIN SPRL PRODUPRESS PROMEDIA CV SA LES EDITIONS LIEGEOISES UITGEVERSBEDRIJF TIJD NV V2 RECORDS BELGIUM BVBA VDK PRESS VINOPRES SA

BIJLAGEN

b) Via de enquête


Bijlage E

VLAAMSE UITGEVERSMAATSCHAPPIJ NV


42

BIJLAGEN

Cevora dankt hen voor hun medewerking.

Uitgeverijen van boeken, kranten, tijdschriften en geluidsopnamen

Recommend Documents