26/11/2010
Uitgedaagd! De verveling voorbij. EVA VERLINDEN LIEF VAN DUFFEL
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Dag van de wiskunde - KULAK
Inhoud Theoretisch gedeelte
1.
Wat is hoogbegaafdheid? Kenmerken van hoogbegaafde leerlingen Niet elke hoogbegaafde is hetzelfde! Schoolproblemen bij hoogbegaafden Kritische succesfactoren
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Dag van de wiskunde - KULAK
Inhoud Klaspraktijk
1.
100 talen(ten) van een kind Differentiëren Iedereen leert anders Begeleid zelfstandig leren Zelfgestuurd leren Gemotiveerde leerlingen Procesevaluatie Belangrijke vuistregels Wat blijft er hangen van wat we leren? Evidentie op klasniveau Tips voor omgang met hoogbegaafde leerlingen Problem solving Logica
Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
1
26/11/2010
Theoretisch gedeelte WAT IS HOOGBEGAAFDHEID? KENMERKEN VAN HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN NIET ALLE HOOGBEGAAFDEN ZIJN HETZELFDE! SCHOOLPROBLEMEN BIJ HOOGBEGAAFDEN KRITISCHE SUCCESFACTOREN
Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Wat is hoogbegaafdheid? Vroeger IQ ≥ 130 Professor Tessa Kieboom 3 persoonlijkheidskenmerken Bijzondere capaciteiten Creativiteit Motivatie
Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Kenmerken van hoogbegaafde leerlingen Ongewoon goed ontwikkeld geheugen Concentratievermogen Vroegtijdige taalontwikkeling Uitgesproken wiskundig inzicht Ontwikkelingsvoorsprong Perfectionistisch Bewust van leven en dood Rechtvaardigheidsgevoel Gevoel voor humor Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
2
26/11/2010
Niet alle hoogbegaafden zijn hetzelfde! De succesvolle leerling De uitdagende leerling De onderduikende leerling De drop-out De leerling met leer- en/of gedragsproblemen De zelfstandige leerling
Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Schoolproblemen bij hoogbegaafden Tweemaal speciaal Hoogbegaafdheid in combinatie met een leerstoornis Vervelend
Erg frustrerend
Hoogbegaafdheid kan leerstoornis maskeren Leerstoornis kan hoogbegaafdheid maskeren Intelligent zijn en toch moeite hebben met het verwerken van de leerstof is voor hen een onbegrijpelijk iets …
Leerstoornissen
Autisme Klassieke leerstoornissen: dyscalculie, dyslexie, dyspraxie …
Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Schoolproblemen bij hoogbegaafden Onderpresteren Wat?
Een grote discrepantie tussen de schoolprestaties van het kind en een uiting van de echte bekwaamheid van het kind, zoals deze naar voren komt in observaties van leerkrachten en ouders, of in metingen wat betreft prestatie, creativiteit of intelligentie.
Onderpresteren op verschillende niveaus
Types van onderpresteerders
Onderpresterende hoogbegaafden: een motivationeel probleem
Relatief onderpresteren ↔ absoluut onderpresteren De conformist, de terugtrekker, de rebel en de overstijgende
Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
3
26/11/2010
Dag van de wiskunde - KULAK
Schoolproblemen bij hoogbegaafden Faalangst Wat?
Angst om te falen, angst om te mislukken wanneer er een prestatie geleverd moet worden.
Soorten? Faalangst voor cognitieve taken Faalangst voor sociale taken Faalangst voor motorische taken
Vormen van faalangst
Vroeger: positieve faalangst ↔ negatieve faalangst Nu: actieve faalangst ↔ passieve faalangst
Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Schoolproblemen bij hoogbegaafden
Oorzaken? Ouders en leerkrachten stellen vaak te hoge eisen aan hoogbegaafde kinderen. Hoogbegaafden zijn van mening dat ze het zich niet kunnen veroorloven om fouten te maken.
Gevolgen? Demotivatie: het kind heeft het idee dat elke inspanning tot niets leidt. Kinderen willen alles perfect beheersen om falen uit te sluiten.
Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
4
26/11/2010
Kritische succesfactoren Ontwikkeling van cognitieve vaardigheden Ontwikkeling van meta-cognitieve vaardigheden Leren leren Inhoudelijke en procesmatige uitdaging Differentiatie naar Inhoud Tijd Leerstijl Moeilijkheidsgraad Tempo
Autonomie Eigen werk plannen Info opzoeken Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Dag van de wiskunde - KULAK
Kritische succesfactoren Integratie en concentratie Zowel homogene als heterogene groepsindeling Inductief leren Sociaal-emotionele ontwikkeling Anders zijn: hen leren zich aan te passen De leerling zelf verantwoordelijk stellen Vb. voor een bepaald hoofdstuk Begeleid zelfstandig studeren De leerling leert het eigen werk organiseren en plannen Gebruikte werkvormen worden onderbouwd door
leerdoelen die gericht zijn op basiscompetenties
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Dag van de wiskunde - KULAK
Klaspraktijk 100 TALEN(TEN) VAN EEN KIND DIFFERENTIËREN IEDEREEN LEERT ANDERS BEGELEID ZELFSTANDIG LEREN ZELFGESTUURD LEREN GEMOTIVEERDE LEERLINGEN PROCESEVALUATIE BELANGRIJKE VUISTREGELS WAT BLIJFT ER HANGEN VAN WAT WE LEREN? EVIDENTIE OP KLASNIVEAU TIPS VOOR OMGANG MET HOOGBEGAAFDE LLN PROBLEM SOLVING LOGICA Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
5
26/11/2010
100 talen(ten) van een kind
"N IE TS IS ON RE CH TV A A RDIG E R DA N DE G E LIJKE B E H A N DE LIN G V A N ON G E LIJKE N “ ARISTOTELES
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Dag van de wiskunde - KULAK
Dag van de wiskunde - KULAK
Het kind bestaat uit honderd Het kind heeft honderd talen honderd handen honderd gedachten honderd manieren van denken spelen en praten Honderd alsmaar honderd manieren van luisteren verbazen, liefhebben honderd vreugdes om te zingen en te begrijpen honderd werelden om te ontdekken honderd werelden om uit te vinden honderd werelden om te dromen Het kind heeft honderd talen (en nog eens honderd honderd honderd) maar ze stelen er negenennegentig De school en de cultuur scheiden het hoofd van het lichaam Ze zeggen hem: te denken zonder handen te doen zonder hoofd te luisteren en niet te praten te begrijpen zonder vreugde lief te hebben en zich te verbazen alleen met Pasen en met Kerstmis Ze zeggen hem: dat spel en werk realiteit en fantasie wetenschap en verbeelding hemel en aarde verstand en droom dingen zijn die niet bij elkaar horen Kortom, ze zeggen hem dat de honderd er niet is Het kind zegt: Zeker, de honderd is er wel!
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Differentiëren Rekening houden met verschillen
Leerstoornissen Cultuurverschillen Hoogbegaafdheid Gender Meervoudige intelligentie
Geïndividualiseerd onderwijs
Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
6
26/11/2010
Differentiëren Inhoudelijke en procesmatige uitdaging Differentiatie naar inhoud Differentiatie naar tijd en tempo Differentiatie naar leerstijl Differentiatie naar moeilijkheidsgraad
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Dag van de wiskunde - KULAK
Differentiëren Autonomie
Planning Organisatie Time management Metacognitie
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Dag van de wiskunde - KULAK
Iedereen leert anders
DOEN
TOEPASSEN
Dag van de wiskunde - KULAK
OBSERVEREN DROMEN
ANALYSEREN
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
7
26/11/2010
Begeleid zelfstandig leren Inhoudelijk en organisatorisch moet het onderwijs
zo gericht zijn dat elke leerling zowel cognitief als sociaal gestimuleerd kan worden. Overzichtelijk geordende en qua niveau
gestructureerde leergebieden
Weekschema Openleertraject
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Dag van de wiskunde - KULAK
Zelfgestuurd leren De leerling leert zelf plannen leert zichzelf evalueren bepaalt zijn eigen tempo neemt de verantwoordelijkheid voor zijn leerproces
Dag van de wiskunde - KULAK
De leerkracht begeleidt is een efficiënt en effectief manager
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Gemotiveerde leerlingen Sociale acceptatie Persoonlijke waardering Feedback
Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
8
26/11/2010
Procesevaluatie Vooraf De leraar bekijkt het materiaal voor de leerlingen Voorbereiden van de openleertrajecten – werkbladen weekplanningen
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Dag van de wiskunde - KULAK
Procesevaluatie Tussentijds Deadlines, planning bewaken Controleren en terugkoppelen op logboek, werkplan, werkbladen, concepten, e.d. Terugkoppelen op methodische aanpak Luisteren naar de groep en vragen stellen (of hint bij te lang modderen) Letten op participatie en terugkoppelen op ieders inbreng Evalueren en terugkoppelen op de werkwijze van de groep (aanzetten tot reflecteren)
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Dag van de wiskunde - KULAK
Procesevaluatie Eind Beoordelen verslag, presentaties, toetsen …
Na afloop Herkansingen bij onvoldoende na feedback en remediëring
Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
9
26/11/2010
Belangrijke vuistregels Bied structuur en regels Heb oog voor elke individuele leerling Straal passie uit voor je vak Geef veel complimentjes aan leerlingen die iets goed
doen Wees zacht voor de leerling, maar hard voor de taak
Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Wat blijft er hangen van wat we leren? 20% van wat we horen 30% van wat we zien 50% van wat we zien en horen 70% van waar we over gediscussieerd hebben met
anderen 80% van wat we persoonlijk ervaren 90% van wat we uitleggen aan anderen
Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Evidentie op klasniveau Onderwijs is te complex voor eenvoudige recepten Effecten hangen af van Mate waarin de aanpak aansluit op de leerdoelen Wat leerlingen nodig hebben om leerdoelen te halen
Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
10
26/11/2010
Tips voor omgang met hoogbegaafde leerlingen Leg het nut van de taak uit Ander werk ter vervanging en niet extra Niet vrijblijvend maar verplicht Tijdslimieten Verbeteren en bijsturen Volhouden (leerkracht – leerling – ouders) Begeleiding indien nodig Zelfstandigheid is niet vanzelfsprekend Blijf leerkracht Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Dag van de wiskunde - KULAK
Problem solving Probleemoplossend denken als uitdaging Trainen van verschillende heuristieken Elke heuristiek wordt uitgelegd a.d.h.v. een voorbeeld Per heuristiek ± 5 oefeningen Herhalingsoefeningen: alle heuristieken door elkaar Oplossingen
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Dag van de wiskunde - KULAK
Logica ‘t Is eens iets anders Logisch opgebouwd Nieuwe begrippen worden uitgelegd a.d.h.v. voorbeelden Oefeningen Oplossingen
Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
11
26/11/2010
Materiaal Cursussen Problem Solving & Logica Ga naar http://doks2.khk.be/eindwerk/ Via zoekfunctie bovenaan: ‘Wiskunde op maat van de hoogbegaafde leerling’
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
Dag van de wiskunde - KULAK
Vragen? DANK VOOR UW AANDACHT EVA VERLINDEN LIEF VAN DUFFEL
Dag van de wiskunde - KULAK
Uitgedaagd! De verveling voorbij.
12