Uitgebreide inhoudstafel Inhoud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
V
Voorwoord. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
XI
Laudatio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
XIII
Volume A
Deel I. Algemene inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk I. Geschiedenis van het handelsrecht (Laurent Waelkens) . § 1. Handelsrecht in de oudheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De opkomst van het middeleeuwse handelsrecht . . . . . . . . . . . § 3. Nationaal handelsrecht in de nieuwe tijden . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De Code de Commerce van 1807. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1
.. .. .. .. ..
3 4 8 16 23
Hoofdstuk II. Codificatie in het economisch recht (Evelyne Terryn) . . . . § 1. Hernieuwde aandacht voor codificatie in het economisch recht . . § 2. Definitie en nut van codificatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Codificatie op nationaal, supranationaal of internationaal niveau? A. Privatisering en internationalisering van het economisch recht B. Europeanisering van het economisch recht . . . . . . . . . . . . . . . 1. Overzicht van Europese wetgeving die het Belgisch economisch recht beı¨ nvloedt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Oorzaken incoherentie en complexiteit Belgisch economisch recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Invloed van de gekozen harmonisatiemethode op de nationale beleidsruimte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Oplossing op Europees niveau: deelcoo¨rdinaties en referentiekaders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Oplossing op Belgisch niveau: betere implementatie, eengemaakt privaatrecht en deelcodificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. (Voor)ontwerp van wetboek economisch recht . . . . . . . . . . . . . . A. Gemaakte keuzes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Evaluatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
27 27 30 32 32 33
Hoofdstuk III. Basisprincipes handelsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
65
Afdeling 1. Vrijheid van ondernemen (Dave Mertens & Gert Straetmans) § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het decreet d’Allarde (2-17 maart 1791) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Juridisch statuut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Naar een grondwettelijk recht op ondernemen?. . . . . . . . . . . .
65 65 69 69 69 72
Kluwer – Ondernemingsrecht
XI
33 36 46 48 54 55 55 58
Uitgebreide inhoudstafel
§ 3. Verticale werking van de vrijheid van ondernemen. . . . . . . . . . . . A. Beperking van de toegang tot het beroep door wetgever . . . . . B. Beperkingen van bestuursrechtelijke aard . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Horizontale werking van de vrijheid van ondernemen . . . . . . . . . A. Ondernemingsvrijheid als beperking op de contractsvrijheid . . B. Vrijheid van ondernemen en vrijheid van nabootsing en kopie C. Vrijheid van ondernemen en marktbederf of marktverstoring . D. Vrijheid van ondernemen en het stakingsrecht . . . . . . . . . . . . § 5. Vrijheid van ondernemen in de communautaire rechtspraak . . . . § 6. Selectieve bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
74 74 76 79 79 82 88 89 90 92
Afdeling 2. Mensenrechten en ondernemingsrecht: groeien ze naar elkaar toe? (Charline Daelman & Koen Lemmens). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Mensenrechten voor ondernemingen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Verantwoordelijkheden voor ondernemingen? . . . . . . . . . . . . . . . A. Ontwikkeling van een ‘mensenrechtenaansprakelijkheid’ voor ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Ondernemingsaansprakelijkheid in het EVRM? . . . . . . . . . . . § 4. Invloed op het materie¨le recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
102 119 121 123
Deel II. Handelaar/onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
125
Hoofdstuk I. De handelaar natuurlijke persoon (Gabrie¨l Luc Ballon, Koen Byttebier, Melissa Vanmeenen, Tom Wera) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Vereisten voor de hoedanigheid van handelaar-natuurlijke personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Daden van koophandel stellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Beroepsmatig karakter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Een hoofd- of aanvullend beroep. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Een activiteit in eigen naam en voor eigen rekening op zelfstandige basis. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Winstoogmerk (Koen Byttebier en Tom Wera) . . . . . . . . . § 3. Bijzondere gevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Artistieke bedrijvigheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vrije beroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Bewijs van de hoedanigheid van koopman – Ogenblik waarop het verwerven van de hoedanigheid beoordeeld wordt (Melissa Vanmeenen) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Verlies hoedanigheid (Melissa Vanmeenen) . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Gevolgen van het verwerven van de hoedanigheid van handelaar (Melissa Vanmeenen) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Het begrip van de koopman of de handelaar in andere wetten dan het Wetboek van Koophandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
XII
93 93 95 101
127 127 128 128 128 128 130 132 132 135 144 144 145 147 149 152 153
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
Hoofdstuk II. Daden van koophandel (Gabrie¨l Luc Ballon) . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Objectieve daden van koophandel opgesomd in artikel 2 W.Kh. . A. Aankoop met het oog op de herverkoop of de verhuring en de verkoop of verhuring die er het gevolg van is . . . . . . . . . . . . . 1. Constitutieve bestanddelen daad van koophandel artikel 2, tweede lid W.Kh. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Uitzondering ten voordele van verkoop van geneesmiddelen apothekers, geneesheren en dierenartsen (art. 2bis W.Kh.) . 3. Aankoop en verkoop van zeeschepen: intentie aankoop irrelevant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Een huur van roerende goederen met het oogmerk onder te verhuren en de onderhuur die er het gevolg van is. . . . . . . . . . C. Elke levering van hoofdzakelijk materieel werk die vergezeld gaat van een levering van koopwaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Aankoop van een handelszaak om ze te (laten) exploiteren . . . E. Alle verrichtingen van industrie¨le ondernemingen, zelfs wanneer de ondernemer slechts de voortbrengsels van zijn eigen grond verwerkt en voor zover het geen verwerking betreft die normaal bij landbouwbedrijven behoort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Industrie¨le ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Landbouwbedrijvigheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Alle verrichtingen van ondernemingen van openbare of particuliere werken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Alle verrichtingen van ondernemingen van vervoer te land, te water of door de lucht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Alle verrichtingen van ondernemingen van leveringen . . . . . . . I. Alle verrichtingen van ondernemingen van zaakwaarneming, van zaakbezorging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . J. Alle verrichtingen van ondernemingen van openbare verkopingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . K. Alle verrichtingen van ondernemingen van openbare schouwspelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . L. Alle verrichtingen van ondernemingen van landverzekeringen tegen premie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . M. Elke bankverrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . N. Elke wisselverrichting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O. Elke commissiehandelsverrichting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . P. Elke makelaarsverrichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Q. Verbintenissen van handelsagenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . R. Alle verrichtingen van ondernemingen die tot doel hebben onroerende goederen te kopen om ze weder te verkopen . . . . . . . S. Alle verrichtingen van openbare banken . . . . . . . . . . . . . . . . . T. De wisselbrieven, mandaten, biljetten of andere effecten aan order of aan toonder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Subjectieve daden van koophandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Daden van koophandel uitgezonderd in artikel 2ter Kh. . . . . . . . § 5. Daden van koophandel opgesomd in artikel 3 W.Kh. – Algemeen § 6. Verschillende daden van koophandel opgesomd in artikel 3 W.Kh. Kluwer – Ondernemingsrecht
155 155 162 162 162 164 167 167 168 170
170 170 172 173 175 176 178 181 182 183 184 186 186 187 188 189 190 190 195 199 199 200 XIII
Uitgebreide inhoudstafel
A. Alle verrichtingen met betrekking tot de bouw van binnenschepen en zeeschepen en de vrijwillige koop, verkoop of wederverkoop daarvan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Elke expeditie ter zee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Elke koop of verkoop van tuig en takelage en bevoorrading . . D. Elke bevrachtingsovereenkomst; het nemen of geven van geld op bodemerij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Elke verzekering en elke andere overeenkomst betreffende de zeehandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Elk akkoord en elke overeenkomst betreffende het loon van schepelingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Alle verbintenissen van zeelieden voor de dienst op koopvaardijschepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk III. Een (hernieuwd) onderzoek naar de vennootschap als koopman binnen het rechts- en handelsverkeer (Koen Byttebier & Tom Wera). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Situering van het handelskarakter van een vennootschap . . . . . . . § 2. Tussen burgerlijk, handels- en vennootschapsrecht. . . . . . . . . . . . § 3. Commercie¨le of handelsvennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Begrip winst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Burgerlijke vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Irrelevantie van de gekozen rechtsvorm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Vennootschappen met gemengde activiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Handelskarakter van een vennootschap met sociaal oogmerk. . . . Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk IV. Hoedanigheid van handelaar van hoofdelijk aansprakelijke vennoten (Hans De Wulf) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding: VOF en Comm.V.-vennoten zijn handelaar . . . . . . . . . § 2. Kritische analyse van de gevestigde opvattingen. . . . . . . . . . . . . . A. Cassatierechtspraak als bevestiging van traditie . . . . . . . . . . . B. Andere oplossing voor CVOA en ESV . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Onduidelijke en zwakke motivering van het traditionele standpunt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid . . . . . . . . . . . . . . § 4. Gevolgen van de handelaarshoedanigheid van vennoten. . . . . . . . § 5. Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
200 202 202 202 203 204 204
205 205 209 212 217 218 219 220 221 222 225 225 228 228 230 232 236 237 240
Hoofdstuk V. Het ondernemingsbegrip als nieuw concept (met inbegrip van overheidsonderneming) (Wouter Devroe & Charlotte Geers) . . . . . . . . .
241
Afdeling 1. Het ondernemingsbegrip in het mededingingsrecht . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De eerste component: de onderneming als ‘entiteit’ . . . . . . . . . . . A. Economische realiteit primeert op juridische vorm . . . . . . . . . B. Gevolgen voor groepen van ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . C. Gevolgen voor tussenpersonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
241 241 243 243 244 252
XIV
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
§ 3. De tweede component: de onderneming als entiteit die een ‘economische activiteit’ uitoefent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Twee conflicterende lijnen van Europese rechtspraak . . . . . . . 1. Eerste lijn van rechtspraak: bepaalde activiteiten zijn per se niet economisch van aard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Tweede lijn van rechtspraak: zowat alle activiteiten zijn economisch van aard. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Verwarde toepassing als gevolg van de conflicterende inzichten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Impact van het ondernemingsbegrip uit het mededingingsrecht op andere rechtstakken. Convergentie van supranationaal en nationaal recht en tussen verschillende rechtstakken . . . . . . . . § 4. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De notie onderneming: de vennootschappen met sociaal oogmerk in de non-profit sector (Olivier Caprasse) . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding: de zoektocht naar een rechtsvorm aangepast aan de sociale economie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Basisprincipes en statutaire bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Geen of een beperkt vermogensvoordeel (art. 661, 18 W.Venn.) B. Sociaal oogmerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Besteding van de winst en de vorming van reserves . . . . . . . . . D. Beperking van het stemrecht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Vereiste van een verslag van de bestuurders of zaakvoerders . . F. Participatie van de werknemers in het aandeelhouderschap . . . G. Uittreden van de personen die de hoedanigheid van werknemer verliezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Bestemming van het liquidatiesaldo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Openbaarmaking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Sanctie bij niet-inachtname van de statutaire bepalingen . . . . . . . § 5. De wijzen van oprichting van een vennootschap met sociaal oogmerk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Oprichting ab initio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Aanpassing van een bestaande vennootschap . . . . . . . . . . . . . C. Omzetting van een vzw in vso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Rechtspersoonlijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Informatie van de leden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Meerderheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Vaststelling van de statuten van de vennootschap met sociaal oogmerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Openbaarmakingsvereisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Lot van het nettoactief van de vzw . . . . . . . . . . . . . . . . g. Aansprakelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Vrijwillig verlies van het statuut van vennootschap met sociaal oogmerk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kluwer – Ondernemingsrecht
257 257 257 261 264 268 274 280 280 282 283 283 285 286 286 287 288 289 289 290 290 290 290 292 292 292 292 293 293 294 295 295 298 299
XV
Uitgebreide inhoudstafel
Afdeling 3. ‘De plaats van het vrij beroep in ondernemings- en marktrecht’ (Koen Geens) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. De vzw: nooit handelaar, ooit verkoper en steeds onderneming? (Marleen Denef) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Het economisch gewicht van de vzw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Un texte claire ne s’interpre`te pas! Ou peut-eˆtre parfois? . . . . . . . A. Artikel 1 vzw-wet naar de letter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Artikel 1 vzw-wet juncto artikel 1 W.Kh.: verbod op kwalificatie als handelaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Bijkomstig of bijkomstig? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Letterlijk of figuurlijk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Omzet of ingezette middelen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Omvang: in cijfers of in plaats en ruimte? . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Stakingsvordering wegens oneerlijke handels-/marktpraktijken? . A. Onwettig is oneerlijk ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. ... maar niet als het wettig is . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Impact van markt en prijszetting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Handelsactiviteiten naast de markt of economische activiteiten op de markt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Prijszetting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. De VZW: sinds de WMPC steeds onderneming? . . . . . . . . . . . . .
300 311 311 312 312 313 314 314 316 317 320 320 321 322 322 324 325
Deel III. Statuut van de handelaar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
329
Hoofdstuk I. Hoedanigheid van handelaar nader gepreciseerd. . . . . . . . .
331
Afdeling 1. De minderjarige handelaar (Maarten De Man) . . . . . . . . . § 1. Minderjarige treedt zelf op . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Minderjarige wordt vertegenwoordigd (bij een daad van koophandel) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Handelingen buiten het voortzetten van een handelszaak . . . . B. Handelingen binnen het voortzetten van een handelszaak . . . . C. Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Uitbreiding toepassingsgebied ratione personae . . . . . . . . . . . . . . Verkorte literatuurlijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
331 332 336 337 340 352 352 354
Afdeling 2. Huwelijkscontract voor handelaars (Alain-Laurent Verbeke) § 1. Algemeen kader der huwelijksvermogensstelsels . . . . . . . . . . . . . . § 2. Wensen en risico’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Huwelijkscontract van scheiding van goederen met verrekenbeding der aanwinsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
368
Afdeling 3. Publiciteit van huwelijksvoorwaarden van kooplieden (Frank Buyssens) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Gemeenrechtelijke publiciteit van toepassing op alle echtgenoten . A. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Het huwelijkscontract zelf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
372 372 373 373 373
XVI
356 356 362
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
2. Wijziging huwelijkse voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Registratie in het Centraal Register voor Huwelijksovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Overschrijving in de registers van de hypotheekbewaarder . . . D. Registratie in het Centraal Register voor Testamenten . . . . . . § 3. Bijzondere publiciteitsregeling bij kooplieden. . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Inhoud van het uittreksel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Sanctieregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. De onbeslagbaarheid van de woning van de zelfstandige herbekeken (Domien Decloedt & Vaast Van Herreweghe) . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Personeel toepassingsgebied: zelfstandige in hoofdberoep in Belgie¨ A. Zelfstandige . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemene bespreking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Specifiek mandataris-vraagstuk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Hoofdberoep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. In Belgie¨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Wat bij verlies zelfstandigenstatuut? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Volledig verlies zelfstandigenstatuut. . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Stopzetting hoofdberoep maar behoud zelfstandigenstatuut 3. Gedeeltelijke verhuis of stopzetting activiteiten maar behoud zelfstandigenstatuut. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Materieel toepassingsgebied – Activa: zakelijke rechten op hoofdverblijfplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Hoofdverblijfplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemene bespreking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Gemengd gebruik van het onroerend goed: professioneel e´n prive´ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Zakelijke rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Wat bij verhuis hoofdverblijfplaats of discrepantie met verklaring? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Verhuis hoofdverblijfplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Discrepantie verklaring en feitelijke vaststelling hoofdverblijfplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Materieel toepassingsgebied – Passiva: professionele schuldvorderingen ontstaan na de inschrijving van de notarie¨le verklaring hypotheekregister . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Schuldvorderingen waarvoor woning onbeslagbaar. . . . . . . . . B. Schuldvorderingen waarvoor woning wel beslagbaar. . . . . . . . § 5. Temporeel toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Startpunt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Obstakels en eindpunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Formaliteiten notarie¨le akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kluwer – Ondernemingsrecht
376 380 381 382 383 383 385 386 388 389 389 395 395 395 397 408 409 410 410 411 412 412 412 412 416 418 420 420 421 421 421 423 425 425 425 425 430
XVII
Uitgebreide inhoudstafel
Afdeling 5. KB nr. 22 van 24 oktober 1934 betreffende het rechterlijk verbod aan bepaalde veroordeelden en gefailleerden om bepaalde ambten, beroepen of werkzaamheden uit te oefenen (Bart Spriet & Raf Verstraeten) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Penale beroepsverbod . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Oorspronkelijke regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Strafrechtelijk beroepsverbod als bijkomende straf . . . . . . . . . 1. Beginsel en draagwijdte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Werking in de tijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Inhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Overtreding van een beroepsverbod . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Civiel beroepsverbod. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De niet in eer herstelde gefailleerde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Beginsel en draagwijdte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Inhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Termijn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Bijkomend beroepsverbod bij kennelijk grove fout . . . . . . . B. De met een gefailleerde gelijkgestelde persoon die door een kennelijk grove fout heeft bijgedragen tot het faillissement . . . § 3. Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. De beroepskaart voor de zelfstandige activiteit van vreemdelingen anno 2010 (Danie¨l Cuypers) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Toegang tot een zelfstandige activiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Vreemdeling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vrijgestelde vreemdelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Een zelfstandige activiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Probleemgevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Schijnzelfstandigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Prostitutie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Mensenhandel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Beroepskaart en verblijfsrecht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De beroepskaart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Wat is een beroepskaart? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Bijgevoegde documenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Onderzoek van de aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Voorafgaande inlichtingen en onderzoek . . . . . . . . . . . . . . 3. De beslissing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Verlenging, vernieuwing of wijziging . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Statistieken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De Raad voor Economisch Onderzoek inzake vreemdelingen. . . . § 5. Beperkte bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
XVIII
433 434 434 436 436 439 441 442 445 448 449 449 449 450 451 453 455 456 456 458 459 460 464 465 465 467 467 468 469 469 470 470 471 472 472 473 475 477 478 479 481
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
Hoofdstuk II. De inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen (Dominique De Marez & Peter Van Caenegem) . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De verplichting tot inschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De gevolgen van de niet-naleving van de verplichting tot inschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
491
Hoofdstuk III. De hoedanigheid van koopman in het insolventierecht (Eric Dirix) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
497
Hoofdstuk IV. Bewijsrecht in handelszaken (Gabrie¨l Luc Ballon). . . . . .
509
Afdeling 1. Algemene regels over de bewijsvoering in handelszaken . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemene regel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Geen beperking van of hie¨rarchie tussen de verschillende bewijsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Vrije bewijsvoering geldt voor handelsverbintenissen. . . . . . . . D. Gemengde handelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Preciseringen van de bewijsvoering in handelszaken . . . . . . . . . . . A. Regels uit het Burgerlijk Wetboek die niet toepasselijk zijn . . . 1. Uitdrukkelijke uitsluiting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Artikel 1326 BW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Artikel 1341 BW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Uitsluiting krachtens een afwijkende gewoonte . . . . . . . . . a. Artikel 1325 BW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Artikel 1328 BW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
509 509 509 518 521 522 527 527 527 527 528 529 530 532
Afdeling 2. De factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
535
Onderafdeling 1. Algemeen (Gabrie¨l Luc Ballon) . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Begripsbepaling van de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Wat is een factuur? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De factuur stelt primaire verbintenissen uit overeenkomst vast C. Een factuur gaat niet enkel uit van een handelaar . . . . . . . . . . § 2. De functies van de factuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De verplichting tot afgifte van een factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Afgifte krachtens de wet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Afgifte krachtens gebruik of na aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . C. Modaliteiten in verband met de afgifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Vermeldingen op de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De handtekening van de afzender . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verplichte vermeldingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Identificatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Vermeldingen in verband met de aard van het document . . . . E. Vermeldingen in verband met de handeling waarvoor wordt gefactureerd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Specifieke vereisten opgelegd door de btw-reglementering . . . . G. Sancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Facultatieve vermeldingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
535 535 535 538 538 539 540 540 542 543 545 545 546 546 548
Kluwer – Ondernemingsrecht
483 483
549 552 552 554 XIX
Uitgebreide inhoudstafel
§ 5. Gelijkaardige documenten die ten dele dezelfde regeling kennen als facturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Documenten met een duidelijk verschillend karakter. . . . . . . . B. Documenten met identieke kenmerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. De factuur als controledocument . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. De taal van de factuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Facturen uitgaand van private ondernemingen . . . . . . . . . . . . 1. Nationale wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Gemeenschapswetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Facturen uitgaand van de overheid of van overheidsondernemingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Summiere rechtspleging om betaling te bekomen . . . . . . . . . . . . . Onderafdeling 2. De factuur in het bewijsrecht (Frank Deschoolmeester) § 1. Algemeen – voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De onderliggende overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De ‘onechte’ factuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De ‘pro-forma’ factuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Bewijskracht tegen welke partij. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Tegenover diegene die factureert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Erkenning van de eigen verbintenissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De factuur als kwijtschrift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Tegenover de bestemmeling van de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De bestemmeling is een handelaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Het vermoeden van artikel 25, 28 W.Kh. . . . . . . . . . . . . . . 2. Bewijs van de verzending en ontvangst . . . . . . . . . . . . . . . 3. Andere overeenkomsten dan koop-verkoop . . . . . . . . . . . . B. De bestemmeling is een niet-handelaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Aanvaarding van de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Uitdrukkelijk of stilzwijgend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Protest vo´o´r ontvangst van de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Aanneming van werken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Aanvaarding van de levering of de prestaties . . . . . . . . . . . 5. Fiscaal onregelmatige factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Protest van de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Gevolgen van de aanvaarding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De neerlegging van de factuur ter griffie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Plaats van neerlegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Termijn van neerlegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Toepassingsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De goederen moeten nog aanwezig zijn . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bedrijfsuitrustingsmaterieel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Gevolgen van het voorrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Het nemen van informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Samenloop met andere schuldeisers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
XX
555 555 557 558 559 559 559 560 562 563 565 565 565 566 567 568 568 568 569 569 569 569 570 572 573 575 575 576 577 577 578 579 582 584 584 585 585 585 586 587 588 589 590
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
Onderafdeling 3. De rol van de factuur op het gebied van de btw (Axel Cordewener) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Betekenis van de factuur voor de btw-positie van de afnemer . . . . A. Factuur als voorwaarde voor recuperatie van voorbelasting . . 1. Aftrek van voorbelasting als mechanisme ter waarborg van de neutraliteit van de btw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Formele vereisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Mogelijke consequenties van niet-naleving van wettelijke bepalingen in verband met een factuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Teruggaaf van voorbelasting in grensoverschrijdende situaties. § 3. Betekenis van de factuur voor de btw-positie van de leverancier . . A. Verhouding tussen prestatie, facturering en betaling . . . . . . . . B. Mogelijke gevolgen van onjuiste facturen . . . . . . . . . . . . . . . . C. ‘Self-billing’ door de afnemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De bewijskracht van de boekhouding van een handelsonderneming (Gabrie¨l Luc Ballon) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. ICT en bewijsrecht (Dominique Mougenot) . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De elektronische onderhandse akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Het elektronisch geschrift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De elektronische handtekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Fax – geschreven berichten door gsm gestuurd . . . . . . . . . . . . . . § 4. Elektronische post . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Fotokopie – scanner – microfilms . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Opname van geluid of beeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. De elektronische handel en het bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Uitwisseling van elektronische gegevens (electronic data interchange – EDI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 9. Bewijs van betaling via elektronische weg . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 10. Bijzondere vragen: tijdsregistratie en archivering . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. Controversie¨le bewijzen in handelszaken (Benoıˆ t Allemeersch) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Wat zijn controversie¨le bewijzen?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Verschijningsvormen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Twee categoriee¨n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Onrechtmatig bewijs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Valsheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Vertrouwelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Strijdigheid met de openbare orde en goede zeden . . . . . . . C. Onrechtmatig verkregen bewijs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Typische toepassingsgevallen in handelszaken . . . . . . . . . . . . . . . A. Briefwisseling en e-mails. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Adviezen van een bedrijfsjurist . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kluwer – Ondernemingsrecht
592 592 596 596 596 599 604 607 609 609 611 614 616 617 619 625 625 626 626 629 635 636 637 638 639 642 642 643 646 646 646 646 647 647 647 648 648 649 649 651 XXI
Uitgebreide inhoudstafel
C. Uitlokking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Opname van telefoongesprekken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Confidentialiteitsclausules . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Zakengeheim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Anonieme bronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Rechtsgevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
652 654 655 660 661 662 664
Hoofdstuk V. Bijzondere vermoedens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
667
Afdeling 1. Vermoeden van bezoldiging van het handelsrechtelijk mandaat (Bernard Tilleman) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Principieel vermoeden van kosteloosheid van het mandaat . . . . . . § 2. Stilzwijgend (weerlegbaar) vermoeden van bezoldiging bij een handelsrechtelijk en professioneel mandaat en bij een gebruik om te bezoldigen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Handelsrechtelijk mandaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Professioneel mandaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Gebruiken en vergoeding voor gelijkwaardige prestaties in het verleden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Afwezigheid van enig moreel of financieel belang van de lasthebber . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Indicie¨n die wijzen op het onbezoldigd karakter van het mandaat A. Vriendschaps- en verwantschapsbanden . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Belang van de lasthebber bij de uitvoering van het mandaat . . § 4. Toepassing van de principes inzake bezoldiging van lasthebbers op vennootschapsbestuurders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. In principe is het bezoldigd karakter van het bestuurdersmandaat facultatief. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vermoeden van bezoldiging van vennootschapsbestuurders. . . 1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Weerlegbaar karakter van het vermoeden van bezoldiging . Afdeling 2. Hoofdelijkheid onder handelaars (Matthias Vandenbogaerde) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Historische evolutie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Juridisch kader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Conceptualisering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verhouding tot artikel 1202 BW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Pacifistische visie: artikel 1202 BW is niet toepasselijk in handelszaken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Artikel 1202 BW is wel toepasselijk in handelszaken: collisie vs. integratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Ratio ‘legis’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Commercialiteit van de schuld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Pluraliteit van schuldenaren voor eenzelfde schuld . . . . . . . . . 1. Eenzelfde schuld tussen codebiteuren. . . . . . . . . . . . . . . . . XXII
667 667 668 668 669 671 672 672 672 673 674 674 675 675 681 683 683 683 687 687 692 692 693 694 696 696 701 701
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
2. Verbondenheid voor accessoire schuld: hoofdelijke borgtocht C. Schuld voortvloeiend uit contract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Suppletief karakter van de hoofdelijkheid rechtens. . . . . . . . . . . . § 5. Draagwijdte en effecten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Is er ruimte voor een eigen commercie¨le hoofdelijkheid? . . . . B. Bijzondere regel bij faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Buitenland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Beknopte bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk VI. De bevoegdheid van de rechtbank van koophandel – unde venis, ubi es et quo vadis? (Rogier de Corte & Bert Keirsbilck) . . . . . . . § 1. Rechtbank van koophandel, unde venis? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Ontstaan van de rechtbanken van koophandel . . . . . . . . . . . . B. Verslag over de gerechtelijke hervorming van 1964 . . . . . . . . . C. Gerechtelijk Wetboek van 1967 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Rechtbank van koophandel, ubi es? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Over rechtsmacht en bevoegdheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Rechtsmacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Materie¨le of attributieve bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Territoriale of distributieve bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . B. De bevoegdheid van de rechtbank van koophandel. . . . . . . . . 1. Algemene bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Algemene bevoegdheid van de rechtbank van koophandel 2. Bijzondere, exclusieve bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Bijzondere, exclusieve bevoegdheid van de rechtbank van koophandel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bijzondere, niet-exclusieve bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . 4. Exclusieve bevoegdheid in hoger beroep . . . . . . . . . . . . . . 5. Niet-exclusieve bevoegdheid van de voorzitter ‘in (commercieel) kort geding’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Exclusieve bevoegdheid van de voorzitter ‘zoals in kort geding’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Andere bevoegdheden van de voorzitter. . . . . . . . . . . . . . . § 3. Rechtbank van koophandel, quo vadis? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Vaststelling van enkele tendensen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Hervormingsvoorstellen in de lijn van deze tendensen . . . . . . . 1. Vermindering van het aantal gerechtelijke arrondissementen a. Algemene inzichten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Concrete plannen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Integratie van de rechtbanken van koophandel in eerstelijnsrechtbanken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Algemene inzichten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Concrete plannen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Hervorming van het handels- en economisch recht. . . . . . . 4. Hervorming van het systeem van publiek-private handhaving Kluwer – Ondernemingsrecht
705 708 710 712 712 717 718 720 720 723 723 723 724 725 728 728 728 729 730 730 732 732 732 732 735 735 738 741 750 751 753 767 772 772 775 775 775 775 776 776 778 781 784 XXIII
Uitgebreide inhoudstafel
Hoofdstuk VII. Boekhoud- en jaarrekeningrecht (Jean-Pierre Maes & Karel Van Hulle) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Situering van het boekhoud- en jaarrekeningrecht . . . . . . . . . . . . A. Omschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Ontstaan en ontwikkeling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Van bewijsrecht voor handelsverrichtingen naar een beheersinstrument voor de onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Invloed van de Europese wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Invloed van paralegale normen / de Commissie voor boekhoudkundige normen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Toepassingsgebied: de onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De boekhouding van de onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemene regels inzake boekhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De volledige boekhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De vereenvoudigde boekhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Bijzondere boekhoud- en jaarrekeningwetgevingen . . . . . . . . . § 3. Jaarrekening en jaarverslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Opmaken van de jaarrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemene principes inzake de jaarrekening . . . . . . . . . . . . 2. Waarderingsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Algemene beginselen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Het beginsel van de aanschaffingswaarde (historische kostprijs). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Afschrijvingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Waardeverminderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Voorzieningen voor risico’s en kosten . . . . . . . . . . . . . . f. Herwaarderingsmeerwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g. Bijzondere regels inzake waardering . . . . . . . . . . . . . . . 3. Voorstelling van de jaarrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Opstelling van de jaarrekening in verkorte vorm . . . . . . . . B. Het jaarverslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Controle van de jaarrekening en van het jaarverslag . . . . . . . . 1. Controle van de jaarrekening in grote vennootschappen. . . a. Toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Benoeming van de commissaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Onafhankelijkheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Bezoldiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Ontslag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Controletaken en controleverslag . . . . . . . . . . . . . . . . . g. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Controle van de jaarrekening in kleine vennootschappen . . a. Toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Controleregeling in kleine vennootschappen . . . . . . . . . D. Goedkeuring van de jaarrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Openbaarmaking van de jaarstukken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Procedure inzake openbaarmaking . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De geconsolideerde jaarrekening en het jaarverslag bij de geconsolideerde jaarrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XXIV
785 785 785 786 786 788 790 791 793 794 797 798 799 800 800 801 802 802 805 807 808 809 810 812 813 815 816 818 818 818 818 820 827 828 828 833 834 834 835 835 836 836 839 841
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
A. De geconsolideerde jaarrekening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Algemene regel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Ondernemingen die hun geconsolideerde jaarrekening moeten of mogen opstellen met toepassing van IAS/IFRS c. Vrijstellingen van de consolidatieverplichting. . . . . . . . . d. Consolidatiekring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Consolidatiemethoden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het jaarverslag bij de geconsolideerde jaarrekening. . . . . . . . . C. Controle van de geconsolideerde jaarrekening. . . . . . . . . . . . . D. Openbaarmaking van de geconsolideerde jaarrekening en van het jaarverslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk VIII. De verplichtingen voor de handelaar op grond van KB nr. 56 en de dualiteit tussen het handelsrecht en het burgerlijk recht (Anne Vandoolaeghe) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Ratio legis KB nr. 56 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Verplichting tot het houden van een rekening en het vermelden van het rekeningnummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Verplichting tot het houden van een rekening . . . . . . . . . . . . B. Verplichting tot het openen van een rekening voor kredietinstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Verplichting tot het vermelden van het rekeningnummer. . . . . § 4. Wettig betaalmiddel: aanvaardingsplicht en bevrijdende kracht . . A. Aanvaardingsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Tijdstip van bevrijding bij girale betaling . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk IX. Bijzondere verjaringstermijnen (in kort bestek) (Guy Hermans) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Verjaring – algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Korte schets van de gemeenrechtelijke begrippen stuiting, schorsing en afstand van de verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Stuiting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Stuiting door dagvaarding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Stuiting geldt ook voor virtueel inbegrepen vorderingen. . . 3. Erkenning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Schorsing. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Afstand van de ingetreden verjaring door de schuldenaar . . . . § 3. Verjaring inzake de nietigverklaring van een overeenkomst . . . . . A. Nietigverklaring – algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verjaringstermijn persoonlijke vorderingen met uitzonderingen voor deze uit onrechtmatige daad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Verjaring in de Handelsagentuurwet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Artikel 1648 BW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Toepassingsgebied type overeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Toepassingsgebied volgens type vordering . . . . . . . . . . . . . . . Kluwer – Ondernemingsrecht
843 843 843 846 847 847 848 850 850 851
853 853 856 857 857 858 863 864 864 872 877 879 881 881 882 882 883 885 885 886 887 888 888 889 891 896 896 898 XXV
Uitgebreide inhoudstafel
C. Notie ‘verborgen gebrek’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Actiemogelijkheden voor de koper in het gemeen kooprecht . . E. Actie binnen ‘korte termijn’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Schadevergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Exoneratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Verjaring van de factuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen – situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Factuur tussen handelaars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Factuur in de relatie handelaar – consument. . . . . . . . . . . . . . § 7. Verjaring van de vordering in bestuurdersaansprakelijkheid . . . . . A. Verjaringstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vertrekpunt van de verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Rechtspraak van het Grondwettelijk Hof – Het nieuwe artikel 2262bis BW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Vordering tegen andere bestuursorganen . . . . . . . . . . . . . . . .
899 902 903 907 908 908 908 909 910 911 911 911 913 915
Volume B
Deel IV. Bijzondere handelscontracten . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
917
Hoofdstuk I. Handelstussenpersonen en distributiecontracten . . . . . . . . .
919
Afdeling 1. Handelstussenpersonen en distributiecontracten: contractsvrijheid of bescherming van de zwakke contractspartij in een Europese en mededingingsrechtelijke context (Jules Stuyck). . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding. Handelstussenpersonen en distributiecontracten: gelijkenissen en verschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Handelstussenpersonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Interne en externe verhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De basistypes handelstussenpersonen met elkaar vergeleken . . D. Distributiecontracten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De wettelijke bescherming van distributeurs en handelstussenpersonen in Belgie¨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Verkoopconcessie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Handelstussenpersonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Franchising . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De wettelijke bescherming van distributeurs en handelstussenpersonen in de EU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De lege lata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De lege ferenda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Distributiecontracten en handelstussenpersonen in het mededingingsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Verticale restricties in het algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Toepassing van de mededingingsregels op agentuur . . . . . . . . C. Bescherming van de zwakke partij in groepsvrijstellingen . . . . D. Het verbod van verticale prijsbinding in vraag gesteld. . . . . . . E. De bescherming tegen relatieve marktmacht: grenzen van het mededingingsrecht en toepassing van het recht inzake oneerlijke mededinging? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XXVI
919 919 919 920 921 922 924 924 925 928 929 929 929 931 931 932 933 934 935
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
§ 5. Slotbeschouwingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Precontractuele fase: de informatieplichten en -documenten bij distributiecontracten. De wet van 19 december 2005 met betrekking tot de precontractuele informatie bij commercie¨le samenwerkingsovereenkomsten (Stijn Claeys) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Doelstelling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Samenwerkingsovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Wat is een samenwerkingsovereenkomst?. . . . . . . . . . . . . . 2. Enkel specifieke samenwerkingsovereenkomsten . . . . . . . . a. Overdracht van een commercie¨le formule . . . . . . . . . . . 18 Uithangbord of handelsnaam . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Overdracht van knowhow . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Commercie¨le of technische bijstand . . . . . . . . . . . . . . b. Andere beperkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Welke overeenkomsten zullen bijgevolg onder de wet vallen? § 3. Inhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Enkel een precontractuele informatieverplichting . . . . . . . . . . B. De belangrijke contractuele gegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C . De gegevens voor een correcte beoordeling van de commercie¨le samenwerkingsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Interpretatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Sanctie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Partie¨le nietigheid of nietigheid van de volledige overeenkomst? B. Tweejarige termijn: vervaltermijn? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Relatieve of absolute nietigheid? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Enkel nietig wanneer wil gebrekkig is? . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Gevolgen van de nietigheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Wat bij vernieuwing of verlenging? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Toepassing in een internationale context . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Autolimitatief karakter van het territoriaal toepassingsgebied . B. Rome II. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Besluit: De verhouding tussen de Wet Precontractuele Informatie en het gemeen verbintenissenrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Beperkt nut van de wet ten opzichte van het gemeen recht voor wat informatie over de verbintenissen uit de overeenkomst (art. 4, § 1, 18) betreft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Meer toegevoegde waarde van de informatie in functie van geı¨ nformeerde wilsovereenstemming (art. 4, § 1, 28). . . . . . . . . C. Combinatie wet en gemeen recht via nietigheidssanctie? . . . . . D. De lege ferenda: de wet als omkering van bewijslast inzake wilsgebreken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Evaluatie wet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
936
939 939 940 940 940 947 947 948 949 951 953 957 958 958 959 961 964 964 965 966 967 967 970 973 975 975 977 978 979 980 981 982 984
Afdeling 3. Makelaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
986
Onderafdeling 1. Algemeen (Christine Heeb) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
986 986
Kluwer – Ondernemingsrecht
XXVII
Uitgebreide inhoudstafel
A. Begripsomschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Juridische kwalificatie: aanneming of lastgeving . . . . . . . . . . . C. Plan van behandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Sluiten van de makelaarsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Informatie- en onderzoeksplichten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Aanbieden makelaarsdiensten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Onderzoeksplicht van de makelaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Informatieplicht van de opdrachtgever. . . . . . . . . . . . . . . . B. Omvang van de opdracht: exclusieve of niet-exclusieve opdracht C. Vormvereisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Uitvoeren van de makelaarsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Hoofdverplichting van de makelaar: zoeken naar een wederpartij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Bijkomende verplichting van de makelaar: informatie- en raadgevingsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Verplichtingen van de opdrachtgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Einde van de makelaarsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Einde van de overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Einde door het verstrijken van de duur van de makelaarsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Oorspronkelijke duur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Verlenging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Einde door opzegging of ontbinding van de makelaarsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Opzegging. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Ontbinding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Overige bee¨indigingsgronden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verplichting van de makelaar: afleggen van rekenschap en verantwoording . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Verplichting van de opdrachtgever: betalen van het makelaarsloon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Wanneer moet loon betaald worden? . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Wie moet loon betalen aan wie?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Wie moet loon betalen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Aan wie moet loon betaald worden? . . . . . . . . . . . . . . . 3. Wat moet er betaald worden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
986 986 988 989 989 989 989 991 992 994 996 996 998 1000 1001 1001 1001 1001 1002 1003 1003 1005 1006 1008 1008 1008 1010 1010 1011 1012
Onderafdeling 2. De notaris als vastgoedonderhandelaar (Luc Weyts) . . 1018 Afdeling 4. Commissionair . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1024 Onderafdeling 1. Algemeen (Ilse Samoy) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Begripsbepaling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Soorten commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Gevolgen tussen de partijen bij de commissieovereenkomst . . . . . A. Uitgangspunt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Rechten en plichten van de commissionair . . . . . . . . . . . . . . . C. Rechten en plichten van de committent . . . . . . . . . . . . . . . . . XXVIII
1024 1024 1025 1030 1033 1033 1034 1039
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
§ 5. Gevolgen tegenover de derde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Regel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Pleidooi voor een rechtstreekse contractuele band tussen de committent en de derde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Zakenrechtelijke gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Waarborgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Artikel 103, eerste lid Faill.W.: revindicatie van goederen . . . . B. Artikel 103, tweede lid Faill.W.: revindicatie van de schuldvordering tot betaling van de koopprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Voorrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Retentierecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Einde van commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 9. Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1039 1039 1041 1043 1044 1046 1046 1047 1047 1049 1049 1051
Onderafdeling 2. De commissionair in de vervoersector (Kris Bernauw) . § 1. Afbakening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Toepasselijk recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Fragmentaire wettelijke regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Sectorale voorwaarden en handelsgebruiken . . . . . . . . . . . . . C. Rechtsvergelijking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De commissionair en de andere vervoertussen- en hulppersonen. . § 4. De vervoercommissionair versus de verzendcommissionair. . . . . . A. Het juridisch onderscheidingscriterium . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De feitelijke aanwijzingen voor het onderscheid . . . . . . . . . . . C. Foute Belgische terminologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Het belang van het onderscheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. De commissionair-vervoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Rechten en plichten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. De commissionair-expediteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Rechtsverhouding opdrachtgever-verzendcommissionair-derde vervoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. De douanecommissionair . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De onderscheiden vertollingstussenpersonen . . . . . . . . . . . . . . 1. Douaneagent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Douane-expediteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Rechten en plichten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Zekerheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1081 1086 1087 1087 1088 1088 1089 1090
Onderafdeling 3. De commissionair in het veilingwezen (Bert Demarsin) § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Quod plerumque fit: het veilinghuis als commissionair . . . . . . . . . § 3. Uitzonderingspositie: het veilinghuis als lasthebber . . . . . . . . . . .
1092 1092 1093 1109
Kluwer – Ondernemingsrecht
1053 1053 1056 1056 1057 1059 1062 1064 1064 1064 1066 1068 1070 1070 1071 1072 1072 1073 1076 1078
XXIX
Uitgebreide inhoudstafel
§ 4. Verhouding van het commercie¨le veilinghuis ten aanzien van de instrumenterende openbare ambtenaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1120 § 5. Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1127 Afdeling 5. Handelsagentuur (Pieterjan Naeyaert) . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Wetgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Begrip en kenmerken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Statuut van de handelsagent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Precontractuele informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Vorm van de overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Duur van de overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Onbepaalde of bepaalde duur (met conventioneel bee¨indigingsrecht) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Voortzetting na het verstrijken van de duur . . . . . . . . . . . . . . § 7. Verplichtingen van de partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Verplichtingen van de handelsagent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verplichtingen van de principaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Subagenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 9. Vergoeding van de agent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Wijze van vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vast bedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Recht op commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Ontstaan van het recht op commissie. . . . . . . . . . . . . . . b. Recht op commissie bij opvolging van agenten . . . . . . . 2. Opeisbaarheid van de commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Betaling van de commissie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Verval van het recht op commissie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Indien en voor zover vaststaat dat de derde zijn verbintenissen niet nakomt behalve wanneer de niet-uitvoering terug te voeren is op omstandigheden die aan de principaal te wijten zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Indien de uitvoering onmogelijk is geworden zonder dat dit te wijten is aan de principaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Indien de uitvoering van de verrichting redelijkerwijze niet kan worden gee¨ist van de principaal, vooral wanneer er door toedoen van de derde gewichtige redenen bestaan die de niet-uitvoering door de principaal rechtvaardigen . . . 5. Berekeningswijze en omvang van de commissie . . . . . . . . . 6. Controle door de agent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 10. Delcrederebeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 11. Bee¨indiging van de agentuurovereenkomst. . . . . . . . . . . . . . . . . . A. In onderling akkoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Overlijden natuurlijke persoon of controlewijziging rechtspersoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Handelsagent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Principaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Overmacht en verval van het voorwerp. . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XXX
1129 1129 1130 1132 1133 1134 1135 1135 1135 1137 1137 1139 1141 1141 1141 1141 1142 1142 1142 1146 1146 1147 1148
1148 1148
1148 1149 1150 1151 1153 1153 1154 1154 1155 1155 1157
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
§ 12.
§ 13. § 14. § 15.
E. Einde van een overeenkomst van bepaalde duur . . . . . . . . . . . F. Opzegging van een overeenkomst van onbepaalde duur . . . . . 1. Principe: opzeggingstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Duur van de opzeggingstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Kennisgeving van de opzegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Afgifte van een geschrift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Bij aangetekende brief. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Bij gerechtsdeurwaardersexploot . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Verplichte vermeldingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Sanctie bij niet-naleving van de vormvereisten . . . . . . . . . . 6. Rechten en verplichtingen van partijen tijdens de opzeggingstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Opzeggingsvergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Gevallen waarin een opzeggingsvergoeding verschuldigd is. 2. Berekening van de opzeggingsvergoeding . . . . . . . . . . . . . H. Onmiddellijke bee¨indiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Onmiddellijke bee¨indiging: algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Begrip ‘ernstige tekortkoming’. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Begrip ‘uitzonderlijke omstandigheden’ . . . . . . . . . . . . . . . 4. Vormvereisten en termijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Dwingende bepaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Verhouding met de (buiten)gerechtelijke ontbinding. . . . . . Gevolgen van de bee¨indiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Clie¨nteelvergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Kenmerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Begroting van de clie¨nteelvergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Omvang van de aanbreng of uitbreiding . . . . . . . . . . . . b. Omvang van de (aanzienlijke) voordelen voor de principaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Rol van de billijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Wettelijk plafond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Gevallen waarin de agent geen recht heeft op clie¨nteelvergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Verplichte kennisgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Bijkomende vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Overige vergoedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verplichtingen na de bee¨indiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Concurrentiebeding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Afdeling 6. Verkoopconcessie (Frank Deschoolmeester & Michael Vansteenbeeck) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Definitie en algemene kenmerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De alleenverkoopwet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Materieel toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Concessie van alleenverkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Quasi-exclusieve verkoopconcessie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kluwer – Ondernemingsrecht
1157 1158 1158 1158 1159 1159 1160 1160 1160 1161 1161 1161 1161 1162 1164 1164 1164 1165 1166 1168 1168 1170 1170 1170 1170 1174 1174 1175 1175 1176 1178 1179 1180 1182 1183 1184 1188 1192 1192 1194 1196 1196 1196 1197 XXXI
Uitgebreide inhoudstafel
3. Belangrijke verplichtingen voor de concessiehouder . . . . . . B. Autolimitatief karakter van de Alleenverkoopwet . . . . . . . . . . C. Dwingend karakter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Vorming en uitvoering van de verkoopconcessie . . . . . . . . . . . . . § 5. Bee¨indiging van de verkoopconcessie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Opzegging van een verkoopconcessie van onbepaalde duur . . . 1. Verkoopconcessie die niet onder de Alleenverkoopwet valt 2. Verkoopconcessie die onder de Alleenverkoopwet valt . . . . a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Opzeggingstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Akkoord tussen partijen of tussenkomst rechter . . . . 28 Doel van de opzeggingstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Redelijke opzeggingstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Beoordelingscriteria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Opzeggingsvergoeding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Berekeningswijze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Berekening in hoofde van de concessiehouder . . . . II. Berekening in hoofde van de concessiegever . . . . . 38 Tijdstip van de beoordeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Billijke bijkomende vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Overeenkomsten die niet onder de Alleenverkoopwet vallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Overeenkomsten van onbepaalde duur die onder de Alleenverkoopwet vallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Begrotingselementen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (i) Aangebrachte meerwaarde inzake clie¨nteel . . (ii) Exploitatiekosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (iii) Verschuldigd rouwgeld . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Onderconcessie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Eindopzegging van een verkoopconcessie van bepaalde duur. . 1. Eindopzegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Opeenvolgende vernieuwingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Onderconcessie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Bee¨indiging wegens grove tekortkoming . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Ontbinding wegens grove tekortkoming. . . . . . . . . . . . . . . 2. Uitdrukkelijk ontbindend beding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Overige bee¨indigingswijzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Lot van de voorraden en uitrusting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 7. De franchiseovereenkomst: koninginnenstuk van de distributiesector? (Stijn Claeys) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Franchiseovereenkomst is een knowhowlicentie, met doorgedreven technische en commercie¨le bijstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Onafhankelijkheid van franchisenemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Overdracht van commercie¨le formule . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Samenwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
XXXII
1198 1199 1200 1201 1202 1202 1202 1203 1203 1204 1204 1205 1206 1206 1207 1207 1208 1208 1209 1210 1211 1211 1211 1211 1213 1213 1218 1219 1221 1221 1221 1222 1222 1223 1223 1225 1225 1227 1229 1229 1229 1233 1236
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
§ 2. Eigenheid van de franchiseovereenkomst bestaat uit de combinatie van verschillende elementen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1238 § 3. Nut van het definie¨ren van de franchiseovereenkomst bij het afdwingen van de uitvoering van de verbintenissen . . . . . . . . . . . . . 1239 § 4. Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1241 Afdeling 8. Privaatrechtelijke aspecten van licentieovereenkomsten (Gabrie¨l Luc Ballon) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Algemene kenmerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Plaats in de indeling van de overeenkomsten . . . . . . . . . . . . . B. Economische elementen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Verschillen met andere contracten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Verschillende vormen van licenties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Toestemming met de algemene voorwaarden van standaardsoftwarelicenties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Rechten en plichten van partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Plichten van de licentiegever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Plichten van de licentienemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Duur van de overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Einde van de overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1242 1242 1245 1245 1249 1250 1253 1254 1256 1256 1262 1268 1268
Hoofdstuk II. Consumentenkoop. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1271 Afdeling 1. Hoe specifiek is de (nationale) handelskoop nog? (Bernard Tilleman) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Notie handelskoop naar intern recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Mogelijke verschilpunten door afwijkende handelsgewoonten . . . A. Suppletief tijdstip van eigendom en risico-overgang . . . . . . . . B. Strikt karakter van de regels inzake kwantiteit en kwaliteit te leveren producten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Suppletieve leveringstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Bewijs van betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Refactie (of prijsvermindering): een typisch handelsrechtelijk rechtsmiddel? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Dekkingskoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Bijzondere regels voor vrijwaring van verborgen gebreken in het gemeen kooprecht op grond van de bijzondere hoedanigheid van de verkoper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Verplichting tot volledige schadeloosstelling door professionele verkoper, beroepsverkoper, fabrikant, gespecialiseerde verkoper. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Professionele verkoper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Fabrikant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Gespecialiseerde verkoper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Geen exoneratiemogelijkheid voor beroepsverkopers, gespecialiseerde verkopers en fabrikanten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kluwer – Ondernemingsrecht
1271 1271 1272 1272 1273 1273 1274 1275 1278 1281 1281 1281 1286 1287 1289
XXXIII
Uitgebreide inhoudstafel
Afdeling 2. Consumentenkoop (Sophie Stijns & Elke Swaenepoel) . . . . § 1. Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Algemene kenmerken van de wettelijke regeling . . . . . . . . . . . . . . § 3. Toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Wettelijke garantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Verplichting tot conforme levering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Termijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Garantietermijn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Meldingstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Verjaringstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Remedies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Keuzerecht tussen vier remedies. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Kosteloze herstelling en vervanging . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Passende prijsvermindering en ontbinding . . . . . . . . . . . . . 4. Wijziging van de keuze voor een bepaalde remedie. . . . . . . 5. Bijkomende schadevergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Blik op een mogelijke toekomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Beknopte bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Productaansprakelijkheid en productveiligheid (Ingrid Boone & Sophie Guiliams) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Wet Productaansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Aard van de aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Toepassingsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Product. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Gebrekkig product . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Presentatie van het product . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Normaal of redelijkerwijze voorzienbaar gebruik van het product. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Tijdstip waarop het product in het verkeer werd gebracht d. Andere omstandigheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Vergoedingsplichtigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Werkelijke producent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Schijnbare producent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Invoerder van het product in de Europese Unie . . . . . . . . 4. Leverancier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Vergoedbare schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Schade aan personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Schade aan goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Bevrijdingsmogelijkheden van de producent . . . . . . . . . . . . . . 1. De producent bracht het product niet in het verkeer . . . . . 2. Gebrek was niet aanwezig ten tijde van de inverkeersstelling 3. Productie of verspreiding van het product gebeurde zonder economische doel en buiten de beroepsuitoefening van de producent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
XXXIV
1294 1294 1295 1298 1303 1303 1307 1307 1309 1310 1311 1311 1313 1317 1319 1321 1322 1322 1324 1324 1324 1324 1325 1326 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1331 1332 1332 1333 1335 1336 1337 1337 1338 1340 1340 1342 1342
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
4. Product is gefabriceerd in overeenstemming met dwingende overheidsvoorschriften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Ontwikkelingsrisicoverweer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Onderdelenexceptie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Exoneratiebedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Verjaring en verval. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Driejarige verjaringstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Tienjarige vervaltermijn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . J. Pluraliteit van aansprakelijken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Verschillende personen zijn aansprakelijk op grond van de Wet Productaansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Schade is het gevolg van een gebrekkig product en van de schuld van het slachtoffer (of van een persoon voor wie het slachtoffer verantwoordelijk is) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Schade is het gevolg van een gebrekkig product en van het toedoen van een derde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Gemeenrechtelijke buitencontractuele aansprakelijkheid . . . . . . . A. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Foutaansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Inbreuk op de algemene zorgvuldigheidsnorm . . . . . . . . . . 2. Inbreuk op een specifieke gedragsnorm: de Wet op de Productveiligheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Beknopte bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1343 1344 1345 1346 1346 1346 1347 1348 1348 1350 1351 1354 1354 1355 1355 1357 1358 1360
Hoofdstuk III. De handelszaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1363 Afdeling 1. Overdracht handelszaak (Franc¸oise Auvray & Paul Alain Foriers). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Wezenlijke bestanddelen van de overdracht van de handelszaak: het voorwerp en de prijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Voorwerp: de handelszaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Begrip handelszaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Begripsbenadering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Bestanddelen van de zaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Handelszaak als voorwerp van de overdracht. . . . . . . . . . . a. Bepaald of bepaalbaar voorwerp . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Geoorloofd en mogelijk voorwerp . . . . . . . . . . . . . . . . B. Prijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De door een derde bepaalde prijs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Prijs wordt overgelaten aan een van de partijen . . . . . . . . . § 3. Verbintenissen van de partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemene opmerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Specificiteit van de verbintenissen van de verkoper . . . . . . . . . 1. Verbintenis tot overdracht van de eigendom en het risico. . 2. Levering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Vrijwaring wegens verborgen gebreken . . . . . . . . . . . . . . . Kluwer – Ondernemingsrecht
1363 1363 1364 1364 1364 1364 1369 1372 1372 1373 1374 1374 1375 1377 1378 1378 1379 1379 1381 1383
XXXV
Uitgebreide inhoudstafel
4. Vrijwaring tegen uitwinning. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Vrijwaring tegen eigen daad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Vrijwaring tegen daden van derden . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Inbreng van een handelszaak in een vennootschap: over de bomen dan wel over het bos? (Marieke Wyckaert) . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De vennootschap, haar onderneming en haar handelszaak . . . . . . § 2. Overdracht of inbreng van een handelszaak: boom per boom het bos veroveren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Overdracht van de handelszaak als een geheel: inbreng van een algemeenheid of van een tak van werkzaamheid. . . . . . . . . . . . . . § 4. Einde van onze boswandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1384 1384 1388 1389 1389 1395 1399 1404
Afdeling 3. Inpandgeving handelszaak (Matthias Storme) . . . . . . . . . . 1405 Afdeling 4. Uitbating van de handelszaak door een ander dan de eigenaar (Wim Goossens) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Terminologie en kwalificatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Terminologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Kwalificatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Het onderscheid tussen de uitbatingsovereenkomst sensu stricto en de huuruitbating. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Criterium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Belang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Onderscheid tussen de zelfstandige uitbater en de uitbater/ werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Inbreng van de handelszaak of het genot ervan . . . . . . . . . 5. Huur van het onroerend goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Huuruitbatingsovereenkomst. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Toepasselijke wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Toepasselijkheid van het gemene huurrecht . . . . . . . . . . . . 2. Toepasselijkheid Handelshuurwet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bezetting ter bede /gelegenheidsverhuring . . . . . . . . . . . . . 4. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Sluiten van de overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Wet op precontractuele informatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Intuitu personae karakter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Beginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Rechtsgevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Prijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Bepalingen in de handelshuurovereenkomst van de verhuurder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Onderhuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Contractuele verplichting het goed zelf te betrekken . . . 5. Vereisten voor de huurder/uitbater . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Vereisten voor de verhuurder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XXXVI
1434 1434 1436 1436 1438 1438 1439 1439 1442 1443 1448 1450 1451 1451 1453 1453 1454 1458 1459 1460 1460 1461 1461 1462 1463 1464 1465 1465 1466 1466
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
D. Rechten en verplichtingen van de partijen. . . . . . . . . . . . . . . . 1. Verplichtingen van de uitbater. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Gebruik als een goed huisvader / overeenkomstig de bestemming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Betaling huurprijs / herziening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Lopende overeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Teruggave van de handelszaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Verplichtingen van de verhuurder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Levering van het goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Onderhoudsverplichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Vrijwaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Lot van de huuruitbating bij overdracht van de handelszaak. . 1. Gemeen huurrecht: artikel 1743 BW . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Artikel 12 Handelshuurwet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Duur van de huuruitbating. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Gemeenrechtelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Handelshuurwet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Rechtspositie van derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Bevoegdheid: artikelen 591, 18 Ger.W. en 29 Handelshuurwet. § 4. Uitbating sensu stricto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Draagwijdte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Kwalificatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Belang van de discussie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Verplichtingen van de partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Verplichtingen van de uitbater. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Uitbating . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Rekenschap en verantwoording . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Verplichtingen van de opdrachtgever . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Einde van de overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Vruchtgebruik op de handelszaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Aard van het vruchtgebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Verplichtingen van de blote eigenaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Verplichtingen en rechten van de vruchtgebruiker . . . . . . . . . . E. Einde van het vruchtgebruik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1467 1467
Hoofdstuk IV. Handelshuurwet (Kristof Vanhove) . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Toepassingsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Duur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Minimumduur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vroegtijdige bee¨indiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Huurprijsherziening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Huurprijsherziening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1501 1501 1501 1502 1504 1505 1505 1506 1507 1507 1508 1509
Kluwer – Ondernemingsrecht
1467 1471 1471 1472 1475 1475 1476 1476 1478 1478 1478 1479 1479 1480 1481 1483 1484 1484 1485 1485 1487 1489 1489 1489 1489 1490 1492 1493 1493 1494 1495 1495 1499
XXXVII
Uitgebreide inhoudstafel
§ 4. Verbouwingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Modaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Risico – Verzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Lot van de werken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Huuroverdracht en onderhuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Neutralisering van een contractueel verbod op huuroverdracht of onderhuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Gevolgen huuroverdracht c.q. onderverhuring . . . . . . . . . . . . § 6. Vervreemding van het verhuurde goed. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Hernieuwing van de huur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Duur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Aanvraag van de huurhernieuwing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Opvangregime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Antwoord verhuurder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Eerste optie: weigering van de hernieuwing . . . . . . . . . . . . . . . C. Tweede optie: andere voorwaarden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Derde optie: aanbod van een derde. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 9. Uitzettingsvergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Omvang van de vergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 10. Rechtspleging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk V. De factoringovereenkomst (Denis Philippe & Brecht Verkempinck). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Begripsduiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Begripsomschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Factoringvarianten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Indeling op grond van omvang factoringdiensten . . . . . . . . 2. Indeling op grond van territoriale uitgestrektheid. . . . . . . . 3. Indeling op grond van al dan niet kennisgeving factoring aan debiteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Indeling op grond van initiatiefnemer . . . . . . . . . . . . . . . . C. Aanverwante rechtsfiguren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Factoring en incassomandaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Factoring en kredietverzekering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Factoring en forfaiting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Factoringmarkt in Belgie¨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Evolutie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Band met financie¨le instellingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Doelpubliek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Algemene juridische analyse factoringovereenkomst. . . . . . . . . . . A. Factoringproces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Algemene kenmerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Wederkerige overeenkomst sui generis . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Overeenkomst intuitu personae. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XXXVIII
1509 1509 1510 1511 1511 1512 1512 1513 1515 1516 1516 1517 1517 1519 1519 1519 1520 1523 1524 1525 1525 1526 1530 1533 1533 1535 1535 1538 1539 1544 1545 1547 1549 1549 1550 1552 1553 1553 1554 1555 1558 1558 1559 1559 1560
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
§ 4.
§ 5.
§ 6. § 7.
3. Toetredingsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Typische clausules . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Duur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bee¨indigingsgronden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Rekening-courant tussen factor en factorclie¨nt. . . . . . . . . . 4. Bijzondere voorwaarden factoringovereenkomst . . . . . . . . Driepartijenverhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Verhouding leverancier en debiteur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemene beschouwingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Cessieverbod in basisovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verhouding factor en leverancier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Verbintenissen van de factor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Debiteurenbeheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Financiering schuldvorderingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Dekking insolventierisico debiteuren . . . . . . . . . . . . . . . 2. Verbintenissen van de leverancier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Overdracht alle schuldvorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Globaliteitsprincipe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Temperingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Waarborgen schuldvorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Informatieplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Betaling factorkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Sancties bij contractuele wanprestatie . . . . . . . . . . . . . . . . C. Verhouding factor en debiteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Betaalplicht debiteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Informatieplicht debiteur jegens factor? . . . . . . . . . . . . . . . Geldigheid en tegenwerpelijkheid overdracht facturen . . . . . . . . . A. Juridische grondslag overdracht facturen . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Persoonlijke subrogatie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Endossement van de factuur? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Overdracht van schuldvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Voorwaarden tussen partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Vormvrije cessie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Overdracht toekomstige schuldvorderingen . . . . . . . . . . . . C. Voorwaarden ten aanzien van derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Tegenwerpelijkheid aan gecedeerde schuldenaar. . . . . . . . . a. Tegenwerpelijkheid overdracht aan debiteur . . . . . . . . . b. Tegenwerpelijkheid excepties debiteur ten aanzien van factor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Principieel exceptiebehoud gecedeerde debiteur . . . . . 28 Factoring en niet-uitvoeringsexceptie. . . . . . . . . . . . . 38 Factoring en exceptie van schuldvergelijking . . . . . . . 2. Tegenwerpelijkheid aan andere derden dan gecedeerde schuldenaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Factoring en faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Faillissement leverancier. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Faillissement gecedeerde debiteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Factoring en internationaal privaatrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Verhouding factor en leverancier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kluwer – Ondernemingsrecht
1561 1563 1563 1564 1566 1567 1568 1569 1569 1570 1576 1576 1578 1581 1585 1588 1588 1588 1590 1603 1605 1608 1611 1617 1617 1620 1623 1623 1624 1625 1626 1629 1629 1630 1632 1633 1633 1638 1638 1639 1642 1644 1648 1648 1650 1651 1652
XXXIX
Uitgebreide inhoudstafel
B. Verhouding factor en gecedeerde schuldenaar . . . . . . . . . . . . . 1653 C. Tegenwerpelijkheid cessie aan andere derden dan debiteur . . . 1654 § 8. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1655 Hoofdstuk VI. Leasing: enkele fiscale aandachtspunten (Luc De Broe & Denis Van Bortel) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Civielrechtelijke karakteristieken van de leaseovereenkomst . . . . . § 2. Aspecten inzake de inkomstenbelastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De boekhoudkundige verwerking van leasing . . . . . . . . . . . . . 1. Historische achtergrond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Financie¨le lease . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Boekhoudkundige gevolgen voor de lessee . . . . . . . . . . . c. Boekhoudkundige gevolgen voor de lessor. . . . . . . . . . . 3. Operationele leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Begrip. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Boekhoudkundige gevolgen voor de lessee . . . . . . . . . . . c. Boekhoudkundige gevolgen voor de lessor. . . . . . . . . . . B. De fiscale behandeling van lease contracten in de inkomstenbelastingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Financie¨le leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. In hoofde van de lessor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. In hoofde van de lessee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Operationele leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. In hoofde van de lessor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. In hoofde van de lessee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Btw-aspecten van leasing. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Roerende leasing: de leasing van personenwagens . . . . . . . . . . B. Onroerende leasing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Onroerende leasing en ‘full pay out’ inzake de btw. . . . . . . Hoofdstuk VII. Sponsoringcontract (Gabrie¨l Luc Ballon) . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Definitie van de sponsoringovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Beperkingen aan de behandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Uitsluiting van institutionele vormen van samenwerking . . . . . B. Algemene beginselen uit het contractenrecht . . . . . . . . . . . . . . § 4. Kenmerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Aard van de overeenkomst. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Sponsoring bevat bijna steeds een licentieovereenkomst . . . . . C. Karakteristieke elementen van de overeenkomst . . . . . . . . . . . 1. De activiteiten van de gesponsorde . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Ter beschikking stellen van middelen om naamsbekendheid te verwerven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Prestaties die nut hebben voor de activiteiten van de tegenpartij. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Gemengde overeenkomst. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
XL
1659 1659 1660 1661 1661 1661 1661 1662 1664 1664 1664 1665 1665 1665 1665 1665 1666 1667 1667 1668 1669 1669 1672 1672 1673 1679 1679 1680 1681 1681 1683 1684 1684 1686 1686 1686 1687 1688 1688
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
§ 5.
§ 6.
§ 7.
§ 8. § 9.
5. Sponsoring kan soms herleid worden tot een enkelvoudige benoemde overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Arbeidsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Aanneming van werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Huur van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Geen sponsoring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Gebruikstoelating . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Sponsoring als gemengde overeenkomst. . . . . . . . . . . . . . . 7. Motieven voor de sponsoring of de oorzaak van het contract 8. Kan sponsoring van de activiteiten van een commercie¨le onderneming? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verschil met andere vormen van ondersteuning van de activiteiten van een ander persoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Mecenaat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Patronage, financieel peterschap, inzamelacties . . . . . . . . . . . . C. Samenwerking tussen commercie¨le ondernemingen . . . . . . . . . D. Sportsponsoring en deze voor andere activiteiten . . . . . . . . . . Specifieke wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Sponsorvermeldingen bij onderwijsactiviteiten en in onderwijsinstellingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Sponsoring van bepaalde producten of diensten . . . . . . . . . . . C. Mediabetekenis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Wet Marktpraktijken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rechten en plichten van partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Plichten van de sponsor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Beloofde prestatie leveren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bekendheid geven aan de activiteiten van de gesponsorde . 3. Gebruik van hem toebehorende tekens toestaan. . . . . . . . . 4. Reglementering inzake sponsoring naleven . . . . . . . . . . . . 5. Niet-inmenging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verplichtingen van de gesponsorde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De contractueel bedongen activiteiten ontplooien. . . . . . . . 2. Conform gebruik van materialen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. De bedongen reclamemaatregelen treffen . . . . . . . . . . . . . . 4. Geen exclusiviteitsrechten toestaan voor interviews of andere verslaggeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Geen verplichting om resultaten van de sponsoring te garanderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Aansprakelijkheid voor de gevoerde reclame . . . . . . . . . . . 7. De naam van de sponsor aannemen. . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. De sponsor op de hoogte houden van de doorgevoerde activiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. De geldende sponsoringreglementering naleven . . . . . . . . . 10. Verantwoording afleggen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. De belangen van de sponsor niet schaden. . . . . . . . . . . . . 12. Loyaliteitsplichten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13. Discretieplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Duur van de overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Exclusiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kluwer – Ondernemingsrecht
1689 1689 1690 1691 1692 1692 1693 1695 1698 1699 1699 1701 1702 1703 1703 1703 1705 1706 1708 1709 1709 1709 1710 1711 1711 1712 1713 1713 1714 1714 1716 1716 1716 1717 1718 1718 1720 1721 1722 1724 1725 1726 XLI
Uitgebreide inhoudstafel
§ 10. Gebondenheid van de individuele leden van de gesponsorde rechtspersoon door de verplichtingen die voor deze rechtspersoon voortvloeien uit de sponsoringovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1728 § 11. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1730 Hoofdstuk VIII. Joint ventures – Een tak van het handelsrecht in het familierecht? (Philippe Marchandise) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Verloving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Huwelijk voor bepaalde duur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Contractsvrijheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Verdeling van aansprakelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Belangenconflicten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Echtelijke spanningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Echtscheiding bij onderlinge toestemming . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 9. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk IX. Elektronische handel (Bertel de Groote). . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Wet E-handel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Elektronische handel in een grensoverschrijdende context – enkele vragen van internationaal privaatrecht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Internationale bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Toepasselijk recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Slotbedenkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Beknopte bibliografische gegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk X. Niet-concurrentiebedingen: van de verbintenisrechtelijke regen in de zakenrechtelijke drop? (Ken Andries) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Vergelijking tussen zakenrechtelijke en verbintenisrechtelijke werking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Toepassingsvoorwaarden erfdienstbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Toetsing toepassingsvoorwaarden aan concurrentieverbod: kan een erfdienstelijk concurrentieverbod? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Toetsing inhoud concurrentieverbod aan de openbare orde en specifieke dwingende bepalingen: mag een erfdienstelijk concurrentieverbod? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Ten uitgeleide: exclusiviteitsplicht als erfdienstbaarheid . . . . . . . . § 7. Algemeen besluit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1731 1731 1732 1733 1734 1738 1739 1739 1740 1741 1743 1743 1747 1765 1765 1765 1768 1770 1773 1777 1777 1779 1783 1788 1798 1805 1807
Deel V. Betaal- en kredietverrichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1809 Hoofdstuk I. De Wet Betalingsachterstand Handelstransacties (Vincent Sagaert) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Niet-omgezette bepalingen uit de richtlijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Toepassingsdomein van de wet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XLII
1811 1811 1812 1813
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
A. Personeel toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Materieel toepassingsdomein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Overeenkomsten waarop de wet van toepassing is . . . . . . . 2. Toepassing op dadingsovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . 3. Toepassing op de uitwinningsvergoedingen bij distributieovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Toepassing op verbintenissen die geı¨ ncorporeerd zijn in een wisselbrief of cheque . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Maatregelen ter bestrijding van de betalingsachterstanden . . . . . . A. Het instellen van een wettelijke betalingstermijn (art. 4 Wet Betalingsachterstand Handelstransacties) . . . . . . . . . . . . . . . . B. De afschaffing van het vereiste van ingebrekestelling (art. 5 Wet Betalingsachterstand Handelstransacties) . . . . . . . . . . . . . . . . C. De omvang van de moratoire interesten (art. 5 Wet Betalingsachterstand Handelstransacties) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. De schadeloosstelling voor (buiten)gerechtelijke invorderingskosten van de schuldeiser . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Cumul met een klassiek schadebeding . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Contractuele afwijkingen van de Wet Betalingsachterstand Handelstransacties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Geoorloofdheid van schadebedingen omtrent het bedrag van de gerechtelijke invorderingskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Quo vadis: de nieuwe Richtlijn Betalingsachterstanden Handelstransacties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1839
Hoofdstuk II. De cheque (Olivier Poelmans & Johan Vannerom) . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Begripsomschrijving en functies van de cheque . . . . . . . . . . . . . . A. Begripsomschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Functies van de cheque . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Betaling van de cheque . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Overdracht van de cheque . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Herroeping en verzet van de cheque . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Aansprakelijkheid bij fraude of diefstal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Aansprakelijkheid in geval van een cheque zonder dekking . . . . . § 8. Rechtstreeks krediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 9. Bijzondere titels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1841 1841 1843 1843 1849 1850 1853 1855 1855 1858 1861 1864
Hoofdstuk III. Girale en elektronische betaaltechnieken (Reinhard Steennot) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Overzicht van girale en elektronische betaaltechnieken en hun civielrechtelijke kwalificatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De overschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Debetkaarten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Kredietkaarten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Doorlopende opdracht en domicilie¨ring . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Internetbetaalsystemen: het voorbeeld van PayPal . . . . . . . . . Kluwer – Ondernemingsrecht
1813 1815 1815 1817 1819 1820 1821 1821 1824 1825 1828 1828 1832 1833 1833 1837
1867 1868 1868 1869 1870 1871 1872 XLIII
Uitgebreide inhoudstafel
F. Mobiele betalingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De verhouding tussen de schuldenaar en de schuldeiser . . . . . . . . A. Giraal geld is geen wettig betaalmiddel . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Tijdstip van betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Incidenten in de verhouding tussen de rekeninghouder en de betalingsdienstaanbieder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Toepassingsgebied wet betalingsdiensten. . . . . . . . . . . . . . . . . C. Foutieve uitvoering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Uitvoeringstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Niet-toegestane betalingstransacties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Verloren of gestolen betaalinstrument . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Misbruik van het betaalinstrument zonder verlies of diefstal 3. Elektronisch geld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Namaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1873 1874 1874 1876 1880 1880 1880 1883 1886 1889 1889 1894 1895 1895
Hoofdstuk IV. Documentair krediet (Christophe Dehouck) . . . . . . . . . . § 1. Het (geconfirmeerd) documentair krediet als efficie¨nt werkinstrument . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Risico-analyse in hoofde van de exporteur . . . . . . . . . . . . . . . 1. Commercieel exportrisico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Ontbindingsrisico of fabricagerisico. . . . . . . . . . . . . . . . b. Risico van niet-betaling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Politiek exportrisico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Risico-analyse in hoofde van de importeur . . . . . . . . . . . . . . . 1. Commercieel importrisico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Politiek importrisico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Het (geconfirmeerd) documentair krediet als efficie¨nt werkinstrument . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het onderzoek van de documenten als belangrijkste knelpunt . . . A. Het principe van de strikte conformiteit als standaard. . . . . . . B. Het principe van de strikte conformiteit onder druk . . . . . . . . C. Bevestiging van het documentair formalisme. . . . . . . . . . . . . . 1. Onafhankelijk karakter van het documentair krediet . . . . . 2. Formalistisch karakter van het documentair krediet als noodzakelijk tegengewicht voor het onafhankelijk karakter . . . . D. Redelijke invulling van het principe van de strikte conformiteit
1897
Hoofdstuk V. Bankgaranties (Dominique Blommaert). . . . . . . . . § 1. Begripsomschrijving en verschijningsvormen . . . . . . . . . . . § 2. Vergelijking met en aflijning ten aanzien van de borgtocht . § 3. Toepasselijke (rechts)regels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Essentie¨le elementen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1919 1919 1920 1921 1922 1927 1927
... ... ... ... ... ... ...
.. .. .. .. .. .. ..
1897 1900 1900 1900 1901 1902 1902 1902 1902 1903 1903 1903 1907 1910 1911 1912 1914
Hoofdstuk VI. Consumentenkrediet (Elke Ballon). . . . . . . . . . . . . . . . . 1931 § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1931 § 2. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1932 XLIV
Ondernemingsrecht – Kluwer
Uitgebreide inhoudstafel
§ 3. § 4.
§ 5. § 6.
§ 7. § 8. § 9. § 10. § 11.
A. Definities . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Territoriaal toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. (Gedeeltelijke) uitsluitingen uit het toepassingsgebied . . . . . . . Nietigheid van de kredietovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Informatieverstrekking voor het sluiten van de kredietovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Reclame. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Verplichte vermeldingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Reclame waarin melding wordt gemaakt van een rentevoet of kosten van het krediet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Reclame die geen cijfermatige informatie bevat . . . . . . . 2. Bepaalde verkoopsmethodes voor kredietovereenkomsten verboden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Precontractuele informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Adviesverplichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Kredietonderzoek en kredietbeslissing . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verbod op leuren / andere verkooppromoties . . . . . . . . . . . . . . . De kredietovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Totstandkoming van de overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Herroepingsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Gelieerde overeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Onrechtmatige bedingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Maximaal jaarlijks kostenpercentage / maximale terugbetalingstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vervroegde terugbetaling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kredietovereenkomsten van onbepaalde duur en recht op schorsing van kredietopeningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Burgerlijke- en strafsancties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1932 1933 1934 1935 1935 1935 1936 1936 1937 1937 1939 1940 1940 1942 1943 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1950
Hoofdstuk VII. Hypothecair krediet (Herman Cousy). . . . . . . . . . . . . . § 1. Privaatrechtelijk kader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Wettelijk kader: situering en krachtlijnen . . . . . . . . . . . . . . . . B. Overzicht van de wettelijke bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Twee formules: delging en reconstitutie . . . . . . . . . . . . . . . 3. Precontractuele informatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Wanbetaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Variabiliteit van de hypothecaire rentevoet . . . . . . . . . . . . 6. Overdracht van het hypothecaire krediet . . . . . . . . . . . . . . 7. Kredietovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Publiekrechtelijk kader: controle en Europees recht . . . . . . . . . . . § 3. Tendensen en perspectieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1951 1951 1951 1954 1954 1955 1957 1958 1960 1961 1963 1964 1967
Hoofdstuk VIII. De afschaffing van het bankgeheim: een geheime agenda? (Frans Vanistendael) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Stand van zaken op het gebied van het bankgeheim t.a.v. de fiscus A. Geen bankgeheim op het gebied van indirecte belastingen . . . .
1971 1971 1972 1972
Kluwer – Ondernemingsrecht
XLV
Uitgebreide inhoudstafel
1. Btw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Registratierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Successierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Bankgeheim op het gebied van directe belastingen . . . . . . . . . § 3. Moet het bankgeheim worden afgeschaft? . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Gewenste bandbreedte van het bankgeheim: hoever mag de overheid gaan?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Afschaffing van het bankgeheim en de privacy . . . . . . . . . . . . B. Kan de overheid geheimen bewaren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Kunnen de banken geheimen bewaren?. . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Bankinlichtingen nuttig bij individuele onderzoeken . . . . . . . . E. Macro-economisch en -sociaal onderzoek naar aanduidingen van ontduiking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Bankinlichtingen in functie van het gewenste belastingsysteem G. Onevenwicht tussen binnenlands en buitenlands bankgeheim? . § 5. Algemene conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1972 1973 1973 1974 1978 1983 1983 1984 1984 1986 1989 1991 1993 1994
Trefwoordenregister. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1997
XLVI
Ondernemingsrecht – Kluwer