Uitgave 3 – 2011
De Valreep Nieuwsbrief van de VVKM Van de redactie
Uit de longroom
Geachte lezer,
Beste vrienden! Aan het einde van 2011 kijken we even terug op het afgelopen jaar. Een jaar met hoogtepunten maar ook verdriet zijn een deel van ons leven. Aan boord van de Hoogeveen is het gehele jaar met elke werkweek veel gebeurd. Buitenboord zijn rotte stukken vervangen door nieuw hout en volgens Bert moet er nog wel het e.e.a. vervangen worden. Binnen is er een compleet nieuw buizenstel aangelegd zodat ook aan stuurboord voor met warm water gedoucht kan worden. De kombuis is, naar volle tevredenheid van de chefkok Willem, opgeknapt en kwam de vloer van de longroom, nadat oude linoleumlaag verwijderd was, als een gave houten vloer tevoorschijn. In de (voor)machinekamer zijn een paar (ex)stokers druk bezig om overtollig materiaal te verwijderen en voor ingewijden naar Vosje af te voeren. De penningmeester is hier wel blij mee. Aan dek zijn de werkzaamheden ook doorgegaan en zelfs de ankers hangen weer buiten in de kluisgaten. Helaas hebben we in november afscheid moeten nemen van Chris Hoep die na een lange periode van steeds verder aftakelende gezondheid is overleden. Gelukkig hebben zich ook weer een paar nieuwe vrijwilligers gemeld en gaan we er het volgende jaar weer met frisse moed tegenaan. Ook zijn er gesprekken gaande over een nieuwe permanente ligplaats en dat gaat begin volgend jaar gebeuren; we komen dan in het grote “natte” dok nabij het marinemuseum en liggen dan meer in de kijker van bezoekers van het museum en het terrein. We hebben daar ook de beschikking over meer elektrische capaciteit en zijn blij met deze oplossing. ●
Voor u ligt de laatste Valreep van het jaar. Er zullen twee dingen u meteen zijn opgevallen bij het zien van deze Valreep, de zwarte band op het voorblad en het formaat. De zwarte band op het voorblad heeft te maken met Chris Hoep. Dit in verband met het overlijden van deze gewaardeerde vrijwilliger. Het tweede is het formaat. Dat heeft te maken met de kosten van de Valreep. Rest mij nog u een heerlijk en koersvast 2012 toe te wensen. Daarnaast mijn excuses voor het late verschijnen van de Valreep. Veel leesplezier toegewenst, Marnix de Boer
Inhoud Van de redactie................................... 1 Inhoud................................................. 1 Uit de longroom .................................. 1 In memoriam Christiaan Hoep............. 2 De zevende werkweek (juni) ............... 2 Marinedagen 2011 .............................. 3 Afscheid Peter de Graaff..................... 4 Langszij bij… ...................................... 4 Bericht uit de ziekenboeg.................... 5 Zoekplaatje ......................................... 5 De achtste werkweek (juli) .................. 5 Een bekende op de BBQ .................... 7 De tiende werkweek (september)........ 7 Brand in voormalig marineschip .......... 8 De elfde werkweek (oktober) .............. 8 Michiel Adriaenszoon de Ruyter.......... 9 Reünies ............................................ 10 Colofon ............................................. 11 Hoogeveen bezichtigen?................... 11 De doelstelling. ................................. 12
Frans van Heest Voorzitter
In memoriam Christiaan Hoep Chris is op 19 november 2011 overleden. Vrijdag 25 november was er een herdenkingsdienst en aansluitend de crematie. Denkend aan Chris dan hebben we het over een vrijwilliger van onze stichting die met hart en ziel zich verbonden voelde met alles wat met de scheepvaart te maken heeft en in het bijzonder de marineschepen die we als stichting VVKM museaal willen maken. Chris geloofde in het slagen van onze missie ondanks alle kritiek om ons heen. Hoe ging Chris te werk? Een voorbeeld: ‘s avonds als de meute al aan een borreltje zat was Chris met grote tekeningen berekeningen aan het maken. De volgende werkweek kwam Chris met een aanhanger achter zijn auto vol geladen met radiatoren die hij na een verbouwing van een school had geregeld. De volgende keer kwam hij met pijpen, koppelingen enz. en gingen een aantal mensen onder zijn bezielende leiding aan de slag om de verwarming op orde te brengen. Ook hij was teleurgesteld dat we de Snellius moesten afstaan maar zag wel in dat het een onmogelijke taak was om dit schip door ons op te laten knappen. Maar de Hoogeveen was het volgende project en daar plukken we nu de warme vruchten van. Namens alle gabbers van de VVKM waren we met een delegatie aanwezig en het was voor Lia en zijn kinderen troostend dat wij ons medeleven getoond hebben. ●
De naamborden hangen op de vleugels. er niet minder druk om in de Longroom. Dat is een goed teken. Allereerst zijn de naamborden geplaatst aan de brugvleugels van de Hoogeveen. Op deze manier is het voor het publiek weer duidelijk om welk schip het gaat. Daarnaast is natuurlijk weer geklust aan het elektra aan boord, met name de verlichting. Aan de vlootdagen hebben de vrijwilligers ook een hoop werk aan gehad. De voorraden voor de kramen moesten worden getransporteerd naar het haven terrein en er moest schoon schip gemaakt worden. Het oog wil namelijk ook wel eens wat dus ook aan de buitenkant van de Hoogeveen ook aan de beurt. Daar kwam de nieuw aangeschafte hogedrukspuit natuurlijk goed bij van pas. Vrijwilliger Benno vond werken met de hogedruksput een super klus dus heeft hij zich daar me bezig gehouden. Ook de oud voorzitter Theo Meesters kwam nog even langs.
Frans van Heest
De zevende werkweek (juni) Voorafgaand aan de Marinedagen hadden de vrijwilligers ook een werkweek gepland. Het was dus een extra lange werkweek maar het was
Benno is bezig met het schoonschip maken.
2
Voor het vervolg lees het verslag van Gerard over de Marinedagen hieronder. ● Marnix de Boer
Marinedagen 2011 Ik vond deze editie van de Marinedagen weer als vanouds, namelijk altijd iets wat ik niet had willen missen. We moesten na de laatste vlootdagen in 2009 (dat had toen nog die naam) twee jaar wachten voordat er weer een volgende versie kwam met de naam Marinedagen. Het was het wachten gelukkig weer waard. De Marinedagen begonnen voor de VVKM op woensdag want dan mogen we om 16.00 het marineterrein op, om in de grote tent onze VVKM kramen in te richten met onze verkoopartikelen. Iedereen aan boord hielp mee om wat we nog aan boord hadden voor de verkoop in de auto’s te laden en weg te brengen naar de grote tent.
Willem Giezen had ondertussen het eten bereid en dat is altijd op woensdag een niet te versmaden blauwe hap ‘’DE NASI VAN ONZE WILLEM’’. Na het eten is altijd het beste om effe uit te buiken. En laten we vooral onze visclub ‘’het schuifdobbertje ‘’ niet vergeten met Henk Pil deze avond in de hoofdrol, want Henk ving die avond een vrij grote vis die alleen met behulp van een schepnet op de kant was te brengen. De veteranendag was inderdaad weer een succesdag! Niet alleen wat betreft de verkoop maar ook vanwege de gezelligheid die de veteranen meebrengen. Dit door ook de verhalen van vroeger die ze graag aan je kwijt wilden, wat me was opgevallen dat ondanks dat de veteranen in het algemeen niet meer ‘’piepjong’’ waren dat ze het biertje drinken niet waren verleerd maar ja geef ze eens ongelijk. De vrijdag was weer een rustige dag met minder bezoekers dan op de zaterdag en zondag, maar dat gaf ons wat meer gelegenheid om zelf het terrein op te gaan om de binnen liggende marineschepen en demonstraties te bekijken. Over de zaterdag kan ik weinig vertellen ik was even op en neer naar huis want mijn kleindochter was jarig. Dat wilde ik voor geen prijs missen. Ik ben na het eten weer naar Den Helder terug gegaan want de laatste dag van de Marinedagen wilde ik ook niet missen. (ook niet de gezelligheid aan boord) De zondag was weer vanouds de drukste dag maar ook een gezellige dag met vooral veel ouders met hun kinderen en die hebben zich zo te zien best vermaakt op de marinehaven, er was voor de kinderen veel georganiseerd zodat ze zich niet hoefden te vervelen. Rond vijf uur zijn we begonnen met het opruimen van onze toko en werd alles weer ingeladen en
Volop belangstelling bij de VVKM kraam. Nadat we eindelijk onze kramen hadden gevonden werd door iedereen mee geholpen om onze kramen netjes in te richten zodat we de volgende morgen gelijk konden starten met onze verkoop. De volgende dag was het de veteranendag en dat is meestal de beste verkoopdag. Nadat we onze kramen hadden afgedekt met plastic zeilen gingen we als de gesmeerde bliksem terug naar ons drijvend verblijf de Hoogeveen want
Internationale belangstelling bij de kraam op de foto met Gerard.
3
na het eten gingen we weer naar de Hoogeveen om alles wat terug moest weer terug te brengen aan boord. Na deze dagen is iedereen, denk ik met een goed gevoel weer naar huis gegaan. Al met al vond ik deze dagen zeer geslaagd, in 2012 zijn er weer marinedagen maar ook dat jaar bestaat de Koninklijke Marine 200 jaar en daar kunnen ze toch niet aan voorbij gaan, we horen het wel. Ik wil iedereen die heeft meegewerkt om deze marinedagen tot een succes te maken hartelijk bedanken voor de leuke tijd op de marinedagen. ●
Hoogeveen. In deze aflevering staat een ook al een grote man centraal. Hij is twee centimeter korter dan de vorige vrijwilliger die aan woord was in langzij bij. Zijn eerste nacht aan boord van de Hoogeveen was dan ook niet bepaald een beste want de bedjes aan boord bleken voor hem veel te kort. Hij is mega sportief en drinkt zijn thee graag heel sterk. Aan boord van de Hoogeveen houdt hij zich bezig met van alles. We liggen “langszij bij” Cees Meiland.
Groetjes, Gerard
Afscheid Peter de Graaff In de eerste Valreep werd helaas het afscheid van de vrijwilliger Peter de Graaff aangekondigd. Ik heb als lid van de redactie met veel plezier met Peter samengewerkt. Sinds 2004 heeft hij zich ingezet voor het clubblad van de VVKM. Door drukke bezigheden stopt hij met redactiewerk maar leest hij voor mij gelukkig de Valreep nog wel door en zorgt hij voor de druk en verspreiding. Hij schonk tijdens de werkweek van juli een schilderij van de Hoogeveen aan de VVKM. Peter de Graaff bedankt!! ●
Peter de Graaf schenkt het schilderij aan Willem Giezen.
Langszij bij… In “Langszij bij…” wordt er aandacht besteed aan een van de vele vrijwilligers aan boord van de
Cees aan boord van de Hoogeveen Hij is zijn werkzame carrière als Machinist 3 begonnen bij de Koninklijke Marine. Het eerste schip waar hij op diende was de kruiser De Ruyter, daarna op de Van Speijk, de Eversten en Van Nes. Zijn mooiste tijd had hij op de Hr. Ms. Van Nes. Dat kwam omdat de Van Nes een nieuw schip was. Met een nieuw schip wordt proef gevaren. Dat betekent ook dat er daardoor veel burgers aan boord waren. Dat zorgde ervoor dat de sfeer aan boord niet zo militaristisch. Verder brengt een nieuw schip met zich mee dat je een hoop leert en dat het schip een onderdeel van je wordt. Je wist elke bout en moer te liggen. Daarnaast waren er gewoon heel veel leuke collega’s aan boord. Na 6 jaar zwaaide hij af als korporaal TD/KT bij de Koninklijke Marine omdat hij in de burger maatschappij meer kon verdienen en is gaan werken in de koeltechniek. Ongeveer 12 jaar geleden kwam hij in contact met de VVKM. Dit door zijn oude maten
4
Willem Giezen en Harry van den Hulst waarmee hij heeft gevaren op De Ruyter. Na dat eerste contact bleef hij vrijwilliger bij de VVKM. Dat komt mede omdat de sfeer altijd even goed is aan boord. Hij houdt zich met van alles bezig. Je ziet hem dan ook van alles doen aan boord van de Hoogeveen zoals tjetten en sleutelen. Hij is bezig geweest met de kombuis en neemt nu de burgvleugels onderhanden. Hij vindt het de hoogste prioriteit dat de Hoogeveen toegankelijk wordt voor het publiek maar hij vindt de werkweken waar hij kan knutselen het leukst. Het werk schiet niet altijd even snel op door het weer en dat vindt hij jammer. Naast knutselen aan de Hoogeveen bouwt hij ook aan een model van het Italiaanse marine opleidingsschip de Amerigo Vespucci. Dat doet hij al 3 jaar lang en besteed daar 20 uur per week aan. Het werk schiet op want hij is nu bezig de zeilen aan de ra’s te hangen. Het geduld en het netjes werken is natuurlijk een prima eigenschap voor een vrijwilliger van de VVKM.
Bericht uit de ziekenboeg Helaas heeft de actualiteit dit verhaal ingehaald. Cees Meiland is getroffen door een herseninfarct. Daardoor heeft hij moeite met praten en kon hij zijn rechter arm niet meer bewegen. Het gaat hem gelukkig een heel stuk beter. Cees is inmiddels weer op de Hoogeveen geweest. We hopen dat het steeds beter met hem gaat. Beterschap!! ●
Zoekplaatje Welke Duits marineschip staat hier afgebeeld. Het is een opleidingsschip geweest van na de Tweede Wereldoorlog. De oplossing staat in de volgende Valreep.
Het antwoord op het zoekplaatje in de vorige Valreep was Hr. Ms. Tidore. ●
De achtste werkweek (juli)
Een postzegel voor de verzameling? Naast zijn voorliefde voor schepen en modelbouw is hij ook een fanatieke postzegelverzamelaar. Vooral postzegels met zeilschepen hebben zijn voorliefde. Je kunt met een gerust hart zeggen dat hij zich niet verveelt. Cees en alle andere vrijwilligers bedankt. ● Marnix de Boer
Dit was een bijzondere werkweek voor mij want het was mijn eerste werkweek. Ik was natuurlijk wel vaker tijdens een werkweek aan boord geweest maar deze keer zou ik van maandag tot en met donderdag aan boord blijven. Maandag liep ik verregend de valreep van de Hoogeveen op. Dit nare weer hield de hele dag aan waardoor er niets van de geplande buiten activiteiten kon worden uitgevoerd. Dus hebben Gerard en ik de schoonmaakmiddelen tevoorschijn gehaald en zijn we begonnen aan het schoonmaken van een van de nachtverblijven van de manschappen. Ook de hut van de oudste officier kreeg een beurt want daar zaten de roetresten van de brand in 2005 nog tegen de wand.
5
Cees Moerland werd door zijn vrouw gebracht en kwam niet met lege handen aan boord. Net zoals ik had hij taart meegenomen maar hij wat te vieren. Hij werd namelijk tijdens de werkweek 65.
Dubbel 65, Cees Meiland en Cees Vink. Ondanks de regen zat de sfeer er door deze feestelijkheden goed in. Die werd alleen maar beter toen we na het werken verzamelden om elkaar te voorzien van sterke verhalen. In de kombuis waren Willem Giezen en Cees Vink een heerlijke maaltijd aan het bereiden. Daar werd de stemming alleen maar nog beter van. Het werd laat die eerste nacht. Ondanks de korte nacht zat iedereen weer fris en met een goed humeur om 8 uur aan de ontbijttafel. Het was nog steeds niet gestopt met regenen. Dat bleef het ook doen totdat we een regenscherm hadden gemaakt voor de rokers. Meteen nadat het droog geworden was ontplooide iedereen activiteiten aan boord van de Hoogeveen. Cees M en de zoon van Henk begonnen onder toezicht van pappa Henk van Sinderen de buitenverlichting aan boord van de Hoogeveen te verbeteren. Bart, Cees Vink en Marnix namen een rotte plek aan bakboord kant onderhanden. Het stuk scheepshuid en de berghout werden helemaal uit de romp gehaald. Het vervangende berghout in de juiste maat geschuurd en in de grondverf gezet.
Na de overheerlijke maaltijd en gingen de meeste vissen en ik ging een heerlijke wandeling maken over de dijk van Den Helder. Cees Vink trakteerde iedereen die avond op heerlijke nieuwe haring. De vlag ging na het ontbijt om precies negen uur omhoog (het blijven marine mensen). Voordat de Klus aan ‘t berghout. vlag goed en wel gehesen was, waren de “golden boys” alweer aan de slag met het vervangen van het berghout en een stuk scheepshuid. Reg was de kanons aan het invetten. Woensdag kwamen ook Peter de Graaf en zijn vrouw aan boord om het schilderij van de Hoogeveen aan de VVKM te schenken. Het is een soort afscheidscadeau. Zijn vrouw kreeg nog een fraai bloemetje van Willem Giezen. Die woensdag werd ook nog het nieuwe berghout en de scheepshuid geplaatst onder toezicht en commentaar van vele oud marine mensen die op de wal stonden te kijken. Op donderdag zat het er voor mij op maar niet voordat ik het berghout en wat kale plekken op de huid en het berghout nog even in de grondverf gezet had. De andere vrijwilligers gingen rustig door met het klussen. Zo was Cees M driftig met de brugvleugel van de Hoogeveen in de weer toen ik van boord stapte.
Vader(r.) en zoon(l.). Bert zet zich voor 100% in.
6
Bert+Marnix bezig met het houtwerk Ik kijk met heel veel plezier terug op de werkweek. Er is hard gewerkt, er zijn veel sterke verhalen verteld, het eten was heerlijk en sfeer was perfect. Vrijwilligers bedankt voor de leuke week. ●
die auto’s achter zich aan! Op een gegeven moment hadden ze het arme beest in de tuin van het officiersgebouw weten te drijven alwaar een officier de opdracht kreeg het beest uit zijn lijden te verlossen. Ik dacht dat het een artillerie officier was (logisch). Met een M1 geweer moest hij die taak uitvoeren. Hij zat op zijn balkonnetje en had goed zicht op die koe en na een goed gericht schot lag de koe plat, niet nadat ie eerst nog een paar meter de lucht in sprong vanwege wat stuiptrekkingen. Een mannetje van het abattoir kwam toen met een groot mes aanzetten en sneed de keel door van dit beest zodat het bloed eruit kon. Later kwam een vorkheftruck de koe optakelen en werd zij in een pick-up gehesen en afgevoerd naar het abattoir. Een paar dagen later was er een barbecue op de basis, en wij vroegen ons toen af of we daar die ouwe bekende stonden weg te werken!!! ● Willem de Loor, een ouwe Matroos 1
Marnix de Boer
Een bekende op de BBQ Jaren geleden, toen ik gelegerd was op de Marine kazerne Suffisant op Curaçao, was het de gewoonte dat de bemanning wacht moest lopen op de basis Parera. Elke avond gingen er dan drie of vier Janmaten onder leiding van een korporaal naar Parera. Gewapend met een prikklok met een speciale sleutel moesten we onze ronde lopen. Toen ik een keer de wacht had, gebeurde het onwaarschijnlijke. Ik moet eerst even melden dat vlakbij de basis Pareria een abattoir gevestigd was. Het weitje waar de koeien stonden te wachten voordat ze naar de koeienhemel mochten, was niet zo stevig omheind. Het gevolg was dat op die bewuste avond vier koeien door het hek braken, over een slootje sprongen en op de basis terecht kwamen. Nou, toen kon het wilde westen beginnen! Er kwamen 3 pick-ups van het abattoir aanrijden om die koeien te vangen, maar die mochten zonder begeleiding Parera niet op, dus wij, van de wacht, moesten meerijden met die pick-ups. Drie koeien gaven zich al snel over, maar de vierde was een eigenwijs ding,die liet zich niet vangen en bleef maar galopperen over de basis, met al
De tiende werkweek (september) Het was een werkweek waarin klussen die al heel lang lagen te wachten zijn op gepakt. Klussen waardoor de Hoogeveen weer meer als een schip gezien kan worden. De beide ankers die al een paar jaar aan dek lagen zijn in de kluizen gehangen!!
De ankers hangen weer op hun plek. Niet met behulp van een grote kraan maar met allerlei takels onder leiding van Bart Meerhof zijn beide ankers op hun plaats gebracht en dat is een hele verbetering bij het vooraanzicht van de Hoogeveen. Ook hebben we door een tip van Joop Coone de twee boordlichten gevonden. Deze
7
waren al een hele tijd zoek. Sjaak en Hans zullen zich de komende tijd inspannen om ze te plaatsen en wel zodanig dat er licht uitkomt. De voorzitter is bij een vergadering geweest waar vooral de VVV van Den Helder zijn zegje deed en waar we bij hen nu ook op de kaart staan als “historisch monument” bij Willemsoord. Verder is er binnen in het natte gedeelte van de bemanning geschilderd en heeft Bert weer met veel lawaai ongerechtigheden aan dek verwijderd. De blauwe hap die Hans Potters heeft gemaakt smaakte uitstekend! Al met al weer een geslaagde werkweek en we zijn weer een stukje verder met het opknappen van de Hoogeveen. ●
nare herinneringen oproepen aan het feit dat vandalen ook een keer brand hebben gesticht aan boord van de Hoogeveen.
Frans van Heest
Regen, regen en nog eens regen. Dat betekent meestal niet veel goeds voor de hoeveelheid klussen die gedaan kan worden aan boord van de Hoogeveen. De regen vormt een spelbreker voor al het werk dat buiten gedaan moet worden. Toch stond Bert in de regen de navigatieverlichting aan te sluiten. Het is de originele verlichting van de Hoogeveen, die al een hele tijd zoek was. Er was al gezocht naar andere verlichting maar tot ieders verbazing stond deze gewoon aan boord van de Hoogeveen. Ook zijn de mannen aan boord bezig geweest om de watervoorziening te verbeteren.
Brand in voormalig marineschip
Hr. Ms. Zeefakkel in betere tijden.
De elfde werkweek (oktober)
Brand op voormalig marineschip Hellevoetsluis. In de Koopvaardijhaven in Hellevoetsluis heeft op 17 okt 2011 brand gewoed op het voormalige marineschip de Zeefakkel. De brand ontstond onder in de Zeefakkel, in een accommodatieruimte. De brandweer had daardoor moeite de brand in het schip, dat wordt gebruikt als oefenschip, te bestrijden. Er was veel rookontwikkeling en het was gevaarlijk het schip te betreden. In de romp van het schip is een gat geboord. Via dat gat is de brand geblust. De brand is aangestoken en dat moet ook voor veel vrijwilligers van de VVKM
De bakboordverlichting brand weer. Dat vergt een beetje denkwerk want het schip moet wel zo origineel mogelijk blijven. Het is de bedoeling om de slangen te vervangen door pijpen en de doucheruimte van de onderofficieren weer
8
operationeel te maken. Ook is de ingang aan de andere kant van het schip gemaakt. Verder is door Reg nog geschilderd en is het oude in/uit bord opgehangen. ● Marnix de Boer
Bert kent geen hoogtevrees!
Michiel Adriaenszoon de Ruyter Op 24 maart 1607 werd Michiel in Vlissingen geboren. De Zeeuwen zijn er trots op dat Michiel in hun stad ter wereld kwam. Hij heeft echter een Brabantse achtergrond want vader Adriaen kwam uit Bergen op Zoom. Vader de Ruyter verdiende de kost in Vlissingen als bierdrager, een vrij nederige afkomst voor een toekomstige nationale held. Op 10-jarige leeftijd werd hij van school gestuurd met de boodschap dat hij nooit meer terug mocht komen. Michieltje vond dit niet erg, er viel genoeg in Vlissingen te beleven, maar zijn ouders zagen hem liever werken. Zo kwam hij in dienst bij rederij Lampsens waar hij in de touwslagerij aan het grote wiel mocht draaien. Michieltje wilde echter liever naar zee en dat gebeurde dan ook toen hij 11 jaar oud was. Als een soort manusje van alles ging hij voor het eerst op een schip van rederij Lampsens naar zee. Rederij Lampsens zag veel in Michiel en zette hem er weer toe aan te gaan leren. Hij wilde dit wel en met veel
vallen en opstaan werkte hij zich door veel moeilijke opgaven. Hij deed dit met zoveel succes dat hij op 23-jarige leeftijd benoemd werd tot stuurman op de Groene Leeuw. Op 37-jarige leeftijd werd hij kapitein en verwierf hij zijn eerste schip en was dus eigen baas. In de daarop volgende jaren wist hij als kapitein vele malen de kapers bij Duinkerken te slim af te zijn of ze in gevecht te verslaan. In 1664 namen de Engelsen, in vredestijd, Nederlandse bezittingen op de kust van Guinee in bezit. Toen dit in het vaderland bekend werd, werd Michiel de Ruyter naar Afrika gezonden om het verlorene te heroveren. Het was bij die gelegenheid dat de Ruyter voor de westkust van Afrika voor anker lag dat hij enige sloepen naar de wal zond om daar drinkwater te halen. In een van de sloepen bevond zich kapitein Van der Zaan. Toen deze aan wal stapten kwam een ca. 60-jarige neger naar hem toe en vroeg in behoorlijk Nederlands wie de admiraal van de vloot was . Toen Van der Zaan hem dit vertelde zei de neger dat hij meer dan veertig jaar geleden een tijdlang in Vlissingen had gewoond en daar een vriend had gehad, die Michiel Adriaenszoon de Ruyter heette. Nadat Van der Zaan hem nog enige vragen had gesteld was hij ervan overtuigd dat de Vlissingse jeugdvriend dezelfde persoon moest zijn. De neger vroeg nu of hij mee aan boord mocht gaan omdat hij de admiraal, zijn jeugdvriend, graag nog eens zou willen zien. Natuurlijk werd zijn verzoek ingewilligd. Nadat de watervaten waren gevuld keerden de sloepen naar de vloot terug. Onderweg vertelde de neger aan Van der Zaan, op diens vraag hoe hij zo in Vlissingen terechtgekomen was, dat hij als scheepsjongen dienst had genomen op een van de schepen die zijn land bezocht hadden. Dat schip kwam uit Zeeland en aan boord was een scheepsjongen die Michiel Adriaensen heette. De twee waren dikke vrienden geworden. Na behouden aankomst was de knaap een hele tijd in Vlissingen gebleven. Hij was daar ook gedoopt bij welke gelegenheid men hem de naam Jan Kompanie had gegeven. Later was hij naar Afrika teruggegaan waar hij onderkoning van zijn stam was geworden. Zijn geloof was hij trouw gebleven al lachten zijn stamgenoten hem daarom weleens uit. Hij had zich altijd een vriend van de Nederlanders getoond en aan de schepen die voor zijn kust verbleven goede diensten bewezen. Toen Jan Kompanie aan boord van het admiraalschip was geklommen maakte hij zich
9
dadelijk aan de Ruyter bekend. Het weerzien was allerhartelijkst, de admiraal nodigde hem in zijn kajuit. Nadat zij elkaar op het weerzien hadden toegedronken bleven de admiraal en de onderkoning nog lange tijd zitten praten. Eindelijk nam de gast afscheid waarop de Ruyter hem naar de wal liet roeien begeleid door enige saluutschoten, de Ruyter had immers een onderkoning aan boord gehad. In 1676 kreeg de Ruyter de opdracht naar de Middellandse Zee te gaan en daar de Spanjaarden, inmiddels bondgenoten van Nederland, te helpen Sicilie te verdedigen tegen de Fransen. Hij voelde daar weinig voor omdat de vloot die men hem wilde geven te klein was en zijn eigen schip de “Zeven Provincien” wegens reparatie niet beschikbaar was. Hij liet zich toch over halen en zo vertrok hij met een kleine vloot en het admiraliteitsschip “de Eendracht” naar het doel. De strijd verliep echter niet zoals het moest, de Fransen zagen kans vele schepen zwaar te beschadigen. Wel werden de Fransen op de vlucht gejaagd maar de zwaar gehavende vloot was niet meer in staat hen te achtervolgen. De Ruyter was tijdens het gevecht levensgevaarlijk gewond geraakt. Een kogel verbrijzelde zijn linkervoet en rechterbeen en zijn hoofd bloedde. Toch bleef hij, gesteund door de scheepsarts en anderen, vanuit zijn kajuit de strijd steunen. Het zag ernaar uit dat hij in leven zou blijven daar hij geen koorts had. Hij schreef nog verslagen van de strijd voor Nederland maar voelde intussen toch zijn einde naderen. Op 29 april 1676 stierf hij toch nog onverwacht. Het bericht van zijn overlijden werd over land naar Nederland gebracht. De vloot was niet in staat de reis naar Nederland te maken. De schepen voeren naar Syracuse om te worden gerepareerd. Het lichaam van de Ruyter werd gebalsemd en in een loden kist gelegd
om mee te kunnen nemen naar Nederland. Na veel problemen, o.a. een gevecht tegen de Fransen, een besmettelijke ziekte aan boord van de schepen, en zware ijsgang voor de Nederlandse kust, kon “de Eendracht” dan eindelijk op 31 januari 1677 het zeegat van Hellevoetsluis binnenlopen. Via Rotterdam werd het stoffelijk overschot van de Ruyter naar Amsterdam vervoerd. De uiteindelijke begrafenis vond onder grote belangstelling plaats in de Nieuwe Kerk. Het was inmiddels 18 maart 1677. De voorloper van de Koninklijke Marine was de Staatse Vloot. Zij werd onder de Ruyter en Tromp toonaangevend in Europa. ● Cees Meiland
Reünies De vereniging Reüniegroep Zeemacht organiseert de volgende reünie: ● S-L-M fregatten voor de gehele vaarperiode. Op woensdag 19 april 2012 wordt deze reünie gehouden in het Marine Etablissement te Amsterdam. De uiterste inschrijfdatum is 12 april 2012. Boekcode: F12
● Van Ewijck – Dubois – L 9609- basis Parera, gedurende de jaren 1962-1963-1964.
10
Op woensdag 2 mei 2012 wordt deze reunie gehouden in Kumpulan Bronbeek te Arhem. Let op want deze is inclusief een zeer uitgebreide rijsttafel. De uiterste inschrijfdatum is 26 april 2012. Boekcode: VE12 Op alle reünies zijn echtgenotes, partners en introducés van harte welkom. Er zijn enkele toko’s aanwezig en er wordt live muziek gespeeld. Ontvangst met een kopje koffie en een warme lunch zijn inbegrepen. De toegangsprijs bedraagt €18,50 p.p. en voor leden RZN bedraagt deze €15,00 p.p. Inschrijving d.m.v. overmaking van het verschuldigde bedrag op rekeningnummer 5929884 tnv RZN te Amsterdam. Vermeldt u ook de code van de reünie en uw naam en adres. Voor een reünie te Amsterdam geldt dat er maar beperkte parkeer mogelijkheden zijn. Vermeldt dan ook het kenteken van uw auto op de overschrijving. Zonder kenteken registratie geen toegang met uw auto. Voor meer informatie kunt u altijd schrijven naar RZN, Postbus 37670, 1030BH Amsterdam of
[email protected] of www.mahu880.nl
De bemanning van de Hr. Ms. Van Ewijck.
Hoogeveen bezichtigen? Wilt u de mijnenveger in al zijn glorie bekijken? Oude herinneringen ophalen? Of wilt u eens kijken hoe vrijwilligers bezig zijn en ze een handje helpen? U bent van harte welkom tijdens de werkweken: Week 19: 07 – 11 mei Week 23: 04 – 08 juni Week 27: 02 – 08 juli (inclusief de vlootdagen) Week 31: 30 – 03 juli/augustus Week 35: 27 – 31 augustus Week 39: 24 – 28 september Een werkweek loopt van maandagochtend tot vrijdagmiddag maar meld u zich wel even aan. U kunt hiervoor bellen naar de volgende nummers: Willem Giezen 06-55101341 of naar Henk van Sinderen 06-12110460. Anders staat u misschien voor een gesloten waterdichte deur. De meest actuele data vindt u op de website van de VVKM www.vvkm.nl ●
Colofon De Valreep is de nieuwsbrief van de Vrienden Van de Koninklijke Marine en verschijnt drie keer per jaar. ● Reacties:
[email protected] Redactie: ● Redactie: M. de Boer ● Vormgeving: M. de Boer ● Aan dit nummer werkten mee: Willem Giezen, Frans van Heest, Cees meiland & P. de Graaff
Dagelijks bestuur: ● Voorzitter: Frans van Heest ● Vice-voorzitter: Theo de Meester ● Secretaris: Hans Engelsdorp Gastelaars ● Penningmeester: Willem Giezen ● Coörd. scheepsherstel: Henk van Sinderen ● Coörd. elektrotechniek: Waarnemers Sjaak en Hans, Lichtschip Texel
11
Contact gegevens: ● Info: www.vvkm.nl
[email protected] ● Postadres: Stichting VVKM Magneetveld 19 1359 JB Almere ● Bankrelatie: Postbank Rekening Nr. 6891833 t.n.v. Stichting VVKM, ’s-Hertogenbosch
De doelstelling. Wat is het doel van de stichting V.V.K.M.? Al sinds de oprichting op 4 juli 1991 zijn de belangrijkste doelstellingen: ● Het bewaren van het cultureel erfgoed van de Koninklijke Marine; ● Het bevorderen van de belangstelling voor het veelzijdige marinebedrijf; ● Het versterken van de band tussen alle mensen, die de Koninklijke Marine een warm hart toedragen. ● Hr. Ms. Schepen zijn een waardevol erfgoed. De VVKM probeert de ex Hr. Ms. Hoogeveen voor het nageslacht te behouden en tot museumschip en ontmoetingsplaats te maken. Daarnaast exposeert de VVKM apparatuur, welke te maken heeft met de hydrografie. Op dit moment concentreert de VVKM zich op het grondig opknappen van de Hoogeveen, zodat het uiteindelijk geschikt zal zijn voor bezoek van publiek en kan worden gebruikt als huisvesting voor organisaties, die met de zeevaart iets van doen hebben.
● Het aanvragen van financiële steun van de overheid; ● Donateurs te werven, die door een jaarlijkse bijdrage helpen de exploitatie mogelijk te maken; ● Het aanboren van kennis van belangstellenden, waaronder oud-opvarenden van de schepen, die kunnen adviseren bij de (her)inrichting; ● Het werven van vrijwilligers, die daadwerkelijk aan het herstel van de schepen willen en kunnen meewerken.
Ons idealisme! Wij zijn ons er terdege van bewust, dat wij voor een enorme opgave staan en dat het vele jaren zal vergen, voordat onze doelstellingen zullen zijn gerealiseerd. Maar allereerst dient de gedachte te veranderen, dat alles van culturele waarde, zoals onze voormalige marineschepen, verkocht of vernietigd moeten worden.
KORTOM: Met uw hulp en actieve steun kunnen we deze geweldige plannen realiseren!
Een mijlpaal is dat de Hoogeveen voorlopig een vaste ligplaats heeft gekregen aan de Weststraat, naast de brug, welke toegang geeft tot de Oude Rijkswerf! Dit is mede bereikt door de inzet van de Stichting Nautische Monumenten. Voordat de Hoogeveen helemaal gereed is moet er echter nog heel veel gebeuren. Overleg met vele instanties en de verwerving van zeer veel geld en hulp in natura zijn erg belangrijk.
Hoe gaat de stichting te werk? Wij trachten ons werk te realiseren door: ● Bedrijven te benaderen met het verzoek om als sponsor op te treden en/of een stuk van het werk op zich te nemen;
Donateur worden?! Wilt u donateur worden van de VVKM, of wilt u een nieuwe donateur aanmelden en met uw donatie het werk van de Vrienden ondersteunen? Kijkt u dan op de site van de VVKM (www.vvkm.nl) voor het aanmeldformulier. Als u geen internet heeft schrijft u dan een brief met uw persoonlijke gegevens naar: Stichting VVKM Kelvinstraat 3 5223 GD “s Hertogenbosch Of stuur ons een mail:
[email protected]
Bedankt! 12
