College van beroep voor de examens
UITSPRAAK 11–088 van het College van beroep voor de examens van de Universiteit Leiden inzake het beroep van XXX appellante tegen de Examencommissie propedeuse Rechtsgeleerdheid, verweerder
1.
Ontstaan en loop van het geding
Met de op 23 augustus 2011 ingekomen brief van 13 juli 2011 tekent appellante beroep aan tegen het besluit van verweerder van 16 augustus 2011, waarbij aan haar een negatief advies is gegeven met betrekking tot de voorzetting van de propedeutische fase van de bacheloropleiding Rechtsgeleerdheid, waaraan krachtens artikel 7.8b, derde lid, van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (“WHW”) een afwijzing is verbonden. Ter onderbouwing van haar administratief beroep heeft appellante aangevoerd dat zij in het afgelopen studiejaar door persoonlijke omstandigheden gehinderd was in haar studie. Op 1 september 2011 is een verweerschrift ingediend. Daarin is aangegeven dat het beroepschrift geen aanleiding is voor verweerder de genomen beslissing te herzien. Indien een student niet voldoet aan de ‘40 punten norm’ kan op grond van persoonlijke omstandigheden afgezien worden van het uitbrengen van een bindend negatief studieadvies. Er moet sprake zijn van een dekkende hinderverklaring. Appellante heeft nul studiepunten gehaald in het afgelopen studiejaar en zij heeft geen dekkende hinderverklaring ingediend. De verklaring die is ingediend vermeldt dat appellante gedurende het studiejaar 2010/2011 zeer ernstig was gehinderd bij het studeren. Verweerder stelt dat deze verklaring behelst dat van de 40 vereiste studiepunten er 30 afgetrokken zouden kunnen worden. Appellante heeft echter geen enkel studiepunt behaald. Verweerder ziet onvoldoende aanleiding het negatief bindend studieadvies te herzien. Het beroep is op 21 september 2011 behandeld tijdens een openbare zitting van een kamer uit het College, waarop appellante in persoon is verschenen. Namens verweerder is XXX, voorzitter van de examencommissie propedeuse, ter zitting verschenen.
Secretariaat: Rapenburg 70 Postbus 9500 2300 RA Leiden Telefoon 071 527 81 18 Fax 071 527 45 67
College van beroep voor de examens
Uitspraak
11-088 Blad 2/9
Appellante licht toe dat haar familieomstandigheden haar het afgelopen studiejaar hebben belemmerd bij het studeren. Ze heeft moeite met het vertellen van haar verhaal vanwege de emoties die boven komen. Het moeizaam kunnen studeren is volgens haar volledig te wijten aan de ernstige ziekte van haar zus en haar eigen concentratieproblemen die daarvan het gevolg waren. Ze geeft aan dat zij veel tijd heeft doorgebracht bij haar zus en dat dit ten koste van haar studietijd is gegaan. Ze voert aan dat ze de studie prima aankan en zich schaamt voor het feit dat ze nul studiepunten heeft gehaald. Verweerder erkent de persoonlijke omstandigheden van appellante en neemt de problemen die zich hebben voorgedaan serieus. De verklaring van SOZ, d.d. 14 juli 2011, ondersteunt het verhaal van appellante, in die zin dat er sprake is geweest van zeer ernstige hinder bij het studeren gedurende het gehele studiejaar. Hij meent evenwel dat appellante in staat had moeten zijn minimaal 10 studiepunten tijdens het studiejaar te behalen. Hiermee zou zij hebben laten zien dat zij in staat is de studie te voltooien. Nu zij geen punten heef gehaald heeft verweerder twijfel over de haalbaarheid van het met goed gevolg afronden van deze opleiding door appellante. Hij heeft de aanvullende stukken (de verklaring huisarts en de brief van de Haagse Hogeschool) die appellante heeft ingediend door het College ontvangen op 13 september 2011 – ter beoordeling voorgelegd aan de decaan van SOZ. Deze stukken vormden geen aanleiding de verklaring die SOZ had uitgebracht te herzien. Verweerder blijft bij zijn besluit een afwijzing te verbinden aan het negatief studieadvies. Gevraagd naar de status van de verklaring van SOZ, licht verweerder toe dat de verklaring is meegewogen als een “zeer ernstige hinder” verklaring, ondanks de wat ongebruikelijke formulering van de verklaring Dit betekent dat appellante het afgelopen studiejaar voor 75% niet in staat is geweest te studeren en dat hij dus minimaal 10 punten had kunnen behalen. Appellante heeft in het studiejaar regelmatig contact met de studieadviseur gehad en is bij de decaan geweest voor de hinderverklaring. Verweerder heeft de verklaring gevolgd en zijn besluit daarop afgestemd. Appellante heeft gedurende het studiejaar alle voortgangsadviezen toegezonden gekregen. Gevraagd naar het contact met de studieadviseur verklaart appellante dat zij vanaf de eerste dag in gesprek is geweest met de studieadviseur en haar situatie heeft uitgelegd. De studieadviseur heeft haar geadviseerd onder meer over het indienen van verzoeken tot het doen van herkansingen buiten de reguliere procedure om. Op grond van de persoonlijke omstandigheden zijn een aantal extra herkansingen toegestaan. Appellante was op de hoogte van de eisen over het aantal verplichte studiepunten. Zij geeft aan het afgelopen jaar ook de hbo-opleiding commerciële economie aan de Haagse Hogeschool te hebben gevolgd. Verweerder vult aan dat zij deze herkansingen op grond van haar persoonlijke omstandigheden heeft gekregen, maar dat zij deze niet heeft benut. Ook de schrijfvaardigheidopdrachten, die zij thuis heeft kunnen maken, heeft zij niet met een
College van beroep voor de examens
Uitspraak
11-088 Blad 3/9
voldoende kunnen afronden. Appellante geeft aan van de drie schrijfonderdelen er twee met een voldoende te hebben afgerond en de laatste niet te hebben ingeleverd. Verweerder licht toe dat de schrijfopdrachten met 20, 30 of 50 punten worden gewaardeerd en niet met een voldoende. Aan het slot, wanneer alles is ingeleverd wordt het cijfer gegeven. Voor deze opdrachten zijn 5 studiepunten te halen, ook als appellante deze punten had gekregen was dit resultaat nog niet voldoende geweest om een negatief advies te vermijden. Gevraagd naar de door haar gehanteerde studiestrategie, waarbij aan alle onderdelen is meegedaan, maar door haar aan alle onderdelen feitelijk te weinig tijd is besteed, waardoor elk tentamen resulteerde in een onvoldoende, erkent appellante dat zij verkeerde keuzes heeft gemaakt en dat zij zich beter had kunnen richten op een bepaald aantal onderdelen om deze tot een goede afronding te brengen. Zij stelt dat zij de capaciteiten heeft deze studie te volbrengen. In haar beleving heeft zij in het afgelopen jaar de juiste prioriteiten gesteld door haar aandacht vooral op haar zus te richten. De momenten dat zij aan het studeren heeft besteed had zij veel last van concentratieproblemen. Zij betoogt het lopende studiejaar goed te zijn gestart, met een studieplan ingedeeld met dagen voor studie en momenten voor haar zus, zij volgt momenteel alle colleges en werkgroepen en dat gaat goed. Zij kan nu ook studeren in de daarvoor geplande tijd. Zij geeft aan geleerd te hebben van het vorig jaar en het nu anders aan te pakken. Het vorig jaar was de situatie zo onzeker dat ze steeds korte termijn beslissingen heeft genomen. Gevraagd naar de reden waarom zij zich niet tijdig heeft uitgeschreven geeft appellante aan dat zij een verkeerde inschatting heeft gemaakt, ze dacht daarmee te worden uitgesloten van de situatie. Ze had geen zicht op het verloop van de ziekte van haar zus. Verweerder gevraagd waarom, nu hij alle persoonlijke omstandigheden erkent, niet heeft overwogen de hardheidsclausule toe te passen. Verweerder licht toe dat deze mogelijkheid is besproken, maar dat er geen aanwijzingen waren dat appellante deze opleiding met succes zou gaan afronden. Met nul punten behaald en de verklaarde studiebeperking zat er echt niet meer in. Hij acht het niet wenselijk in dergelijke gevallen een dubbele beoordeling toe te passen en wijkt daarom niet af van de mate van hinder zoals is aangegeven in de verklaring van SOZ. Gevraagd aan appellante of er een studieplanning voor het jaar is gemaakt, licht zij toe dat er steeds voor een bepaald moment of een bepaald tentamen afspraken zijn gemaakt zoals het aanvragen van de herkansingen op grond van de persoonlijke omstandigheden. Voor het dreigende studiepunten tekort is appellante verwezen naar de decaan en aangeraden daar een hinderverklaring te vragen. Nogmaals gevraagd of de mogelijkheid van uitschrijving met haar is besproken geeft appellante aan dat de studieadviseur of de decaan dat niet heeft gedaan.
College van beroep voor de examens
Uitspraak
11-088 Blad 4/9
Appellante verklaart dat zij naast deze rechtenopleiding ook een hbo-opleiding commerciële economie volgt, ze is daar vijfdejaars en deze opleiding heeft zij bijna afgerond. Zij is daarbij ook gestart, in 2009, met de propedeuse hbo-rechten, maar is daarmee gestopt toen zij vernam dat zij met haar propedeuse commerciële economie toegang zou hebben tot de universitaire rechten opleiding. Tot slot merkt zij op dat een dekkende hinderverklaring is vereist voor het afzien van een afwijzing aan het negatief advies. Zij meent in oktober 2010 al een dekkende hinderverklaring te hebben in gediend bij verweerder. Verweerder licht toe dat de verklaring van oktober 2010 uitsluitend ziet op een verzoek tot herkansing van een bepaald tentamen en daarmee een andere zwaarte heeft. De verklaring van 14 juli 2011 heeft betrekking op het gehele studiejaar en heeft gediend als uitgangspunt voor het eindadvies. Deze verklaring is niet voldoende om appellante haar studie te kunnen laten vervolgen. De voorzitter licht toe dat de persoonlijke omstandigheden met de hinderverklaring zorgvuldig zijn gewogen door verweerder en zijn afgezet tegen de door appellante bereikte resultaten. Deze weging heeft geresulteerd in het besluit tot het verbinden van een afwijzing aan het negatief studieadvies. Er bestaat dan ook geen misverstand over de zwaarte van de persoonlijke omstandigheden van appellante. Nadat verweerder heeft aangegeven geen gebruik te maken van de gelegenheid een laatste woord te houden, wordt de zitting gesloten.
2.
De overwegingen ten aanzien van de ontvankelijkheid
Appellante heeft tijdig beroep ingesteld tegen het besluit van 16 augustus 2011. Het beroepschrift voldoet ook overigens aan de daaraan ingevolge de Algemene wet bestuursrecht en de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek ("WHW") gestelde eisen, zodat het administratief beroep ontvankelijk is.
3.
De overwegingen ten aanzien van het geschil
Bij het in administratief beroep bestreden besluit is aan appellante een negatief studieadvies gegeven met betrekking tot de voorzetting van de bacheloropleiding rechtsgeleerdheid, waaraan krachtens artikel 7.8b, derde lid, van de WHW een afwijzing is verbonden. Het verbinden van een afwijzing aan het negatief studieadvies betekent dat de inschrijving van appellante voor deze opleiding aan de Universiteit Leiden wordt beëindigd en hij zich gedurende vier jaren niet opnieuw voor deze opleiding aan deze universiteit kan inschrijven.
College van beroep voor de examens
Uitspraak
11-088
Het College dient overeenkomstig artikel 7.61, tweede lid, van de WHW te beoordelen of de bestreden beslissing al dan niet in strijd is met het recht.
Blad 5/9 Ingevolge artikel 7.8b, eerste lid, van de WHW, brengt het instellingsbestuur van een bekostigde universiteit of hogeschool iedere student uiterlijk aan het einde van diens eerste jaar van inschrijving voor de propedeutische fase van een voltijdse of duale bacheloropleiding advies uit over de voortzetting van zijn studie binnen of buiten de bacheloropleiding. In geval van een deeltijdse bacheloropleiding regelt het instellingsbestuur het tijdstip waarop dat advies wordt uitgebracht. Ingevolge artikel 7.8b, vierde lid, van de WHW geeft het instellingsbestuur voordat tot afwijzing overgaat, het de desbetreffende student een waarschuwing onder bepaling van een redelijke termijn waarbinnen de studieresultaten ten genoegen van dat bestuur moeten zijn verbeterd. (…) Ingevolge artikel 7.8b, zesde lid, van de WHW worden door het instellingsbestuur nadere regels vastgesteld die in elk geval betrekking hebben op de studieresultaten en de voorzieningen. Voor de Universiteit Leiden zijn deze regels vastgelegd in de Regeling Bindend Studieadvies en de bijbehorende Procedure persoonlijke omstandigheden in het kader van het bindend studieadvies (hierna te noemen: “de Regeling”). Ingevolge artikel 7.8b, zevende lid, van de WHW wordt bij algemene maatregel van bestuur bepaald welke persoonlijke omstandigheden, bedoeld in het derde lid, het instellingsbestuur in zijn beoordeling betrekt. Deze omstandigheden zijn neergelegd in het Uitvoeringsbesluit WHW. In artikel 2.1, eerste lid, van dit besluit zijn de persoonlijke omstandigheden limitatief opgesomd. Dit betreft ziekte van betrokkene, lichamelijke, zintuiglijke of andere functiestoornis van betrokkene, zwangerschap van betrokkene, bijzondere familieomstandigheden, het lidmaatschap van universiteitsraad of faculteitsraad en het lidmaatschap van het bestuur van een studentenorganisatie van enige omvang met volledige rechtsbevoegdheid. Ingevolge artikel 7.13, eerste lid, van de WHW stelt het instellingsbestuur voor elke door de instelling aangeboden opleiding of groep van opleidingen een onderwijs- en examenregeling vast. Ingevolge artikel 7.13, tweede lid, aanhef en onder f, van de WHW worden - voor zover thans van belang - in de onderwijs- en examenregeling, onverminderd het overigens in deze wet terzake bepaalde, ten minste de nadere regels geregeld, bedoeld in de artikelen 7.8b, zesde lid. Ingevolge artikel 6.3.1 van de Onderwijs- en examenregeling bacheloropleiding Rechtsgeleerdheid 2010-2011 (hierna: “de OER”) krijgt in het jaar van zijn of haar eerste
College van beroep voor de examens
Uitspraak
11-088 Blad 6/9
inschrijving elke student schriftelijk advies over de voortzetting van zijn of haar opleiding. Voor informatie over het aantal malen dat, en de tijdstippen waarop dit gebeurt, alsmede voor de consequenties die daaraan worden of kunnen worden verbonden, hij verwezen naar de Regeling bindend studieadvies Universiteit Leiden, zoals die geldt in het betrokken studiejaar. Ingevolge artikel 6.3.3 van de OER worden de studieadviezen uitgebracht onder verantwoordelijkheid van het faculteitsbestuur door de examencommissie van de opleiding. Ingevolge artikel 3.5 van de Procedure bijzondere omstandigheden heeft de examencommissie de beschikking over een hardheidsclausule. Indien de studieresultaten van een student niet voldoen aan de norm, kan hij besluiten om geen afwijzend studieadvies uit te brengen op grond van "onbillijkheden van overwegende aard". Ingevolge artikel 2.1 van de Regeling heeft elke bacheloropleiding een studiebegeleidingsplan dat door het faculteitsbestuur wordt vastgesteld. Dit plan regelt in de propedeutische fase in ieder geval het volgende: (…) 2.1.5. het eerste studieadvies, dat voor voltijdstudenten uiterlijk op 31 januari in het eerste jaar van inschrijving en voor deeltijdstudenten in het eerste jaar van inschrijving, na het reguliere onderwijs en tentamens maar vóór de laatste ronde van hertentamens in dat desbetreffende jaar, schriftelijk aan elke student die voor het eerst voor de propedeutische fase van de bacheloropleiding is ingeschreven, wordt uitgebracht; (…) Ingevolge artikel 2.1.7, van de Regeling wordt het eindadvies bedoeld in artikel 7.8b, derde lid van de WHW, uiterlijk 31 augustus van het eerste studiejaar schriftelijk aan elke voltijdstudent die voor de propedeutische fase van de bacheloropleiding is ingeschreven en uiterlijk 31 augustus van het tweede studiejaar aan elke deeltijdstudent die voor de propedeutische fase van de bacheloropleiding is ingeschreven, uitgebracht. Ingevolge artikel 4.2.2, van de Regeling is het advies, bedoeld in artikel 2.1.7, negatief en afwijzend, indien op het moment dat het advies wordt uitgebracht minder dan 40 studiepunten van de propedeutische fase van desbetreffende bacheloropleiding zijn behaald. Ingevolge artikel 4.8 van de regeling wordt aan het advies, bedoeld in artikel 2.1.7 en 2.1.9 geen afwijzing verbonden indien de in artikel 4.9 genoemde persoonlijke omstandigheden van de student, die zijn opgenomen in het dossier bedoeld onder artikel 3.2, de oorzaak zijn geweest van het niet behalen van de in artikel 2.1.7 genoemde norm van 40 studiepunten, dan wel het propedeutisch examen niet wordt behaald in de in artikelen 4.3.2 en 4.3.3 genoemde termijnen. Indien een persoonlijk studieplan zoals bedoeld in
College van beroep voor de examens
Uitspraak
11-088 Blad 7/9
artikel 3.3 aanwezig is, wordt het al dan niet verbinden van een afwijzing aan de bedoelde adviezen in bedoelde situatie bepaald door de behaalde studieresultaten te vergelijken met het persoonlijke studieplan. Bij het nemen van het besluit aangaande het bindend studieadvies dient rekening te worden gehouden met het doel van de regels omtrent dit studieadvies. Dit doel luidt dat iedere student een advies krijgt over de voortzetting van zijn of haar studie. Bij het uitbrengen van het advies wordt meegewogen of de prestaties van de student aannemelijk maken dat de student met succes de bacheloropleiding in een redelijke tijd kan afronden. Het advies is negatief en heeft een bindend karakter als de studieresultaten van de student niet voldoen aan de vereisten die daaraan door de Universiteit Leiden zijn gesteld. Voor de propedeutische fase van de bacheloropleiding Rechtsgeleerdheid behelzen de vereisten, als bedoeld in artikel 7.8b van de WHW, dat appellante aan het eind van het eerste jaar van inschrijving 40 studiepunten moet hebben behaald. Appellante heeft 0 studiepunten behaald en daarmee aan dit vereiste niet voldaan. Door appellante is een verklaring, d.d. 14 juli 2011, van SOZ overgelegd, waaruit blijkt dat zij in de periode 1 september 2010 – 1 augustus 2011 zeer ernstig gehinderd was bij het studeren. Dit betekent dat zij moet worden geacht voor 25% van haar tijd wel te kunnen studeren. Daarmee had appellante gedurende het studiejaar 10 studiepunten dienen te behalen, overeenkomende met 25% van de normale studiebelasting voor een academisch jaar, teneinde aan de eisen voor het bindend studieadvies te voldoen. Appellante heeft, blijkens de stukken, aan 16 tentamens deelgenomen van 9 verschillende studieonderdelen en behalve voor de twee studieonderdelen Leiden Law Practices, uitsluitend onvoldoende resultaten behaald. Verweerder heeft, blijkens het verhandelde ter zitting, gedurende het studiejaar alle coulance in acht genomen en voldoende rekening gehouden met de persoonlijke omstandigheden van appellante. Het komt het College voor dat appellante, zonder afbreuk te doen aan de zwaarte van haar persoonlijke omstandigheden, naar het zich laat aanzien te veel hooi op haar vork heeft genomen door naast haar hbo-opleiding commerciële economie te starten met een universitaire propedeuse. Daarbij heeft appellante haar studieplanning niet steeds even handig gesteld. Onder meer doordat zij zich in de loop van het studiejaar niet heeft gericht op een goede afronding van een beperkt aantal studieonderdelen, maar de keuze heeft gemaakt alle onderdelen te willen blijven volgen en daarin tentamens af te leggen al dan niet met een goede voorbereiding daarvan. Dergelijke keuzen in de persoonlijke studiestrategie komen evenwel voor risico van appellante.
College van beroep voor de examens
Uitspraak
11-088
Onder deze omstandigheden kan niet worden staande gehouden dat verweerder door aan het negatief studieadvies een afwijzing te verbinden in strijd met het recht heeft gehandeld.
Blad 8/9 Nu het College ook overigens niet is gebleken van andere feiten of omstandigheden die tot een andersluidend oordeel zouden moeten leiden, dient het beroep ongegrond te worden verklaard. Dit betekent dat het bestreden besluit wordt gehandhaafd.
College van beroep voor de examens
Uitspraak
11 088 11Blad 9/9
4.
De beslissing
Het College van beroep voor de examens van de Universiteit Leiden, gezien artikel 7.61 van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek, verklaart het beroep ongegrond. Aldus vastgesteld op 4 oktober 2011 door een kamer uit het College van beroep voor de examens, bestaande uit mr. A.L.P. van Os-Ravesloot (voorzitter), mr. C. de Groot, prof. dr. R. Tijdeman, prof. dr. E.M. Noorddijk (leden), mw. E. Wies (student-lid), in tegenwoordigheid van de secretaris van het College, mr. M.A.C. de Boer.
mr. A.L.P. van Os-Ravesloot voorzitter
Voor eensluidend afschrift,
Verzonden op:
mr. M.A.C. de Boer secretaris
