TWEE STAPPEN VOORUIT. Waarom wachten tot 2015 als het ook nu kan... een epc van 0,4?

TWEE STAPPEN VOORUIT

Waarom wachten tot 2015 als het ook nu kan . . . . . . . . een epc van 0,4 ?


Deze publicatie is ontstaan op inititiatief van: Oosterveld Installatietechniek De Blesse Wijffels architecten Heerenveen november 2007 geactualiseerd maart 2009


3

Elton John doet het. George Lucas, schepper van Star Wars, en country-and-westernster Toby Keith doen het. De baas van Starbucks, Howard Schultz, doet het, net als de medeoprichter van Microsoft, Paul Allen. Het gerucht gaat dat de directeur van Virgin Atlantic, Richard Branson, het ook doet. Zelfs de Amerikaanse president George W. Bush en koningin Elizabeth van Engeland doen het.

VOORWOORD

2


Dit zijn de eerste raadselachtige zinnen uit een recent artikel in het nederlands-amerikaanse tijdschrift ODE. In het vervolg wordt duidelijk wat de genoemde celebrities met elkaar gemeen hebben. Ze verwarmen en koelen hun huizen met een warmtepompsysteem.

dige stand van de technologie, een epc van 0,4 nu reeds haalbaar is zonder buitensporige extra investeringen. Daarvoor is echter een pro-actieve houding noodzakelijk waarbij architect en installateur van meet af aan nauw samenwerken.

Met beroemdheden in een voortrekkersrol, hoopt de schrijver Dan Orzech, dat het gebruik van aardwarmtesystemen en warmtepompen, net als de hybride auto of de iPod een meer sexy uitstraling zal verwerven, zodat de populariteit flink zal toenemen.

Samenwerken aan een woning waarbij een goede energieprestatie als basis wordt genomen en niet, zoals nu nog vaak gebeurt, de vereiste epc-verlaging bij elkaar moet worden gesprokkeld door een stapeling van allerlei verschillende detailoplossingen.

In dit boekwerkje veel aandacht voor de warmtepomp. Het systeem kan een belangrijke bijdrage leveren aan een structurele verbetering van de energieprestatie van onze woningen. En dat is volledig in lijn met het streven van dit kabinet om in het komende decennium de ener-gievraag in Nederland stevig te verlagen. Nieuwe woningen moeten in 2015 de helft energiezuiniger zijn dan nu, oftewel de epc moet van 0,8 naar 0,4.

Een integraal concept gebaseerd op een optimale isolatie van de schil, een duurzame oplossing voor verwarming/koeling en warm-watervoorziening en een kwalitatief hoogwaardig binnenklimaat. En dan niet alleen voor celebrities, maar bereikbaar voor elke Nederlander.

Dat streven ondersteunen we van harte, sterker nog, we zijn er van overtuigd, dat met de hui-

November 2007 geactualiseerd maart 2009

Eugène Wijffels Kees Oosterveld Gerrit Velthuis

INHOUD VOORWOORD

2

INHOUD

3

INLEIDING

4

MAATREGELEN

5

PROJECTEN

8

Gezinswoningen Boornbergum Meer-generatiewoningen De Blesse Huurwoningen Boornbergum Bestaande woningen Lemmer Appartementen Sneek

10 12 14 16 18

OVERZICHT

20

FINANCIERING

21


3

4


In 2000 werden in Steggerda een 4-tal “zonnewoningen” in gebruik genomen die in plaats van de op dat moment vereiste epc van 1,0 een epc kenden van 0,49. Het architectenbureau van der Bijl & Wijffels maakte met dat plan, in nauwe samenwerking ontwikkeld met installatiebureau Oosterveld uit De Blesse, en in opdracht van de woningstsichting Weststellingwerf een grote stap voorwaarts. (zie inzet op vorige bladzijde) Met dit boekwerkje willen wij nogmaals twee stappen vooruit zetten. Minister Cramer heeft in haar onlangs gepubliceerde werkplan “Schoon en Zuinig” een aantal maatregelen aangekondigd, die van grote invloed zullen zijn op de energiehuishouding van de nederlandse woning in de komende decennia. Eén van die maatregelen is het verlagen van de epc voor woningbouw van 0,8 nu naar 0,6 in 2011 en 0,4 in 2015. Fries gedeputeerde Anita Andriesen opperde onlangs op het DuTef-congres (Duurzame Techniek Fryslân), dat ze zelfs wil streven naar een epc van 0,5 in 2008 en 0,3 in 2011. Zij stelde daarbij terecht, dat dergelijke energieprestaties niet meer te realiseren zijn met maatregelen aan het casco. We zullen ons moeten concentreren op zaken “die met slimme en duurzame installatietechniek in de bouw te maken hebben”, aldus Andriesen. Technologie die in 2000 al wel beschikbaar was, maar nog niet zo ver doorontwikkeld als nu, komt binnen het bereik van de woonconsument, door een sterk verbeterde prijs-kwaliteit-verhouding. Bovendien zijn, met de te verwachten prijsstijgingen op de energiemarkt, investeringen op het gebied van meer duurzaamheid niet alleen vanuit een schoner milieu te verantwoorden, maar op termijn ook woonlasten-verlagend.

Wat treft u wel aan op de volgende bladzijden ? We hebben een vijftal ontwerpen van het bureau van der Bijl & Wijffels (gerealiseerd of in aanbouw) aan een nadere studie onderworpen. Alle ontwerpen (behalve het renovatieproject in Lemmer) hebben een gerealiseeerde epc van 0,8. Per project is onderzocht welke aanpassingen in het ontwerp op dit moment al zouden kunnen leiden tot een epc van 0,4 of lager. Meer dan tot nu toe gebruikelijk, hebben we daarbij gestreefd naar een “all-in-one-oplossing”. Een samenhangend pakket van maatregelen dat niet alleen leidt tot de gewenste epc-verlaging, maar tevens een toename van het wooncomfort met zich meebrengt. Naast verbeteringen in de schilisolatie, worden in vrijwel alle ontwerpen warmtepompen (met vloerverwarming) toegepast en warmteterugwinning op douchewater. Het positieve effect van de warmtepomp als koelmedium in de zomer hebben we niet in de epc-berekeningen betrokken, maar is natuurlijk van groot belang als we over wooncomfort spreken.

INLEIDING

Per project worden de noodzakelijke investeringen vermeld en in een concluderend hoofdstuk worden deze cijfers nader uitgewerkt tot energiebesparingsoverzichten voor de komende 20 jaar. We hopen met dit boekje duidelijk te maken dat met een pro-actieve houding, waarbij architect en installatiedeskundige van meet af aan samenwerken aan een integraal woningontwerp, energiezuinigheid en comfort haalbaar is tegen redelijke investeringskosten. Investeringen die bovendien direct rendement opleveren in de vorm van een aanzienlijk lagere energierekening. Twee stappen vooruit, waarom niet ? TWEE STAPPEN VOORUIT

5

ALGEMEEN

ENERGIEOPSLAG

In dit hoofdstuk enkele algemene opmerkingen over maatregelen en technieken die een rol spelen bij het verlagen van de epc van de woningen op de projectpagina’s.

In onze klimaatzone moeten we over het algemeen in het winterseizoen energie aanwenden om onze woningen te verwarmen en (in toenemende mate) in het zomerseizoen om ze te koelen. Energieopslag wordt ingezet om de overschotten uit de zomerperiode te benutten in de winter en vice versa. We hebben in dat geval geen externe energiebronnen (gas/electra) nodig om warmte/ koelte op te wekken. De opslag van energie kan plaatsvinden in de bodem (diepe sondes of horizonale bodemcollectors) maar ook in (grond) water. Op korte termijn werkt ook de bouwmassa van onze huizen als een warmtebuffer; de gedurende de dag opgewarmde muren/vloeren geven deze warmte ‘s nachts weer af.

ISOLATIE GEBOUWSCHIL

MAATREGELEN

6


Energiebesparing in de woningbouw begint met het beperken van de vraag naar energie. Aangezien het grootste deel van deze energievraag zich rond warmtevoorziening concentreert, zijn daar de grootste winsten te bereiken. Het energieverbruik van een huis wordt in sterke mate bepaald door het verlies van warmte via de gebouwschil naar de buitenlucht. Een goede isolatie zorgt ervoor dat minder hoeft te worden gestookt om de verliezen te compenseren. Op die manier hebben we de 27 cm dikke spouwmuur uit de jaren ‘60 langzaam zien uitgroeien naar zo’n 40 cm op dit moment. In de afgelopen jaren zijn isolatiematerialen aanmerkelijk geoptimalisserd, waardoor bij gelijkblijvende materiaaldikte veel hogere isolatiewaarden kunnen worden gerealiseerd. Anderzijds kan vermindering van de totale pakketdikte kostenbesparingen met zich meebrengen. Andere innovaties concentreren zich op het verbeteren van de isolatiewaarde van meer complexe gebouwdelen als kozijnen, deuren, ramen, ventilatieroosters etc. Het verhogen van de isolatiewaarde door de pakketdikte te vergroten kent echter een natuurlijke grens. Op een gegeven moment wegen de meerkosten niet meer op tegen de energiewinst en kan beter naar andere middelen worden uitgeweken.

WARMTEPOMP Grote termperatuurverschillen t.g.v. de wisseling der seizoenen, laten hun invloed vooral gelden boven het aardopppervlak. Op onze breedtegraad, is er onder de aardoppervlakte reeds op geringe diepte sprake van een constante temperatuur van 10 - 12˚C. In de winter kan deze relatief hoge temperatuur benut worden om onze woningen te verwarmen; in de zomer om ze te koelen. In een warmtepomp wordt de warmte uit de bodem (of een andere bron) opgewaardeerd, zodat ze kan worden gebruikt voor een verwarmingssysteem. De warmtepomp bestaat uit twee warmtewisselaars waartussen een gesloten systeem waarin een transportvloeistof circuleert. Deze transportvloeistof kent een hoog condensatiepunt. In de eerste warmtewisselaar wordt de warmte van een externe bron afgegeven aan de transportvloeistof die daardoor verdampt. Vervolgens wordt deze

door een compressor op druk gebracht waardoor de temperatuur stijgt. In de tweede warmtewisselaar wordt deze hoge warmte afgegeven aan het verwarmingssysteem van de woning; daarbij condenseert de gasvormige transportvloeistof en koelt weer af. Tenslotte wordt in het onspanningsventiel de druk weer verlaagd en de temperatuur teruggebracht tot normaal. Vervolgens kan in de eerste warmtewisselaar het proces aan een nieuwe cyclus beginnen. Door toevoeging van een geringe hoeveelheid externe energie (electriciteit of gas), nodig om de compressor aan te drijven, komt veel energie be-

schikbaar om onze woning te verwarmen. Het rendement van dit proces wordt uitgedrukt in COP (coëfficient of performance). COP = geproduceerde energie/ toegevoegde energie. De huidige warmtepompsystemen kennen een COP van 3 tot 6, maar er zijn op dat punt nog aanzienlijke verbeteringen te verwachten. De COP is afhankelijk van de aanvoertemperatuur (zo hoog mogelijk) en de gevraagde temperatuur (zo laag mogelijk). Daarom werkt de warmtepomp ook het meest efficient in combinatie met een laag-temperatuur verwarmingingssysteem. Het gebruik van de buitenlucht als input, betekent vooral in de wintermaanden een sterke daling

van de COP.

LAGE TEMPERATUUR VERWARMING Om een warmtepomp optimaal te benutten, is toepassing van een laag-temperatuur verwarmingssysteem noodzakelijk. Om voldoende warmte te genereren dient het afgifte-oppervlak daarbij groter te zijn dan bij een conventionele c.v. Dit kan gerealiseerd worden door de toepassing van grotere radiatoren/convectoren, maar vloer- of wandverwarming biedt de meest optimale oplossing. Deze vorm van verwarming is gebaseerd op straling i.p.v. convectie. LT-warmte-afgifte leidt tot een verbetering van de woonkwaliteit, onder meer als gevolg van een homogenere temperatuurverdeling, lagere (aangenamere) luchttemperaturen, minder stofdeeltjes in de lucht en minder tocht. Bij vloeren wandverwarming kan sprake zijn van een lagere opwarmsnelheid, maar bij goed geïsoleerde woningen, waar geen nachtverlaging wordt toegepast, hoeft dat geen factor van betekenis te zijn.

Principe van de warmtepomp TWEE STAPPEN VOORUIT

7

KOELING De meeste warmtepompsystemen maken het mogelijk om bijzonder energiezuinig een gebouw te koelen tot een aantal graden onder de buitentemperatuur. Daarmee worden airconditioners met een hoog energiegebruik overbodig.

BRONNEN VOOR EEN WARMTEPOMP Overal om ons heen zijn warmtebronnen van een laag temperatuurniveau in zeer grote hoeveelheden aanwezig: de buitenlucht, het oppervlaktewater of de bodem, maar ook ventilatielucht en afvalwarmte. Dankzij warmtepompen kan deze laagwaardige energie naar een hogere temperatuur worden opgewaardeerd, zodat ze bruikbaar wordt voor voor tapwater, of de verwarming van ons huis. Buitenlucht wordt vooral gebruikt in de warmtepompboiler, of als onderdeel van een verwarmingssysteem dat in de winter, wanneer de buitentemperaturen te laag zijn, andere energiebronnen als aanvulling gebruikt. Enigszins buiten de kaders van deze brochure ligt het gebruik van lucht-warmtepompen, om zwembadwater te verwarmen. De bodem heeft tot op 50 meter diepte een vrijwel constante temperatuur van ca. 10˚ C. Deze warmte kan uitstekend worden gebruikt als bron voor een warmtepompsysteem. In de Nederlandse situatie wordt daarbij meestal gebruik gemaakt van verticale warmtewisselaars volgens een gesloten systeem (A). Per woning worden één of meerdere sondes tot een diepte van 25 - 100 in de grond gebracht, die de bodemwarmte beschikbaar maken voor de warmtepomp.

8


Ook een horizontale bodemcollector, bestaande uit een vlak van kunsstof buizen op een diepte van b.v. 2,00 meter kan als (bodem)warmtebron dienst doen (B). Vaak is daarvoor echter onvoldoende ruimte beschikbaar. Grondwater als bron verdient de voorkeur (C), wanneer een te groot aantal sondes geboord moeten worden om aan de capaciteit te voldoen. Dit kan b.v. het geval zijn bij appartementengebouwen. Van de constante temperatuur van grondwaterstromen wordt gebruik gemaakt, door (relatief warm) grondwater op te pompen, door de warmtepomp te leiden en vervolgens (afgekoeld), elders weer in de bodem terug te voeren.

A

B

Om zeker te zijn van een goed functionerend systeem van bronnen en warmtepomp, is kennis van bodem en grondwater van doorslaggevende betekenis. Het verdient aanbeveling direct in het begin van het ontwerpproces, de hulp in te schakelen van een ter zake kundige installatie-deskundige.

VENTILATIE Een groot deel van het verwarmingsvermogen in woningen gaat verloren in ventilatiesystemen. Toch is verse lucht één van de belangrijkste vereisten voor een goed binnenklimaat. Er zijn verschillende manieren om een woning te voorzien van een goede luchtkwaliteit waaronder centraal geregelde systemen met warmteterugwinning. Een dergelijk systeem draait echter altijd, ook wanneer dit niet noodzakelijk is omdat u in een andere ruimte, of helemaal niet thuis bent. Bovendien zijn deze systemen erg onderhoudsgevoelig. Een goed alternatief kan een vraaggestuurd ventilatiesysteem zijn waarbij op basis van per ruimte gemeten CO2 waarden ventilatieroosters worden geopend en gesloten en de ventilatie-unit wordt in- en uitgeschakeld.

WTW Waar wtw op ventilatielucht in de praktijk nogal wat problemen met zich meebrengt (zie hiervoor) zal een warmte-terugwin-unit op de doucheafvoer probleemloos een bijdrage leveren aan de verlaging van het energieverbruik van de woning. C

PROJECTEN A. 20 Gezinswoningen Boornbergum B. 20 Meer-generatiewoningen De Blesse C. 20 Huurwoningen Boornbergum D. 50 Bestaande woningen Lemmer E. 23 appartementen Sneek


9

10


6000

keuken

sl.k. 1

bijkeuken

zolder

10700

badkamer

woonkamer

sl.k. 2

20 Gezinswoningen Boornbergum ontwerp: van der Bijl & Wijffels architecten Heerenveen in opdracht van: Woonbedrijf “Regio Oost”

sl.k. 2

PROJECT A vrijstaande woning

CONSTRUCTIE

BESTAAND epc = 0.80

delen

isolatie

Rc/u

metselwerk

95 mm mupan

2,89

hsb

170 mmsyst.rol 200

4.02

hsb + metselsteen

140 mmsyst.rol 200

3.66

INSTALLATIE

BESTAAND epc = 0.80

NIEUW epc = 0.33

Rc/u

onderdeel

omschrijving

omschrijving

50+60 selthaan pir

4,16

toestel

4.57

individuele centrale verwarming HR 107 ketel

combi-warmtepomp

2x90 mm mupan plus 2x90 mm mupan plus

4.57

temperatuur

hoog

laag

verw.lichaam

radiatoren

vloer en/of wandverwarming

ventilatie

mechanische toevoer + wtw EconPact 225C

vraaggestuurd natuurlijke toevoer /mech. afvoer

zonnecollector

2.75 m2

NIEUW epc = 0.33

voordeur

1.70

1.70

kozijn vast

1.50

1.50

kozijn bewegend

1.70

1.70

hellend dak

3.94

3.94

plat dak

3.50

3.50

beg. grondvloer

vbi vloer Rc = 2.50

qv10

0.625 kar/m2 meerkosten bouwkundig

2.53

vbi vloer Rc = 3.50

3.53

koeling

via warmtepomp

extra

douche wtw

0.37 kar/m2 ca. € 2700,00

meerkosten installaties


ca. € 9900,00

11

12

slpk. 1

bijkeuken

keuken

keuken

bijkeuken

badkamer

slpk. 2

slpk. 2

overloop

overloop

11530

badkamer

slpk. 1

woonkamer

woonkamer

slpk.3

20 Meer-generatiewoningen De Blesse ontwerp: van der Bijl & Wijffels architecten Heerenveen in opdracht van: Woningstichting Weststellingwerf

slpk.3

PROJECT B

6525

2/1 kap woning

CONSTRUCTIE

BESTAAND epc = 0.80

delen

isolatie

Rc/u

metselwerk

115 mm mupan plus

3.50

INSTALLATIE

BESTAAND epc = 0.80

NIEUW epc = 0.37

Rc/u

onderdeel

omschrijving

omschrijving

4,16

toestel

individuele centrale verwarming HR 107

combi-warmtepomp

temperatuur

hoog

laag

verw.lichaam

radiatoren


ventilatie

mechanische toevoer + wtw EconPact 225C ketel


NIEUW epc = 0.37

50+60 selthaan pir

voordeur

1.70

1.70

kozijn vast

1.50

1.50

kozijn bewegend

1.70

1.70

hellend dak

3.94

3.94

plat dak

3.50

3.50

beg. grondvloer

vbi vloer Rc = 4.00

qv10

0.625 kar/m2 meerkosten bouwkundig

4.03

vbi vloer Rc = 3.50 0.37 kar/m2 ca. € 1600,00

3.53

koeling

via warmtepomp

extra

douche wtw



ca. € 16000,00

13

14

bijkeuken

bijkeuken

woonkamer

woonkamer

sl.k. 1

sl.k. 1

sl.k. 1

20 Huurwoningen Boornbergum ontwerp: van der Bijl & Wijffels architecten Heerenveen in opdracht van: Woonproject Heerenveen

10000

woonkamer

bijkeuken

sl.k. 2

keuken

keuken

sl.k. 2

badkamer

keuken

sl.k. 2

badkamer

badkamer

PROJECT C INHOUD

4500

tussenwoning

CONSTRUCTIE

BESTAAND epc = 0.80

delen

isolatie

Rc

metselwerk

95 mm mupan

2,89

NIEUW epc = 0.28

50+60 selthaan pir

4,16

voordeur

0.36

0.36

kozijn vast

1.50

1.50

kozijn bewegend

1.70

1.70

hellend dak

3.94

3.94

plat dak

3.50

beg. grondvloer

vbi vloer Rc = 3.00

qv10

0.625 kar/m2

meerkosten bouwkundig

3.03

INSTALLATIE

BESTAAND epc = 0.80

NIEUW epc = 0.28

onderdeel

omschrijving

omschrijving

toestel

individuele centrale verwarming HR 107 ketel

combi-warmtepomp

temperatuur

hoog

laag

verw.lichaam

radiatoren


ventilatie

mechanische toevoer Alusta Pascalle +


3.50 vbi vloer Rc = 3.50 0.37 kar/m2

ca. € 700,00

3.53

koeling

via warmtepomp

extra

douche wtw



ca. € 13300 ,00

15

16


berging

keuken

berging

keuken slaapkamer

8240

kast

slaapkamer

slaapkamer

slaapkamer

kast

woonkamer

108 Bestaande woningen Lemmer ontwerp: van der Bijl & Wijffels architecten Heerenveen in opdracht van: Lyaemer Wonen Lemmer

woonkamer

slaapkamer

badkamer

badkamer

slaapkamer

PROJECT D

5700

renovatie woning

CONSTRUCTIE

BESTAAND epc = 2.16

delen

isolatie

RENOVATIE epc = 1.10 Rc/u

hsb woning hsb berging hsb + metselsteen

30 mm PU - 30 mm isol.

RENOVATIE epc = 0.45 Rc/u

INSTALLATIE

epc = 1.10

epc = 0.45

Rc/u

onderdeel

omschrijving

omschrijving

toestel

individuele c.v. Interg K.Komp HR 22

warmtepomp + cv ketel

temperatuur

hoog

laag

verw.lichaam

radiatoren

bestaande radiatoren of nieuwe convectoren

ventilatie

mechanische toevoer Bergschenhoek Rovent vent.box

Alusta Ventosys CO2 vraaggestuurd natuurlijke toevoer /mech. afvoer

120 mm syst.rol 600

2.18

2x90 mupan plus

4.57

140 mm syst.rol 400

2.53

2x90 mupan plus

4.57

2.00

voordeur

2.40

2.00

1.70

kozijn vast

2.40

2.00

1.70

kozijn bewegend

2.40

2.00

1.70

hellend dak

1.30

plat dak beg. grondvloer

140 mm steenwol

2.48

170 mm mupan plus

3.94

50 mm pur dakplaat

1.87

90 mm eps 100-SE

2.56

0.30

70 mm technisol

2.95

90 mm eps 100-SE

2.62

0.30

bergingvloer qv10

5.248 kar/m2

1.00 kar/m2

extra

douche wtw

1.00 kar/m2 meerkosten installaties


ca. € 2700,00

bij radiatoren ca. € 12200,00 bij convectoren ca. € 16000,00


17

18


13010

woonkamer

keuken

balkon

7510

galerij

badkamer

23 appartementen Sneek ontwerp: van der Bijl & Wijffels architecten Heerenveen in opdracht van: Patrimonium Sneek

sl.k. 1

sl.k. 2 berging

PROJECT E appartement

CONSTRUCTIE

BESTAAND epc = 0.80

delen

isolatie

Rc

metselwerk

115 mm mupan

3.12

NIEUW epc = 0,38

50+60 selthaan pir

4,16

voordeur

0.12

0.36

kozijn vast

1.70

1.50

kozijn bewegend

1.70

1.70

qv10

1.00 kar/m2

0.37 kar/m2

INSTALLATIE

BESTAAND epc = 0.80

NIEUW epc = 0.38

onderdeel

omschrijving

omschrijving

toestel

individuele centrale verwarming HR 107 Agpo 125 C

centrale warmtepomp

temperatuur

hoog

laag

verw.lichaam

radiatoren


ventilatie

mechanische toevoer + wtw


koeling

via warmtepomp

extra meerkosten bouwkundig

ca. € 900,00



ca. € 11500,00

19

PROJECT

A - vrijstaand

B - 2/1 kapwoning

C - rijtjeswoning

D - renovatie

E - appartement


2700

1600

700

2700

900


9900

16000

13300

€ 16000

11500

extra investering totaal

12600

17600

14000

18700

12400

rente

4,80 %

4,80 %

4,80 %

4,80 %

4,80 %

bruto

605

845

672

898

595

netto bij inkomen van € 25.000

403

563

448

598

397

595

664

448

544

572

32 %

15 %

0%

-10 %

31 %

809

903

609

740

778

50 %

38 %

26 %

19 %

49 %

energiebesparing per jaar

1189

1326

895

1088

1143

rendement over extra investering

66 %

58 %

50 %

45 %

65 %

1e jaar

595

664

448

544

572

5e jaar

809

903

609

740

778

10e jaar

1189

1326

895

1088

1143

- netto besparing over 20 jaar (= totaal energiebesparing minus extra hypotheeklasten)

15e jaar

1747

1949

1316

1599

1679

20e jaar

2567

2863

1933

2349

2468

- alle bedragen in euro’s

cumulatief na 20 jr bespaard

27215

30363

20498

24906

26165

8064

11264

8960

11968

7936

19151

19099

11538

12938

18229

EXTRA INVESTERING PER JAAR

OVERZICHT

op basis van energie 1e jaar energiebesparing per jaar rendement over extra investering

Toelichting bij de tabel (van boven naar beneden):

op basis van energie 5e jaar

- meerkosten (ontleend aan de berekeningen per project op bladzijden 10 t/m 19) - de huidige gemiddelde hypotheekrente excl. eventuele kortingen. - bruto en netto hypotheeklastenverhoging t.g.v. de extra investering. - energiebesparing in euro’s voor enkele peiljaren - bijbehorend rendement over de extra investering; stijging energieprijzen 8 % per jaar (aanname) - energiebesparing voor aantal peiljaren en cumulatief over 20 jaar

energiebesparing per jaar rendement over extra investering op basis van energie 10e jaar

ENERGIEBESPARING

FINANCIEEL TOTAAL extra investering over 20 jaar netto besparing over 20 jaar

20


FINANCIERING INHOUD OVERHEIDSSUBSIDIES

GROENE HYPOTHEEK

RABO KLIMAATHYPOTHEEK

Vlak voor het moment van verschijnen van deze brochure, heeft minister Cramer de nota “Schoon en Zuinig” het licht doen zien. Daarin formuleert ze samen met een aantal van haar collega’s wat ze de komende jaren wenst te realiseren op het gebied van een schoner milieu. Ten aanzien van de financiering van e.e.a. is de nota nog niet gedetailleerd uitgewerkt, maar verwacht mag worden dat er subsidieregelingen in het leven zullen worden geroepen voor duurzame energietoepassingen in bestaande particuliere woningen. Daarnaast wordt er in overleg met de woningcorporaties, energie- en bouwbedrijven gewerkt aan het (o.a. energetisch) renoveren van het bestaande woningbestand (werkplan “ Meer met Minder”). Ook hieraan levert het Rijk een financiele bijdrage.

De regeling Groene Hypotheek is op dit moment de enige subsidieregeling voor integraal duurzaam bouwen. Integraal, omdat de regeling verplicht om maatregelen te treffen op het gebied van energie- en waterbesparing, materiaalgebruik en binnenmilieu. Projecten die niet aan de criteria voldoen, bijvoorbeeld doordat er te weinig maatregelen worden genomen, komen niet in aanmerking voor een Groene hypotheek.

De klimaathypotheek van de Rabobank kent vergelijkbare voorwaarden als de “groene hypotheek”. De procedure is echter veel minder bewerkelijk (geen groenverklaring nodig), maar daar staat weer tegenover dat het rentevoordeel iets lager is.

Om een “groene hypotheek” te kunnen afsluiten, moet de aanvrager beschikken over een zogenaamde “groenverklaring” via de bank aan te vragen bij SenterNovem. De totale bouwkosten zijn aan een maximum gebonden en de “groene hypotheek” (rente ±1% onder de marktrente) kan slechts betrekking hebben op een deel van de hypotheek (max. € 34034) Meer informatie vindt u op de website van SenterNovem.

Voor nieuwbouw dient een epc-score van 0,7 te worden aangetoond; voor verbouw een verbetering van 2 epc klassen. Het gunstige rentetarief kan betrekking hebben op een bedrag van maximaal 50.000 euro voor verbouw en 100.000 euro voor nieuwbouw. In alle gevallen gaat het om een aflossingsvrije hypotheek met een looptijd van 10 jaar. Overigens zijn er vergelijkbare hypotheken af te sluiten bij o.a Triodos ASN en Fortis.


21

22


Steenwijkerweg 63 8397LB De Blesse 0561 441565 www.tib-oosterveld.nl [email protected]

Postbus 260 8440 AG Heerenveen 051 3636755 www.wijffelsarchitecten.nl [email protected]

TWEE STAPPEN VOORUIT. Waarom wachten tot 2015 als het ook nu kan... een epc van 0,4?

Recommend Documents