Isabel Allaert W&K Campus Narafi Twee Dreven 29 Victor Rousseaulaan 75 9830 Sint-Martens-Latem 1190 Vorst
ROCK IN BEELD
2007 - 2008 Klas 3 FOTO
Index
1.
Korte inleiding - p 4
2. Motivatie - p 6 3. Een korte evolutie van de rockfotografie - p 8 4. Praktische consequenties - p 14 5. Materiaal - p 18 6. Werkwijze - p 20 7. Wat is een goede concertfoto? - p 24 8. Dankwoord - p 26 9. Bronvermelding - p 28 3
1. Korte inleiding Van alle fotografie die je kan bedrijven, moet rockfotografie zowat een van de moeilijkste zijn. Je staat helemaal vooraan met vijfduizend fans achter je, voor je speelt een band en niemand staat ooit stil. Het publiek haat je, want je staat in de weg. Ze zijn jaloers, want jij mag fotograferen. Crowdsurfers schoppen je op het hoofd en de band vindt je vervelend, want je klikt. Er is zelden genoeg licht en als er al eens genoeg licht is, verandert het zo snel dat je nog te laat komt met je klik. Toch Is concertfotografie mijn ding. Het is hard. Maar het is zo ontzettend persoonlijk. Je mag de stemming vastleggen van het geheel, de gevoelens van de artiesten vangen op beeld en weergeven wat het publiek voelt. Persoonlijker kan het nooit worden.
4
5
2. Motivatie ” Doe vooral iets dat je graag doet! ” kregen we te horen bij de eerste
Het volgende concert dat ik mocht fotograferen, was A Brand. Voor
bespreking van de eindwerken. Met het idee speelde ik al langer, maar
www.goddeau.com! In de Ab, wow! En er volgden er nog meer: Donkey
toen was ik er zeker van. Rockfotografie is mijn ding en daar zou ik dan
Diesel (AB), Les Nuits ’07 (Botanique), The Scene (AB), Gorki (AB)
ook mijn eindwerk rond maken.
en zelfs Arno (AB) en Rufus Wainwright (Koninklijk Circus)! Een
Live-beelden en een backstageverslag. Dat wordt het. Een volledig beeld van rockers en hun voorkomen voor, tijdens en na een optreden. Het ruige
backstageverslag in de AB voor en over Omnia, een platenhoes voor Mortifer. En nu nog meer: een eindwerk!
imago dat we van hen verwachten, of net het tegenovergestelde. Een
Mijn eindwerk moet dan ook een beeld geven van wat concertfotografie
beeld van mensen die leven om hun muziek te maken en een beeld van fans
voor mij betekent. Dit onder de vorm van groot geprinte live-beelden
die leven door die muziek te beleven.
en een backstageverslag, op een kleiner formaat. De bedoeling is dat het
Het definitieve idee kwam er toen ik singer-songwriter Troy von
geheel boven alles heel veel gevoel uitstraalt.
Balthazar fotografeerde. Een wervelwind op het podium, een energiebom, een show van jewelste. Fantastische beelden. Mijn eerste groot concert en ik was erin geslaagd de energie op het podium te vatten in mijn beelden. Ik was gelukkig. En ik wou meer, veel meer.
6
7
3. Een korte evolutie van de rockfotografie Het is na al die jaren een begrip geworden, rockfotografie. Vijftig jaar geleden sprak niemand erover, veertig jaar geleden kwam Rolling Stone en dezer dagen is het een ware hype. Het verhaal.
TRIGGERFINGER AB CLUB
Rockfotografie op zich, bestaat al lang. Maar het kende zijn eerste
F6,3 - 1/1600S - 70 MM
opmars met de oprichting van het blad Rolling Stone, in 1967. Het was (en is nog steeds) het blad bij uitstek als je op de hoogte wou blijven van het reilen en zeilen van de rockmuziek en de scene errond. Hun doel was om met hun blad een degelijk beeld te brengen van wat zich
PLANNINTOROCK
afspeelde binnen de wereld van de rock “ n roll.
BOTANIQUE ORANGERIE
Al snel werd het hen dan ook duidelijk dat ze om dat beeld degelijk
F3,2 - 1/80S - 50 MM
over te brengen nood hadden aan beter beeldmateriaal en dat losse
GOD IS AN ASTRONAUT
tekeningen en cartoons niet meer zouden volstaan als covers. En zo
STUK
kwam alles op gang. Ze namen fotografen in dienst en kochten beelden
F5,0 - 1/60S - 64 MM
aan van freelancers. Al gauw kwamen er portretten op de covers en werden liverecensies vergezeld van live-beelden. 8
9
Mede door zijn fotografie werd Rolling Stone ontzettend bekend en wereldwijd een maatstaf op vlak van rockfotografie. Als je beeld in Rolling Stone verscheen, dan was je goed. Heel goed. IRON & WINE
Denk maar aan Mark Seliger (was 10 jaar fotochef en maakte o.a.
AB THEATER
de bekende naaktfoto van de Red hot chili peppers) en Annie Leibovitz (fotografeert voor Rolling Stone sinds 1970, maakte o.a. de beroemde
F3,5 - 1/160S - 70 MM
foto van een naakte John Lennon die Yoko Ono knuffelt op de dag dat
TRIGGERFINGER
hij werd vermoord). Ook Anton Corbijn kreeg dankzij zijn eerste
AB CLUB
publicatie in Rolling Stone (een portret van U2) internationale
F7,1 - 1/800S - 24 MM
erkenning. Rolling Stone was dan ook het van het. Jarenlang waren ze de enigen die echt ver gingen in het streven naar perfectie op vlak van beeld. Ze kochten beelden aan van fotografen over de hele wereld en stuurden zelf fotografen de wereld rond om het rock ‘n roll gebeuren in beeld te
BABY DEE AB CLUB F4,5 - 1/40S - 90 MM
brengen.
10
1
En toen, 30 jaar later, kwam het digitale tijdperk... Opeens kon iedereen beelden maken, klik hier en klik daar. Op het
DAAN
internet werden e-zines over muziek met hopen uit de grond gestampt,
AB ZAAL
wat een tweede opmars betekende voor de rockfotografie.
F3,5 - 1/30S - 18 MM
Het was niet moeilijk meer om een beeld te maken. Het was al even IN OUR NATURE
gemakkelijk om je compact-camera mee te smokkelen naar je
AB ZAAL
favoriete concert en enkele beelden te maken om ze eens thuis op je
F3,5 - 1/40S - 24 MM
weblog te posten. Ze hoefden niet goed te zijn, zolang je maar kon bewijzen dat je erbij was, dat was genoeg.
ARNO AB ZAAL F3,5 - 1/160S - 50 MM
12
13
4. Praktische consequenties E-zines (zoals goddeau.com en cuttingedge.be) wouden beter doen dan
A BRAND
de doorsnee compact-camera-concertfoto en recruteerden dan ook elk
AB BOX
voor zich goede concertfotografen. Fotocollectieven werden opgericht
F5 - 1/125S - 125 MM
om zo in groep nog meer concerten te kunnen coveren. (In Belgie b.v.
DAAN
www.wannabes.be en www.genthology.be.)
AB ZAAL F5,6 - 1/20S - 53 MM
Door die laatste opmars zijn de voorzorgsmaatregelen op concerten dezer dagen dan ook een pak strenger dan te voren. Even je camera mee nemen naar een concert naar keuze, kan niet zomaar meer. Een fotopas moet zo ’n twee weken op voorhand worden aangevraagd bij de zaal of bij het label (afhankelijk van de locatie van het concert). Die
GOD IS AN ASTRONAUT STUK F3,2 - 1/60S - 70 MM
aanvraag wordt dan nagegaan en goed- of afgekeurd. Je geeft best ineens ook een publicatiereferentie mee, als je geen publicatie hebt, dan bespaar je jezelf beter de aanvraag. Het is een soort van wederdienst: jij zorgt voor promotie, zij laten je gratis binnen. Geen publicatie (hetzij online, hetzij gedrukt), geen toegang. 14
15
Eens goedgekeurd, kan je op de avond zelf je pasje afhalen en mag je de eerste drie nummers fotograferen zonder flits (er zijn natuurlijk altijd uitzonderingen), daarna beslis je zelf als je al dan niet nog blijft kijken, maar fotograferen mag niet meer!
DAAN
Dit betekent dat je als fotograaf meestal een tiental minuten de tijd
AB ZAAL
hebt om het concert vast te leggen. Jammergenoeg zijn dat de eerste
F2,8 - 1/20S - 39 MM
tien waarin zowel de muzikanten als het publiek aftasten wat ze voor zich hebben staan, en waarin van veel energie dus nog maar weinig sprake is. 65DAYSOFSTATIC Maar toch moet het daarin gebeuren. De eerste minuut leg je weg voor
AB ZAAL
het kijken: hoe draaien de lampen, welke kleur hebben ze, hoe bewegen de muzikanten, ... Pas daarna kan je goed en wel beginnen trekken.
F3,2 - 1/30S - 26 MM EFTERKLANG AB ZAAL F2,8 - 1/25S - 24 MM
16
17
5. Materiaal Dat concertfotografie niet hetzelfde is als eender welke andere vorm van fotografie, dat schreef ik eerder al. Het is dan ook niet meer dan GORKI
logisch dat we aangepast materiaal nodig hebben om te fotograferen in
AB ZAAL
die duistere concertzalen.
F4 - 1/50S - 50 MM
Welk materiaal gebruik ik?
TROY VON BALTHAZAR
• Een CanonEOS 5D met battery grip
BOTANIQUE ROTONDE
• Een Canon Speedlite 430EX (indien toegestaan)
F4 - 1/125S - 21 MM
• Canon EF 50mm, f1,8 • Sigma EX DG 24-70mm, f2,8
18
• Sigma DC 17-70mm, f2,8-4,5
TUNNG
• Canon EF 90-300mm, f4,5-5,6
BOTANIQUE ORANGERIE F3,2 - 1/60S - 30 MM
19
6. Werkwijze Er zijn, zoals bij iedere andere vorm van fotografie, een aantal dingen waar je specifiek moet op letten. Je ISO-waarde bijvoorbeeld, die zal tijdens het fotograferen van een concert minstens op 800 ISO staan en indien er extreem weinig licht is zelfs op 1600 ISO. En ander aandachtspunt is het objectief, bij extreem weinig licht ga ik voor mijn 50mm met f1,8, bij meer licht meestal voor de 24-70mm met f2,8. Mijn lichtmeting staat steeds op spotmeting en met mijn sluitertijden probeer ik nooit lager dan 1/50 te gaan, om de bewegingsonscherpte te vermijden. Tenzij het echt niet anders kan, zo kan je bij een zittende singer-songwriter bijvoorbeeld tot 1/30 of zelfs 1/20 gaan. Scherpstellen doe ik steeds manueel en alle beelden worden ruw opgenomen zodat ik achteraf in Photoshop de kleuren en de witbalans
20
gemakkelijker kan bijtrekken (dit zijn de enige bewerkingen die ik
LES NUITS ‘08
achteraf uitvoer).
BOTANIQUE I’M FROM BARCELONA
21
Hoewel dit alles door eender welke fotograaf gedaan kan worden, kan niet iedere fotograaf een goede concertfoto maken. Bepaalde fotografen (die er zelf niet mee bezig zijn) beweren zelfs dat het allemaal met geluk te maken heeft, een goed live-beeld maken. Maar het heeft vooral te maken met kijken en snel reageren als je een fijn beeld ziet opduiken. Je moet de beelden zien voor ze er werkelijk zijn, anders klik je hopeloos te laat.
AB BACKSTAGE TRIGGERFINGER 22
23
7. Wat is een goede concertfoto? Nu we weten hoe alles moet, stellen we ons de vraag: Wat is nu
Zo is er ook het beeld van Arno, waarop Arno staat als de man, heer en
een goede concertfoto? De ene zal zeggen: waar de artiest met
meester van de avond. Wat hij ook was.
zijn ”bakkes ” wijd open staat, de andere zal een intiemer beeld aantrekkelijker vinden. En ik geef beide gelijk. Een concertfoto moet vooral gevoel uitstralen, en dan niet zomaar een
En dat moet erin zitten, het gevoel dat je hebt overgehouden. Je mag nog hele goede beelden hebben gemaakt, maar als het gevoel er niet inzit, dan doe je ze beter weg.
gevoel, maar het gevoel dat is blijven hangen na het concert. Neem nu het beeld van Planningtorock dat ik maakte. Wanneer je naar dat beeld kijkt, weet je meteen dat dit geen uitbundige set was, maar juist een heel intieme. Door het hand dat ze bij haar mond houdt, is het net alsof ze ons vanalles toefluistert. Plaats daar dan het beeld van Triggerfinger naast (met de gitaar in het midden omhoog gestoken) en dan kan je zeggen dat dat een heel uitbundige en machtige show moet geweest zijn.
24
25
8. Dankwoord Eerst en vooral natuurlijk, mijn mama en papa, want zonder jullie had
Evy, om mijn camera die ene keer in jouw tas te verstoppen waarna
ik zelfs nooit fotografie kunnen studeren!
alles voor mij begon. En uiteraard gewoon ook omdat je er steeds was
Mathieu om me te vergezellen naar de concerten, de steun en het
met de nodige raad.
opvangen van de stressaanvallen.
Tom van Genthology.be, voor de vele tips en hulp.
Mijn zus, om alles van de nodige doch gepaste commentaar te voorzien.
Triggerfinger en het Gentlemanagement-team, bedankt voor de fijne dag
Zo kennen we je!
in de AB.
” Thieu ” (Matthieu) en www.goddeau.com om mij in te lijven bij
Reinhilde, mijn promotor, bedankt voor de tips en de steun en vooral
het goddeau-fotografenteam. Zonder jou en goddeau.com was er
om in mijn eindwerk te geloven.
waarschijnlijk nooit een eindwerk over concertfotografie gekomen. Delphie, om mijn vriendin te zijn en in mij te geloven. Greet, Yannick en Michiel om er te zijn en naar mij te luisteren als het me even allemaal teveel werd. En Greet, ook bedankt voor de knuffels.
26
27
9. Bronvermelding Boeken Corbijn, A. (2003). Everybody Hurts. Benatzky, Hannover: Schirmer/ Mosel. Corbijn, A. (2005). Famouz. EBS, Verona: Schirmer/Mosel Munchen. Borgerhoff, Vanhee & Pauwels (2004). Heroes. Tielt: Lannoo.
Mirarchi, S. (2000). Concert Photography, Part I-III. Geraadpleegd op 14 april 2008. http://photo.net/learn/concerts/mirarchi/concer _1. htm
Tijdschriften Steenhaut, B. (2008). Rock in Time: interview met de legendarische rockfotograaf Gered Monkowitz. DM magazine, 19 januari 2008, p
Beatrice, L. (2007). Sound & Vision. Bologna: Damiani.
10 – 17.
Internet Boud, D. (2006). Tips for live music / concert photography. Geraadpleegd op 14 april 2008. http://www.boudist.com/ archive/2006/02/08/tips _for _live _music _concert _photography.php Broddin, T. (2006). Concertfotografie. Geraadpleegd op 14 april 2008. http://timbroddin.be/2006/05/30/concertfotografie-2-2/ 28
29
