TV TOEGEPASTE INFORMATICA

TV TOEGEPASTE INFORMATICA 3de graad TSO BOEKHOUDEN-INFORMATICA 1ste leerjaar – 4 (+1) uur/week (TV Toegepaste informatica) 2de leerjaar – 4 (+1) uur/week (TV Toegepaste informatica)

In voege vanaf 1 september 1998

D/1998/0279/034

INHOUD

INHOUD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7

INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9

Profilering van de studierichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9

De vakken TV Toegepaste informatica en TV Dactylografie/Toegepaste informatica . . . . . . . . .

9

Spreiding van de leerplanonderdelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Actualisering van het leerplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Enkele praktische afspraken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Welk leerplan toepassen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 1

ALGEMENE DOELSTELLINGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

2

COMPUTERCONFIGURATIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

2.1

Beginsituatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

2.2

Leerplandoelstellingen – Leerinhouden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

2.2.1

Basiscomponenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

2.2.2

Randapparatuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

2.2.3

Communicatie en netwerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

2.2.4

Omgaan met computerapparatuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

2.3

Pedagogisch-didactische wenken en didactische middelen . . . . . . . . . . . . . . . . 16

3

WERKEN MET PROGRAMMATUUR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

3.1

Beginsituatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

3.2


3.2.1

Pakketoverschrijdende leerplandoelstellingen en leerinhouden . . . . . . . . . . . . . . . . 18

3.2.2

Systeembeheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

3.2.3

Gegevensbeheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

3.2.4

Rekenblad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

3.2.5


3.2.6

Werken met een programmeeromgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

TV Toegepaste informatica

7

Boekhouden-informatica 4 uur (+ 1 uur) 3de graad TSO

3.3


3.3.1

Pakketoverschrijdende leerplandoelstellingen en leerinhouden . . . . . . . . . . . . . . . . 29

3.3.2

Systeembeheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

3.3.3

Gegevensbeheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

3.3.4

Rekenblad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

3.3.5


3.3.6

Werken met een programmeeromgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

4

GEÏNTEGREERDE ACTIVITEITEN – TAAKGERICHT WERKEN . . . . . . . . . . . . . . 32

4.1

Beginsituatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

4.2


4.3


5

NIEUWE TENDENSEN EN ONTWIKKELINGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

5.1

Beginsituatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

5.2


5.3


6

MAATSCHAPPELIJKE EN ETHISCHE ASPECTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

6.1

Beginsituatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

6.2


6.3


7

EVALUATIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

8

MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

8.1

Programmatuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

8.2

Apparatuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

8.3

Actualiseren van apparatuur en programmatuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

9

BIBLIOGRAFIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40


8


INLEIDING Profilering van de studierichtingen De leerplannen TV Toegepaste informatica — TV Dactylografie/Toegepaste informatica voor de studierichtingen Boekhouden-informatica TSO, Handel TSO en Secretariaat-talen TSO bouwen voort op de leerplannen AV Informatica en TV Dactylografie/Toegepaste informatica in de tweede graad. Toch is er een duidelijke profilering van het leerplan voor de drie studierichtingen: • De klemtoon van het leerplan voor de studierichting Boekhouden-informatica TSO (3e graad) ligt op het analyseren van informatiebehoeften en het zelf ontwikkelen van informaticatoepassingen, gebruikmakend van verschillende softwarecomponenten. • De klemtoon van het leerplan voor de studierichting Handel TSO (3e graad) ligt op het inzichtelijk gebruiken van informaticatoepassingen. Deze leerlingen moeten in staat zijn beperkte aanpassingen door te voeren, teneinde de werking te optimaliseren of af te stemmen op het evoluerend gebruik. • De klemtoon van het leerplan voor de studierichting Secretariaat-talen TSO (3e graad) ligt op het presenteren van gegevens en het professioneel gebruiken van informaticatoepassingen. De vakken TV Toegepaste informatica en TV Dactylografie/Toegepaste informatica Bij de pedagogische aanbevelingen van het VVKSO wordt het vak TV Dactylografie/Toegepaste informatica (2 wekelijkse lestijden) vermeld als één van de vakken waarmee het complementair gedeelte van de studierichting Boekhouden-informatica bij voorkeur ingevuld wordt. Gedurende de afgelopen tien jaar zijn de leerplannen TV Toegepaste informatica en TV Dactylografie/Toegepaste informatica echter onmiskenbaar naar elkaar toe gegroeid. De convergentie tussen de softwarepakketten voor tekstverwerking, gegevensbeheer en rekenblad enerzijds, en de klemtoon op een taakgerichte in plaats van op een pakketgerichte benadering anderzijds, maken de scheiding tussen de traditionele leerplandoelstellingen en leerinhouden van beide vakken volkomen artificieel. Op dit ogenblik kunnen veel leerplandoelstellingen en leerinhouden niet meer eenduidig onder het ene of het andere vak worden ondergebracht. De versmelting van beide leerplannen tot één enkel, geïntegreerd leerplan ligt dan ook voor de hand. Daarom worden voor de studierichting Boekhouden-informatica twee leerplannen gepubliceerd: • Een leerplan voor 4 wekelijkse lestijden, namelijk het onderhavige leerplan TV Toegepaste informatica dat enkel betrekking heeft op het vak TV Toegepaste informatica uit het fundamenteel gedeelte. • Een leerplan voor 6 wekelijkse lestijden, namelijk het leerplan TV Toegepaste informatica — TV Dactylografie/Toegepaste informatica. Dit leerplan heeft betrekking op het vak TV Toegepaste informatica (4 wekelijkse lestijden uit het fundamenteel gedeelte), plus het vak TV Dactylografie/Toegepaste informatica (2 wekelijkse lestijden uit het complementair gedeelte) (zie bladzijde 41 van deze brochure). Naargelang de school het vak TV Dactylografie/Toegepaste informatica wel of niet aanbiedt in het complementair gedeelte, dient ze het leerplan voor 6 of voor 4 wekelijkse lestijden te hanteren. Vanzelfsprekend staat het de school daarnaast vrij in te gaan op een andere pedagogische aanbeveling van het VVKSO, namelijk het vak TV Toegepaste informatica aan te bieden op basis van 5 wekelijkse lestijden in plaats van 4, gebruikmakend van 1 uur uit het complementair gedeelte, wat resulteert in respectievelijk 7 of 5 wekelijkse lestijden.


9


Spreiding van de leerplanonderdelen Het leerplan TV Toegepaste informatica is een graadleerplan. De leraar bepaalt zelf op welke wijze doelstellingen en inhouden over de beide leerjaren worden verdeeld. De volgorde waarin de leerplandoelstellingen en leerinhouden opgesomd zijn, is geen weergave van de chronologie waarin de leraar deze dient te behandelen. Het geniet zelfs de voorkeur aanverwante onderwerpen uit verschillende hoofdstukken samen te behandelen. Actualisering van het leerplan Het onderhavige leerplan wordt vanaf 1 september 1998 progressief ingevoerd in de 3de graad van de studierichting Boekhouden-informatica TSO. Volgens planning zal het in principe op 1 september 2003 worden vervangen door een nieuw, geactualiseerd leerplan. Bij de samenstelling van dit leerplan is erop toegezien dat de gebruikte termen en formuleringen niet te snel verouderen. Toch is het niet te vermijden dat sommige begrippen of leerinhouden door de snelle evolutie van de informatica op een gegeven ogenblik achterhaald zullen zijn. In dat geval kan de leraar zelf deze leerinhouden actualiseren in de geest van de overeenstemmende leerplandoelstellingen. Indien het leerplan bijvoorbeeld voor een bepaalde leerplandoelstelling in de rechterkolom verwijst naar een bepaalde technologie, en deze technologie is ondertussen vervangen door een recentere technologie, dan wordt aanbevolen de leerplandoelstelling op deze nieuwe technologie toe te passen. Een concreet voorbeeld. In doelstelling 2.2.1.2 (blz. 14) wordt gesproken over de belangrijkste busarchitecturen, bij de leerinhouden zijn de busarchitecturen ISA, EISA en PCI vermeld. Indien deze busarchitecturen verdrongen worden door recentere, moet de leraar de genoemde doelstelling nastreven met de nieuwe busarchitecturen, en hoeft hij de oude niet meer te vermelden. Dergelijke aanpassingen zijn eveneens geoorloofd indien de school apparatuur of programmatuur gebruikt die een ander begrippenkader hanteren. Enkele praktische afspraken De minimale leerplandoelstellingen en leerinhouden zijn in romein weergegeven. De uitbreidingsdoelstellingen en -leerinhouden zijn cursief afgedrukt en zijn telkens op het einde van het hoofdstuk samengebracht. Indien bij de leerinhouden (rechterkolom) een begrippenlijst voorafgegaan wordt door de omschrijving 'Onder meer', dan betekent dit dat de leraar minimaal alle genoemde begrippen behandelt. Wordt de begrippenlijst voorafgegaan door de omschrijving 'Bijvoorbeeld', dan betekent dit dat hij één of meer van de genoemde begrippen of andere, analoge begrippen behandelt. Bij de leerplandoelstellingen (linkerkolom) verwijst de omschrijving 'spontaan' naar een attitude. Bijvoorbeeld de leerplandoelstelling 'Vlot en efficiënt gebruikmaken van de helpfunctie' verwijst naar een vaardigheid, de leerplandoelstelling 'Spontaan, vlot en efficiënt gebruikmaken van de helpfunctie' verwijst zowel naar een vaardigheid als naar een attitude.


10


Welk leerplan toepassen? Volgens de pedagogische aanbevelingen van het VVKSO kan de school het vak TV Toegepaste informatica via het complementair gedeelte uitbreiden van 4 naar 5 wekelijkse lestijden. In dat geval kan men ook de cursief weergegeven leerplandoelstellingen en leerinhouden realiseren. Afhankelijk van welke combinatie van de vakken TV Toegepaste informatica (4 uur of 5 uur) en TV Dactylografie/Toegepaste informatica (0 uur of 2 uur), krijgt men dus 4 mogelijkheden:

OVERZICHT

TV Dactylografie/ Toegepaste informatica (0 uur)

TV Dactylografie/ Toegepaste informatica (2 uur)

TV Toegepaste informatica (4 uur)

Leerplan blz. 5 (4 uur) zonder uitbreidingsdoelstellingen

Leerplan blz. 41 (6 uur) zonder uitbreidingsdoelstellingen

TV Toegepaste informatica (5 uur)

Leerplan blz. 5 (5 uur) mèt uitbreidingsdoelstellingen

Leerplan blz. 41 (7 uur) mèt uitbreidingsdoelstellingen


11



12


1

ALGEMENE DOELSTELLINGEN

De leerlingen 1.1

verwerven een grondig inzicht in de functies van apparatuur en programmatuur die voor de gebruiker relevant zijn, zodat ze zich een oordeel kunnen vormen over de mate waarin ze deze nodig hebben en/of ze deze moeten aanpassen voor hun toepassing;

1.2

werken vlot, efficiënt, inzichtelijk en taakgericht met computerapparatuur en de belangrijkste programmatuur voor kantoortoepassingen;

1.3

verwerven inzicht in methoden en technieken om administratieve en bedrijfsgerichte problemen op geautomatiseerde wijze op te lossen, en realiseren, testen, documenteren en onderhouden dergelijke oplossingen;

1.4

communiceren vlot en efficiënt via netwerken binnen en buiten de eigen werkomgeving;

1.5

integreren kennis, vaardigheden en attitudes over verschillende softwarepakketten of -componenten heen;

1.6

ontwikkelen belangstelling voor nieuwe ontwikkelingen binnen het vakgebied;

1.7

ontwikkelen attitudes zoals doorzettingsvermogen, zelfredzaamheid, zin voor efficiëntie en kwaliteitszorg, aandacht voor eenvormigheid, orde en normering, kritische instelling, metacognitieve reflectie, open ingesteldheid ten opzichte van veranderingen in de werkomgeving, ...;

1.8

brengen aandacht op voor de maatschappelijk-ethische implicaties van computertoepassingen en oordelen genuanceerd over de mogelijkheden en de beperkingen van de informatica.


13


2

2.1

COMPUTERCONFIGURATIE

Beginsituatie

De leerlingen hebben in de 2de graad Handel TSO en Handel-talen TSO kennisgemaakt met de computerconfiguratie: gegevens, gegevensverwerking en informatie; het computersysteem; werking van de systeemeenheid; opslag van gegevens; invoer en uitvoer van gegevens; evolutie van computerapparatuur. Ze hebben zeer elementaire noties verworven van de functie en de kenmerken van communicatie-apparatuur. Ze kennen tevens de voordelen van het koppelen van pc's in lokale, regionale en internationale netwerken. Op deze voorkennis moet uitdrukkelijk worden voortgebouwd.

2.2

Leerplandoelstellingen

2.2.1

Basiscomponenten

2.2.1.1

2.2.1.8

De belangrijkste componenten in het inwendige van een geopende pc aanwijzen en de functie ervan beknopt omschrijven. De belangrijkste busarchitecturen noemen en hun performantie onderling vergelijken. Inzicht verwerven in de structuur van het intern geheugen. De belangrijkste soorten stuurorganen voor externe opslagmedia opnoemen en hun kwantitatieve kenmerken vergelijken. Enkele types externe opslagmedia opnoemen en onderling vergelijken qua capaciteit, performantie e.d. Verscheidene vaste schijfmedia al dan niet op onderscheiden bronnen in het netwerk op transparante wijze gebruiken voor toegang tot en opslag van gegevens en programma's. De rol van de voeding en van de batterij omschrijven. De rol van een noodbatterij omschrijven.

2.2.2

Randapparatuur

2.2.2.1

De functie, de werking en de belangrijkste kenmerken van enkele randapparaten omschrijven.

2.2.2.2

De belangrijkste karakteristieken van het beeldscherm omschrijven. De functie van het beeldschermgeheugen toelichten. Enkele soorten poorten kennen en hun functie omschrijven.

2.2.1.2 2.2.1.3 2.2.1.4

2.2.1.5

2.2.1.6

2.2.1.7

2.2.2.3 2.2.2.4


Leerinhouden

14

Onder meer processor, BIOS, CMOS, batterij, intern geheugen, uitbreidingsgleuven en -kaarten. Bijvoorbeeld ISA, EISA, PCI. Onder meer basisgeheugen en virtueel geheugen. Bijvoorbeeld IDE, SCSI.

Bijvoorbeeld herschrijfbare optische schijven, magneto-optische schijven, Bernouillischijven, ...

UPS.

Bijvoorbeeld beeldscherm, muis, toetsenbord, printer, modem, scanner, netwerkkaart, cd-romeenheid, ISDNkaart, ... Onder meer resolutie, aantal kleuren.

Onder meer seriële poort, parallelle poort.


2.2.2.5

2.2.2.6

2.2.2.7 2.2.2.8

2.2.2.9

De functie van het stuurorgaan (de controllerkaart) bij de aansluiting van een randapparaat omschrijven. Het belang van deze kaart voor een goede configuratie correct inschatten. Enkele typische kwantitatieve kenmerken van bepaalde randapparaten opsommen en in verband brengen met kostprijs en performantie van het systeem. De functie van een scanner, van OCR en van een computerfax toelichten. Eenvoudige foutboodschappen van vaak voorkomende fouten interpreteren en gepaste acties ondernemen om de foutsituatie op te lossen. Zelfredzaamheid ontwikkelen ten aanzien van de installatie en de werking van randapparaten.

2.2.3

Communicatie en netwerken

2.2.3.1

De noodzaak en het belang van computernetwerken toelichten. De voor- en nadelen van een netwerkcomputer en een stand-alone-computer tegenover elkaar afwegen. De keuze van de netwerktopologie op school en de betekenis ervan voor de gebruiker toelichten. Het schema van het computernetwerk op school toelichten en de belangrijkste componenten aanwijzen. De functie en het belang van een protocol voor een goede communicatie toelichten. Het begrip bandbreedte en de betekenis ervan voor de gebruiker toelichten. Enkele voor de gebruiker relevante kenmerken van de architectuur van een netwerk omschrijven en in een bestaande netwerkconfiguratie aanwijzen. Het verschil tussen een kiesverbinding en een vaste verbinding in een telefoonnet omschrijven vanuit het standpunt van de gebruiker. Het verschil tussen een analoge en een digitale verbinding omschrijven vanuit het standpunt van de gebruiker. De structuur van een wereldwijd netwerk beschrijven en de functie van dienstverleners omschrijven. Enkele factoren opnoemen en toelichten die bijdragen tot de beveiliging van een bedrijfsintern netwerk tegen intern en extern misbruik. Enkele begrippen met betrekking tot modems toelichten.

2.2.3.2

2.2.3.3

2.2.3.4

2.2.3.5 2.2.3.6 2.2.3.7

2.2.3.8

2.2.3.9

2.2.3.10

2.2.3.11

2.2.3.12


15

Stuurorgaan of controller.

Scanner. OCR (Optical Character Recognition). Computerfax. Bijvoorbeeld slechte verbinding van een randapparaat, vervangen van een defecte muis of schijfeenheid, ... Bijvoorbeeld muis, printer, grafische kaart, netwerkkaart (telkens bij voorkeur via plug and play).

Computer in netwerk versus standalone-pc. Intranet. Netwerkcomputer versus standalone-computer.

Protocol. Bandbreedte. Bijvoorbeeld Ethernet, hub, coaxiale bekabeling, UTP, netwerkkaart.

Kiesverbinding versus vaste verbinding. Analoge communicatie versus digitale communicatie (onder meer ISDN). Bijvoorbeeld het Internet. Provider. Bijvoorbeeld firewall.

Bijvoorbeeld snelheid, foutencorrectie, compressie.


2.2.3.13

De nodige hardware en software installeren om een pc op een wereldwijd netwerk aan te sluiten.

2.2.4

Omgaan met computerapparatuur

2.2.4.1

Zorgzaam omgaan met een computer, randapparatuur en gegevensdragers. Alert zijn voor de milieu-effecten van computergebruik en spontaan voorzorgsmaatregelen nemen.

2.2.4.2

2.2.4.3

Bijvoorbeeld papier- en inkt- of tonerverbruik inperken, voorlopige versies op het scherm beoordelen in plaats van op papier afdrukken, energiebesparende functies van apparaten (bijvoorbeeld beeldscherm en printer) inschakelen, ... Bijvoorbeeld zithouding, afstand tot het scherm, plaats van het klavier, positie van de handen, ...

2.2.4.4

Enkele elementaire regels kennen en toepassen betreffende het ergonomisch correct gebruik van het computersysteem. De belangrijkste componenten opnoemen die de performantie van een pc bepalen, en het relatieve belang van elke component afwegen voor concrete situaties.

2.3

Pedagogisch-didactische wenken en didactische middelen

2.3.1

Het heeft geen enkele zin encyclopedische kennis van termen en begrippen na te streven. Elke term en elk begrip wordt uitsluitend in een functionele context gehanteerd en toegelicht. Bij de uitleg van termen en begrippen legt de leraar de klemtoon op de wijze waarop deze van belang zijn voor het correct en optimaal functioneren van de toepassing waarmee de leerling werkt. De leerling moet deze termen en begrippen kunnen aanwenden om nieuwe informatie te begrijpen en om over een bepaald probleem een oordeel uit te spreken.

2.3.2

Het is zeer sterk aanbevolen de lessen over computerconfiguratie te spreiden over beide leerjaren. Indien men deze materie als één groot blok behandelt, loopt men het risico dat de lessen te theoretisch zijn en dus demotiverend werken. Men kan daarom beter de hardwarematige en de softwarematige benadering van eenzelfde apparaat combineren, zodat de leerlingen niet alleen de theoretische aspecten vernemen, maar tegelijkertijd ook in de praktijk met het apparaat werken.

2.3.3

De websites van belangrijke hardwareconstructeurs en -leveranciers leveren een schat aan informatie over computerapparatuur. Interessante oefeningen bestaan er bijvoorbeeld in leerlingen op het Internet te laten opzoeken welke de specificaties zijn van actuele pc-aanbiedingen, de componenten van de eigen pc's op te zoeken, na te gaan of er nieuwe stuurprogramma's beschikbaar zijn voor de apparatuur in de computerklas, ... Sommige hardwareleveranciers bieden de mogelijkheid dat de klant zelf via het Internet een offerte samenstelt, waarbij de klant zelf de specificaties voor de apparatuur invult; de leraar kan dan bijvoorbeeld een reële bedrijfssituatie schetsen en de leerlingen vragen via het Internet een offerte samen te stellen en de prijs van de gewenste configuratie te genereren, eventueel bij verschillende leveranciers.


16


2.3.4

Het is waardevol indien de leraar beschikt over een verzameling (eventueel defecte) pccomponenten (kaarten, schijfeenheden, ...) als didactisch materiaal.

2.3.5

Door middel van demonstratieprogramma's kunnen de hardwarecomponenten van verschillende pc-configuraties met elkaar worden vergeleken. Dergelijke programma's kunnen van het Internet gedownload worden.

2.3.6

Bij het wijzigen van de systeeminstellingen van de pc moet men met de nodige omzichtigheid te werk gaan. Veiligheidshalve neemt men vooraf een back-up van de belangrijkste systeembestanden. Bovendien besteedt men vooral aandacht aan wijzigingen die vanuit functioneel standpunt zinvol zijn. Het heeft weinig zin om alle systeeminstellingen systematisch te overlopen.


17


3

3.1

WERKEN MET PROGRAMMATUUR

Beginsituatie

De leerlingen hebben in de 2de graad Handel TSO en Handel-talen TSO reeds gewerkt met de belangrijkste kantoortoepassingen (tekstverwerking, rekenblad, gegevensbeheer) en kunnen deze reeds vlot en efficiënt hanteren om eenvoudige problemen op te lossen. Ze zijn vertrouwd met een grafisch besturingssysteem, beschikken over de basisvaardigheid in het tienvingerblind typen en maken vlot gebruik van de muis. In de derde graad wordt op deze voorkennis voortgebouwd. De leerlingen zijn tevens reeds geconfronteerd met het ontwerpen en beschrijven van oplossingen aan de hand van algoritmen. Ze kennen de methode van de stapsgewijze verfijning (top-down) en de controlestructuren opeenvolging (sequentie), keuze (selectie) en herhaling (iteratie). Ze hebben geleerd oplossingen uit te voeren en te controleren. Deze voorkennis is echter in principe beperkt tot objectvrije omgevingen. Ze hebben geen voorkennis betreffende gegevens of gegevensstructuren. Leerlingen die uit andere studierichtingen instromen en niet over deze voorkennis beschikken, dienen via zelfstudie of speciale lessen deze voorkennis zo snel mogelijk op te bouwen. Ook indien relatief veel leerlingen instromen uit andere studierichtingen, is het niet aanvaardbaar dat in de 3de graad een belangrijk deel van de lessen besteed wordt aan het verwerven van de voorkennis van de 2de graad. In het leerplan van de 2de graad wordt sterk de klemtoon gelegd op het verwerven van vaardigheden en attitudes die niet tijds- of pakketgebonden zijn, maar die wel overdraagbaar zijn naar andere systemen en contexten. Omwille van het grote belang van deze vaardigheden en attitudes, dient in de derde graad opnieuw de klemtoon te liggen op het verwerven ervan. Ze worden opgesomd in het hoofdstuk Pakketoverschrijdende leerplandoelstellingen en leerinhouden.

3.2


Leerinhouden

3.2.1

Pakketoverschrijdende leerplandoelstellingen en leerinhouden Pakketoverschrijdende leerplandoelstellingen en leerinhouden moeten bij het werken met elke softwarecomponent worden nagestreefd.

Basisattitudes 3.2.1.1

Spontaan, vlot en efficiënt gebruikmaken van beschikbare documentatiebronnen bij de realisatie van een oplossing.

3.2.1.2

Bij het realiseren van een oplossing efficiëntie nastreven. Zorg dragen voor een goede naamgeving teneinde de duidelijkheid en de aanpasbaarheid van een oplossing te verhogen.

3.2.1.3


18

Onder meer (naar gelang van de situatie) on-linehelp, softwarehandleiding, leerboek, BIN-brochure, eigen notities, nieuwsgroepen op het Internet, ...


3.2.1.4

3.2.1.5

3.2.1.6 3.2.1.7

3.2.1.8 3.2.1.9

Bij het realiseren van een oplossing defensieve oplossingswijzen nastreven en anticiperen op toekomstige evoluties in de probleemstelling. Bij het realiseren van een oplossing waar nodig consistentie en eenvormigheid nastreven en normen respecteren. Aandacht besteden aan een esthetisch verantwoorde en doeltreffende vormgeving. Zelfredzaamheid en zelfreflectie (metacognitie) ontwikkelen teneinde zelfstandig oplossingen te realiseren. Doorzettingsvermogen ontwikkelen bij het zoeken naar en realiseren van een oplossing. Alert zijn voor verlies en beschadiging van gegevens en spontaan voorzorgsmaatregelen nemen.

Onder meer BIN-norm NBN Z01-002, huisstijl, briefschikking. In het bijzonder wat (combinaties van) kleuren betreft. Helpfunctie. Documentatiebronnen.

Bijvoorbeeld virusprotectie, back-up, ...

Werken met een softwarepakket 3.2.1.10

3.2.1.11

3.2.1.12 3.2.1.13

3.2.1.14 3.2.1.15

3.2.1.16

3.2.1.17 3.2.1.18

3.2.1.19

Zich op vlotte en efficiënte wijze bedienen van de meest courante interactiemogelijkheden bij het gebruik van een softwarepakket. De elementen van de werkomgeving in functie van de eigen wensen en noden kiezen en aanpassen. Spontaan, vlot en efficiënt gebruikmaken van de on-linehelp. Spontaan, vlot en efficiënt gebruikmaken van de begeleiding die het softwarepakket biedt voor het uitvoeren van deeltaken. Vlot en efficiënt navigeren binnen de organisatiestructuur van een gegevensdrager. Zich in bekende en minder bekende situaties binnen het softwarepakket oriënteren aan de hand van schermaanduidingen. De actieve entiteiten herkennen en vaststellen welke acties ondernomen kunnen worden. Bekende en minder bekende mogelijkheden van het softwarepakket gericht exploreren om een oplossing te realiseren. Inzichtelijk werken met statische en dynamische gegevensoverdracht. Een kritische instelling ontwikkelen t.a.v. de resultaten van bepaalde bewerkingen, deze controleren en zo nodig corrigeren. Gegevens beveiligen tegen ongeoorloofd gebruik.


19

Onder meer splitsen van vensters, inen uitzoomen, ... Werkbalken, menu's, sneltoetsen.

Bijvoorbeeld wizards, coaches.

Statusbalk. Meldingen. Foutmeldingen.

Importeren, koppelen, converteren. Onder meer spellingcontrole, formules testen aan de hand van goedgekozen testgegevens. Bijvoorbeeld documenten, formulieren, tabellen, ...


Probleemoplossend werken 3.2.1.20

3.2.1.21

3.2.1.22

3.2.1.23

3.2.1.24 3.2.1.25

3.2.1.26

3.2.1.27

3.2.1.28

Een verantwoorde keuze maken uit de beschikbare programmatuur voor het efficiënt realiseren van de oplossing van een gegeven probleem. Ongeacht de eenvoud of de complexiteit van een probleem, een analyse maken en vooraleer tot het gebruik van de toepassingsprogrammatuur over te gaan, minimaal voor zichzelf het principe van een oplossing formuleren. Een gegeven probleem zo nodig opsplitsen in deelproblemen, voor elk deelprobleem de meest geschikte toepassingsprogrammatuur kiezen en gebruiken, en de deeloplossingen integreren tot een werkzaam geheel. De fasen die doorlopen moeten worden bij het oplossen van een probleem opnoemen en omschrijven.

Uitgaande van een probleemstelling een eenvoudige oplossing realiseren. De begrippen top-down en bottom-up omschrijven en enkele voor- en nadelen van deze ontwikkelmethodes opnoemen. Een systeem met een duidelijke en overzichtelijke structuur opbouwen, en daarbij zowel top-down- als bottom-up-elementen gebruiken. Voor een gegeven probleem de vereiste gegevensstructuren en objecten omschrijven en implementeren. Oplossingen documenteren met het oog op onderhoud en uitbreiding.

Functionaliteit van de gebruikte softwarepakketten.

Probleemdefinitie, functionele en technische analyse, implementeren, oplossing in schemavorm, coderen in een programmeertaal, testen, documenteren, onderhouden.

Top-down, bottom-up.

Ontwikkelen op basis van objecten.

Werken in een omgeving met objecten 3.2.1.29

3.2.1.30

3.2.1.31 3.2.1.32

De begrippen object, eigenschap en methode omschrijven en hun betekenis uitleggen voor een omgeving met objecten. Het begrip gebeurtenis omschrijven en zijn betekenis uitleggen voor een omgeving met objecten. Eigenschappen van een object kennen, interpreteren en aanpassen. Inzicht verwerven in de objecthiërarchie van de omgeving waarin gewerkt wordt.


20

Object, eigenschap, methode.

Gebeurtenis.

Objecthiërarchie.


Werken met macro's 3.2.1.33

3.2.1.34

3.2.2

Bestaande macro's uitvoeren binnen diverse componenten van een geïntegreerd softwarepakket. Een macro ontwerpen om een eenvoudige taak te automatiseren. Een macro aanpassen.

Macro's, onder meer binnen gegevensbeheer, rekenblad.

Systeembeheer

In dit leerplanonderdeel moeten tevens de pakketoverschrijdende leerplandoelstellingen en leerinhouden (blz. 18) worden nagestreefd.

Systeemprogrammatuur 3.2.2.1

3.2.2.2 3.2.2.3

3.2.2.4

3.2.2.5 3.2.2.6 3.2.2.7

3.2.2.8 3.2.2.9

3.2.2.10 3.2.2.11

3.2.2.12

De functie van een uitbatingssysteem omschrijven, weten dat er verschillende bestaan en er enkele noemen. De functie van stuurprogramma's en hun relatie met hardwarecomponenten omschrijven. Inzicht verwerven in de instellingen van de pc-configuratie en deze instellingen hanteren voor optimaal gebruik. Het nut van snelkoppelingen inzien. Snelkoppelingen creëren, aanpassen en verwijderen. De logische organisatie van een harde schijf beheren. Een harde schijf beheren en onderhouden. Orde, systematiek en transparantie nastreven binnen de organisatiestructuur van een externe gegevensdrager. De functie van een afdrukwachtrij toelichten. Een afdrukwachtrij manipuleren. Kleine aanpassingen aanbrengen in de configuratie van enkele geïnstalleerde randapparaten. Inzicht hebben in het installeren, updaten en desinstalleren van een softwarepakket. Foutsituaties en bijbehorende foutboodschappen interpreteren en gepaste acties ondernemen om de problemen op te lossen. Eenvoudige problemen bij een pc herkennen en oplossen.


21

Bijvoorbeeld Windows, Unix, Mac OS, ...

Onder meer beeldscherm, beveiliging, modem, muis, netwerk, printer, systeem, configuratiebestanden. Snelkoppeling.

Mappen en bestanden creëren, kopieren, verplaatsen, verwijderen. Reservekopie maken en terugzetten. Defragmenteren.

Afdrukwachtrij. Bijvoorbeeld beeldscherm, muis, printer, ...

Bijvoorbeeld problemen in de opstartprocedure, slechte sectoren op de harde schijf, randapparaat slecht geïnstalleerd, gebruiker kan zich niet aanmelden, ... Boekhouden-informatica 4 uur (+ 1 uur) 3de graad TSO

3.2.2.13

Inzicht verwerven in het toekennen van rechten betreffende programmatuur en gegevens. Verschillende gebruikersprofielen beheren. Instellingen associëren met gebruikers.

Bijvoorbeeld creëren, aanpassen en verwijderen van gebruikersprofielen, toekennen van rechten, instelling van beveiligingen, aanmeldingsprocedure, aangepast bureaublad, aangepast startmenu.

Communicatie en netwerken 3.2.2.14

3.2.2.15

3.2.2.16

3.2.2.17

3.2.2.18

3.2.2.19

3.2.2.20 3.2.2.21 3.2.2.22

3.2.2.23

3.2.2.24

3.2.2.25

Het onderscheid tussen een servergestuurd netwerk en een evenknienetwerk (peer-topeer) toelichten. De organisatie van programma's en gegevens in een cliënt/servernetwerk toelichten. Inzicht verwerven in de efficiënte installatie en gebruik van gedeelde toepassingen en bestanden. De betekenis van gebruikersnamen, gebruikersgroepen, wachtwoorden en toegangsrechten toelichten. Werken in een netwerk.

Het delen van geheugenmedia en randapparatuur door verschillende gebruikers toelichten. Gebruikmaken van gedeelde geheugenmedia en randapparatuur. Het begrip vergrendeling en de betekenis ervan voor de gebruiker toelichten, en gepast reageren op boodschappen die betrekking hebben op de toegang tot vergrendelde bestanden of records. Een netwerkkaart softwarematig installeren in een eenvoudige context. Een pc softwarematig op een bestaand netwerk aansluiten. Een printer softwarematig op een bestaand netwerk aansluiten en toegankelijk maken voor verscheidene gebruikers. Een verbinding met een wereldwijd netwerk realiseren op een pc die daartoe van de nodige hardware en software voorzien is. De configuratie van een eenvoudig netwerk in beperkte mate aanpassen. Alert zijn voor misbruik en permanent zorg dragen voor de beveiliging van het eigen netwerk tegen misbruik door derden.


22

Servergestuurd netwerk. Peer-to-peernetwerk Cliënt/servernetwerk.

Gebruikersnaam, gebruikersgroep, wachtwoord, toegangsrecht. Onder meer inen uitloggen in een netwerk, het eigen wachtwoord wijzigen, een boodschap versturen naar een netwerkgebruiker of een gebruikersgroep. Onder meer gedeelde schijfruimte, gedeelde bestanden, gedeelde cd-rom en gedeelde printers. Bestandsvergrendeling en recordvergrendeling.

Bijvoorbeeld het Internet.

Bv. een nieuwe gebruiker creëren, gebruiks- en toegangsrechten instellen, een eenvoudig programma installeren. Onder meer verantwoorde keuze van gebruikersnaam en wachtwoord.


3.2.3

Gegevensbeheer In dit leerplanonderdeel moeten tevens de pakketoverschrijdende leerplandoelstellingen en leerinhouden (blz. 18) worden nagestreefd. Relationele databank

3.2.3.1 3.2.3.2 3.2.3.3 3.2.3.4 3.2.3.5 3.2.3.6

3.2.3.7

3.2.3.8 3.2.3.9

3.2.3.10 3.2.3.11

Het begrip relationele databank omschrijven en het belang van relaties toelichten. Enkele kenmerken van een relationeel model toelichten. Een relationele databank opbouwen en beheren. De betekenis van de data dictionary toelichten. Het begrip referentiële integriteit verduidelijken. Voor een gegeven administratieve probleemstelling een correcte gegevensstructuur ontwerpen. De belangrijkste veldtypes kennen en toepassen. Veldnamen en veldtypes efficiënt en correct vastleggen. Het belang van een primaire sleutel inzien en voor een tabel op verantwoorde wijze een primaire sleutel kiezen en vastleggen. Inzicht hebben in de functie en het nut van indexen. De eigenschappen van tabellen en velden kennen, interpreteren en aanpassen.

Relationele databank. Onder meer normalisatie.

Data dictionary. Referentiële integriteit Gegevensstructuren en onderlinge relaties. Veldtypes, onder meer tekst, numeriek, datum, tijd, ja/nee, memo, OLE, hyperlink.

Primaire sleutel.

Query's 3.2.3.12 3.2.3.13

3.2.3.14

3.2.3.15 3.2.3.16

Een gegevensbank bevragen met behulp van efficiënte query's. Gegevens uit één of meer tabellen opzoeken en rangschikken door gebruik te maken van selectiecriteria. De belangrijkste functies en operatoren kennen en gebruiken om gegevens uit een tabel op de gewenste manier voor te stellen of er bepaalde berekeningen mee te maken. Statistische berekeningen op een tabel uitvoeren. Gegevens groepsgewijze aan een tabel toevoegen, in een tabel wijzigen of verwijderen, of naar een andere tabel overhevelen.


23

Query's. Filters. Selectie- en parameterquery's. Tabellen koppelen via query's. Functies. Berekende velden.

Statistische query's. Kruistabelquery's. Actiequery's: query's voor het toevoegen, bijwerken en verwijderen van gegevens of voor het aanmaken van een tabel.


3.2.3.17

3.2.3.18

3.2.3.19

Alert zijn voor de risico's die het onzorgvuldig gebruik van actiequery's met zich meebrengen en gepaste voorzorgsmaatregelen nemen. Eigenschappen van een query en van zijn deelobjecten kennen, interpreteren en aanpassen. Aan de hand van gegeven query's inzicht verwerven in de onderliggende SQL-taal.

Reservekopie.

Eigenschappen.

Formulieren en rapporten 3.2.3.20

3.2.3.21

3.2.3.22 3.2.3.23

3.2.3.24

3.2.3.25 3.2.3.26

3.2.3.27 3.2.3.28

3.2.4

Op basis van een gegeven informatiebehoefte een formulier, rapport of etiket ontwerpen dat de nodige gegevens bevat om aan die behoefte te voldoen. Inzien dat een overzichtelijk gestructureerd formulier of rapport de gebruiksvriendelijkheid verhoogt. Een formulier, rapport of etiket ontwerpen en aanpassen. Gegevens uit een gegevenstabel op een heldere wijze voorstellen door een oordeelkundig gebruik van objecten. De verschillende objecten op een formulier of een rapport kennen en gebruiken. Gegevens van verscheidene gegevenstabellen in één formulier of rapport weergeven. De eigenschappen van een formulier en van een rapport, en de bijbehorende objecten kennen, interpreteren en aanpassen. Gegevens in een formulier of rapport ordenen. Grafische voorstellingen en geanalyseerde gegevens terugkoppelen naar een formulier of een rapport.

Formulieren, rapporten, etiketten.

Onder meer label, tekstvak, keuzerondje, groepsvak, wisselknop, keuzelijst, aankruisvakje, opdrachtknop. Onder meer hoofd- en subformulieren, hoofd- en subrapporten. Eigenschappen.

Rangschikken en groeperen.

Rekenblad In dit leerplanonderdeel moeten tevens de pakketoverschrijdende leerplandoelstellingen en leerinhouden (blz. 18) worden nagestreefd. Bewerkingen in een rekenblad

3.2.4.1 3.2.4.2 3.2.4.3

De verschillende soorten gegevens in een rekenblad onderscheiden. Bij berekeningen met tussenresultaten de verschillende niveaus herkennen. Een samenvattend werkblad realiseren (zonder brongegevens).


24

Brongegevens versus resultaatgegevens. Referentiegegevens (titels e.d.).

Overzicht maken.


3.2.4.4

3.2.4.5 3.2.4.6

3.2.4.7

Het nut van het gebruik van gegevensreeksen bij de invoer van vaste gegevens inzien en toepassen. Ingebouwde functies opzoeken en gebruiken. Gevorderde functies in een expressie gebruiken en het resultaat interpreteren.

3.2.4.13 3.2.4.14

Het nut van cel- en bereiknamen omschrijven en dergelijke namen gebruiken. Een bestaand werkblad op efficiënte wijze actualiseren. Elementen van een rekenblad beschermen tegen ongewenste veranderingen. Gegevens uit een gegevenstabel analyseren met behulp van een rekenbladprogramma. Omschrijven in welke gevallen het nuttig is eigen invoerreeksen te creëren, dergelijke reeksen definiëren en gebruiken. Nieuwe functies met behulp van de begeleiding correct invoeren. Matrixformules gebruiken. Een kruistabel maken.

3.2.4.15

Een kruistabel aanpassen.

3.2.4.16

Eéndimensionale en tweedimensionale 'Watals?'-analyses opstellen.

3.2.4.8 3.2.4.9 3.2.4.10 3.2.4.11

3.2.4.12

Bijvoorbeeld reeksen van gehele getallen, weekdagen, datums, maanden, kwartalen, ... Formules opstellen. Onder meer functies uit de financiële algebra, logische functies, zoekfuncties, datumfuncties, ... Cel- en bereiknamen.

Werkblad beveiligen. Grafiek beveiligen. Werkmap beveiligen.

Zelfgedefinieerde invoerreeksen.

Bijvoorbeeld functies opbouwen met een wizard of coach. Matrixformules. Kolomveld, rijveld, paginaveld en gegevensveld instellen. Gegevens verwijderen uit of toevoegen aan een kruistabel. Bewerking op gegevensveld veranderen. 'Wat-als?'-analyse.

Grafieken 3.2.4.17

3.2.4.18 3.2.4.19

3.2.4.20 3.2.4.21

Verschillende soorten grafieken gebruiken en omschrijven voor welke toepassingen ze geschikt zijn. De verschillende componenten van een grafiek oordeelkundig opmaken. Bestaande grafieken wijzigen, onder meer gegevensreeksen toevoegen en verwijderen, grafiektype, lay-out of legende wijzigen. Commentaar op de grafiek aanbrengen, opmaken en wijzigen. Gegevens uit een gegevenstabel grafisch voorstellen via een rekenbladprogramma.

Bijvoorbeeld combinatie-, 3D-, radaren ringgrafieken. Onder meer schaalverdeling, titels, legende, ...

Onder meer tekstvakken, pijlen, ...

Werkbladen 3.2.4.22 3.2.4.23

Op basis van de brongegevens berekeningen maken in andere werkbladen. Werkbladen groeperen om gemeenschappelijke bewerkingen uit te voeren. Werkbladen met dezelfde opbouw als groep bewerken.


25

Werkbladen koppelen.


3.2.4.24

Efficiënt werken met omvangrijke werkbladen.

3.2.4.25

Omvangrijke werkbladen op verzorgde wijze afdrukken op verschillende pagina's. Het nut van het werken met sjablonen en standaardwerkbladen inzien en toepassen. Van meerdere werkbladen met dezelfde opbouw samenvattende informatie berekenen.

3.2.4.26 3.2.4.27

Onder meer inen uitzoomen, titels blokkeren, vensters splitsen, filters en rangschikking toepassen. Werkblad afdrukken. Rij- en kolomtitels. Doorlopende paginanummering. Sjablonen en standaardwerkbladen.

Wiskundige en statistische analyses 3.2.4.28 3.2.4.29

3.2.5

Scenario's opstellen om beleidsbeslissingen voor te bereiden. Eenvoudige problemen uit de lineaire programmatie oplossen.

Scenario's. Doelzoeken.

Communicatie en netwerken In dit leerplanonderdeel moeten tevens de pakketoverschrijdende leerplandoelstellingen en leerinhouden (blz. 18) worden nagestreefd.

3.2.5.1

Enkele professionele mogelijkheden van een wereldwijd netwerk voor overheid en bedrijfswereld toelichten. Elektronisch publiceren

3.2.5.2

3.2.5.3 3.2.5.4 3.2.5.5

3.2.5.6

3.2.5.7 3.2.5.8

Een gegeven document omzetten in een goed gestructureerde elektronische publicatie. Nieuwe pagina's maken. Bestaande pagina's aanpassen. De tekst van een elektronische publicatie invoeren, opmaken en aanpassen. Gegevens uit een ander pakket inlassen in de publicatie. Verwijzingen tussen pagina's in een elektronische publicatie creëren, aanpassen en verwijderen. Een aantal pagina's op een website onderhouden en spontaan actualiseren. Een elektronische publicatie effectief beschikbaar stellen voor een ruimer publiek door de bestanden op een geschikte server te installeren.


26

Bijvoorbeeld webpagina's op het Internet of een intranet in HTML-opmaak.

Bijvoorbeeld een tekstfragment, een grafiek, een lijst gegevens, een gescand beeld, een foto, ... Bijvoorbeeld links tussen webpagina's.

Bijvoorbeeld op het Internet of een intranet.


Elektronische post 3.2.5.9

3.2.5.10

Inzien dat elektronische post een vorm van asynchrone communicatie is en de gevolgen hiervan voor de gebruiker omschrijven. Berichten via elektronische post verzenden.

3.2.5.11

Berichten via elektronische post ontvangen en verwerken.

3.2.5.12

Het nut van compressie en zelfextractie voor het verzenden van grote bestanden inzien. Bestanden comprimeren, decomprimeren en zelfextraherend maken. Het nut van het uitwisselen van gegevens via nieuwsgroepen inzien.

3.2.5.13

Elektronische post.

Onder meer een bericht met een aangehecht bestand versturen via elektronische post, zowel binnen het bedrijf als via een wereldwijd netwerk. Onder meer berichten opvragen en het aangehecht bestand verwerken; antwoorden op een binnengekomen bericht; een binnengekomen bericht doorsturen naar een andere bestemmeling (forwarding). Comprimeren, decomprimeren, zelfextractie.

Nieuwsgroepen.

Informatie zoeken en raadplegen 3.2.5.14

3.2.5.15 3.2.5.16

3.2.5.17

De functie en het gebruik van een pakket voor het raadplegen van gegevens op een wereldwijd netwerk toelichten. Efficiënt doelgericht zoeken op een wereldwijd netwerk. De hiërarchische adresstructuur op een wereldwijd netwerk toelichten, interpreteren en hanteren. Bestanden halen van of sturen naar een externe server via een wereldwijd netwerk.

Bijvoorbeeld een webbrowser.

Bijvoorbeeld met behulp van een zoekrobot. Bijvoorbeeld een URL.

Bijvoorbeeld een ftp-server.

Andere toepassingen 3.2.5.18

Enkele specifieke communicatietoepassingen (al dan niet via een wereldwijd netwerk) toelichten en toepassen.

3.2.6

Werken met een programmeeromgeving

Bijvoorbeeld elektronisch bankieren, computerfaxen, irc, ...

In dit leerplanonderdeel moeten tevens de pakketoverschrijdende leerplandoelstellingen en leerinhouden (blz. 18) worden nagestreefd. 3.2.6.1

De begrippen variabele en constante omschrijven en in een toepassing gebruiken.

3.2.6.2

De belangrijkste typen variabelen opnoemen en in een toepassing gebruiken.


27

Constanten en variabelen. Type, bereik, levensduur. Gewone variabelen, objectvariabelen.


3.2.6.3 3.2.6.4 3.2.6.5 3.2.6.6 3.2.6.7

3.2.6.8

De begrippen declaratie en initialisatie verklaren en toepassen. Rekenkundige, logische en relationele operatoren gebruiken in expressies. Objecteigenschappen en -methoden gebruiken in programmacode. De controlestructuren onder de vorm van programmacode noteren en gebruiken. Ingebouwde functies in een programma gebruiken.

Operatoren. Expressies. Instructieset. Sequentie, selectie, iteratie. Onder meer wiskundige functies, datum- en tijdfuncties, omzettingen, tekstbewerkingen. Zelfgedefinieerde functies.

3.2.6.21

Zelf functies definiëren, implementeren en gebruiken. Via programmacode reageren op gebeurtenissen. Geïndiceerde variabelen declareren en in een programma toepassen. De functie van een editor, een compiler, een linker en een debugger omschrijven. Het begrip run-time omschrijven. Gebruikmaken van een editor, een compiler, een linker en een debugger. Een menugestuurd systeem ontwerpen. Procedures en functies zodanig schrijven dat ze herbruikbaar zijn. Gebruikmaken van bestaande procedures en functies en deze eventueel aanpassen. Herbruikbare procedures en functies groeperen in bibliotheken. Door het systeem programmacode laten genereren en manueel ingrijpen in de gegenereerde code. Technieken toepassen om te zoeken, te bladeren, te sorteren, te filteren, ... Gegevens lezen uit en schrijven naar een extern bestand. Een programma documenteren met behulp van een zelf ontworpen en gerealiseerd helpmenu. Klassen opbouwen en gebruiken.

3.3


3.2.6.9 3.2.6.10 3.2.6.11

3.2.6.12 3.2.6.13 3.2.6.14 3.2.6.15 3.2.6.16 3.2.6.17

3.2.6.18 3.2.6.19 3.2.6.20

Gebeurtenis. Gebeurtenisprocedures. Rijen en tabellen (arrays). Editor, compiler, linker, debugger. Run-time.

Onder meer parameters. Procedures en functies. Bibliotheken. Ingrijpen in code gegenereerd door een wizard, coach, opnamemacro, ...

Objectgeoriënteerd programmeren.

3.3.1

Pakketoverschrijdende leerplandoelstellingen en leerinhouden

3.3.1.1

Onder pakketoverschrijdende leerplandoelstellingen en leerinhouden worden in deze context de doelstellingen en de inhouden verstaan die betrekking hebben op het werken met programmatuur, maar die niet aan één bepaalde softwarecomponent gebonden zijn. Deze doelstellingen en inhouden moeten dus worden nagestreefd in elke les over programmatuur, ongeacht het pakket waarmee wordt gewerkt.


28


3.3.1.2

De transfer van de aangeleerde vaardigheden van de ene softwarecomponent naar de andere en van het ene softwarepakket naar het andere moet expliciet worden nagestreefd.

3.3.1.3

De nadruk moet liggen op het taakgericht werken en op het leren oplossen van problemen met behulp van een softwarepakket, eerder dan op de kennismaking met of het aanleren van een bepaald softwarepakket. Daartoe wordt uitsluitend gebruik gemaakt van administratieve en bedrijfsgerichte toepassingen. De leerlingen moeten in staat zijn bedrijfseconomische problemen op te lossen en vast te stellen welke softwarecomponenten en welke objecten nodig zijn om het probleem op te lossen en de oplossing te automatiseren. Een pakketgerichte benadering, waarbij de leerlingen leren werken met alle mogelijke snufjes van een softwarepakket, moet vermeden worden, omdat dergelijke vaardigheden te snel verouderen.

3.3.1.4

Het probleemoplossend werken met toepassingsprogrammatuur wordt niet bevorderd door leerlingen kant en klare oplossingen te laten invoeren. De leerlingen moeten zelf een analyse maken van (meestal eenvoudige) problemen en uitzoeken op welke manier de oplossing gerealiseerd moet worden. Daarbij moeten ze zoveel mogelijk gebruikmaken van de hulpmiddelen die het programma hen biedt: generatoren, on-linehelp.

3.3.1.5

Ook indien de toepassingspakketten door verschillende leraren onderwezen worden, moet de verwerving van pakketoverschrijdende vaardigheden en attitudes binnen de verschillende pakketten synchroon en convergent verlopen, en een naadloze integratie tussen de verschillende toepassingen tot stand komen. Het is dus zeer belangrijk dat de nodige afspraken worden gemaakt en dat alle betrokken leraren voldoende op de hoogte zijn van elk leerplanonderdeel, ook de leerplanonderdelen die ze zelf niet geven.

3.3.1.6

De leerlingen moeten spontaan aandacht opbrengen voor een verzorgde, smaakvolle en aantrekkelijke presentatie. Daarbij moeten ze steeds aandacht hebben voor het eindproduct: welke is de doelgroep? Is het eindproduct bedoeld voor afdruk op papier of voor een presentatie? Kunnen kleuren gebruikt worden?

3.3.1.7

Indien naast een Engelse term een correcte, gangbare Nederlandse term bestaat, dient men daaraan de voorkeur te geven. Sommige Engelse termen hebben hun vaste plaats in het Nederlands verworven. Het kan nuttig zijn van een aantal Nederlandse termen de Engelse vertaling te kennen. Het VVKSO heeft een Spellinggids Informatica samengesteld die hierbij behulpzaam kan zijn (zie hoofdstuk 9, Bibliografie, blz. 40).

3.3.2

Systeembeheer

3.3.2.1

De informaticacoördinator kan een logboek bijhouden van problemen die optreden in de computerklassen. Deze problemen kunnen worden voorgelegd aan de leerlingen Boekhouden-informatica. Ze moeten in staat zijn oplossingen voor te stellen en deze te vergelijken met de oplossingen die de informaticacoördinator aangebracht heeft.

3.3.2.2

Leerlingen kunnen onder begeleiding belast worden met sommige taken van systeembeheer in de computerklassen. Dit gebeurt onder toezicht van de informaticacoördinator. Als hulpmiddel kan de leraar bijvoorbeeld een controlelijst samenstellen aan de hand waarvan de pc's onderzocht worden en waarop de behandelde punten (zo nodig na herstelling) afgevinkt worden. Een ander hulpmiddel kan een logboek zijn van de problemen die opgetreden zijn en van de oplossingen die de leerlingen uitgevoerd hebben.


29


3.3.3

Gegevensbeheer

3.3.3.1

Het verdient aanbeveling de leerlingen de gegevensverwerking in een bedrijf te laten bestuderen (bijhouden van adressen van klanten, van de voorraad, van leveranciers, ...). Dit veronderstelt dat de leerlingen op bedrijfsbezoek gaan. Een bedrijfsbezoek moet op voorhand grondig voorbereid worden en de verwerking achteraf moet goed opgevolgd worden.

3.3.3.2

De leraar moet erop toezien dat de leerlingen voldoende methodisch te werk gaan, bijvoorbeeld dat ze de tabellen nauwkeurig op punt stellen vooraleer ze formulieren, rapporten en query's ontwikkelen, dat ze aandacht opbrengen voor de referentiële integriteit, enzovoort.

3.3.3.3

Het is aanbevolen de leerlingen een referentiekader met de verschillende stappen van de analyse aan te bieden en hen te leren dit referentiekader systematisch te hanteren als oplossingsmodel.

3.3.3.4

Indien men voorbeeldbestanden gebruikt met de persoonsgegevens van geïdentificeerde of identificeerbare personen, is de wet op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens van toepassing ('privacywet'). Het is wettelijk niet toegelaten te werken met de bestanden van de leerlingen of de leraren van de school. In dat geval kan men de gegevens vooraf onherkenbaar maken, bijvoorbeeld door alle velden die identificeerbare gegevens bevatten, in een willekeurige volgorde tot nieuwe records te hergroeperen, zodat de familienaam van persoon A gekoppeld wordt aan de voornaam van persoon B, de straat van persoon C, het telefoonnummer van persoon D, ...

3.3.3.5

Aansluitend bij het behandelen van gegevensbeheer kunnen macro's en programmeren in die omgeving worden behandeld.

3.3.4

Rekenblad

3.3.4.1

Veel oefeningen en de bedrijfsgerichte problemen kunnen worden ontleend aan andere vakken, bijvoorbeeld financiële algebra, statistiek, boekhouden, handelsrekenen, ...

3.3.4.2

Aansluitend bij het behandelen van het rekenblad kunnen macro's en programmeren in die omgeving worden behandeld.

3.3.4.3

Het is aanbevolen de leerlingen een referentiekader met de verschillende stappen van de analyse aan te bieden en hen te leren dit referentiekader systematisch te hanteren als oplossingsmodel.

3.3.5

Communicatie en netwerken

3.3.5.1

Het opstellen van een elektronische publicatie geschiedt bij voorkeur in nauwe samenwerking met de taalvakken.

3.3.5.2

Het is waardevol de voorkennis van de leerlingen betreffende het Internet en het gebruik ervan thuis, in de bibliotheek e.d. te betrekken bij de les.

3.3.5.3

Het Internet vormt een uitstekend instrument voor de integratie van de informatica met de andere vakken. De opdrachten zouden dan best vanuit de andere vakken worden aangereikt.


30


3.3.6

Werken met een programmeeromgeving

3.3.6.1

Er moet voldoende aandacht uitgaan naar het bijeenbrengen van verschillende afzonderlijk ontworpen onderdelen tot een groter, werkzaam en betrouwbaar geheel.

3.3.6.2

Indien verschillende onderdelen van een systeem afzonderlijk ontworpen worden, is een goede documentatie onontbeerlijk. De leraar dient hierop van meet af aan de aandacht te vestigen.


31


4

4.1

GEÏNTEGREERDE ACTIVITEITEN – TAAKGERICHT WERKEN

Beginsituatie

De geïntegreerde activiteiten hebben tot doel de leerlingen de gelegenheid te bieden hun kennis, vaardigheden en attitudes met betrekking tot het gebruik van apparatuur en programmatuur te integreren tot één functioneel geheel.

4.2


4.2.1

Op vlotte en efficiënte wijze omgaan met apparatuur en de belangrijkste programmatuur teneinde eenvoudige maar realistische taken accuraat en binnen een vooropgestelde tijdslimiet af te werken. Bij het realiseren van oplossingen spontaan aandacht opbrengen voor een aangepaste en verzorgde vormgeving, en voor conformiteit met normen en met huisstijl. Bij het realiseren van oplossingen spontaan aandacht opbrengen voor overwegingen van performantie, gebruiksgemak en kostprijs. Bij het realiseren van oplossingen transparantie nastreven, en spontaan aandacht opbrengen voor de onderhoudbaarheid van de oplossing en voor de herbruikbaarheid van deeloplossingen. In groep werken aan de realisatie van oplossingen. Deeloplossingen gerealiseerd door verschillende leden van de groep integreren tot een werkzaam geheel. Bewust en oplossingsgericht omgaan met externe factoren zoals tijdsdruk, storingen in apparatuur en programmatuur, opgelegde aanpassingen in vorm of inhoud, wijzigingen tijdens de laatste minuten, ... Een zelfgemaakt systeem documenteren met het oog op hergebruik en onderhoud. Een werk realiseren waarbij het geïntegreerd gebruik van minimaal drie verschillende softwarecomponenten vereist is.

4.2.2

4.2.3

4.2.4

4.2.5

4.2.6

4.2.7 4.2.8


Leerinhouden

32


4.3


4.3.1

Bij het taakgericht werken in een context die reële bedrijfsomgevingen zoveel mogelijk benadert, worden de verworven kennis, vaardigheden en attitudes op vanzelfsprekende wijze geïntegreerd. De leerlingen hebben echter weinig ervaring in het zelfstandig, taakgericht werken aan een opdracht van een zekere omvang. De leraar zal hen derhalve voldoende moeten bijstaan.

4.3.2

De realisatie van de geïntegreerde proef veronderstelt op de eerste plaats een hechte samenwerking tussen de verschillende vakdisciplines en een ernstig overleg en samenwerking tussen de verschillende vakleraren voor de invulling van het concept. Tevens biedt een realiteitsnabije geïntegreerde proef de mogelijkheid om de inbreng van het bedrijfsleven te integreren in de schoolopleiding. Het vak TV Toegepaste informatica kan hier een waardevolle bijdrage bieden.

4.3.3

De zin voor groepswerk wordt bevorderd indien de leerlingen hun deeloplossingen onderling uitwisselen en vervolgens voortwerken op de deeloplossingen van hun medeleerlingen.

4.3.4

Bij het taakgericht werken kan men tijdwinst realiseren door leerlingen te laten voortwerken op beschikbare gegevenssets voor tekstverwerking, rekenblad, gegevensbeheer e.d., teneinde het tijdrovende typewerk te reduceren en de klemtoon te leggen op de integratie tussen de softwarecomponenten. Bovendien kan dit bijdragen tot de samenwerking en de teamgeest.


33


5

5.1

NIEUWE TENDENSEN EN ONTWIKKELINGEN

Beginsituatie

De ontwikkelingen in de informaticawereld gaan enorm snel. Wat de leerlingen in de 2e graad als nieuwe ontwikkelingen geleerd hebben, is wellicht na enkele jaren verouderd.

5.2


Leerinhouden

5.2.1

Aandacht opbrengen voor de hedendaagse evolutie van computerapparatuur en -programmatuur en deze situeren binnen het eigen referentiekader. Alert zijn voor nieuwe tendensen en ontwikkelingen en hun impact voor het persoonlijk werk en voor professionele contexten correct inschatten. Nieuwe en recente ontwikkelingen inzake communicatie en wereldwijde netwerken omschrijven en toelichten.

Bijvoorbeeld webfoon, video- en audiotoepassingen, radio-, tv- en filmdistributie, tele- of videoconferentie, Java, ...

5.2.2

5.2.3

5.3


5.3.1

Ten gevolge van de snelle evolutie binnen de informatica zal er geen gebrek zijn aan nieuwe tendensen en ontwikkelingen in computerapparatuur en -programmatuur en in de wijze waarop deze de bedrijfscontexten wijzigen. De leraar dient daarom voldoende aandacht te hebben voor de actualiteit, onder meer via vakliteratuur en populaire wetenschappelijke tv-programma's.

5.3.2

De leraar verweeft deze doelstellingen betreffende nieuwe tendensen en ontwikkelingen bij voorkeur met de overige leerplandoelstellingen.

5.3.3

Doelgerichte bedrijfsbezoeken zijn een zeer waardevolle werkvorm om nieuwe tendensen en ontwikkelingen te bestuderen. Deze werkvorm vereist echter een degelijke voorbereiding, waarbij met het bedrijf nauwkeurige en specifieke afspraken worden gemaakt over datgene waarmee men wil kennismaken. Onvoorbereide bedrijfsbezoeken zijn vrijblijvend en hebben weinig waarde. Het is eveneens noodzakelijk een grondige nabespreking te houden.

5.3.4

Het werken met advertenties, folders en artikels uit kranten en tijdschriften kan nuttig zijn. Het louter uitknippen en verzamelen van deze documenten heeft echter weinig waarde; de documenten dienen effectief besproken en geïnterpreteerd te worden.


34


6

6.1

MAATSCHAPPELIJKE EN ETHISCHE ASPECTEN

Beginsituatie

In de tweede graad hebben de leerlingen reeds in beperkte mate kennisgemaakt met een aantal maatschappelijk-ethische aspecten van de informatica. In de derde graad wordt hierop voortgebouwd. Omwille van het belang van de thematiek en de beperkte inlevingsmogelijkheden in de tweede graad, worden in de derde graad een aantal items hernomen en uitgebreid, en een aantal nieuwe toegevoegd.

6.2


6.2.1

Alert zijn voor het feit dat ontwikkelingen binnen de informatica een maatschappelijk-ethische dimensie kunnen inhouden. Bij de geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens respect opbrengen voor de persoonlijke levenssfeer. Een kritische reflex ontwikkelen ten aanzien van vergaring en gebruik van persoonsgegevens door derden. Informatie in externe databanken en in internationale netwerken kritisch beoordelen, de technische beveiliging en de auteursrechtelijke bescherming van de gegevens respecteren. Het begrip telewerken uitleggen, illustreren met enkele voorbeelden, en enkele voor- en nadelen zowel op technisch-organisatorisch als op maatschappelijk-economisch vlak toelichten. Bewust streven naar maatschappelijk-ethisch correct handelen inzake informaticaproblematieken binnen de eigen leefwereld.

6.2.2

6.2.3

6.2.4

6.2.5

6.2.6

6.2.7

Leerinhouden

Onder meer betekenis van het rijksregisternummer, voordelen en gevaren van het gebruik ervan.

Bijvoorbeeld inzake het kopiëren van software, teksten of beeldmateriaal, het verspreiden van virussen, het binnendringen in gegevensbanken, ...

De rol van informatie- en communicatietechnologie in onze samenleving correct inschatten en weten te relativeren. Het complementaire karakter van menselijke en machinale intelligentie correct duiden. Spontaan een kritische reflectie ontwikkelen over maatschappelijk-ethische aspecten van de informatica.


35


6.3


6.3.1

De leraar verweeft deze leerplandoelstellingen bij voorkeur met de overige leerplandoelstellingen.

6.3.2

Geschikte gelegenheden om de maatschappelijk-ethische problematiek ter sprake te brengen doen zich vaak voor naar aanleiding van actuele gebeurtenissen of evoluties.

6.3.3

Ook tijdens de informaticalessen dient de privacywet gerespecteerd te worden, onder meer met betrekking tot het werken met gegevensbestanden (zie ook § 3.3.3.4 blz. 30).


36


7

EVALUATIE

7.1

De leerlingen dienen zoveel mogelijk gelegenheid te krijgen praktijkervaring op te bouwen. Hun vorderingen bij de ontwikkeling van de vaardigheden en de attitudes worden bij voorkeur maar niet uitsluitend via permanente of gespreide observatie en evaluatie vastgesteld. Daarnaast moet in regelmatig georganiseerde testen waarin de leerplandoelstellingen geïntegreerd aan bod komen, het inzichtelijk hanteren van de softwarepakketten worden geëvalueerd.

7.2

Bij praktische proeven aan de computer dient de leraar vooraf een lijst samen te stellen van de (deel)vaardigheden en de attitudes waarop geëvalueerd zal worden en met elke (deel)vaardigheid of attitude een beoordelingswijze te associëren, teneinde de mate waarin de leerling deze doelstellingen verworven heeft, zo nauwkeurig mogelijk te evalueren.

7.3

Procesevaluatie primeert op productevaluatie. Daarom beperkt men zich beter niet tot het verbeteren en beoordelen van een afdruk op papier (= productevaluatie). De wijze waarop de oefeningen aangeboden worden en de evaluatie gericht is, moet het mogelijk maken het inzichtelijk gebruik van het softwarepakket zo optimaal mogelijk te waarderen. Wie aandachtig de leerlingen observeert en begeleidt tijdens de les, en de teksten op het scherm en op de schijf evalueert, krijgt een beter inzicht in de gevolgde werkwijze (= procesevaluatie). Belangrijk is in elk geval dat niet enkel het resultaat meetelt, maar vooral de manier waarop het resultaat bereikt werd.

7.4

Aangezien de leerlingen tijdens de les leren werken met on-linehelp, eigen notities, handleiding, BIN-brochure, ... dienen deze hulpmiddelen steeds beschikbaar te zijn, ook tijdens (grotere) toetsen (open boek).

7.5

Tot de leerlingendocumenten die bewaard moeten worden met het oog op een schooldoorlichting door de onderwijsinspectie behoort ook het werk dat een leerling op diskette of op een andere gegevensdrager realiseert. Concreet betekent dit dat van alle regelmatige leerlingen de diskettes bewaard moeten worden die (mede) de basis gevormd hebben voor de studiebekrachtiging en dat van 3 regelmatige leerlingen naar keuze per leerjaar en per structuuronderdeel àlle werkstukken bewaard moeten worden die op diskette gerealiseerd zijn. De bewaringsduur van de documenten is beperkt tot het lopend schooljaar en het vorig schooljaar. Vanzelfsprekend dient de school er eveneens voor te zorgen dat de bewaarde werkstukken achteraf nog gelezen kunnen worden, ook indien de school overgestapt is op andere computersystemen, gegevensdragers of softwarepakketten.


37


8 8.1

MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN Programmatuur

8.1.1

Het leerplan legt geen specifieke softwarepakketten op; de school kiest zelf de software waarmee gewerkt wordt. De gebruikte softwarepakketten moeten toereikend zijn om de leerplandoelstellingen en leerinhouden te realiseren, ze moeten voldoende actueel zijn en bij voorkeur overeenstemmen met algemeen gangbare software. De keuze voor bepaalde softwarepakketten wordt gemaakt in onderling overleg tussen alle betrokken leraren, met inbegrip van de leraren verantwoordelijk voor de integratie van de informatica binnen andere vakken in de tweede en de derde graad.

8.1.2

Het is noodzakelijk dat de leerlingen werken met professionele softwarepakketten. Bovendien werkt dezelfde leerlingengroep in de tweede graad en in de derde graad bij voorkeur met hetzelfde softwarepakket, wat niet uitsluit dat de leerlingen op een bepaald ogenblik kunnen overstappen naar een recentere versie van hetzelfde pakket.

8.1.3

De school moet minimaal beschikken over software voor de volgende toepassingen: een besturingssysteem met een grafische gebruikersinterface, tekstverwerking, spellingcontrole, OCR, gegevensbeheer, rekenblad, elektronisch presenteren, elektronisch publiceren, compressie en decompressie, elektronische post, web-browser, netwerksoftware (zowel op server- als op cliëntniveau). Sommige commercieel beschikbare pakketten combineren één of meer van deze functies.

8.1.4

De leerlingen moeten tijdens de les toegang hebben tot één of meer handleidingen of naslagwerken betreffende de aangeleerde softwarepakketten.

8.2

Apparatuur

8.2.1

De leerlingen moeten binnen de school minimaal toegang hebben tot: • een voldoende aantal pc's waarop de vereiste programmatuur op een aanvaardbaar performantieniveau draait en die onderling verbonden zijn via een netwerk; • een voldoende aantal netwerkprinters die schaalbare lettertypes ondersteunen; • een tafelscanner (formaat A4), een cd-rom en een back-upmedium; • een analoge of digitale Internetaansluiting.

8.2.2

Een projectiesysteem voor computerbeelden of een systeem voor het weergeven van het beeld van één pc op alle leerlingen-pc's wordt aanbevolen.

8.2.3

Vermits het opdoen van praktijkervaring aan de pc essentieel is, neemt minstens gedurende 2 wekelijkse lestijden per pc slechts één leerling plaats. In geen enkel geval mogen méér dan 2 leerlingen tegelijkertijd aan dezelfde pc werken.

8.2.4

De computerklas telt maximaal 20 pc's, zodat één leraar de leerlingen effectief kan begeleiden, hen permanent kan evalueren en een goede veiligheidssituatie kan garanderen.

8.2.5

De wettelijke ergonomische vereisten voor het werken met computers worden beschreven in het KB van 27 augustus 1993 betreffende Het werken met beeldschermapparatuur (BS van 7 september 1993) en in de Vijfde Bijzondere Richtlijn van de Raad van de Europese Gemeenschappen (90/270/EEG d.d. 29 mei 1990).


38


8.3

Actualiseren van apparatuur en programmatuur

8.3.1

De school dient erover te waken dat ze de belangrijke ontwikkelingen inzake apparatuur en programmatuur volgt. Dit betekent echter geenszins dat ze elke nieuwe versie van software of hardware moet aankopen om up-to-date te blijven. Wel moet ze via geregelde investeringen vermijden dat haar informatica-onderwijs manifest achterblijft op de realiteit in het bedrijfsleven.

8.3.2

Bij de aankoop van nieuwe apparatuur of programmatuur kan de school zich laten leiden door de adviezen die het VVKSO geregeld publiceert via de Mededelingen (Kl. 64.05.02).


39


9

BIBLIOGRAFIE

In de handel zijn recente werken over computers, computertoepassingen, programmatuur en dergelijke te verkrijgen. Deze werken zijn vaak in het Nederlands en van goede kwaliteit. Aangezien een literatuurlijst informatica snel veroudert, worden hier geen concrete boeken over computers en software vermeld. Voor softwarepakketten kan men zowel terugvallen op de oorspronkelijke handleidingen bij de pakketten als op handboeken, beginnerscursussen en naslagwerken die door derden worden geproduceerd. Toch geldt hier een waarschuwing. Deze boeken zijn geschreven met het oog op het (meestal zeer grondig) aanleren van een bepaald softwarepakket. Het leerplan heeft echter andere doelstellingen, namelijk leren taakgericht en probleemoplossend werken met softwarepakketten. Bij het hanteren van de documentatie dient de leraar voor dit onderscheid op zijn hoede te zijn. Voor een aantal leerplandoelstellingen zijn didactische lesmodellen uitgewerkt door de VVKSOwerkgroep Informatica in het Handelsonderwijs. Deze lesmodellen geven aan hoe men te werk kan gaan bij het realiseren van de leerplandoelstellingen. Meer informatie kan men vinden in de Mededelingen van het VVKSO (Kl. 63.03.03) of kan men bekomen bij het VVKSO, Guimardstraat 1, 1040 Brussel, tel. (02)507 06 40, fax (02)511 33 57, e-mail [email protected]. We vermelden enkele brochures specifiek ontwikkeld voor didactisch gebruik: CBI-WERKGROEP EVALUATIE, Productevaluatie AV informatica, VVKSO, Guimardstraat 1, 1040 Brussel, september 1994, 152 pagina's. VVKSO, Spellinggids Informatica, Licap, Guimardstraat 1, 1040 Brussel, april 1996, 80 pagina's, D/1996/0279/036. VVKSO-WERKGROEP BIN-NORMEN, BIN-Normen – Efficiënte communicatie, vijfde verbeterde druk, Licap, Guimardstraat 1, 1040 Brussel, 15 juni 1997, 24 pagina's, D/1997/0279/080. VVKSO-WERKGROEP HANDELSONDERWIJS, Rapporteren – Voorschriften en nuttige wenken, Licap, Guimardstraat 1, 1040 Brussel, 29 pagina's, D/1995/0279/124.


40


TV TOEGEPASTE INFORMATICA

Recommend Documents