33ste Jaargang No 1
De Flevotuin Inhoudsopgave
Inhoudsopgave ..................................................................... 2 Dagelijks bestuur & overige .................................................. 3 Van de voorzitter................................................................... 4 Van de redactieraad ............................................................. 5 Jaarkalender ......................................................................... 5 Bestuursmededelingen ......................................................... 6 Vacatures.............................................................................. 7 Tuindienst ............................................................................. 7 Wisselteelt 2016 ................................................................... 8 Uitdaging 2016...................................................................... 11 Prei: Varieer het hele jaar door ............................................. 12 De tuinkrant .......................................................................... 14 Column ................................................................................. 15 De tuinen .............................................................................. 16 Leestip .................................................................................. 18 Handige hulpjes .................................................................... 19 Activiteitenkalender ............................................................... 20 Kweek je eigen avocadoboom .............................................. 22 Kruidentuin als apotheek ...................................................... 24 De kindertuin......................................................................... 26 Recepten .............................................................................. 28 De tuinwinkel ........................................................................ 30 Tuincommissie ...................................................................... 31
Foto’s: Rocky El Falah, De Baaituin
Colofon Uitgever Dit is een uitgave van volkstuinvereniging “De Flevotuin” 2016, “De Flevotuin” Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor persoonlijke of materiele schade, veroorzaakt door onjuistheden in deze uitgave. Contact Postbus 30012 1303AA Almere
[email protected] www.flevotuin.nl Opgericht: 6 april 1983 KvK-nummer: 40061156 IBAN: NL78 INGB 0005 3113 06
2
De Flevotuin Dagelijks bestuur & overige
Dagelijks bestuur
Voorzitter
Penningmeester
Secretaris
Gerard van Rij
Koos Vegting
Vacant
[email protected]
Penningmeester @flevotuin.nl
[email protected]
Overige bestuursleden en ledenadministratie
Bouwcoördinator
Bouwcoördinator
Hans Eijsvogel
Hans Muiderman
Bouwcommissaris @flevotuin.nl
Bouwcommissaris @flevotuin.nl
In- & verkoop
Ledenadministratie
Rob Schooten
John Wolters
[email protected]
[email protected]
Redactie & Website
Redactieraad
Redactieraad
Redactieraad
Websitebeheerder
Marjet van Elten
Peter Vos
Charissa Mouw
Wouter Addink
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
3
De Flevotuin Van de voorzitter
2016 is al weer volop in beweging en we bereiden ons als vereniging en bestuur voor op een nieuw seizoen. We hebben helaas geen strenge winter gehad. Schaatsliefhebbers hebben wat dat betreft pech gehad. Maar ook ik als tuinder heb dat gemist. Voor de kerst heb ik, samen met mijn vrouw, een laatste krachtinspanning gedaan om nog een deel van de tuin om te spitten. Ik had een stille hoop, dat als het zou gaan vriezen, de kluiten mooi kapot zouden gaan. Ik vrees het ergste … Het zal wel weer, net als vorig jaar, harken, kluiten kapot stampen en weer harken zijn. Het is niet anders.
erg ver in gaan. We moeten ons ook realiseren, dat de klei hier in de polder nu eenmaal een gegeven is. We moeten het er mee doen. Wellicht is het een idee eens een keer een specialist uit te nodigen voor een presentatie over grondverbetering, bemesting en omgaan met de klei hier in de polder. Ik ga er eens naar zoeken. Als u een idee hebt, hoor ik het graag!
Ook als vereniging zijn we begonnen. De eerste vergaderingen zitten er al weer op. En we gaan met rasse schreden richting ALV, waar wij als bestuur u allen weer zullen spreken en natuurlijk met Wat is dan de beste remedie hiervoor? Het is en elkaar kijken hoe we als vereniging verder kunnen blijft klei hier in de polder. Ik kom regelmatig in het gaan. Het is in ieder geval voor ons de focus: er oosten van het land en dan zie daar de grond in de voor zorgen, dat iedereen het komende jaar weer tuinen. Voor mijn gevoel valt het al uit elkaar als je met plezier kan tuinen in de ruimste zin des met een hark er boven zweeft. En dan denk ik: wat woords. En ik hoop dat ook uw grond dit jaar makis het toch oneerlijk verdeeld. Ook als ik kijk (en kelijk te bewerken is! het is al weer begonnen) naar Gardeners World op BBC 2 en ik zie de presentator een schop in de Gerard van Rij grond steken: het valt gewoon uit elkaar. Diverse tuinders zweren bij champost. En het helpt natuurlijk als er meer organisch materiaal in de grond zit. Maar je ziet soms tuinders die daar wel (advertentie)
4
De Flevotuin Van de redactieraad
Hier is de lentekrant 2016! Iedereen ontvangt een papieren exemplaar, omdat de bezorging van de tuinkrant en de stukken voor de algemene ledenvergadering in één moeite door kon. De samenstelling van de krant was ons een genoegen en we hopen dat het lezen net zo plezierig is. De Redactieraad
Jaarkalender
Datum
Activiteit
1 maart 2016
TC-vergadering
5 maart 2016
Tuindienst
16 maart 2016
Bestuursvergadering
5 april 2016
TC-vergadering
9 april 2016
Tuindienst
13 april 2016
Bestuursvergadering
21 april 2016
ALV
10 mei 2016
TC-vergadering
14 mei 2016
Tuindienst
25 mei 2016
Bestuursvergadering
14 juni 2016
TC-vergadering
18 juni 2016
Tuindienst
27 juni 2016
Bestuursvergadering
17 augustus 2016
Bestuursvergadering
6 september 2016
TC-vergadering
10 september 2016
Tuindienst
21 september 2016
Bestuursvergadering
4 oktober 2016
TC-vergadering
8 oktober 2016
Tuindienst
19 oktober 2016
Bestuursvergadering
15 november 2016
TC-vergadering
23 november 2016
Bestuursvergadering
14 december 2016
Reserve bestuursvergadering
5
De Flevotuin Bestuursmededelingen
Nieuw administratiesysteem U heeft het wellicht gemerkt bij de facturering van 2016: we zijn in het najaar druk bezig geweest met het overzetten van de administratie naar een nieuw programma: E-Captain. Dat is een administratiesysteem, dat speciaal is ontwikkeld voor verenigingen. Er hangt wel een prijskaartje aan, maar het is veel efficiënter dan de vorige twee programma’s, die we gebruikten. De oude situatie was, dat de ledenadministratie de facturen maakte, die vervolgens als bestanden naar de penningmeester werden gestuurd, welke ze dan handmatig invoerde in de financiële administratie. Nu hebben we een programma met twee ingangen: de ledenadministratie en de financiële administratie. Ze zijn nu dus geïntegreerd. Zodra een factuur door de ledenadministratie wordt aangemaakt, wordt hij ingevoerd in de financiële administratie. Een hele vooruitgang, al zal er nog wel aan gewerkt moeten worden om een aantal zaken naar onze hand te zetten.
Borg tuindienst retour naar 70+ers Bij sommige leden viel in januari 2016 een verrassing op de deurmat: in plaats van de gebruikelijke factuur met contributie en tuinhuur prijkte er nu ook een min-bedrag op: zij kregen hun borg tuindienst retour. In het huishoudelijk reglement is opgenomen, dat leden, die de leeftijd van 70 jaar bereiken hun borg voor de tuindienst retour krijgen. We hebben dat dit jaar uitgevoerd. Verrassing en verwarring alom. Er zijn zelfs leden, die nog geld terug krijgen! Dat gaat ook gebeuren, maar we zijn achter de schermen nog volop bezig met de financiële administratie op te starten. We verwachten in de loop van maart deze terugstortingen te kunnen realiseren.
Procedure gewijzigde tuinindeling In de ALV van 2015 heeft het bestuur een voorstel gedaan om een vijfvaksindeling te verplichten om zodoende de wildgroei in tuinindelingen tegen te gaan. De meerderheid van de leden was het daar niet mee eens. Het bestuur heeft nu, op basis van het bestaande artikel in het Huishoudelijk Reglement (HR), een scherpere procedure ingevoerd. We moeten er voor zorgen, dat we registreren dat een tuin een andere indeling heeft dan de viervaksindeling, zoals deze wordt voorgesteld in het HR. De volgende procedure geldt dan: Voor ieder lid, dat aardappelen teelt geldt het volgende: a) Wordt de viervaksindeling gehanteerd, dan hoeft de tuinder verder niets te doen. b) Als er een afwijkende tuinindeling wordt gehanteerd, moet de tuinder deze met maten aangeven op een tekening en deze uiterlijk 1 mei doorgeven aan de TC. c) Hij geeft duidelijk aan wat de vlakken 1, 2, 3 en 4 zijn, tevens zijn naam en tuinnummer(s). d) De TC bewaart de tekeningen en in de ledenadministratie worden ze verwerkt.
Op deze manier hopen we, dat we als beheerders van onze complexen grip krijgen op de wildgroei en er zeker van kunnen zijn, dat we geen last krijgen met inspecties en zeker niet vroegtijdig getroffen worden door fytoftora of aardappelmoeheid.
6
De Flevotuin Vacatures
Vereniging van, voor en door leden! De volkstuinvereniging is een behoorlijk grote organisatie. Zeven complexen, ruim 500 leden. Er moet veel werk verzet worden. Op de complexen hebben we tuincommissieleden, die de zaken op de complexen regelen en organiseren. Daarnaast hebben we ook een bestuur. Zij functioneert als overkoepelend orgaan voor de complexen zelf. Ook dit jaar hebben we weer vacatures in ons bestuur:
Een secretaris
Een complexcoördinator
Een ledenadministrateur
In de ALV-bijlagen vindt u de (formele) functieomschrijvingen. Inmiddels hebben we al twee leden, die zich beschikbaar hebben gesteld voor een bestuursfunctie: Edwin Kok (Andreatuin) heeft aangegeven interesse te hebben voor de functie van complexcoördinator en John Wolters wil naast de ledenadministratie ook als bestuurslid ledenadministratie in het bestuur zitting nemen. Natuurlijk kunnen ook andere leden zich beschikbaar stellen voor deze functies. We zijn ook naarstig op zoek naar een secretaris. Kijk eens om u heen, wellicht weet u iemand, die hier heel geschikt voor zou kunnen zijn. Het is essentieel, dat we een bestuursploeg hebben, die op sterkte is. We hebben allemaal onze verantwoordelijkheden en samen leiden we de vereniging. We hebben echt een secretaris nodig! Mocht u zich kandidaat willen stellen, neem dan contact met mij op. We kunnen dan even kennismaken. U dient uw belangstelling uiterlijk 48 uur voor de vergadering bij mij kenbaar te maken. We duimen! Tuindienst 2016 Ieder lid tot 70 jaar is verplicht, van de 6 tuindiensten die gepland zijn, 5 tuindiensten te bezoeken. Voor de Distel- en de Poldertuin geldt dat de leden, die op deze complexen een tuin hebben, maar 3 tuindiensten hoeven te bezoeken, omdat dit kleinere complexen zijn. De tuindiensten zijn noodzakelijk om de algemene ruimten van de complexen te onderhouden. Daarom is het belangrijk tijdens deze tuindiensten aanwezig te zijn. Buiten het feit dat het gezellig is om met elkaar de werkzaamheden te verrichten, wordt de uitstraling van een complex sterk verbeterd. Data tuindiensten 5 maart 9 april 14 mei 18 juni 10 september 8 oktober
Per gemiste tuindienst zal met de volgende jaarnota €12,50 in rekening worden gebracht. Helaas ontstaan over berekende tuindiensten nog wel eens discussies, omdat leden zich ziek melden. Ziekte is geen geldige reden om weg te blijven van een tuindienst, omdat er immers één tuindienst gemist mag worden. In het geval dat een lid langdurig is uitgeschakeld, dient hij/zij dit zo spoedig mogelijk aan te geven bij de tuincommissie van het complex. Uiteraard zal bij tuindiensten ook rekening worden gehouden met de fysieke gesteldheid van leden. Op een tuindienst zijn ook vaak lichtere werkzaamheden die verricht moeten worden. Dispensatie kan alleen door het bestuur worden verleend en zal dus ook bij hen dienen te worden aangevraagd.
7
De Flevotuin Wisselteelt 2016
Vruchtwisseling 2016 Elk tuinjaar beginnen we opnieuw met de indeling van onze gewassen door het opstellen van een teeltplan. Om bodemmoeheid te voorkomen, dus om een actief gevarieerd bodemleven, een goede bodemstructuur en een evenwichtige voedingstoestand te bereiken, wordt vruchtwisseling toegepast. Er wordt bij vruchtwisseling dus nooit eenzelfde gewas op dezelfde plaats geteeld. Vruchtwisseling kan in twee vormen plaatsvinden:
Na elkaar, dan spreken we van een vruchtwisseling die over meerdere jaren verloopt, de zogenaamde wisselteelt.
Door elkaar heen, dan spreken we van combinatieteelt. Combinatieteelt is een permanente vruchtwisseling in elk bed.
Beide soorten vruchtwisseling hebben hun eigen voordelen en spelregels. Met uitzondering van de aardappelteelt, waar wisselteelt verplicht is, zijn beide vormen van vruchtwisseling bij onze vereniging toegestaan.
Aardappelplaats 2016 Ter voorkoming van aardappelmoeheid, een ziekte die wordt veroorzaakt door aaltjes (voor aardappels zijn dat de Heterodera soorten), mag wettelijk slechts eens in de vier jaar hetzelfde stuk grond gebruikt worden voor aardappelteelt. Eenmaal aangetroffen is aardappelmoeheid niet te bestrijden. Tevens dient de vereniging in het kader van de landelijke bestrijding van de aardappelziekte, welke wordt veroorzaakt door een schimmel (genaamd: Phytophtora infestans), maatregelen te nemen om Phytophtora besmetting te voorkomen en wanneer, ondanks alle getroffen maatregelen, toch een Phytophtora besmetting wordt geconstateerd, de gevolgen daarvan te beperken. Om aardappelmoeheid en aardappelziekte te voorkomen wordt door het bestuur van de Flevotuin elk jaar, op advies van de Plantenziektekundige Dienst te Wageningen, een bindend vruchtwisselingsschema (1:4) opgesteld. Om deze wisselteelt toe te kunnen passen bent u verplicht uw gehele tuin in vier gelijke delen te verdelen, te meten vanaf uw toegangspoortje tot en met de achterkant van uw tuin. Dus inclusief een eventuele kas of schuur! (Voor afwijking hiervan wordt verwezen naar de hierna volgende paragraaf ‘aanvragen afwijkende tuinindeling’).
Voor 2016 is de aardappelplaats het vierde vak, gerekend vanaf het toegangspoortje (zie tekening). Vak 1
Vak 2
Vak 3
Vak 4
2017
2018
2016
Toegangspoortje 2019
Aardappelplaats 2016-2019: Aardappelen in 2016 in vak 4
Bij het poten van de aardappelen zijn alleen gekeurde pootaardappelen met label toegestaan. Dit label dient u op verzoek direct te tonen aan uw tuincommissaris, zodat controle mogelijk is. Indien uw commissielid constateert dat uw aardappels verkeerd staan of dat u niet aan kunt tonen dat u goedgekeurd pootgoed gebruikt, dient u uw aardappels binnen 24 uur te verwijderen en loopt u het risico een aardappelteeltverbod te krijgen voor de volgende drie jaar. De vereniging dient hier streng de hand aan te houden, omdat anders vanuit de Plantkundige Dienst en de Algemene Inspectiedienst een zware boete en/of een algeheel aardappelteeltverbod opgelegd kan worden aan de gehele vereniging.
8
Aanvragen afwijkende tuinindeling Zoals is aangegeven in het huishoudelijk reglement (artikel 5.2) van onze vereniging dient t.b.v. de aardappelteelt de tuin in vieren te worden verdeeld. Standaard wordt iedere tuin in vier gelijke vakken verdeeld, zonder rekening te houden met de op de tuin voorkomende opstallen. Middels het aanvraagformulier ‘afwijkende tuinindeling’, te verkrijgen bij uw tuincommissaris, kunt u via uw tuincommissaris toestemming vragen om uw tuin structureel anders in te delen. De procedure is als volgt: 1)
Per tuin(nummer) dient één formulier gebruikt te worden.
2)
Op de voorzijde van het formulier vult u uw gegevens en het betreffende tuinnummer in.
3)
Op de achterzijde van het formulier dient u uw verzoek middels een duidelijke tekening aan te geven. Op de tekening van uw tuinplattegrond moeten onderstaande zaken duidelijk worden ingetekend:
4)
de plaats van toegangspoortje
de plaats van opstallen
de vier door u gewenste vakken (uw tuin zonder opstallen, verdeeld in vieren)
de nummering van de door u gewenste vakken waarbij gestart wordt bij het toegangspoortje.
Uw tuincommissaris beoordeelt uw aanvraag. Bij afwijzing wordt de reden kort vermeld en mondeling toegelicht. Bij akkoord wordt door de tuincommissaris het formulier ondertekend.
Het origineel wordt naar het bestuur gestuurd. De tuincommissaris en u ontvangen beiden een kopie.
Wisselteelt 2016 Vanwege het feit dat wisselteelt voor de aardappels verplicht is, is deze vorm van telen binnen onze vereniging de meest gangbare. Om bijvoorbeeld ziektes als knolvoet tegen te gaan raden wij u aan deze vorm van telen minimaal ook voor uw koolsoorten toe te passen. Verder adviseren wij u de wisselteelt voor al uw gewassen toe te passen. Om u te ondersteunen bij het opstellen van uw teeltplan volgt hieronder het teeltschema 1 op 4 voor 2016, waarbij rekening is gehouden met het voorkomen van ziekten en plagen zoals schimmels, aaltjes en insecten. Hiervoor is de teelt- of vruchtintensiteit (VI) bepalend. Deze wordt uitgedrukt in bijvoorbeeld 1 op 2, 1 op 4 of 1 op 8. (het één keer in de twee, vier of acht jaar terugkomen van een zelfde gewas op hetzelfde stuk grond).
Peul Doperwt Kapucijner Toegangspoortje
Ui Stamboon
Diversen
Wortel
Stokboon
Prei
Snijboon
Selderij
Tuinboon Vlinderbloemige
Kruisbloemige
Overige
Nachtschadeachtige
Teeltschema 1 op 4 voor 2016
Het schema is gebaseerd op een vruchtwisseling van één op vier. Maar ook de gewassen die een ruimere vruchtwisseling nodig hebben komen aan hun trekken. De groepen blad-, wortel-, knol- en vlinderbloemige gewassen kunnen in twee helften worden gedeeld. Na drie jaar worden deze helften omgedraaid, zodat de gewassen die hier op staan een vruchtwisseling krijgen van één op de acht jaar. Bij het opstellen van uw teeltplan dient u er wel rekening mee te houden dat er ook planten zijn die niet zo'n last hebben van bodemmoeheid en dat er zelfs planten zijn die het prettig vinden ieder jaar op dezelfde plaats te staan, zoals bijvoorbeeld tomaten. >>>
9
De Flevotuin Wisselteelt 2016
Het is heel goed mogelijk om in één seizoen meer dan één gewas op hetzelfde stuk grond te telen. Een paar dingen zijn dan van belang. Kies de juiste gewasgroep, bijvoorbeeld vlinderbloemigen na vlinderbloemigen en koolsoorten na koolsoorten. Na het aardappelgewas is het moeilijk om een nagewas te telen, omdat de vruchtwisseling voor sommige gewassen dan niet meer haalbaar is. Na vroege aardappelen kunt u wel steeds aardbeien planten. Als u weer aan aardappelen toe bent, ruimt u ze weer op, zodat de aardbeien drie seizoenen op dezelfde plaats staan. In de praktijk worden er veel fouten gemaakt. Ondanks dat er op veel tuinen knolvoet voorkomt, worden op alle kale plekken in de tuin radijs gezaaid en boerenkoolplanten gezet. Op een dergelijke manier is het risico groot dat u binnen vier jaar weer kool teelt op hetzelfde stuk grond. Bovendien wordt ook regelmatig een kruisbloemige groenbemester zoals, bladrammenas, bladkool, gele mosterd en rapen in alle vakken gebruikt. Op deze manier kan op een besmette tuin de knolvoetschimmel geactiveerd worden. In een gezonde tuin dient u alleen kruisbloemige groenbemesters te gebruiken in het koolvak.
10
De Flevotuin Uitdaging 2016
Uitdaging van het jaar: de zwaarste prei Ab van der Hoek heeft afgelopen jaar glansrijk gewonnen. Hij zal op de ALV gehuldigd worden als Kweker van het jaar 2015! Hij had een enorme kolos van een courgette gekweekt van wel 44,5 kg zwaar. Als uitdaging voor 2016 heeft hij gekozen voor: de zwaarste prei. Daar zal iedereen zijn tanden op stuk moeten bijten. En echt, de tuinders van de andere complexen moeten er toch in 2016 er voor gaan dat de prijs niet weer naar de Annatuin gaat.
Ik weet nog niet wanneer het de beste tijd is om de meetclub langs te laten gaan. Bij het ter perse gaan van de tuinkrant hebben we dat nog niet bepaald. Maar we hebben natuurlijk zomerprei, herfstprei en winterprei. Traditioneel zullen we in oktober wellicht langs komen. Maar wat is dan het meest handige tijdstip. Bij de courgettes hebben we als meetcommissie toch wel wat kritiek te verduren gekregen: sommige kwekers verzuchtten, dat we te vroeg waren gekomen. En als ze dit eerder hadden geweten, dan … Ja, het blijft een gok om mee te doen met een wedstrijd. En voor de ene is het gunstiger dan voor de ander. Ik denk zelf, dat het waarschijnlijk op zaterdag 15 oktober plaats zal vinden. Maar we moeten dat nog definitief vast stellen. De regels zijn als volgt: a) Alles mag, ook zaad uit Engeland (!) b) Het maakt niet uit: winterprei, zomerprei, herfstreuzen, ... groen, geel of paars. c) Als het maar in de grond staat als de meetcommissie langs komt. d) De meetcommissie rooit de prei, snijdt de wortels er af en weegt de prei (met bladeren en al). e) Per tuinder worden er maximaal drie gewogen.
Niet te moeilijk, het is simpel zat. We gaan er weer voor. Natuurlijk hebben we weer allerlei specialisten op de complexen, die precies weten hoe het moet. Ik houd me aanbevolen voor tips. Wellicht moeten we vragen aan de winnaar van 2016 hoe hij dat voor elkaar heeft gekregen en hem behalve de waardering en eretitel ook de verplichting geven om zijn kennis te delen met ons allemaal. Gerard van Rij, voorzitter De Flevotuin
11
De Flevotuin Wisselteelt 2016
Prei kun je het hele jaar door verbouwen. Als je het goed verzorgt, en je weet welke soort je wanneer moet planten, dan kun je het hele jaar door heerlijke prei uit eigen tuin eten. Hoewel prei een tweejarige plant is, oogsten we het in het eerste jaar. Als we dat niet zouden doen, zou ze het voorjaar daarop gaan bloeien. Waar vaak verwarring over bestaat is de vraag of prei nu een knolof een bladgewas is. Deze verwarring ontstaat waarschijnlijk doordat het familie is van de ui. Bij de ui zijn de bladeren zacht en rond en vormen ze een bol; ze groeien rond om elkaar heen. Maar bij de prei zijn de bladeren steviger en groeien ze in elkaar en zijn ze lang en plat. Ze staan tegenover elkaar en zijn om elkaar heen gevouwen, er ontstaat ook geen bol of knol. Nog belangrijker is het verschil in telen. Prei heeft veel meststoffen nodig, met name veel stikstof. De ui daarentegen wil juist weinig meststoffen hebben. Daardoor kunnen prei en ui ook niet bij elkaar staan.
Pas op met de vruchtwisseling Prei heeft veel stikstof nodig en staat daarom in het vak van de bladgewassen, Teel nooit prei voor of na uien, sjalot of knoflook. Houd een vruchtwisseling van 1 op 4 jaar aan. En bedenk dat prei zoveel voeding gebruikt dat ze de grond behoorlijk voedingsarm nalaat: bemest dus wat bij of teel het jaar erop bijvoorbeeld bonen of worteltjes, die houden van goede structuur maar hebben niet veel voedingsstoffen nodig.
Goede en slechte buren De volgende planten kun je naast de prei planten: Aardappel, andijvie, kamille, komkommer, raap, sla, wortel Deze planten zijn slechte buren: Rode biet, bonen, erwten, knoflook, radijs
Plagen en schimmels Prei is een gemakkelijke groente om te verbouwen, maar vraagt wel om een luchtige en goed bemeste grond en natuurlijk om voldoende water. Een prettige bijkomstigheid is dat prei mollen bestrijdt. Aan de andere kant trekt prei wel de preivlieg en preimot aan. Dit laatste kun je voorkomen door insectengaas over de prei aan te brengen of door te spuiten met brandnetelaftreksel. Ook schimmel kan het blad aantasten dat kan voorkomen worden door regelmatig te spuiten met paardenstaartthee.
Winterprei en zomerprei
Om prei het hele jaar door te kunnen planten heb je verschillende preisoorten nodig. De winterprei is dikker en steviger dan zomerprei, waardoor hij beter kan tegen kou. De teelwijzen verschillen daarmee ook; zie het onderstaande schema.
Zomerteelt - zaaien half januari Vroege herfstteelt - zaaien half maart Late herfstteelt - zaaien eind maart Winterteelt - zaaien begin april Late winterteelt - zaaien eind april
12
Prei en gezondheid Prei is gezond omdat het veel vezels en bioactieve stoffen bevat. Een aantal gezondheidsclaims van prei betreft de bescherming van de vaatwanden en bloedcellen. Daarnaast bevat prei foliumzuur, wat belangrijk is voor een gezond hart- en bloedvatenstelsel. Behalve de vezels bevat prei inuline wat ook wel prebioticum genoemd wordt. Het vormt hiermee voeding voor onze gezonde darmbacteriën. Daarnaast neemt inuline vocht op uit de darmen, wat de stoelgang ge makkelijker maakt. Bovendien zorgt inuline voor een stabiele bloedsuikerspiegel.
Voornaamste vitamines en mineralen: Per 100 g verse prei:
Vitamine A 0,09 mg Vitamine B1 0,12 mg Vitamine B2 0,04 mg Vitamine B6 0,25 mg Vitamine B11 60 mcg
Vitamine C 25 mg Calcium 60 mg Fosfor 30 mg Kalium 250 mg
Prei in gerechten
Prei wordt vooral gekookt of geroerbakt, maar kan ook gegrild worden met bijvoorbeeld een topping van sinaasappel. Prei maakt bovendien deel uit van de groentebouillon 'WUPS': Wortel, ui, prei en selderij. Maar prei kan ook heel goed rauw genuttigd worden, denk maar aan een ham-preisalade of een preikaassalade. Prei kan je ook uitstekend drogen in de oven (op een lage stand). Snijd de prei in kleine stukjes en laat deze op een lage temperatuur voor een lange tijd drogen, met de ovendeur een stukje open. Je kunt er daarna potjes mee vullen en gebruiken als keukenkruid.
Fiona Ekeler, natuurvoedingsdeskundige en TC Poldertuin
13
De Flevotuin De Tuinkrant
Wij een artikel? Jij een tuindienst minder! Heb je altijd al jouw ervaringen willen delen met medetuinders? Grijp dan nu je kans en meld je aan voor een leuk artikel in ons verenigingsblad De Tuinkrant. Je kunt over een eigen onderwerp schrijven, maar ook bijvoorbeeld over: 1) 2) 3) 4) 5) 6)
7) 8) 9) 10)
11) 12)
13)
Recepten (circa 4 met foto's) Column (een goed geschreven stukje, met een verwijzing naar (moes)tuinieren) Groente (een groente bespreken) Fruit (een fruitsoort bespreken) Tips Activiteitenkalender (overzicht van wat is er in ons land allemaal te doen op tuingebied, beurzen, open tuinen, cursussen enz.) Interview (met een tuinder) Tuindienst (een verslag van de tuindienst) Kindertuin (samen met een kind een artikel schrijven) De winter door (hoe verwerk je groente en fruit, zodat je er in de winter ook nog plezier van hebt) Uit de kas (veel mensen hebben een kas, maar hoe zorg je dat het een succes wordt) De klusser (een rubriek over tuingereedschap, tuinhuisjes bouwen, hekjes maken, kippen houden, een insectenhotel maken enz.) In beeld (4 foto’s met titel rond een thema)
Voor wat hoort wat! Voor jouw bijdragen aan De Tuinkrant hoef je één tuindienst minder te draaien. Meld je aan via
[email protected] en wie weet staat jouw artikel in de volgende editie. De redactieraad
De volgende tuinkrant verschijnt in oktober 2016. De inleverdatum voor uw bijdrage is uiterlijk 1 september 2016. Levert u de tekst en de foto’s apart aan? Dat is makkelijker voor de vormgeefster.
14
De Flevotuin Column
Waarom moestuinieren je simpelweg gelukkig maakt Dit weekend wordt het 18 graden. Het is weer van dat de grasmachine van stal wordt gehaald, de laatste herfstbladeren bijeengeharkt en het wordt koppen lopen in de tuincentra. Maar dit jaar is het net ietsje anders. Voor het eerst sinds lang zullen er ook massaal veel Vlamingen de moestuin induiken. En reikhalzend uitkijken naar die eerste zoete zomerframboos, naar de eerste jonge aardappeltjes, naar die perfect zongerijpte vleestomaat.
vergiet terug naar binnen. Check, dubbelcheck, geen openingen voor de vogels. Wie was die nieuwe, onzichtbare belager toch? De poes van de buren? Slakken? Erger nog, muizen of ratten? Ik kreeg er kop noch staart aan. Ik moest en zou het mysterie oplossen. Ik nam die middag vrij en ging in mijn tuinhuisje zitten met zicht op de aardbeien. Vruchteloos tuurde ik uren door het raam, speurend naar de kleinste verdachte beweging.
Is moestuinieren de nieuwste hype, en voorbijgaand van aard? Of pikken we de draad opnieuw op van mijn grootouders die hele weekends spendeerden in hun 'lochting'?
Trampoline Rond vier uur hoorde ik mijn kinderen thuiskomen van school. De twee jongens klommen de trampoline op en mijn dochter van drie zag ik naar het tuinhuisje wandelen. En net toen ik naar buiten wou komen om ze te begroeten hield ik mij in. Ik zag hoe ze heel voorzichtig het aardbeinet losmaakte en met haar kleine handjes de ene na de andere rijpe vrucht in haar mondje stak. Ze was heel ervaren, want de net-niet rijpe liet ze hangen. Die zien er voor een ongeoefend oog net hetzelfde uit, alleen is er om het kroontje nog een klein wit vlekje te zien. Na een kwartiertje of zo, na het deskundig plunderen van het aardbeienbed, zorgde ze ervoor dat het vogelnet heel secuur terug op zijn plaats lag.
Ochtendwandeling Ja, ik denk oprecht dat we die draad opnieuw oppikken, dat moestuinieren een blijvertje is. Ik kan wel honderd redenen verzinnen waarom: voor de niet te evenaren smaak van een vers geoogste suikermaïs, de pure schoonheid van een pompoenbloem, de verwondering bij het kiemen van een simpel radijszaadje of de trots bij het oogsten van je eerste asperges. Maar dé hoofdreden waarom er een nieuwe generatie moestuiniers aan komt, is veel eenvoudiger: je wordt Ik was de gelukkigste mens van de wereld. Niet er gewoon simpelweg gelukkig van. Ik heb het uit alleen was het mysterie opgelost, ook had mijn eigen ondervinding. dochter uit eigen beweging rijpe van onrijpe aardbeien leren onderscheiden. Meer nog, ik wist nu In mijn moestuin staan een dertigtal aardbeiplantjes, dat ze ooit, in de verre toekomst, zelf ook een een tiental verschillende variëteiten. Aardbeien moestuin zou willen. De smaak van je eerste zelf kweken is geen kunst, je moet er alleen begin juni geplukte aardbei vergeet je nooit. En dat zal ze op een net over spannen (5 minuten werk) of de vogels haar beurt ook aan haar kinderen willen zijn er mee weg. Goed vastmaken tegen de grond is meegeven… de boodschap, want één kleine opening en een merel vindt zo de ingang naar het aardbeienparadijs. Wim Lybaert In de oogstperiode maak ik dan iedere ochtend, in alle vroegte, voor de rest van het huis wakker is, een wandeling door mijn moestuin. Meestal in pyjama nog, kop koffie in de hand. De rijpe aardbeien zijn dan nog lekker fris van de koele nacht. Maar vorige zomer was er iets eigenaardigs aan de hand. De plantjes hingen telkens vol onrijpe aardbeien, maar om de één of andere reden vond ik nooit een rijpe.
Wim Lybaert maakt al ruim twintig jaar tvprogramma's, waaronder 'Man Bijt Hond', 'De Weg naar Compostela' en ook 'De moestuin volgens Wim'. Hij woont en tuiniert in Brugge, en is auteur van 'Mijn moestuin'. Vlaanderen duikt massaal de moestuin in, merkt hij. Is het de zoveelste nieuwe hype of ook een blijvertje?
Ochtend na ochtend ging ik met goede moed naar mijn aardbeienbed, steeds kwam ik met een leeg
Ingestuurd door Jan van Teylingen, Disteltuin
bron: http://www.demorgen.be
15
De Flevotuin De tuinen
Keurtuin Even voorstellen.. Na een vraag van de redactieraad om kopij aan te leveren voor de nieuwe tuinkrant, dan toch maar eens in de pen geklommen.
Mijn achtergrond, qua werkzaamheden zijn hoofdzakelijk geweest in de optische industrie en bij het Gemeente Vervoer Bedrijf, Amsterdam. Verder vind ik in tuinieren veel ontspanning en de contacten met mede tuinders leuk en plezierig, Wanneer ik daarover vertel tegen andere reageren veel mensen met "wat leuk!"
Nu wil ik jullie laten weten, dat ik niet zo'n schrijver ben, en het nogal moeilijk vind om de juiste woorden Maar al snel volgen er veel vragen: “kun je er ook op papier te zetten. slapen? heb je een moestuin? is er een wachtlijst?". Tuinieren is voor mij ontspanning en een Na eerst een tijdje naar de e-mail te hebben zitten ontdekkingstocht. Ik vertel over mijn kleine huisje en kijken, van wat moet ik hier mee, er stonden nogal grote tuin en ga op pad. wat vragen in betreffende het te schrijven stukje, toch maar alle moed bij elkaar geschraapt.
Want kijken in andermans tuinen is ook leerzaam Ik wil beginnen met mijzelf even voor te stellen, mijn (en leuk!). naam is Cor Zonderman, 63jr, getrouwd en heb Ik hoop dat vele anderen ook eens een stukje voor twee dochters, en ben drie jaar tuinder bij "De Flevotuin". Ik ben sinds een aantal maanden tc'er op de tuinkrant zullen schrijven zodat wij elkaar beter complex "De Keurtuin", en probeer op deze manier, leren kennen.
het voor iedereen plezierig en leuk te maken op een Cor Zonderman net en goed onderhouden complex.
De Baaituin
Hans Muiderman, complexcoördinator van de Baaituin, weegt de courgette van Rocky El Falah. Met 37 kg eindigde hij op de derde plaats bij de wedstrijd De Kweker van het Jaar 2015.
De Disteltuin Nieuwe T.C. De Disteltuin De tuinleden van De Disteltuin willen John Wolters bedanken voor zijn inzet en werkzaamheden op De Disteltuin. John is verhuisd en tuint nu op een andere complex. John gaat zich nu inzetten voor de ledenadministratie van De Flevotuin. Wij wensen hem daar veel succes bij. Tom de Harde heeft de functie als T.C per 1 maart a.s. op De Disteltuin van John overgenomen en zal de T.C. werkzaamheden samen met Jan van Teylingen doen. Wij wensen Tom veel succes als T.C. van De Disteltuin.
16
Andreatuin Het jaar 2016 Allereerst willen wij een warm welkom heten aan alle nieuwe tuinders op ons complex de Andreatuin. Wij wensen jullie heel veel tuinierplezier met jullie tuin op ons mooie en gezellige complex. Laatste keer dat wij van ons hebben laten horen moest er nog veel gedaan worden op het complex. Door inzet van velen van jullie tijdens de tuindiensten van vorig jaar is de lijst behoorlijk gekrompen. Er zijn steeds minder grote punten die wij willen doen. Voor dit jaar staat een zijpad van het middenpad op de agenda. Voor degene die het nog niet wisten, u kunt als Andreatuinlid tegen geringe kosten de aanhanger van het complex huren. Informatie over het huren van de aanhanger vindt u op het
informatiebord bij de hoofdingang van ons complex. Tevens willen wij via dit bericht vragen of jullie ons (Robert, William en Nico) kunnen voorzien van jullie juiste emailadres en telefoonnummer (het liefst 06), zodat wij jullie altijd kunnen bereiken indien er wat is. Zoals jullie weten is er afgelopen jaar weer meerdere keren ingebroken en vernielingen aangericht en brandgesticht. Wij willen jullie vragen om zo min mogelijk waardevolle spullen en drank in het schuurtje te laten, zodat de inbrekers niets kunnen halen.
daar informatie over willen, kan je deze bij de blokhut tijdens de eerste tuindienst halen. Doordat de winter niet te streng was, heeft u vast wel gemerkt dat het onkruid uit de grond schiet, daarom willen wij een aantal tuinders vragen om hun tuin langzaam in orde te gaan maken zodat je met een schone tuin het seizoen kan beginnen. Verder willen wij eenieder een heel fijn tuinseizoen toe wensen en tot tuins
Robert, William en Nico
Ook wil ik jullie er op wijzen dat er een verzekering is voor een tuinhuis, kas of iets dergelijks. Ik heb mijn spullen nu verzekerd voor ongeveer 30 euro per jaar. Als jullie
De Annatuin Even voostellen.. Hallo ik ben Charissa Mouw, 32 jaar, woon samen en ik ben sinds vorig jaar april tuinder bij “De Annatuin”. Ik noem mezelf graag nog een groentje als het op tuinieren aankomt. Voordat ik mijn stukje grond bij de Annatuin kreeg, heb ik 1,5 jaar getuinierd onder glas. Buiten tuinieren is dan toch wel even andere koek. Afgelopen jaar en dit jaar zal ik dan ook vooral gebruiken om te experimenteren. En ik hoop volgend jaar dan toch ook wat meer resultaat te gaan boeken. Ik haal mijn informatie over moestuinieren voornamelijk van internet, tijdschriften en boeken, maar tips van medetuinders zijn natuurlijk ook altijd welkom. Ten slotte weten zij natuurlijk wat wel en niet werkt op het complex.
Het leukste aan tuinieren vind ik het zien opgroeien van de plantjes. Het blijft toch wel bijzonder om te zien hoe een zaadje uitgroeit tot een grote, sterke plant. En bijkomend voordeel is dat je er ook nog de vruchten van kunt plukken. Afgelopen jaar was ik vooral trots op mijn tomaatjes en meloen in de kas. Zeer lekker en goed gelukt. Uitdaging voor dit jaar zijn de koolplantjes door de eeuwige honger van slakken heen te loodsen. Vanaf dit jaar draag ik mijn steentje bij als vormgeefster van de Tuinkrant. Ik hoop dan ook dat deze krant jullie informeert, inspireert en veel leesplezier geeft. De Tuinkrant wordt niet alleen voor maar ook met jullie gemaakt. Graag zien we dan ook jullie tips en ervaringen tegemoet voor de volgende Tuinkrant. Charissa Mouw
17
De Flevotuin De Baaituin
Ook op de Baaituin hebben we op 5 maart weer onze eerste tuindienst gehad. Aangezien we op de Baaituin al om 9.00 uur beginnen was het deze keer eerst autoruiten krabben voor degenen die met de auto kwamen. Voor de fietsers: handschoenen aan en mutsen op. Het was koud om 9.00 uur. Maar Yvonne had de koffie klaar en in de blokhut hebben we eerst de nieuwtjes uitgewisseld en koffiegedronken voor we aan het werk zijn gegaan. Nog niet zoveel werk, vooral schoonmaken. De grond was nog stevig bevroren en we hebben eerst op een aantal plaatsen ijs weggehaald. Wij willen dan ook met trots onze eigen privé ijsbaan aan jullie laten zien (tuin 337): ijsbaan Barry Heesters:
Tijdens de ochtend kwam de zon door en al werkend viel de kou wel mee. Met onze terraskachel aan hebben we later de koffie nog buiten in de zon gedronken. Met dank aan de aanwezigen. Tine Menzel Leestip
Plezierig en lekker tuinieren Deze schrijfster heeft een blog en nu is er ook nog een boek verschenen. Het zoveelste boek over de moestuin. Ja, inderdaad en toch heel erg de moeite waard. Je krijgt zin om in de keuken aan de slag te gaan als je de lekkere recepten leest. Voor de vegetariërs om te smullen en voor niet vegetariërs allemaal recepten waarmee je vegetarische gasten zult verrassen. Ook fijn dat ze niet al te ingewikkeld zijn. Spaghetti met rucola en ansjovis, courgettetaartjes met vijgen en geitenkaas. Je kunt het met een beetje fantasie bijna zonder recept. Ze brengt je even op een goed idee. De tips over moestuinieren zijn af en toe wat voor de hand liggend, maar soms ook heel bruikbaar. 'Als je vergeet de raapsteeltjes op tijd te oogsten, wacht dan gewoon tot het meiraapjes worden.’ 'Last van gaatjes in het blad door aardvlooien? Geef de raapsteeltjes dan regelmatig water, want daar houden aardvlooien niet van.'
Tot slot een goede tip over het omgaan met een moestuin. Je kunt altijd wel bezig blijven en lang niet alles lukt, maar je moet ook genieten. Stressen om je tuin is contraproductief. '(...) Want er is eigenlijk niets prettiger dan buiten een beetje bezig te zijn. Natuurlijk lukt er weleens iets niet. Ik probeer het dan gewoon opnieuw en ik kijk vooral naar wat wel goed gaat.' Eten uit de volkstuin door Marleen van Es, uitgever NwA'dam, 2015 24,95 euro in de winkel of lenen in de Nieuwe Bibliotheek van Almere
18
De Flevotuin Handige hulpjes
Wie weet wat dit is? Dit is een fruitplukker. Hiermee kun je appels en peren plukken. Ze zijn er in diverse uitvoeringen en prijzen. De goedkoopste is circa 5 euro. Deze kun je op een bezemsteel zetten. De duurste is 45 euro en heeft een telescopische steel.
Schoffels Er bestaan verschillende schoffels met diverse bladen. Bedenk wat je met de schoffel wilt voor je er een aanschaft. Hieronder lees je waar je welke schoffel het best voor kunt gebruiken. Alle schoffels zijn weer onder te verdelen in duw- of trekschoffels. Een duwschoffel gebruik je door hem heen en weer door de aarde te bewegen. Een trekschoffel sla je in de grond en trek je naar je toe. Een duwschoffel kan vaak ook als trekschoffel worden gebruikt. Rechthoekige schoffel Een rechthoekige schoffel is zeer geschikt voor het grof verwijderen van onkruid en wildgroei tussen bomen, struiken en planten. Je kunt met een rechthoekige schoffel zowel duwen als trekken indien hij aan vier zijden is geslepen. Deze schoffel is erg geschikt voor een zandgrond border en plantsoen.
Puntige schoffel Met een schoffel met punt worden onkruid en grond makkelijker los geschoffeld.
Ruitvormige schoffel Een schoffel in ruitvorm gebruik je voor het precieze schoffelwerk. Je kunt hem gebruiken om onkruid onder de wortel los te snijden. Daardoor wordt ook meteen de grond los geschoffeld.
Halfronde schoffel Een halfronde schoffel kun je gebruiken voor bloemperken en grindpaden.
Ronde schoffel Een ronde schoffel is erg geschikt voor zandgrond border en plantsoen. Meestal schoffelt hij met een scherpe voorkant. Deze schoffel is, door z'n uitgekiende vorm, naast het schoffelen ook nog te gebruiken als tegelritser en graskantensnijder. Ook is dit een favoriet voor in de moestuin. Het maakt niet uit hoe je de schoffel beweegt: naar voren, naar achteren, naar links of rechts... het ronde blad snijdt aan elke kant! Pendelschoffel Een pendelschoffel heeft de vorm van een beugel. Deze schoffel functioneert als duw- en trekschoffel. Door de beugelvorm kan je altijd zien waar het mes zich bevindt. De schoffel is aan twee kanten geslepen en werkt lichter dan veel andere soorten schoffels. Bron: http://www.tuinieren.nl/a/gereedschap/schoffels https://www.baptist.nl/houtbewerkers/tuingereedschappen/de-wit-tuingereedschappen
19
De Flevotuin Activiteitenkalender
Een keer geen zin om te ploeteren in de moestuin? Ga er op uit om inspiratie op te doen en te genieten. Check voor de zekerheid voor vertrek via internet of telefonisch of de activiteit doorgaat. 15 april t/m 8 mei Tulpenroute met Tuinenroute in de Noordoostpolder
24 tot 26 april Buitengewoon Buitenhof bij Abbing Een evenement met meer dan 100 standhouders home, garden, cooking en living. Odijkerweg 132 – 134 (nabij station Driebergen – Zeist, richting Odijk) , 3709 JJ Zeist 0343 513741 of 0343 514777 Email:
[email protected]
Van 15 april tot en met 8 mei is de jaarlijkse “Tulpenroute in de Noordoostpolder”. Een bewegwijzerde route, van ongeveer 80 km.
Noordermiddenweg 13, 8311 PZ Espel, telefoon 0527 271327,
[email protected], www.destekkentuin.nl 23 april Pootgoed verkoop De Ommuurde Tuin Voor alle volkstuinders is er weer pootgoed van uien, sjalotten en mooie aardappelen te koop. De tuin en het terras zijn ook open, dus kom genieten van het vroege voorjaar in de Ommuurde Tuin.De Ommuurde Tuin ligt in de Historische Moestuin van koning Willem III op Landgoed Oranje Nassau's Oord in het Renkums beekdal. Kortenburg 11 in Renkum,
[email protected], telefoon: 06-12583453, www.ommuurdetuin.nl
Bron: Buitengewoon Buitenhof Abbing
5 mei Rondleidingen Tuinen van Landgoed de Wiersse in Vorden Op Hemelvaartsdag kunt u om 10.30 en om 14.30 uur deelnemen aan een rondleiding door de Tuinen van Landgoed de Wiersse in Vorden. U hoeft zich hiervoor niet aan te melden.
23 april 2016 Lentemarkt kwekerij en tuin de Boschhoeve
Wiersserallee 9, 7251 LH Vorden, 0573 451409, e-mail
[email protected], www.dewiersse.nl
Van 10.00 – 17.00 uur. Gasten:
Kwekerij De Keltenhof: heemplanten Jan en Mieke Bravenboer: tuincyclamen, Chris en Anneke van Asselt: bessenstruiken en aardbeiplanten Hein Meeuwissen/ Rita van der Zalm: zomerbloeiende bollen en knollen Gradinka Kruidentuin: biologische zaden van bloemen, groenten, (wilde) kruiden, ‘heirloom’ tomaten en bonen Leslie Leijenhorst: historische bloembollen De Boschhoeve: bloemenzaden, groentezaden, voorjaarsplanten, clematissen, aparte heesters, Sneeboer gereedschap, bleekpotten Vereniging Toer de Boer op: diverse agrarische bedrijven uit de IJsselvallei komen met ambachtelijk bereide lekkernijen: kaas en zuivel, puur natuur vruchtensap, jams en imkerijproducten.
Boshoeve 3, 6874 NB Wolfheze (bij Arnhem), tel. 026-4821231,
[email protected]
20
7 mei Plantenmarkt Moestuin Twickel
In de moestuin van Twickel wordt zaterdag 7 mei voor de derde keer een speciale moederdagverkoop gehouden van bijzondere, eenjarige zomerbloeiers. De liefhebber kan er ook terecht voor groenteplanten, kruiden, kuipplanten en verzorgingstips. De toegang is gratis. Een bezoek is de moeite waard: leifruit bomen, gerestaureerde kassen, teelbedden met oude groenterassen, een pluktuin en bijenstal maken de moestuin tot een levend monument. De reguliere openingstijden zijn woensdag en vrijdag van 13.00 uur tot 16.00 uur. Plantenmarkt Moestuin Twickel van 10.00 uur tot 15.00 uur. Kasteel Twickel , Twickelerlaan 7, 7495VG Delden,
[email protected]
7 mei Tuindagen in Beervelde
7 mei SMULTUINworkshop “Eten uit eigen tuin"
De Tuindagen in Beervelde zijn een begrip voor de zaterdagochtend van 9.30 - 12.00 uur, 35 euro planten- en tuinliefhebbers. Daarom organiseren we als afdeling Noordoostpolder op zaterdag 7 mei 2106 Claudia is bekend van onder andere eMagazine SMULTUIN, het digitale tijdschrift over ‘biologisch en een dagtocht naar dit evenement. Ga je mee? duurzaam zaaien, oogsten en smullen’ en het boek Op één van de mooiste privé domeinen van België Onze Smultuin. bieden 220 deelnemers u een selectie aan van het De workshop wordt ook op andere dagen gegeven beste wat er op het gebied van planten en tuinen te vinden is. Beervelde biedt tevens een ruime keuze Locatie: Industrieweg 7, 3738 JW Maartensdijk aan decoratie en antiek voor de tuin en zijn Tel: 0346 218 111, Fax: 0346 218 555 omgeving. Dit evenement is méér dan een tuinsalon,
[email protected] een bloemenmarkt of een plantenbeurs. Opgave of informatie: Elly Kloosterboer-Blok, telefoon 0622413627 of
[email protected] Richtprijs: 50 euro p.p. (afhankelijk van het aantal deelnemers) Dit bedrag is incl. 10 euro entree.
Bron: Tuindagen in Breevelden
21
De Flevotuin Kweek je eigen avocadoboom
Avocado’s zijn niet alleen erg lekker, maar ook nog eens supergezond. Avocado’s bevatten namelijk veel gezonde vetten. Volgens wetenschappers zijn er zes bewezen gezondheidseffecten van de avocado. Als je binnenkort weer eens staat te kokkerellen met avocado ’s, bewaar dan de pitten. Het is namelijk verrassend makkelijk en leuk om je eigen avocado boompje te laten groeien. Wat moet je doen? Stap 1: Schoonmaken van de pit Haal de pit voorzichtig uit de avocado en verwijder al het vruchtvlees. De beste manier om dit te doen is de pit een paar minuten te laten weken in water, en daarna het vruchtvlees er af te vegen. Zorg ervoor dat je niet in de pit snijdt, of de buitenste bruine laag er afwast. Deze laag beschermt namelijk de binnenkant en bij beschadiging kan het zijn dat de pit niet meer ontkiemd.
Op de linker foto ziet u de schoongemaakte pitten. Op rechter foto ziet u welke de boven en welke de onderkant is.
Stap 2: Het aanbrengen van tandenstokers Steek ongeveer halverwege drie of vier tandenstokers een paar millimeter in de pit. De tandenstokers zijn er om de pit op een glas water te laten liggen. De pit moet namelijk voor de helft in het water liggen, maar de bovenste helft moet droog blijven.
22
Stap 3: Plaats de pit in een glas water Plaats de avocado pit met tandenstoker op een glas water zoals je hier op de foto kan zien met de onderste helft in het water, en de bovenste helft boven water. Let goed op dat je de pit niet verkeerd om in het water legt. Zet het glas op een plek waar het veel zonlicht krijgt en vervang het water minimaal één keer per 5 dagen om bacteriën en schimmels geen kans te geven. Stap 4: Wachten… Het is nu wachten totdat de pit ontkiemt. Je zult hier geduld voor moeten hebben, het kan namelijk wel tot 8 weken duren totdat het zo ver is. Na een tijdje zal de bovenkant van de pit uitdrogen en gaan scheuren. De buitenste laag van de pit zal langzaam afvallen en na een tijdje zal de pit wortelschieten. Zorg ervoor dat de pit nooit droog komt te staan, want de jonge plant zal dit niet overleven. Uiteindelijk zal de pit ook aan de bovenkant ontkiemen.
Stap 5: Planten van de boom Pas als de plant zo’n 15 cm hoog is, kan hij geplant worden. Hiervoor heb je een pot met een diameter van zo’n 20 tot 25 centimeter gevuld met potgrond nodig. Zorg ervoor dat de pit nog voor de helft boven de grond uitsteekt. De pit kan ondergronds gaan rotten als hij helemaal begraven wordt.
Stap 6: Groei Zorg ervoor dat je de plant dagelijks water geeft. De avocado boom houdt van vochtige grond, maar niet doorweekt. Als de bladeren een beetje geel beginnen te worden is er te veel water, laat de plant dan een paar dagen uitdrogen. Als de bladeren aan het einde bruin worden heeft de plant juist te weinig water gehad. Wanneer de avocado boomvrucht zal dragen is moeilijk te zeggen. Dit kan al na 3 of 4 jaar zijn, maar sommige planten doen er veel langer over, of dragen helemaal geen vrucht. Aanvullende tips: Winter Avocado-bomen kunnen niet tegen temperaturen van lager dan 10°C. Hier in Nederland kunnen ze dus in de winter niet buiten staan. Mooie brede plant. Om een mooie brede plant te krijgen, moet je wanneer hij ongeveer 30cm hoog is de nieuwste blaadjes eraf knijpen. Dit zorgt ervoor dat de plant meer zijwaarts groeit, en meer zijtakken aanmaakt. Herhaal dit daarna elke keer wanneer de plant ongeveer 15 cm gegroeid is. Bladluis. Avocado bomen hebben soms last van bladluis. Bladluizen kunnen niet genoeg krijgen van de heerlijke avocado bladeren. Gelukkig is er een makkelijke manier om van ze af te komen, en dat gaat als volgt: 1. Spoel de hele plant buiten met de tuinslang of in de douche af. 2. Spuit de plant in met een mix van water, een klein scheutje afwasmiddel en een theelepel neem-olie Bron: Inhabitat
23
De Flevotuin Kruidentuin als apotheek
Door Kylie de Wit, hbo-studente Biologie, Voeding en Gezondheid duizenden kruiden en hun werking beschreven. Deze aan de CAH in Almere kruiden werden meestal vermaalt tot poeder, en gemengd
De kruidentuin is terug van weggeweest, en geeft een nieuwe dimensie aan koken. De kruidentuin wordt onderdeel van onze keuken1 en verenigt tuin en huis2. Kruiden zijn niet langer een extraatje voor bij gerechten. Kruiden worden bewuster aan recepturen toegevoegd wegens hun bewezen geneeskrachtige werking, en de smaak wordt meer gewaardeerd. Bovendien is het aanleggen van een kruidentuin makkelijk.3 Reden genoeg om een eigen kruidentuin aan te leggen, en deze te gebruiken als natuurlijk apotheek. Kruid en onkruid Onder de benaming kruiden vallen planten die nuttig zijn, waarbij nuttig een breed begrip is. De planten kunnen nuttig zijn als voedingsmiddel, smaakgever of medicinale werking.
met water zodat er een heilzaam drankje ontstond. Iets later maakten ook in India geneeskrachtige kruiden deel uit van hun traditie.3 De westerse beschaving paste pas veel later kruidengeneeskunde toe. Deze geneeskunde is gebaseerd op de kennis van oude Griekse artsen zoals Hippocrates en Dioscorides. In de 16de en 17de eeuw werd kruidengeneeskunde bekender door kruidkundigen als de Engelse Nicholas Culpeper, die hun ondervindingen publiceerden in boeken. Rond de 18de en 19de eeuw kwamen synthetische geneesmiddelen in opkomst, waardoor kruiden minder gebruikt werden.3 Echter worden geneeskrachtige kruiden weer populairder door onder andere negatieve verhalen over de geneesmiddelenindustrie. En mensen zijn bewuster bezig met de afkomst van verse producten als groenten en kruiden. In 2015 was het een trend om zelf groenten en fruit te verbouwen.4
Echter worden de meeste kruiden ook wel onkruid genoemd. Hieronder vallen bijvoorbeeld brandnetel, paardenbloem en madeliefje. Terwijl deze ‘onkruid’ planten ook nuttige werkingen hebben op het menselijk lichaam.3 Kruiden brengen veranderingen in het lichaam teweeg bij inwendig (eten) of uitwendig gebruik. Eén kruid kan verschillende functies hebben. Rozemarijn (Rosmarinus officinalis) smaakt lekker bij vlees, maar kan ook een verstoorde bloedsomloop verbeteren en helpen bij concentratieproblemen.
In 2016 gaat het nog een stapje verder: we gaan ook een kruidentuin aanleggen. Het is namelijk makkelijk, het geeft snel resultaat, de tuin wordt met de keuken verbonden en kruiden hebben een geneeskrachtige werking op mensen.1&2 Aanleggen van een kruidentuin Voor de 17de eeuw kon men in de natuur kruiden plukken voor gebruik. Echter is het milieu in de eeuwen daarna drastisch veranderd, waardoor dit niet verantwoord is. 3
Het aanleggen van een kruidentuin is een goede oplossing De term officinalis in de wetenschappelijke naam duidt aan om van kruiden te kunnen genieten. Bovendien is het dat het een kruid betreft met geneeskrachtige aanleggen en verzorgen van kruiden een makkelijk en toepassingen.3 plezierig werkje. Geschiedenis van kruiden Kruiden worden al 60.000 jaar gebruikt binnen de menselijke beschaving. De eerst échte toepassingen worden beschreven in een 4000 jaar oud Chinees boek over geneeskunde door middel van kruiden. In ‘Het boek van de Gele Keizer over de inwendige geneeskunde’ zijn
24
Voordat men daadwerkelijk een kruidentuin wil aanleggen, kan er een plan worden gemaakt over de omvang en de soorten kruiden. Er kan worden besloten om enkele bekende kruiden als basilicum (Ocimum basilicum), tijm (Thymus vulgaris), bieslook (Allium schoenoprasum) en peterselie (Petroselinum crispum) te houden in
bloempotten binnenshuis (in bijvoorbeeld de keuken). Maar de kruidentuin kan ook buitenshuis (liefst vlakbij de keukendeur) aangelegd worden, en vele kruiden bevatten. Zorg er vooral voor dat de kruidentuin overzichtelijk en makkelijk te onderhouden is. En houd er rekening mee dat de kruiden gemakkelijk te bereiken en zichtbaar moeten zijn vanuit de keuken. Hierdoor kan de groei van de plantjes in de gaten gehouden worden, en wordt men herinnerd aan het toevoegen van kruiden bij recepten. 3
opgekweekte kruiden of kruidenbosjes is dat men gelijk gebruik kan maken van de kruiden. Bovendien zijn ze steeds meer verkrijgbaar in winkels en supermarkten.3
De kruidentuin kan begonnen worden door vanuit zaadjes te planten op te kweken. Echter kan er ook gekozen worden voor het aanschaffen van opgekweekte kruiden of kruidenbosjes (oftewel kruidenstekjes). Het voordeel van
Hieronder volgt nog een rijtje van bekende kruiden en hun medicinale werking. Verder staat er ook met welke culinaire gerechten deze kruiden gecombineerd kunnen worden. 3
Wat betreft de kruidenbosjes/-stekjes is het belangrijk om te vermelden dat de takjes in goede potgrond gezet worden en op genoeg afstand van elkaar staan (minimaal 2 tot 4 cm afstand).3 Kruiden en hun werking
Kruiden
Medicinaal
Culinair
Basilicum
Ontstekingsremmend, krampwerend en slijmoplossend
Italiaanse tomatensaus, pesto, salades en pizza
Bevordert spijsvertering en bloedsomloop
Boter, kaas- en eiergerechten, soep, en aardappelpuree Soepen, sauzen, visgerechten en komkommersalade Kruidenthee
Ocimum basilicum Bieslook Allium schoenoprasum Dille Anethum graveolens (roomse) Kamille Anthemis nobilis Pepermunt Mentha piperita Peterselie Petroselinum crispum Rozemarijn Rosmarinus officinalis Salie Salvia officinalis Tijm Thymus vulgaris
Bevordert spijsvertering en krampwerend Ontstekingsremmend, krampwerend en helpt bij huidirritaties Bevordert spijsvertering, krampwerend, pijnstillend en slijmoplossend Bevordert spijsvertering en eetlust, diuretisch en versterkt de maag Krampwerend, pijnstillend en bevordert bloedsomloop en spijsvertering Krampwerend, diuretisch, ontstekingsremmend en hersteld hormoonsysteem Ontstekingsremmend en slijmoplossend
Garnering voor zomerse drankjes en desserts Soep, saladedressing, sauzen, vis- en vleesgerechten Garnering voor lams- en varkensvlees en saladedressing Garnering voor lams- en varkensvlees, kruidenthee Groente-, vlees- en visschotels
Bronnen: 1. http://roomed.nl/de-leukste-keukentrends-voor-2016/ 2. http://www.greenyourday.nl/trends/trends-2016/ 3. Harding, J. (2005). Het grote kruidenboek: Een complete gids voor het kweken en gebruiken van kruiden. Uitgeverij Parragon. 4. http://www.glowmagazine.nl/food-trends-2015/
25
De Flevotuin De Kindertuin
Zakje zaad Het is heel leuk om de zaadjes van uitgebloeide bloemen, groente of andere planten te verzamelen en ze in een mooi zakje cadeau te geven, bijvoorbeeld voor Moederdag. Nodig:
Kleine enveloppen of papieren zakjes
Kleurpotloden of stiften
Perforator
Lintje, mooi touwtje of stukje raffia
Verzamel zaadjes Doe soort bij soort Versier de rand van de envelop Teken de bloem, de groente of de plant op de envelop Doe de zaadjes in de envelop Maak met de perforator twee gaatjes aan de bovenkant van de envelop Doe door de gaatjes het lintje, touwtje of raffia Klaar is je cadeautje!
Bloempotten versieren Je tuin gaat er pas echt top uitzien met mooie bloempotten. Je kunt ze natuurlijk ook in je kamer zetten. Dan heb je wel een schoteltje nodig voor onder de bloempot, anders krijg je misschien een waterballet. Nodig:
Bloempotten (elke maat is goed)
Verf
Blanke vernis
Kwast
Beschilder de bloempotten zo mooi mogelijk. Laat drogen Lak met de vernis Bron: Tuinplezier voor kids / Catherine Woram en Martyn Cox
26
Radijsjes Deze ronde, rode groentes kun je makkelijk zelf in een bloempotje opkweken.
Zo doe je dat:
Vul je bloempotje tot driekwart met potgrond Plant de zaadjes met voldoende ruimte (8 cm) tussen de zaadjes Dek de zaadjes af met wat stekgrond en geef een beetje water en zorg ervoor dat de grond goed vochtig blijft Na ongeveer een week komen de zaadjes uit Geef voldoende water. Na ongeveer 5-6 weken kun je ze op eten
Ik ga vaak mee naar de tuin, want daar kan ik lekker de gieters volpompen voor mijn vader als hij doordeweeks weer de plantjes water gaat geven. In het weekend ga ik ook graag mee, maar als buurvrouw Maby er is dan ga ik gauw naar haar toe. Zij heeft namelijk vaak wel wat lekkers voor mij en kan ik lekker met haar kletsen. Als mijn vader dan koffie van haar krijgt, dan mag ik ook altijd een beetje plus een koekje. Als ik op de tuin kom dan gaan we altijd eerst bij de frambozen of aardbeien kijken of er een paar rijp zijn. Mijn vader vindt ze niet zo lekker, maar ik wel! Daarna gaan we langs de andere plantjes lopen en vraag ik welke het zijn en of het lekker is en dan gaan we ze water geven. Ik vind het ook leuk om boontjes te plukken en fiets graag een rondje over het complex om met heel veel mensen een praatje te maken of om met andere kindjes te spelen. Soms help ik mee met onkruid wieden of pak het onkruid van papa aan om in de emmer te gooien. Het leukste van de tuin vind ik om lekker te gaan zitten en af en toe te helpen of een grapje met mijn vader uit te halen of een rondje fietsen. Het lekkerste van de tuin vind ik de frambozen en aardbeien.
Wil je ook vertellen wat je leuk vindt aan de moestuin of iets vertellen wat met de moestuin te maken heeft? Stuur dan samen met mama of papa een stukje met een foto naar:
[email protected]
27
De Flevotuin Recepten
Worteltaart met mascarponecrème Bron: culy.nl
Benodigdheden 150 gram roomboter, gesmolten 1 winterpeen, fijngeraspt 150 gram kristalsuiker Snuf zout 2 eieren 200 gram zelfrijzend bakmeel 125 gram rozijnen Taartvorm of blik Voor de topping 75 gram roomboter (op kamertemperatuur) 100 gram mascarpone (op kamertemperatuur) 125 gram poedersuiker 1 theelepel vanille-essence
Doe de gesmolten boter, geraspte wortel, suiker, eieren en een snuf zout in een kom en meng met een garde of handmixer. Zeef het bakmeel en doe dit in de kom en mix goed door. Roer de rozijnen erdoorheen. Giet het beslag in je taartvorm. Bak de carrot cake in het midden van de oven ongeveer 45 minuten; check daarna of de cake gaar is (bijvoorbeeld met een satéstokje, het stokje moet er schoon uitkomen). Haal de cake uit de oven en laat afkoelen.
Bereiding Verwarm de oven voor op 175 graden en vet een taartvorm of bakblik in. Voor de zekerheid kun je er ook nog bakpapier inleggen.
Tijd voor de mascarponecrème! Zorg dat de 75 gram roomboter zacht en op kamertemperatuur is, maar niet gesmolten, zoals bij de taart hierboven beschreven. Doe de zachte boter samen met de mascarpone, poedersuiker en vanille-essence in een kom en klop met een mixer. Er moet een mooie, gladde maar dikke crème ontstaan. Als de cake is afgekoeld, kun je de mascarponecrème over de cake smeren met een paletmes of lepel. Een beetje slordig mag best! Zet de cake een kwartiertje in de koelkast om de crème op te laten stijven.
Tip: voor een extra mooie taart, kun je er twee bakken en er lagen van snijden. Tussen elke laag doe je dan een laagje mascarponecrème (je moet dan wel iets meer maken).
28
Hoe staat het met jouw bakkunsten? Stuur je leukste foto’s van je eigen baksels met fruit of groente uit je eigen tuin naar:
[email protected]
Rabarbercake Bron: Libelle Lekker
Benodigdheden 350 g rabarber 200 g bloem 2 el bloem 1 ei 3 el havervlokken 150 g suiker 1 pakje bakpoeder 75 g volkorenbloem 1 tl gemberpoeder (naar smaak) 60 g amandelpoeder poedersuiker 200 ml melk 75 g boter 1 el olie Zout Bereiding Maak de rabarber schoon en snij hem in stukjes van 2 cm. Bestuif ze met 2 el bloem en zet even opzij. Verwarm de oven voor op 180° C. Vet de cakevorm in met olie en bestrooi de bodem met havervlokken. Meng de bloem met de volkorenbloem, de suiker, het bakpoeder, een snuifje zout en gemberpoeder. Laat de boter op zacht vuur smelten in een pannetje. Meng de gesmolten boter met de melk, roer er het ei door. Meng het botermengsel door het bloemmengsel. Spatel als laatste het amandelpoeder en de rabarber door het beslag. Schep het deeg in de bakvorm en strijk glad. Zet 60 tot 70 minuten in de oven, of tot de cake gaar is. Laat 10 minuten afkoelen in de vorm en dan verder op een rooster. Bestuif de cake voor het serveren met poedersuiker.
29
De Flevotuin De tuinwinkel
Om een betere opbrengst van uw moestuin te hebben is het af en toe wenselijk om, naast wisselteelt toe te passen, ook wat meststoffen te gebruiken. De meststoffen en sommige andere handige artikelen kunt u goedkoop via de vereniging bestellen. Onderstaand vindt u een prijslijst.
Prijslijst Flevotuin 2016 Product
Eenheid
Prijs
Kalkammonsalpeter
1 kg
€ 1,00
Kalksalpeter
1 kg
€ 1,00
Patentkali
1 kg
€ 1,00
Mengmeststoffen
1 kg
€ 1,00
Kalkkorrel
1 kg
€ 0,35
Algenkalkkorrel (Maerl)
1 kg
€ 0,40
Superfosfaat
1 kg
€ 0,70
Culterra / koemest
1 kg
€ 0,70
Bloedkruimel
1 kg
€ 2,60
Beendermeel
1 kg
€ 1,50
Basaltmeel
1 kg
€ 1,20
Zeewierkalk
1 kg
€ 0,45
Potgrond
40 ltr
€ 3,00
Potgrond
70 ltr
€ 5,25
Bemeste Tuinaarde
40 ltr
€ 2,50
Slakkenkorrels 800 gram
1 bus
€ 14,50
1m
1
€ 5,50
1m
1
€ 7,75
Phormisoldoek (Worteldoek) 2,00 m / 137 gram
1m
1
€ 1,80
Houten afzetpalen 1,70 m lang
1 stuk
€ 5,50
Tonkingstokken 2,70 m lang 20/22 mm dik
1 stuk
€ 1,00
Tonkinstokken 1,50 m lang 10/12 mm dik
1 stuk
€ 0,30
Kasfolie doorzichtig wit 2,00 m breed Gewapende Kasfolie groen 2,00 m breed
2
1
Tuinvlies dikte 17 gram/m 3,00 m breed
1m
€ 1,25
Tuinnet 5x2 meter
1 stuk
€ 6,00
Steunnet groen 5x2 m mw 15 x 17 cm
1 stuk
€ 4,50
Kruiden Azijn 10 liter
1 can
€ 7,25
Bordjes tbv vermelding gewassen 15 stuks
15 stuks
€ 1,25
1
€ 0,40
Spandraad
1m
Revisiezet tbv zwengelpomp
1 set
€ 14,00
Handzwengelpomp
1 stuk
€ 74,42
30
De Flevotuin Tuincommissie
Rob Majoor en Sandra Verloop zijn allebei geruime tijd tuincommissaris van de Vaarttuin geweest. Hartelijk dank voor jullie inzet! Gelukkig hoeft het complex het niet zonder tuincommissie te doen. Vincent van Asselt en André Bredeweg gaan door. Veel succes! Op de Keurtuin heeft ook een wisseling van de wacht plaatsgevonden. Hans Bouman en Amparo Blanco zijn gestopt. Hartelijk dank voor jullie werkzaamheden! Cor Zonderman is nu alleen TC op de Keurtuin. Versterking is welkom.
De Andreatuin
[email protected]
Nico Oudshoorn
Robert van de Roest
William van Rodijnen
tel. 036-5489605 / 06 – 40418389 tel. 06-54698786
tel. 036-8446639
De Kruidentuin
[email protected]
Arie Sijmons
Hans Harmsen
John Lammerse
tel. 06-23273503
tel. 06-53222317
De Annatuin
De Baaituin
[email protected]
[email protected]
Gerhard Gerritsen
Egbert Post
Tine Menzel
tel. 06-46075008
tel. 06-12710763
tel. 06-30070308
De Disteltuin
De Keurtuin
[email protected]
Tom de Harde
Rocky El Falah
[email protected]
Jan van Teylingen
Cor Zonderman
tel. 06-53470865
De Poldertuin
De Vaarttuin
[email protected]
[email protected]
Fiona Ekeler
Hans Buiter
André Bredeweg
31
Vincent van Asselt
(advertentie)
32
