TSC op vakantie
Informatie en Tips voor mensen met TSC die op vakantie willen
De vakantietijd is weer aangebroken! Veel mensen kiezen ervoor om naar het buitenland op vakantie te gaan. Voor een bepaalde groep mensen is dat niet vanzelfsprekend. 2000 mensen in Nederland lijden aan de ziekte TSC (tubereuze sclerose complex). Deze mensen hebben veel medicijnen om de ziekte onder controle te houden. Maar hoe neem je bijvoorbeeld al deze medicijnen mee in het vliegtuig? In deze folder vindt u handige uitleg en tips om alles goed te regelen voordat u op vakantie gaat.
Wat vindt u in deze folder? U of uw kind heeft TSC en u gaat op vakantie in het buitenland: 1. Kunnen alle medicijnen mee? 2. Is de hoeveelheid belangrijk? 3. Moeten er recepten mee van medicijnen? 4. Welke medicijnen zijn verkrijgbaar? 5. Medicijnen/bagage kwijt? Wat nu? 6. Hoe ga je om met TSC op vakantie? 7. Tips voor medicijngebruik op reis
1. Kunnen alle medicijnen mee? Ja, u kunt bijna alle medicijnen ongehinderd meenemen naar het buitenland. Een uitzondering hierop zijn medicijnen die onder de opiumwet vallen, een voorbeeld hiervan zijn Ritalin en Concerta (medicijnen voor ADHD). Er zijn een aantal Europese landen waar het gebruik en bezit van opium verboden is zonder voorschrift van een arts.1 Als u naar zo’n land (schengenland) op vakantie gaat en opium gebruikt heeft u een zogenaamde schengenverklaring nodig om te bewijzen dat u de medicijnen gebruikt voor een aandoening of probleem en dat het geen drugs zijn die u bij u heeft. Voor een schengenverklaring kunt u terecht bij de behandelende arts. Hieronder ziet u een afbeelding van Europa waarop alle schengenlanden staan aangegeven. 2
Voor de overige landen (geen schengenlanden) is er een soortgelijke verklaring nodig, hiervoor is ondertekening door de ambassade van het 1 2
Apotheker Eline de Vries, Kring-apotheek West Friesland www.igz.nl/burgersloket1/ietsweten/geneesmiddelen/burgers_geneesmiddelen_op_reis
desbetreffende land nodig. Beide verklaringen zijn te vinden op de internetsite van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (www.igz.nl).3 Wij raden u aan om een medisch paspoort (Europees Medisch Paspoort) mee te nemen als u naar het buitenland op vakantie gaat. Het EMP is, tegen een geringe vergoeding, verkrijgbaar bij huisartsen, apotheken, medisch specialisten, ggd's, patiëntenverenigingen, medische hulpdiensten en sommige (reis)boekhandels. In dit boekje staat de werking en de samenstelling van uw medicijnen in elf talen. Verder zijn er gegevens over het medicijngebruik, de ziekte(n) of aandoening(en), belangrijke personen en over de behandelende arts te vinden.4 Dit paspoort is erg handig voor artsen als u bijvoorbeeld onverhoopt in het ziekenhuis terecht komt. Let op: het medisch paspoort is geen rechtsgeldig document, de schengenverklaring of andere verklaring wel. Met het EMP kunt u dus niet bewijzen dat u medicijnen bij u draagt en geen drugs.5
2. Is de hoeveelheid belangrijk? Medicijnen die u nodig heeft voor de vlucht mag u meenemen in uw handbagage. Met ingang van november 2006 gelden er nieuwe regels betreffende het meenemen van vloeistoffen in uw handbagage tijdens een vlucht. Deze regels gelden echter niet voor vloeibare medicijnen. U mag net zoveel vloeibare medicijnen meenemen in uw handbagage als u nodig heeft. Let op: de hoeveelheid medicijnen toegestaan in uw handbagage zijn echter alleen voor gebruik tijdens de vlucht.6 Medicijnen voor gebruik in de verdere vakantie gaan bij uw koffers in de laadruimte. Hierbij moet u wel rekening houden met de temperatuur waarop de medicijnen bewaard mogen worden. In de laadruimte kan de temperatuur dalen tot onder de nul graden. Het is verstandig om de medicatie te bewaren in een koeltas/box. De hoeveelheid hiervan hangt af van wat u nodig heeft voor gebruik tijdens de vakantie. Hier geldt geen maximum hoeveelheid.7
3 4 5 6 7
www.igz.nl/burgersloket1/ietsweten/geneesmiddelen/burgers_geneesmiddelen_op_reis www.medicinfo.nl/CWS32_1 Apotheker Eline de Vries, Kring-apotheek West Friesland www.apotheek.nl/Thema_s/Thema_s/Medicijnen_op_reis.aspx?mId=10702&rId=11 www.apotheek.nl/Thema_s/Thema_s/Medicijnen_op_reis.aspx?mId=10702&rId=11
3. Moeten er recepten mee van medicijnen? In sommige landen zijn voor en aantal medicijnen geen recepten nodig, terwijl dit in Nederland wel nodig is. Toch is het verstandig om recepten mee te nemen van alle benodigde medicijnen. Deze recepten kunt u verkrijgen in overleg met de behandelende arts. Bewaar deze recepten altijd in de handbagage zodat er minder kans is dat u de recepten kwijtraakt. Let op: het medisch paspoort dient niet als recept.8
4. Welke medicijnen zijn verkrijgbaar? Niet alle geneesmiddelen zijn in alle landen verkrijgbaar. Dit is afhankelijk van het feit of het geneesmiddel is geregistreerd in het desbetreffende land en hoe de farmaceutische voorzieningen zijn in het land. In ontwikkelingslanden zijn bijvoorbeeld veel minder geneesmiddelen verkrijgbaar. Opiaten zijn geregistreerde geneesmiddelen en zijn normaal gesproken in het buitenland verkrijgbaar. Namen van geneesmiddelen zijn in het buitenland soms anders, maar de inhoud is vaak hetzelfde. Voordat u op reis gaat, is het verstandig om uit te zoeken of de benodigde medicijnen in het betreffende land verkrijgbaar zijn en of deze dezelfde naam hebben als in Nederland. Dit kunt u samen met uw apotheek uitzoeken. Als de apotheek geen antwoord heeft op uw vragen kunt u de fabrikant van het geneesmiddel benaderen.9
5. Medicijnen/bagage kwijt? Wat nu? Er wordt geadviseerd om de medicijnen over meerdere tassen te verdelen, zodat er minder kans is dat u zonder medicijnen komt te zitten. Als u uw bagage met voorraad medicijnen toch kwijtraakt kunt u met uw recepten naar een apotheek in het buitenland gaan om de medicijnen te halen. In veel gevallen zal u medicatie die u in het buitenland koopt niet direct vergoed krijgen. U zult vaak eerst moeten betalen in het buitenland en als u terug bent in Nederland kunt u het geld terugvragen aan uw verzekering. Mocht u uw handbagage met de recepten ook verliezen dan kunt u het beste contact opnemen met uw arts en vragen of hij de benodigde recepten wil faxen o.i.d. Mocht uw arts en vervangend arts niet bereikbaar zijn dan kunt u naar een huisarts of ziekenhuis in het buitenland gaan en hier om een recept vragen. Voor opiaten zal dit moeilijk zijn, omdat een arts die niet bekend is met de patiënt niet zomaar opiaten zal uitschrijven.10
6. Hoe ga je om met TSC op vakantie? 8
Apotheker Eline de Vries, Kring-apotheek West Friesland Apotheker Eline de Vries, Kring-apotheek West Friesland 10 Apotheker Eline de Vries, Kring-apotheek West Friesland 9
Net als in de thuissituatie is het belangrijk om te kijken naar de mogelijkheden van u of uw kind en niet naar de beperkingen. Toch zult u ervaren dat niet alles mogelijk is en dat u in bepaalde situaties meer rekening moet houden met de aandoening van u of uw kind. Er wordt afgeraden om gevaarlijke sporten te beoefenen en/of risicovolle activiteiten uit te oefenen. Met betrekking tot de epileptische aanvallen is extra voorzichtigheid nodig tijdens het zwemmen. Houdt voortdurend toezicht op kinderen die kans hebben op een aanval.11 Op vakantie kunnen reeds bekende onrust- of slaapproblemen zich verergeren door de verandering van omgeving. Zorg daarom voor vaste rustmomenten op de dag en probeer een vast dagritme te hanteren, zo mogelijk hetzelfde als thuis. Dit geeft u of uw kind houvast. Ook zou u herkenningspunten van thuis mee kunnen nemen zoals een eigen drinkbeker of computerspel. De slaap kan ‘s nachts bevorderd worden door te zorgen voor goede ventilatie, rustige omgeving en neem zo mogelijk een eigen knuffel en/of dekentje mee. 12
11 12
www.epilepsie.nl/leven_met_epilepsie/leefregels_met_epilepsie/baden www.kinderneurologie.eu/ziektebeelden/huid/tubereuze.php
7. Tips voor medicijngebruik op reis: • Controleer of u voldoende medicijnen hebt voor de reisperiode en de week erna. Ga zo nodig op tijd naar uw huisarts voor een recept.13 • Controleer met behulp van je dokter of je al je medicatie mee moet nemen, of dat je het ook ter plekke aan kunt schaffen.14 • Lees de bijsluiters van uw medicijnen nog eens door over bewaarvoorschriften, wat te doen bij diarree of braken en dergelijke.15 • Als u medicijnen op een speciale manier, bijvoorbeeld donker of extra koel, moet bewaren, staat dat uitdrukkelijk op de verpakking.16 • Het kan voorkomen dat het klimaat en het voedsel in het vakantieland van invloed zijn op je medicatie. Bij sommige medicijnen is het belangrijk dat je veel drinkt anderen zijn korter houdbaar of hebben meer of heftigere bijwerkingen in een warm klimaat. Lees dit na in de bijsluiters of raadpleeg je arts.17 • Op de verpakking van elk medicijn staat tot welke datum u het kunt gebruiken; controleer dit voor uw reis. Haal zonodig nieuwe medicijnen.18 • Draag medicijnen liever niet direct op het lichaam, bijvoorbeeld in een broekzak, want dat kan van invloed zijn op de werking of houdbaarheid van het medicijn.* • In de auto, caravan of tent kan het erg warm worden. Voor medicijnen die koel bewaard moeten worden, biedt een koel-etui of koelbox uitkomst.* • Bepaalde receptmedicijnen kunnen als bijwerking een hevige zonnebrand veroorzaken. Die bijwerking komt voor bij sommige antibiotica - zoals doxycycline- en bepaalde medicijnen tegen huidaandoeningen, reuma en hartklachten. Soms is er een vergelijkbaar medicijn dat minder kans geeft op die overgevoeligheidsreactie. Dat zoekt het apotheekteam graag voor u uit. Zo niet, dan moet u zich goed tegen de zon beschermen.* • Houdt bij het innemen van uw medicijnen rekening met een eventueel tijdsverschil met Nederland.*
13
www.apotheek.nl/Thema_s/Thema_s/Medicijnen_op_reis.aspx?mId=10702&rId=11 www.vrijwilligerswerkinhetbuitenland.nl/gezondheid/reismed/ 15 www.apotheek.nl/Thema_s/Thema_s/Medicijnen_op_reis.aspx?mId=10702&rId=11 16 www.epilepsie.nl/attachments/epilepsieenmedicijnen.pdf 17 www.vrijwilligerswerkinhetbuitenland.nl/gezondheid/reismed/ 18 * www.apotheek.nl/Thema_s/Thema_s/Medicijnen_op_reis.aspx?mId=10702&rId=11 14
Namens: U. Bregita J. Duijn H. Heessels L. Vrolijk HBO-Verpleegkunde Inholland, Alkmaar
