Trutnov, Krkonoše
13
$ %
$ &"*
11 1 ) $* 0#%*
+
# * $
#
, 1
6 * (
12
Kuks
$ % &
$
+
9
1–8
6 (
$
$ * 5 /"%
! "
ÏñîéäêóéäòïîëôċíàíâîõcíùïñîòóäãêÄÑÃÅïñîòóäãíèâóõwìÄôñîñäæèîíôÆëàâäíòèò
10
&
#
' ("#$)$ '
Hradec Králové, Praha
% !
A
ÕøãàëàÑäõèóàëèùàâäÊÔÊÒîïòõñîâ䱯°² Åîóîæñàċä¹ÌèñîòëàõÏîãçñcùòê«ËàãèòëàõÑäííäñ«ÅèëèïÊîcë«Ùãäíoê.äñìcê«Òèãôñèîò« .äòênåàñìàâäôóèâênìôùäôì«ÃîëíîëòêàÎñæàíèùàâéàÓôñøòóøâùíà Óä÷óø¹ÅèëèïÊîcëÆñàċâêcïñàõà¹ÁàñáîñàÒîëïäñîõc
!&
!
. 2
#&
SK
1*/ #
Náchod, Wroclaw
4 #%7
PL
DE
#)!
www.zkuskuks.cz
)
ZKUS KUKS do kapsy KUSZĄCY KUKS do kieszeni
Centrum Informacji Turystycznej
Parkoviště
Parking
Toalety
Toalety
Autobus
Autobus
Vlak
Pociąg
Cyklostezka
Trasa rowerowa
Vjezd autem do Kuksu je omezen. Využijte odstavné parkoviště. Wjazd do centrum zabroniony. Samochód należy zostawić na parkingu
v unů Bra tlém Be
KUKS, PERŁA BAROKU NAD ŁABĄ
Turistické informační centrum
←
KUKS, BAROKNÍ PERLA NA LABI
P
P
10 1
9
2 B F
E
A
– 7
8
C
3 11
D
ZO
4
+ 5
I/
6 12
←
H
d ra
ec
ál Kr
ov
é
37
O
D
vů
r
ál Kr
ov
é,
10
km
→
Pojďte se projít velkolepým barokním areálem v Kuksu, který před 300 lety předčil mnohé evropské lázně. A co můžete dnes v Kuksu zkusit? Majestátní hospital se zahradou, sochy Ctností a Neřestí, léčivé prameny, romantické roubenky, jedinečné víno a pohoda. Připravili jsme i pár tipů na výlety. Zapraszamy na spacer po spektakularnym kompleksie w Kuksie, który przed trzystoma laty przewyższał sławą wiele europejskich kurortów. Czym Kuks kusi dzisiaj? Majestatyczny szpital z ogrodem, rzeźby Cnót i Grzechów, źródła lecznicze, romantyczne drewniane domki, wyśmienite wino i wspaniała atmosfera. Przygotowaliśmy kilka propozycji wycieczek.
www.zkuskuks.cz
délka prohlídky czas trwania zwiedzania pro inline bruslaře dla rolkarzy pro rodiny s dětmi dla rodzin z dziećmi pro pěší turisty dla turystów pieszych pro cyklisty dla rowerzystów pro dětské kočárky dla wózków dziecięcych pro hendikepované dla osób niepełnosprawnych pro deštivé dny na deszczowe dni Turistické informační centrum Centrum Informacji Turystycznej
PLÁN KUKSU
PLAN KUKSU
BAROKNÍ LÁZNĚ KUKS
BAROKOWE UZDROWISKO KUKS
1 – 12 Naučná stezka Šporkův Kuks
HOSPITAL SE ZAHRADOU
1 – 12 Ścieżka dydaktyczna Kuks Šporka
SZPITAL Z OGRODEM
A Hospital Kuks
A Szpital Kuks
B Galerie českých vín
B Galeria czeskich win
C Kostel Nejsvětější Trojice
C Kościół pw. Świętej Trójcy
D České farmaceutické muzeum
D Czeskie Muzeum Farmacji
E
Špitální zahrada
E
Ogrody szpitalne
Hřbitov
F
Cmentarz
F
CTNOSTI A NEŘESTI KUKSU
+ –
Ctnosti: Víra, Naděje, Láska, Trpělivost, Moudrost, Statečnost, Cudnost, Píle, Štědrost, Upřímnost, Spravedlnost a Střídmost Neřesti: Pýcha, Lakomství, Závist, Smilstvo, Obžerství, Hněv, Lenost, Zoufalství, Lehkomyslnost, Pomluva, Lstivost a Podvod Terasa:
Osmero blahoslavenství, Náboženství, Andělé blažené a žalostné smrti
CNOTY I GRZECHY KUKSU
+
–
Cnoty: Wiara, Nadzieja, Miłość, Cierpliwość, Mądrość, Odwaga, Niewinność, Pracowitość, Umiarkowanie, Szczerość, Sprawiedliwość, Wstrzemięźliwość Wady: Pycha, Łakomstwo, Zawiść, Rozwiązłość, Obżarstwo, Gniew, Lenistwo, Rozpacz, Lekkomyślność, Obelga, Oszustwo Taras: Osiem błogosławieństw, Religia, Anioły szczęśliwej i żałosnej śmierci.
1
Celému údolí vévodí monumentální barokní Hospital Kuks s kostelem Nejsvětější Trojice a špitální zahradou. Býval to zaopatřovací ústav pro vojenské veterány a pro starce. Pouze v Kuksu poznáte všechny lidské Ctnosti a Neřesti, jak vypadá smrt při tanci a čím se dříve léčilo. Nad całą doliną dominuje monumentalny barokowy budynek dawnego szpitala z kościołem Najświętszej Trójcy i ogrodem szpitalnym. Kiedyś był to ośrodek opieki dla kombatantów i starców. Tylko w Kuksie można poznać wszystkie ludzkie Cnoty i Grzechy, zobaczyć tańczącą śmierć i poznać dawne sposoby leczenia. 60 min.
HOSPITAL KUKS HOSPITAL KUKS
www.zkuskuks.cz
Doporučujeme Tanec smrti: jedinečný a nedávno odhalený barokní komiks o smrti.
Polecamy Taniec śmierci – niepowtarzalny niedawno odkryty barokowy komiks o śmierci.
2
Duší Kuksu jsou sochy. Potkáte jich tu desítky doslova na každém kroku. Největší atrakcí jsou ale Ctnosti a Neřesti – sochy 24 žen představující dobré i špatné lidské vlastnosti. Vytvořil je geniální umělec Matyáš Bernard Braun a patří k vrcholu českého baroka. Duszą Kuksu są rzeźby. Jest ich kilkadziesiąt i można je tu spotkać dosłownie na każdym kroku. Największą atrakcją są jednak Cnoty i Grzechy – posągi 24 kobiet uosabiających dobre i złe cechy ludzkiego charakteru. Stworzone przez genialnego artystę Mateusza Bernarda Brauna należą do najwspanialszych dzieł czeskiego baroku. 30 min.
CTNOSTI A NEŘESTI CNOTY I GRZECHY
www.zkuskuks.cz www.hospital-kuks.cz
Doporučujeme S průvodcem navštivte rodovou hrobku Šporků v podzemí hospitalu.
Polecamy Zwiedzanie z przewodnikiem rodzinnego grobowca Szporków w podziemiach szpitala.
3
Kuks proslavily lázně. Ve své době věhlasem předčily Karlovy Vary a sjížděla se do nich smetánka a umělci z celé Evropy. Bývalým lázním se dnes vrací jejich lesk. Na nábřeží vzniká muzeum barokního knihtisku, informační centrum a stylový hostinec. Kuks słynął głównie jako uzdrowisko. W swoim czasie przerosło ono sławą Karlowe Wary i gościło śmietankę towarzyską oraz artystów z całej Europy. Dawne uzdrowisko powraca dziś do ówczesnej świetności. Na nabrzeżu powstaje muzeum barokowego druku, centrum informacji turystycznej i stylowa restauracja.
LÁZNĚ KUKS
30 min.
UZDROWISKO KUKS
www.zkuskuks.cz
Kuks bude jako nový Cesty, schodiště a nábřeží jsou už opravené. Lázeňské domy otevřeme na jaře 2015.
Kuks będzie jak nowy Uliczki, schody i nabrzeże zostały już odrestaurowane. Domy uzdrowiskowe otwieramy wiosną 2015.
Co by to bylo za lázně (byť bývalé) bez léčivé vody. Sochy Tritonů dodnes pouští po mohutném kaskádovém schodišti vodu z kukských pramenů. A během vinobraní místo vody teče víno – stejně jako za dob hraběte Šporka.
LÁZEŇSKÉ PRAMENY ŹRÓDŁA LECZNICZE
Czym byłoby uzdrowisko (nawet dawne) bez leczniczych źródeł. Posągi Trytonów do dziś spuszczają po masywnych schodach wodę z kukskich źródeł. Podczas winobrania płynie tędy wino – tak jak w czasach hrabiego Szporka. 20 min.
4 www.zkuskuks.cz
Doporučujeme Naučná stezka Šporkův Kuks vám ukáže, jak to tu vypadalo v době největší slávy.
Polecamy Ścieżka edukacyjna Kuks hrabiego Szporka pokaże, jak wyglądały okolice w czasach największej świetności uzdrowiska.
5
V barokní lékárně U granátového jablka se dozvíte, k čemu jsou dobrá vlčí játra nebo prášek z mumie. Ano, i takové ingredience tu máme. Aby ne, když je to druhá nejstarší dochovaná lékárna v Česku. A v sousedním farmaceutickém muzeu si možná připravíte vlastní elixír mládí. Nebo aspoň tabletku. W barokowej aptece Pod Granatem (U granátového jablka) można się dowiedzieć na przykład, do czego przyda się wilcza wątroba albo proszek z mumii. Tak, nawet takie składniki tutaj mamy. Ale to nic dziwnego, to przecież druga najstarsza apteka w Czechach. A w sąsiednim muzeum farmacji każdy może sobie przygotować własny eliksir młodości.... albo chociaż pigułkę. 60 + 30 min.
KUKSKÉ LÉKÁRNY APTEKI W KUKSIE
www.zkuskuks.cz www.ceska-apatyka.cz
Doporučujeme Jaké to je být lékárníkem? Zkuste si to v Českém farmaceutickém muzeu.
Polecamy Jak to jest być aptekarzem? Przekonajcie się w Czeskim Muzeum Farmacji.
6
Pravidelný půdorys, štěrkové cestičky, pečlivě střižený zimostráz, obří obelisky a celá řada soch. Zámecká zahrada na Loiře? Kdepak, tohle je špitální bylinková zahrada v Kuksu. Velký křesťanský bojovník uprostřed a další sochy byly do bezpečí zahrady přeneseny z Braunova Betléma. Regularny kształt, żwirowe ścieżki, starannie obcięty bukszpan, monumentalne obeliski i liczne rzeźby. Ogród otaczający zamek nad Loarą? Nic takiego, to szpitalny ogród zielarski w Kuksie. Wielki chrześcijański wojownik w środku ogrodu oraz inne rzeźby zostały przeniesione w bezpieczne miejsce z Betlejem Brauna. 20 min.
ŠPITÁLNÍ ZAHRADA OGRÓD SZPITALNY
www.zkuskuks.cz www.hospital-kuks.cz
Doporučujeme Sochy na zahradě jsou také dílem Matyáše Brauna. Najdete jeho čtvero ročních dob?
Polecamy Rzeźby w ogrodzie to także dzieło Mateusza Brauna. Czy trudno będzie odnaleźć jego cztery pory roku?
GALERIE ČESKÝCH VÍN
Pravdu na dně vinné sklenky najdete ve sklepení hospitalu. Ucelená kolekce vín českých vinařů je svým rozsahem ojedinělá. Skvělá vína z Čech tady můžete degustovat a pak si je odnést s sebou domů. Nebo je rovnou vypít třeba ve viničním altánu nad vinohradem s vyhlídkou na celý Kuks.
GALERIA CZESKIEGO WINA
7
Prawdę na dnie lampki wina można odnaleźć w piwnicach szpitala. W galerii znajduje się niezwykle bogaty wybór win czeskich winiarzy. Świetne wina z Czech można degustować na miejscu, a następnie zabrać ze sobą do domu lub od razu wypić w altance nad winnicą z widokiem na cały Kuks. 30 min.
www.zkuskuks.cz www.vinobranikuks.cz
Doporučujeme Vinobraní v Kuksu: jediný víkend, kdy místo léčivé vody teče v Kuksu víno. Přesvědčte se.
Polecamy Winobranie w Kuksie: jedyny weekend, gdy w Kuksie zamiast leczniczej wody płynie wino. Warto przekonać się osobiście.
DOMKY ŘEMESLNÍKŮ
Roubené chaloupky rozeseté podél cesty do centra Kuksu vznikly společně s lázněmi. Bydleli v nich komorníci, kuchaři, lokajové, lazebníci a další personál, který se staral o příjemný pobyt lázeňských hostů. Většina roubenek tu stojí už od roku 1703.
DOMKI RZEMIEŚLNIKÓW
Drewniane domki rozsiane przy drodze prowadzącej do centrum Kuksu powstały jednocześnie z uzdrowiskiem. Mieszkali w nich lokaje, kucharze, służący i inni robotnicy, dbający o przyjemny pobyt gości uzdrowiska. Większość domków stoi tutaj już od 1703 roku. 15 min.
8 www.zkuskuks.cz
Doporučujeme Kamennou studánku mezi chalupami napájí jeden z lázeňských pramenů.
Polecamy Woda do kamiennego źródełka między domkami przypływa z jednego z uzdrowiskowych źródeł.
Jsou tu všichni, které znáte. Ježíšek, Marie, oslík s kravkou, Tři králové i řada poustevníků. Trochu větší, než byste čekali, a mistrně vytesané přímo do pískovcových skal. To nejlepší z českého baroka vytvořil geniální Matyáš Braun v lese pod širým nebem. A jestli jste jeho beltém neviděli, pak nemůžete říci, že znáte Kuks. Są tutaj wszyscy, których znacie. Jezus, Maria, osiołek z wołem, Trzej Królowie i zastęp pasterzy. Trochę więksi, niż można by się spodziewać, misternie wyrzeźbieni bezpośrednio w skale piaskowca. To najlepsze z czeskiego baroku dzieło stworzył genialny Mateusz Braun pod gołym niebem w lesie. Jeżeli nie zobaczy się Betlejem, nie można powiedzieć, że zna się Kuks.
3 km z Kuksu/od Kuksu
BRAUNŮV BETLÉM BETLEJEM BRAUNA
9
15 min.
www.zkuskuks.cz
Doporučujeme Projděte se barokní krajinou. Povede vás naučná stezka Kuks – Braunův Betlém.
Polecamy Zapraszamy na spacer po barokowej krainie ścieżką edukacyjną Kuks – Betlejem Brauna.
LABSKÁ CYKLOSTEZKA
ŁABSKA ŚCIEŻKA ROWEROWA
10
Cyklistický ráj; 30 km po rovině podél řeky Labe z Kuksu až do Hradce Králové. Ideální pro rodiny s dětmi a inline bruslaře. Cestou se zastavte v barokní pevnosti Josefov, železničním muzeu v Jaroměři nebo v zámecké kapli ve Smiřicích. Raj dla rowerzystów: 30 km po płaskim terenie, wzdłuż rzeki Łaby z Kuksu do Hradca Králové. Idealna dla rodzin z dziećmi, na rolki. Po drodze można się zatrzymać w barokowej twierdzy Josefov, Muzeum Kolejnictwa w Jaroměřu albo w kaplicy zamkowej w Smiřicach.
30 km Kuks – Hradec Králové 2 hod./godz.
www.zkuskuks.cz www.labskastezka.cz
Doporučujeme Prozkoumejte labyrint podzemních chodeb v mohutné barokní pevnosti Josefov
Polecamy Warto odkryć labirynt podziemnych korytarzy w olbrzymiej barokowej twierdzy Josefov.
Z dálky vypadá jako zámek. Pohádková stavba nedaleko Dvora Králové nad Labem je patrně nejkrásnější přehradou v Česku. Jméno jí propůjčil bývalý královský hvozd v sousedství. K přehradě se z Kuksu dostanete i na kole po Labské cyklotrase č. 2. Z oddali wygląda jak zamek. Bajkowa budowla niedaleko Dworu Kralowe nad Łabą jest prawdopodobnie najpiękniejszą zaporą w Czechach. Jej nazwa pochodzi od dawnego królewskiego lasu w sąsiedztwie. Do zapory można dojechać z Kuksu także na rowerze łabską ścieżką rowerową nr 2.
13 km z Kuksu/od Kuksu
11
30 min.
PŘEHRADA LES KRÁLOVSTVÍ ZAPORA LES KRÁLOVSTVÍ
www.zkuskuks.cz
Doporučujeme Horu Zvičinu s výhledem na Krkonoše a mariánský pramen v lázních pod Zvičinou.
Polecamy Górę Zvičinę z widokiem na Karkonosze i Źródło Maryjne w uzdrowisku pod Zvičiną.
ZOO DVŮR KRÁLOVÉ
Afrika v srdci Evropy. Exotické pavilony a velká stáda antilop, zeber, žiraf a nosorožců. A také jediné Africké safari v Česku. Svým vozem se můžete projet přímo mezi stády divokých zvířat. Nechce se vám večer domů? Přespat můžete v Safari Kempu.
ZOO DWÓR KRALOWE
12
Afryka w sercu Europy. Egzotyczne pawilony oraz duże stada antylop, zebr, żyraf i nosorożców. Jedyne afrykańskie safari w Czechach. Własnym samochodem można się przejechać bezpośrednio między stadami dzikich zwierząt. A kto nie chce wracać wieczorem do domu, może skorzystać z noclegu na kempingu Safari.
10 km z Kuksu/od Kuksu 2–4 hod./godz.
www.zoodvurkralove.cz www.dvurkralove.cz
Doporučujeme Navštivte historické centrum Dvora Králové nad Labem a ochutnejte místní pivo.
Polecamy Warto zwiedzić historyczną starówkę Dworu Kralowe i spróbować lokalnego piwa.
HRAD KSIĄŻ
Kukský pán udržoval četné styky se Slezskem. Například ve Svídnici si hrabě Špork nechával tisknout svoje knihy. Kousek za hranicemi cestou do Svídnice nemůžete minout mohutný hrad Książ (čti Kšonž) s hřebčínem. Je to třetí největší hrad v Polsku.
ZAMEK KSIĄŻ
Pan na Kuksie utrzymywał częste kontakty ze Śląskiem. Na przykład w Świdnicy hrabia Szpork drukował swoje książki. Tuż za granicą, w drodze do Świdnicy, nie można przeoczyć potężnego zamku w Książu ze stadniną. Jest to trzeci co do wielkości zamek w Polsce.
80 km z Kuksu/od Kuksu 2–3 hod./godz.
13 ksiaz.walbrzych.pl www.bardo.pl
Doporučujeme Užijte si adrenalin. Sjeďte si na raftu Kladskou Nisu a navštivte Bardo, město divů.
Polecamy Może przydałoby się trochę adrenaliny? Proponujemy więc spływ pontonem po Nysie Kłodzkiej oraz zwiedzanie Barda – miasta cudów.
