Tropaar en kondak van de Heilige Eersttronende Apostelen Petrus en Paulus

Nieuwsbrief 13e jaargang nr.5 sept.-okt. 2010

Tropaar en kondak van de Heilige Eersttronende Apostelen Petrus en Paulus tropaar toon 4 Gij Eersttronende der Apostelen en Leraren der wereld bidt tot de Meester van het heelal om aan de wereld vrede te schenken en aan onze zielen de grote genade. kondak toon 2 De trouwe Verkondigers van God de eersten der Apostelen hebt Gij, o Heer, deelachtig gemaakt aan Uw goederen en doen binnentreden in de eeuwige rust Want hun zwoegen en sterven Was kostbaar voor U boven alle offers Omdat Gij alleen de harten kent.

De diensten/lezingenrooster kunt u vinden op

http://petrusenpaulus.eu Joachim en Anna (bron: internet)

MEDEDELINGEN: Kindercatechisatie Op zondagen 5 september en 2 oktober is er catechisatie voor kinderen van groep 1 en 2 en van groep 5 tot en met 8. Op de zondagen 19 september en 24 oktober is er catechisatie voor kinderen van groep 3 en 4 en voor leerlingen van het vervolgonderwijs. Huwelijk Johannes (Anne) Sonnenschein en Agnes van der Voort Anne Sonnenschein en Agnes van der Voort zijn voornemens vrijdag 10 september om 13.00 uur in onze kerk met elkaar in het huwelijk te treden. Kruisverheffing Dinsdag 14 september, Kruisverheffing, is een vastendag (olie en wijn zijn toegestaan). Speciale collectes. De collecte van zondag 12 september gaat naar het vrouwenklooster in Bussy-en-Othe (Bourgondië). De collecte van zondag 26 september is bestemd voor de hulpactie van ons Aartsbisdom voor onze broeders en zusters in Rusland.

moest er een keer iemand vanuit onze kerk begraven worden, terwijl de gevel van onze kerk in de steigers stond. We voorzagen het probleem al: de kist zou niet naar binnen kunnen! Één telefoontje naar Jansje was voldoende om toestemming te krijgen om de begrafenisdienst in de Magistraatskapel van de Grote Kerk te houden. Op 1 juli was haar begrafenis vanuit de Grote Kerk. De kerk zat goed vol. Het was een mooie dienst, waarin uitgebreid stil werd gestaan bij het vele werk dat Jansje jarenlang voor de Hervormde Gemeente Deventer - en na de afronding van het “Samen op Weg” proces - voor de Protestantse Kerk in Deventer, en ook voor de oecumene in onze stad heeft verricht. Namens onze parochie was er een bloemstuk. Op 27 juni en 4 juli hebben we voor Jansje een panichide gebeden. Nu wordt elke zondag bij de Proskomedie ook voor haar gebeden. Rust zacht, lieve Jansje: Eeuwige Gedachtenis! Aartspriester Theodoor

VERZOEK VAN HET KOOR.

Van 15 tot en met 17 oktober zal een aantal van onze altaardienaren: Sebastianus (Ferd) Kersten, Theodoor van der Voort en Vadim Karvink, samen met hypodiaken Johan Visser uit Kollumerpomp een bezoek aan Parijs brengen. Zaterdagavond 16 oktober zullen zij, samen met vader Theodoor, de Vigilie meebidden in het Institut St. Serge. De volgende morgen zullen zij, samen met de hypodiakens en altaardienaren van de kathedraal van de H. Grootvorst Alexander Nevskij, meedienen in de bisschoppelijke Liturgie, waarin Aartsbisschop Gabriël zal voorgaan. In de volgende Nieuwsbrief volgt een verslag van dit bezoek.

Een aantal koorleden heeft me gevraagd de kerkgangers door te geven dat zij er veel last van hebben als mensen die in de kerk staan met het koor meezingen. Er treden dan nl. allerlei storende effecten op. Het gaat uiteraard niet om die delen van de dienst, die wèl door iedereen meegezongen kunnen worden als het Onze Vader en de Geloofsbelijdenis, maar om de andere delen, die aan het koor zijn voorbehouden. Reeds in het midden van de vierde eeuw heeft het Concilie van Laodicea in canon 15 al bepaald: “Geen anderen zullen zingen in de kerk dan de canonieke zangers, die op de verhoging staan en uit een boek zingen.” Het staat mensen die wèl graag willen zingen, maar niet tot het koor behoren, uiteraard vrij om zich als koorlid aan te melden. Graag zelfs! Anna Backerra heeft zich bereid verklaard nieuwe koorleden zonodig de eerste tijd wat te bij te scholen. Mocht het om de een of andere reden niet mogelijk zijn lid van het koor te worden, wilt u zich dan s.v.p. met het meezingen zoveel mogelijk inhouden. De koorzangers zullen er u dankbaar voor zijn!

In memoriam Jansje Sick.

Aartspriester Theodoor

Bezoek aan Parijs.

Na een kort ziekbed overleed op 25 juni jl., haar 68e verjaardag, Jansje Sick, jarenlang scriba van de Hervormde Gemeente Deventer. Zij was een van de voortrekkers van de oecumene in Deventer en een groot vriend van onze parochie. Zij ontbrak nooit op ons parochiefeest, en was zeer gesteld op onze Aartsbisschop. Jansje was altijd bereid ons te helpen, als we ergens mee zaten. Zo

KRINGZINGEN. Het experiment met kringzingen in de kerk heeft uitgewezen dat er voldoende belangstelling voor is. Vanaf september gaan we ermee verder op elke derde zondag van de maand. Tot de jaarwisseling is dat: 19 september, 17 oktober, 21 november en 19 december. Wie mee wil doen wordt verzocht zich bij

mij aan te melden. Je krijgt dan een paar dagen van tevoren een berichtje of het kringzingen die dag door zal gaan of naar een andere zondag opschuift. Elke keer ontwerp ik een nieuw spel om onze stemmen samen te voegen tot een éénmalig lied. We lezen daarbij geen noten of tekst. Iedereen wordt van harte uitgenodigd mee te doen. Aanmelden kan per e-mail op [email protected] of telefonisch op nummer 0570 601518. Groeten! Anna Backerra

bisschoppen zal de eenheid van de Orthodoxie in de Benelux verduidelijken en versterken. Aan de bijeenkomst namen deel: Metropoliet Panteleimon van België, Aartsbisschop Gabriël van Komana (Aartsbisdom van RussischOrthodoxe Parochies en Kloosters in West-Europa, Oecumenisch Patriarchaat), de Bisschoppen Maximos van Eumenia en Athenagoras van Sinope (Oecumenisch Patriarchaat); Aartsbisschop Simon van Brussel en België (Patriarchaat Moskou), Bisschop Luka (Patriarchaat Servië), Metropoliet Serafim en Metropoliet Joseph (beiden van het Patriarchaat Roemenië).

OPRICHTING VAN EEN ORTHODOXE BISSCHOPPENCONFERENTIE VOOR DE BENELUX. Op 23 juni jl. is in Brussel een orthodoxe bisschoppenconferentie voor de Benelux opgericht. Een aantal landen in West-Europa waar geen landelijke Orthodoxe Kerk bestaat, had reeds een Orthodoxe Bisschoppenconferentie. Nu hebben de landen van de Benelux er ook een. Alle problemen zijn hiermee echter nog niet opgelost. Zo moet er om met de Nederlandse overheid officiële afspraken te kunnen maken, een in Nederland gevestigde organisatie van deze Bisschoppenconferentie komen. Brussel ligt immers niet meer in Nederland. Alleen deze, in Nederland gevestigde orthodoxe organisatie kan dan geestelijken bij de krijgsmacht en het gevangeniswezen benoemen. Het blijft dus interessant te volgen welke verdere stappen de nieuwe Orthodoxe Bisschoppenconferentie van de Benelux in deze zullen nemen. Graag stellen we de lezers van onze Nieuwsbrief in staat kennis te nemen van het eerst communiqué en de toespraak van de voorzitter van deze Bisschopsconferentie, Metropoliet Panteleimon. Aartspriester Theodoor (Bron :Orthodox Aardsbisdom van België)

OPRICHTING VAN EEN ORTHODOXE BISSCHOPPENCONFERENTIE VAN DE BENELUX Brussel – Een eerste bijeenkomst van de orthodoxe bisschoppen die parochies hebben in de Benelux (België, Nederland en Luxemburg), had plaats te Brussel op 23 juni 2010 op uitnodiging en onder voorzitterschap van Zijne Eminentie Metropoliet Panteleimon van België (Oecumenisch Patriarchaat). Deze bijeenkomst is het gevolg van een besluit, genomen door de IVe Panorthodoxe Preconciliaire Conferentie, bijeengekomen in Chambésy (Zwitserland) in juni 2009. Het overleg van orthodoxe

Verontschuldigd of afwezig waren: Bisschop Ioann van Parnassos (Oekraïense parochies onder het Oecumenisch Patriarchaat), Bisschop Michail (Russische Orthodoxe Kerk buiten Rusland – Patriarchaat Moskou), Metropoliet Simeon (Patriarchaat Bulgarije) en Metropoliet Abraham (Patriarchaat Georgië). Als naam voor het overleg van bisschoppen werd geopteerd voor “Orthodoxe Bisschoppenconferentie van de Benelux” (OBB) – “Conférence Episcopale Orthodoxe du Bénélux” (CEOB).

In zijn inleidend woord verklaarde Metropoliet Panteleimon van België dat er “theologisch en sacramenteel gesproken eigenlijk maar één Orthodoxe Kerk is” en wij dus gecoördineerd samen moeten werken en met één stem antwoord moeten geven op de pastorale problemen van onze samenleving en van de rijkdom van de Orthodoxie moeten getuigen. De Orthodoxe Bisschoppenconferentie van de Benelux, die voorgezeten wordt door Metropoliet Panteleimon van België (Oecumenisch Patriarchaat), besloot verder nog dat Aartsbisschop Simon (Patriarchaat Moskou) de taak van vice-voorzitter zal vervullen, Metropoliet Joseph (Patriarchaat Roemenië) die van penningmeester en dat Bisschop Athenagoras van Sinope (Oecumenisch Patriarchaat) belast wordt met het leiden van het secretariaat. Er werd ook nog besloten een bisschop aan te wijzen voor de vertegenwoordiging van de Orthodoxe Kerk in Nederland: Bisschop Athenagoras van Sinope (Oecumenisch Patriarchaat). Verder werd onder andere gesproken over algemene pastorale zaken en over oecumenische en interreligieuze contacten in de regio. De aanwezige bisschoppen hebben unaniem de wil uitgedrukt nog nauwer samen te willen werken voor het welzijn van de Orthodoxie, de orthodoxe gelovigen en de bredere samenleving.

TOESPRAAK VAN ZIJNE EMINENTIE METROPOLIET PANTELEIMON VAN BELGIË, (VOORZITTER) BIJ DE OPENING VAN DE EERSTE VERGADERING VAN DE ORTHODOXE BISSCHOPPENCONFERENTIE VAN DE BENELUX (Brussel, 23 juni 2010) Eminenties en Excellenties, dierbare broeders in Christus, Allereerst wil ik u van ganser harte welkom heten in Brussel, op deze eerste vergadering van de Orthodoxe Bisschoppenconferentie van de Benelux. “Gezegend is God, de Vader van onze Heer Jezus Christus, die ons in de hemelen in Christus heeft gezegend met elke geestelijke zegen” (Efez. 1, 3). Ik heb de eer u de groeten over te brengen van Zijne Alheiligheid de Oecumenische Patriarch Bartholomeos, die vanaf het begin van zijn

pontificaat een groot voorstander is geweest van de versterking van panorthodoxe samenwerking. Zo brengt hij – als primus inter pares van het orthodox episcopaat – regelmatig de primaten van de lokale Orthodoxe Kerken bijeen om samen de problemen waarmee de Orthodoxie wordt geconfronteerd aan te pakken, maar ook om gezamenlijk een oplossing te vinden voor de grote uitdagingen die deze wereld met zich meebrengt. Tijdens zijn recente bezoek aan Rusland verklaarde Patriarch Bartholomeos nog dat het zijn allergrootste prioriteit is het Heilig en Groot Concilie van de Orthodoxe Kerk bijeen te roepen. Onze Kerk is inderdaad sinds meer dan 50 jaar bezig met de voorbereiding van dit Heilig en Groot Concilie en het mag gezegd worden: de laatste twee jaren hebben we grootse vorderingen geboekt. Onlangs zijn akkoorden gesloten over de aanpak van het probleem van de orthodoxe diaspora – “m.a.w. orthodoxe gelovigen die zich gevestigd hebben in gebieden die buiten de traditionele lokale Orthodoxe Kerken vallen” –, alsook over de wijze waarop autokefalie of autonomie wordt verleend. Zo werd er beslist dat in bepaalde regio’s van de orthodoxe diaspora bisschoppenconferenties zullen worden opgericht die tot doel hebben: 1. de eenheid van de Orthodoxe Kerk te tonen en te versterken; 2. samen de pastorale diaconie van de gelovigen van de regio te behartigen; en 3. samen getuigenis af te leggen aan de wereld. De beslissing van de IVe Panorthodoxe Preconciliaire Conferentie is weliswaar slechts een overgangsmaatregel. Alle Heilige Orthodoxe Kerken hebben immers de eenparige wil geuit het probleem van de Orthodoxe Diaspora aan te willen pakken “volgens de orthodoxe ecclesiologie, en de canonieke traditie en praxis van de Orthodoxe Kerk”. Één van die regio’s is deze van de Benelux (België, Nederland en Luxemburg). Elk van ons maakt deel uit van deze Bisschoppenconferentie omdat hij één of meerdere parochies heeft in één of meerdere van deze landen. Er moet wel op een zekere complexiteit worden gewezen: - de regio telt drie landen, meerdere talen, verschillende achtergronden; - de situatie en de erkenning en behandeling van de Orthodoxe Kerk is van land tot land verschillend; - het komt voor dat sommigen van ons in deze regio slechts één parochie hebben, dus in slechts één van de drie landen, en dan ook moeilijk kunnen deelnemen aan de debatten aangaande de andere landen; - de directe communicatie tussen de bisschoppen zal niet altijd gemakkelijk zijn vanwege het ontbreken van een gemeenschappelijke taal.

We zijn echter geroepen samen te werken aan de eenheid van de Orthodoxe Kerk in deze regio: - zeker op het vlak van onze theologische, ecclesialogische, canonieke, geestelijke, charitatieve, educatieve en missionaire engagementen; - ook op het vlak van pastorale aanpak, cathechese en liturgisch leven; - verder komen daar nog bij de oecumenische en interreligieuze dialogen. Eigenlijk is er theologisch en sacramenteel gesproken maar één Orthodoxe Kerk en toch zijn er zo veel verschillen tussen de lokale Orthodoxe Kerken wereldwijd. Denken we maar aan de verschillen die er zijn tussen de diverse jurisdicties als het gaat over de viering van gemengde huwelijken en de erkenning daarvan; de erkenning van de doop van andere christenen; over de wijze waarop andere christenen in de Orthodoxie ontvangen worden; over de problematiek van crematie; enz. Dit betekent dat er dus wel behoefte is aan coördinatie. Wij streven naar eenheid omdat de Heer ons zelf heeft gevraagd één te zijn. Dit betekent niet dat er binnen onze éénheid geen diversiteit zou kunnen zijn. Zo is er ongetwijfeld respect voor de grote verscheidenheid die er heerst onder de orthodoxe gelovigen, op taalkundig, cultureel of nationaal vlak. Het is waar dat we naar onze gelovigen en naar de buitenwereld toe een grote verantwoordelijkheid te dragen hebben. We zijn geroepen samen te getuigen van de Orthodoxie zoals wij deze sacramenteel, eucharistisch en spiritueel beleven, en dit in een wereld die alsmaar verder ontkerstent. Daarom ook mogen we – als bisschoppen van de Orthodoxe Kerk – niet vergeten dat de Kerk als mysterie een leven is in Christus, dat transfigureert en vergoddelijkt. De rol van de Orthodoxie bestaat erin de mensen opnieuw de vreugde van de Verrijzenis te doen ontdekken. In oecumenische contacten, interreligieuze dialogen en in de bredere maatschappij heeft het woord van de Orthodoxie een bijzonder belang. Maar dit woord verliest veel kracht wanneer er onenigheid heerst onder ons. Daarom had Zijne Alheiligheid de Oecumenische Patriarch Bartholomeos en de primaten van de lokale Orthodoxe Kerken het bij het rechte eind, toen ze besloten vaart te zetten achter het probleem van de orthodoxe diaspora. We zijn hun dankbaar en vragen onze goede en menslievende God ons de kracht te schenken naar Gods welbehagen datgene te vervullen, waar we toe geroepen zijn: tot éénheid en samenwerking in liefde!

Bēt Drāshā~Oosters christelijk Leerhuis - Najaar 2010 TUSSEN DE TIJDEN. OERTEKSTEN UIT HET OOSTERS CHRISTENDOM, VAN ORTHODOX TOT ‘KETTERS’ Apocriefe evangelies ’n hype? Kerkvaders in de lift? Maar wie leest ze? Bēt Drāshā ~ Oosters christelijk Leerhuis! Bēt Drāshā is een hedendaags leerhuis rond teksten die christenen van alle geloofsachtergronden als gemeenschappelijk erfgoed hebben. Bēt Drāshā is een samenwerking van de Katholieke Vereniging voor Oecumene en de Protestantse Kerkengemeenschap ’s-Hertogenbosch (PKN). In de korte najaarsleergang «TUSSEN DE TIJDEN» lezen we teksten uit de oudste tijd van het christendom die ons ook nu nog kunnen raken. Vier avonden gecentreerd rond vier personages die net als toen ook nu nog van zich laten spreken: Jezus; de apostel Thomas; Maria; en Maria Magdalena. We buigen ons over teksten die zorgvuldig zijn geselecteerd uit apocriefe evangelies, vroegchristelijke auteurs en oude hymnen. Deze worden na een korte inleiding gezamenlijk gelezen, becommentarieerd en besproken. We kijken ook naar de plaats van deze bijbelse figuren in het Nieuwe Testament zelf en naar wat de getuigenissen over hen kunnen betekenen voor ons anno 2010.

Data: donderdagen 30 september, 21 oktober, 18 november, 9 december 2010. Thema’s en teksten: I Donderdagavond 30 september, JEZUS CHRISTUS, DE HEER DIE WEDERKOMT.

1. Didachê (‘Leer van de Twaalf Apostelen’; Syrië, 100-150 nChr); 2. Irenaeus, ‘Tegen de heresieën’ (Klein-Azië/Gallië, 2e eeuw) II Donderdagavond 21 oktober, THOMAS DE APOSTEL, APOSTEL VAN INDIA. 1. Handelingen van Thomas, ‘Lied van de Parel’, (NoordMesopotamië, ± 200-250 nChr); 2. Thomasevangelie 1-6 en 76-114 (Egypte of Syrië, ± 150 nChr). III Donderdagavond 18 november, MARIA, MOEDER VAN JEZUS, MOEDER GOD.

VAN

1. Proto-Evangelie van Jacobus: Maria’s Opdracht in de Tempel (Judea, 2e eeuw); 2. Efrem, ‘Hymnen’, Maria als getuige van de Opstanding en type van de Kerk (Noord-Mesopotamië, 4e eeuw). IV Donderdagavond 9 december, MARIA VAN MAGDALA, DE APOSTELGELIJKE. 1. Evangelie van Maria Magdalena (Grieks en Koptisch, 90-150 nChr); 2. Gregorius van Antiochië, ‘Lofrede op de Myrondraagsters’ (o.a. op de H. Maria Magdalena; Syrië, 6e eeuw). Tijd: 19.45-22.15 u. Plaats: Franciscushuis, Van der Does de Willeboissingel 11, 5211 CA ’s-Hertogenbosch. Kosten: € 30 (incl. reader met kopieën). Extra: Zondag 21 november (facultatief), excursie naar de Nederlandstalige Goddelijke Liturgie van het Feest van de Intrede van de Moeder Gods om 10.30 uur, in de orthodoxe parochie Heilige Profeet Elias, Nimrod 15, 5454 HG St. Hubert (N.-Br.). Deze parochie o.l.v. haar rector, vader Boris (Chapchal), valt onder de jurisdictie van het Aartsbisdom der Russisch-Orthodoxe Kerken in West-Europa (rue Daru, Parijs: exarchaat van het Oecumenisch Patriarchaat van Constantinopel). (Kosten: € 10,--. Reis- en eventuele maaltijdkosten voor eigen rekening). Opgeven: [email protected], (030) 232 69 07. Bēt Drāshā-team: Ds Alice Bremmer Ds Paul van der Waal Aline Verbaas Leo van Leijsen (coördinator)

Colofon Russisch-Orthodoxe Parochie H.H. Petrus en Paulus te Deventer: Adres van de kerk: Korte Assenstraat 13 7411 JP Deventer Geestelijken: Aartspriester Theodoor van der Voort Metzelaarplein 3 7416 BV Deventer 0570-625521 Priester Willibrord van Ulft Zaagjesingel 11 2492 SM 's-Gravenhage 06-13482109 Priester Milovan Milošević Wegedoorn 20 5432 EA Cuijk 0485-313810 Kerkvoogd/Starosta: Cornelia Kersten Badweg 5 8161 NK Epe 0578-615116 Secretaris: vacant Penningmeester: Anke Rieksen Hoofdstraat 216 7586 BX Overdinkel 053-5381330 Lid: Hans van den Deure St. Jurriënstraat 14 7412 XJ Deventer 0570-641777

Koor: Elizabeth van der Voort Metzelaarplein 3 7416 BV Deventer 0570-625521

Girorekening van de parochie: 89906 t.n.v. Russ.Orth.Par. v.d. H.H.Eersttr.Ap. te Deventer Stichting Orthodox Kerkgebouw Deventer Girorekening van de stichting: 7613606

Redactie Nieuwsbrief: Richard Rieksen en Ko Menger p/a Kalkerlanden 12 7542 WG Enschede 053-4774957 fax: 053-4349440 e-mail: [email protected]