TROMP PERCUSSION 2014, EXECUTIVE SUMMARY
TROMP PERCUSSION EINDHOVEN 2014, EXECUTIVE SUMMARY
Concours: 1e prijs – Dominque Vleeshouwers 2e prijs – Brandon Ilaw 3e prijs – Matt Penland
ALGEMENE CONCLUSIE: uitstekend verlopen editie met grotere internationale uitstraling Uit de diverse evaluaties TROMP 2014 kan worden geconcludeerd dat deze editie succesvol en soepel is verlopen. Gesteld kan worden dat de doelstelling uit het beleidsplan is bereikt: TROMP wil blijvend een concours brengen dat in de eigen discipline mondiaal top van de top is en qua opzet en organisatie gerekend wordt tot de allerbeste van welke discipline dan ook. Het concours had deze keer een grotere internationale uitstraling dan de afgelopen edities. Een belangrijke bijdrage hebben daaraan geleverd de herhaling en uitbreiding van de TROMP Repertoire Days, masterclasses voor toptalent in samenwerking met conservatoria in de wereld die een belangrijke slagwerkafdeling hebben. Zo is het aantal inschrijvingen voor het concours uitgekomen op een record van 110. De doelstelling van TROMP om inzicht in de mogelijkheden van het instrument te geven, in de diversiteit van repertoire, en om uitvoeringswijzen en genres te promoten, werd ook behaald. In het festival werden nieuwe wegen ingeslagen, met name in het openingsconcert, waarin de beroemde dj Jeff Mills, het beroemde Amerikaanse slagwerkkwartet SO Percussion en het Residentie Orkest werden samengebracht. Daarmee werd inderdaad veel nieuw publiek bereikt. In financieel opzicht heeft TROMP zich voor het eerst sinds de verzelfstandiging in 2000/2002 geconfronteerd gezien met krimp. Dit was niet geheel onverwacht. De bezuinigingen op bijdragen van fondsen en sponsors voor culturele doelen van de laatste jaren zijn aan TROMP niet voorbij gegaan. Een paar grotere sponsors hebben hun bijdrage beëindigd in verband met heroriëntatie op hun sponsoring beleid. Dit terwijl het concours is gegroeid, waardoor de kosten navenant stegen, meer in het bijzonder de kosten van de nauwe samenwerking met het Muziekgebouw aan wie de organisatie van ook de 2014-editie van Tromp was uitbesteed. Na diverse besprekingen met Muziekgebouw Eindhoven is een akkoord bereikt waarmee de tussen Tromp en het Muziekgebouw gemaakte financiële afspraak voor de editie 2014 is verhoogd met ruim € 30.000,ten opzichte van de begroting. De editie is afgesloten met een tekort van € 29.305,-. Conform bestuursbesluit is dit tekort uit de bestaande bestemmingsreserve gecompenseerd. Met ondersteuning van adviesbureau Van Dooren Advies waarvoor het Bunschoten Fonds de middelen ter beschikking stelt, zal het bestuur in 2015 bijzondere aandacht besteden aan onderzoek om te komen tot nieuwe effectieve initiatieven om sponsoring en subsidiëring voor de komende editie(s) op het gewenste peil te brengen.
1
TROMP PERCUSSION 2014, EXECUTIVE SUMMARY
CONCOURS Dat de bekendheid en ook betekenis van TROMP in de slagwerkwereld groot is sinds het besluit exclusief voor percussie te kiezen, bleek in 2014 alleen al uit het recordaantal van 110 inschrijvingen. Dit hoge aantal inschrijvingen verheugde, maar meer nog verheugde de uitstekende kwaliteit van de deelnemers. Het is en blijft de bedoeling uitsluitend de absolute top van de jonge slagwerkers in Eindhoven in het concours te horen. TROMP beoogt mondiaal toptalent te stimuleren en te motiveren deel te nemen. In die context werd in 2009 begonnen met, zoals hiervoor reeds vermeld, de TROMP Repertoire Days met als primair doel potentiële deelnemers meer vertrouwd te maken met typisch concours-repertoire. Om de drempel tot deelname zo laag mogelijk te houden werden deze masterclasses ook buiten Nederland georganiseerd. In eerste instantie alleen in de Verenigde Staten (Boston) en China (Shanghai), maar op basis van een succesvolle subsidieaanvraag bij Stichting Ammodo konden deze editie nieuwe regionale centra worden toegevoegd in Rusland (Moskou), Japan (Tokio/ Kawasaki) én Brazilië (Sao Paulo). Ammodo zal deze uitbreiding ook de komende 2 edities blijven sponsoren. Uit de inschrijvingen blijkt dat de Repertoire Days effect hebben. Er is een duidelijke toename te zien in de inschrijvingen uit de gebieden waar dergelijke masterclasses zijn gehouden. TROMP draaide deze editie weer naar tevredenheid met een vierronden structuur, met pas na de tweede ronde een eerste schifting. Die opzet maakt dat elke kandidaat zich minstens twee maal en op verschillende dagen kan presenteren en daarmee de mogelijkheid heeft om een ‘slechte dag’ nog iets te compenseren. Deze editie bestond de internationale wedstrijdjury uit: Lucas Vis (Nederland, voorzitter), Christian Dierstein (Duitsland), Momoko Kamiya (Japan), Arnold Marinissen (Nederland), Mark Pekarsky (Rusland) en Nancy Zeltsman (Verenigde Staten). In de halve finales speelden de kandidaten Tromp Miniature voor marimba, een opdrachtcompositie die de Amerikaan Bryce Dessner speciaal voor het concours schreef. Dessner was dit seizoen ook composer-in-residence in Muziekgebouw Eindhoven. Nederlands belangrijkste nog levende componist Louis Andriessen schreef, speciaal voor TROMP, een slagwerkconcert : Tapdance, dat door de drie finalisten met Asko|Schönberg werd uitgevoerd. TROMP Percussion Eindhoven 2014 kreeg met Dominique Vleeshouwers uit Nederland een grandioze winnaar. De tweede prijs ging naar de Amerikaan Brandon Ilaw, de derde prijs naar Matthew Penland, ook uit de VS. Van de meeste prijzen is een deel bestemd voor verdere studie, deelname aan concoursen of aankoop van een instrument. Daarnaast zijn en worden er na het concours diverse concerttournees en optredens voor de laureaten gearrangeerd. Speciale prijzen werden uitgereikt aan Yung-Tuan Ku (Taiwan) voor de beste uitvoering van een werk van een Nederlandse componist en aan Adélaïde Ferrière die de ‘Annelie’ kreeg van de jeugdjury, bestaande uit leerlingen van het Lorentz Casimir Lyceum in Eindhoven. Als onderdeel van het educatieve programma organiseert TROMP binnen het festival een compositiewedstrijd voor leerlingen van Nederlandse conservatoria. Het concert vond plaats in het lunchpauzeconcert op donderdag 13 november. De composities die waren ingezonden, werden beoordeeld door een jury bestaande uit Geurt Grosfeld, Theo van Dooremalen, Davo van Peursen en Janco Verduin. Tom Schipper, student aan het Conservatorium van Amsterdam, werd als winnaar aangewezen.
2
TROMP PERCUSSION 2014, EXECUTIVE SUMMARY
FESTIVAL Het startpunt voor het TROMP festival is het vergroten van de bezoekersaantallen aan het concours, met name de finale. Daarnaast beoogt het festival vooral de mogelijkheden te tonen van het gekozen instrumentarium en bij percussie zijn die er legio, in allerlei vormen, genres en dimensies. Om dit doel te bereiken wordt gestreefd naar een programmering met aandachttrekkende evenementen en bij voorkeur wat grote namen, echter met als randvoorwaarde dat er ruim baan moet zijn voor innovatie en nieuwe artistieke combinaties. In de uitvoering vraagt dit om eigen, vaak unieke producties, vroege planning en afspraken en een strakke organisatie. In de publiciteit gaat het om over een brede doelgroep gespreide campagne. Vanwege de kosten is voor de hoofdevenementen een groot aantal bezoekers een vereiste en ingeval tijdig voorzienbaar is dat aan dat uitgangspunt niet kan worden voldaan, vereist zorgvuldig financieel beleid om potentiële programmaonderdelen als nog te schrappen. In de Tromp editie 2014 is ook langs deze lijn gehandeld. Helaas moest de eerder zo succesvolle A Bigger Bang slagwerkmanifestatie worden geschrapt. Het Openingsconcert waartoe vroegtijdig was besloten, was ronduit een succes, waarmee ondermeer veel nieuw publiek werd bereikt. Helaas kon het echter niet helemaal kostendekkend worden gerealiseerd. Op de overige concerten werd waar mogelijk extra bezuinigd. Het Openingsconcert van TROMP 2014 vond op 7 november plaats met het Residentie Orkest, de Amerikaanse slagwerkgroep SO Percussion en dj Jeff Mills. Het programma was een avontuurlijke mix van verschillende muzikale stijlen. Het deel van het publiek dat waarschijnlijk speciaal voor de beroemde Jeff Mills naar het concert kwam, is voor TROMP grotendeels een nieuw publiek. Dit nieuwe publiek kreeg ook het bijzondere werk Music for Wood and Strings voor slagwerkkwartet van Bryce Dessner aangeboden en Man Made voor slagwerkkwartet en orkest van David Lang. De uitvoeringen, waarin slagwerk prominent en in diverse vormen werd gepresenteerd, konden op veel bijval en enthousiaste reacties rekenen. Dat gold ook voor de samenwerking tussen het Residentie Orkest, SO Percussion en Jeff Mills in Mills’ magnum opus Where Light Ends. Lady Aïda, dj, en TROMP 2012 winnaar Alexandre Esperet sloten de avond in stijl af op een druk bezochte afterparty. Op 9 november vond Aan de Slag! plaats. In een prachtige serie gratis toegankelijke workshops, clinics en mini-concerten in alle zalen en foyers van Muziekgebouw Eindhoven werd een aantal grote namen uit de (inter)nationale wereld van drums en percussie gepresenteerd Als sneak-preview op het festival presenteerde TROMP op 6 november een lunchpauzeconcert dat werd gegeven door de TROMP laureaten Garrett Mendelow, Yi-Ping Yang, Vassilena Serafimova, Ramon Lormans en oud concoursdeelnemers Maiko Hosoda en Alex Petcu. Voor een zaal vol aandachtig luisterende toehoorders gaven zij een uitvoering van alle zes delen van Pléïades van Iannis Xenakis. Het gebeurt niet vaak dat dit werk met een indrukwekkende hoeveelheid slagwerk op het podium volledig wordt uitgevoerd. Garrett Mendelow kon een deel van de kosten voor dit project via crowdfunding bijeen krijgen. De twee programma’s op dinsdag 11 november vonden plaats bij Piet Hein Eek. Beneden in de grote houtwerkplaats gaf SO Percussion met TROMP laureaten Alexandre Esperet en Garrett Mendelow een uitvoering van Timber van Michael Gordon gespeeld op houten balken. In de bovenzaal was de uitvoering van HEX, een theatrale multimediale compositie van Dyane Donck, uitgevoerd door Slagwerk Den Haag en mezzo-sopraan Els Mondelaars. HEX werd gepresenteerd in samenwerking met November Music. Op zaterdag 15 november om 15.00 uur vond in de Kleine Zaal het Dioraphte Juryconcert plaats. Het concert dat wordt gegeven door de juryleden is inmiddels vaste traditie. Het concert bestond uit optredens waarin juryleden hun eigen kunnen demonstreerden, maar was vooral een feest in samenspel, het resultaat van vele uren repeteren tussen de bedrijven van het concours door. Het concert werd geopend met een uitvoering van Action van Vladimir Martinov waarin jurylid Mark Pekarsky werd bijgestaan door concoursdeelnemers die niet waren doorgedrongen tot de halve finales. Ook het afsluitende Workers Union van Louis Andriessen werd uitgevoerd door een ensemble bestaande uit juryleden en deelnemers. 3
TROMP PERCUSSION 2014, EXECUTIVE SUMMARY
EDUCATIE Educatie is een van de hoofdprioriteiten van TROMP met speciale aandacht voor 3 kerngroepen, jeugd, amateurs en conservatoriumstudenten, zoals ook neergelegd in het meerjarig beleidsplan. Daarbij is het hoofdaccent inmiddels komen te liggen bij de schoolgaande jeugd, vooral die in het primair onderwijs. TROMP heeft in 2012 met succes een aanvraag ingediend in het kader van het ‘Cultuureducatie met Kwaliteit’ programma, dat vanuit de centrale overheid werd gepromoot met gelijkwaardige bijdragen van de lagere overheid, in Eindhoven is dat de Gemeente. Het uitgebreide projectvoorstel voor TROMP slaat er op los, werd door de organisatoren van Cultuurstation niet overgenomen, maar TROMP kwalificeerde wel als special. Als zodanig wordt op de deelnemende scholen een slotmanifestatie verzorgd die in zijn opzet de nodige overeenkomsten heeft met het Groot Zelfgemaakt Schoolplein Orkest als al eerder door TROMP ingezet als muziekkennismakingsproject voor het basisonderwijs. TROMP heeft op eigen risico en eigen lijn op andere scholen een wat ruimer geformuleerd project aangeboden. De projecten voor het Primair Onderwijs werden uitgevoerd door het Fort van de Verbeelding. In het TROMP slaat er op los programma dat namens de Gemeente door Cultuurstation werd gesuperviseerd, stond de door Fort voor TROMP ontwikkelde Body Boom Big Band centraal. In de ruimere opzet van TROMP dat een uitgebreider door Culturix gecoördineerd meerdaags programma kende, werd behalve met de Body Boom Big Band ook met de ShakeSong aanpak gewerkt. Beide projectversies werden afgesloten met een presentatie in een Groot Zelfgemaakt Schoolplein Orkest. De meest gemotiveerde klassen kregen een plaats in de TROMP Beats All presentatie op zaterdag 8 november in de Grote Zaal van Muziekgebouw Eindhoven. Het enthousiasme was groot! Door deze grootschalige aanpak werden heel veel leerlingen en leerkrachten bereikt. Ouders, familie en vrienden kwamen kijken en luisteren naar de presentaties op de schoolpleinen en in Muziekgebouw Eindhoven in de grote TROMP Beats All eindpresentatie op zaterdag 8 november. Voor het voortgezet onderwijs was er een muzikaal technologie project, TROMPbot, waarvan ook het Percussiebussie met daarin Patrick Streng van Circle Percussion deel uitmaakte. In een regio die de technologie hoog in het vaandel heeft, past een project dat techniek met muziek verbindt. De TROMP-slagwerkrobot voldoet aan dat idee, zeker wanneer versterkt met demo-lessen van Patrick Streng van Circle Percussion in zijn Percussiebussie. TROMPbot vond deze editie plaats op de technasium afdelingen van het Jeroen Bosch College in ’s-Hertogenbosch en het d’Oultremont College in Drunen. Van januari tot maart 2014 vond op het Fioretti College in Veghel een pilot van TROMPbot plaats op het VMBO. Besloten is met het project op VMBO scholen verder te gaan en daarvoor te kijken naar mogelijke verdere sponsoring door technische bedrijven in de regio die leerlingen van het VMBO willen werven. De uitvoering van TROMPbot is in handen van Marieke Peelen en haar bureau Kekketek. Tijdens TROMP 2014 waren in een foyer van Muziekgebouw Eindhoven een aantal robotjes spelend te bewonderen.
4
TROMP PERCUSSION 2014, EXECUTIVE SUMMARY
FINANCIËN Zoals vermeld heeft TROMP voor het eerst sinds de verzelfstandiging in 2000/2002 krimp gezien. Ten opzichte van de officiële Begroting van april 2013 lijken de operationele inkomsten op het eerste gezicht zelfs met een vijfde teruggevallen. Zo groot is de teruggang echter niet, want de gegeven begrotingsreferte moet naar beneden bijgesteld worden. Immers, als de financiële verantwoordelijkheid voor de externe concertarrangementen voor de laureaten en met name ook de winnaarstournee wordt losgekoppeld, bestaat er ook geen aanspraak op de corresponderende inkomsten ad € 37.000. En omdat TROMP uiteindelijk geen bepalende hoofdrol, maar een aanvullende bijrol kreeg in het kader van het FCP-project voor het basisonderwijs (Cultuureducatie met Kwaliteit), waarin op kostendekkende basis wordt gesubsidieerd, vielen de uitgaven en ook de inkomsten lager uit. Het gaat in dit geval om een correctie van € 38.322. Als deze bedragen in mindering worden gebracht van de totaal begrote operationele inkomsten ad € 701.900, is de procentuele inkomstenterugval met een einduitkomst ad € 555.582 vergeleken met de begroting wel heel wat minder, maar helaas wel nog altijd 11,3%. Zoals vermeld wordt het resulterende tekort van € 29.305 conform bestuursbesluit uit de bestemmingsreserve gecompenseerd. FINANCIEEL RESULTAAT TROMP EDITIE 2014 BATEN € LASTEN Gemeente Eindhoven
222.962
Provincie Noord-Brabant
60.000 73.878
Activiteitenlasten concours 52.200
organisatiekosten
FCP cultuureducatie
21.678
projectkosten
95.609
Sponsoring
37.120 37.120
div. incidenteel Publieke inkomsten
34.213
kaartverkoop etc.
23.248
anders
10.965
Donaties Diversen (Vrienden etc.) TOTALE BATEN niet operationele baten RESULTAAT
5.000 26.800 555.582
908 9.109 244.171 43.694 133.531 66.946
marketing 95.609
div. incidenteel
45.799
overig incl. audit kosten
FPK meerjarig Private Fondsen
55.816
projectbureau bestuurskosten
60.000
meerjarig Rijksoverheid
Beheerslasten 222.962
meerjarig
€
Activiteitenlasten festival
160.282
organisatiekosten
41.965
projectkosten
65.763
marketing
52.554
Activiteitenlasten educatie
148.098 32.808
organisatiekosten
105.995
projectkosten
9.295
marketing TOTALE LASTEN
608.367
23.480 -29.305
(tekort ten laste van de bestemmingsreserve)
Wat de inkomsten betreft is het interessant te constateren, dat de eigen inkomstenratio alle inkomsten minus structurele overheidssubsidies ( /totale inkomsten) voor TROMP op 64,9% uitkomt. Zelfs als de gemeentelijke bijdrage integraal als structureel zou worden beschouwd – een visie die vanuit het verleden verdedigbaar is – blijft die ratio nog 52,3% en dus ruim boven alle referentiecijfers, die door de Commissie Cultuurprofijt begin 2008 werden aangereikt. De eigen inkomstenratio volgens de definitie gegeven in de Provinciale subsidieregeling 2013-2016 alle inkomsten minus alle overheidssubsidies en rentes ( /totale overheidsinkomsten) die verplicht boven de 17,5% moet liggen, komt recettes etc. voor TROMP op 75,3%. De norm voor publieksinkomsten ( /structurele overheidsinkomsten) wordt ook gehaald. Het percentage is 17,4%. 5
TROMP PERCUSSION 2014, EXECUTIVE SUMMARY
GOVERNANCE Het bestuur van de stichting was aan het eind van TROMP 2014 als volgt samengesteld:
hr. M.R.J. (Maarten) Pieterson hr. S.A. (Stefan) Suy, r.a. mevr. mr L. (Lidia) Ritzema mevr. M.C. (Marina) Starmans-Gelijns hr. mr S.J. (Sven) Billet hr. M. (Marijn) ten Harmsen van der Beek hr. M.C. (Mark) Braafhart hr. L.F.J. (Lucas) Vis
– – – – – – – –
voorzitter penningmeester secretaris bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid
Maarten Pieterson was de gehele verslag periode voorzitter, maar is per 1 januari 2015 afgetreden. Hij werd per die datum opgevolgd door M. ten Harmsen van der Beek. Per 29 mei 2013 trad na 9 jaar de functie van secretaris te hebben bekleed, mr drs W.F. (Frits) van Rappard af en werd hij opgevolgd door mr. L. (Lidia) Ritzema per die datum. Helaas kwam geheel onverwacht op 3 juni 2013 de heer V.G. (Victor) Oskam te overlijden. Op 30 oktober 2013 trad M.C. (Mark) Braafhart toe tot het bestuur. Met de komst van Mark Braafhart werd de artistieke expertise die Victor Oskam inbracht in het bestuur voortgezet. Onder ‘intendant’ Frank Veenstra opereert het TROMP Projectbureau, bestaande uit Muziekgebouw Eindhoven employés die uitsluitend aan en voor TROMP werken:
hr. drs. A. (Arthur) van der Drift mevr. G. (Gaby) Hendrickx
– –
projectmanager (1 fte) marketing en communicatie (0,4 fte)
Gaby Hendrickx trad in juni 2014 aan als opvolger van Guido Rooijakkers. TROMP is georganiseerd volgens het zgn. bestuursmodel, beschreven in de Governance Code Cultuur waarvan de laatste versie is aangeboden aan de Minister van OCW op 14 oktober 2013. Het stichtingsbestuur is zelf verantwoordelijk voor zowel beleid als uitvoering en ziet voorts toe op het eigen functioneren. Voor een kleine stichting is dit het gangbare model en ook het enig haalbare, zoals door de commissie Wijffels die in 2005 een studie deed naar good governance in de Goede Doelen sector reeds vastgesteld.
6