TRENDRAPPORT TOPMANAGEMENT EN IT 2005

TRENDRAPPORT TOPMANAGEMENT EN IT 2005

Colofon Auteur: Jac Gianotten Eindredactie en productiecoördinatie: Barbara van Groen Opmaak en omslagontwerp: Louise Stavast (Hilversum) Drukwerk: Hoonte Bosch & Keuning (Utrecht) Trendrapport Topmanagement en IT 2005, ISBN 90-74712-00-2 Trefwoorden: e-business, e-commerce, informatietechnologie, internet, ICT, IT, strategie, topmanagement © Copyright Giarte Media Group B.V., Amsterdam, maart 2005 All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise without the prior written permission of the copyright holder. Het kennisplatform ‘Topmanagement en IT’ Onderzoekscommunity Digital Boardroom Giarte Media Group B.V. Sarphatistraat 706 1018 AV Amsterdam telefoon 020 622 34 44 fax 020 638 40 39 [email protected] www.giarte.com www.topmanagement.giarte.com

TRENDRAPPORT TOPMANAGEMENT EN IT 2005 De toekomst van IT binnen Nederlandse organisaties

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave

Voorwoord

7

Executive summary

9

Onderzoeksopzet

11

1. Inleiding

13

2. Langetermijndoelstellingen

14

3. Veranderingen en kostenbesparingen

15

4. Methoden om kosten te besparen

17

5. Besparen op software

18

6. Prioriteiten IT-organisatie

21

7. Budgetten en bezuinigingen

23

8. Investeringen in applicatieve projecten

27

9. Investeringen in infrastructurele projecten

30

Definities

32

Trendrapport Topmanagement en IT 2005

6

Voorwoord

Voorwoord De afgelopen jaren zat IT in de hoek waar de klappen vielen. Kritiek op het rendement van investeringen en de hoge kosten waren aanleiding om flink op de rem te trappen. De economische tegenwind versterkte de roep om minder aan IT te besteden. ‘Meer doen met minder’ was het devies. In veel ondernemingen zijn de kosten verlaagd en flexibel gemaakt. De tijden dat de uitgaven voor het grootste deel bestonden uit vooral vaste kosten zijn voorbij. De technologie maakt het mogelijk te consolideren en beheerkosten drastisch te verlagen. Ook nieuwe investeringen leveren meer op. Scherpe focus op de businesscase, betere rendementsberekeningen en minder alles-of-niets-projecten hebben voor een betere succesratio gezorgd. Toch blijft het een precair samenspel tussen snel veranderende technologieën en een business die onophoudelijk nieuwe eisen stelt. De komende jaren spitst de strijd zich toe op twee fronten; daar waar mogelijk de kosten nog verder verlagen door slimme investeringen én kijken hoe de business nog meer kan profiteren van IT om nieuwe omzetten en nieuwe winsten te realiseren. De business verwacht veel, maar is IT klaar voor het ondersteunen van de groei van de business? Een topman van een grote bank stelde dat zijn business tegen IT roept nu eens op te houden met het nastreven van besparingen. Lagere kosten zijn een randvoorwaarde, maar je wint er de oorlog niet mee. De komende jaren wordt het voor IT nog spannender dan de afgelopen jaren. IT wordt echter in veel gevallen minder defensief ingericht om samen met de business de concurrentiestrijd aan te gaan. De time to market en de time to change worden de crux voor de business. Het downsizen zal doorgaan, waardoor outsourcing blijft groeien. De kwaliteit van de achtergebleven organisatie moet echter omhoog. Lean and mean wil niet alleen zeggen dat je kleiner bent, maar ook slagvaardiger om de business te volgen. Er is tegenwoordig weer geld voor goede plannen, mits de slagingskans groot genoeg is. Dat sterkt de aanname dat er meer in IT zal worden geïnvesteerd. Voor het zesde jaar heeft het platform ‘Topmanagement en IT’ het trendonderzoek georganiseerd onder de hoogste besluitvormers over de wijze waarop hun euro’s aan IT worden gespendeerd. Dankzij ons hechte netwerk kunnen we de trends over de jaren volgen. Deze trends zijn niet afkomstig uit een marketingmachine, maar komen direct voort uit de ervaringen en plannen van topmanagers. Ik hoop dat u uw eigen aannames en kennis kunt spiegelen aan de uitkomsten van dit rapport. Amsterdam, maart 2005

Marco Gianotten Managing Director Platform ‘Topmanagement en IT’ Giarte Research

7


8

Executive summary

Executive summary De afgelopen jaren zijn gekenmerkt door een nieuwe zakelijkheid ten aanzien van IT. De opdracht voor de meeste IT-organisaties luidde: verlaag de kosten en verhoog de efficiency. De vooruitzichten voor menig bedrijf zijn het afgelopen jaar rooskleuriger geworden. De economie lijkt uit het diepste dal te klimmen en de winsten gaan omhoog. Bedrijven kijken voorzichtig weer naar de toekomst. Ten aanzien van IT zijn er dus veranderingen te zien. Het aantal maatregelen dat wordt opgelegd aan projecten om kosten te beheersen wordt langzaamaan minder en er ontstaat ruimte voor nieuwe initiatieven. Na jarenlang de bestaande investeringen in infrastructuur en applicaties intensief te hebben benut, wordt hierin nu geleidelijk weer geïnvesteerd. Het faciliteren van verbeterde dienstverlening aan klanten en het mogelijk maken van groei, zijn belangrijke doelstellingen van het topmanagement. Hoewel de focus geleidelijk wordt verlegd, betekent dit niet dat er meer geld beschikbaar komt voor de IT-organisatie. Gemiddeld is het IT-budget in 2005 een half procent lager dan in 2004. Geld voor nieuwe initiatieven moet worden gehaald uit het verder terugdringen van operationele kosten. De bestaande IT kan nog steeds veel efficiënter. De potentiële besparingen zijn volgens de respondenten substantieel. In meer dan de helft van de bedrijven kan op middellange termijn nog minimaal 5 procent worden bespaard. In de gemiddelde hoogte van het IT-budget zit weliswaar nauwelijks beweging, de verschuivingen binnen het IT-budget zijn groot. Al enkele jaren is de trend een verschuiving van de middelen naar standaard pakketsoftware, systeem integratie en outsourcing. Dit gaat ten koste van de bestedingen aan maatwerksoftware, detachering en eigen IT-personeel. Deze trend zet zich voort. Nederlandse bedrijven kijken steeds vaker naar externe leveranciers en het uitbesteden van informatievoorziening blijft winnen aan populariteit. Vooral bij het ontstaan van nieuwe vraag naar informatievoorziening, kijken klanten naar outsourcing als alternatief. Een eventuele opleving zal de komende jaren voornamelijk ten goede komen aan outsourceleveranciers. De focus op externe leveranciers heeft ook gevolgen voor de interne IT-afdeling. Het merendeel van de deelnemers aan het onderzoek verwacht dat IT-organisaties de komende jaren verder zullen inkrimpen. Ook zal er intern nog het nodige aan de IT-organisatie worden veranderd. Ondanks de vele reorganisaties van de afgelopen jaren, geeft het merendeel van de bedrijven aan dat ze nog lang niet uitveranderd zijn en middenin het veranderingsproces zitten. Een kwart van de ondernemingen zegt zelfs dat de grootste veranderingen nog moeten komen.

9


De belangrijkste middelen om de kosten te verlagen zijn nog steeds standaardisatie en consolidatie. De afgelopen jaren is al veel winst behaald met het consolideren van hardware en het standaardiseren van processen en software. Dit is een proces dat de komende jaren wordt gecontinueerd. Ook centralisatie is een belangrijk onderdeel van de strategie om de operationele kosten verder te verlagen. De afgelopen jaren betekende centralisatie veelal het centraal controleren of sturen van projecten. Deze aanpak wordt losgelaten en centralisatie heeft nu voornamelijk betrekking op het centraal inkopen van IT-diensten en het centraliseren van IT-dienstverlening, bijvoorbeeld via shared service centers. Nu bedrijven er over het algemeen wat beter voorstaan dan de afgelopen jaren, is er meer ruimte om eenmalige investeringen te doen met als doel de operationele kosten te verlagen. Dit is ook een belangrijke reden voor bedrijven om meer dan voorgaande jaren te investeren in infrastructuur. Met het updaten van de infrastructuur kunnen de kosten worden teruggebracht, maar wordt ook een investering gedaan in het creëren van een omgeving waarin beter kan worden gereageerd op de eisen van de business. Een opvallende uitkomst is dat ondanks de grote aandacht voor het verplaatsen van werkzaamheden naar lagelonenlanden dit slechts voor weinig bedrijven een optie is om de kosten van de IT-voorziening verder te verlagen. Alleen heel grote bedrijven hebben de schaalgrootte om te profiteren van de voordelen van offshoring. Dit wil niet zeggen dat er geen werk wordt verplaatst naar goedkopere landen. Kleinere bedrijven kunnen de voordelen van offshore realiseren via hun traditionele IT-leveranciers die bijna allemaal ontwikkelcentra in lagelonenlanden exploiteren.

10

Onderzoeksopzet

Onderzoeksopzet Jaarlijks verricht het kennisplatform ‘Topmanagement en IT’ een onderzoek naar de strategische IT-ontwikkelingen in Nederland. In januari 2005 is voor de zesde achtereenvolgende keer dit trendonderzoek verricht onder IT-beslissers van middelgrote en grote Nederlandse ondernemingen. In totaal hebben dit jaar 206 managers uit 173 verschillende Nederlandse organisaties aan het onderzoek deelgenomen. Waar meerdere personen van dezelfde organisatie hebben deelgenomen is in het onderzoek slechts één respondent meegenomen, te weten degene met het hoogste functieniveau. Het onderzoek is uitgevoerd binnen Digital Boardroom, de besloten onderzoekscommunity van het platform ‘Topmanagement en IT’. Via dit forum worden IT-verantwoordelijken van Nederlandse organisaties periodiek benaderd om online feedback te geven over strategische IT-issues. Geen enkel onderzoek naar IT-ontwikkelingen in Nederland kent zo’n hoogstaande respondentengroep. Deze groep stelt ons in staat belangrijke strategische ontwikkelingen en fundamentele verschuivingen in vraag en behoeften te onderkennen. Het merendeel van de respondenten aan het onderzoek heeft een hoge IT-functie: vier op de vijf deelnemers is CIO of behoort tot het hoger IT-management. De overige respondenten maken deel uit van ander IT-management (voornamelijk gespecialiseerde managers zoals e-business of sourcing managers) en overig hoger en topmanagement (CEO, CFO, COO, CPO). Het onderzoek richt zich op de middelgrote en grote ondernemingen in Nederland. Circa tweederde (64 procent) van de respondenten is werkzaam binnen organisaties met meer dan 1.000 werknemers. De verdeling in branches van de respondentengroep vormt een goede afspiegeling van het totaal aan IT-bestedingen in Nederland. In Nederland zijn de industrie en de financiële sector de grootste investeerders in informatietechnologie in absolute termen. Figuur I Functie 6%

4% 50%

CIO

9% Hoger IT-management 2% Overig IT-management Topmanagement (CEO, CFO, COO, CPO) Overig hoger management 29%

Overig

11


Figuur II Omvang organisatie 4% 22%

17%

Minder dan 100 werknemers 100 - 499 werknemers 500 - 999 werknemers 15%

16%

1.000 - 2.499 werknemers 2.500 - 4.999 werknemers meer dan 5.000 werknemers

26%

Figuur III Branche 5%

Industrie Financiële dienstverlening

5% 28%

8%

Handel (retail en groothandel) Zakelijke dienstverlening

11%

Transport en logistiek Telecom

3% (Semi-)overheid

3% 17%

Onderwijs

11% 9%

Zorg Overig

12

Inleiding

1. Inleiding Jaarlijks verricht het kennisplatform ‘Topmanagement en IT’ onderzoek naar ontwikkelingen in de IT-strategie bij grote Nederlandse organisaties. Naast de standaardvragen om te zien hoe budgetten en prioriteiten verschuiven, wordt elk jaar een aantal thema’s uitgelicht. Dit jaar hebben we vooral gekeken naar de toekomst van de IT-organisatie op de lange termijn. De afgelopen jaren is door zowel IT-managers aan klantzijde als de IT-industrie met smart gewacht op betere tijden. Na een lange periode waarin kostenbesparingen bijna het enige motto was van bedrijven in het algemeen en IT-organisaties in het bijzonder, lijken de tekens gunstig. De ergste economische tegenwind is voorbij, de winsten groeien langzaam en bedrijven kijken voorzichtig vooruit om wellicht weer te investeren in de toekomst. Dit wil echter geenszins zeggen dat de happy days van de late jaren negentig terug zijn. Een nieuwe zakelijkheid heeft zijn intrede gedaan bij organisaties en veel overtollig vet is weggesneden. Ook de IT-organisatie moest zich opnieuw bewijzen. Enerzijds stonden er mislukte en te dure projecten op haar conto, anderzijds is de afgelopen jaren de reële dreiging van outsourcing en offshoring erbij gekomen. Er zijn voldoende leveranciers die grote delen van de IT-voorziening willen overnemen. Door meer professionaliteit, betere inkoopkracht of schaalvoordelen kunnen ze goedkoper werken en deze kostenvoordelen gedeeltelijk aan de klant doorgeven. De economie kan wel aantrekken, maar de boom van eind jaren negentig zal niet snel (en misschien wel nooit) terugkomen. Het klimaat is blijvend veranderd en zowel interne als externe leveranciers staan onder druk om te presteren. Het onderzoek is erop gericht om te kijken welke eisen worden gesteld aan IT en hoe IT-organisaties zich de komende jaren gaan of zouden moeten ontwikkelen. Concreet kijken we welke veranderingen we kunnen verwachten en of de verwachtingen nog verder worden aangescherpt.

13


2. Langetermijndoelstellingen In de ogen van de respondenten heeft IT de komende jaren een tweeledige functie. IT moet enerzijds een betere bijdrage leveren aan de efficiency van de onderneming in haar geheel. Anderzijds moet IT de komende jaren ook bijdragen aan innovatie van producten en diensten. De operationele efficiency en de commerciële slagkracht van een onderneming zijn voor een groot deel afhankelijk van informatietechnologie. Vooral deze competenties winnen aan belang en moeten de komende jaren worden verbeterd. Figuur 2.1 Langetermijndoelstellingen voor IT

Betere bijdrage van IT aan efficiency onderneming Betere bijdrage van IT aan innovatie

78% 58% 48%

Flexibiliseren van de IT-kosten 36%

Verlagen van de IT-kosten Verlagen vaste deel van de IT-kosten Verlagen van percentage omzet dat aan IT wordt besteed 0%

Verlagen IT-kosten geen doel op zich

14

27% 14% 10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Het verlagen van de kosten is in de meeste bedrijven geen doel op zich. Wanneer IT kan bijdragen aan een toenemende efficiency van het gehele bedrijf, worden de investeringen terugverdiend. Belangrijker dan het verlagen van de IT-kosten op zich, is dat ze flexibeler worden. Hiermee wordt bedoeld dat de vaste kosten worden verlaagd en de variabele kosten worden verhoogd. Wanneer de omzet terugloopt, lopen de kosten ook sneller terug. Met deze strategie kunnen bedrijven zich beter wapenen tegen veranderende klantvoorkeuren en fluctuaties in de afzet.

Veranderingen en kostenbesparingen

3. Veranderingen en kostenbesparingen De positievere vooruitzichten ten spijt lijkt het er niet op dat de IT-organisatie in rustiger vaarwater belandt. Aan alle respondenten is gevraagd in hoeverre de IT-organisatie nog veranderingen staat te wachten. Slechts een klein deel geeft aan dat de grootste veranderingen achter de rug zijn. Het overgrote deel van de bedrijven zit nog middenin het veranderingsproces. Figuur 3.1 Veranderingen IT-organisatie 1% 4% 25%

11%

59%

Wij zijn zo ongeveer wel uitveranderd Wij zitten middenin het veranderingsproces De grootste veranderingen liggen nog voor ons Afgelopen jaren is bijna niets veranderd Anders

Een kwart van alle bedrijven geeft zelfs aan dat de grootste veranderingen nog moeten komen. Ondanks alle reorganisaties van de afgelopen jaren en de toegenomen prestatiedruk is het einde niet in zicht. Veel organisaties zijn zich ervan bewust dat verandering een continu proces is en dat ze nooit uitveranderd zijn. Wanneer echter onomwonden wordt aangegeven dat de belangrijkste veranderingen nog moeten plaatsvinden, is het signaal duidelijk dat de inspanningen van de afgelopen tijd niet voldoende zijn geweest. De zucht naar verandering wordt mede gedreven door de potentiële voordelen. Nog altijd is de IT-organisatie onvoldoende lean and mean en zijn de mogelijke kostenbesparingen groot. Bijna de helft van alle ondernemingen geeft aan dat op een termijn van twee jaar de kosten over de gehele linie substantieel kunnen worden verlaagd. Een op de tien ondernemingen zegt zelfs dat de kosten binnen twee jaar met meer dan 20 procent kunnen worden verlaagd. Er is geen verschil met betrekking tot deze uitkomsten tussen kleine en grote bedrijven. Dus of het nu kleine, middelgrote of grote ondernemingen betreft, de IT-kosten kunnen nog met sprongen omlaag.

Kosten nog substantieel te verlagen

15


Figuur 3.2 Mogelijke IT-kostenbesparingen op middellange termijn 8% 9%

37% Marginaal (< 5%) Substantieel (circa 5% tot 20%) Zeer groot (> 20%)

46%

Geen zicht op

Het is wellicht weinig realistisch te denken dat alle besparingen in deze orde van grootte ook volledig worden gerealiseerd, maar de resultaten geven aan dat de gemiddelde topmanager ziet dat er nog veel besparingen te verwezenlijken zijn. Het is dus lonend om extra aandacht te besteden aan het verlagen van de kosten van IT.

IT-organisaties worden verder gedownsized

Deze ontwikkeling heeft ook gevolgen voor de interne IT-organisatie. De afgelopen jaren is in bijna elke IT-organisatie het mes gezet en zijn de aantallen werknemers vaak drastisch gereduceerd. Er is geen reden om aan te nemen dat deze trend om de interne IT-organisatie af te slanken ten einde komt. Ruim meer dan de helft (57 procent) van de bedrijven in het onderzoek voorziet dat ITorganisaties de komende jaren verder worden gedownsized. Vorig jaar werd dezelfde vraag gesteld en ook toen was dit percentage op exact hetzelfde niveau. Figuur 3.3 Verdere ‘downsizing’ IT-organisaties 11% 57%

Ja Nee 32%

16

Geen zicht op

Methoden om kosten te besparen

Het inkrimpen van IT-organisaties aan de klantzijde is dus geen trend die wordt ‘gevoed’ door slechte economische omstandigheden, maar een autonome trend. Bedrijven willen meer flexibiliteit en willen meer werk laten uitvoeren door externe leveranciers. Kostenbesparingen zijn hier niet het enige argument. Ook veel bedrijven die op middellange termijn nog slechts marginale besparingen kunnen realiseren, denken dat de omvang van interne IT-organisaties zal afnemen. Wanneer er onder invloed van economische groei en een toegenomen vraag naar nieuwe IT-toepassingen banen worden gecreëerd, zullen deze ontstaan aan leverancierszijde en niet aan de vraagkant.

4. Methoden om kosten te besparen Centralisatie is het sleutelwoord voor bedrijven om de kosten naar beneden te brengen. Gevraagd naar de methoden die worden gehanteerd om de IT-kosten (verder) te verlagen, wordt vooral gekeken naar het centraliseren van interne ITdienstverlening, bijvoorbeeld in shared service centers, en naar centralisatie van de inkoop van IT-diensten. Met het centraliseren van IT-diensten wordt duplicatie van kennis, vaardigheden en soft- en hardware voorkomen en zodoende worden schaal- en kostenvoordelen gerealiseerd. Het zijn met name de grotere bedrijven die gebaat zijn bij centralisatie.

Centralisatie sleutel tot nieuwe kostenbesparingen

Figuur 4.1 Methoden om IT-kosten (verder) te verlagen

Centraliseren IT-dienstverlening

53%

Centraliseren inkoop IT-diensten

53%

Beter benutten bestaande investeringen Governance voor realiseren standaardisatie

42%

Centraliseren projecten

42%

45%

38%

Vervangen infrastructuur Migratie naar nieuwe pakketsoftware

36% 31%

Reduceren aantal FTE's Leveranciers verder onder druk zetten (Nog meer) IT-dienstverlening uitbesteden

30% 20% 19%

Kaasschaaf-methode 12%

Uitstellen nieuwe investeringen Verplaatsen werk naar lagelonenlanden Wij doen niets meer om kosten te verlagen 0%

9% 2% 10%

20%

30%

40%

50%

60%

17


Voor het afdwingen van standaardisatie van processen wordt door menig bedrijf veel verwacht van governance. IT-governance is het geheel van regels, procedures en verantwoordelijkheden om te komen tot een optimale toepassing van IT. Om dubbel werk te voorkomen en om business units te dwingen zich te conformeren aan de centraal geformuleerde standaarden en ze te kunnen controleren, is een duidelijk raamwerk nodig. Standaardisatie is al langere tijd een belangrijk speerpunt van bedrijven om kostenbesparingen te realiseren. In theorie zijn deze gemakkelijk te verwezenlijken, maar de praktijk blijkt behoorlijk weerbarstig. Veel business units hebben het idee dat hun processen uniek zijn en zijn moeilijk te overtuigen om zich te schikken naar de standaard werkwijzen. IT-governance kan een oplossing zijn om standaard werkwijzen af te dwingen. Nagenoeg elke onderneming heeft een aantal programma’s lopen om de ITkosten verder omlaag te brengen. Slechts 2 procent van de respondenten in het onderzoek geeft aan dat de eigen organisatie niets doet om de kosten te verlagen. Ook worden duidelijke keuzes gemaakt. De ‘kaasschaafmethode’, waarbij elk budget dezelfde procentuele vermindering krijgt opgelegd, wordt slechts bij een beperkt aantal organisaties gehanteerd.

Meer ruimte voor structurele oplossingen

De wat betere economische situatie heeft wel gevolgen voor de bereidheid om investeringen te doen. Het wordt nu gemakkelijker om te investeren met als doel de kosten te verlagen. Een voorbeeld is de infrastructuur die nu vaak hoge beheerkosten veroorzaakt. Een eenmalige investering kan helpen om de continu terugkerende operationele kosten naar beneden te brengen. Circa twee op de vijf bedrijven geven aan dat zij delen van de infrastructuur vervangen om de operationele kosten te verlagen. Daarentegen zijn er nog slechts enkele bedrijven die aangeven investeringen uit te stellen om de kosten te verlagen. Er is voor bedrijven nu meer ruimte om knellende situaties structureel op te lossen en bij afwegingen de totale kosten op lange termijn in ogenschouw te nemen. Hoewel er in de pers veel aandacht wordt besteed aan offshore development, wordt er door organisaties slechts op beperkte schaal gekeken naar dit instrument. Minder dan één op de tien bedrijven geeft aan IT-werkzaamheden naar lagelonenlanden te verplaatsen omwille van de kosten. Voor kleine bedrijven is het geen alternatief. Offshoring wordt pas aantrekkelijk voor ondernemingen met minimaal circa 1.000 werknemers.

5. Besparen op software Een van de speerpunten om kosten te besparen is het beter benutten van de bestaande investeringen. Dit geldt niet alleen voor de investeringen in hardware en infrastructuur, maar ook voor de licenties die de bedrijven hebben. Tijdens het hoogtepunt van de internetboom eind jaren negentig zijn er in groten getale licenties gekocht van enterprise-pakketten. Vaak is een groot gedeelte van deze pakketten nooit geïmplementeerd en op de plank blijven liggen (vandaar de soms gebezigde term shelfware).

18

Besparen op software

Bedrijven hebben geleerd van die periode. Het probleem van shelfware zal tegenwoordig een fractie zijn van vijf jaar geleden, maar dat betekent allerminst dat de licenties efficiënt worden gemanaged. Bij een overgrote meerderheid van de organisaties worden de mogelijkheden om de licentiekosten naar beneden te brengen niet voldoende benut en is er nog veel ruimte om kosten te besparen. Figuur 5.1 Mogelijkheden terugbrengen licentiekosten voldoende benut 4% 31%

Ja Nee, kan beter 65%

Nee, absoluut onvoldoende

Organisaties pakken het probleem echter wel voortvarend aan. Er worden veel maatregelen genomen om de licentiekosten beter te beheersen en naar beneden te brengen. Veel van de oorzaken van onnodig hoge licentiekosten zijn vrij simpel op te lossen. Het grootste probleem is samen te vatten onder de noemer ‘slecht licentiemanagement’. Nog steeds zijn er veel onnodige licenties en tweederde van de ondernemingen probeert dan ook de kosten terug te dringen door het elimineren van overbodige licenties die terugkerende onderhoudskosten vergen.

Veel overbodige licenties bij bedrijven

Figuur 5.2 Methoden terugbrengen licentiekosten

68%

Elimineren ongebruikte licenties 58%

Centraliseren inkoop software Verhogen controle op licentiekosten

49% 28%

Hardware consolideren

24%

Samenvoegen software Functionaliteit laten 'afsterven'

18%

Migreren naar open source oplossingen

18% 14%

Switchen van leverancier(s) Periodieke 'fee' i.p.v. aanschafprijs

11%

Software als dienst afnemen (ASP)

11%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

19


Om nieuwe problemen voor te zijn, wordt de inkoop van licenties gecentraliseerd en wordt de controle op licentiekosten verhoogd. De ingezette middelen gaan over het algemeen niet verder dan strak inkopen en het werkelijke gebruik controleren. Het afnemen van software via een ASP-constructie of het migreren naar open source oplossingen spelen een relatief bescheiden rol. De bestaande softwareleveranciers die via de klassieke licentiemodellen hun omzet realiseren, hoeven zich nauwelijks zorgen te maken over grote veranderingen in de markt. Bedrijven zijn vrij honkvast met betrekking tot hun softwareleveranciers.

Wens terugbrengen aantal leveranciers

De eisen die aan leveranciers in het algemeen worden gesteld, zijn ook aan verandering onderhevig. Tweederde van de ondernemingen zegt het aantal leveranciers te willen beperken. Ook dit kan worden gezien als een uiting van de wens om een meer gestandaardiseerde IT-omgeving te realiseren. Vooral grote bedrijven vinden dit belangrijk. Zeker wanneer bedrijven door overnames met verschillende leveranciers te maken hebben, is het uitfaseren van sommige pakketten een valide optie. Ook wanneer het leveranciers van diensten betreft kan het werken met één partij de gestandaardiseerde uitrol van systemen in verschillende landen vergemakkelijken. Steeds meer dienstverleners positioneren zich dan ook als een partij waarmee klanten wereldwijd zaken kunnen doen. De wens om met minder leveranciers zaken te doen, zal consolidatie van IT-leveranciers verder in de hand werken. Figuur 5.3 Doelstellingen ten aanzien van leveranciers

64%

Beperken aantal leveranciers 53%

Betaling koppelen aan resultaat Projecten vaker fixed price laten uitvoeren Vaker werken met één hoofdaannemer 0%

51% 19% 10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Leveranciers zullen ook vaker worden afgerekend op resultaat. Veel bedrijven willen voorspelbare kosten en geven aan projecten vaker tegen fixed price te willen laten uitvoeren of de betaling te willen koppelen aan resultaatverantwoordelijkheid. De druk voor leveranciers om value for money te leveren, is de afgelopen jaren al flink toegenomen. In de nabije toekomst zal deze druk alleen maar groter worden. Schaalgrootte en professionalisering zijn belangrijke instrumenten van leveranciers om het hoofd te bieden aan deze ontwikkeling.

20

Prioriteiten IT-organisatie

6. Prioriteiten IT-organisatie Een belangrijke indicatie voor de dynamiek binnen de IT-organisatie zijn de gestelde prioriteiten. De prioriteiten laten zien welke verwachtingen de IT-organisatie moet waarmaken. De ontwikkeling van de prioriteiten over de jaren heen is dan ook een goede graadmeter voor de veranderingen die plaatsvinden binnen de IT-organisatie. De standaardisatie van applicaties en services heeft – zoals reeds vele jaren – de hoogste prioriteit. Na de ongebreidelde groei van projecten en applicaties eind jaren negentig is er veel tijd en geld gestoken in standaardisatie om zowel de beheer- als onderhoudskosten te verlagen en de flexibiliteit te verhogen. Veel verschillende applicaties en werkwijzen veroorzaken niet alleen hoge kosten, maar ook het aanpassen van processen en werkwijzen wordt bemoeilijkt. Ondanks de jarenlange inspanningen op dit gebied is er nog voldoende ruimte om verdere verbeteringen te realiseren.

Nog veel winst mogelijk door standaardisatie

Figuur 6.1 Prioriteiten voor IT

Standaardisatie van applicaties en services Consolidatie van systemen en platforms

65% 46% 52% 7%

Verlagen van de IT-kosten Implementatie 2% van nieuwe systemen Integratie van 1% bestaande systemen Verhogen van de n.v.t. controle op IT-kosten Migratie naar nieuwe n.v.t. systemen en platforms 0%

71%

32%

56%

41%

19% 15%

25%

32% 36% 38% 36%

44% 35%

9%

10% 2005

46%

20%

30%

40%

43% 50%

60%

70%

80%

2004

Ook consolidatie van systemen en platforms heeft een hoge prioriteit en past in min of meer dezelfde categorie als standaardisatie. Een groot aantal verschillende systemen en platforms zorgt voor onnodig veel kosten binnen de organisatie. Voor veel applicaties is in het verleden aparte hardware aangeschaft. Het combineren van verschillende applicaties op een afnemend aantal servers is een relatief eenvoudige manier om niet alleen te besparen op hardware- en licentiekosten, maar ook op de onderhouds- en beheerkosten.

21


Implementatie nieuwe systemen vaker prioriteit

De prioriteiten van de gemiddelde IT-organisatie liggen duidelijk bij het realiseren van efficiencyvoordelen. Efficiency en lage kosten zijn nog steeds de aandachtspunten binnen de meeste bedrijven. Het verlagen van de totale IT-kosten is de afgelopen jaren een belangrijk speerpunt geweest en nog steeds is het zaak om goed op de kosten te letten. De nadruk op het verlagen van IT-kosten is in 2005 echter minder groot dan in 2004. Vorig jaar had 56 procent van de bedrijven dit als prioriteit, dit jaar is dit gedaald tot 46 procent. Daarentegen is er meer ruimte voor nieuwe initiatieven. Het percentage bedrijven dat implementatie van nieuwe systemen als prioriteit noemt voor het komende jaar, is flink gestegen. De druk op de IT-organisatie om efficiënt te opereren houdt aan, maar bedrijven kijken weer voorzichtig naar de toekomst. Een vergelijkbaar beeld ontstaat wanneer wordt gekeken naar de manier waarop IT-projecten worden aangestuurd. De economische omstandigheden blijken minder vaak aanleiding te zijn om beperkende maatregelen te nemen. Het rendement van investeringen staat nog altijd voorop. Waar kostenbeheersing de afgelopen jaren het doel was, was de return on investment (ROI) het instrument. In de strijd tegen te hoge uitgaven moest van bijna elke investering het rendement worden aangetoond. Alleen op rigoureuze manier kon de bijl aan de wortel van vele uitgaven worden gezet. Figuur 6.2 Verandering projecten door economische omstandigheden

56% 60%

Stringenter sturen op ROI van projecten 33% 34% 30% 38% 28% 27% 28% 24%

Minder projecten in portfolio Meer centralisatie en/of coördinatie door projectbureau Meer incrementeel werken (opdelen van projecten) Meer 'out-of-the-box' implementaties Sneller beëindigen van niet goed lopende projecten Meer uitbesteden

7% 2% 1%

Projecten worden n.v.t. kleiner (tijd en geld) Niet noemenswaardig 2% 0%

10% 2005

22

18% 20% 17% 21% 17% 26% 15% 12% 20% 2004

30%

40%

50%

60%

70%

Budgetten en bezuinigingen

Wat betreft de meeste maatregelen wordt ‘de handrem er langzaam vanaf gehaald’. Vooral met betrekking tot het verkleinen van de scope van projecten en centralisatie is deze ontwikkeling duidelijk zichtbaar. De werkwijze om projecten kleiner te maken om de schade van mislukkingen te beperken is op zijn retour. Vorig jaar gaven nog veel bedrijven aan projecten vaker op centraal niveau te willen laten uitvoeren of op zijn minst centraal te coördineren. Dit was een belangrijk middel om de bewegingsvrijheid van business units te beperken en zodoende de gewenste standaardisatie en consolidatie te bereiken. Blijkbaar is deze ‘dwingende’ hand van bovenaf tegenwoordig minder vaak nodig. De enige maatregel die in populariteit substantieel is toegenomen, is het vaker realiseren van nieuwe systemen door out of the box implementaties. Het implementeren van standaardpakketten zonder aanpassingen voorkomt later problemen met upgrades, maar maakt het ook gemakkelijker om later systemen te consolideren. Bedrijven hebben hun les geleerd en proberen geen nieuwe probleemgebieden te creëren door ondoordachte aanpassingen of maatwerk.

7. Budgetten en bezuinigingen De IT-uitgaven van middelgrote en grote bedrijven zullen naar verwachting ook in 2005 niet groeien. Al enkele jaren dalen de bedragen die worden uitgegeven aan IT en ook in 2005 zal dit zo blijven. Maar liefst 38 procent van de ondernemingen in het onderzoek zegt dat het budget voor 2005 minder is ten opzichte van het voorgaande jaar. Bij één op de acht bedrijven is er sprake van een daling van minimaal 10 procent. Daartegenover staat slechts 30 procent van de bedrijven waar het budget zal stijgen.

IT-uitgaven zullen niet groeien

Figuur 7.1 Ontwikkeling IT-budget, 2005 ten opzichte van 2004 Sterke daling (meer dan 10%) 9% 10%

2%

13%

Daling (tussen 5% en 10%) 10%

Beperkte daling (minder dan 5%) Gelijkblijvend budget

11%

Beperkte stijging (minder dan 5%) 15%

Stijging (tussen 5% en 10%) Sterke stijging (meer dan 10%)

30%

Geen zicht op

23


De algemene trend is nog steeds een dalend IT-budget, maar het gemiddelde percentage waarmee de uitgaven dalen wordt wel steeds minder. De resultaten in het onderzoek laten zien dat de verwachte daling van het IT-budget in 2005 gemiddeld slechts een half procent is. De afgelopen twee jaar was dit circa anderhalf procent.

Betere vooruitzichten betekenen niet meer budget

De betere vooruitzichten voor 2005 betekenen dus niet automatisch meer geld voor de IT-afdelingen. In plaats van een strategisch concurrentievoordeel wordt IT veel meer bekeken als een basisvoorziening die vlekkeloos moet werken tegen lage kosten. De verbeterde economische vooruitzichten zullen deze ‘nieuwe zakelijkheid’ niet in één keer overboord zetten. Het feit dat bedrijven aangeven dat er meer ruimte is voor implementatie van nieuwe systemen, terwijl de ITbudgetten niet toenemen, wijst erop dat bedrijven erin slagen om ruimte te maken voor nieuwe investeringen door efficiënter te werken en kosten te verlagen. Aan alle deelnemers in het onderzoek is gevraagd om aan te geven of een eventuele bijstelling van het IT-budget in de loop van 2005 naar boven of naar beneden zou zijn. De verwachting betreffende deze eventuele aanpassing is een indicatie dat de druk op de budgetten iets minder wordt: een eventuele bijstelling wordt vaker naar boven verwacht dan naar beneden. Een jaar geleden lag deze situatie nog precies andersom. Ondanks de aanhoudende druk op de IT-afdeling slaat het negatieve sentiment van 2004 langzaam om. Figuur 7.2 Richting eventuele bijstelling IT-budget

14% 26% Naar beneden 22% Naar boven Budget zal zeker niet worden bijgesteld Geen zicht op 38%

24

Budgetten en bezuinigingen

Het totale IT-budget mag de afgelopen jaren dan redelijk stabiel zijn of licht negatief, de verschuivingen van bestedingen binnen dat budget zijn aan grotere veranderingen onderhevig. Elke respondent is gevraagd om de ontwikkeling van het totale budget uit te splitsen naar zeven bestedingsposten. De resultaten laten zien dat de IT-organisatie nog altijd onderhevig is aan flinke veranderingen.

Grote verschuivingen binnen IT-budget

Bedrijven verwachten vaak dat vooral het budget voor standaard (pakket)software en system integration toe zal nemen. De trend naar standaardisatie en consolidatie is een belangrijke aanjager van investeringen in standaard software. Waar mogelijk is maatwerk al vervangen door standaard software en voor nieuwe applicaties kijkt men allereerst naar pakketsoftware. De toenemende budgetten voor system integration zijn te verklaren door de focus op efficiency. De laatste tijd ligt de nadruk op het beter gebruiken van bestaande systemen en investeringen. Een belangrijk element hierin is de afstemming tussen systemen. Nog steeds is er aanzienlijke ruimte om samenwerking tussen systemen te verbeteren. Figuur 7.3 Relatieve veranderingen IT-budget afnemen Standaard (pakket-) software System integration

7%

41%

7%

37%

16%

Outsourcing

30%

21%

Fysieke infrastructuur

27%

31%

Eigen IT-personeel Extern IT-personeel (detachering) Maatwerk software

toenemen

21%

45%

19%

52% 60%

14% 50%

40%

30%

20%

10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

De toegenomen focus op standaard software en system integration is niet nieuw. Ook vorig jaar was precies dezelfde ontwikkeling te zien. Deze trend zet dus onverminderd voort. Vooral grote bedrijven kiezen vaak voor pakketoplossingen. Grote bedrijven hebben vaak meerdere systemen voor hetzelfde proces. Zij kunnen dan ook het meeste voordeel behalen uit standaardisatie. De keuze voor standaardoplossingen gaat ten koste van het maatwerk. De meerderheid van bedrijven zegt dat het budget voor maatwerk in 2005 lager is dan het voorgaande jaar. Dat de ‘uitruil’ maatwerk tegen standaard software in het bijzonder speelt bij de grote ondernemingen, wordt geïllustreerd door het feit dat er bijna geen groot bedrijf te vinden is waar het budget voor maatwerk in 2005 toeneemt. Circa tweederde van de ondernemingen met meer dan 2.500 werknemers geeft aan dat dit budget zal afnemen.

25


Budget voor detachering neemt nog steeds af

Niet alleen het budget voor de IT-organisatie, ook de bezetting zal aan de magere kant blijven. De afgelopen jaren is de IT-organisatie in bijna alle bedrijven flink gereorganiseerd en is het personeelsbestand drastisch gesaneerd. De detacheerders hebben de eerste en grootste klappen opgevangen, maar ook de interne ITafdelingen werden niet gespaard. De gemiddelde IT-organisatie zal binnen afzienbare termijn nog wel lean and mean blijven, te oordelen naar de plannen met personeel. Nog altijd zijn er meer bedrijven die dit jaar het budget voor IT-personeel zien afnemen dan bedrijven die dit zien toenemen. Evenzo geldt dit voor het inhuren van extern personeel via detacheerders. Maar liefst 45 procent van de ondernemingen zegt dat het budget voor detachering afneemt. De ruimte die bedrijven creëren voor nieuwe initiatieven gaat in ieder geval dus niet naar de detacheringsbedrijven. Wanneer er geld wordt vrijgemaakt voor nieuwe initiatieven, kiezen organisaties er steeds vaker voor om deze aan outsourcing te besteden. In plaats van zelf aan de slag te gaan, zoekt men leveranciers die diensten kunnen leveren met een resultaatverplichting. Via outsourcing staat de leverancier garant voor een bepaald resultaat en zijn de kosten voor de klant van tevoren bekend. Na ruime ervaring met minder efficiënte IT-afdelingen kiezen topmanagers vaak voor deze zekere route. Dikwijls kijken klanten ook naar outsourceleveranciers voor het realiseren van kostenbesparingen en worden jaarlijkse kostenverlagingen contractueel afgesproken. Om zijn marges te behouden moet de leverancier zich richten op verregaande efficiencyverbeteringen en schaalvoordelen. Het budget voor outsourcing neemt bij bedrijven dan ook vaker toe dan af. Figuur 7.4 Zwaartepunt bij ontstaan meer vraag naar IT-diensten

Outsourcing

7%

28% 23% 23% 21% 24%

38%

Het aannemen van 2% eigen IT-personeel Inhuren system integrators 1% voor projecten Het inhuren van n.v.t. 13% detacheerders 19% Het uitvoeren van 5% opdrachten via offshore 6% 0%

10% 2005

20%

30%

40%

2004

De trend naar meer uitbesteden en minder zelf doen wordt ook duidelijk geïllustreerd wanneer wordt gekeken hoe bedrijven willen voldoen aan een eventuele nieuwe vraag naar IT. Vooral outsourcing wordt gezien als een optie om aan nieuwe vraag te voldoen. Vergeleken met de uitkomsten van vorig jaar is er ook een stijging in deze voorkeur die onder andere ten koste gaat van detachering.

26

Investeringen in applicatieve projecten

Terwijl de aantrekkingskracht van outsourcing toeneemt, is de interesse in offshore relatief klein en stijgt deze ook niet. Een mogelijke verklaring is dat bedrijven de kostenvoordelen van offshoring niet zelf realiseren, maar via een leverancier. Bijna alle grote Amerikaanse en Europese leveranciers hebben ontwikkelcentra in Oost-Europa en Azië waar werk wordt verricht voor klanten.

Interesse in offshore relatief klein

8. Investeringen in applicatieve projecten Het type projecten dat wordt ondernomen door bedrijven is over het algemeen aan relatief kleine schommelingen onderhevig. De behoeften van organisaties ontstaan niet op stel en sprong en de levensduur van enterprise software pakketten is relatief lang. Ten opzichte van het voorgaande jaar zijn er slechts marginale verschillen in de belangrijke applicatieve IT-projecten die op stapel staan. Slechts een enkele opmerkelijke trend doet zich voor. In totaal onderscheiden we achttien verschillende projecten. Ten opzichte van de lijst van vorig jaar zijn twee nieuwe projecten in de lijst opgenomen, te weten Document Management en Business Process Management. Vergelijkende cijfers over vorig jaar zijn voor deze twee categorieën dus niet beschikbaar. Opmerkelijk genoeg staat Document Management ook bovenaan de lijst met belangrijke projecten voor 2005. Binnen het onderzoek is Document Management gedefinieerd als de fysieke en elektronische output en beheer van documenten alsmede de bijbehorende procesgang. Vooral de optimalisering van interne processen is een belangrijke doelstelling van Document Management-projecten. Ondanks de focus op efficiency de afgelopen jaren is hier nog veel winst te behalen. Het is voor bedrijven een belangrijk middel om de productiviteit van medewerkers te verhogen. Ook Portal technologie is een speerpunt van investeringen voor bedrijven in 2005. Portal technologie is de afgelopen jaren veel gebruikt om functionaliteit van systemen te bundelen in portals. Het is een eenvoudige en goedkope manier om processen over verschillende systemen te faciliteren in plaats van dure nieuwe systemen te ontwikkelen. De ervaringen zijn positief en ook de technologie is de afgelopen jaren volwassen geworden. De groeiende belangstelling voor Portal technologie is voornamelijk te danken aan bedrijven die voor de eerste keer investeren in deze toepassingen.

27


Figuur 8.1 Belangrijke applicatieve projecten I

Document Management

45% n.v.t.

Portal technologie

35%

Integratie ofwel Enterprise Application Integration (EAI)

41% 40% 35% 34% 34% 32% 32% 30% 29% 35% 28%

Business Intelligence (BI of CPM) Datawarehousing en -mining (DW/DM) Enterprise Resource 7% Planning (ERP) Customer Relationship 2% Management (CRM) Business Process 1% Management n.v.t. E-commerce (online 6% verkoop en service) Supply Chain Management 5% (SCM en SRM) 0%

10% 2005

Aantal CRM-projecten daalt verder

28

45%

27% 27% 25% 26% 20%

30%

40%

50%

2004

Een voorbeeld van enterprise software die beduidend minder in de belangstelling staat is Customer Relationship Software. Het aantal CRM-projecten was vorig jaar al flink gedaald, een ontwikkeling die zich nog steeds voortzet. De CRMmarkt is een markt die in relatief korte tijd tot ontwikkeling is gekomen. Veel bedrijven hebben een aantal jaren geleden investeringen gedaan. Met de druk om efficiënt te werken is de focus komen te liggen op het laten renderen van bestaande investeringen in nieuwe toepassingen. De CRM-markt wordt langzaam volwassen maar zit nu in de moeilijke positie dat de meeste bedrijven al hebben geïnvesteerd (volwassen markt) en nog niet toe zijn aan vervangingsinvesteringen. Dit zal langzaam veranderen. Een verdere daling in CRM-projecten is tot stand gebracht door een relatief toegenomen aandeel vervangingsinvesteringen.

Investeringen in applicatieve projecten

Figuur 8.2 Belangrijke applicatieve projecten II

Kennismanagement (KM) Enterprise Content Management (ECM) E-procurement (online inkoop) Employee Relationship Management (ERM of e-HRM) E-learning Asset Management Product Life Cycle Management (PLM) Elektronische marktplaatsen 0%

20% 19% 16% 17% 16% 19% 7% 15% 18% 12% 2% 10% 10% 1% 15% 6% 8% 5% 9% 10% 2005

20%

30%

2004

Naast Portal technologie als grote positieve uitschieter en CRM als negatieve uitschieter is er weinig veranderd ten opzichte van vorig jaar. Bedrijven ondernemen geen fundamenteel andere projecten dan in voorgaande jaren. De druk op de IT-organisatie zorgt ervoor dat efficiënter en pragmatischer met bestaande middelen wordt omgegaan. De grote koerswijzigingen zijn al een aantal jaren geleden ingezet en momenteel wordt vooral doorgegaan op de eerder ingeslagen weg. Daarnaast was er de afgelopen jaren nauwelijks ruimte om te experimenteren met nieuwe technologieën of concepten. Bedrijven hebben zich voornamelijk gericht op bewezen technologie en daarnaast op kostenbesparende concepten.

Eerder ingeslagen weg wordt vervolgd

29


9. Investeringen in infrastructurele projecten Omslagpunt bereikt voor investeringen in infrastructuur

Binnen het onderzoek is ook gekeken naar investeringen in infrastructuur. Zes typen investeringen zijn voorgelegd en er is gevraagd wat de plannen hiervoor zijn in 2005. De meeste categorieën ontlopen elkaar niet zoveel. Bedrijven lijken op redelijke schaal te investeren in infrastructuur. Het omslagpunt lijkt bereikt. Na jaren van teruglopende budgetten voor infrastructuur zijn er dit jaar ongeveer evenveel bedrijven die aangeven meer als minder budget uit te geven. Figuur 9.1 Investeringen in IT-infrastructuur

65%

Servers (applicatie, web, print/file) Security (firewalls, security agents, identity management etc.) Werkplek (notebook, desktop, mobiele werkplek) Databeheer (storage netwerk, information lifecycle management etc.) Netwerk fundament (switching, routing, mobiele communicatie etc.) IP-communicatie (IP telephony, unified messaging, video etc.) 0%

57% 57% 54% 48% 29% 10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

IP-communicatie kan worden aangemerkt als een van de ontwikkelingen die eindelijk de wind in de zeilen krijgt. De afgelopen jaren groeide het aantal bedrijven dat investeerde in IP-technologie gestaag. In 2005 zal bijna eenderde van de Nederlandse ondernemingen investeren in IP-communicatie. IP biedt een relatief goedkoop en vooral uniform platform voor het integreren van diverse vormen van communicatie. Niet alleen data, maar ook spraak en video kunnen over dezelfde infrastructuur worden getransporteerd. Interessanter dan het type infrastructuurinvesteringen is de reden waarom in infrastructuur wordt geïnvesteerd. Voor elk type investering is gevraagd wat de primaire focus is voor deze investeringen. De nadruk bij werkplekinvesteringen en servers ligt veelal op het verlagen van de kosten. Bij desktops kan het terugbrengen van functionaliteit en het aantal gebruikte platformen flinke besparingen opleveren. Bij servers kan consolidatie, maar ook het migreren naar goedkopere hard- en softwareplatforms grote besparingen opleveren. Dankzij vooruitgang in hardware en software kunnen steeds zwaardere applicaties draaien op relatief goedkope Linux of Windows-platforms ten koste van Unix. Niet alleen het softwareplatform is goedkoper, ook draaien deze besturingssystemen op veel goedkopere standaard serverhardware.

30

Investeringen in infrastructurele projecten

Niet alle investeringen in infrastructuur hebben echter kostenverlaging als primaire focus. Voor investeringen in databeheer en het netwerkfundament wordt de toegevoegde waarde vooral gezien in een toegenomen flexibiliteit van de infrastructuur. Toepassingen zijn steeds meer een schakel in een overkoepelend ketenproces en data worden gebruikt binnen vele processen en moeten via meerdere kanalen toegankelijk zijn. Het investeren in infrastructuur is een belangrijke randvoorwaarde om te voldoen aan deze nieuwe eisen. Ook voor investeringen in IP-communicatie is kostenverlaging niet het eerste waar bedrijven naar kijken. Ook hier ziet men vooral toegevoegde waarde in een flexibeler gebruik van de infrastructuur en komt men met nieuwe investeringen tegemoet aan de nieuwe eisen die de business verlangt. Het controleren van de kosten is nog steeds een issue voor ondernemingen, maar het belangrijkste uitgangspunt voor investeringen ligt in kwaliteit en groei. Bijna driekwart van alle ondernemingen zegt dat de investeringen in 2005 met name gericht zijn op het beter kunnen bedienen van klanten. De mogelijkheden voor cross- en upselling worden vaak nog onvoldoende benut en de klantervaring is voor verbetering vatbaar. Bedrijven zien deze verbetermogelijkheden en nemen de klant als leidraad bij het beoordelen van IT-investeringen. Figuur 9.2 Focus investeringen

72%

Beter bedienen van klanten 48%

Groei (omzet, nieuwe producten) 33%

Verlaging IT-kosten (TCO) 27%

Verlaging arbeidskosten 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Ook wordt het vizier steeds meer gericht op de toekomst. Het faciliteren van groei is een belangrijk criterium voor het beleid. Wanneer investeringen worden gedaan is het van belang dat deze een bijdrage leveren aan het mogelijk maken van ontwikkeling en een kortere time to market van nieuwe producten. Deze prioriteiten zijn belangrijker dan het sec realiseren van lagere kosten of een hogere efficiency. Het verlagen van arbeidskosten en IT-kosten spelen een relatief bescheiden rol. Wat dit betreft is er een verschil tussen de grote en middelgrote organisaties. Investeringen van organisaties met meer dan 2.500 werknemers zijn met name gericht op het verlagen van de IT-kosten en richten zich daarentegen minder op investeringen om te groeien.

Focus investeringen op toekomst

31


Definities Business Process Management (BPM) is software om over meerdere applicaties bedrijfsprocessen te monitoren en te stroomlijnen. BPM moet bedrijven in staat stellen om processen (opnieuw) in te richten zonder grote veranderingen in bestaande systemen. Customer Relationship Management (CRM) automatiseert, analyseert en integreert klantgerichte processen zoals verkoop en klantcontact via direct mail, internet en call centers. Doel is klantrelaties te verbeteren, verkoop aan klanten te bevorderen en effectief nieuwe klanten te werven. Document Management is het fysieke en elektronische beheer van documenten en de bijbehorende procesgang binnen en buiten bedrijven zoals de workflow van administratieve processen (dossiers, verwerking formulieren, samenhang van documenten bij retrieval). E-HRM zijn internetapplicaties voor het integraal managen van processen binnen het domein van HR. E-HRM bestaat uit een werknemergericht domein (selfservice administratie arbeidsvoorwaarden, formulieren workflow, declaraties, reizen en inkoop) en een HR-domein voor management development, beoordeling, wettelijke regelingen en compliance. E-learning is training via internettechnologie zoals streaming video, webcast trainingen, interactieve methoden, hyperlinked studiemateriaal en online testen. Enterprise Application Integration (EAI) zorgt voor het koppelen van meerdere applicaties met behulp van connectoren (zoals voor ERP en CRM pakketten) aan een gemeenschappelijke ‘bus’ voor het uitwisselen van berichtenverkeer. Enterprise Resource Planning (ERP) integreert meerdere functies binnen een onderneming en is de eerste belangrijke pakketsoftware die grootschalig wordt gebruikt. ERP heeft zijn wortels in bedrijven met een fysieke keten (inkoop, voorraad, productieplanning, facturering). Portal software zorgt voor de organisatie en automatisering van sites die als basis dienen voor werknemers. Door rollen te specificeren kunnen werknemers gemakkelijk toegang krijgen tot alle relevante systemen. Supply Chain Management (SCM) zorgt voor inzicht en controle over processen bij derden in de keten zoals voor productontwikkeling, sourcing, productieplanning, productie en logistiek.

32

TRENDRAPPORT TOPMANAGEMENT EN IT 2005

Recommend Documents