Trefwoordenregister A aanzet 68, 83 abacus 26 absis 40, 49, 66 acanthusblad 27, 85, 129, 135 Aeoliërs 19 agora 31 altaar 22, 51 amfitheater 41 amphiprostylos 22 amphiprostylos-tempel 28 Amsterdamse portiek 256 Amsterdamse School 205, 206, 208, 226, 256 antentempel 22, 27 Antroposofie-beweging 285 antroposofische bouwkunst 285 aquaduct 45 Arabieren 6 Arameeën 6 arcade 80 Archaïsche (oudste) tijd 13 archeologie 145 architraaf 10, 23, 26, 27, 28 Art deco 194, 204 Art nouveau 192, 194 Arts and Crafts Exhibition Society, The 175 Arts and Crafts-beweging 172, 175, 194, 204 Arts Appliqués 176 Assyrië 7 Assyriërs 6 Athena Parthenos 28 atrium 44, 49
B Babel, toren van 6, 8 Babyloniërs 6, 7 badhuis 42 badkamer 179 balloonconstructie 170 Barok 100, 128 e.v. basilica 39, 48, 49, 65, 79, 81 basiliek 67 batik 196 Bauhaus 230, 265, 339 bedevaart 65 belfort 95, 118 Benedictijner kloosterorde 63 beschermd stads- of dorpsgezicht 345 béton brut 272 beton, voorgespannen 272 betongietbouwtechniek 293 betonrot 286 betonskelet 169 betontechniek 35 Biedermeierstijl 147, 153 bijbel 5
Binnenhuis, ’t 204 bladornament 129 Blob-architectuur 286, 328 boogconstructie 36 bordestrap 132 Bossche School 269 Bouleutérion 31 Bouwbesluit 301 Bouwhütte 90 bouwloge 90 bouwmeester 81, 90 brandveilige bouwmethoden 167 bronstijd 2 Brutalisme 265, 272 Bruynzeelkeuken 261 bundelpijler 83 Byzantijns 13 Byzantijnse bouwkunst 52, 65 Byzantium 48
C CAD 303 campanile 75 cannelure 26, 27 cartouche 111 cella 17 centrale verwarming 177 Charter van Athene 240, 260 Charter van Venetië 346, 351 Chicago raam 214 Chicago School 213 Christendom 12, 48, 62 CIAM, Congrès Internationaux d’Architecture Moderne 235, 240, 281, 292 cimaas 23, 26 cisterciënzer-orde 64 Classicisme 100, 102, 120 College van Rijksadviseurs voor de Monumenten van Geschiedenis en Kunst 341 colonnet 69, 71 Comité Central des Arts Appliqués à l’Industrie 175 Company of St. Georges 174 Composiet orde 36 constructeur-ingenieur 154 constructiestaal 154 Constructivisme 204, 233, 304, 309 Constructivisten 318 Contextualisme 303, 336 Corinthische orde 23, 25, 27 cottagestijl 211 cromlech 2 crypte 49 Cubex-keuken 261 curtainwall 267 cyclopenmuur 21
dagkant 71 De 8 244, 270 De 8 en Opbouw 244, 245 De Stijl 204, 229 decorated shed 330 Decorated Style 93 dekstuk 49 Delftse School 244, 248, 257, 268 democratie 19 demotisch schrift 12 Der Blaue Reiter 225 Derde Tussentijd 13 Deutsche Werkbund 175, 202, 257 Die Wohnung für das Existenzminimum 258 diptéros 22 dodensteden 12 dolmen 2 Dom-Ino-huis 235 domotica 338 Doriërs 19, 23 Dorische orde 23, 24, 25, 26 Dorisme 146 douche 179 driedeling 33 driepas 87, 88 driescharnier-vakwerkboogspanten 163 driescharnierkniespanten 161 Dura-Coignet, bouwsysteem 293 duurzaam bouwen 301, 304, 310, 338 dwarsschip 65 dynastieën 13
E Early English 93 echinus 26 Eclecticisme 171, 192, 303, 333, 336 École de Nancy 199 École des Beaux Arts 180, 339 ecologisch verantwoord bouwen 309, 338 Eerste Tussentijd 13 Egyptische cultuur 8 eierlijst 129 Elamieten 8 elektrische verlichting 178 Elementarisme 230 Empire 146 energiezuinig wonen 301 Engelse landhuisstijl 211 Engelse tuinen 142 Etruskische bouwkunst 34 Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes 204, 206 Expressionisme 225 ezelsrugboog 94
F D
Fantasie, Stichting De 298 farao's 12, 13
Dada-beweging 224
Register
357
Feniciërs 6 flamboyantstijl 88, 99, 109 follies 142, 145, 148, 176 formeel 36, 67 Forumgroep 265, 281 François I-stijl 110 Frankfurter Küche 258, 261 Frans raam 130 Franse tuin 142 fries 23 fronton 101 fronttoren 81 Functionalisme 210, 235
G galerij 83 galerijflat 264 galerijwoning 256 Gallo-Romeinse tijd 62 gasverlichting 178 gebonden stelsel 68 geïndustrialiseerde woningbouw 240 geison 23 geometrische tuin 142 georiënteerd 66 geprefabriceerd element 258 Germanen 3, 62 Gesamtkunstwerk 219 geschiedvervalsing 346 gewapend beton 169 gewelfkap 80 gewelfprincipe 82 gewelfrib 83 gewelfschotel 85 Gezondheidswet 254 gietbouw 292 gilde 90 gildehuis 90 gilden 154 gordelboog 67 gordijngevel 267 gordijngevel, glazen 241 Gothic revival 176 Gotiek 79 e.v. gotisch gewelfstelsel 69 graatgewelf 68 grafcultuur 12 graftempel 14 Grands Ensembles 289 Green Belt Act 254, 288 Grieken 19 Griekse tempel 23 Groep 32 244, 245 Grote Edict van Milaan 48 grottesk 118 Gruppo 7 241, 336 Guild and School of Handicrafts 175 Gulden Snede 89
H Haags portiek 256
358
hallenkerk 94 Hallstatt-cultuur 3 halsgevel 123 hanekam 129 hangbrug 164 Hanzegotiek 94 Heilige Roomse Rijk 62 Hellas 23 Hellenen 19 Hellenisme 19, 30 Henri II-stijl 110 hiëratisch schrift 12 hiërogliefen 5, 12 Hightech bouwkunst 234, 304 hogel 80, 85, 87, 88 Hollands Maniërisme 119 Hollandse Renaissancestijl 119 hoofdaltaar 81 hoofdgestel 23, 24 Hoog-gotiek 79 hoogbouw 167 houtskeletbouw 170, 297 hunebed 1 huurkazerne 252 hybride architectuur 336 hypethraaltempel 30 hypostylium 16, 17
I ideale stad 101 ijzergieterij 154 IJzertijd 3 Illinois Institute of Technology (IIT) 241 Imperium Romanum 62 industrialisatie 155 Industriële Revolutie 154 industriële vormgeving 176 Interbau (1957) 291 Interbau (Internationale BauAusstellung), Berlijn (1984)(IBA) 298, 321 International Style 210, 235, 265 Ionische cultuur 8 Ionische orde 23, 24, 25, 26 islamitische cultuur 56
J Jerusalem, hemels 81 jezuïeten 113, 136 Jezus van Nazareth 48 Joden 6 Johanniters 64 jonge monumenten 340, 352 Jugendstil 194
K kamperfoelieblad 146 Kanaänieten 6 kapellenkrans 82 kapiteel 26, 80
kariatiden 30 Karolingers 62 Karolingische Rijk 62 kashba 61 Kassieten 7 kasteel 79 kathedraal 79 kelkvormig kapiteel 17 Kelten 3, 62 kerk 48 keur 254 kielboog 80 klassieke bouwkunst 100 klassieke voorbeeldboeken 102 klauwstuk 123 kleileemarchitectuur 61 kleinschaligheid 287 klimaatbeheersing 286 klimaatgevel 310, 338 klokgevel 123 klooster 63 kloosterkozijn 130 kloostervenster 130 knor 129 koolbladkapiteel 86 koolbladversiering 85 koor 66, 81 koorafsluiting 81 kooromgang 81, 82 koortoren 69 Koptische versieringen 54 korfboog 80 Kossel, systeem 259 kritisch modernisme 314 kroonlijst 26, 101 kruisbasiliek, driedelige 68 kruisbloem 80, 85, 86 kruisgewelf 40, 68 kruisgewelf, vlak 68 kruisgewelf, vierdelig 68 kruisgewelf, zesdelig 68 kruisgewelfrib 80 kruiskerk 79, 81 kruiskozijn 88, 130 kruisridders 64 kruistochten 64 kruisvenster 130 kunst en nijverheid 176 Kunst toegepast op nijverheid, tentoonstelling (1877) 176 kwadratuur 89
L La Tène-cultuur 3 Laat-gotiek 79 Laatmoderne bouwkunst 303 labyrinth 88 ladderraam 227 lancetboog 80 landschappelijke tuin 142 lichtbeuk 80
lijstgevel 123 lisene 69 liturgie 65 Lodewijk XII-stijl 110 Lodewijk XIII-stijl 133 Lodewijk XIV-stijl 132 Lodewijk XV-stijl 132, 135 Lodewijk XVI-stijl 132, 135 Lombardische vlakverdeling 69 lotus 17 lotuskelk-kapiteel 17 lucarne 110 luchtboog 85
M maancultus 2 maatsystematiek 14 Macedonia 19 machine-esthetiek 205 magister lapidum 90 magister opus 90 makelaar 83 malthezers 64 Maniërisme 100, 102, 109, 111 mansardekap 133 mastaba 11, 14 Mathildenhöhe, kunstenaarskolonie 201, 202 Mazdeïsme 8 Meden 7, 8 medresse 56 megaliet 2 megaron 21, 22 menhir 2 Merovingers 62 metope 26 metrum 33 midden-acroterie 26 middenbeuk 65 Middenrijk 13 middenrisaliet 118 mihrab 56 Minimalisme 322 Minoïsche beschaving 19, 20 Moderne beweging 235 Moderne bouwkunst 204, 210 Modernisme 210 Modernismo 202 Modulor 236 Mohammedanen 13 Monumentenwet 340, 351 Moorse boog 65 moskee 56 mummie 12 Müncher Sezession 202 Muwi, bouwsysteem 293 Myceense beschaving 20 Myceense cultuur 21 Myceense rijk 19 Myceners 21
N naos 22, 23 narthex 49, 66 Nationaal plan 254 nationale bouwstijl 187 Neo-Dorisch 146 Neo-Eclecticisme 336 Neo-Grec 146 Neoclassicisme 100, 146, 171 Neogotiek 171 neolithicum 1 neolithische revolutie 1 Neoplasticisme 230 Neorenaissance 171 Neoromaans 171 neostijlen 145 netgewelf 58, 83 netwerkgewelven 58 New Bauhaus 241 new towns 288, 292 New Towns Act 288 New York Five, The 324 Nieuw-Babylonische Rijk 7 Nieuwe Beelding 230 Nieuwe bouwen 210, 235 Nieuwe Haagse school 208, 244 Nieuwe kneuterigheid 297 Nieuwe Kunst 194, 203 Nieuwe Rijk 13 Nieuwe truttigheid 287, 297 Nieuwe zakelijkheid 210, 235 Non Standard architectures (NSA) 328 Noormannen 62 Nubiërs 13
O obelisk 16, 17 Oost-Romeinse Rijk 19, 52 oostkoor 66 Opbouw 244, 269, 293 Openbaring van Johannes 81 opisthodómos (schatkamer) 22 opstand 83, 84 opus incertum 35 opus recticulatum 35 orchestra 31 organische bouwkunst 276, 285 oriëntatie 49 Oud-Babylonische Rijk 7 Oude Rijk 13 overgangsarchitectuur 211 oxaal 81
P paleolithicum 1 Pallas Athene 27 palm 17 palmet 146 palmkapiteel 17 palts 63 papyrus 12
Register
papyrusbundel-zuil 17 papyrusplant 17 parelrand 129 parterre 142 parthenon 27 Pavillion l’Esprit Nouveau 206 Peloponnesus 25 pendentief 53 periptéros 22, 26 peristilium 44 Perpendicular Style 93 perspectief 101, 142 Perzen 8 petroleumlamp 178 pijler 80 pilasterstelling 100 pinakel 80, 88 piramide 11, 13, 14 plantenkas 157 plastisch getal 269 platformbouwmethode 170, 297 Pluralisme 336 polis 19 polytechnische school 154 portlandcement 169 posticum 22 Postmoderne bouwkunst 303, 329 Postmodernisme 265, 297, 298, 312 prehistorie 1 Prerafaëlieten 172 Prix de Rome 131 pronaos 22 proportiesystemen 219 propyleeën 27 prostylos 22 prytaneion 31 ptéroma 22, 23 Ptolemeïsche Tijd 13 puddling and rolling process 154 pyloon 17
Q Quellinius, kunstnijverheidsschool 176
R raadhuis 90 raamtracering 87 radvenster 71 Rapport van Rome 303 Rationalisme 172 Rationalisten 319 Rationele bouwkunst 319 rationele stad 240 reconstructie 342 Régence 132 reliëf 21 reliëffries 30 reliek 65 Renaissance 33, 100 e.v. renovatie 352 restauratie 180
359
Rijksdienst voor de Monumentenzorg 341 Rijksschool voor Kunstnijverheid 176 rioleringsysteem 179 rocaille 129, 135 Rococo 128, 135 rolwerk 118 Romaans 62 e.v. Romaanse bouwstijl 65 Romaanse rondboog 79 Romanogotiek 79 Romantiek 145, 171, 172 Romeinen 12, 13, 19 Romeins theater 40 rondbogenfries 69 rondboog 65 Rooms Katholiek Bouwblad 244 roosvenster 69, 88 Rotterdams portiek 256 rozet 129 ruimtevakwerk 305 runensteen 3 rustica-afwerking 118
S Salon de l’Art nouveau 194 sanatorium 179 scenae 41 scheiboog 80 schenkel 67 schip 66 schoonheidscommissie 227, 254 schortjesarchitectuur 227, 245 schubwerk 129 schuifraam 130, 138 Second Empire 187 Semitische cultuur 5, 6 Sezession 194 sfinx 15, 16 sgrafitto 196 Siedlungsbau 258 sikkelspant 164 Sint-Jacobskerk 65 Sint-Jacobsweg 65 skeletbouw 157 skeletconstructie 79, 176 skeletprincipe 81 skène 31 slibsteen 6 sluitsteen 80, 87 smart building 338 smeedijzer 154 sociale woningbouw 210, 252 Soemerische cultuur 5 spatkracht 67, 83, 85 speklaag 97 spijkerschrift 5 spitsboog 65, 79, 83 spuwer 85, 87 staafijzer 154 staalskelet 167
360
staalskeletconstructie 213 Staatliche Bauhaus Weimar 239 stadspark 179 stadsvernieuwing 352 stalactiet 58 stalen-buisstoel 241 steek 68 steen van Rosette 12 Steentijd 1 Steentijd, jonge 1 Steentijd, oude 1 stempel 293 stereobaat 23 stergewelf 83 steunbeer 69, 80, 85 Stil Modern 194 Stile Liberty 194 Stile Moderne 194 stoa 31 stoommachine 155 stralenkrans 66 Streekplan 254 strokenbouw 240 Structuralisme 283 stucplafond 133 Studio, The 200 symmetrie 33 systeemkeuken 261
T T-venster 130 taxis 33 Team X 281, 283 teerlingkapiteel 69, 70 Tempel van Salomo 81 tempelier 64 tempel 23, 38 tepidarium 43 terracotta 23 terugrestaureren 340 Tessiner Schule 335 theater 31 théatron 31 thermen 42 thólos 22 timpaan 26 toren 69 Toscaanse orde 36 Trabantenstädte 258 traditionele bouwkunst 210, 211 transept 65 trapgevel 123 trappenpiramide 14 travee 68, 82 trekbalk 68 trekstang 68 trencadistechniek 203 triangulatuur 89 triforium 74, 80, 83 trigliefenfries 30 triglyphen 26
triomfboog 46, 51 Trombe-muur 338 Tudorboog 80, 94 Tudorstyle 93 tuinstad 179, 211, 253 tuinwijk 179 tuitgevel 123 tumulus 34 Tweede Tussentijd 13 tweelingfenomeen 280 tympanon 26
U uitbreidingsplan 254 Um 1800-beweging 211 unité d’habitation 275
V vakwerkbouw 71 venster 130 ventilatiesysteem 177 Verlichting 171, 172, 177 verwarming 177 vestingkunde 79 vestingwerk 79 Victoriaanse tijdperk 188 vieringtoren 69, 81 vierpas 87, 88 vijfhoek 89 villa 101 villawijk 179 Villes Nouvelles 289 visblaas 88 Vlaardingercultuur 3 volksgezondheid 179 voluut 25, 26, 27 vormsteen 85 vrijmetselaar 90
W waaiergewelf 83 waterslag 80 Waterstaatkerk 151 welstandscommissie 254 Wendingen, tijdschrift 228 werkmeester 90 Werkplaats voor Christelijke Kunst 176 westerkoor 66 westtoren 69 westwerk 66 Whites, The 324 Wiener Sezession 201, 222 Wiener Werkstätte 201, 204, 222 Wilhelmische tijd 189 wimberg 85, 88 windberg 85 wolfseind 123 Wolkenbügel 233 wolkenkrabber 213 woning voor het bestaansminimum 240, 261
Woningwet 179, 254
Z
zijbeuk 65 zonnecollector 338 zonnecultus 2
zonnegod 12 zonneschip 16 zuil 23
ziggurat 6, 8
Register
361
