R A P P O R T A G E
2 0 1 3
TREEPORT Het meest aantrekkelijke boomteeltgebied van Europa
Samenwerken
project
Treeport is een organisatie die zich inzet voor de boomteeltbedrijven in West-Brabant-Belgische Kempen met het centrum in Zundert.
Verantwoorden
In deze jaarrapportage wordt verantwoording afgelegd over 2013. We beschrijven onze activiteiten en de bereikte resultaten. We verantwoorden de besteding van de publieke en private investeringsgelden van het majeur project Treeport. Dit is de derde jaarrapportage. De finale rapportage van het majeur project Treeport volgt na 1 oktober 2014.
Inhoud actie-reactie
kosten-baten
2014 en verder
Pagina 2 - 21
Pagina 22 - 25
Pagina 26 - 28
o o o o o
Business Centre Treeport Treerun MCP SIM Ruimte en Landschap
o Output – meting o Tussentijds oordeel o Financiering o Kosten
o Majeur project Treeport o Coöperatieve vereniging
De missie van Treeport is: ‘Van de regio het meest aantrekkelijke boomteeltgebied van Europa maken’. Aantrekkelijk om te wonen en werken, aantrekkelijk om zaken te doen, aantrekkelijk om te verblijven in een aantrekkelijk en schoon milieu. De kernopgave van Treeport is het realiseren van duurzame samenwerking en netwerkstructuren om het maatschappelijke en economische perspectief van de sector in de regio te versterken.
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
actie - reactie Al ruim drie jaar wordt er geïnvesteerd in het organiseren van samenwerking. Er is met veel projecten en activiteiten actie ondernomen en de resultaten zijn bemoedigend en succesvol. De reactie van de boomteeltsector is de voortzetting en het uitbouwen van samenwerking in de Coöperatie Treeport! Het is niet de vraag of we doorgaan maar hoe! Het is de algemene wens van de deelnemers van Treeport om te blijven samenwerken. Omdat samenwerken loont: meer kennis, meer omzet, meer markt, tijdbesparend, leuker. “Mijn passie met partners delen geeft me plezier en betere vooruitzichten. Daar doe ik het voor”.
Programma als actie
Het majeur project Treeport is een programma van activiteiten: 1) Realisatie Business Centre Treeport (voorheen BBC) 2) Optimalisatie logistiek (Treerun) 3) Marketing, Communicatie, Promotie 4) Scholing, Innovatie, MVO 5) Ruimte en landschap
Business Centre Treeport Een van de belangrijkste uitwerkingen van het majeur project Treeport is de realisatie van het grensoverschrijdende Business Centre Treeport (voorheen BBC).
Dit wordt het toekomstig centrum pal aan de
snelweg A16/E19 dat de (inter)nationale handel optimaal gaat faciliteren. Het Business Centre Treeport biedt alle ruimte voor handel, logistiek, promotie, onderzoek, onderwijs en voor uiteenlopende gelieerde bedrijvigheid waarbij door samenwerking waarde creatie ontstaat. Ook wordt onderzoek naar windenergie opgestart.
Voortgang De business case Business Centre Treeport (BCT) is doorontwikkeld tot een werkbaar document voor investering, vestiging, proces en realisatie. Er wordt plm. 40 hectare gefaseerd ontwikkeld met in de eerste fase 20,5 hectare (vanaf 2017). De investeerders zijn in beeld (3 partijen) waaronder de Vrienden van het Business Centre Treeport. In de Vrienden BCT zullen de Coöperatie Treeport, diverse Treeport-ondernemers, en naar verwachting de provincie Noord-Brabant en de gemeente Zundert participeren. Samen met de gemeente Hoogstraten en het IOK wordt de revitalisering van Trasportzone Meer gerealiseerd. Het BCT betreft een investering van ruim 17 miljoen euro met een benodigde cash flow van circa 8 miljoen euro. Er zijn circa 30 potentiele vestigers in beeld. 2
2 1
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Business Centre Treeport nader beschouwd Themapark en themafilter.
Potentie.
De bedrijven op het business centre staan ten dienste van de boomteeltsector. Daarom kiezen we voor een brede opzet. Om dit proces in goede banen te leiden is een ‘thematisch filter’ opgesteld. Daarin staat vermeld welke typen bedrijven we op het BCT verwelkomen. De mix van bedrijfstypen biedt unieke aanknopingspunten voor vergaande synergie en symbiose. Dit helpt de sector in de regio structureel vooruit. Het strikt toepassen van de thematische filter zal er toe leiden dat het boomteeltgebied West –Brabant zich gaat onderscheiden als innovatief en duurzaam boomteeltcentrum van Nederland. Het creëren van een sterk ‘themapark’ zal gerelateerde bedrijven aantrekken en het gebied stevig op de kaart zetten.
Hierna volgt per branche een overzicht van het aantal geïnteresseerde bedrijven die willen vestigen. o
Beurs en Congres (2)
o
Agrologistiek en handel (10)
o
Toeleveranciers (5)
o
Dienstverlening (3)
o
Ontwikkeling, onderwijs en onderzoek (2)
o
Biobased en energie (2)
o
Veredeling en kweek (2)
o
Overig (3)
Projectbureau BCT Ontwikkelingsmaatschappij in oprichting
Het projectbureau is zelfstandig opererend onder toezicht van een in te stellen Raad van Commissarissen (van investeerders) en onder begeleiding van een Stuurgroep (van belanghebbenden). Het projectbureau BCT verzorgt het technisch-, omgevings-, risico-, contract- en promotiemanagement en uitvoering. Begin 2014 wordt het projectbureau geïnstalleerd.
3
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Business Case BCT Achtergronden De business case BCT beschrijft de achtergronden van het initiatief van het Business Centre Treeport. In de business case wordt geconcludeerd dat het marktaandeel van het boomteeltgebied rondom Zundert en Hoogstraten blijft toenemen. Het werk van Treeport, de strategische ligging, het gevarieerde aanbod, beschikbare ruimte, allemaal redenen waarom het boomteeltgebied kan blijven groeien. De totale productieketen ‘van toeleverancier tot eindgebruiker’ kan echter nog een stuk efficiënter worden georganiseerd.
Marktonderzoek De boomkwekerijsector neemt in Nederland en België een belangrijke positie in. Geen regio ter wereld dat zoveel boomkwekerijproducten exporteert. De totale productiewaarde van de Nederlandse boomteeltsector bedraagt circa 600 miljoen euro op jaarbasis en die van België ruim 250 miljoen. De sector staat aan de vooravond van innovatieve samenwerking in de keten en in slimme duurzame netwerken. Ondanks de economische crisis is er groei. Gelet op de krappe grond voorraad in oostelijk West-Brabant en de Vlaamse grensstreek, het aanzienlijk hogere prijsniveau, de gunstige ligging van het BCT langs de A16 en het unieke concept, zijn de marktkansen van dit nieuwe themapark in het marktonderzoek hoog ingeschat.
Locatie De locatiestudie heeft geleid tot de locatiekeuze: een grensoverschrijdend gebied: Oekel (Ned) en de noordzijde van Transportzone Meer (B). Het gebied voldoet het best aan het programma van eisen ten aanzien van locatiekenmerken, bereikbaarheid/ontsluiting, uitvoeringsaspecten en inpassing. In de raadsvergadering van 7 november 2013 heeft de gemeenteraad van de gemeente Zundert besloten om ‘Oekel’ als ontwikkellocatie aan te merken.
Internationaal en grensoverschrijdend De clustering heeft, naast synergie- en logistieke efficiencyvoordelen, ook een positieve uitstraling op de omgeving; te beginnen met het huidige Logistieke Centrum Hazeldonk-Meer (LCHM). Door de internationale uitstraling van het BCT krijgt de gehele logistieke hotspot een kwaliteitsimpuls. Treeport wil, door de ontwikkeling van het grensoverschrijdend Business Centre Treeport, de bestaande logistieke knoop Hazeldonk-Meer uit laten groeien tot een logistieke centrum met internationale allure.
4
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Logistiek
Een belangrijke opgave van het majeur project, is de logistieke opgave die wij in de afgelopen jaren vorm hebben gegeven in Treeport Services (TPS) waarin de logistiek van het vervoer van planten van de kwekers naar het afzetgebied (met lokale run naar verzamelplaats HUB en verder naar de markt) wordt geregeld.
Strategieën 1) Promotie-acquisitie-verkoop: gaat niet (meer) uit van de oude principes van prijs-kwaliteit maar gaat uit van waarde creatie door gebruik te maken van de kracht van de regio (sortimenten), de sector (kwaliteit van de producten), het (toekomstige) BCT (integraal samenvoegen van keten, suppliers, kennis en promotie) en door klanten (consumenten) centraal te stellen. Treerun maakt zich daarmee een essentieel onderdeel van het geheel en maakt zich daarmee medeverantwoordelijk voor het (bedrijfseconomisch) belang van de telers en handelaren, zeg maar de klanten van Treenrun.
De ontwikkelingen rondom TPS gaan voort. Onze doelstelling om break-even te draaien, hebben we behaald maar vraagt nog inspanningen om te verduurzamen.
2) Automatisering en innovatie is onlosmakelijk aan de logistieke sector verbonden. Wereldwijde, internationale, nationale, regionale en locale interactieve digitale communicatie wordt optimaal ingezet bij de dienstverlening van Treerun. Het draagt mede zorg voor kostenbewustzijn, kwaliteitsbewustzijn en just-intime business van de gehele sector. Treerun maakt optimaal gebruik van deze technieken door samenwerking te zoeken met de key-partners in de keten, van producent, handelaar, vervoerder tot en met de klant.
Met behulp van een studie van HAS studenten en door reactief en relevante keuzes te maken is de basis gelegd voor verzelfstandiging van TPS in een BV van de Coöperatie Treeport. Uit onderzoek blijkt dat de markt voldoende groot is. Het businessplan Treenrun 2013-2014 is gereed en biedt perspectief op een betere en grotere dienstverlening en een bescheiden winst.
3) Treerun werkt niet op een eiland. Het werkt samen met organisaties, bedrijven, overheden en overige partijen met als uitgangspunt dat je samen meer kunt bereiken wat in je eentje niet te realiseren is. Ook het uitlenen van menskracht en/of denkkracht hoort daarbij.
Kwalitatief doel
4)
De financiering van Treerun omvat drie stappen:
financieringsbehoefte beperken, financiering door langdurige partnerships met direct-betrokken stakeholders aantrekken en
Het verzorgen van slimme, goedkope en duurzame logistieke dienstverlening voor kweker en handelaar in de boomteeltsector, in en buiten Zundert.
effectief gebruik maken van vreemd vermogen. Stakeholders en ketenpartners hebben directe belangen die in financiering omgezet kunnen worden. De Coöperatie Treeport zal een van die partijen zijn (doorinvesteringen met financiering uit het majeur project is nog
Het betreft rundiensten en hubdiensten en het bieden van ruimte en organisatie van linehauldiensten.
mogelijk in 2014). Ook kostenbeheersing maakt onderdeel uit van deze vierde strategie.
Treerun een winstgevende BV die door klanten gewaardeerd wordt, het vertrouwen heeft en duurzame klantenrelaties heeft opgebouwd. Strategie: Treerun hanteert vier strategieën: 1) Promotie – acquisitie -verkoop, 2) Automatisering – digitalisering - innovatie, 3) Samenwerking - crowdsoursing en 4) (Crowd) funding - en kostenbeheersing.
5
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Treerun nader beschouwd
Treeport streeft naar een verbetering ten aanzien van de logistieke keten binnen de boomkwekerij. Een hoger dienstverleningsniveau, kostenverlaging, vergroting van de concurrentiekracht en reductie van CO2. Bij aanvang van Treeport was er nauwelijks sprake van logistieke samenwerking tussen boomkwekers. Elke kweker regelde zelf het transport, zowel via eigen busjes en tractoren, als via transporteurs. Het leidde tot enorm veel verkeersstromen, veel ‘loze’ ritten en verkeerschaos in de dorpskernen. Treerun brengt hier verbetering in. Het transport wordt gezamenlijk gecoördineerd, zodat het beladingsniveau toeneemt en het aantal verkeersstromen daalt. Binnen Zundert worden de kleine partijen planten opgehaald (run) verzameld op de hub, de centrale op- en overslagplaats (bij CLTV). Inmiddels zijn er voldoende klanten en orders om Treerun kostendekkend te exploiteren. De investeringskosten t/m 2013 bedragen ruim 4 ton. Sinds 2011 is Treerun operationeel en heeft een totaalomzet gemaakt van circa € 320.000,-. Deze omzet is als negatieve kost op de majeur project boekhouding geboekt. N ick V r ien ds
De streefomzet in 2014 bedraagt € 125.000,(breakeven). 6
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Marketing – Communicatie –Promotie Nieuwsbrieven Al meer dan 55 nieuwsbrieven zijn de afgelopen jaren over de digitale deurmat gegaan. Leden en alle belangstellenden ontvangen de nieuwsbrief met actualiteiten, feitjes en wetenswaardigheden. Up-to-date blijven is het motto van de samenwerking. De nieuwsbrieven dragen bij aan kennis delen en elkaar te stimuleren om deel te nemen aan projecten en activiteiten van Treeport. De nieuwsbrieven bestaan uit korte leesbare berichten met doorklik mogelijkheden voor meer achtergrondinformatie. De nieuwsbrieven worden onder meer dan 300 adressen gratis
Werkgroep MCP
verspreid.
Doel: Het ontplooien van activiteiten die ertoe leiden dat er meer samenhang en samenwerking ontstaat tussen de boomkwekers in de te N ij nat a v an J ess ic s N o uw P et r a
n
regio West-Brabant. Op basis van interne samenhang profileert de sector zich naar buiten, wat weer positief is voor de naamsbekendheid en het creëren van een maatschappelijk draagvlak. Activiteiten: • Organiseren van informatiebijeenkomsten; • Ontwikkelen van promotiemateriaal; • Stimuleren gezamenlijk beursdeelnamen; • Verbeteren van het imago van de sector; • Onderhouden van de websites • Ontwikkelen en verspreiden van nieuwsbrieven.
www.treeport.eu De website van Treeport.eu is ingericht voor communicatie en promotie van Treeport en van haar leden. De website biedt in 4 talen alle informatie over de activiteiten van Treeport, de projecten, het laatste nieuws en de actualiteiten. Uiteraard ook een totaaloverzicht van onze leden. Zodat deze vindbaar zijn en het sortiment zichtbaar is.
7
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Treemember Binnenlandse en buitenlandse toeristische gasten in Zundert ontvangen bij vertrek een boom uit West Brabant, het werkgebied van Treeport. Honderden gasten krijgen een boompje in een Planty Pot mee naar huis. Zo’n zelfde boompje wordt dan ook door leerlingen van basisscholen in het Treememberbos geplant. Zo ontstaat een netwerk van Treemembers in en buiten Nederland met het Treememberbos centrum in Zundert. Zo ontstaan ambassadeurs in binnen- en buitenland die in hun eigen thuis- en werkomgeving vertellen over het meest aantrekkelijke boomteeltgebied van Europa. Over Van Gogh, over de Corso en over het prachtige toeristische boomteeltlandschap van Zundert en West-Brabant. Schoolgaande jeugd werken jaarlijks op de boomfeestdag mee aan het Treememberbos. Treemember is een samenwerking van Treeport, de gemeente Zundert, de basisscholen, de recreatief-toeristische ondernemers, Natuurmonumenten en het Vogel Revalidatie Centrum.
Fietsroute De fietsroute “Rondje Treeport” is gemaakt en ligt te koop bij het VVV in Zundert. Treeport creëert met deze fietsroute maatschappelijk draagvlak, betrokkenheid van de inwoners van de gemeente, en speelt in op de toeristische markt. De route gaat door het Zundertse boomteeltlandschap en langs vele boomkwekerijen. Het zorgt voor promotie van het meest aantrekkelijke boomteeltgebied van Europa
8
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Beurzen Er is een (sub-)werkgroep ‘beurzen’ waarin 7 boomkwekers zitten. Hierin worden belangrijke keuzes en beslissingen gemaakt ten aanzien van de diverse gemeenschappelijke beursdeelnames. Door All Expo is een professionele stand gebouwd die inmiddels gebruikt is op Plantarium en GrootGroenPlus beurzen en op IPM Essen. Samen sta je sterk! Treeport heeft met 10 Treeport-leden deelgenomen aan Plantarium 2012. Treeport heeft met 38 Treeport-leden deelgenomen aan GrootGroenPlus 2012. Treeport heeft met 45 Treeportleden deelgenomen aan GrootGroenPlus 2013. Treeport heeft diverse keren deelgenomen aan IPM te Essen (D). Vier leden hebben zich gepresenteerd met een presentatiestandje in de stand van Treeport. Zes andere Treeport-leden stonden met een eigen stand in de buurt van Treeport. Werkgroepleden hebben Salon du Végétal (F) en Four Oaks (GB) bezocht om ons te oriënteren of dat deelname voor Treeport en geïnteresseerde leden in 2014 interessant is. Er zijn als diverse toezeggingen voor gemeenschappelijke promotie in Frankrijk. In maart 2013 is de voorjaarsbeurs van Florall in België door Treeport en geïnteresseerde leden bezocht.
Beurs tevredenheid Uit een evaluatie die gehouden is onder de deelnemende leden van Treeport blijkt dat zij tevreden zijn over hun gezamenlijke deelname aan de 23e editie van GrootGroenPlus (2013). Bijna alle bedrijven vonden dat de samenwerking tussen de bedrijven in de regio goed tot uiting is gekomen en bijna twee derde vond dat deze gezamenlijke uitstraling ook een toegevoegde waarde voor het eigen bedrijf had.
9
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Open Boomkwekerijdag De Open Boomkwekerijdagen zijn in samenwerking met Greenport Midden-Brabant en de regio Boskoop georganiseerd. Tientallen mensen hebben de Open Dagen op 4 bedrijven in Zundert bezocht. Treeport heeft er voor gekozen om samen te werken en aan te sluiten bij de regio Boskoop die inmiddels al enkele jaren met succes een Open Kwekerijdag organiseren. De keuze hiervoor is gemaakt om het een landelijker karakter te geven. Beide regio's organiseren zelf de Open Dag, maar pakken zoveel als mogelijk samen de communicatie op.
Treeport Cafés
Een aantal keer per jaar worden er Treeport Cafés georganiseerd voor de leden van Treeport. Steeds weer met een bijzonder thema dat onze aandacht vraagt. De cafés worden goed bezocht met 25 tot meer dan 60 bezoekers. De laatste bijeenkomsten in 2013 stonden geheel in het teken van de toekomst van Treeport 2.0 waarbij de basis is gelegd voor de Coöperatie Treeport die in 2014 het licht zal zien. Ook onze Belgische boomkwekers volgen Treeport intensief.
10
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Promotiemateriaal Voor bijeenkomsten, beurzen, en werkbezoeken beschikt Treeport over divers promotiemateriaal. In meerdere talen en met specifieke thema’s is promotiemateriaal ontwikkeld en verspreid om onze aandacht te vragen voor de opgaven waarvoor wij staan. Het varieert van DVD’s, folders, boekwerkjes en publicaties tot pennen en dassen. Daarnaast beschikt Treeport inmiddels over een breed scala van presentaties die te pas en onpas ingezet kunnen worden.
Treeport bezoeken Treeport vraagt en krijgt aandacht om de marktpositie te kunnen versterken maar krijgt ook de gevraagde aandacht om de publieke en politieke steun te vragen. Treeport werkt daarmee aan het vergroten van draagvlak en aan belangenbehartiging. Wij hebben bijvoorbeeld CvK Wim van de Donk, Gedeputeerde Yves de Boer en Europarlementariër Lambert van Nistelrooij op werkbezoek bij Treeport gehad. Maar ook delegaties uit het buitenland, van de provincie Noord Brabant en Hoogstraten (B) zijn op bezoek geweest en zijn geïnformeerd over de activiteiten en plannen van Treeport. De werkbezoeken hebben geleid tot steun en vertrouwen van onze gasten voor Treeport. We hebben tips, suggesties en daadwerkelijke steun gekregen. Met name bij de ontwikkeling van het BCT en PLanty Pot zijn concrete afspraken gemaakt. Treeport is een gewaardeerde partner in de belangenbehartiging.
Het geheim van Zundert Het Treeport Rotondeproject is in 2013 gerealiseerd. Het ontwerp van Ton van Beek is uitgevoerd en feestelijk geopend. De handtekening van Vincent van Gogh is over vier rotondes van de gemeente Zundert gezet. Vanuit de lucht zichtbaar en het ontwerp behoeft het vertellen van het verhaal. Daarmee is Zundert weer een geheim rijker. 11
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Scholing – Innovatie - MVO Treeport heeft een groot belang bij voldoende instroom van gekwalificeerde arbeidskrachten in de sector. Maar ook bij het bevorderen van kennis en competenties bij de aangesloten ondernemingen. Scholing, cursussen en kennisdeling is daarom essentieel in het programma van Treeport waarmee de werkgroep SIM succesvol is.
Werkgroep SIM
V ick y
Clar ijs
E r ic M
ulde r s
• Het organiseren van opleidingen, cursussen en kennisbijeenkomsten om ondernemers en hun (toekomstige) medewerkers bij te scholen; • In samenwerking met het ROC, HAS Den Bosch, ZLTO en UWV het verder ontwikkelen van groene opleidingen, waardoor de instroom in de sector wordt bevorderd; • In samenwerking met het ROC en HAS Den Bosch het uitwisselen van kennis; • Stimuleren en ondersteunen van innovatieve en duurzame projecten; • Het uitwerken van plannen om nieuwe afzetmarkten aan te boren; Promoten en ondersteunen van maatschappelijk verantwoord ondernemen door samen met de provincie, het waterschap en Brabantse Milieu Federatie (BMF) een gezamenlijk actieplan te ontwikkelen en tot uitvoer brengen, met als speerpunt hierbij: schoon water.
VMBO on stage In samenwerking met diverse VMBO scholen in Breda zijn Treeport presentaties voor leerlingen gehouden en Doedagen (stagedagen) georganiseerd. In de afgelopen jaren hebben ruim 15 leerlingen deelgenomen aan “VMBO on stage” en op onze bedrijven kennisgemaakt met het boomteelt vak. De leerlingen staan in 2013/2014 voor hun studiekeuze waarbij we hopen en verwachten dat een deel daarvan voor de beroepspraktijk plantenteelt zal kiezen.
12
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Praktijkleren Al enige tijd zijn Stichting MLTS, Treeport, Prinsentuin College, Helicon Opleidingen en andere betrokkenen op zoek naar een goede invulling van het praktijkonderwijs in het groenonderwijs en in het bijzonder voor de plantenteelt-boomteelt. Op basis van onze ervaringen en nadere verkenningen is Praktijkleren ontwikkeld voor de invulling van concrete verzorging van het beoogde praktijkonderwijs. Bij praktijkleren richten we ons op leren van kennis en vaardigheid door de leerlingen concrete leersituaties te bieden in de dagelijkse boomteeltpraktijk van onze bedrijven. Wat de leerling heeft meegemaakt, moet tot leven komen. Een belevenis wordt een ervaring en het ervaringsleren krijgt vervolgens zijn eigen loop in het leerproces. Uiteindelijk verwerft de leerling door het praktijkleren voldoende expertise om hem of haar het werk toe te vertrouwen.
Cursussen Voor Treeport ondernemers en hun werknemers zijn diverse cursussen verzorgd. Maatcursussen op de werkvloer tot en met het management van de bedrijven. Er zijn diverse BHV cursussen gehouden waaraan ruim 20 deelnemers hebben deelgenomen. Ook de cursus Heftruck is goed bezocht, zes deelnemers hebben hun Heftruckcertificaat behaald. Peter Smulders heeft de cursus Verkooptraining voor 10 deelnemers verzorgd, Kessels Communicatie heeft 8 deelnemers verder gebracht in de Social media en Groenbroek Advies heeft voor 13 deelnemers cursussen Marketing en Management en aansturing verzorgd. Al met al hebben ruim 55 leden een cursus van Treeport met goed gevolg doorlopen.
Kennis ontwikkelen en delen Op de volgende pagina’s beschreven Treeport innovatie en MVO-onderzoek- en praktijkprojecten is veel kennis ontwikkeld en gedeeld. Deze projecten hebben ook stevig bijgedragen aan de Treeport scholingsdoelen.
13
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Innovatie en MVO in onderzoek en praktijk In de teelt, kweek en productie van plantmateriaal staan de ontwikkelingen niet stil. Nieuwe markten, technieken en regelgeving vragen om praktisch onderzoek en innovaties. Op het gebied van teelt heeft Treeport in samenwerking met diverse onderzoeksorganisaties en maatschappelijke instellingen 12 projecten uitgevoerd. De projecten gaan over onderzoek naar de inzet van (nieuwe) machines en technieken. Zo zijn er onderzoeken uitgevoerd naar • beheersing van ziekten en aantastingen in de buxus-, taxus- en beukenteelt, • onkruidbeheersing bij diverse vollegrond teelten met nieuwe mechanische technieken en machines (waaronder hete lucht) • tegengaan van uitspoeling van meststoffen • verhoging van weerbaarheid planten • schoonwater beheersing door inrichtingen (was- en vulplaatsen) en systemen (graslanden, infiltratiegreppels, ..). De onderzoeken zijn merendeels op Treeport bedrijven of in de Treeport Proeftuin uitgevoerd. Deelnemers hebben passief en actief meegewerkt aan het onderzoek, van onderzoeksvraag tot en met de uitvoering van de onderzoeken. De onderzoeksresultaten zijn bij demodagen, kijkdagen, en op diverse bijeenkomsten gepresenteerd en gedeeld. Meer dan 150 boomkwekers waren actief betrokken.
14
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Duurzaam en schoon Diverse onderzoeksprojecten hebben geleid tot directe toepassingen in de bedrijfsvoering. Er zijn bijvoorbeeld infiltratiegreppels (18 kilometer) en grasbanen in het Zundertse boomlandschap aangelegd om te voorkomen dat het perceel water bij meer dan 20 bedrijven direct afspoelt in open wateren van sloot en beek. Er zijn 4 schone was- en vulplaatsen op bedrijven aangelegd en er zijn meer bedrijven geïnteresseerd. Er zijn goede ervaringen opgedaan bij hete-lucht behandeling van de bodem bij onkruidbeheersing (grondontsmetting). Op 8 deelnemende bedrijven zijn mechanische onkruidbeheersingsproeven uitgevoerd en een groep van meer dan 60 enthousiaste deelnemers willen een vervolgonderzoek . Dezelfde groep zet zich ook in bij het project Organische stof om de weerbaarheid van planten te versterken. Bij 12 bedrijven worden deze proeven uitgevoerd. Ook het onderzoek naar beperking van basismeststoffen in de teelt is bij onze leden goed aangeslagen. Bij de veldbijeenkomsten hebben 2x20 deelnemers daadwerkelijke goede resultaten in de groei kunnen waarnemen. De demonstratie dag over de verschillen tussen chemische en biologische grondontsmetting is door 40 bezoekers bezocht.
15
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Schoon water Veel van deze onderzoek- kennis en innovatieprojecten zijn in het kader van het Schoon Waterproject uitgevoerd. In dit verband noemen we nog het bijzonder de projecten: o De Duurzaamheidsscan is bij 60 deelnemers uitgevoerd. Uit de eindrapportage blijkt dat de regio op alle fronten goed scoort maar dat het aspect People nog meer aandacht behoeft. o Het project ‘Bezem door de gewasbeschermingsmiddelenkast’ heeft 1492 kg ingeleverd materiaal opgeleverd. Er zijn minder bezoeken afgelegd, maar er is wel meer dan verwacht ingeleverd. o In 2012 is de Innovatieprijs uitgereikt. Er waren 4 inzendingen en 2 prijswinnaars. De meest innovatieve inzendingen waren een machine als alternatief voor de Basamid en een natuurlijke waterzuivering systeem. Beide winnaars hebben een geldbedrag ontvangen. De Treeport onderzoeken en opgedane kennis dragen bij aan innovatie van duurzame en maatschappelijk verantwoorde productie en het bevorderen van maatschappelijk verantwoord ondernemen.
DUURZAAM Duurzame innovatie dag Op 7 maart 2012 is de eerste Treeport “Duurzame Innovatie dag” gehouden. Vijfenveertig standhouders mochten 350 bezoekers ontvangen.
16
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Proeftuin Treeport DeZundert Proeftuin Treeport Zundert is gelegen aan de Pastoor van Vessemstraat 39 in Klein-Zundert. De oppervlakte bedraagt 15.000 m2 waarvan 13.250 m2 vollegrond met beregeningsmogelijkheden, 500 m2 containerveld en 250 m2 waterbassin. De ambitie van de Proeftuin Zundert is om een vooraanstaande positie in te nemen op boomkwekerij en aardbeiengebied middels betaalbaar onderzoek naar mogelijke oplossingen voor problemen in deze sectoren en daarmee een positieve en duurzame bijdrage te leveren aan de boomkwekerij- en aardbeiensector in binnen- en buitenland. Streven naar een vooraanstaande rol als Proeftuin Zundert voor de boomkwekerijsector en aardbeienteelt om betaalbaar onderzoek te doen naar mogelijke oplossingen voor bestaande problemen in deze sectoren op een meer natuurlijke en duurzame manier. Boomkwekers-leden van Treeport kunnen proeven in de proeftuin wegleggen tegen een gereduceerd tarief mits de proef aansluit bij de missie van Proeftuin Zundert.
Planty Pot Treeport heeft een participatie genomen in PLANTY POT BV. Dit nieuwe bedrijf gaat van afval van de aardappelindustrie biologisch afbreekbare potten maken. Dat gebeurt volgens een gepatenteerde productiemethode. Op deze manier stimuleert Treeport actief Maatschappelijk Verantwoord ondernemen en duurzaamheid. Door het nemen van een zakelijk belang laat Treeport aan alle betrokkenen onvoorwaardelijk zien dat MVO een belangrijke pijler is onder een succesvolle boomteelt in het Treeportgebied. Plant Pot is in productie. Er is een nieuwe productielijn opgezet om er voor te zorgen dat de snelheid van produceren omhoog gaat. De benodigde investeringen en investeerders worden thans onderzocht.
17
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
VICOE Vicoe staat voor Vitale Circulaire Organische Economie. Het project beoogt duurzame energie voor iedereen in de regio, verhogen biodiversiteit, verbeteren bodemvruchtbaarheid, minder CO2 uitstoot, tegengaan onhandig mestgebruik en vermindering chemische input. De gemeente Zundert en Treeport werken samen met andere partijen en er zijn overeenkomsten ondertekend.
Green deal Biologische en natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen. De boomteeltsector weet dat chemische gewasbeschermingsmiddelen beperkt toegepast kunnen worden. De sector weet evengoed dat er nog aandacht nodig is om de gewassen te beschermen en dat er duurzame alternatieven zijn. Maar die mogen niet zomaar worden toegepast omdat ze geen toelatingsnummer hebben. Treeport heeft het voornemen om door een Green Deal met de rijksoverheid de weg vrij te maken om duurzame biologische en natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen te kunnen gebruiken. De sector verzorgt onderzoek en brengt de alternatieven in beeld en de rijksoverheid geeft deze duurzame middelen toelating. Dat is de deal! Staatssecretaris Sharon Dijksma is van ons initiatief op de hoogte en is enthousiast over de duurzaamheidacties van Treeport (NL Greenlabel, Green Deal, etc.). Treeport bereidt op dit ogenblik de aanvraag voor de Green Deal voor.
Biodiversiteit Om meer en betere biodiversiteit in het boomteelt landschap te verkrijgen zijn in samenwerking met het Vogelrevalidatiecentrum Zundert en de gemeente Zundert 80 nestkasten op kwekerijen geplaatst. Met name in het
broedseizoen hebben vogels voor boomkwekers hele goede eigenschappen. Valken, uilen en zwaluwen jagen op insecten, slakken, muizen, schadelijke vogels en andere dieren die de boomkwekers tot last kunnen zijn. Door het plaatsen van verschillende soorten nestkasten wordt de aanwezigheid van vogelsoorten gestimuleerd. 18
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
NL Greenlabel NL Greenlabel is in het leven geroepen om het gebruik van duurzame materialen in de buitenruimte met een meetbaar lage ecologische footprint te stimuleren. Het initiatief van Lodewijk Hoekstra en Nico Wissing is door Treeport omarmd en Treeport is premium partner. Royal Haskoning verzorgt de scans en certificaten.
19
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Ruimte en Landschap Landschap ontwikkeling Het Landschapsontwikkelingsplan Zundert is een uitwerking van de landschapsontwikkelingsvisie welke in het kader van het bestemmingsplan Buitengebied is vastgesteld. De gemeente Zundert heeft samen met Treeport het Landschapsontwikkelingsplan opgesteld. Het landschapsontwikkelingsplan beschrijft een visie voor het Zundertse landschap en bevat concrete projecten om het landschap te verfraaien en toe te werken naar deze visie. Het landschapsontwikkelingsplan dient als basis voor de gemeentelijke structuurvisie Landschap.
Structuurvisie landschap 2025 De thematische structuurvisie Landschap 2025 bouwt voort op het gedachtegoed dat is ontwikkeld voor het bestemmingsplan Buitengebied en het eind 2012 vastgestelde Landschapsontwikkelingsplan. Dit laatste plan vormt de basis voor de ontwerp thematische structuurvisie Landschap 2025. De thematische structuurvisie Landschap 2025 beschrijft de huidige situatie van het landschap en de visie voor de toekomst. Daarnaast bevat de structuurvisie concrete projecten om deze toekomstvisie te realiseren. Een doorvertaling van het Landschapsontwikkelingsplan naar een structuurvisie is noodzakelijk omdat burgers en ondernemers steeds vaker geconfronteerd worden met een provinciale verplichting tot 'groencompensatie'. Wanneer een burger of ondernemer niet aan deze verplichting kan voldoen is het onder voorwaarden mogelijk deze verplichting over te dragen aan de gemeente. Het overdragen van deze verplichting kan echter alleen wanneer hier een formele juridische basis, in de vorm van een structuurvisie, aan ten grondslag ligt.
20
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Inspiratieboek Het Zundertse boomteeltlandschap is uniek in de wereld. Boomkwekerijen bepalen, zeker de laatste jaren, in sterke mate de beweging en ontwikkeling van het landschap. De sector zal ook in de toekomst bepalend zijn voor de ontwikkeling van het landschap. De boomkwekers nemen deze verantwoordelijke taak serieus en zijn bereid er iets moois van te maken. In het inspiratieboek worden handvatten geboden om het landschap verder door te ontwikkelen en de beweging er in te houden. Bij nieuwe initiatieven rondom de boomteeltbedrijven liggen er grote kansen om het landschap optimaal te gebruiken, te versterken en beleefbaar te maken. Voor leefbaarheid, toerisme, ecologie, duurzaamheid en milieu. Dit kan het imago van de boomteeltsector in Zundert verder versterken. Dit is ook een kans om het eigen bedrijf te profileren. Met het landschapsontwikkelingsplan en de structuurvisie van de gemeente Zundert wordt er zorg besteed aan dat unieke landschap. Het inspiratieboek gaat verder. Het inspireert ondernemers bij de bedrijfsontwikkelingen met een landschappelijke impact. Niet alleen het Zundertse landschap is uniek. Ook het inspiratieboek is uniek. Het is samen met vertegenwoordigers van de boomteelt en de gemeente Zundert opgesteld en vastgesteld. De boomkwekers willen er iets moois van maken. Het inspiratieboek helpt daarnaast ook bij beoordeling, besluitvorming en procedures van bouwaanvragen en vergunningen. Het boek wordt onder alle Treeportleden gratis verspreid.
Bomen in beweging als inspiratiebodem voor de boomkweker
21
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
kosten - baten Treeport zet zich in voor de sector en de regio. Daarvoor zijn al de hiervoor beschreven activiteiten ontplooid. Maar wat zijn daarvan nu de effecten? Wat betekent dat voor de werkgelegenheid? Of is er nu meer handel? Maar ook: Wat heeft dat gekost en hoe is dat betaald? Daarover gaan de volgende pagina’s
Samen verantwoorden Deze rapportage is meer dan ooit onze gemeenschappelijke verantwoording van alle leden van Treeport. We zijn in staat geweest om onze aanpak en verantwoordelijkheid vanuit de projectorganisatie en bestuur intens te delen met onze leden. We zijn begonnen met een aantal enthousiaste leden en we gaan het dit jaar afronden met een grote groep betrokken Treeportleden.
Output – meting Ter verantwoording naar de leden en participatiehouders, alsmede naar gemeente en provincie, heeft Treeport opdracht gegeven aan Van Oers Agro om onderzoek te verrichten naar de tussentijdse concrete resultaten van het Majeur Project Treeport. Van Oers Agro heeft een meetinstrument ontwikkeld, waarmee de voortgang en effecten van de Treeport projecten op de outputcriteria kunnen worden gemeten. Hieronder enkele tussentijdse voorlopige resultaten.
Er zijn meer dan 1000 ledenactiviteiten gemeten en de gemeenschappelijkheid stond daarin steeds centraal.
22
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Tussentijds oordeel Treeport heeft in de afgelopen periode niet stilgestaan. Op vrijwel alle deelprojecten worden vorderingen geboekt. De resultaten van deze tussentijdse meting zijn over het algemeen voorspoedig, al is dat zeker geen reden om achterover te hangen. De boomteeltbedrijven in de regio Zundert ontsnappen niet aan de economische tegenwind. De verwachte schaalvergroting blijft vooralsnog achter, de werkgelegenheid daalt. Toch neemt het economische belang van de Zundertse boomkwekerijsector landelijk gezien toe. Door de samenwerking doorstaat de regio de storm, de directe export vanuit Zundert is zelfs explosief gestegen. Het imago van de boomkwekerijsector in het algemeen en Treeport in het bijzonder is goed. Er zijn meerdere acties ingezet ten aanzien van marketing en promotie, gericht op de eigen leden, sectorgenoten en het grote publiek. De organisatie is zowel op juridisch vlak als op operationeel niveau ingericht. Het aantal leden overstijgt de prognose, het verloop onder de leden is laag en de werkgroepen presteren naar verwachting.
23
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Financiering Het majeur project Treeport heeft een doorlooptijd van 3 jaar en 9 maanden (2011-2014) en heeft een begroting van ruim 6 miljoen euro. Het project wordt gefinancierd door: 1)
Provincie Noord Brabant (tot 3miljoen euro)
2)
Gemeente Zundert (0,7 miljoen euro)
3)
Overige partijen (0,5 miljoen)
4)
Treeport leden en sector (1,8 miljoen euro)
Er gelden twee belangrijke subsidievoorwaarden; a) de provincie bekostigt max. 50 % van de kosten, b) de gemeente stelt subsidie beschikbaar op basis van
Baten
aantoonbare eigen inbreng vanuit de sector.
De totale baat-begroting beslaat ruim 6 miljoen euro. Daarvan is ruim 4,8 miljoen euro gerealiseerd. De baten zijn mede mogelijk door de subsidierechten die Treeport heeft op basis van een eigen inbreng uit het bedrijfsleven dat t/m 2013 ruim 1,6 miljoen euro bedraagt. De totaal begrootte baten lopen in de pas met de gerealiseerde baten . Tekorten op de overige baten worden door het bedrijfsleven opgevangen.
Pilot – in natura Sinds 2012 heeft Treeport met het majeur project een pilotstatus gekregen voor “Inbreng in natura”. Ingebrachte gekapitaliseerde goederen en kortingen worden meegeteld in eigen inbreng van Treeport.
24
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Kosten De kosten van het majeur project Treeport zijn over meer dan 65 projecten en activiteiten en over de projectorganisatiekosten gemaakt. Begroot is ruim 6 miljoen euro waarvan tot 2013 circa 4,8 miljoen is besteed. De kosten bestaan voornamelijk uit investeringsgelden voor samenwerking en realisatie van netwerkenstructuren om het maatschappelijk en economisch perspectief te versterken. De investeringen leiden tot een duurzame netwerkbeweging die in 2014 in de vorm van de Coöperatieve Vereniging Treeport gestalte zal krijgen.
De investeringen vinden plaats op vijf werkterreinen: Business Centre Treeport, Treerun (logistiek), MCP, SIM en Ruimte en Landschap. Daarnaast zijn er voorbereidingskosten geweest en organisatiekosten voor het majeur project Treeport. In bovenstaande grafiek zijn de kosten afgezet tegen de begrootte bedragen. In totaal lopen de kosten in de pas. Er zijn verschillen door projecten die nog uitgevoerd en afgerond moeten worden in 2014 en door deelprojectkosten die bij algemene Majeur project organisatiekosten zijn geboekt. Het betreft hier bijvoorbeeld kosten van de gemeente en van projectleiders die in de projectbegrotingen zijn begroot maar op de algemene kosten drukken.
25
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
2014 en verder Treeport staat in 2014 voor de opgaven: 1: Afronding majeure project Treeport 1.0 2: Opstarten Treeport 2.0: Coöperatieve Vereniging Treeport. Op deze en de volgende pagina’s beschrijven we de plannen.
Majeur project Treeport 2014 Door-investeren
Plannen 2014
Treeport zal door in het majeur project blijven investeren op
Businees Centre Treeport:
verduurzaming van de activiteiten, tussentijdse resultaten en posities van Treeport. In 2014 worden er nog doelinvesteringen gedaan op de werkterreinen: 1)
Business Centre Treeport
2)
Treerun
3)
Marketing, communicatie en promotie
4)
Scholing, Innovatie en MVO
5)
Ruimte en Landschap
6)
Treeport 2.0
In 2014 worden de ruimtelijke procedures, acquisitie voor vestiging en realisatie van het business gebouw verder uitgewerkt. Treerun: Treerun vraagt in 2014 nog extra acquisitie en promotie investeringen. Daarnaast worden automatiseringssystemen doorontwikkeld. MCP: Er zijn nog lopende verplichtingen die in 2014
Treeport streeft er naar de eerder gedane investeringen te borgen en klaar te maken voor voortzetting in de toekomst. Zo
afgerond zullen worden. Daarnaast zal er extra aandacht zijn voor promotie en beurzen. SIM:
worden de investeringen geen desinvesteringen.
Met name de scholingsactiviteiten met het project Praktijkleren krijgen in 2014 extra aandacht. Ook wordt er nog stevig ingezet op duurzaamheid, teelttechniek en MVO. Ruimte en Landschap: In 2014 wordt het inspiratieboek afgerond. Ook zijn er uitgewerkte plannen voor concrete landschapsontwikkeling in het buitengebied. Treeport 2.0 Verduurzaming van de netwerkbeweging Treeport in de coöperatieve vereniging wordt in 2014 geconcretiseerd. Fiscaal, juridisch, promotioneel, communicatief en organisatorisch is er nog veel werk te doen.
26
TREEPORT
JAARRAPPORTAGE 2013
Coöperatieve Vereniging Treeport Het werd wel duidelijk dat na alle intensieve besprekingen van 2013, in ledenvergaderingen, keukentafelgesprekken en Treeport Café’s, vrijwel iedereen het nu eens was over de richting voor de toekomst. De belangrijkste conclusies van de verenigingsleden: 1.
Treeport wordt vanaf een coöperatieve vereniging, die de opbrengsten vanuit het Majeur Project gaat ‘verzilveren’ voor de leden.
2.
3.
De coöperatieve vereniging wil werken aan krachtige samenwerking in de regio en een sterke marktpositie in Europa. De coöperatie wil de
Het bestuur van Treeport heeft het
toon zetten in kennis en innovatie en zorgen voor gezonde groei van
initiatief genomen om met de leden
de bedrijven in de regio, in en om de boomteelt.
in gesprek te gaan over de
De coöperatieve vereniging gaat zich richten op afzetbevordering, promotie, faciliteren van handel/logistiek, bijstaan van
4.
En voort zullen we gaan
toekomst: Hoe kunnen we de
ondernemer/bedrijf en op teelt en teelttechniek. Hiervoor worden
investeringen die gedaan zijn
werkgroepen opgezet.
veiligstellen en hoe kunnen we
Lidmaatschap staat open voor iedereen met een duidelijke functie in de boomteelt en/of handel.
voortbouwen op het fundament dat
5.
Andere bedrijven en personen kunnen ‘Vriend’ van Treeport worden.
we met elkaar hebben gelegd?
6.
De coöperatie wordt geleid door een Ledenraad, gekozen door de
Daarbij is de gedachte ontwikkeld
ledenvergadering. Er komt een compact bestuur voor het aansturen van de dagelijkse operatie. 7.
Er moet voor worden gezorgd dat de kwekers en handelaren uit de regio (West Brabant + De Belgische Kempen) altijd een doorslaggevende stem houden in de coöperatie.
8.
Leden (en Vrienden) betalen contributie naar bedrijfsomvang en bedrijfsklasse en ontvangen korting voor deelname aan projecten. Voor 2014 geldt een overgangsregeling met een lagere contributie.
9.
De coöperatie kan deelnemen in bedrijven die uit Treeport voorkomen (Treeport Services, BBC, Planty Pot e.d.). De leden beslissen hierover. Opbrengsten komen ten goede aan de coöperatie.
Het formele besluit over oprichting van de Coöperatie zal plaatsvinden in een Algemene Ledenvergadering in februari. Dan liggen er concept - statuten op tafel. Daarna zal het zittende Treeport - bestuur de overgang naar de coöperatie aansturen.
27
om Treeport om te vormen tot een coöperatieve verenging.
Onze Alliantiepartners
Er is geen fijner moment als deze waarin je mag rapporteren over het majeur project Treeport en de successen te kunnen delen met de financierders en andere betrokkenen. Dat doe ik dan ook graag en met enige trots.
EPS, CLTV en gemeente Zundert.
Met trots kunnen wij deze rapportage aanbieden waarin we onze ervaringen en resultaten presenteren, de goede resultaten van een onafhankelijke output-criteria beoordeling en ook de financiële jaarstukken waaruit blijkt dat we financieel ‘in control’ zijn. Drie maal een bevestiging van de goede weg waarop we gaan! Het is een nog fijner moment om in deze rapportage te kunnen melden dat we het grootste doel van het majeur project SAMENWERKING hebben behaald door de Coöperatieve Vereniging Treeport te gaan oprichten. Daarmee wordt de samenwerkings- en netwerkorganisatie Treeport verduurzaamd en verstevigd. En daar was het allemaal om te doen. Maar we zijn nog niet klaar. In 2014 zullen belangrijke stappen gezet worden. De afronding van het majeur project en de inrichting van de coöperatie. Er is nog veel werk te doen. Onze leden zijn harde werkers en zijn nuchter met wat zij doen. Dat zijn prima eigenschappen om verder te gaan en de toekomst met vertrouwen tegemoet te zien. Zundert, 10 februari 2014. Programmamanager Treeport Gerard de Baaij
Treeport wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie Noord Brabant en de gemeente Zundert
