TRANSPARENT

TRENDS EN ONTWIKKELINGEN: Ontwikkelingen in veiligheidssystemen � 4 SAMEN WERKEN: BELLT GCA BV � 6, 11 ��� IN BEDRIJF � 11-17

���

���

��� KENNIS EN PRAKTIJK: SAFE ETHERNET � 9

Producten � 18,19

��� VRAAG & ANTWOORD � 20

A U T O M AT I O N M A G A Z I N E VA N S C H N E I D E R E L E C T R I C • D R I E M A A N D E L I J K S E U I T G AV E • D E C E M B E R 2 0 0 7 N U M M E R 1 0

TRANSPARENT WWW.TRANSPARENTINFO.NL

OVERZICHT TRANSPARENT INFO EDITIES

VOOR WOORD

2 jaar Transparent Info TRENDS EN ONTWIKKELINGEN: AUTOMATISERINGSARCHITECTUUR � 3 EN PRAKTIJK: WAT IS ETHERNET? � 7,8 FACTOR � 10

���

���

���

KENNIS

HVL: KENNIS ALS KRITSCHE SUCCES -

NIEUWE PRODUCTEN � 11

���

VRAAG EN ANTWOORD � 12

A U T O M AT I O N M A G A Z I N E VA N S C H N E I D E R E L E C T R I C • T W E E M A A N D E L I J K S E U I T G AV E • N O V E M B E R 2 0 0 5 N U M M E R 1

/, -Ê Ê" /7   \Ê7 /  "" Êʽν½½

-Ê Ê*,
/\Ê

/, -Ê Ê" /7   \Ê  /Ê*,",
 , Ê

,Ê , , Êʽν½½

53&/%4
&/
0/58*,,&-*/(&/
130(3"..&3&/
0'
(&/&3&3&/

½



½½½


,&//*4


7!4)342!.30!2%.42%!$9½Ç]n½½½8%,,!#%,,%."%4/."66!."2/73%24/4

&/
13",5*+,
8"5
*4
53"/41"3&/5
.0%#64

½
 


½½½


410&%01&3"5*&
*/
)&5




#%,,%."%4/.½™½½½02/$5#4%.½££½½½62!!'%.!.47//2$½£Ó

)"35
7"/
"73

½



½½½


130%6$5&/

½



½½½


73""(
&/
"/58003%

½






,Ê , ½Êʽ™½½½*," 1 / Êʽ££½½½6,

Ê Ê
/7"", Êʽ£Ó


1 / " 
/  "

Ê

<

Ê 6


Ê- 

 ,Ê  /, ÊUÊ/7

Ê



    - Ê 1  / 
6 Ê U Ê 


1
,ÊÓääÈÊ

1 ,ÊÓ

/,
-*
, /

TRANSPARENT

Voorwoord

42%.$3%./.47)++%,).'%.3#!$!/&(-)½Î½½½+%..)3%.02!+4)*+

7
/Ê-Ê/ *É*¶ÊʽÇ]n½½½" Ê  /,"/   Ê °6°\Ê-
 Ê7 , Ê-Ê-
 Ê 7

Êʽ£ä½½½*," 1 / Êʽ££½½½6,

Ê Ê
/7"", Êʽ£Ó

! 5 4 / - !4 ) / . - ! ' ! : ) . % 6! . 3 # ( . % ) $ % 2 % , % # 4 2 ) # s 4 7 % % - ! ! . $ % , ) * + 3 % 5 ) 4 ' !6 % s - ! ! 2 4     . 5 - - % 2 

77742!.30!2%.4).&/.,

-Ê Ê*,
/\Ê-
ÊnnÊʽÇ]n½½½ Ê , 7
/ , ,
 \ʼ7Ê1


1 / " 
/  "

"6 50 . "5 * 0 /
. " ( " ; * / &
7" /
4 $ ) / & * % & 3
& - & $ 5 3 * $
t
5 8 & &
. " " / % & - * + , 4 &
6 * 5( "7 &
t
+ 6 - *
   
/ 6 . . & 3


TRANSPARENT

/,
-*
, /

777°/,
-*
, / "° 

WWW.TRANSPARENTINFO.NL

Ê

<

Ê 6


Ê- 

LEV

 ,Ê  /, ÊUÊ/7

Ê



    - Ê 1  / 
6 Ê U Ê - * /  , Ê Ó ä ä È Ê

Ê6
Ê

1 ,Êx

/,
-*
, / 777°/,
-*
, / "° 

88853"/41"3&/5*/'0/-

EER NIET M

R ERBAA

Het is bij de wetgeving verplicht om preventieve maatregelen te nemen bij het beschermen van de omgevingskwaliteit en de gezondheid van mensen. Om aan deze voorwaarden te voldoen zijn er Europese instructies die Plant Operators en

Nr. 1 – November 2005

-Ê Ê*,
/\Ê7 Ê

- ,6

-Ê  / ,

, Ê Ê Ê* ʇÊ-"
*ÊÉÊ8ÊÊfÇ]nfff-
 7 , ÊÊf™fff

/, -Ê Ê" /7   \Ê6 "Ê / /ÊʺÊÎÊÊʺººÊÊÊ

Nr. 3 – Maart 2006 Inhoud: • SCADA of HMI? • Wat is Transparent Ready?

Inhoud: • Webtechnologie • Wat is TCP / IP?

Inhoud: • Automatiseringsarchitectuur • Wat is ethernet?

/, -Ê Ê" /7   \Ê7 Ê- ,6

-ÊÊfÎfff

Nr. 2 – Januari 2006

-Ê Ê*,
/\Ê

-"/7
, \Ê1 /9ʇÊ6 "Ê / /Ê-

Ê / ,
/ ÊÊʺÊÇÊÊʺººÊÊÊ Ê ,Êʺʙ]Ê£äÊÊʺººÊÊÊ

/, -Ê Ê" /7   \Ê* Ê" /7   ÊʺÊÎÊÊʺººÊÊ-
 Ê7 , ÊʺÊÈÊÊ ºººÊÊ

-Ê Ê*,
/\Ê-"/7
, \Ê1 /9ʇÊ"/" Ê1 / ÊʺʙÊÊʺººÊÊ*," 1 / \Ê

Nr. 4 – Juni 2006

fffSAMEN WERKEN f15fffPRODUCTEN: LEXIUM

*," 1 / \Ê6 "Ê / /ÊʺʣÓ]Ê£ÎÊÊʺººÊÊÊ/,
   ÊʺʣxÊÊ "/,1 ÊʺʣÈ

"  " ÊÎ{äÊʺʣÓ]Ê£Î]Ê£{ÊÊʺººÊÊÊ "/,1 ÊʺʣxÊʺººÊÊ/,
   ÊʺʣÈÊÊÊ

SERVOSYSTEMENf20, 21, 22fffEVENEMENTEN f23


1 / " 
/  "


1 / " 
/  "


1 / " 
/  "

Ê- 

 ,Ê  /, ÊUÊ/7

Ê



    - Ê 1  / 
6 Ê U Ê

"6  ,ÊÓääÈÊ

1 ,ÊÈ

/,
-*
, / 777°/,
-*
, / "° 

Nr. 6 – November 2006 Inhoud: • Webservices • Webservices geïntegreerd in de PLC – SOAP /XML

Ê

<

Ê 6


Ê- 

 ,Ê  /, ÊUÊ/7

Ê



    - Ê 1  / 
6 Ê U Ê  , 1
,  Ê Ó ä ä Ç Ê

1 ,ÊÇ

Ê

<

Ê 6


Ê- 

 ,Ê  /, ÊUÊ/7

Ê



    - Ê 1  / 
6 Ê U Ê  Õ ˜ ˆ Ê Ó ä ä Ç Ê

42!.30!2%.4

42!.30!2%.4

Nr. 7 – Februari 2007

Nr. 8 – Juni 2007

777°/,
-*
, / "° 

Inhoud: • Vijeo Citect • Vijeo Citect Scada integratie

TRANSPARENT INFO EDITIES GEMIST? BESTEL ZE HIER NA! Middels de antwoordkaart in dit blad kunt u aangeven welke editie(s) u wilt nabestellen. U krijgt deze dan zo spoedig mogelijk toegestuurd.

1 ,Ên

777°/,
-*
, / "° 

Inhoud: • PLC ontwikkelingen • Software: Unity – Motion Functie

Inhoud: • Niet programmeren maar genereren • ISA 88

TRENDS EN ONTWIKKELINGEN: CONTROLLER ONTWIKKELINGEN f3fffKENNIS EN PRAKTIJK: IEC 61131 f13

*," 1 / \Ê
6
/9-Ê-
,/Ê/ ,
Ê "ÊÊf££fff/,
   ÊÊf£Ó

Ê 6


Nr. 5 – September 2006

Inhoud: • Programmeren of genereren? • Wat is Transparent Modbus?


1 / " 
/  "

Ê

<

�3

Ê

<

Ê 6


Ê- 

 ,Ê  /, ÊUÊ/7

Ê



fffVRAAG & ANTWOORD f24

    - Ê 1  / 
6 Ê U Ê "  / " , Ê Ó ä ä Ç Ê

1 ,ʙ

TRANSPARENT

TRENDS EN ONTWIKKELINGEN: ONTWIKKELINGEN IN VEILIGHEIDSSYSTEMEN ½4½½½ SAMEN WERKEN BELLT GGA BV ½6, 11½½½KENNIS EN PRAKTIJK: SAFEETERNET ½9 ½½½IN BEDRIJF ½12-17½½½PRODUCTEN ½18

TRANSPARENT

WWW.TRANSPARENTINFO.NL

Nr. 9 – Oktober 2007 Inhoud: • Controller ontwikkelingen • IEC 61131

½½½VRAAG & ANTWOORD ½20

! 5 4 / - !4 ) / . - ! ' ! : ) . % 6! . 3 # ( . % ) $ % 2 % , % # 4 2 ) # s 4 7 % % - ! ! . $ % , ) * + 3 % 5 ) 4 ' !6 % s $ % # % - " % 2     . 5 - - % 2  

WWW.TRANSPARENTINFO.NL

Nr. 10 – December 2007 Inhoud: • Safety Automation • SafeEthernet

TRANSPARENT INFO OPBERGSYSTEEM Voor het bewaren van alle Transparent Info edities bieden wij gratis een opbergsysteem aan. U kunt het opbergsysteem aanvragen via de antwoordkaart in dit blad.

fabrikanten van apparaten en machines moeten toepassen.

Jaarlijks wordt in de Europese Unie ongeveer 20 miljard euro betaald aan schadevergoedingen voor lichamelijke verwondingen. Het is wel duidelijk waarom besluitvaardige acties nodig zijn bij het reduceren van het aantal ongelukken in de werkomgeving. De eerste essentiële punten zijn adequate bedrijfsmaatregelen en een efficiënte organisatie. Het reduceren van het aantal industriële ongelukken en verwondingen hangt af van de veiligheid van machines en apparaten.

Nieuwe technologieën leveren besparing op door het implementeren van een intelligente veiligheidsstrategie zoals Quantum SIL2 of Preventa oplossingen. Nieuwe standaarden, zoals Safety Integrity Level (SIL), en prestaties verbeteren de betrouwbaarheid. Daarnaast heeft de technologische vooruitgang bijgedragen aan het veranderen van industriële netwerken waardoor ze geschikt zijn voor applicaties met hoge veiligheidseisen (AS-Interface Safe, Ethernet Safe). Schneider Electric heeft een brede range aan automatiseringsproducten en veiligheidsoplossingen die speciaal ontworpen zijn om machines en apparaten veiliger en meer betrouwbaarder te maken. Het is de combinatie die de oplossing biedt!

Jean Francois Nowak Marketing Manager IA

TRENDS & ONTWIKKELINGEN Ontwikkelingen in veiligheidssystemen Achtergrond Veiligheid is één van de snelst groeiende segmenten in de industriële automatisering. Veiligheid met betrekking tot mens, machines en bescherming van het milieu zijn tegenwoordig belangrijke punten voor leveranciers en producenten. De harmonisatie van de internationale veiligheidsstandaarden, beginnend met IEC 61508 en EN 954, vereenvoudigen de richtlijnen voor een gebruiker en maakt het eenvoudiger veiligheidssystemen te ontwerpen die wereldwijd toepasbaar zijn. Verschillende leveranciers promoten veiligheid, besturingssystemen en architecturen die lagere kosten beloven voor eindgebruikers. Echter verschillende critici beweren dat de veiligheid in gedrang komt door deze trend. Veiligheidssystemen (“Safety Instrumented Systems”, SIS) worden van oudsher naast standaard besturingsystemen toegepast, om indien noodzakelijk, de machine of het proces naar een veilige situatie te brengen. Voorbeelden hiervan zijn noodstopcircuits voor machines om te kunnen voldoen aan de machine richtlijn (EN 954-1), en veiligheidscircuits voor procesbesturingen (EN 61508). Voorstanders en tegenstanders Aan de ene kant zijn er critici die waarschuwen dat de veiligheid in gedrang komt door het te ver integreren van procesbesturingen en veiligheidssystemen. Deze critici beweren dat de traditionele eis van gescheiden en onafhankelijke werking van veiligheid en besturingsystemen in gedrang komt doordat de nieuwe generatie geïntegreerde systemen gebaseerd zijn op “functionele” of “logische” scheiding van veiligheid en besturing in plaatst van een fysieke scheiding. Eén ding is zeker: de hechte koppeling tussen complexe veiligheid en besturing, indien niet juist uitgevoerd, maakt het mogelijk voor engineers, operators en onderhoudspersoneel om onopzettelijke gevaarlijke aanpassingen aan te brengen in de veiligheidssystemen. Aan de andere kant staan de argumenten van de voorstanders die de potentiële voordelen voor eindgebruikers van geïntegreerde systemen benadrukken. Deze voordelen zijn onder andere besparingen op engineering, training, onderhoud en servicekosten. Natuurlijk dient er een correcte scheiding van veiligheid en besturing

te blijven bestaan om mogelijke problemen te voorkomen. Een correcte scheiding tussen veiligheid en besturingssysteem kan worden verkregen door een zorgvuldig ontwerp van een geïntegreerd systeem. De standaard onderkent dat veiligheidsgerelateerde en niet- veiligheidsgerelateerde functies naast elkaar in hetzelfde systeem kunnen worden toegepast, mits bewezen kan worden dat de implementatie van de beide functies voldoende onafhankelijk is. Met andere woorden dat het falen van niet- veiligheidsgerelateerde functie niet tot gevolg heeft het falen van veiligheidsgerelateerde functies (IEC61508-2 paragraaf 7.4.2.3). Een voorbeeld van een dergelijk systeem is het Modicon Quantum PLC systeem welke recent TÜV gecertificeerd is. Gescheiden / Integratie ARC Advisory Group identificeert vier basis categorieën veiligheidssystemen van gescheiden naar geïntegreerd.

� Tr e n d s & o n t w i k k e l i n g e n � 5

Telemecanique XPSMF-40 veiligheids PLC. Deze veiligheid PLC heeft dezelfde bouwvorm als de Modicon Premium PLC en kan indien gewenst geplaatst worden in een Modicon Premium PLC systeem. Modicon Quantum safety PLC. Het Modicon Quantum PLC systeem is recentelijk uitgebreid met een aantal processoren en I/O modulen welke voldoen aan de veiligheidsclassificatie. Op deze wijze kan een zo opgebouwde veiligheid PLC naast één of meerdere “standaard” PLC systemen geplaatst worden. De programmering van de Modicon Quantum Safety PLC geschiedt net als de overige Modicon PLC systemen met de Unity-Pro programmeersoftware. Hiervoor is Unity-Pro uitgebreid met een aantal specifieke veiligheidsfuncties. Het vierd e

Het eerste niveau is gescheiden, met de betekenis geen integratie. Op dit niveau is het besturingssysteem (bijvoorbeeld de PLC) en het veiligheidssysteem (SIS) volledig gescheiden van elkaar en functioneren onafhankelijk. Het volgende niveau wordt door ARC aangeduid als “interfaced”. Op dit niveau zijn beide systemen gescheiden en meestal van verschillende leveranciers. Een koppeling is in dit geval geconfigureerd voor data-uitwisseling tussen beide systemen. Deze benadering behoud de scheiding en diversiteit en maakt het tevens mogelijk om alarm data en overige informatie van het veiligheidssysteem zichtbaar te maken voor een operator op een gezamenlijk HMI of SCADA. Deze benadering is op het ogenblik gebruikelijk in de industrie.

door ARC gedefinieerde niveau is “Common”. Dit betekent dat één enkel systeem zowel de besturingstaak als de beveiliging uitvoert. De Modicon Quantum safety PLC biedt deze mogelijkheid door het veiligheidssysteem te combineren met standaard I/O modulen en zo naast de veiligheidstaak een besturingstaak te verrichten. Middels de Unity-Pro programmeersoftware is het tevens mogelijk om On-Line programma wijzigingen door te voeren.

Het derde door ARC gedefinieerde niveau is “geïntegreerd”. Op dit niveau is het veiligheidssysteem en besturingssysteem wel gescheiden processoren, maar wel gemaakt door dezelfde leverancier, met een hoge mate van integratie tussen beide systemen. Zo kan bijvoorbeeld gebruik zijn gemaakt van dezelfde hardware architectuur en programmeersoftware. Voorbeelden van deze vorm van integratie zijn onder andere de:

Communicatie Naast het integreren van veiligheidsfuncties en standaard besturingsfuncties in één systeem, is er ook een trend waarneembaar, waarbij de veiligheidssystemen uitgerust worden met (netwerk) communicatie mogelijkheden via standaard netwerken. Voorbeelden hiervan zijn: AS-i safe: Door de eenvoud AS-Interface te combineren met veiligheidscomponenten biedt AS-Interface “Safety at

Work“ de intergratie van veiligheidsfuncties met een bestaande AS-Interface oplossing. Hiervoor is geen specifieke veiligheid PLC of een specifieke AS-Interface master benodigd. SafeEthernet: SafeEthernet is een applicatieprotocol dat geïmplementeerd is op een standaard Ethernet netwerk. Door gebruik te maken van een standaard ethernet netwerk biedt dit de mogelijkheid om veiligheidscontrollers en decentrale veiligheid I/O systemen te koppelen. Voordelen De discussie over gescheiden of geïntegreerde veiligheidssystemen zal nog wel een tijd voortduren, ook wanneer geïntegreerde systemen een groter marktaandeel verkrijgen. De discussie zal zich meer toespitsen naar een mate van integratie waarbij de individuele gebruiker zich kan identificeren. De nieuwe generatie veiligheidssystemen bieden verschillende gradaties van integratie. De meerwaarde van deze geïntegreerde veiligheidssystemen is vooral de lagere Total Cost of Ownership. Deze lagere TCO wordt onder andere verkregen door: • Combinatie van standaard I/O en veiligheid gerelateerde I/O in één systeem; • Consistente behandeling van standaard en veiligheidsfuncties maken het mogelijk om storingen sneller te verhelpen en daarmee (dure) stilstandtijd te vermijden; • Distributie van veiligheidsfuncties via standaard netwerken zoals AS-i en Ethernet; • Standaard data en veiligheid gerelateerd data geïntegreerd op dezelfde communicatie bus, in één controller en geprogrammeerd met één software pakket voor optimale integratie; • Eenvoudig configureerbaar en programmeerbaar met een standaard software pakket; • Geïntegreerde veiligheidsfuncties en standaard besturingsfuncties in dezelfde PLC verhoogt de gebruikersvriendelijkheid voor onderhoudpersoneel; • Mogelijkheid voor on-line aanpassing in besturingslogica én in veiligheidslogica voor verhoogde beschikbaarheid.

SAMENWERKEN

ANTWOORDKAART

BELLT GCA B.V. over de samenwerking met Schneider Electric

“Ze reageren snel, dat is belangrijk voor ons” Eindeloze pijpleidingen, metershoge tanks, reusachtige silo’s,

mische, farmaceutische en foodproducenten hebben op het eerste gezicht veel van elkaar weg. Maar de specialisten van BELLT GCA B.V. weten wel beter. Zij zijn gespecialiseerd in de

oriënteerde industrie. “We hebben een reputatie opgebouwd die zich als een olievlek verspreidt!”

Opzetkenm

Postzegel niet nodig

Lange relatie Ruijter en Buring constateren dat het accent verschuift van automatisering naar informatisering. Informatie wordt voor productiebedrijven steeds belangrijker om kwaliteit te kunnen waarborgen

Schneider Electric B.V. Tav afdeling communicatie Antwoordnummer 27 2000 VC Haarlem

Hoog kennisniveau In de 17 jaar dat BELLT bestaat, heeft het bedrijf een reputatie opgebouwd die ertoe doet. Op de klantlijst prijken namen van grote multinationals als Shell, Esso, GE Plastics, Heineken en DSM. Wat ooit begon als een gezamenlijk initiatief van vijf oprichters, is nu uitgegroeid tot een organisatie met 70 medewerkers en vestigingen in Spanje en Oostenrijk. “We zijn een no-nonsense bedrijf met een hoog kennisniveau”, zo typeert collegadirecteur Bouke Ruijter BELLT. “We hebben kennis van technologie én specialistische kennis van klanten. Zowel van hun processen als van hun manier van denken.”

ANTWOORDKAART

Opzetkenmerk Code BC01

De statige Zeister villa waarin BELLT gehuisvest is, verraadt het karakter van dit bedrijf. Pure knowhow, daar draait het om. Kennis en expertise die worden ingezet bij de realisatie van totale projecten. “Dat wil zeggen: de automatisering van sensor tot boardroom”, vat directeur en medeoprichter ir. Kees Buring samen. “Inclusief het Manufacturing Executing System. We gaan tót en met de koppeling met ERP. Voor ons ligt de focus op engineering en softwareontwikkeling. Het programmeren, parametriseren en implementeren. Voor de uitvoering van projecten werken we samen met installatietechnische bedrijven.”

Overal ter wereld “Schneider Electric heeft mooie producten”, zegt Buring nuchter. “De service en support zijn goed. Dat wil onder andere zeggen: snél. Ze reageren snel als wij ze vragen om een configuratie te checken of als we een probleem voorleggen. Dat is belangrijk. Zo kunnen we als partners gezamenlijk een totaaloplossing bij de klant neerleggen.” “En, ook niet onbelangrijk”, vult Ruijter aan, “Schneider Electric is internationaal sterk. Dat is cruciaal voor verschillende van onze klanten. Als het gaat om levering, service en support kunnen we de componenten overal ter wereld met een gerust hart toepassen. Inderdaad, in bedrijfskritische processen!”

Postzegel niet nodig

industriële automatisering, hoofdzakelijk binnen de procesge-

Schneider Electric B.V. Tav afdeling communicatie Antwoordnummer 27 2000 VC Haarlem

talloze pompinstallaties. De uitgestrekte plants van petroche-

en efficiënt te werken. “Ook zie je dat de software steeds meer Microsoft based is. Standaardoplossingen die modulair opgebouwd zijn.” Wat er ook veranderd is door de tijd heen, één ding bleef onveranderd voor BELLT: de relatie met Schneider Electric. Beide directeuren benadrukken dat BELLT in principe een onafhankelijke system integrator is. Toch heeft het bedrijf onmiskenbaar een specialisme opgebouwd met betrekking tot de oplossingen van Schneider Electric.

m/v

KENNIS & PRAKTIJK

E-mail:

Postcode en Plaats:

Adres:

Functie:

m/v

Bedrijfsnaam:

Contactpersoon:

Open systemen

O Ik wil graag de volgende editie(s) nabestellen:

O Stuur mij het speciale Transparent Info opbergsysteem

Vraag nu het gratis opbergsysteem aan. Stuur de deze antwoordkaart op

Communicatie: SafeEthernet

Openheid is een concept op basis van samenwerking:

In 1998, is Telemecanique gestart met het toepassen van

een component van een leverancier is eenvoudig te kop-

open standaard technologieën in de industriële automa-

pelen aan een vergelijkbaar component van een andere

tisering, met de eerste Web-enabled PLC op de markt.

leverancier of kan deze zelfs vervangen. Hiervoor dienen

Met de continue ontwikkelingen en innovaties van alle

de componenten gebaseerd te zijn op en te voldoen aan

Transparent Ready™ producten en diensten, is Schnei-

breed geaccepteerde industriële standaarden zoals IEC,

der Electric voorloper op het gebied van “Web Automa-

IEEE, DIN of de facto standaarden. Er zijn vele verschil-

tion”.

lende standaarden, zoals EN50170 (Profibus), IEEE802.3

Gebaseerd op universeel Ethernet en TCP/IP kunnen de

(Ethernet), IEC61131-3 enz. Windows en Windows com-

Transparent Ready™ producten van Schneider Electric /

ponenten als COM/DCOM, OPC (OLE for Process Con-

Telemecanique direct geïntegreerd worden in uw auto-

trol) en ActiveX worden veel toegepast, zodat zij worden

matisering applicaties.

aangeduid als de-facto standaard.

De Transparent Ready producten maken gebruik van

Open systemen in de industriële automatisering dienen

standaard Ethernet TCP/IP, zodat er maar één netwerk is

te voldoen aan de volgende kenmerken:

te onderhouden. Ook kunnen de webtechnieken en het

• Gebaseerd op industrie standaarden;

traditionele SCADA systeem gecombineerd worden, zo-

• Maximale samenwerking van diverse componenten;

dat SCADA applicatie volledig ingericht kan worden op

• Eenvoudige integratie van componenten van verschil-

de controle van het proces. Hiermee wordt het mogelijk om volledig “OPEN” oplossingen te bieden voor samenwerking met andere pro-

• Eenvoudige aanpassingen en uitbreidingen;

ducten en systemen, die eenvoudig zijn te ontwerpen, te

• Open applicatie programma interfaces beschikbaar.

bedienen en te onderhouden.

Voordelen van de toepassing van een UNIVERSEEL netwerk gebruikmakend van Ethernet, TCP/ IP en Modbus zijn: • Transparantheid van informatie door het bedrijf, die geautoriseerde gebruikers mogelijk maakt informatie te delen; • Leverancier onafhankelijk, gestandaardiseerd en open; • Eén enkele techniek om te onderhouden: Hetzelfde netwerk en protocol kan worden toegepast in de kantooromgeving (kostenbesparing op onderhoud en training); aanleg en onderhoud); • Schaalbaar, het aantal deelnemers in een netwerk kan variëren van 1 tot meer dan 10000 op een Ethernet netwerk; • Eenvoudig te onderhouden en uit te breiden: Er zijn geen complexe configuratietools E-mail:

Postcode en Plaats:

Adres:

Functie:

Contactpersoon:

• Naadloze verticale integratie en koppelingen op afstand (kostenbesparing op ontwikkeling,

Bedrijfsnaam:

O Stuur in het vervolg Transparent Info ook naar:

O Wilt u met mij contact opnemen over:

Voordelen van Open systemen O Ik wil graag de volgende editie(s) nabestellen:

O Ik wens de Transparent Info niet meer te ontvangen

O Stuur mij het speciale Transparent Info opbergsysteem

O Wijzig mijn adresgegevens in:

O Kunt u mij meer informatie toesturen over:

lende leveranciers; • Eenvoudige communicatie in heterogene omgevingen;

nodig om een nieuwe deelnemer aan het netwerk toe te voegen; • Klaar voor de toekomst.

KENNIS & PRAKTIJK

SafeEthernet Iedereen die zich bezighoudt met industriële besturing en procesbesturing erkent het belang van Ethernet. Ethernet is een dominant netwerktechniek op het niveau van PLC en HMI. Vrijwel elke leverancier van PLC’s en DCS systemen hebben een Ethernet interface en deze trend zet zich verder door naar de I/O systemen. Ethernet is gegroeid vanuit de theoretische beginselen als een standaard, tot een echte standaard voor kantoornetwerken en industriële besturingsnetwerken. Toch bestaat er nog steeds verwarring. Datacommunicatie stelt verschillende eisen aan de reactiesnelheid (Quality of Service: QoS) afhankelijk van de plaats in de automatiseringshiërarchie. I/O systemen en netwerken vereisen een gedefinieerde responsetijd (deterministisch). I/O netwerken worden daarom ontworpen om eisen aan de responsetijd voorrang te verlenen op de bulkoverdracht van informatie. Eén van de meest effectieve technieken om responsietijd te beïnvloeden en te controleren, is alle informatie versturen in een vastgestelde cyclus. SafeEthernet biedt naast determinisme, betrouwbaarheid/beschikbaarheid, samenwerking, openheid en een hoog niveau van veiligheid. Om aan de eisen voor veiligheid te voldoen detecteert en behandeld SafeEthernet fouten zoals:

IN BEDRIJF

BELLT GCA BV richt software in voor Aircraft Fuel Supply BV • Vervorming van verzonden data (dubbele of verloren bits, veranderde bits etc.); • Onjuiste adressering van berichten; • Onjuiste volgorde van berichten (herhaling, verlies, etc.); • Onjuiste timing (vertragingen, echo, etc.). SafeEthernet is gebaseerd op standaard IEEE 802.3 Ethernet, en maakt daarmee de toepassing van standaard “off-the-shelf” netwerkcomponenten als hubs, switches en routers mogelijk. De transmissie van veiligheid gerelateerde communicatie vindt plaats zonder beïnvloeding of aanpassing van het Ethernet protocol. SafeEthernet is deterministisch indien het toegepast is in zijn eigen veiligheidsdomein. Een specifiek mechanisme in het protocol maakt het mogelijk om deterministisch gedrag te garanderen.

13 miljoen liter kerosine per dag Als reuzenvogels op een voederplank taxiën de vliegtuigen langs de tankplaatsen op Schiphol, duizenden liters kerosine opslorpend. Over dorst hoeven ze niet in te zitten. AFS (voluit: Aircraft Fuel Supply BV) kan met een voorraad van 103.000 m3 brandstof ruim zes dagen vooruit. BELLT GCA BV programmeerde de software voor de besturingtechniek van AFS.

De toepassing van standaard Ethernet biedt een vrijheid ten aanzien van transport media, bijvoorbeeld koper, glasvezel, radio of satelliet. De toepassing van SafeEthernet garandeert veilige en betrouwbare transmissie van veiligheid gerelateerde data.

SafeEthernet is standaard geïntegreerd in de Telemecanique XPSMF veiligheids PLC systemen en veiligheid remote I/O. Hiermee zijn gedistribueerde veiligheidssystemen eenvoudig integreerbaar in uw (bestaande) besturingssystemen en netwerken.

10 kilometer hoogte vriest het namelijk al snel 50 °C. Water in de kerosine kan leiden tot ijsvorming in de filters, waardoor de brandstof niet naar de turbine gevoerd wordt. En dat kan fataal worden. “We hebben daarom in de processen veel kwaliteitscontroles en veiligheidsprotocollen ingebouwd. Voorbeelden zijn de controles bij binnenkomst, testen die we inline doen en procedures die we hanteren. Zo mag een tank niet tegelijk brandstof leveren én gevuld worden. Dan zou eventuele vervuiling rechtstreeks in het vliegtuig kunnen belanden”, zo illustreert Winters het belang van de controles. “Ook hebben we interlocks en blokkades ingebouwd om bepaalde fouten uit te sluiten.” Betrouwbaarheid Schneider Electric De automatisering speelt bij AFS een belangrijke rol. Er gaat elke dag 13 miljoen liter door de leidingen, maar dankzij de hoge graad van automatisering zijn voor de dagelijkse operatie slechts 23 medewerkers nodig. Het hart van de automatisering wordt gevormd door PLC’s, de SCADA en de elektrische voorzieningen – allemaal uitgevoerd met componenten van Schneider Electric. “Twaalf jaar geleden is onze keuze na een zorgvuldige vergelijking op Schneider Electric gevallen. Met name op basis van betrouwbaarheid en de prijs/ prestatieverhouding. Daar zijn we nog steeds zeer tevreden over. Wat ze toen beloofd hebben, is altijd waargemaakt.”

Transparent Ready Door de integratie SafeEthernet in Transparent Ready biedt de apparatuur van Schneider Electric naast standaard datacommunicatie en webtechnologieën, veiligheidscommunicatie gebaseerd op standaard Ethernet.

� 11

AFS is verantwoordelijk voor de coördinatie van de aanvoer, opslag en distributie van kerosine op Schiphol. “Wij beheren de opslagterminal en het ondergronds leidingsysteem. Tot aan de plaats waar de vliegtuigen tanken, verder niet”, legt General Manager Klaas Winters uit. “De kerosine wordt via pijpleidingen aangevoerd vanuit Rotterdam, Amsterdam, of zelfs uit Antwerpen en Gent. In essentie doen wij niets anders dan het opslaan en verplaatsen van de brandstof. Wat het complex maakt, zijn de zeer strenge veiligheids- en kwaliteitsvoorschriften. Een vliegtuig dat op 10 kilometer hoogte vliegt en brandstofproblemen krijgt, kan niet parkeren”, zegt Winters met een veelbetekenende glimlach. Veiligheidsprotocollen De kerosine wordt zeer zuiver aangevoerd. Het is voor AFS de kunst om dat zo te houden. De grootste vijand is water. Als dat bij de kerosine komt, kunnen vliegtuigen in de problemen komen. Op

Boerenslimheid Als de PLC’s of de elektrische voorziening uitvallen, ligt de brandstofvoorziening stil. Toch heeft Winters niet gekozen voor een redundant systeem. De behoefte aan zekerheid heeft hij op een andere manier opgelost. Winters betitelt de gekozen oplossing om z’n eenvoud als ‘boerenslimheid’. “We hebben geen redundantie ingebouwd door het systeem dubbel uit te voeren, maar door voor alternatieven te zorgen. We kunnen de installaties volautomatisch draaien, we kunnen dat ook per tank doen - waarbij de operator een paar keer per dag ingrijpt, we beschikken over een noodpaneel voor het geval de bediening uitvalt én we kunnen de installatie buiten met de hand bedienen”, legt Winters uit. BELLT heeft de software geprogrammeerd, zowel voor de PLC’s als voor de MES-software. “We hebben de automatisering nu uitstekend voor elkaar!”

IN BEDRIJF

� In bedrijf � 13

Modicon Premium ideale PLC voor verladingssysteem van GTI Noord BV

Vrachtwagens en treinwagons laden zónder operator we succesvol in de markt”, zegt Alex van Dalen, Manager Industrial Automation in Heerenveen. “Het is een softwareplatform voor het automatiseren van batchprocessen en van continue en discrete processen. Veel batchsystemen zijn een soort lege ‘doos’, waarbinnen veel maatwerk nodig is om het te laten functioneren. Wij hebben een schaalbare toolbox ontwikkeld met kant en klare modules.” Succesvol De GTI MES Toolbox sluit aan bij de standaarden ISA 88 en ISA 95. Het is een open source systeem. Dat is een belangrijke succesfactor: de gebruikers hoeven geen licentiekosten te betalen. De software volledig platformonafhankelijk en draait probleemloos op alle Windows versies, Unix en Linux. “De procesvisualisatie is in de GTI MES Toolbox geïntegreerd”, vertelt Alex. “Gebruikers kunnen snel met het pakket overweg, omdat de interface sterk lijkt op die van een internetbrowser als Explorer. We hebben inmiddels al 24 eindgebruikers!”

De vrachtwagens met zoutzuur en natronloog rijden af en aan bij Akzo Nobel Chemicals in Delfzijl. De stoffen komen vrij bij de productie van chloor. Het chemische goedje wordt met tonnen tegelijk verladen. Een paar honderd kilometer zuidelijker worden tegelijkertijd door Biopetrol treinwagons volgeladen met biodiesel. De overeenkomst? Dankzij het uitgekiende verladingssysteem van GTI Noord BV komt er – behalve de chauffeur of machinist – geen mens aan te pas. Het verladingssysteem is het geesteskind van onder meer het Heerenveense GTI Noord BV. De vestiging heeft binnen de GTI Groep – een onderdeel van Suez – de rol van competence center op het gebied van industriële automatisering. Dat klinkt niet alleen veelbelovend, de resultaten bewijzen dat hier specialisten aan het werk zijn. “Met onze GTI MES Toolbox zijn

Verladen zonder operator Een sprekend voorbeeld is Akzo Nobel Base Chemicals. GTI Noord BV implementeerde hier op basis van de toolbox een compleet verladingssysteem (Loading Control System). “Akzo Nobel Base Chemicals vroeg ons om een verladingssysteem te maken voor het verladen van zoutzuur en natronloog in Delfzijl. Ze hadden een duidelijke eis: de chauffeurs moesten de verlading zélf uit kunnen voeren. Zonder tussenkomst van een operator. Wij hebben het complete verladingsstation ontwikkeld en gerealiseerd, inclusief de installatie, de weegbruggen en de gebouwen.” Geautomatiseerde verlading Het proces is nu vergaand geautomatiseerd. De binnenkomende vrachtwagens worden aan de hand van een RFID-tag herkend. Door de koppeling aan de SAP-database weet het systeem onmiddellijk om welke vrachtauto het gaat, inclusief alle specifieke kenmerken als laadcapaciteit, asdruk, productsoort, etc. De chauffeur gaat naar de terminal en houdt zijn persoonlijke badge voor de reader. Het systeem checkt zijn gegevens, om er zeker van te zijn dat de betreffende chauffeur bevoegd is voor het transport. “De chauffeur kan op het touchscreen van de terminal vervolgens zijn order selecteren en krijgt dan de laadinstruc-

tie”, legt Alex uit. “De dosering vindt plaats met behulp van een weegbrug. Bij vertrek meldt de chauffeur zich af met zijn badge, waarna hij alle benodigde transportdocumenten krijgt. Er komt geen operator meer aan te pas, terwijl de veiligheid is gewaarborgd!” Keuze voor de PLC Het verladingssysteem is via Modbus gekoppeld aan het fabrieks systeem en de weegbruggen. Het nodige denkwerk vertrouwde GTI Noord BV toe aan de Modicon Premium PLC van Schneider Electric. “De ideale PLC voor communicatie op basis van Modbus”, vindt Alex. “De PLC is via ethernet/OPC gekoppeld aan de GTI MES Toolbox. Het is een open PLC, waar je heel eenvoudig de data uit kunt halen. Bovendien wordt de PLC geprogrammeerd in Unity Pro. Objéctgeoriënteerd. Daardoor kunnen we werken met functieblokken. Met als voordeel dat we software

maximaal kunnen hergebruiken. Dat is precies wat onze programmeurs gewend zijn van onze eigen GTI MES Toolbox.” Perfecte combinatie Dat bleek toen GTI Noord BV voor Biopetrol in Rotterdam een vergelijkbaar verladingssysteem ging ontwikkelen. Op deze petrochemische plant worden dagelijks 22 treinwagons geladen met biodiesel. Het Loading Control System haalt hier alleen niet de gegevens uit SAP, maar uit Navision. “In hoofdlijn hebben we bij dit project dezelfde configuratie toegepast als bij Akzo Nobel Base Chemicals. Door de functieblokken in de programmatuur kunnen we efficiënt werken. Het meeste werk zit in de koppeling met de omliggende systemen. Deze twee projecten laten in elk geval zien dat ons systeem en de componenten van Schneider Electric een perfecte combinatie vormen!”

IN BEDRIJF

� In bedrijf � 15

PKF kiest voor Preventa veiligheidsoplossing De firma PKF staat bekend om zijn hoogwaardige produc-

een veiligheidsschakelaar. Om te voorkomen dat de zaagbladen na een noodstop minuten zouden nalopen is er een ATV71 frequentieregelaar met de power removal functie ingezet . De frequentieregelaar zorgt ervoor dat na een noodstop de zaagbladen zo snel mogelijk tot stilstand komen, waarna de motor spanningsloos wordt gemaakt.

ten. Pallets, kisten, maar ook specials als schokabsorberende pallets of papierpallets worden op klantorder gefabriceerd. Dit alles wordt gerealiseerd met behulp van verregaande automatisering in het productieproces. Begin 2005 heeft PKF een project gestart om het huidige machinepark verder te

Maar de vraag was: hoe kunnen al deze componenten met elkaar worden verbonden? Ook hier bood Schneider Electric met de inzet van de XPSMC veiligheidscontroller de uitkomst. Met 32 ingangen en in totaal acht uitgangen bood deze controller voldoende capaciteit en flexibiliteit voor deze veiligheidsoplossing. De inzet van de XPSMC veiligheidscontroller betekende voor PKF dat het ontwerpen van het veiligheidscircuit sterk vereenvoudigd werd. Koppelingen tussen com-

verbeteren. Niet alleen productietechnische zaken kwamen hierbij aan bod, maar ook de machineveiligheid was daarbij een essentieel onderdeel.

De eerste machine die werd aangepast was een palletproductielijn die in een doorlopend proces pallets produceert. Het proces begint bij de aanvoer van de benodigde planken over een kettingbaan. Daarna worden de dwarsbalken aangebracht en zorgt een nietmachine voor de verbinding. Vervolgens worden de schuine kanten aan de pallet gemaakt en wordt deze gemerkt met een brandmerk. Het laatste onderdeel van de lijn is het stapelen en afvoeren van de pallets. Het gehele proces voltrekt zich volledig geautomatiseerd. Op de palletproductielijn wordt een breed assortiment van pallets geproduceerd. Daarvoor wordt de productielijn meerdere malen per week omgesteld. Om de omsteltijd zo kort mogelijk te houden, moeten de machines goed bereikbaar zijn.

Na een grondige risico-inventarisatie, uitgevoerd in samenwerking met dhr. Wybe Dijk (CURE) en Michiel Hanenbergh (ATN), werd besloten dat een aantal machines aangepast moest worden aan de huidige stand van de techniek. Uitgangspunt was dat de operator de hoogst mogelijke veiligheid werd geboden zonder dat het geautomatiseerde proces werd verstoord. Vertraging bij onderhoud, instellingen aan de machine en storingen moesten tot een minimum beperkt worden.

In de oude opzet waren de gevaarlijke zones afgeschermd door hekwerken. Dit bleek in de praktijk een obstakel te zijn. Het wegnemen en terugplaatsen van de deze hekwerken kostte te veel tijd waardoor kostbare productiecapaciteit verloren ging. De uitdaging voor projectleider Jaap Vrij van PKF was om zowel veiligheid als productiecapaciteit op het hoogste niveau te brengen. De oplossing werd gevonden in het toepassen van niet minder dan veertien lichtschermen vinger- en handbeveiliging, en drie lichtschermen inloopbeveiliging die zoveel mogelijk de hekwerken moesten vervangen. Alleen daar waar het echt nodig was, werden de bestaande hekwerken ingezet die beveiligd worden door

ponenten worden nu softwarematig gemaakt in plaats van met hardwarematige bedrading. De eenvoud van de software bewijst zich ook hier weer. Een ochtend zelfstudie was genoeg voor dhr. Michiel Blatter van PKF om een goed veiligheidscircuit op te bouwen. Omdat met de XPSMC het veiligheidscircuit softwarematig wordt samengesteld, was het voor PKF mogelijk om de extra maatregelen gefaseerd in te voeren. Dit gaf het bedienend personeel de mogelijkheid om te wennen aan de nieuwe opzet en het voorkwam grote ergernissen. Een belangrijk punt, omdat veiligheidsproducten het meest effectief zijn als het bedienend personeel ze niet als een obstructie of ergernis zien. Uiteindelijk zijn de doelstellingen van PKF duidelijk gehaald: het bedienend personeel is maximaal beschermd en de productiecapaciteit is gehandhaafd. Als bijkomend voordeel is gebleken dat de productie na een verstoring zelfs sneller weer op gang is dan voorheen. Dus toch een kleine winst in de productiecapaciteit. Een tweede productielijn is inmiddels volgens hetzelfde concept beveiligd en in bedrijf genomen en een derde lijn zit in de engineeringsfase.

IN BEDRIJF

� In bedrijf � 17

E.T.I.B. van Oorschot past Vijeo Citect toe bij besturing schakelstation ISOVER

“Die trendinginformatie zou ik niet meer willen missen” Menig nietsvermoedende burger in de Benelux en Noord-Frankrijk heeft het aan ISOVER te danken dat het warm blijft in huis. De fabriek – onderdeel van Saint Gobain – produceert het isolatiemateriaal glaswol. Een ander hoofdproduct is glasvlies, een glasvezelversterker voor kunststof producten en onderdelen. Volcontinu in bedrijf Het hart van de fabriek wordt gevormd door twee glasovens. In de ovens wordt het glas bij temperaturen tot 1200 ºC vloeibaar. “Eens in de 8 jaar worden de ovens omgebouwd. Dan liggen ze uiteraard stil, maar daartussen zijn ze volcontinu in bedrijf. De ovens kunnen beslist niet langer dan 4 tot 8 uur zonder energie, want dan gaat het glas stollen. Dan kan je de oven wel afbreken en een nieuwe bouwen; een grapje van een paar miljoen euro…”, zegt Hans. In díe wetenschap heeft hij recent als projectleider samen met E.T.I.B. van Oorschot B.V. een immense klus geklaard: de vernieuwing van de volledige hoogspanningsinstallatie, 32 meter aan laagspanningspanelen én de besturing daarvan. “We hebben het afgelopen jaar veel met elkaar overlegd”, zegt Rob van Oorschot, directeur/eigenaar van het gelijknamige installatiebedrijf. “Hoogspanningsinstallaties zijn een specialisme van ons. Hier hadden we inderdaad wel een extra uitdaging, want op een zomerstop van 6 dagen na moest de fabriek operationeel blijven.”

Op zijn rode bedrijfsfiets sprint projectleider Hans van den Hooven over het uitgestrekte terrein van ISOVER. Regelrecht op het TEL-station af, waar achter hermetisch gesloten deuren de dienstdoende trafo’s staan. Hij heeft deze route het laatste jaar váker afgelegd. Was er voorheen in het station weinig te zien als er geen storingen waren, nú geeft een beeldscherm waardevolle informatie. “De trending is een mooie functionaliteit van Vijeo Citect”, zegt Hans, turend naar een kleurige grafiek. “Die trendinginformatie zou ik absoluut niet meer willen missen!”

Veilig en flexibel koppelen Maar wát is er dan precies gebeurd achter de slagbomen van het Etten-Leurse bedrijf? Dat verhaal speelt zich voornamelijk af achter de deuren van het TEL-station – het schakelstation van ISOVER. Hans, installatiebeheerder bij ISOVER en verantwoordelijk voor onderhoud en nieuwbouw, signaleerde dat de hoogspanningsinstallatie niet meer voldeed aan de eisen van de tijd. Helemaal verwonderlijk is dat niet met een bouwjaar van 1971. “Er waren bijvoorbeeld geen onderdelen meer verkrijgbaar voor de schakelinstallatie. Nee, het was echt ‘end of lifetime’”, aldus Hans. “Zo is het vervangingsproject ontstaan. Er stonden voorheen twaalf transformatoren, nu staan er nog maar zeven. Dat betekent een forse energiebesparing. Maar de belangrijkste wens die we hadden, was het verbeteren van flexibiliteit. We wilden op een veilige manier de laagspanningsborden met verschillende transformatoren

kunnen koppelen. Dat is belangrijk voor het verrichten van onderhoud of voor het geval er een transformator uitvalt.” Stukje bij beetje Hans en Rob sloegen de handen ineen en gingen aan het werk. Ze overlegden voortdurend over de projectaanpak. Stukje bij beetje werd de installatie afgebroken én gelijktijdig opgebouwd. Verbruikers werden omgezet naar een ander deel van de oude installatie óf meteen naar de nieuwe installatie. “We hebben het zó gedaan dat negentig procent van het project al uitgevoerd was vóór de zomerstop. In die 6 dagen hebben we alleen nog de meest essentiële verbruikers om hoeven te zetten.” Koppelbord Schneider Electric leverde de componenten voor de verdeelinrichting en – na een grondige leveranciersselectie – ook de hoogspanningsinstallatie. Rob laat met een tevreden blik de automaten van de laagspanningsinstallatie zien, die uitgerust zijn met intelligente beveiliging. “Op het display kunnen we al veel zien, zoals de Kilowatts en de Ampères. Maar”, zegt hij, terwijl hij zich omdraait naar het beeldscherm achter hem, “op deze SCADA hebben we écht alle informatie. Je ziet hier in het midden van dit station het koppelbord. Via dit koppelbord kunnen we de verschillende transformatoren aan de verschillende laagspanningsborden koppelen. Het gaan alleen om ontzettend veel vermogen, dus veiligheid is bij die koppelingen ontzettend belangrijk. Met deze SCADA beheren we de installatie én de koppelingen.” Veiligheid gewaarborgd De laagspanningsborden communiceren via Modbus met een PLC, die op zijn beurt via ethernet met de SCADA verbonden is. Op het touchs-

creen is altijd de actuele status van de installatie te zien, inclusief de status van verbruikers, het actuele vermogen én de koppelingssituatie. Joris Hamers van E.T.I.B. van Oorschot B.V. heeft de besturing volledig geprogrammeerd. Hij is altijd in voor een demo. “Kijk, in deze matrix kan je de gewenste koppelsituatie ingeven. De koppeling wordt dan niet klakkeloos uitgevoerd. De PLC controleert eerst het totaalvermogen van beide trafo’s. Pas als de veiligheid gewaarborgd is en het vermogen toereikend, kan de automatische koppeling handmatig worden gestart.” Waardevolle informatie Joris heeft de Vijeo Citect software al doende onder de knie gekregen. “Een mooie functionaliteit is de trending. We zouden dat aanvankelijk niet inbouwen, maar het zat al standaard in Vijeo Citect. We konden het snel en eenvoudig in de applicatie implementeren.” Hans is daar bijzonder mee in zijn nopjes. “Het geheel geeft ontzettend veel informatie. Alle storingen en handelingen van de elektriciens worden gelogd. Het koppelen is nu veel veiliger omdat het systeem een controle uitvoert. En dan die trendinginformatie, die zou ik niet willen missen. De informatie over fasenstromen, cosinus phi en vermogen geeft mij inzicht in de belasting van de transformatoren. Daar kan ik op sturen. E.T.I.B. van Oorschot heeft op basis van Vijeo Citect een fantastische besturing gebouwd!”

PRODUCTEN

� Producten � 19

Preventa veiligheidsoplossingen: het is de combinatie die de oplossing biedt! In deze Transparent info is de rode draad machineveiligheid. Machineveiligheid is een belangrijk onderwerp waar een specifiek stuk specialisme voor nodig is. Er is kennis nodig van normen, richtlijnen en de expertise om deze om te zetten in een oplossing. In deze oplossingen wordt er gebruikt gemaakt van speciale veiligheidscomponenten en architec-

Preventa veiligheidsoplossingen

diagnose.

Het is de combinatie die de oplossing biedt

XPSMCWIN

XPS MC XPS MF

XPSMFWIN

Een wereld op zichzelf zou de eerste reactie zijn, maar in de praktijk zien we juist steeds vaker een stuk integratie van machineveiligheid met de standaard automatisering. Hoe kunnen deze twee werelden samen gebracht worden met behoud van de specifieke benodigdheden? Een tweede vraag is in hoevere kunnen deze twee werelden geïntegreerd worden en natuurlijk de belangrijkste vraag waarom is er deze behoefte? Behoefte aan communicatie Voor de behoefte moeten we even naar de dagelijkse praktijk kijken waar de huidige veiligheidsoplossing bestaat uit verschillende veiligheidsrelais die met elkaar gekoppeld worden doormiddel van een complex schema. Communicatie naar de standaard automatisering is beperkt en kan zelfs verkeerde status informatie geven bij het niet juist functioneren van een veiligheidscomponent. Een verre van perfecte situatie die

Behoefte aan complexere functies Een tweede behoefte ontstaat door de steeds hogere complexiteit van de productiemachines. Deze hoger complexiteit heeft ook zijn invloed op de veiligheidsoplossing. Complexere functies worden gebruikt om de veiligheid te verhogen en het maximale uit de machine te halen.

www.schneider-electric.nl

turen die zorgdragen voor de nodige betrouwbaarheid en

de productiviteit maar ook de veiligheid niet ten goede komen. De kern van het probleem zit hem hier niet in het feit dat we het over twee verschillende werelden hebben, machineveiligheid en automatisering. Nee, het ontbreken van transparantheid tussen de twee werelden is hier het probleem.

Behoefte aan flexibiliteit Een veiligheidsoplossing met behulp van veiligheidsrelais is een stand alone oplossing die 1 keer wordt ontworpen en daarna niet meer wordt aangepast. De praktijk laat zien dat machines steeds vaker worden geïntegreerd en dat klant specifieke wensen vaak tijdens het ontwerpen of zelfs na het plaatsen van de machine worden aangebracht. Dit alles om ervoor te zorgen dat de operator zijn werk veilig kan doen zonder te veel gehinderd te worden door de nodige veiligheidsvoorzieningen. Schneider Electric heeft duidelijk geluisterd naar deze behoeftes en heeft afhankelijk van de gevraagde complexiteit en grote van de machineveiligheidsoplossing een geschikt concept. Hierbij is een duidelijke keuze gemaakt in de wijze waarop de behoefte aan communicatie, complexiteit en flexibiliteit wordt ingevuld. De oplossingen zijn gebaseerd op een separate veiligheidscontroller/PLC die door middel van de juiste communicatie volledig wordt geïntegreerd in de automatiseringsoplossing. De gedachte hierachter is dat het fysiek scheiden van de veiligheidsoplossing de hoogst mogelijke zekerheid geeft. Er is voor de ontwerper van de machine duidelijkheid welke signalen en functies de veiligheid van de operator garanderen. Ook bij eventuele aanpassingen is meteen duidelijk of deze ingrijpen in de veiligheidsoplossing. 09-01-2007 10:00:01

Middel grote machines: XPSMC veiligheidscontrollers De XPSMC veiligheidscontroller is ontworpen met de gedachte om op een zo eenvoudig mogelijk manier oplossingen die nu met veiligheidsrelais worden ingevuld te vervangen. Belangrijk hierbij is dat de software gebruikt maakt van standaard gecertificeerde functies die doormiddel van “drag and drop” aan de uitgangen worden toegewezen. Dit geeft de gebruiker de zekerheid dat de oplossing voldoet aan de normen. De software is zo ontworpen dat de monteur die nu veiligheidsrelais toepast na een ochtend zelfstudie reeds veiligheidsoplossingen kan ontwerpen of aanpassen. Door de geïntegreerde helpfunctie is het gebruik van een losse handleiding overbodig. De configuratie in de controller wordt beschermd met een wachtwoord en alle veranderingen worden gelogd. Vanaf een drietal veiligheidsfuncties is het inzetten van een veiligheidscontroller reeds te prefereren boven veiligheidsrelais. Maar door de geboden diagnose kan ook bij een

machine waarbij nu meerdere noodstoppen in serie zitten de keuze vallen op een veiligheidscontroller. Complexiteit De veiligheidscontroller heeft alle standaard veiligheidsfuncties aanboord, maar gaat verder met functies zoals: functiekeuzeschakelaar, validatiebediening, OR functie, timer en complete oplossingen voor persen. Flexibiliteit Met de verschillende veiligheidsuitgangen is het maximaal mogelijk om 5 segmenten in categorie 4 te schakelen. Het invoegen en verwijderen van functies verloopt eenvoudig en zeer belangrijk zonder fouten! Communicatie Met standaard MODBUS aan boord en de optie van Profibus en CANopen is de veiligheidscontroller perfect uitgerust om geïntegreerd te worden in uw automatiseringsoplossing.

Complexe machines: veiligheidsPLC XPSMF Met het SafeEthernet protocol als basis is de XPSMF veiligheidsPLC een product dat volledig in de Transparent Ready filosofie past. Het SafeEthernet protocol verbindt de veiligheidsPLC met de veilige I/O in het veld gebruik makend van standaard Ethernet technologie. Dit geeft de ontwerper ongekende vrijheid in zowel het aantal I/O, netwerk topologie en afstanden die overbrugd kunnen worden. Er kan gebruikt gemaakt worden van een reeds aanwezig netwerk of er kan een apart netwerk worden aangelegd met de switches die standaard in de veiligheidsPLC en de veilige I/O aanwezig zijn. Of u nu 25 meter moet overbruggen of 50 kilometer het kan met een standaard Ethernet oplossing. Ook draadloos is geen probleem en zelfs via de satelliet! Complexiteit De software van de veiligheidsPLC is gebaseerd op de IEC61131-3 en heeft een 14 tal standaard veiligheidsfuncties aanboord. Heeft uw applicatie speciale complexe functies nodig dan kunt u die zelf aanmaken.

Communicatie Met standaard Ethernet aanboord heeft u reeds de perfecte communicatie mocht u de veiligheidsPLC in een Profibus netwerk willen integreren dan is de versie met geïntegreerde Profibus slave de oplossing. U definieert zelf in de software welke gegevens voor de buitenwereld beschikbaar moeten komen. Flexibiliteit De veiligheidsPLC geeft u maximale flexibiliteit. Of het nu over de netwerktopologie gaat, de mogelijkheden in programmeren, het aantal I/O of de te overbruggen afstanden de XPSMF laat hier een onovertroffen prestatie zien. De slogan: Preventa veiligheidsoplossingen, het is de combinatie die de oplossing biedt, komt niet uit de lucht vallen. Op uw veiligheidscontroller of veiligheidsPLC zal U een breed scala aan veiligheidsproducten aansluiten die U in 1 en dezelfde catalogus zal vinden: De Telemecanique catalogus. Van noodstopdrukknop tot trekkoordschakelaar en van eindschakelaar tot lichtschermen met muting. U vindt het in het Preventa pakket.

2 0 � U i t g e l i c h t | Vr a a g & A n t w o o r d �

Uitgelicht! Mijn naam is Jurrie Kok en als Product Application Engineer ben ik bezig met de toepassing van Preventa veiligheidscomponenten. Dit kan zijn van een simpel veiligheidsrelais tot en met een veiligheids PLC bij complexe machines. De eerste stap in het beveiligen van een machine is risico inventarisatie en evaluatie. Vervolgens worden de risico’s weggenomen door aanpassingen in het ontwerp of door het plaatsen van vaste afschermingen. Daarna worden met behulp van o.a. elektrische middelen restrisico’s tot een aanvaardbaar niveau terug gebracht. In deze fase worden tevens veiligheidsfuncties gedefinieerd, waarin Preventa producten een belangrijke rol spelen. Denk hierbij aan de noodstop, een beweegbare afscherming en het gecontroleerd tot stilstand brengen van een massa etc. De invulling van deze veiligheidsfuncties met een samenstelling van Preventa componenten is een belangrijk deel van mijn dagelijkse werk. Bij het bieden van veiligheidsoplossingen, moet goed gelet worden op de relevante normen. Door het volgen van de juiste normen, wordt invulling gegeven aan de Europese Machinerichtlijn waar de Nederlandse wet naar verwijst. De vertaling van deze normen naar praktische toepassingen in combinatie met Telemecanique producten is voor mij een belangrijke doelstelling. Mijn opgedane kennis en ervaring, kan ik goed gebruiken tijdens klantbezoeken, deelname aan seminars en beurzen en bij het beantwoorden van veiligheidsvraagstukken. Mijn motto daarbij is: “Het is de combinatie die de oplossing biedt!”

?/!

Vraag & Antwoord

Heeft Schneider Electric veiligheid PLC’s? Schneider Electric heeft al lang ervaring met veiligheidssystemen. De laatste paar jaar zijn daar veiligheid PLC’s aan toegevoegd: • XPSMF veiligheid PLC’s en remote I/O • Modicon Quantum veiligheid PLC (1e kwartaal 2008) Kunnen de XPSMF veiligheid PLC’s geïntegreerd worden met de “standaard” Modicon PLC familie? De XPSMF veiligheid PLC systemen kunnen ‘stand-alone’ worden toegepast. Standaard kunnen zij worden uitgerust met een Ethernet interface (Modbus/TCP). De XPSMF-40 veiligheid PLC heeft dezelfde bouwvorm als de Modicon Premium PLC en kan, indien gewenst, op het backplane van de Modicon premium geplaatst worden. Wat is SafeEthernet? SafeEthernet is een data communicatie protocol dat gebruik maakt van standaard Ethernet- en FastEthernet Netwerken conform IEEE802.3. Is SafeEthernet een gecertificeerde oplossing? Ja, SafeEthernet is gecertificeerd conform IEC61508 SIL3, DIN19250 AK6 en EN954 cat. 4.

Colofon Transparent Info is een uitgave van Schneider Electric B.V. Redactie-adres: Schneider Electric B.V. Afdeling communicatie Postbus 836 2003 RV Haarlem Telefoon 023 5124124 Teksten: Schneider Electric B.V. Rudolph tekst & concept, Barneveld Fotografie & Illustraties: Hans Albers Fotografie, Zwaag Fotografie Marco Hamoen, Bodegraven Schneider Electric B.V. Plan B Grafimediabureau B.V., Haarlem Ontwerp & Opmaak: Plan B Grafimediabureau B.V. Drukwerk: Veldwijk–Van Loon Waddinxveen Oplage: 11.000 Gehele of gedeeltelijke over­ name van artikelen is alleen mogelijk na schriftelijke toestemming van de redactie.