trackers een nieuwe dimensie in beleggen Drs Rogier Rake RBA Drs Sander Heemskerk RBA

4

trackers een nieuwe dimensie in beleggen Drs Rogier Rake RBA Drs Sander Heemskerk RBA Amsterdam 2007

5

trackers een nieuwe dimensie in beleggen ISBN 90 - 805886 - 3 - 6 1e druk 2006 2e herziene druk 2007 Copyright © IBS-Vermogensbeheer [instituut voor beleggingsstrategie] Amsterdam, 2007 • Herengracht 479 • 1017 BS Amsterdam • 020 - 514 17 80 www.asset-management.nl [email protected]

INHOUD Voorwoord pagina 9 Inleiding pagina 11 Wat is een tracker? pagina 13 De opkomst van trackers pagina 20 Actief beleggen met trackers pagina 24 Voordelen en nadelen van trackers pagina 34 Trackers versus beleggingsfondsen pagina 40 Conclusie pagina 44 Bijlage I: Informatie over providers pagina 46 Bijlage II: Vergelijking tussen trackers en andere beleggingsproducten pagina 47 Bijlage III: Overzicht van trackers, genoteerd aan Europese Beurzen pagina 48 Begrippenlijst pagina 54 Colofon pagina 56

7

8

VO ORWO ORD Toen wij in 2006 de eerste druk van dit boekje lieten verschijnen, konden wij niet vermoeden dat er zoveel aandacht en waardering voor zou ontstaan. De media hebben veel aandacht besteed aan onze publicatie en beleggers, groot en klein, hebben dankbaar gebruik gemaakt van de informatie over trackers. Wij zijn dan ook zeer blij dat wij nu de tweede druk kunnen presenteren, en we gaan ervan uit dat ook deze druk de weg naar de beleggers zal weten te vinden. Trackers zijn beleggingsinstrumenten die ongekende mogelijkheden bieden om een hoog rendement te behalen en het risico te beheersen. Het is een nog tamelijk onbekend instrument omdat niet alle partijen in de fi nanciële wereld even gelukkig zijn met dit product. Wij zijn ervan overtuigd dat trackers een nieuwe dimensie toevoegen aan het rijke palet van beleggingsproducten; en een nieuw hoofdstuk aan de reeds lange beurstraditie, die zoals bekend in 1602 in Amsterdam begon. ‘Trackers, een nieuwe dimensie in beleggen’ is een praktische handreiking voor geïnteresseerden, zowel particulier als institutioneel, die nog niet vertrouwd zijn met trackers. Verwacht u geen wetenschappelijke verhandeling, want ons doel was het maken van een toegankelijke gids die de nieuwe markt voor trackers voor iedereen opent. Wij wensen u een leerzame leeservaring toe en uiteraard zijn wij altijd bereid u nader te informeren over trackers. Het boekje is geschreven door Rogier Rake en Sander Heemskerk, maar ik dank alle medewerkers van IBS-Vermogensbeheer en van B.A. van Doorn & Comp BV voor hun waardevolle aanvullingen en opmerkingen. Gezien de grote aandacht in de pers en de positieve reacties van beleggers in het afgelopen jaar, was het boekje in 2007 toe aan deze tweede herziene druk.

Dr René Th.H. Willemsen

9

10

INLEIDING “Als iemand u zou vragen welk aandeel in geld gemeten het grootste volume had gedraaid op de Amerikaanse beurs in 2001, wat zou u dan antwoorden? Cisco Systems? Microsoft? Of een internetaandeel zoals Yahoo! Of AOL? Of General Electric, het aandeel met de grootste beurskapitalisatie ter wereld? Het verrassende antwoord is een aandeel dat vóór 1999 nog niet bestond. Het is namelijk een ETF op de Nasdaq 100 Index.” Zo begint Jeremy J. Siegel in zijn studie ‘Stocks for the long run’ zijn betoog over ETF’s. Deze afkorting staat voor Exchange Traded Funds, die in de Euronext-landen trackers worden genoemd. In de afgelopen jaren heeft dit product een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt, eerst in de Verenigde Staten en nu ook in Europa. Ondanks dat banken en commissionairs trackers liever doodzwijgen, vanwege de concurrentie voor hun beleggingsfondsen en uit vrees voor een daling van hun lucratieve transactie-inkomsten, gaat de opmars voort.

De opbouw van het boekje is als volgt: eerst beschrijven wij de kenmerken en karakteristieken van trackers; daarna gaan wij dieper in op het ontstaan en de ontwikkeling ervan. Vervolgens staan wij uitgebreid stil bij de mogelijkheden van trackers. Wij richten ons vooral op het actief gebruik van dit innovatieve product. Wij beschrijven diverse strategieën die we verduidelijken met concrete voorbeeldportefeuilles. Daarna bespreken wij de voor- en nadelen van trackers. Vervolgens staan wij stil bij de verschillen met beleggingsfondsen en besluiten met de conclusie. In de bijlagen treft u nuttige informatie aan over beschikbare trackers en de marktpartijen die trackers uitgeven.

11

12

WAT IS EEN TR ACKER? Een Exchange Traded Fund (ETF) is de benaming van een open-ended fonds dat zo nauwkeurig mogelijk een index volgt. Kenmerkend voor ETF’s zijn: eenvoud, flexibiliteit, transparantie en liquiditeit. In de Euronextlanden gebruikt men de naam ‘tracker’, wat is afgeleid van het ‘tracken’ (volgen) van een index. In dit boekje zal de benaming ‘tracker’ worden gebruikt. Een tracker volgt de onderliggende index passief. Er is dus geen actief beleid waarbij bepaalde aandelen wel in het fonds worden opgenomen en andere niet. Een onafhankelijke indexprovider stelt de index samen en bepaalt hiermee indirect hoe de portefeuille is samengesteld. Trackers zijn open-ended, hetgeen wil zeggen dat het continu mogelijk is om nieuwe trackers te creëren. Ook als er onvoldoende koop- of verkooporders vanuit de markt voorhanden zijn, kan er tegen een marktconforme prijs worden gehandeld. Het schematisch overzicht op de volgende pagina geeft het proces weer dat een tracker doorloopt van creatie tot belegger.

Zijn trackers saai? Trackers worden door tegenstanders, lees banken, nog wel eens als saai bestempeld. Een tracker op de MSCI World kopen en jarenlang wachten tot deze meer waard wordt, is inderdaad niet wat normaal van een goed geïnformeerde belegger wordt verwacht. Voeg Emerging Markets en Commodities trackers toe en u belegt meteen actief in zowel risicovolle aandelen als conjunctuurgevoelige grondstoffen.

13

Figuur 1 Trackertraject

Bron: Indexchange

Particuliere beleggers

Institutionele beleggers

aan- en verkoop van trackers De beurs (bijv. EuroNext, LSE, Deutsche Börse) liquiditeit liquiditeitverschaffers (bijv. Goldman Sachs, Morgan Stanley, HVB, Flow Traders) creatie en opheffing van trackers Trackeruitgevers (bijv. iShares, Lyxor, Indexchange, Easyetf)

De uitgevende instelling (trackerprovider) van de tracker is meestal een bank, soms een verzekeraar en in een enkel geval een bedrijf dat alleen trackers beheert (zie Bijlage I voor informatie over de belangrijkste trackerproviders in Europa). Een tracker wordt in een separate juridische entiteit ondergebracht en krijgt een notering aan een beurs. Als een uitgevende instelling of de eigenaar van een depotbank failliet gaat, heeft dit geen gevolgen voor de bezitter van een tracker. Om de liquiditeit van een tracker te waarborgen neemt een trackerprovider één of meerdere handelshuizen (brokers) in de hand. In de meest courante trackers, bijvoorbeeld die op de S&P 500 (zie figuur 2) en de Eurostoxx 50 (zie figuur 3), wordt actief gehandeld en is er sprake van vraag en aanbod uit de markt. Is dit niet het geval, dan wordt een verhandelde tracker via het systeem van de liquiditeitsverschaffer bij de uitgevende instelling aangemaakt of opgeheven. Het is dus, binnen bepaalde grenzen, altijd mogelijk om een tracker te kopen of te verkopen.

14

De trackerprovider beheert de tracker portefeuille. De dividenden van de onderliggende aandelen worden geïnd door de beheerder van het fonds. Deze worden vervolgens als liquiditeiten aangehouden of herbelegd. In het geval van aangehouden liquiditeiten keert de tracker 1, 2 of 4 keer per jaar dividend uit. De trackerprovider zorgt ook voor het innen van het deel van de dividendbelasting dat kan worden teruggevorderd. Kenmerkend voor trackers is dat ze passief worden beheerd. Dat wil zeggen dat er geen mutaties plaatsvinden op initiatief van de fondsbeheerder, maar alleen als er veranderingen in de index plaatsvinden. Er wordt dus geen keuze gemaakt tussen individuele titels. Door het kopen van een AEX-tracker worden in feite alle vijfentwintig aandelen van de AEX (zie figuur 4) gekocht, in dezelfde verhoudingen als de index is samengesteld. De waarde van een tracker wordt ongeveer gelijkgesteld aan de waarde van de te volgen index. Is de waarde van de index echter te groot, dan wordt vanwege de verhandelbaarheid de tracker in 1/10 of 1/100 van de index verhandeld. Zo wordt de AEX-tracker bij een stand van rond de 500 op ongeveer c 50,- verhandeld.

Verlies ik met trackers het recht op dividend? De uitgever van de tracker ontvangt de dividenden en vraagt een deel van de dividendbelasting terug. De meeste uitgevers houden deze bedragen in cash aan en keren het vervolgens 1, 2 of 4 maal per jaar uit.

15

Een tracker wordt net als een aandeel verhandeld op de beurs. Zo kan op Euronext Amsterdam een AEX-tracker worden gekocht, maar ook een tracker op de S&P 500 of de Eurostoxx 50. Een transactie in een tracker kan via de gebruikelijke kanalen worden opgegeven. Zo hebben internetbrokers als Alex en Binck de trackers in hun universum opgenomen. Ook via grootbanken zoals ABN-AMRO en ING kunnen trackers worden verhandeld, hoewel ze daar nog geen reclame voor maken. Een lastig punt voor de particuliere belegger is de waardebepaling van een tracker. Bij een aandeel zijn aanbod en vraag leidend voor de prijs. Bij een tracker bepaalt het mandje van onderliggende aandelen de waarde. Aangezien de handel in trackers steeds verder toeneemt en meer liquidityproviders actief worden, is tegenwoordig de bieden laatkoers, net als bij aandelen, een goede indicatie voor de werkelijke waarde van een tracker. Bij veel verhandelbare trackers, zoals de Eurostoxx 50, is de laatst verhandelbare prijs ook een goede prijsindicatie.

Op welke beurzen kan ik trackers kopen? Trackers zijn wereldwijd op alle toonaangevende beurzen te verkrijgen. Dicht bij huis worden op Euronext meer dan 150 trackers verhandeld. Vaak is het als Nederlandse belegger goedkoper op Euronext te handelen, maar de spreads zijn daar groter dan in bijvoorbeeld Duitsland.

16

Daarnaast geeft de trackerprovider een Net Asset Value (NAV) af. De NAV wordt berekend aan de hand van de waarde van de onderliggende aandelen en het opgelopen dividend. Gedurende de dag wordt deze waarde continu berekend. De NAV is te vinden op Bloomberg en de websites van de trackerproviders. Vervolgens wordt de tracker tegen NAV plus een kleine opslag verhandeld. Bij een courante tracker, zoals de Eurostoxx 50, is de opslag slechts enkele centen. Voor een tracker met minder courante onderliggende aandelen dient men ongeveer 0,25% opslag te rekenen. De managementkosten worden per dag op de NAV in mindering gebracht. In Europa variëren deze managementkosten van 0,1% tot ongeveer 1,0% per jaar. De hoogte is afhankelijk van veel factoren, maar leidend zijn de grootte, de liquiditeit en de categorie van de onderliggende index. De S&P 500-tracker volgt een zeer liquide aandelenindex en is daarom goedkoop. Een deel van de managementkosten wordt goedgemaakt door ‘stock-lending’. De trackerprovider leent namelijk de onderliggende stukken uit die in de tracker zitten. De opbrengst hangt af van de vraag in de markt naar deze stukken. Zo levert de lending van Eurostoxx 50 aandelen ongeveer 0,1% op waarmee een gedeelte van de kosten wordt goedgemaakt. Het uitlenen van Emerging Markets-aandelen levert meer op, maar de beheerkosten zijn ook hoger. Naast de lending van de onderliggende stukken door de indexprovider kan een grote belegger zelf ook nog een vergoeding krijgen voor het uitlenen van de tracker zelf. Hierdoor kunnen de opbrengsten zo hoog oplopen dat de managementkosten van een tracker voor een groot deel worden terugverdiend.

17

Het is mogelijk om een tracker short te gaan, dat wil zeggen het verkopen van de tracker zonder deze in bezit te hebben. Een belegger die dit doet, speculeert op een daling van de beurs. Trackers maken het eenvoudig om deze strategie uit te voeren. Hierdoor worden trackers aantrekkelijker voor hedgefunds bij hun long-shortstrategieën, maar ook pensioenfondsen maken van deze mogelijkheid gebruik. Voor particulieren is het vaak niet mogelijk om short te gaan. Op termijn zullen er ook short-trackers verschijnen die tegengesteld aan de index bewegen. Zo krijgen particulieren de mogelijkheid om te speculeren op koersdalingen.

:abdY_] AA _]]^l ]]f k[`]eYlak[`] n]j_]dabcaf_ lmkk]f ljY[c]jk ]f Yf\]j] Z]d]__af_khjg\m[l]f&

Cmff]f ZYfc]f ljY[c]jk nggj eab cgh]f7 Online brokers als Alex en Binck bieden trackers aan en informeren beleggers over de mogelijkheden. Banken zijn minder blij met trackers. Ze zijn erg concurrerend voor hun beleggingsfondsen en het transactievolume gaat in negen van de tien gevallen omlaag. Ondanks dit feit kunnen trackers ook gewoon via ABN AMRO, ING en Rabobank worden aangekocht.

)0

Figuur 2 S&P 500 Sectoren

Financiële dienstverlening 22,7% Informatietechnologie 15,1%

Bron: Bloomberg

Gezondheidszorg 12,0% Industrie 10,8% Consumptiegoederen 10,6% Top 5 posities

Energie 9,8%

1. Exxon Mobil 3,5%

Niet-duurzame consumptie-

2. General Electric 3,0%

goederen 9,3%

3. Citigroup 2,2%

Nutsbedrijven 3,6%

4. Microsoft 2,0%

Telecommunicatie 3,5%

5. Bank of America 1,9%

Basismaterialen 3,0%

Figuur 3 Dow Jones Eurostoxx 50 Landen

Bron: Bloomberg

Frankrijk 33,6% Top 5 posities

Duitsland 23,6%

1. Total 5,8%

Spanje 13,6%

2. Banco Santander 4,1%

Italië 13,2%

3. BNP Paribas 3,4%

Nederland 12,1%

4. Sanofi - Aventis 3,4%

Finland 2,9%

5. E.On 3,3%

Ierland 1,0%

Figuur 4 AEX Sectoren

Bron: Bloomberg

Financiële dienstverlening 41,3% Consumptiegoederen 19,9% Olie en gas 15,4% Top 5 posities

Consumenten dienst-

1. ING 15,3%

verlening 6,3%

2. Royal Dutch Shell 14,6%

Telecommunicatie 5,3%

3. ABN Amro 10,2%

Industrie 4,6%

4. Fortis 9,3%

Basismaterialen 4,6%

5. Philips 8,4%

Technologie 2,6%

19

DE OPKOMST VAN TR ACKER S Het idee om complete indices te verhandelen met één enkele transactie is niet begonnen met trackers. Eind jaren zeventig en begin jaren tachtig boden grote handelshuizen al de mogelijkheid van portfoliotrading, waarbij door het plaatsen van één order alle onderliggende aandelen van een index werden aangekocht (vaak de S&P 500). De mogelijkheid van het elektronisch invoeren van orders maakte deze vroege vorm van indexbeleggen mogelijk. Op ongeveer hetzelfde moment werden er ‘futures’ op de S&P 500-index gelanceerd. Deze producten waren zeer in trek bij grote investeerders, maar niet geschikt voor de kleinere instituten en particuliere beleggers. Portfoliotrades waren slechts mogelijk met grote bedragen en futures kenden een aantal nadelen, zoals het ontbreken van een flexibele-contractspecificatie, vereiste continue monitoring en de kosten voor het doorrollen van de contracten. In 1993 werd de eerste tracker gelanceerd door State Street, de Standard & Poor’s Depository Receipts Trust Series 1 (Spiders), die als onderliggende index de S&P 500 index heeft. In de beginjaren groeide het fonds redelijk. De exponentiële groei kwam pas aan het eind van de jaren negentig, toen Amerikanen de voordelen ontdekten van trackers voor hun eigen pensioenvoorziening. Na de introductie van de Spiders was het enige tijd stil. In 1996 kwam Morgan Stanley op de markt met een reeks trackers: The World Equity Benchmark Shares (WEBS). Deze reeks bestond uit 17 fondsen die elk een landenindex volgden. In 2000 zijn deze fondsen overgenomen door Barclays Global Investors (BGI), die de fondsen omdoopten tot iShares. Vanaf dat moment is het aantal beschikbare trackers explosief gestegen tot 732 wereldwijd eind 2006 (zie figuur 5). In Europa kwamen trackers later op de markt. De koersdaling van 2001-2002 lijkt de echte impuls daartoe te hebben gegeven. Naast de algemene daling van de beurs kregen beleggers te maken met extra scherpe koersvallen van bepaalde aandelen. Het merendeel van de beleggers had wel een van de probleemgevallen uit die tijd, zoals Ahold, Elan, Enron, Worldcom of een internetbedrijf in portefeuille. Hierdoor verdampten de in de jaren daarvoor opgebouwde rendementen. Deze ervaring was een stimulans voor het gebruik van trackers in Europa. Onbekendheid met het product en de terughoudendheid van banken en commissionairs hebben de introductie vertraagd. Vanaf 2003 kwam het gebruik van trackers in Europa in een stroomversnelling. Het grote publiek in Nederland kreeg pas in het najaar van 2005 te horen over deze nieuwe dimensie in beleggen, toen iShares 13 nieuwe trackers noteerde op Euronext Amsterdam. Momenteel is er een grote verscheidenheid aan trackers beschikbaar op de Europese aandelenbeurzen. Er zijn niet alleen trackers voor

20

gehele beursindices, maar ook voor sectoren. Er zijn trackers voor de opkomende markten in Oost-Europa, stijltrackers (groei en waarde) en trackers die de focus leggen op de beurskapitalisatie van genoteerde bedrijven (small-, mid- en large-cap trackers). De opkomst van duurzaam beleggen is ook niet voorbij gegaan aan de uitgevers van trackers. Er bestaan verschillende trackers die een social responsible index volgen. In navolging van de aandelentrackers kwam er ook vraag naar obligatietrackers. Het probleem bij het maken van een obligatietracker is dat veel obligatie-indices uit een paar honderd individuele obligaties bestaan. Het is echter niet gebruikelijk om in delen van obligaties te handelen, maar meer in duizendtallen. In 2004 kwam er toch een aantal trackers op de markt die obligatie-indices volgen. Indexproviders stelden hiervoor speciaal indices samen die uit veel minder lijnen bestonden. De obligatietrackers gericht op staatsleningen zijn onderverdeeld in looptijden. Met deze verschillende looptijdentrackers is het mogelijk om een actief durationbeleid te voeren. Daarnaast bestaan er trackers die indices op bedrijfsobligaties volgen. De afgelopen jaren zijn er trackers gelanceerd op verschillende andere beleggingscategorieën. Zo bestaan er trackers op vastgoedindices, (individuele) grondstoffen en private equity.

Wat gebeurt er als iedereen uitsluitend in trackers gaat beleggen? De kans daarop achten wij uiterst klein. Er zullen altijd partijen zijn die gericht zijn op arbitrage en daardoor zorgen voor een goede koersvorming. Bovendien is het belangrijk om te constateren dat als er meer trackers worden gekocht, de providers meer individuele aandelen moeten kopen. Immers, voor elke tracker is eerst de tegenwaarde in individuele aandelen aangekocht.

21

Het aantal trackers is de afgelopen jaren ﬂink gestegen (zie ﬁguur 6) en gezien de plannen van marktpartijen zal dit verder toenemen. Wij verwachten echter wel dat er op den duur een consolidatie zal plaatsvinden van trackers en/ of providers, waarvan de overname van Indexchange door iShares een belangrijk voorbeeld is. Op dit moment zijn er bijvoorbeeld zeven providers die een tracker op de Eurostoxx 50 aanbieden en zit er in een aantal trackers, op deelsectoren of minder populaire markten, erg weinig vermogen. Dit lijkt niet logisch voor een product dat het moet hebben van omvang.

Gh \al ege]fl cmfl m ca]r]f mal */* af =mjghY _]fgl]]j\] ljY[c]jk& Af :abdY_] AAA rabf Ydd] ljY[c]jk ]f =L;Ìk =p[`Yf_] LjY\]\ ;geeg\ala]k! gh_]fge]f \a] gh `]l ege]fl nYf k[`jabn]f YYf =mjgf]pl klYYf _]fgl]]j\& 9Yf\]d]f Afl]jfYlagfYYd$ j]_ag$ dYf\]f K][lgj]f GenYf_ (small, mid, large) Klabd (waarde, groei) <mmjrYYe GZda_Yla]k KlYYlkd]faf_]f :]\jab^kgZda_Yla]k Af^dYlagf dafc]\ ;geeg\ala]k O]j]d\oab\] af\]p Af\ana\m]d] _jgf\klg^^]f =L;Ìk! Gfjg]j]f\ ?g]\ J]_ag (Europa, Azië, wereldwijd) HjanYl] ]imalq

**

>a_mmj - LjY[c]j _jg]a Wereldwijd

:jgf2 Egj_Yf KlYfd]q

-((

/(( .((

,((

-(( +((

,(( +((

*((

*((

)((

)((

(

( )11,

)11-

)11.

)11/

)110

)111

*(((

*(()

*((*

:]d]_\ n]jeg_]f af ljY[c]jk

:]d]_\ n]jeg_]f mld. EUR

9YflYd ljY[c]jk

9YflYd ljY[c]jk

*((+

>a_mmj . LjY[c]j _jg]a Europa

*((,

*((-

*((.

:jgf2 Egj_Yf KlYfd]q

*/(

/(

*,(

.(

*)( -(

)0( )-(

,(

)*(

+(

1(

*(

.( )(

+(

(

( *(()

*((*

*((+

*((,

:]d]_\ n]jeg_]f af ljY[c]jk

:]d]_\ n]jeg_]f mld. EUR

9YflYd ljY[c]jk

9YflYd ljY[c]jk

*((-

*((.

*+ )-

AC TIEF BELEGGEN ME T TR ACKER S Het beleggen in en met trackers wordt wel eens als een passieve manier van beleggen gezien. Natuurlijk is dat gedeeltelijk waar, er wordt een index gevolgd en geen keuze gemaakt uit individuele titels. Zo is het mogelijk een tracker op de S&P 500 te kopen en jarenlang helemaal niets te doen. Maar trackers zijn juist heel goede producten om actief mee te beleggen, wat wij in dit deel zullen laten zien. Ten eerste construeren wij een goed gespreide wereldwijde portefeuille met trackers. De strategische en tactische asset allocaties zijn hierbij leidend en van zo’n groot belang dat wij deze eerst zullen toelichten. Vervolgens bespreken wij actieve strategieën die met trackers mogelijk zijn.

Strategische en tactische asset allocatie Wanneer een vermogensbeheerder een wereldwijde portefeuille wil opbouwen, is de eerste en belangrijkste te beantwoorden vraag: hoe is de verdeling over de verschillende beleggingscategorieën? Deze strategische asset allocatie is erg belangrijk omdat daarmee meer dan 80% van het totale rendement en risico wordt bepaald. Dit is een beleidskeuze voor de langere termijn. Een verdeling wordt aan de hand van de doelstellingen en risico acceptatie van de belegger vastgesteld. Zo’n verdeling kan er bijvoorbeeld als volgt uitzien: aandelen 40%, obligaties 40% en alternatieve beleggingen 20%.

Wat zijn de gevolgen van een faillissement van de provider? Een tracker wordt net als een beleggingsfonds in een aparte juridische vennootschap ondergebracht. Indien een provider failliet gaat, kan door schuldeisers geen beslag worden gelegd op deze losstaande vennootschappen, waarin de trackers zitten.

24

Als de verdeling is bepaald, dan is de tweede belangrijke beslissing die moet worden genomen de tactische ruimte rondom de strategische verdeling. Met deze twee beslissingen is het uiteindelijke rendement en het risico van een portefeuille voor meer dan 90% vastgelegd. Een voorbeeld van de tactische bandbreedtes rondom bovenstaande verdeling is bij aandelen 30% - 50%, bij obligaties 30% - 50% en bij alternatieve beleggingen 10% - 30%. Hiermee zijn de grenzen vastgesteld waarbinnen de gewichten van de diverse beleggingscategorieën kunnen bewegen. Tactische asset allocatie is het op de korte termijn over- dan wel onderwegen van beleggingscategorieën. Aandelen zijn in een bepaalde periode aantrekkelijker dan obligaties, terwijl dat in een andere periode omgekeerd kan zijn. Met trackers kan heel eenvoudig, door een enkele transactie, het belang in een bepaalde asset worden verhoogd. Zijn aandelen aantrekkelijk, dan kan een tracker van de algemene aandelenindex worden gekocht. Zou een belegger het aandelenbelang van een portefeuille die bestaat uit individuele titels willen uitbreiden, dan wordt veelal de kaasschaafmethode gehanteerd en dienen er tientallen transacties te worden uitgevoerd. In tabel 1 staat een voorbeeld van een wereldwijd gespreide portefeuille. Een belegger die positief is over aandelen, kan 5% van de iShares MSCI World tracker (aandelen) bijkopen en 5% van de Lyxor ETF EuroMTS Global (obligaties) verkopen. Hierdoor komt het gewicht van aandelen op 45% en dat van obligaties op 35%. Uit dit voorbeeld blijkt hoe accuraat en eenvoudig een aanpassing in de tactische asset allocatie met trackers kan worden uitgevoerd.

25

Sectorallocatie Een manier om een algemene aandelenbenchmark te verslaan is het toevoegen van sectortrackers. Sommige sectoren doen het relatief goed tijdens een recessie, andere juist in een opgaande conjunctuur (zie figuur 7). Op basis van kwantitatieve en kwalitatieve analyses kan de relatieve aantrekkelijkheid van de sectoren worden bepaald. De aantrekkelijke sectoren worden vervolgens opgenomen naast een tracker op de algemene index. Wanneer de toegevoegde sectoren beter presteren dan de brede index, zal er outperformance worden gegenereerd.

Regiobeleid Voor veel verschillende regio’s en landen zijn trackers beschikbaar. Het is dus eenvoudig om op de relatieve aantrekkelijkheid van bepaalde regio’s of landen in te spelen. De aantrekkelijkheid is afhankelijk van de stand van de economie van de betreffende regio en van andere factoren zoals politieke, juridische en demografi sche omstandigheden. Door middel van één transactie kan een regio of land in de portefeuille worden opgenomen. Het is daardoor niet nodig om tientallen aandelen van onbekende bedrijven in verre streken te analyseren. In tabel 2 staat een voorbeeldportefeuille weergegeven waarin Europa het grootste belang heeft gekregen. Om exposure in de nieuwe toetreders van de EU te krijgen, is de EU Enlarged 15 tracker toegevoegd, waarin bedrijven uit onder meer Polen en Tsjechië zitten. Tevens zijn trackers opgenomen op Japan, Brazilië en ZuidAfrika. Met een portefeuille van slechts 5 regels is een belang in een aantal uiteenlopende markten genomen.

Durationbeleid Sinds de komst van staatsobligatietrackers met verschillende looptijden is het mogelijk om een portefeuille met trackers in te richten die anticipeert op een stijging of een daling van de rente. Het rendement van een obligatieportefeuille wordt grotendeels bepaald door het zogenaamde durationbeleid. Een duration van 5 wil zeggen dat als de rente met 1% stijgt, de waarde van de obligatie met 5% daalt. Kortlopende leningen hebben een lagere duration dan langlopende leningen. Bij een verwachte rentestijging koopt de belegger kortlopende obligatietrackers en bij een verwachte rentedaling worden langlopende obligaties gekocht.

26

Vaak wordt het durationbeleid gevoerd ten opzichte van een benchmark. De belegger houdt dan bij een verwachte rentestijging een lagere duration aan dan de benchmark. In tabel 3 is de Citigroup Eurobig als bench mark genomen. Deze heeft op het moment van schrijven een duration van 5,5. De huidige portefeuille heeft een neutrale positie, wat inhoudt dat deze ook een duration heeft van 5,5. Vervolgens verwacht de belegger een rentedaling zoals staat weergegeven in tabel 3. Hij reageert hierop door de weging van de eb.rexx Govt Germany 1.5-2.5 met 10% te verlagen en die van de Lyxor ETF MTS 10-15y 10% te verhogen. Hierdoor wordt een duration bewerkstelligd van 6,3, oftewel 0,8 hoger dan de benchmark. Daalt nu de rente met 1%, dan is het rendement van de portefeuille bijna een procent hoger dan die van de benchmark. Is de verwachting dat de rente zal stijgen, dan worden juist de gewichten van de obligatietrackers met een korte looptijd verhoogd en de gewichten van de langlopende obligatietrackers verlaagd.

Met trackers kan toch alleen een passief beleid worden gevoerd? Het is inderdaad mogelijk om met trackers een passief beleid te voeren. Maar ook een actief beleid kan heel goed worden uitgevoerd met trackers. Dit kan op een efficiëntere en effectievere manier dan met individuele aandelen. Als uit de analyses blijkt dat aandelen de komende tijd aantrekkelijker zijn dan obligaties, en men wil aandelen overwegen en obligaties onderwegen, dan kan dit besluit met twee transacties accuraat worden uitgevoerd. Je koopt een aandelentracker en verkoopt een obligatietracker. Wordt belegd in individuele aandelen, dan moeten de huidige posities allemaal worden verhoogd of nieuwe aandelen worden toegevoegd. Dit kost veel tijd en zodoende verliest men het momentum.

27

Creditbeleid Naast de staatsobligatietrackers zijn er in Europa ook trackers beschikbaar die een index volgen op bedrijfsobligaties (credits). Door middel van één enkele transactie wordt een ruime spreiding bewerkstelligd over een groot aantal bedrijfsleningen. Bij een faillissement van een van de bedrijven of het staken van couponbetalingen wordt door het grote aantal obligaties nauwelijks verlies geleden op de tracker. Als een belegger verwacht dat het kredietrisico van bedrijven niet zal stijgen, neemt hij deze op aangezien het rendement wat hoger is dan op staatsobligaties.

Core satellite-strategie De core satellite-strategie wordt regelmatig toegepast door pensioenfondsen, maar is ook voor stichtingen en particuliere beleggers interessant. Bij deze strategie wordt een vast deel van de portefeuille passief beheerd, de zogenaamde core. Dit gedeelte wordt ingevuld met een tracker op een algemene index. Het risico hiervan is nihil ten opzichte van de benchmark en tevens zijn de kosten laag. In de voorbeeldportefeuille in tabel 4 is uitgegaan van een Europese portefeuille, waarbij de core wordt ingevuld met de Indexchange DJ Stoxx 600 Institutional, die 0,19% kost op jaarbasis. Het overige deel wordt belegd in aantrekkelijke regio’s, landen, sectoren en bepaalde stijlen (kleine of grote bedrijven, waarde- of groeibedrijven). Hiermee wordt getracht extra rendement te genereren ten opzichte van de benchmark.

Duurzaam beleggen De nadruk op duurzaamheid van beleggingsportefeuilles van stichtingen, particulieren maar ook pensioenfondsen wordt steeds groter. Aandelen van bedrijven uit de tabaks-, oorlogs-, gok-, porno- en vergelijkbare industrieën worden steeds vaker uitgesloten. Op dit moment is het mogelijk om een duurzame portefeuille samen te stellen met trackers, maar het aanbod is nog beperkt. In Europa zijn drie duurzame trackers beschikbaar: de EasyETF ASPI Eurozone, de Beta1 Ethical Index Euro en de Indexchange DJ EuroStoxx Sustainability 40. Alle drie hanteren het best-of-class principe, waarbij van elke sector de aandelen die het meest duurzaam zijn worden gekozen. Door sectorneutraal te beleggen wordt er niet teveel risico gelopen ten opzichte van de algemene Europese markt. Puur groene (Amerikaanse) trackers, die bijvoorbeeld bestaan uit bedrijven die actief zijn in de markt voor duurzame energie, kunnen behoorlijk afwijkende rendementen risico-eigenschappen hebben ten opzichte van de algemene aandelen index.

28

Voor een Europese instelling die een goed gespreide duurzame aandelenportefeuille wenst met niet teveel specifiek risico, zou ons inziens de portefeuille kunnen bestaan uit een combinatie van the best-of-class trackers, een aantal ‘schone’ Europese sectortrackers en de Amerikaanse groene trackers.

Cashmanagement Voor pensioenfondsen is een tracker een ideaal middel om bijvoorbeeld tijdelijke liquiditeiten door middel van één transactie te beleggen. Er gaat geen rendement verloren omdat laag renderende liquiditeiten worden aangehouden. Vervolgens wordt de algemene tracker (in delen) verkocht en de portefeuille naar de specifieke wensen van het pensioenfonds ingevuld. Zoals uit de hierboven beschreven strategieën blijkt, staan trackers absoluut niet voor passief beleggen. Natuurlijk is dit wel mogelijk, maar het is juist erg aantrekkelijk om met trackers een actief beleid te voeren. Op een eenvoudige wijze kan een bepaalde strategie worden geïmplementeerd, aangepast of beëindigd. Een ander belangrijk aspect hierbij is dat het risico over vele namen is gespreid, waardoor alleen marktrisico wordt gelopen en geen individueel risico.

Hoe gaat de verkoop van een tracker als er niet veel in wordt gehandeld? Men zou de indruk kunnen krijgen dat een tracker die niet veel wordt verhandeld, moeilijk te verkopen is. Echter, een tracker is zo liquide als de onderliggende index. De trackerprovider heeft dan ook contracten afgesloten met grote handelshuizen die trackers kunnen creëren maar ook opheffen als er onvoldoende vraag of aanbod is. De prijs wordt bepaald door de waarde van de onderliggende stukken minus een kleine opslag. Is deze spread te hoog, dan wordt deze door oplettende handelaren door middel van arbitrage automatisch verkleind.

29

Figuur 7 Sector preferenties in de economische cyclus

reflatie

overhitting

Banken / Food & Beverage

Inflatie

Telecom / Auto’s

Economische cyclus

Technology / Indus. goods Energie / Healthcare

30

herstel

Bron: IBS-Vermogensbeheer

stagflatie

Tabel 1 Voorbeeld wereldwijde portefeuille

Aandelen Wereld iShares MSCI World Amerika DJ Industrials Average Diamonds


Gewicht

Mutaties

40%

45%

5%

+5%

14%

Europa S&P Europe 350 SPDR

8%

Japan UBS ETF DJ Japan Titans 100

5%

Azië Pacific ex-Japan Ishares MSCI Asia Pacific ex-Japan

4%

Emerging Markets Ishares MSCI Emerging Markets

4%

Obligaties Europese staatsleningen algemeen Lyxor ETF EuroMTS Global

40%

35%

5%

-5%

Europese staatsleningen 10-15 jaar Lyxor ETF MTS 10-15y

15%

Duitse staatsleningen 5.5-10.5 jaar eb.rexx Govt Germany 5,5-10,5

15%

Bedrijfsleningen iBoxx Liquid Corporates

5%

Alternatieven

20%

Vastgoed EasyETF Epra Eurozone

14%

Grondstoffen EasyETF GSCI

20%

6%

31

Tabel 2 Voorbeeldportefeuille regiobeleid


Europa Indexchange DJ Stoxx 600

40%

Nieuwe toetreders EU Indexchange Stoxx Eu Enlarged 15

10%

Japan Ishares MSCI Japan

20%

Brazilië Ishares MSCI Brazil

20%

Zuid-Afrika Ishares MSCI South Africa

10%

Tabel 3 Voorbeeld durationbeleid


gewicht

duration

Duitse staatsleningen 1,5-2,5 jaar eb.rexx Govt Germany 1.5-2.5

30%

1,8

Europese staatsleningen 3-5 jaar Lyxor ETF EuroMTS 3-5y

20%

3,5

Duitse staatsleningen 5,5-10,5 jaar eb.rexx Govt Germany 5.5-10.5

30%

6,7

Europese staatsleningen 10-15 jaar Lyxor ETF EuroMTS 10-15y

10%

8,9

Duitse staatsleningen 10 jaar + eb.rexx Govt Germany 10+

10%

14,1

Portefeuille

5,5

rentedaling verwacht

neutrale verwachting

rentestijging verwacht

gewicht

duration

gewicht

duration

gewicht

duration

1-3 jaar

20%

1,8

30%

1,8

40%

1,8

3-5 jaar

20%

3,5

20%

3,5

20%

3,5

5-10 jaar

30%

6,7

30%

6,7

30%

6,7

10-15 jaar

20%

8,9

10%

8,9

0%

8,9

10+ jaar

10%

14,1

10%

14,1

10%

14,1

Duration

32

6,3

5,5

4,8

Tabel 4 Voorbeeld core satellite-strategie Europa Indexchange DJ Stoxx 600 Inst


60%

Insurance Easyetf DJ Eurostoxx Insurance

5%

Healthcare Streettracks MSCI Healthcare

9%

Basic resources Indexchange DJ Stoxx Basic Resources

6%

Oost-Europa inclusief Rusland Ishares MSCI Eastern Europe

8%

China Ishares FTSE/Xinhua China 25

5%

Europese value aandelen Lyxor ETF MSCI EMU Value

7%

33

VO ORDELEN EN NADELEN VAN TR ACKER S In de vorige paragrafen hebben wij beschreven wat een tracker is, hoe succesvol het product is en wat de vele mogelijkheden ervan zijn. Het belegd vermogen stijgt sterk en aanbieders blijven nieuwe trackers uitgeven. In deze paragraaf willen wij graag laten zien waarom een tracker zo’n aantrekkelijk beleggingsproduct is. Natuurlijk zijn er ook een aantal nadelen en risico’s aan dit product verbonden, die wij ook zullen behandelen.

Beperking van het specifieke risico Eén van de aantrekkelijkste aspecten van het beleggen in trackers is de ruime spreiding die wordt gerealiseerd. In oude studieboeken staat dat een portefeuille met 15 verschillende aandelen voldoende is gespreid. Wanneer één bedrijf minder presteert, wordt dit opgevangen door andere aandelen in de portefeuille. Dit individuele bedrijfsrisico, ook wel het specifieke risico genoemd, wordt door een ruime spreiding geminimaliseerd. Debacles zoals Enron, Worldcom, Elan en dichter bij huis Ahold hebben voor angst in de markt gezorgd. Zijn er vermoedens in de markt dat een onderneming met de boekhouding heeft geknoeid of winsten tegenvallen, dan wordt het aandeel tegenwoordig genadeloos afgestraft. Kortom, het specifieke risico van aandelen is toegenomen. Tijdens de jaren negentig van de vorige eeuw ging er bij slecht nieuws een paar procent van de koers af, maar tegenwoordig is een daling van meer dan 10% geen uitzondering. Met een tracker investeer je in een grote groep aandelen. Als een van de bedrijven wordt afgestraft, is de invloed veel kleiner dan normaal. Figuur 8 laat het voorbeeld zien van Ahold en de AEX-index rond het moment dat Ahold bekendmaakte dat een aantal boekhoudkundige zaken niet in orde bleken te zijn. Ahold daalde sterk, terwijl het koersverlies voor de AEX-tracker zeer beperkt bleef. Kortom, vanuit het risicoperspectief biedt een tracker aantrekkelijke voordelen. Door middel van het kopen van een AEX-tracker verdeel je het risico over de 25 grootste Nederlandse bedrijven en bij de S&P 500-tracker zelfs over de 500 grootste Amerikaanse bedrijven.

34

Stockpicking geen toegevoegde waarde Reeds in 1900 schreef Louis Bachelier een artikel over de ‘industries dark secret’, waarin duidelijk werd gemaakt dat beleggingsexperts met de selectie van individuele aandelen de markten niet kunnen verslaan. De praktijk van de 20ste eeuw heeft daarin geen verandering gebracht. Op de lange termijn slagen beheerders van beleggingsfondsen er niet in om structureel de index te verslaan. De koersbeweging van de markt is een resultante van vele individuele aan- en verkoopbeslissingen. Hierdoor lijken koersen willekeurig en zijn ze onvoorspelbaar. De aandelenmarkt heeft gemiddeld over een eeuw een opgaande lijn laten zien van ongeveer 9% per jaar. Deze stijging komt voort uit innovaties en toenemende arbeidsproductiviteit. Geen belegger kan jaar in jaar uit steeds goed voorspellen welk bedrijf met innovaties zal komen. Managers die actief aan stockpicking doen, beweren de winnaars van morgen wel te kunnen selecteren. Maar de praktijk leert dat beleggers dit structureel niet goed kunnen, waardoor hun prestaties achterblijven bij de index.

Komen de rendementen van trackers overeen met de index? De tracker probeert een index zo goed mogelijk te volgen. In de meeste gevallen blijft een tracker iets achter bij de index. De kosten van het beheer zijn hiervoor verantwoordelijk. Tevens zit er door het verzamelen van de dividenden veelal een cash component in de tracker. Loopt de onderliggende index flink op, dan blijft de tracker hierdoor achter. Een deel van de kosten wordt goedgemaakt door het uitlenen van de onderliggende stukken door de provider. Tevens bestaat de mogelijkheid voor de belegger om de tracker uit te lenen, waardoor het rendement van de index nog beter wordt benaderd.

35

Op dit gebied is er veel wetenschappelijk onderzoek gedaan, zoals ‘Random Walks in Stock Market Prices’, ‘The Behavior of Stocks Market Prices’ etc. In alle studies komt men tot dezelfde conclusie: een jarenlange outperformance ten opzichte van de markt is nagenoeg onmogelijk. Slechts 3% van de actieve beheerders verslaat een benchmark over een periode van 10 jaar of langer. In de meeste gevallen, helemaal over een langer tijdsbestek, is het rendement van een tracker hoger dan dat van een actief beheerd fonds. De belangrijkste reden daarvoor moet worden gezocht in de kosten die een actief beheerd fonds maakt. Hierbij moet worden gedacht aan lonen voor analisten en transactie-, administratie- en niet te onderschatten marketingkosten. Deze zitten niet in het rendement van de benchmark. Kortom, het is en blijft een onmogelijke taak om, jaar in jaar uit, te bepalen of men nu juist Unilever of Nestlé in de portefeuille moet hebben. Bedrijven zijn te complex geworden en de externe invloeden te groot om deze steeds goed te kunnen beoordelen. De belegger die trackers gebruikt en positief is over de food & beverage sector, besluit niet om in Unilever of Nestlé te beleggen, maar om een tracker van deze sector te kopen.

Wat betaal ik aan kosten voor trackers? De belangrijkste kosten zijn de beheerkosten. Voor een tracker die een grote liquide index volgt, is dit minimaal en ligt tussen de 0,10% en 0,20%. Voor minder liquide trackers bestaande uit aandelen met verschillende valuta of een specifieke sectortracker moet 0,50%-0,80% worden betaald. Bijkomende kosten zijn transactiekosten die moeten worden gemaakt als een aandeel uit de index verdwijnt. Als er een tracker wordt gecreëerd omdat er geen aanbod is, worden er ook kosten gemaakt. Deze kosten worden verwerkt in de spread.

36

Administratief Een goed gediversifieerde aandelenportefeuille moet tegenwoordig wel uit 40 tot 60 aandelen bestaan. Al deze individuele aandelen keren dividend uit, aandelen worden gesplitst of bedrijven fuseren. Deze acties (corporate actions) zorgen voor veel administratief werk. Binnen een tracker worden deze corporate actions door de provider verwerkt en het dividend van alle aandelen in de index wordt herbelegd dan wel op vaststaande momenten in het jaar uitgekeerd. Het terugvorderen van dividendbelasting wordt ook gedaan door de trackerprovider.

Exposure door één transactie Een aantrekkelijke eigenschap van trackers is dat door middel van één transactie exposure kan worden verkregen. Deze eigenschap is belangrijk bij de tactische asset allocatie, waaraan wij eerder uitgebreid aandacht hebben besteed. Een andere situatie waarin het voordeel van een tracker naar voren komt, is als een belegger positief is over een land, bijvoorbeeld Japan. Door het kopen van een MSCI Japan-tracker wordt door één transactie belegd in de Japanse markt. Kennis van de lokale individuele Japanse aandelen is op deze manier niet vereist en men hoeft hiervoor ook geen yen-rekening te openen, aangezien de tracker in euro’s staat genoteerd.

De performance blijft achter bij de index De tracker dient zo goed mogelijk de index te volgen. Dat gebeurt onder normale omstandigheden ook, correlaties tussen trackers en onderliggende indices zijn hoog. De prestaties blijven vaak wel iets achter bij de index. De belangrijkste reden is logischerwijs de managementfee, maar ook het dividend speelt hierbij een rol. In een tracker worden alle dividenden opgespaard tot aan de dividenduitkering. De consequentie is dat er een cashcomponent in de tracker zit. Hebben we te maken met een index die veel dividend uitkeert en de koers stijgt, dan blijft de tracker achter bij de index die wel voor 100% in aandelen (her)belegt. Wel kiest in vele gevallen de provider ervoor om de onderliggende stukken uit te lenen. Dit levert bijvoorbeeld voor de Eurostoxx 50 tracker ongeveer 10 basispunten op, waarmee een deel van de managementfee wordt goedgemaakt. Tevens kan de belegger ervoor kiezen om de tracker zelf uit te lenen, waarmee extra inkomsten kunnen worden gerealiseerd. Een bijkomend aantrekkelijk aspect van een tracker doet zich voor als er Britse aandelen in de onderliggende index zitten. Bij de aankoop van individuele aandelen heft de Britse regering

37

een belasting van 0,5% (de stamp duty). Bij een tracker die veel wordt verhandeld, koopt de belegger de tracker van een andere belegger. De tracker wordt dan niet gecreëerd, waardoor de onderliggende stukken niet hoeven te worden aangekocht. De stamp duty wordt in deze situatie dus niet betaald, wat een hoop kosten bespaart. Als de tracker niet veel wordt verhandeld, moet deze worden aangemaakt en de onderliggende stukken worden aangekocht. De stamp duty en de transactiekosten worden dan in de opslag op de NAV verwerkt.

Alleen beperkte liquiditeit zichtbaar Trackers van grote indices zoals de S&P 500 en de Nasdaq, maar ook de Eurostoxx 50, worden continu verhandeld. In het handelsboek liggen dan ook zowel aan de vraag- als de aanbodzijde voldoende stukken om transacties te doen. Bij trackers waarin veel minder wordt gehandeld, bijvoorbeeld sectortrackers, is het handelsboek beperkt. Veelal is het alleen de liquidityprovider die een bieden laatprijs inlegt. Deze spread rondom de NAV is soms aan de hoge kant. Om een goede prijs te krijgen, is het verstandig om bij aankoop (verkoop) een limietkoers mee te geven die ergens tussen de NAV en de laatkoers (biedkoers) in ligt. In de meeste gevallen zal de liquidityprovider zijn spread verlagen en de transactie voltooien. Tevens zijn de laatste tijd steeds meer handelshuizen actief op de trackermarkt. Deze partijen nemen bij grote orders veelal genoegen met een kleinere bied- of laatspread dan de automatische spread die de liquidityproviders inleggen. Spreads zijn mede hierdoor fl ink ingekomen wat ten goede komt aan de rendementen van beleggers. Kortom, het handelsboek kan soms de indruk wekken dat trackers illiquide zijn of alleen tegen een hoge spread kunnen worden verhandeld, maar het tegendeel is het geval. Een tracker is juist in veel gevallen erg liquide, eigenlijk zo liquide als de stukken van de onderliggende index en de spreads zijn veelal laag.

Verliest een belegger bij trackers het stemrecht van aandelen? Ja, stemrecht is verbonden met individuele aandelen en door de structuur van de tracker blijft het stemrecht achter bij de trackerprovider. Indien een belegger van stemrecht gebruik wil maken of zich op een aandeelhoudersvergadering wil profileren, zullen er aandelen van het specifieke bedrijf moeten worden gekocht.

38

Figuur 8 Koersverloop Ahold t.o.v. de AEX

Bron: Bloomberg

350

12

300

10

250

8

200 6 150 4

100

2

50

0

0 3-feb-2003

13-feb-2003

23-feb-2003

5-mrt-2003

15-mrt-2003

25-mrt-2003

AEX Ahold

39

TR ACKER S VER SUS BELEGGINGSFONDSEN Een van de belangrijkste eigenschappen van een tracker is de ruime spreiding over een groep van aandelen of obligaties. Deze eigenschap heeft een traditioneel beleggingsfonds ook. Maar zoals eerder al is besproken wordt een beleggingsfonds actief beheerd. De hiermee gepaard gaande kosten hebben op de lange termijn een negatieve invloed op de performance. In tabel 5 zijn een aantal verschillen tussen trackers en beleggingsfondsen weergegeven. Wij zullen ze kort toelichten.

Beheer Bij een tracker wordt eenvoudigweg de onderliggende index gevolgd. Er wordt dus geen actief beleid gevoerd zoals bij een beleggingsfonds. Als er tweemaal zoveel ING als ABN AMRO in een fi nanciële index zit, dan is dat ook in de tracker het geval. Bij een beleggingsfonds bepalen beheerders de percentages ING en ABN AMRO op basis van hun analyses. De kosten die deze analyses en eventuele transacties met zich meebrengen, worden ten laste gebracht van het fondsvermogen terwijl de meeropbrengst van actief beheer nihil is. Trackers hebben deze kosten niet.

Kan een belegger niet beter futures gebruiken dan trackers? In de meeste gevallen niet. Trackers genieten de voorkeur vanwege een aantal redenen. Op de eerste plaats zijn er veel meer verschillende trackers beschikbaar dan futures, zodat de mogelijkheden groter zijn. Ten tweede is het gebruik van trackers administratief veel eenvoudiger. Futures moeten immers op specifieke momenten worden doorgerold, terwijl trackers in een portefeuille kunnen blijven zolang gewenst. Bovendien gaat het doorrollen van futures met kosten gepaard welke bij trackers worden bespaard. Ten slotte bieden trackers de exacte omvang die voor de strategie is gewenst. Futures kunnen slechts in grote coupures worden verkregen terwijl trackers in elke omvang kunnen worden verhandeld. Alleen wanneer het om grote bedragen gaat en een voor zeer korte periode, kunnen futures een goed alternatief zijn voor trackers.

40

Onafhankelijkheid Het grote voordeel van een tracker is de onafhankelijkheid. De onderliggende index wordt door een indexprovider samengesteld op basis van vooraf vastgestelde regels. Een trackerprovider kiest ervoor om een tracker uit te brengen op een bepaalde index. Aanpassingen door de onafhankelijke indexprovider worden één op één overgenomen door de trackerprovider. Bij een beleggingsfonds spelen er andere zaken mee. Vaak worden deze door banken uitgegeven. Door de verschillende activiteiten die banken ontplooien kan belangenverstrengeling ontstaan. Zo kan het voorkomen dat de corporate fi nance-afdeling druk zet op beheerders van obligatiefondsen om restanten van een obligatie-emissie in een fonds op te nemen, ofschoon dit door de wettelijk vereiste ‘Chinese walls’ niet meer zou mogen voorkomen. Tevens zijn fondsmanagers vaak verplicht om aan- en verkopen via de trading desk van de eigen bank te laten lopen. De trading desk probeert de commissieinkomsten te maximaliseren, terwijl fondsmanagers juist gebaat zijn bij zo laag mogelijke transactiekosten.

Transparantie De meeste trackers volgen indices die transparant zijn. Dat wil zeggen dat het heel eenvoudig is om te zien uit welke stukken de index bestaat, hoe de index wordt samengesteld, wanneer en op basis van welke motieven aanpassingen plaatsvinden. Bij beleggingsfondsen worden veel minder gegevens over de portefeuille verstrekt, ofschoon dit de afgelopen jaren wel fl ink is verbeterd.

Jaarlijkse managementkosten Aangezien trackers passief worden beheerd, zijn de kosten veel lager dan bij een beleggingsfonds. De trackers die de meest liquide indices volgen en een groot volume hebben, brengen de laagste kosten in rekening. Zo kost de in Amerika genoteerde S&P 500-tracker 0,1% op jaarbasis. Een minder liquide tracker met een laag volume zal per jaar tussen de 0,4% en 0,8% aan kosten in rekening brengen. Bij beleggingsfondsen moeten de dure managers worden betaald. Bovendien worden uit de managementkosten de veelbesproken retourprovisies (soms wel 50% van de kosten) aan tussenpersonen en andere aanbieders betaald. Om al deze redenen zijn de kosten van beleggingsfondsen veel hoger dan die van trackers. In een beleggingsfonds zitten daarnaast nog enkele verborgen kosten. De wetgever eist dat beleggingsfondsen volledige openheid van zaken geven over alle

kosten die in rekening worden gebracht. Feit is dat de kosten van trackers lager zijn, waardoor het rendement van een tracker in de meeste gevallen hoger is dan dat van een beleggingsfonds.

41

Aankoop/verkoop spread De spread (het verschil tussen aan- en verkoopprijs) is bij trackers extreem laag. Op basis van de NAV dient slechts een kleine opslag te worden berekend. Deze is afhankelijk van de liquiditeit van de onderliggende stukken van een index. Zo is de spread van de Eurostoxx 50 enkele honderdsten van een procent, maar van een sectortracker iets hoger. Een trackerprovider werkt samen met meerdere liquidityproviders. Deze beconcurreren elkaar, wat ervoor zorgt dat spreads laag blijven. Bij beleggingsfondsen ontbreekt deze concurrentie door de beperkte transparantie. Hierdoor zijn de spreads veel hoger. In februari 2007 heeft Euronext een nieuwe constructie geïntroduceerd voor beleggingsfondsen. De fondsen kunnen nu nog maar één keer per dag worden verhandeld met een vaste spread. De spread varieert tussen de 0,1% en 0,5%. In de meeste gevallen is deze spread nog altijd groter dan de spread op trackers. Kortom, zoals uit bovenstaande vergelijking blijkt, zijn trackers als belegging veelal aantrekkelijker dan beleggingsfondsen. Waarom kiezen beleggers dan nog steeds vaak voor beleggingsfondsen? De grote populariteit hiervan wordt grotendeels veroorzaakt door de marketinginspanningen van fondsenaanbieders. De paar fondsen die het wél goed hebben gedaan worden in grote advertenties aangeprijsd en maakt beleggers enthousiast. De slecht presterende fondsen, het merendeel, krijgen geen aandacht maar profiteren mee van het succes en de marketinginspanningen van de succesvolle fondsen. Beleggers horen veel minder over trackers omdat de dure marketingcampagnes niet uit de lage managementfees kunnen worden betaald. Gelukkig richten de trackerproviders zich ook steeds meer tot de algemene belegger, waardoor naast de grote institutionele beleggers ook particuliere beleggers en stichtingen van deze beleggingsproducten kunnen profiteren. Een tweede reden is dat er nog steeds beleggers zijn die geloven in stockpicking en dus de dure beleggingsfondsen blijven kopen. Uit wetenschappelijk onderzoek is echter gebleken dat in efficiënte markten, na kosten, de kans op een rendement dat hoger is dan de benchmark nihil is. Voor een inefficiënte markt, zoals bijvoorbeeld India, kan stockpicking, en dus een actief beheerd fonds, in sommige gevallen wel waarde toevoegen. Een combinatie van trackers en beleggingsfondsen is dan ook heel goed mogelijk.

42

Tabel 5 Tracker versus beleggingsfondsen


tracker

beleggingsfonds

Passief

Actief

Onfhankelijk

Ja

Nee

Transparant

Ja

Nee

Jaarlijkse managementkosten

0,10% - 0,80%

0,90% - 1,50%

Spread

0,01% - 0,50%

0,10% - 0,50%

Beheer

43

CONCLUSIE De belangrijkste conclusie van dit boekje is het feit dat met trackers iedere belegger, groot en klein, op een efficiënte en effectieve manier een portefeuille kan samenstellen. Door de aankoop van enkele trackers kan op een eenvoudige en goedkope manier een goed gespreide wereldwijde portefeuille worden samengesteld. Accenten als een aantrekkelijke regio, sector of bepaalde grondstof kunnen door slechts één transactie worden gelegd. De lage kosten dragen bij aan een hoger rendement en de goede spreiding aan een lager specifiek risico. De vereenvoudigde administratie is een welkome bijkomstigheid. Trackers zijn in Nederland nog relatief onbekend al krijgen ze de laatste tijd veel aandacht in de media. Banken zijn echter niet zo gek op trackers, omdat ze geduchte concurrenten van hun beleggingsfondsen zijn waaraan veel meer wordt verdiend. Tevens verdienen hun brokerageafdelingen minder omdat het aantal transacties afneemt. Banken realiseren zich echter dat zij niet om de opmars van trackers heen kunnen en krijgen steeds meer aandacht voor deze nieuwe dimensie in beleggen. Weegt men alle voordelen van trackers af tegenover die van beleggingsfondsen, dan ligt het in de lijn der verwachting dat er in de toekomst alleen voor een selecte groep beleggingsfondsen een markt is. Beleggers raken steeds beter geïnformeerd over trackers en zullen de voordelen ervan inzien. In vele portefeuilles zal dan een verschuiving te zien zijn van beleggingsfondsen naar trackers. Het vermogen en het aantal transacties in trackers zullen toenemen. De spread en de managementkosten zullen hierdoor dalen en de performance zal nog dichter bij die van de benchmark liggen. Een feit is dat trackers passief worden beheerd. Tegenstanders richten dan ook al hun pijlen op deze eigenschap en komen met stellingen dat daardoor de benchmark nooit kan worden verslagen. Echter, door het uitgebreide palet aan trackers is een actief beleid met deze passieve middelen juist zeer goed mogelijk. Hierdoor kunnen accenten in de portefeuille worden gelegd die extra rendement genereren.

44

Wij hebben laten zien hoe eenvoudig het is om een wereldwijd gespreide portefeuille samen te stellen. Deze bestaat uit een mix van aandelen en obligaties aangevuld met alternatieven zoals onroerend goed en grondstoffen. Het vaststellen van de juiste asset allocatie is een specialistische aangelegenheid en vergt deskundigheid en ervaring. Een professionele partij komt op basis van vermogensdoelstellingen, risico’s en specifieke eisen/wensen tot een optimale verdeling over de assets. Tevens hebben wij actieve benaderingen op het gebeid van tactische asset allocatie, sectorrotatie en durationbeleid beschreven. Wel moet worden opgemerkt dat het voeren van actief beleid afgestemd dient te worden op de actuele marktomstandigheden en dat continue monitoring noodzakelijk is. Het inschakelen van een professionele partij moet in deze zeker niet uit de weg worden gegaan. De ontwikkeling gaat snel en zal de komende jaren voortschrijden. De eigenschappen van trackers verkopen zichzelf, maar met dit boekje willen wij eraan bijdragen dat iedereen hiervan kan profiteren.

45

Bijlage 1 Informatie over providers Trackergroep

Bank of Ireland Asset Management Beta1 CAC 40 Indexis Crédit Agricole Asset Management DVG-Deutsche Vermoegensbildung GmbH EasyETF

Website

www.biam.ie www.beta1.com www.cac40indexis.com www.ca-assetmanagement.com www.etf.db.com www.easyetf.com

ETFS Oil Securities Limited

www.etfsecurities.com

Finans Portfoy Yonetimi AS

www.finansportfoy.com

Gold Bullion Securities HEX 25 ETF IndEXchange iShares Kaupthing Bank Lyxor AM SG Asset Management SPDR Europe StreetTRACKS UBS ETF Unico i-tracker XACT AB XMTCH

46

www.exchangetradedgold.com www.hex25.com www.indexchange.com www.ishares.nl www.kaupthing.net www.lyxoretf.com www.sgametf.com www.spdreurope.com www.statestreetfrance.com http://etf.ubs.com www.unico-fonds.com www.xact.se www.xmtch.com

Bijlage 2 Vergelijking tussen trackers en andere beleggingsproducten

Belegging

Verhandeling

Tracker

Index fund

Aandelen

Futures

Index certificaat

Exchange

Open-end

Aandeel

Derivaat

Certificaat

traded fund

beleggingsfonds

Elk moment

Eénmaal per dag

Elk moment

Elk moment

Elk moment

vd beursdag

vd beursdag

vd beursdag

vd beursdag Toegankelijkheid

Elk effecten -

Via de fonds-

Elk effecten-

Elk effecten-

Elk effecten-

kantoor,

manager, fund

kantoor,

kantoor,

kantoor,

elke rekening

supermarkets

elke rekening

elke rekening

elke rekening

n.v.t.

n.v.t.

of fonds distributeurs Koers versus

Doorgaans geen

Koers gerelateerd Aandelen koers

net assue value

opmerkelijke en

aan NAV, onder-

(NAV)

duurzame disagio

hevig aan kosten

of agio door het ETF-mechanisme Transparantie

Half jaarlijks

n.v.t.

n.v.t.

Dagelijks

Long en Short

Alleen Long

Long en Short

Long en Short

Alleen Long

Nee

Nee

Nee

Ja

Ja

Nee

Nee

Nee

Ja

Doorgaans

Dagelijks inzicht in de portefeuille en intra-day koersen

Long/short positie Herbeleggingsrisico Beperkte beleggings-

beperkt

periode Liquiditeit

Hoog

Geen beurs-

Hoog

Hoog

Gemiddeld

verhandeling

47

Bijlage 3 Trackers en ETC’s genoteerd aan Euronext Tracker

Vermogen (mln euro)

Beheer kosten (per jaar)

Uitgever

32

0,30%

AXA / BNP

1.347

0,25%

AXA / BNP

EasyETF DJ Euro STOXX

87

0,35%

AXA / BNP

EasyETF Euro STOXX 50

38

0,45%

AXA / BNP

EasyETF Euro STOXX 50 (B)

471

0,25%

AXA / BNP

EasyETF EuroStoxx Autos

62

0,30%

AXA / BNP

EasyETF EuroStoxx Banks

138

0,30%

AXA / BNP

11

0,30%

AXA / BNP

142

0,30%

AXA / BNP

EasyETF EuroStoxx Healthcare

40

0,30%

AXA / BNP

EasyETF EuroStoxx Insurance

89

0,30%

AXA / BNP

EasyETF EuroStoxx Media

19

0,30%

AXA / BNP

EasyETF EuroStoxx Technology

76

0,30%

AXA / BNP

EasyETF EuroStoxx Telecom

103

0,30%

AXA / BNP

EasyETF EuroStoxx Utilities

83

0,30%

AXA / BNP

EasyETF FTSE EPRA Europe

56

0,45%

AXA / BNP

700

0,45%

AXA / BNP

9

0,45%

AXA / BNP

EasyETF ASPI Eurozone EasyETF CAC40

EasyETF EuroStoxx Construction EasyETF EuroStoxx Energy

EasyETF FTSE EPRA Eurozone EasyETF Global Titans 50

59

0,45%

AXA / BNP

EasyETF GSNE (non-energy)

170

0,45%

AXA / BNP

EasyETF iBoxx Liquid Sovereigns Extra Short

142

0,15%

AXA / BNP

EasyETF iBoxx Liquid Sovereigns Global

146

0,15%

AXA / BNP

EasyETF iBoxx Liquid Sovereigns Long

EasyETF GS Ultra Light Energy

141

0,15%

AXA / BNP

EasyETF STOXX 50 Europe

27

0,45%

AXA / BNP

EasyETF STOXX 50 Europe (B)

66

0,30%

AXA / BNP

111

0,20%

Barclays Global Investors

iShares $ Treasury Bond 1- 3 years

48

90

0,20%


110

0,25%


iShares AEX Tracker

66

0,30%


iShares DJ Asia Pacific Select Dividend

74

0,59%


3.840

0,15%


83

0,40%


464

0,40%


50

0,40%


iShares DJ STOXX 50

886

0,35%


iShares Dow Jones Euro STOXX MidCap Fund

184

0,40%


iShares Dow Jones Euro STOXX SmallCap Fund

274

0,40%


iShares EUR Liquid € Corporates

875

0,20%


2.312

0,40%


iShares FTSE EPRA/NAREIT Asia Property Yield Fund

46

0,59%


iShares FTSE EPRA/NAREIT Global Property Yield Fund

18

0,59%


iShares FTSE EPRA/NAREIT US Property Yield Fund

19

0,40%


iShares FTSE EuroFirst 100

92

0,40%


iShares FTSE EuroFirst 80

181

0,40%


iShares FTSE/EPRA European Property

300

0,40%


iShares FTSE/Macquarie Global Infrastructure 100

185

0,65%


iShares FTSE/Xinhua China 25

817

0,74%


74

0,15%


iShares MSCI AC Far East ex-Japan

243

0,74%


iShares MSCI Brazil

153

0,74%


iShares MSCI Eastern Europe

148

0,74%


iShares MSCI Emerging Markets

610

0,75%


iShares € Gov Bond 1 - 3 years iShares € Inflation-Linked Bond

iShares DJ EuroSTOXX 50 iShares DJ EuroSTOXX Growth iShares DJ EuroSTOXX Select Dividend 30 iShares DJ EuroSTOXX Value

iShares FTSE 100 Index Fund

iShares GS$ Investop Corporate Bond Fund

90

0,40%


iShares MSCI Japan

1.534

0,59%


iShares MSCI Korea

69

0,74%


iShares MSCI North America

48

0,40%


iShares MSCI Europe ex-UK

49

iShares MSCI Taiwan

150

0,74%


iShares MSCI Turkey

22

0,74%


397

0,50%


1.948

0,40%


CAC 40 Indexis

874

0,25%

Crédit Agricole Asset Management

SPDR Euro

327

0,35%


SPDR Europe 350

1.413

0,35%


IndEXchange DJ EuroSTOXX 50 Ex

3.850

0,40%

IndEXchange AG

304

0,40%

IndEXchange AG

67

0,50%

Lyxor Asset Management

iShares MSCI World iShares S&P 500

IndEXchange DJ STOXX 50 Ex Lyxor ETF BEL 20 Austria

32

0,65%


3.758

0,25%


Lyxor ETF China (HSCEI)

663

0,65%


Lyxor ETF Commodities CRB

249

0,35%


Lyxor ETF Brazil (Ibovespa) Lyxor ETF CAC 40

51

0,35%


4.852

0,25%


Lyxor ETF DJ Euro Stoxx 50 Buy Write

47

0,40%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Automobiles & Parts

24

0,30%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Banks

70

0,30%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Basics Resources

34

0,30%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Chemicals

71

0,30%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Construction & Materials

40

0,30%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Financial Servi

65

0,30%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Food & Bev

22

0,30%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Health Care

106

0,30%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Indust Goods & Services

25

0,30%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Insurance

24

0,30%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Media

24

0,30%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Oil & Gas

81

0,30%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Personal & Household Goods

22

0,30%


Lyxor ETF Commodities CRB Non-Energy Lyxor ETF DJ Euro STOXX 50

50

Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Retail

37

0,30%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Select Dividend 30

51

0,30%


106

0,30%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Telecommunications

39

0,30%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Travel & Leisure

41

0,30%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Utilities

82

0,30%


109

0,65%


67

0,40%


Lyxor ETF Dow Jones Industrial Average

312

0,50%


Lyxor ETF Eastern Europe (CECE)

269

0,50%


Lyxor ETF EuroMTS 10-15 Y

407

0,17%


Lyxor ETF EuroMTS 1-3Y

915

0,17%


Lyxor ETF EuroMTS 3-5 Y

648

0,17%


Lyxor ETF EuroMTS 5-7 year

101

0,17%


Lyxor ETF EuroMTS Global

791

0,17%


Lyxor ETF EuroMTS Inflation Linked

306

0,20%


Lyxor ETF FTSE RAFI Europe

31

0,75%


Lyxor ETF FTSE RAFI Eurozone

31

0,75%


Lyxor ETF FTSE RAFI Japan

32

0,75%


Lyxor ETF FTSE RAFI US 1000

30

0,75%


Lyxor ETF FTSEurofirst 80

219

0,35%


Lyxor ETF Hong Kong HSI

58

0,65%


Lyxor ETF Japan (TOPIX)

496

0,50%


Lyxor ETF MSCI AC Asia-Pacific Ex Japan

159

0,65%


Lyxor ETF MSCI EMU Growth

188

0,40%


89

0,40%


Lyxor ETF MSCI EMU Value

170

0,40%


Lyxor ETF MSCI Europe

407

0,35%


Lyxor ETF MSCI Greece

31

0,45%


275

0,85%


Lyxor ETF DJ Stoxx 600 Technology

Lyxor ETF DJ Turkey Titans 20 Lyxor ETF Dow Jones Global Titans 50

Lyxor ETF MSCI EMU Small Caps

Lyxor ETF MSCI India

51

77

0,65%


Lyxor ETF MSCI USA

106

0,35%


Lyxor ETF MSCI World

362

0,45%


Lyxor ETF NASDAQ 100

69

0,30%


Lyxor ETF PRIVEX

32

0,70%


Lyxor ETF Russia

227

0,65%


Lyxor EuroMTS 7-10 year

100

0,17%


11

0,70%


5.478

0,18%

State Street Global Advisors

209

0,30%


streetTRACKS MSCI Europe Consumer Discretionary

24

0,50%


streetTRACKS MSCI Europe Consumer Staples

44

0,50%


streetTRACKS MSCI Europe Energy

236

0,50%


streetTRACKS MSCI Europe Financials

102

0,50%


streetTRACKS MSCI Europe Healthcare

278

0,50%


streetTRACKS MSCI Europe Index Fund

869

0,50%


streetTRACKS MSCI Europe Industrials

61

0,50%


streetTRACKS MSCI Europe Info Tech

24

0,50%


streetTRACKS MSCI Europe Materials

32

0,50%


8

0,50%


streetTRACKS MSCI Europe Telecom

80

0,50%


streetTRACKS MSCI Europe Utilities

48

0,50%


363

0,10%

UBS Global Asset Management

Lyxor ETF MSCI Korea

SGAM Private Equity LPX50 Diamonds streetTRACKS AEX Index Fund

streetTRACKS MSCI Europe SmallCap Growth

UBS-ETF DJ Euro Stoxx 50

ETC

Gold Bullion Securities ETFS Brent Oil ETFS WTI Oil ETFS Aluminium

52

Vermogen (mln euro)

Beheer kosten (per jaar)

Uitgever

1.424

0,40%

Gold Bullion Securities Ltd

134

0,49%

ETF Securities Ltd

46

0,49%

ETF Securities Ltd

1

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Coffee

2

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Copper

2

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Corn

3

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Cotton

4

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Crude Oil

4

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Gasoline

1

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Gold

7

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Heating Oil

0

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Lean Hogs

0

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Live Cattle

0

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Natural Gas

4

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Nickel

1

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Silver

4

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Soybean Oil

0

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Soybeans

1

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Sugar

2

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Wheat

2

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Zinc

1

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS All Commodities DJ-AIGCISM

13

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Agriculture DJ-AIGCISM

47

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Energy DJ-AIGCISM

4

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Ex-Energy DJ-AIGCISM

4

0,54%

ETF Securities Ltd

15

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Industrial Metals DJ-AIGCISM

4

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Livestock DJ-AIGCISM

1

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Petroleum DJ-AIGCISM

1

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Precious Metals DJ-AIGCISM

2

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Softs DJ-AIGCISM

1

0,54%

ETF Securities Ltd

ETFS Grains DJ-AIGCISM

53

Begrippenlijst Alternatieven Assets die niet onder de traditionele assetsaandelen en -obligaties zijn te scharen. Voorbeelden zijn: hedgefunds, grondstoffen, vastgoed en private equity. Bandbreedte De ruimte rond een strategische weging waarbinnen het gewicht kan variëren. Benchmark Een standaard aan de hand waarvan vergelijkingen kunnen worden gemaakt. Dit kan met betrekking tot rendement, maar ook tussen wegingen. Brokerage Organisaties die optreden als tussenpersoon tussen een koper en verkoper. In veel gevallen wordt er commissie gerekend voor de geleverde diensten. Commodities Benaming voor grondstoffen zoals: olie, ijzererts, goud en zilver. Core satellite Opbouw van een beleggingsportefeuille die wordt gekenmerkt door een kern (core) bestaande uit één tracker die een groot deel van de portefeuille uitmaakt en verscheidene trackers met een kleinere weging (satellieten) waarmee accenten worden gelegd. Corporate actions Alle activiteiten van een onderneming die aandeelhouders beïnvloeden. Bijvoorbeeld: fusies, aandelensplitsing, aandeleninkoop. Correlaties Een relatie tussen twee variabelen. Coupon Periodieke uitkering van rente aan een obligatiehouder. Credits Obligaties uitgegeven door ondernemingen. Depotbank Bewaarder van financiële titels. Duration Gewogen looptijd van de toekomstige uitkeringen. De duration geeft de waardeverandering aan van een obligatie wanneer de rente 1% stijgt of daalt. Emerging markets Opkomende markten zoals: Zuid-Amerika, Oost-Europa, China en India. ETF Angelsaksische benaming voor trackers. Futures Een gestandaardiseerd, overdraagbaar, beursgenoteerd contract dat verplicht tot de overdracht van een grondstof, obligatie, valuta of aandelenindex, tegen een specifieke prijs, op een specifieke datum in de toekomst. Handelsboek Overzicht van vraag en aanbod. Hedgefunds Een fonds met agressieve strategieën waarbij gebruikgemaakt wordt van short gaan, leverage en derivaten. Indexfund Een passief beheerd beleggingsfonds dat de performance van een index repliceert. Indexprovider Creëert en onderhoudt indices. Inflation linked Obligaties waarvan de couponrente is gerelateerd aan de inf latie.

54 54

Liquiditeit Verhandelbaarheid van stukken. Liquidityproviders Partijen die de handel onderhouden in bepaalde financiële waarden. Zij geven ook bieden laatkoersen af als er geen vraag of aanbod is uit de markt. Looptijd Resterende tijd voordat een obligatie wordt afgelost. Managementkosten / beheerkosten Kosten die door beheerders van beleggingsfondsen en trackers in rekening worden gebracht ter compensatie van het beheer van het fonds. Marktrisico Risico dat invloed heeft op alle titels binnen een assetgroep. NAV / Net Asset Value Waarde van de onderliggende stukken per tracker. Open-ended Geen limiet aan het aantal uit te geven stukken. Private equity Investeringen in niet-beursgenoteerde ondernemigen. Ratingklasse Maatstaf voor de kwaliteit en veiligheid van een obligatie, gebaseerd op de financiële situatie van de uitgevende instelling. Short gaan Het lenen van stukken en deze vervolgens verkopen. Het doel is om deze stukken later terug te kopen tegen een lagere koers. Specifiek risico Risico dat individuele ondernemingen beïnvloedt. Spider Tracker op de S&P 500. Spread Het verschil tussen de bieden laatkoers. Stamp duty Belasting op de overdracht van effecten. Stock-lending Tegen vergoeding uitlenen van effecten. Stockpicking Het selecteren van individuele aandelen. Strategische asset allocatie Langetermijnverdeling van assets. Tactische asset allocatie Kortetermijnverdeling van assets. Trackerprovider /uitgever Onderneming die trackers aanbiedt. Trading desk Afdeling binnen een organisatie waar de koop en verkoop van effecten plaatsvinden. Transactiekosten Commissie die een broker in rekening brengt voor de koop of verkoop van effecten.

55

IBS-Vermogensbeheer bv / B.A. van Doorn & Comp. bv Herengracht 479 1017 BS Amsterdam Telefoon 020 - 514 17 80 Fax 020 - 514 17 81 Website www.asset-management.nl E-mail [email protected] Ontwerp John de Vries, PPGH JWT Artists Productie PPGH JWT Artists Drukwerk Rosbeek, Nuth

Disclaimer IBS-Vermogensbeheer heeft een strategische samenwerkingsovereenkomst getekend met B.A. van Doorn & Comp. Beide organisaties hebben geen belangen in providers of liquidityverschaffers van trackers. Ook beheren of maken beide organisaties geen trackers. Aan beleggingen zijn risico’s verbonden. In het verleden behaalde rendementen bieden geen garantie voor de toekomst. Aan deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend. Wij adviseren een vergunninghoudende vermogensbeheerder te consulteren.

58

trackers een nieuwe dimensie in beleggen Drs Rogier Rake RBA Drs Sander Heemskerk RBA

Recommend Documents