Toespraak bij commando-overdracht Commandant Landstrijdkrachten, door de Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert, op 24 maart 2016 te Breda. Let op: Alleen het gesproken woord geldt!
Ridders der Militaire Willems-Orde, Excellenties, Generaals en Admiraals, Dames en heren, Geachte genodigden, Waarde generaal De Kruif, Na bijna 40 jaar in uniform, neemt u vandaag afscheid. Op een bijzondere plek. Want hier - op de Koninklijke Militaire Academie - is het allemaal begonnen. In het jaar 1977. En onbewust zorgde u - toen al - voor een belangrijk wapenfeit, namelijk de introductie van Nederlands allereerste vrouwelijke officier. U was dé inspiratiebron voor uw toenmalige buurmeisje, Christa Oppers-Beumer, onze huidige defensieattaché in Canada. Als u in het weekend thuis kwam, vertelde u vol vuur over tentenkampen, oefeningen en het leven op de KMA. Het liet haar niet onberoerd en ook zij meldde zich aan. Dit vuur, die passie, het kenmerkt u. Tot op de dag van vandaag! En collega’s roemen de wijze waarop u dat steeds weer weet over te brengen. Ook als het tegenzit. Na uw afstuderen in 1981 werd u pelotonscommandant bij het Garderegiment Grenadiers. Opgeleid om voorwaarts te gaan, om door te pakken, om te overwinnen! En dat is ook hoe ik u heb leren kennen. Uw bevlogenheid en betrokkenheid zijn enorm. Als u gaat, gaat u volledig. Niet een ‘klein beetje Mart’, maar helemaal, van kruin tot kleine teen. En ik moet bekennen: dit motiveert en inspireert! Ook houdt u van klare taal, waarbij u het gebruik van voetbaltermen niet schuwt. Zo zei u ooit in aanloop naar een belangrijk overleg: “De kuiten zijn ingevet, de lange noppen geplaatst, ik ga er met twee gestrekte benen in!” Aan duidelijkheid laat dit niets te wensen over. Ontwapenend bent u ook. Toen ik u belde naar aanleiding van een akkefietje. Eerlijk gezegd, weet ik niet eens meer waarover het ging, maar u voelde het telefoontje klaarblijkelijk al aankomen want zonder enige introductie zei u toen: “Excellentie, ik hem me al 40 keer opgedrukt, is dat genoeg?”
1
Eén ding weet ik zeker: uw gedrevenheid - uw persoonlijkheid - heeft u ver gebracht! In het voorjaar van 2014 brachten wij samen een bezoek aan het oefenterrein in Bergen-Hohne. En ‘s avonds spraken wij elkaar uitgebreid tijdens een diner à deux op een bijzondere plek. De eigenaar had uitgepakt. Vioolmuziek, kaarsen op tafel. De setting was wellicht een tikkeltje ‘overdone’, máár het gaf ons wel de gelegenheid om ‘ns goed door te praten over het optreden met én tegen tanks. Om door te praten over behoud van kennis en kunde, over het belang daarvan. Die middag had ik de enorme kracht van dit wapensysteem immers zelf kunnen ervaren. En vorige week was het dan zover. De Nederlandse 43 Gemechaniseerde Brigade werd officieel opgenomen in de 1e Duitse Pantserdivisie. Hiermee keerde de Leopard 2A6 gevechtstank terug in het wapenarsenaal van de krijgsmacht. En zoals u zelf zei: ‘door deze samenwerking beschikken Nederland en Duitsland over een volledig geïntegreerde operationele gevechtsbrigade met pantserinfanterie, tanks en andere capaciteiten’. En na de eerdere integratie van de Luchtmobiele Brigade in de Division Schnelle Kräfte, is dit wederom een unieke stap in die verdergaande internationale samenwerking. Een samenwerking waar u, generaal, waar u zich met niet-aflatende energie voor heeft ingezet. Het vergroten van ons collectieve handelingsvermogen, is voor ons allebei een belangrijke drijfveer.
Dames en heren, Er zijn vele wapenfeiten aan generaal De Kruif toe te schrijven. De missie in Afghanistan wil ik er graag even uitlichten. Op 1 november 2008 nam generaal De Kruif het commando op zich van het Regional Command South Afghanistan. Deze regio omvatte vijf provincies, waaronder Uruzgan. Een jaar lang stuurde hij een internationale coalitie aan van 45.000 militairen. Bijzonder. Ook bijzonder omdat zelfs de Amerikanen gevechtsoperaties uitvoerden onder commando van een niet-Amerikaanse commandant. Generaal John Nicholson, destijds zijn plaatsvervanger én op dit moment de commandant van Resolute Support en de Amerikaanse troepen in Afghanistan, liet het volgende weten:
2
“As his American Deputy, I can say that my nation did so with the utmost confidence due to his exceptional leadership, character and courage. Mart De Kruif is a leader through and through. He could always be found in the field at the point of decision with our troops. And in the course of that pivotal year, 2008-2009, he stopped the momentum of the Taliban in their heartland. It was an honor to serve under his command. I would do so again…anytime, anywhere.” Generaal, het was voor u een intense en ingrijpende periode. Er werden belangrijke successen geboekt, zeker! De prijs daarvoor was echter enorm. In dat jaar kwamen 283 militairen van de internationale coalitie om het leven. En ’s nachts woonde u keer op keer de plechtigheden bij. Dit is van een ongekende heftigheid en eigenlijk niet goed te verwoorden. Ook heeft u alle nabestaanden persoonlijk een brief geschreven. U stond, én staat, voor uw mensen. Het heeft u gevormd, het heeft u gemaakt tot wie u nu bent. Oprecht, gedreven en wars van gedoe en gezever. Zeer terecht bent u dan ook reeds in 2010 benoemd tot Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau.
Generaal, Ook uw gevoel voor traditie en protocol mag vandaag niet onbenoemd blijven. Als geen ander lijkt u te beseffen dat de Krijgsmacht een rijk verleden heeft. Een geschiedenis die eigenlijk nooit voltooid verleden tijd wil worden. Aandacht hiervoor acht u van belang.
Een absoluut hoogtepunt was de vaandelgroet aan de Koning op 9 januari 2014. De start van de viering ‘200 jaar Koninklijke Landmacht’. Een unicum. En de woorden die u toen sprak, breng ik graag nog even in herinnering: “De taak van de krijgsmacht is uniek. Zij verdedigt Nederland en beschermt de Nederlandse belangen in een situatie waar andere middelen niet meer toereikend zijn. De krijgsmacht moet daarom altijd en overal kunnen vechten voor vrede en vrijheid. Deze unieke taak, betekent ook unieke mensen. Want van niemand anders dan de soldaat, eisen we dat de opdracht boven alles gaat. Ook boven de eigen veiligheid. Dat het team belangrijker is dan het individu. En dat je elkaar nooit, maar dan ook nooit, in de steek laat.” Einde citaat.
3
Een unieke taak, die uitgevoerd wordt door unieke mensen. Daar staat u inderdaad voor en dat bracht u zelf in de praktijk. Het thema ‘vorming’ stond niets voor niets hoog op uw agenda. Want als de mens centraal staat, moet je er ook voor zorgen dat ze goed op hun taken zijn toegerust. En ook de menselijke maat, doet er toe. U hamerde hier vaak op. Mensen verdienen een tweede kans. Het irriteerde u dan ook mateloos als iemand met problemen in de raderen van de bureaucratie dreigde vast te lopen. Uw voormalig plaatsvervanger, generaal buiten dienst Marc Van Uhm, zei het mooi: ‘Generaal De Kruif is een echte troepenman, die niet alleen voor de troepen staat, maar zich ook tussen en achter de mensen beweegt’.
Generaal, Nog even iets heel anders. Het is geen geheim dat u een groot sportfanaat bent. En dan gaat het met name om voetbal en wielrennen. De sport bracht u een bijzondere vriendschap. Vandaag is oudtourwinnaar Jan Janssen hier aanwezig. Twee jaar geleden nodigde u hem uit voor een toertocht in het kader van 200 jaar Waterloo. Op zijn beurt nodigde hij u uit om bij de Tourstart in Utrecht aanwezig te zijn. Jan Jansen ontving toen het Legion d'Honneur uit handen van vijfvoudig Tourwinnaar Bernard Hinault. In aanwezigheid van vele internationale gasten, droeg hij de onderscheiding vervolgens op aan de mensen die in zijn ogen de echte helden zijn: de militairen, zij die vechten voor veiligheid en vrijheid. U vond elkaar in het begrip ‘kameraadschap’. En de heer Janssen zei hierover het volgende: “Ook in de wielersport staat kameraadschap hoog in het vaandel. Als je geen goede maten hebt, kun je niet excelleren. En juist in moeilijke tijden is kameraadschap belangrijk. Toen ik ernstig ziek werd, zocht generaal De Kruif mij op. Dat heb ik bijzonder op prijs gesteld.”
Generaal, Het is aan uw opvolger, generaal Beulen, om de Landstrijdkrachten de komende jaren met vaste hand door de uitdagingen van deze tijd te leiden. En ik heb er natuurlijk alle vertrouwen in dat hij dit op uitstekende wijze zal doen. De Koninklijke Landmacht is van vele markten thuis en bewijst haar waarde iedere dag, in binnen- en buitenland. Dit maakt trots!
4
Let wel, de uitdagingen zijn groot. Het beroep op de Koninklijke Landmacht neemt toe. En dat terwijl de landmacht de afgelopen jaren door een ongekend zware periode is gegaan, met grote reducties. Die pijn is tot op de dag van vandaag voelbaar. En het zal echt nog de nodige energie kosten om de balans te herstellen. Generaal Beulen, ik wens u alle wijsheid en heel veel succes als Commandant van de Koninklijke Landmacht. Ik zie zeer uit naar onze samenwerking!
Generaal De Kruif, tot slot, Uw inzet is van grote waarde geweest. En meer dan dat! Waarvoor grote, grote dank.U was een markant en gedreven leider. Een groot deel van uw leven is opgegaan aan Defensie. Inclusief uw vrije tijd, héél véél vrije tijd. Daarom ook dank aan uw echtgenote en kinderen, voor de ruimte die zij u gaven. Vele lange jaren heeft u in de frontlinie gestaan. 7 dagen per week, 24 uur per dag. Tot op het allerlaatste moment. Volgens uw Chef Kabinet gaat u zelfs ‘rennend de eindstreep over’. En ook hierna zal niets doen voor u geen optie zijn, dat vermoed ik zomaar. Wel weet ik dat echtgenote, kinderen en kleinkinderen uitzien naar uw aanwezigheid thuis. En misschien behoort het zelfs tot de mogelijkheden om af en toe achter het fornuis te duiken ten behoeve van een groots familiediner. Straks zal ik u daarvoor een kleine aanmoediging overhandigen. Maar nu eerst, met het oog op uw grote verdiensten voor Defensie, is het mij een waar genoegen om u te mogen onderscheiden met het Ereteken voor Verdienste in goud! Nogmaals grote dank voor alles.
-0-0-0-
5
