Documenten KWM - Gebruik van mobilofoons, draadloze telefoontoestellen en draagbare radiozenders en CB's (revisie 4, 20/11/200
BASF Antwerpen N.V. Haven 725, Scheldelaan 600, B-2040 Antwerpen 4 KWM-nummer: 09 Procesbeheersing Profiel: KWM wegwijzer Trefwoorden: Telecommunicatie Procedure: 09.35 Paragraaf:09.D. - Brand- en explosiebeveiliging Verantwoordelijke eenheid :Telecommunicatie
Gebruik van mobilofoons, draadloze telefoontoestellen en draagbare radiozenders en CB's
Verantwoordelijke : Sven Van-Den-Eeckhout/BASANT/BASF Revisie: 4 Revisiedatum: 20/11/2006 Status: ACTUEEL Identificatie: 85
Toepassingsgebied : BASANT, Partners
Inhoud 1.
Doel/Toepassingsgebied
2. 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6.
Definities Mobilofonie (GSM) Draadloze telefoons (Cordless) BIPT-vergunning EMI (Elektromagnetische Interferentie) Piloottoon Explosieveiligheid
3.
Verantwoordelijkheden
4. 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5.
Maatregelen Mobilofoons (GSM) Draadloze telefoons (Cordless) Draagbare radiozenders (WT) Citizen Band (CB) Draadloze radiosturingen
pagina 1
Documenten KWM - Gebruik van mobilofoons, draadloze telefoontoestellen en draagbare radiozenders en CB's (revisie 4, 20/11/200
1.
Doel/Toepassingsgebied Deze wegwijzer beschrijft de regels die in acht moeten genomen worden bij het gebruik van mobilofoons (beter gekend als GSM), draadloze telefoontoestellen (cordless) en draagbare radiozenders-ontvangers (beter gekend als Walkie Talkie of WT). Deze wegwijzer is van toepassing voor het ganse terrein van BASF Antwerpen en moet door alle gebruikers, inclusief bezoekers en partnerfirma's, gevolgd worden.
2. 2.1
Definities [Klik om te openen] Mobilofonie Mobilofonie is een telecommunicatiesysteem dat toelaat om over grotere afstanden draadloos te communiceren. De GSM is daar de meest bekende toepassing van. We zullen verder in deze wegwijzer dan ook over GSM spreken.
2.2.
Draadloze telefoons (Cordless) Draadloze telefoons bestaan uit een vast basisstation dat aan het telefoonnetwerk wordt aangesloten en een draadloze hoorn. In tegenstelling tot GSM's zijn cordless toestellen beperkt tot een actieradius van maximum 300 meter t.o.v. het vast basisstation. Deze worden vaak gebruikt in controlekamers.
2.3
BIPT-vergunning BIPT, dat staat voor "Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie", is een onafhankelijk orgaan dat belast werd met het toezicht op de goede werking van de Telecom-sector. Iedereen die een privaat radionetwerk wenst op te zetten en hiervoor WT's wenst te gebruiken met een zendvermogen > 10 mW, moet bij BIPT een aanvraag indienen daar BIPT de opdracht heeft om het radio-elektrisch spectrum efficiënt te beheren teneinde storingen te voorkomen. Bij goedkeuring wordt er een vergunning, al dan niet tijdelijk, verleend overeenkomstig het Koninklijk Besluit van 30 oktober 1979. Enkel de door BIPT goedgekeurde toestellen kunnen vergund worden. De dienst "Telecommunicatie" beheert de BIPT-vergunningen voor alle WT's die eigendom zijn van BASF.
2.4
EMI (Elektromagnetische interferentie) Dit is de invloed van elektromagnetische straling op elektrische of elektronische schakelingen en bedradingen met een aantasting van de goede werking tot gevolg.
2.5
Piloottoon De piloottoon is een laagfrequent signaal (tussen 70 en 250 Hz) dat met de draaggolf wordt meegestuurd en heeft tot doel om radionetten met gelijke frequentie beter van elkaar te kunnen scheiden.
2.6.
Explosieveiligheid
pagina 2
Documenten KWM - Gebruik van mobilofoons, draadloze telefoontoestellen en draagbare radiozenders en CB's (revisie 4, 20/11/200
Een toestel is explosieveilig als het conform de Europese ATEX-richtlijn geconstrueerd en gekeurd is. De EEx-kentekening is op de toestellen terug te vinden. We spreken dan verder in deze tekst over Ex-toestellen (bv. Ex-WT of Ex-GSM). 3.
Verantwoordelijkheden [Klik om te openen] De dienst "Industriële Telecommunicatie " is verantwoordelijk voor : - de keuze en technische implementatie van de industriële mobilofoons. Hieronder vallen voornamelijk de vast ingebouwde toestellen (b.v. in voertuigen) en de Ex-GSM's. - het beheer van het frequentiespectrum alsook voor de keuze en technische implementatie van de WT-apparatuur. - de keuze en technische implementatie van de industriële telefoon- en spreektoestellen (b.v. de Ex-spreektoestellen in de installaties, de noodroepzuilen, ...). BIS (BASF IT Services) is verantwoordelijk voor: - de keuze en technische implementatie van bureau-communicatietoestellen, zijnde de analoge en digitale telefoontoestellen, de draadloze telefoontoestellen, faxen, GSM's, carkits, ... - het beheer van de telefooncentrales. Bedrijfsleiding is verantwoordelijk voor: - het vastleggen van de zones waar ALLE draadloze communicatie (dus ook Ex-GSM en Ex-WT's) verboden is. - het afbakenen van deze zones door middel van het overeenkomstige pictogram
4.
Maatregelen
4.1
Mobilofoons (GSM)
4.1.1
Algemeen Op het BASF-terrein is het enkel op verkeersstraten, in kantoorruimten, in sociale ruimten en in montagezones toegelaten om GSM's te gebruiken. Het gebruik in een wagen kan enkel met een "handenvrij" toestel. Bij het ontbreken van een dergelijke installatie geldt: eerst parkeren en dan pas telefoneren. Houd steeds rekening met het potentieel gevaar van EMI. In de installaties zijn GSM's in het algemeen niet toegelaten, met uitzondering van Ex-GSM's (zie 4.1.2). Eventueel achterlaten in een ruimte die kan afgesloten worden of waar constant toezicht aanwezig is. BASF is niet verantwoordelijk voor een eventuele diefstal. Indien er afwijkingen nodig zijn, dan moet dit zeer duidelijk aangebracht zijn, zodat elke bezoeker aan het bedrijf hiervan in kennis wordt gesteld.
pagina 3
Documenten KWM - Gebruik van mobilofoons, draadloze telefoontoestellen en draagbare radiozenders en CB's (revisie 4, 20/11/200
4.1.2.
Ex-GSM / gebruik in een explosiegevaarlijke omgeving Het gebruik van geschikte Ex-GSM's is toegelaten binnen de explosiegevaarlijke omgevingen van BASF Antwerpen, tenzij uitdrukkelijk anders vermeld (zie § 4.1.3). Enkel toestellen met keuring "II 2G EEx ib IIC T4" (dus toestellen geschikt voor zone 1 en 2) worden op het terrein toegelaten. Deze toestellen moeten voorzien zijn van een geel hoesje dat samen met het toestel gekeurd is volgens de ATEX richtlijn. Dit gele hoesje mag geen enkele beschadiging bevatten.
. Bovendien moet het hoesje definitief dichtgekleefd worden om zo te vermijden dat het toestel uit het hoesje gehaald kan worden. In zone 0 is het gebruik van de Ex-GSM's niet toegelaten. In acht te nemen veiligheidsmaatregelen: het is ten strengste verboden om de GSM uit het hoesje te halen, ook buiten explosiegevaarlijke zones. Indien het toestel niet meer functioneert, moet het bij de dienst Industriële telecommunicatie overhandigd worden. nadat de GSM uit de oplader is gehaald, moet men 3 minuten wachten vooraleer men z de explosiegevaarlijke zone betreedt. het gebruik van accesoires van gewone toestellen is ten strengste verboden. Dit is z een inbreuk op het Ex zijn. z
4.1.3
Beïnvloeding van elektronische apparatuur Het is principieel verboden om GSM's (ook Ex-uitvoering) in de directe nabijheid van gevoelige elektronische apparatuur te gebruiken (o.a. schakel-, controle-, analysekamers,
...). Deze zones zullen aangeduid worden met het pictogram: De uitgestraalde elektromagnetische radiogolven kunnen elektronische schakelingen en bedradingen in de onmiddellijke omgeving beïnvloeden (EMI) en zo b.v. meetwaarden vervalsen. Een mobilofoongebruiker moet er zich van bewust zijn dat een ingeschakeld toestel steeds een potentiële storingsbron vormt vermits het toestel permanent in verbinding staat met het netwerk en dit ongeacht de gesprekstoestand. Het uitgestraald vermogen van een mobilofoon is het grootst wanneer hij zich aan het lokaliseren is binnen zijn netwerk! Mits de uitdrukkelijke toestemming van de operations manager of diens vervanger kan in uitzonderlijke omstandigheden het GSM-gebruik in zones waar een principieel verbod geldt of zones die met het pictogram "GSM-verbod" voorzien zijn (b.v. in de nabijheid van elektronische apparatuur en bedradingen, opgesteld in o.a. installaties, controle-, analyse- en schakelkamers, computerzalen, labo's, telefooncentrales en
pagina 4
Documenten KWM - Gebruik van mobilofoons, draadloze telefoontoestellen en draagbare radiozenders en CB's (revisie 4, 20/11/200
verladingstations) toegestaan worden mits inachtneming van een minimale veiligheidsafstand van twee meter. 4.1.4
Ex-GSM-gebruik door partnerfirma's - Partnerfirma's die Ex-GSM's bij BASF wensen in te zetten, moeten deze toestellen, vooraleer ze te gebruiken, via de opdrachtgever aan de dienst Industriële telecommunicatie/Helpdesk (tel. 2200) ter goedkeuring voorleggen. Deze dienst zal een goedkeuring verlenen nadat gecheckt is of de voorwaarden om EEx te zijn, voldaan zijn (juiste dichtgekleefde hoes, geen beschadigingen, correcte batterij, toestel van categorie 2G, ...). - De dienst Telecommunicatie zal de toestellen technisch keuren. Alle goedgekeurde toestellen worden van een label voorzien. Op dit label staat een geldigheidsdatum van 2 jaar vanaf keuringsdatum.
4.2
Draadloze telefoons Op het BASF-terrein is het toegelaten om draadloze telefoons te gebruiken mits inachtneming van de volgende voorschriften : -
in een explosiegevaarlijke omgeving is het verboden om niet Ex-beveiligde draadloze telefoontoestellen mee te nemen en te gebruiken. het zendvermogen mag de 10 mWatt niet overschrijden. er moet een minimale veiligheidsafstand van 25 cm t.o.v. gevoelige elektronische apparatuur worden gerespecteerd.
4.3
Draagbare radiozenders (WT)
4.3.1
Algemeen Het gebruik van draagbare radiozenders (WT's) wordt toegelaten mits inachtneming van de volgende voorschriften : - in een explosiegevaarlijke omgeving is het verplicht om een geschikt Ex-beveiligd toestel te gebruiken (zie punt 4.3.3). - het vermijden van interferenties tussen WT’s en andere zenders (zie punt 4.3.4). - het is verboden om WT’s in de nabijheid van gevoelige elektronische apparatuur te gebruiken (zie punt 4.3.5). - het is verboden om toestellen te gebruiken zonder BIPT-vergunning. Partnerfirma’s mogen WT’s inzetten mits zij zich aan de voorschriften, beschreven in punt 4.3.6, houden. WT's zijn bedoeld om met elkaar te communiceren binnen de grenzen van een bepaald bedrijf of blokveld. Als één van de toestellen zich buiten deze grenzen of binnen in een gebouw bevindt, kunnen er zich bereikbaarheidsproblemen voordoen t.g.v. een te zwak ontvangstsignaal.
4.3.2
Gebruikerstips - Houd de WT in verticale positie en de microfoon vijf tot acht cm van de mond verwijderd voor
pagina 5
Documenten KWM - Gebruik van mobilofoons, draadloze telefoontoestellen en draagbare radiozenders en CB's (revisie 4, 20/11/200
een optimale communicatie. Druk niet op de zendtoets als u niet wenst te spreken. Gebruik de WT in een draagtas. Dit is de beste mechanische bescherming. Vermijd corrosieve inwerking en houd de WT rein. Bezorg BASF- toestellen onmiddellijk aan de dienst Telecommunicatie voor herstelling bij defect of beschadiging. - Plaats het toestel na kortstondig gebruik niet telkens in de batterijlader maar wacht tot het werk beëindigd is. Veelvuldige opladingen beperken de levensduur van de batterij. Maak eventueel gebruik van een reservebatterij. -
4.3.3
Gebruik in een explosiegevaarlijke omgeving In bedrijven met explosiegevaarlijke omgevingen is het verplicht om een geschikt Ex-beveiligd toestel te gebruiken. Raadpleeg hiervoor het Ex-zoneringsdossier van het betrokken bedrijf. Bij BASF Antwerpen onderscheidt men toestellen met een keuring EEx ib IIB T4 die geschikt zijn voor alle gebruikelijke gasklassen uitgezonderd waterstof, acetyleen en koolstofdisulfide en toestellen met een keuring EEx ib IIC T4 die geschikt zijn voor een waterstofomgeving. Aangezien WT’s vlot en overal inzetbaar zijn, wordt er bij BASF Antwerpen naar gestreefd om nog enkel WT’s aan te schaffen die voldoen aan de hoogste Ex-classificatie (klasse IIC). Het is in een Ex-zone verboden batterijen om te wisselen of op te laden.
4.3.4
Interferentie tussen WT's en andere zenders Met interferentie wordt hier de uitwerking bedoeld die ontstaat door menging van meerdere hoogfrequente signalen. Hierbij spelen de frequenties, de grootte van de signalen en de onderlinge afstanden een beduidende rol. Het ontvangstsignaal wordt in de WT vervormd, gestoord of onderbroken. Daar BIPT het aantal toegekende frequenties beperkt, moeten meerdere diensten van BASF gebruik maken van éénzelfde frequentie. Om meerdere groepen te kunnen vormen, wordt er gebruik gemaakt van een zogenaamde piloottoon die met de draaggolf wordt meegestuurd. Op deze wijze wordt vermeden dat iemand van een andere groep zomaar in uw groep kan terechtkomen. Bovendien wordt het zendvermogen van de WT's beperkt gehouden tot 1 Watt. Dit is tevens het maximum toegelaten zendvermogen voor Ex-goedgekeurde toestellen. Toestellen met éénzelfde frequentie, maar met een andere piloottoon, kunnen echter elkaar storen indien de onderlinge afstand minder dan b.v. 100 m bedraagt. Een groter gevaar ontstaat indien u zich in de omgeving van een antenne bevindt van een vaste zender op dezelfde frequentie, die een sterker signaal kan instralen. Per bedrijf worden de productie- en de onderhoudsgroepen van een verschillende frequentie voorzien teneinde onderlinge storingen te vermijden. Daarnaast beschikken bepaalde diensten, die over het ganse terrein opereren, over een exclusieve frequentie waardoor ze niet kunnen storen of gestoord worden. Ga bijgevolg nooit zomaar met draagbare WT’s in een vreemd bedrijf werken. Raadpleeg de dienst Telecommunicatie indien er zich ernstige interferenties voordoen.
pagina 6
Documenten KWM - Gebruik van mobilofoons, draadloze telefoontoestellen en draagbare radiozenders en CB's (revisie 4, 20/11/200
4.3.5
Beïnvloeding van elektronische apparatuur Het is principieel verboden om WT’s in de nabijheid van gevoelige elektronische apparatuur te gebruiken. De uitgestraalde elektromagnetische radiogolven kunnen elektronische schakelingen en bedradingen in de onmiddellijke omgeving beïnvloeden (EMI), en alzo b.v.b. meetwaarden vervalsen. Mits de uitdrukkelijke toestemming van de bedrijfsverantwoordelijke kan in uitzonderlijke omstandigheden het WT-gebruik in de nabijheid van elektronische apparatuur en bedradingen, opgesteld in o.a. installaties, controle-, analyse-, en schakelkamers, computerzalen, labo’s, telefooncentrales en verladingstations, toegestaan worden mits inachtneming van een minimale veiligheidsafstand van twee meter. Let op Deze afstandsregel geldt enkel voor WT’s met een zendvermogen van max. 1 Watt ! Vermijd bovendien zoveel mogelijk het gebruik van WT’s in de nabijheid van PC’s, digitale telefoons, kassa’s enz.
4.3.6 -
-
-
4.4.
WT-gebruik door partnerfirma’s Partnerfirma’s die WT’s bij BASF wensen in te zetten, moeten deze toestellen, vooraleer ze te gebruiken, via de opdrachtgever, aan de dienst Telecommunicatie/Helpdesk ( tel. 2200) ter goedkeuring voorleggen. De dienst Telecommunicatie zal een goedkeuring verlenen nadat voldaan werd aan een aantal voorwaarden zoals bezit van een BIPT-vergunning, gebruikte frequentie, max. zendvermogen en EEx IIC uitvoering. Partnerfirma’s moeten eveneens EEx IIC goedgekeurde toestellen gebruiken. In uitzonderlijke en opdrachtgebonden omstandigheden en mits schriftelijke toestemming van de opdrachtgever kan hiervan afgeweken worden. In dit geval moet de gebruiker te allen tijde dit toelatingsbewijs kunnen voorleggen. De dienst Telecommunicatie zal de toestellen technisch keuren. Alle goedgekeurde toestellen worden van een label voorzien. Op dit label staat een geldigheidsdatum van 2 jaar vanaf keuringsdatum. Citizen Band (CB) Citizen Band radio's (CB's) moeten bij het binnenrijden op het fabrieksterrein aan de poort uitgeschakeld worden, gezien het soms enorme vermogen van deze radio's.
4.5.
Draadloze radiosturingen Voor draadloze radiosturingen zijn een aantal vrije frequenties ter beschikking gesteld door het BIPT. Bij aankoop van dergelijke sturingen (b.v. sturing van kranen of rolbruggen) moet men steeds nagaan of ze van het BIPT een attest hebben of kunnen aantonen dat de gebruikte frequentie goedgekeurd is. Een afzonderlijke keuring door de dienst Industriële telecommunicatie is hier niet vereist.
pagina 7
Documenten KWM - Gebruik van mobilofoons, draadloze telefoontoestellen en draagbare radiozenders en CB's (revisie 4, 20/11/200
Nazicht: Akkoord : Sven Van-Den-Eeckhout (16/10/2006 16:57:15) Akkoord : Eddy Nevens (17/10/2006 07:51:49) Akkoord : Jan De Meutter (17/10/2006 08:04:59)
Goedkeuring: Akkoord : Jan 1 Bollen (14/11/2006 09:13:22) Akkoord : Pascal Verhelst (20/11/2006 16:54:15)
Bekrachtiging : Akkoord : Michel Willems (20/11/2006 17:14:54)
pagina 8