Changes in Tourism – Vakantiebeurs 2013
Toenemende ‘vakantievoetafdruk’ en hoe hiermee om te gaan Eke Eijgelaar, Paul Peeters Centre for Sustainable Tourism and Transport NHTV internationaal hoger onderwijs Breda Utrecht, 9 Januari 2013 Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Inhoud • • • • • • •
Even voorstellen Vakantie-emissies Consequenties Mitigatie Voorbeelden RAAK project CARMATOP Vragen / discussie Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
CSTT • Lectoraat en ‘research group’ NHTV – onafhankelijk onderzoeks- en kennisinstituut • Bestudeert de relaties tussen toerisme, toeristisch vervoer, en de gevolgen van toerisme op het milieu en de economie • Focus op de gevolgen van toerisme op klimaatverandering (m.a.w. emissies) en hoe deze te mitigeren Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
CSTT • Jaarlijks rapport ‘Reizen op grote voet / Travelling large’, over de emissies van alle Nederlandse vakantiegangers (+CBS) • Onderzoeksrapporten en adviezen voor o.a. UNWTO, OECD, Europees Parlement • Projecten – o.a. Carbon Management Sawadee Reizen
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
En U? • • • • • • • •
Tour operator Travel agency Airline / Vervoerder Hospitality Brancheorganisatie Media Onderwijs / onderzoek Overige
• Wie van U is al actief met carbon management cq. het strategisch omgaan met emissies? Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Vakantie-emissies
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
CO2 emissies wereldwijd toerisme in 2005 Sub-sectoren
CO2 (Mt)
Aandeel
Vliegtuig*
522
40%
Auto
418
32%
39
3%
274
21%
52
4%
Andere vervoermiddelen Accommodatie Activiteiten Totaal toerisme
1,307
Totaal wereld (IPCC 2007)
26,400
Aandeel toerisme
4.95%
Toeristisch vervoer = 75% sectoremissies
*excl. „niet-CO2“ emissies luchtvaart
Bron: UNWTO-UNEP-WMO 2008
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Wereldwijd toerisme als land: plaats 5 CO2 emissies naar landen, 2011 en 1990
Wereldwijd toerisme, 2005
Bronnen: IWR (2012), UNWTO-UNEP-WMO (2008)
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Aandeel toerisme radiative forcing (stralingsbalans) Inclusief alle effecten luchtvaart neemt aandeel toerisme toe tot 13%
Contrails
Aircraft induced cirrus clouds
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Monitoring Carbon Footprint Nederlandse vakantiegangers Emissiefactoren voor verschillende vervoermiddelen, accommodatietypes en activiteiten
Continue Vakantie Onderzoek (CVO) Carbon Footprint NL vakantieganger In binnen- en buitenland (voor 2002, 2005, 2008, 2009, 2010 & 2011)
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
10
CO2 emissies Nederlandse vakantiegangers • CO2 emissies Nederlandse vakantiegangers (2011): 15,4 Mt ~ 9% van nationale CO2 emissies* *Opmerking: De CO2 emissies van het toerisme zijn niet direct vergelijkbaar met de nationale CO2 emissies, omdat voor de berekening van de vakantie-emissies het nationaliteitsprincipe is toegepast. Dit betekent dat alle vakantie-emissies van een Nederlander ‘voor rekening’ van Nederland komen, ook als ze in het buitenland zijn geproduceerd. Bron: Peeters et al. 2012
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Probleem: CO2 emissies NL vakantiegangers nemen toe +20% in 6 cq. 9 jaar
De crisis helpt. Maar is dat een oplossing?
Bron: CVO (2002, 2005, 2008, 2009, 2010, 2011) en berekening CSTT/NRIT Research
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
12
Vergelijking andere sectoren (1)
Bronnen: CBS (2012), CVO (2002, 2005, 2008, 2009, 2010, 2011) en berekening CSTT/NRIT Research
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
13
Vergelijking andere sectoren (2) • Toerisme is bijna altijd ‚broeikasgasintensiever‘ dan andere sectoren: – Zwitserland: 4x het gemiddelde van de economie (GHG/bruto toegevoegde waarde) – Nederland: 3x (CO2/uitgaven) – ook bekend voor GB, Zweden
Bronnen: Perch-Nielsen et al. 2010, de Bruijn et al. 2012
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Oorzaken
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Hoofdoorzaak: Verandering reisgedrag toename verre reizen Vakanties per bestemming 2.8%
Intercontinentaal Europa
CO2 emissies per bestemming
5.3% 20%
Binnenland
Bron: CVO (2002, 2005, 2008, 2009, 2010, 2011) en berekening CSTT/NRIT Research
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
30%
Effect (1): Toename reisafstand & gebruik vliegtuig Tussen 2002 en 2011: • Toename gemiddelde retour reisafstand van meer dan 30%, van 1290 naar 1699 kilometer • Toename totale reisafstand van alle vakantiegangers van 46 miljoen naar 62 miljoen kilometer per jaar • Toename aandeel vakanties per vliegtuig van 12 naar 18% Bron: CBS (2012), CVO (2002, 2005, 2008, 2009, 2010, 2011) en berekening CSTT/NRIT Research
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
17
Effect (2): Aandeel vliegtuig aan NL vakantie-emissies neemt toe
42%
51%
Vliegtuig
Auto
53%
42%
Bron: CVO (2002, 2005, 2008, 2009, 2010, 2011) en berekening CSTT/NRIT Research
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
18
Factoren • Reisgedrag en/of aanbod, marketing, media, etc. bepalen bestemmingskeuze = afstand = vervoerskeuze = energie-/emissiehoeveelheid • Toekomstige groei CO2 emissies toerisme afhankelijk van: – toename toeristische navraag – toename aantal verre reizen (ook door aanbod!) – Vaker reizen
• Overkoepelend: Veranderingen in gedrag Economische groei ontwikkelingslanden Bron: de Bruijn et al. 2012, UNWTO-UNEP-WMO 2008
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Vooruitblik
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
1,8 miljard internationale reizen in 2030
Bron: UNWTO, 2011 Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Scenario wereldwijde toerisme CO2 emissies 2035 (business-as-usual; alleen met overnachting) 3500 3000 24%
Mt CO2
2500 2000
15%
1500 1000
23%
53%
Activities Accommodation Other transport Car transport Air transport
Hoge winst in energieefficiëntie luchtvaart inbegrepen
26%
500
43%
0 Year 2005
Year 2035 Bron: UNWTOUNEP-WMO 2008
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Scenario & klimaatdoel wereldwijd: Toerisme-emissies in conflict
A & B = total emissions of the global economy available when avoiding dangerous CC, starting emission reductions in 2015 (line A -3% p. year) or in 2025 (line B -6% p. year). C = tourism emissions under unrestricted BAU growth scenario (growth trend of just over 3% p. year) Bron: Scott et al. 2010, p. 397
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
23
Scenario & klimaatdoel NL 2050: Vakantie-emissies in conflict
Bron: CBS (2012), CVO (2002, 2005, 2008, 2009, 2010, 2011) en berekening CSTT/NRIT Research
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
24
Consequenties en kansen
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Consequenties ‘niets doen’ (BAU) • Nationale politiek: als uitgaande toerisme emissies zouden worden meegerekend dan haalt Nederland nooit haar klimaatdoeleinden • Sector politiek: emissiereductie aspiraties van organisaties zoals UNWTO, WTTC, etc, niet realistisch want teveel gebaseerd op tech-fix en kopen van emissierechten en derhalve onvoldoende • Gevolgen BAU: – – – –
‘Gevaarlijke’ klimaatverandering niet te voorkomen Grote natuur- en cultuurvernietiging Sterke toename ongelijkheid in de wereld Kapitaalvernietiging door versnellen life-cycle van bestemmingen Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
26
Waarom zouden tour operators in actie moeten komen? • Stijgende kosten, m.n. doordat brandstofprijzen en heffingen op CO2 emissies de afgelopen jaren exponentieel zijn gestegen (en zullen blijven stijgen) • Maatschappelijke druk op de toeristische industrie om te “vergroenen”, o.a. via (negatieve) aandacht media • Vragen van klanten naar groene (pakket)reizen • De wens om een groen(er) imago te verkrijgen en/of binnen de reisbranche koploper te zijn in het (overgaan tot) duurzaam ondernemen • Voortbestaan van de eigen business cq. sector, bv. m.b.t. het wegvallen van bestemmingen Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
SWOT carbon management TO’s, TA’s Strength • Actief ANVR duurzaamheids-/CSRbeleid (uniek in wereld) • Kennis dicht bij huis (CSTT, MilieuCentraal, CNG, etc.) • Tour operator koplopergroep start CARMATOP
• • • •
Opportunity Innovatiever portfolio Trein- en busreizen Op tijd met carbon management beginnen (nu) (Echte) ‘groene’ reizen aanbieden in Europa
• • • • • • • • • •
Weakness Toenemende afhankelijkheid van verre bestemmingen Negeren Europese bestemmingen Toenemende afhankelijkheid van vliegreizen Sterke prijsconcurrentie (low cost) Tegenstelling people & planet Threat Gevolgen klimaatverandering voor sommige bestemmingen Europees/wereldwijd luchtvaartbeleid (ETS/ICAO standaarden) Imago van ‘grootste vervuiler’ Sterk carbon-bewustzijn reiziger Gebrek aan kennis alternatieven
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Wat speelt wanneer? Stijgende energiekosten voor vervoerders en hospitality
Al begonnen
Druk/aandacht media
Al begonnen
Gevolgen klimaatverandering voor toeristische bestemmingen
Al begonnen en toenemend
Ingrijpen politiek
Begonnen voor airlines (ETS en tax in sommige landen); 2014 ICAO CO2 standaard
Vraag naar groene producten
Komt langzaam op gang
Carbon footprint tools van anderen
Groeit al sterk
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Hoe makkelijk/snel kun je veranderen? Toeristen
HOOG
Tour operators Airlines Busvervoerders Travel agents
Aanpassingscapaciteit
Hotels/resorts Attracties Bestemmingen Treinvervoerders LAAG
Bron: aangepast naar Simpson et al. (2008)
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Mitigatie door tour operators • ‘Low-carbon’ alternatieven aanbieden: – alternatieve bestemmingen (verkorten afstand) – (korte) vluchten vervangen (door andere vervoermiddelen) – energie-efficiënte (directe) vluchten aanbieden – energie-efficiënte accommodaties kiezen – reisduur verlengen (meer omzet per ton CO2) – high-energy activiteiten verminderen
• Maar eerst: inzicht in emissies nodig Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
31
Mitigatie door travel agencies • Gevarieerd portfolio; niet alleen vliegreizen • Als trein reële optie is ook aanbieden • Alternatieve (dichterbij) bestemmingen aanbevelen / promoten • Vluchten vervangen (door andere vervoermiddelen) • Energie-efficiënte vluchten en accommodaties aanbieden • Lange reisduur promoten • ‘Groene’ tour operators aanbevelen Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Mitigatie voorbeelden & tools
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
TUI Nederland
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
TUI NL duurzaam toerisme jaardoelen 2012/13 (selectie) • Het vergroten van het aanbod bus-/treinrondreizen • Het vergroten van het aantal groene accommodaties […] met als focus de bestverkopende 250 accommodaties • De aanschaf en invoer van een software applicatie door TUI airlines om meer inzicht te krijgen in brandstofverbruik • Het vergroten van het aandeel klanten dat in een groene accommodatie verblijft tot minimaal 12,5% • Het meehelpen opzetten van een plan voor de CO2labelling van vakanties in samenwerking met ANVR, NHTV, CNG en reisorganisaties (CARMATOP) Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Bewustzijn verhogen: Energielabel CheapTickets.nl
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
36
Bewustzijn verhogen: Deutsche Bahn & NS
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
37
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
38
Hogesnelheidstreinen: vervangen van vluchtverbindingen • • • • •
Madrid-Barcelona: nu bijna geheel trein Madrid-Sevilla: auto-aandeel 60% 34% London-Parijs: vluchten gehalveerd Amsterdam-Parijs Parijs-Lyon Afstand (miles)
% Rail
% Air
Tokyo-Nagoya
227
100%
0%
Tokyo-Osaka
343
86%
14%
Tokyo-Okayama
455
82%
18%
Tokyo-Hiroshima 555
56%
44%
Tokyo-Fukuoka
12%
88%
733
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Labels
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
atmosfair Airline Index • Efficiëntie-klassen airlines voor: – <800 km – 800-3800 km – >3800 km
• 125 airlines • Aparte ranking lowcost airlines • Download op: https://www.atmosfair. de/en/air-travelclimate/airline-index/
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
CSR rapportage
10 kernindicatoren, o.a. - CO2 emissies per gast per dag - % inkomsten op bestemming - klanttevredenheid
60 tour operators 8 travel agencies gecertificeerd (okt 2012)
Hoofdzakelijk Duitse TOs, maar ook:
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Carbon calculators
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
App (browser extension) voor de meest efficiënte vlucht (calasi.com)
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Calasi voorbeeld in Expedia.com Efficiency labels
Efficiency selectie slider
Emissie details per vlucht
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Carbon disclosure project • Voor beleggers is het van groot belang te weten wat klimaatverandering betekent voor de bedrijven waarin ze investeren. Het Carbon Disclosure Project (CDP) geeft ze daar inzicht in. • Het CDP bestaat uit een groep van 655 investeerders die 78 miljard dollar onder haar beheer heeft. Het CDP doet ieder jaar onderzoek naar de gevolgen van klimaatverandering bij ca. 3700 beursgenoteerde bedrijven (o.a. toerisme). • Onderdelen bij het opstellen van het CDP rapport: – – – – –
Carbonstrategie Doelstelling voor emissiereductie Risico’s en kansen Carbon accounting Carbon communicatie Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
CSTT projecten
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Carbon management door tour operators: Sawadee project • Portfolio CF berekend voor 2010 & 2011 • Gedetailleerd overzicht emissies per product per dag • Combineren CF met omzet/winst gegevens (eco-efficiency) om zo strategische productwijzigingen mogelijk te maken • Strategisch advies product management • Resultaten: – Carbon management is nu een strategische component binnen het operationele & product management – CO2 reductiedoel gezet – Eerste producten met slechte efficiëntie zijn uit het portfolio verwijderd – Aantal productwijzigingen hebben al tot een aanzienlijke reductie van emissies geleidt
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Potentieel Sawadee project • Hoog reductiepotentieel kleine wijzigingen: – tot 10% reductie CF/pax door wissel naar direct flights – tot 10% reductie CF/pax door veranderen stopover airport – tot 10% reductie CF/pax door vervanging inland flight door overland round-trip – tot 15% reductie CF/pax door vervanging korte vluchten door trein
• Conclusie: een eerste aanzienlijke reductie van tour operator emissies is mogelijk zonder een compromis qua portfolio te moeten aangaan, maar ‘echte’ low-carbon producten vragen om verdergaande stappen Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
49
2012 Responsible Tourism Award
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Verbreding Sawadee project: RAAK-mkb CARMATOP • CARMATOP – Carbon Management voor Tour Operators • RAAK-mkb project: subsidie Ministerie van OCW, uitgevoerd door Stichting Innovatie Alliantie • Looptijd: 2 jaar • Onderzoeksvraag:
Op welke manier kunnen diverse tour operators snel, eenduidig en eenvoudig de carbon footprints van losse reiselementen en totale reispakketten berekenen? Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
CARMATOP netwerk Consortium
mkb
NHTV
Askja Reizen Sawadee Reizen (mkb vertegenwoordiger) SNP Natuurreizen Terra Travel HZ lectoraat ICT Thika Travel
ANVR
Pharos Reizen Overige partners
Pin High Golf Travel
Climate Neutral Group (CNG)
Treinreiswinkel
Europees Centrum voor Eco en Agro Toerisme (ECEAT)
Avontuur.nu (Koning Aap/Shoestring/YourWay2GO) Fox Vakanties Labrys Reizen
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Projectstappen CARMATOP Inventariseren productportfolio’s tour operators. Categorisatie reiscomponenten + emissiefactoren
Vastleggen alle verzamelde gegevens en bepaalde emissiefactoren in een carbon calculator
Koppelen carbon calculator aan eigen backofficesysteem door drie tour operators Beproeven op comptabiliteit, juistheid, betrouwbaarheid: is overal een carbon footprint voor te bepalen? Carbon footprinting door alle TOs. Kunnen aanpassingen eenvoudig worden gemaakt door bepaalde componenten te vervangen? Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl Aanscherpen tool.
Verdere ontwikkeling CARMATOP • Kijken naar mogelijkheden voor nietmkb tour operators • Ontwikkelen carbon label voor pakketreizen • Instappen van verdere mkb tour operators – geïnteresseerden kunnen zich na afloop melden Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Nu bent U aan zet • Wat doet Uw bedrijf aan de genoemde problemen? • Wat lijken U haalbare en effectieve maatregelen? • Graag naam, bedrijfstak en maatregel noemen • Andere vragen / opmerkingen? Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl
Contact Eke Eijgelaar & Paul Peeters Centre for Sustainable Tourism & Transport NHTV Breda University of Applied Sciences
[email protected] /
[email protected] www.cstt.nl
Centre for Sustainable Tourism and Transport – www.cstt.nl