Toelichting bij PTA vmbo 2014 – 2015 op BLS Inleiding De Bernard Lievegoed School maakt onderdeel uit van het Bonnefanten College te Maastricht. Binnen de Bernard Lievegoed School worden zowel ivo-mavo, havo als vwo examens afgenomen.
Vmbo-onderwijs algemeen Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs, meestal afgekort tot vmbo, is een van de vier vormen van voortgezet onderwijs in Nederland. Het vmbo bestaat sinds 1999 en omvat de mavo en het vbo. In de Wet op het voortgezet onderwijs (art. 21) en de Wet voortgezet onderwijs BES (art. 44) is bepaald dat een school of scholengemeenschap die zowel mavo als vbo aanbiedt, in het maatschappelijk verkeer de aanduiding 'vmbo' mag hanteren. Het vmbo sluit, net als de havo en het vwo, aan op de basisschool, en duurt vier jaar (leeftijd: 12-16 jaar). Van alle scholieren in het voortgezet onderwijs in Nederland zit meer dan 60 procent op het vmbo. Daarbij zijn inbegrepen de leerlingen die leerweg ondersteunend onderwijs volgen. Verspreid over de leerjaren worden telkens onderdelen van het School Examen (SE) afgerond en de verzamelde resultaten worden vastgelegd in een examendossier. Aan het eind van de opleiding is er een landelijk Centraal Schriftelijk Examen (CE). De totale tijd, dus les-tijd plus zelfstandig werken in school plus het huiswerk, noemt ment wel de studielast. Gemiddeld werken leerlingen dan 40 weken van 40 klokuren per schooljaar.
Schema van de onderwijssoorten in Nederland.
Opbouw vmbo-onderwijs algemeen Het vmbo biedt vier leerwegen in het voortgezet onderwijs die toeleiden naar het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). De leerwegen binnen het vmbo verschillen vooral in de mate waarin de praktijk een plaats heeft in het onderwijs. Van meest praktisch naar meest theoretisch gerangschikt zijn de volgende leerwegen te onderscheiden: - Basisberoepsgerichte leerweg (vmbo-bb) - Kaderberoepsgerichte leerweg (vmbo-kb) - Gemengde leerweg (vmbo-gl) - Theoretische leerweg (vmbo-tl) Toelichting bij PTA Bernard Lievegoed School
ivo-mavo 2014 – 2015
1
De Bernard Lievegoed School biedt alleen de theoretische leerweg (vmbo-tl) aan. De theoretische leerweg is niet is niet gericht op een bepaalde beroepskeuze. Vandaar de benaming ‘theoretische leerweg’. De leerlingen doen examen in zes algemene vakken zoals diverse talen, geschiedenis, wiskunde enzovoorts.
Overzicht van de vakken en de vier sectoren in het vmbo-tl Het vmbo is onderverdeeld in sectoren. Zo zijn er vier verschillende sectoren, nl.: - 1. Economie - 2. Techniek - 3. Zorg en Welzijn - 4. Landbouw (de groene sector) Het onderwijs in de theoretische leerweg bestaat voor elke sector uit: een gemeenschappelijk deel, dat voor alle sectoren gelijk is, een sectordeel, dat kenmerkend is voor die sector, en een vrij deel, dat bestaat uit door de leerling te kiezen vakken en andere programma-onderdelen. Het gemeenschappelijk deel van de theoretische leerweg omvat: - Nederlandse taal, - Engelse taal, - maatschappijleer, - lichamelijke opvoeding, - ten minste een van de vakken behorende tot de beeldende vorming, muziek, dans of drama. Het sectordeel van de theoretische leerweg omvat wat betreft: - 1. de sector economie: economie en, ter keuze van de leerling, wiskunde, Franse taal, Duitse taal, - 2. de sector techniek: wiskunde en natuur- en scheikunde I (Nask1), - 3. de sector zorg en welzijn: biologie en, ter keuze van de leerling, wiskunde, maatschappijleer II, geschiedenis en staatsinrichting, of aardrijkskunde, met dien verstande dat de school mag bepalen welke van de laatste drie vakken wordt of worden aangeboden, - 4. de sector landbouw: wiskunde en, ter keuze van de leerling, biologie of natuur- en scheikunde I. Het vrije deel van de theoretische leerweg omvat: - door de leerling te kiezen vakken als hiervoor genoemd, - kan omvatten natuur- en scheikunde II (Nask2), vakken behorende tot de beeldende vorming, muziek, dans, drama en lichamelijke opvoeding, door de leerling te kiezen.
Voor vmbo-tl zijn de vakken: Sector Techniek:
Sector Zorg en welzijn: Sector Economie:
Sector Landbouw:
Bouwtechniek (timmeren, metselen, schilderen en meubelmaken), Elektrotechniek, Grafische techniek, Installatietechniek, Metaaltechniek, Transport en logistiek, Voertuigentechniek. Intrasectorale programma's: Bouwtechniek-breed, Techniekbreed, Instalektro, Metalektro. Uiterlijke verzorging, Verzorging. Intrasectorale programma's: Zorg en welzijn breed, Sport Dienstverlening en Veiligheid. Administratie, Consumptief horeca, Consumptief bakken, Economie, Handel en verkoop, Mode en commercie. Intrasectorale programma's: Consumptief-breed en Handel en administratie. Landbouw en natuurlijke omgeving Plantenteelt, Groene ruimte, Bloembinden en – schikken, Dierhouderij en –verzorging, Verwerking agrarische producten, Agrarische bedrijfseconomie, Agrarische techniek en Landbouw breed.
Toelichting bij PTA Bernard Lievegoed School
ivo-mavo 2014 – 2015
2
Opbouw van het vmbo-onderwijs
Individueel Voortgezet Onderwijs (IVO) op de Bernard Lievegoed School Het Bernard Lievegoed School is aangesloten bij de Vereniging IVO-scholen. De bij deze Vereniging aangesloten scholen hebben van het ministerie van O.C. & W. ontheffing van deelname aan het Centraal Schriftelijk Examen (beschikking VO/BOB-94019343). Onder auspiciën van de landelijke IVO vereniging wordt een ivo-mavodiploma uitgereikt aan die leerlingen die aan de geformuleerde eisen hebben voldaan. Een fundamenteel kenmerk van het IVO is het proevensysteem, waarbij de leerstof is vastgelegd in een aantal proeven. De inhoud is gebaseerd op de wettelijk voorgeschreven leerstof van basisvorming en eindtermen vmbo-tl.
Ontwikkelingen ivo-mavo in verband met aangescherpte exameneisen. Nu in het voortgezet onderwijs is besloten tot scherpere eisen rond de slaag/zakregeling en de referentieniveaus rond taal en rekenen, is in overleg met de Vereniging IVO-scholen besloten dat de IVOscholen geleidelijk voor alle vakken weer meedoen aan de reguliere examensystematiek van school- en centrale examens. Ook de rekentoets gaat voor deze scholen gelden. Eind 2009 heeft de IVO-vereniging een voorstel gedaan om gefaseerd naar het volledige eindexamen toe te groeien. Vanaf 2010 weten de nieuwe leerlingen dat zij in 2014 centraal examen moeten doen in Nederlands, Engels en wiskunde (kernvakken). Tot 2015/16 komen er jaarlijks enkele vakken bij. Vanaf het schooljaar 2016/2017 worden eindexamens (school- en centrale examens) afgenomen in alle vakken en kunnen de scholen de reguliere diploma’s uitreiken op basis van de geldende slaag-/zakregeling. Het proevenstelsel waarbij voor elk vak een voldoende moet zijn behaald is dan verleden tijd. De uitzondering op grond van artikel 25 en 29 van de wet op het voortgezet onderwijs (WVO) komt dan te vervallen.
Toelichting bij PTA Bernard Lievegoed School
ivo-mavo 2014 – 2015
3
Traject van gefaseerde invoering van het Centraal Examen vmbo-tl (overgang van ivo-mavo naar vmbo-tl) 2012 / 2013
2013 / 2014
2014 / 2015
2015 / 2016
2016 / 2017
klas 9
klas 9
klas 9
klas 9
klas 9
voorbereiding CE
voorbereiding CE
voorbereiding CE
voorbereiding CE
voorbereiding CE
1. Nederlands
1. Nederlands
1. Nederlands
1. Nederlands
1. Nederlands
2. Engels
2. Engels
2. Engels
2. Engels
2. Engels
3. wiskunde
3. wiskunde
3. wiskunde
3. wiskunde
3. wiskunde
4. rekenen
4.economie
4. economie
4. rekenen
4. rekenen
5. nask1
5. nask1
5 economie
5 economie
6. Frans
6 nask1
6 nask1
7. Duits
7 Frans
7 Frans
8. geschiedenis
8 Duits
8 Duits
9. aardrijkskunde
9 geschiedenis
9 geschiedenis
10 aardrijkskunde
10 aardrijkskunde
11 biologie
11 biologie
12 kunstvakken 2
12 kunstvakken 2
13 nask2
13 nask2
14 LO2
14 LO2
15 mij2
15 mij2
rekenen
rekenen
2012 / 2013
2013 / 2014
2014 / 2015
2015 / 2016
2016 / 2017
klas10
klas10
klas10
klas10
Centraal Examen in
Centraal Examen in
Centraal Examen in Centraal Examen in
klas10 Centraal Examen in
1. Nederlands
1. Nederlands
1. Nederlands
1. Nederlands
1. Nederlands
2. Engels
2. Engels
2. Engels
2. Engels
2. Engels
3. wiskunde
3. wiskunde
3. wiskunde
3. wiskunde
4. economie
4. economie
4 economie
rekentoets (telt nog
5. nask1
5 nask1
5 nask1
niet mee in uitslag)
rekentoets (telt
6 Frans
6 Frans
nog niet mee in
7 Duits
7 Duits
uitslag)
8 geschiedenis
8 geschiedenis
9 aardrijkskunde
9 aardrijkskunde
10 rekentoets
10 biologie
(telt mee in uitslag)
11 kunstvakken 2 12 nask2 13 LO2 14 mij2 15 rekentoets
Vakkenpakket keuze ivo-mavo, havo en vwo Half april, in het derde leerjaar, worden de leerlingen van klas 9 ingedeeld op ivo-mavo en havo/vwo niveau. De leerlingen die van ivo-mavo niveau kiezen tevens een sector met bijbehorend vakkenpakket.
Formulier sector/profielkeuze Het profielkeuze formulier voor de vmbo sectoren wordt hieronder weergegeven.
Rapport en PTA-cijferlijst De leerlingen die een PTA volgen ontvangen naast het ‘gewone’ rapport ook een PTA-cijferlijst. Op de PTAcijferlijst staan de cijfers vermeld die voor de PTA-onderdelen zijn behaald. Toelichting bij PTA Bernard Lievegoed School
ivo-mavo 2014 – 2015
4
Keuzeformulier voor het vakketpakket in klas 10 ivo-mavo inleveren uiterlijk . . . . . . . . . . bij decaan, Barbara Janssen Naam leerling Klas Datum * Het gemeenschappelijke deel is voor iedereen verplicht
GEMEENSCHAPPELIJK DEEL
1
verplicht vak Ned
beoordeling cijfer
2
En
cijfer
rekenen
cijfer
KV2 (dr/hv) ma-1
cijfer
lo
v/o
KV1 (kunstvak 1)
v/o
3
sector techniek SECTOR 4 DEEL
5
* Kies uit het sectordeel twee vakken. * Kies uit het vrije deel twee (drie) vakken
cijfer
sector Z&W
wis
sector Econ
4 bio
nask 1
sector Landb
4 econ
4 wis
wis
O
Frans
O
5 gesch
O
5 Duits
O
aardr
O
wis
O
nask 1 5 bio
O O
VRIJE
6
nask 2
O
wis
O
wis
O
nask 2
O
DEEL
en
bio òf
O
6 Frans
O
6 Frans
O
6 nask 1 òf
O
7
econ
O
en Duits
O
en Duits
O
en aardr
O
Frans
O
7 gesch
O
7 gesch
O
7 bio òf
O
evt. Duits 8
O
aardr
O
aardr
O
Toelichting bij PTA Bernard Lievegoed School
ivo-mavo 2014 – 2015
econ
O
Frans
O
Duits
O
5
Ivo-mavo op de Bernard Lievegoed School Het eindexamen Het examen is onderverdeeld in een deel dat tijdens de schooltijd wordt afgelegd, het zogenaamde Schoolexamen (SE) en het examen dat landelijk in de maand mei wordt afgelegd, het zogenaamde Centraal schriftelijke Examen (CE).
Schoolexamen (SE) Het Schoolexamen, vastgelegd in het programma van toetsing en afsluiting (PTA), wordt over de gehele bovenbouw afgenomen. Scholen stellen zelf het schoolexamen op. De examendata voor het schoolexamen zijn niet landelijk vastgesteld. De leerling bouwt voor ieder vak geleidelijk zijn eindcijfer SE op. Ieder cijfer dat meetelt in dit eindcijfer, noemt men een schoolexamencijfer. Bij vakken die geen Centraal Examen kennen is het schoolexamencijfer direct het eindcijfer (diplomacijfer). In het schoolexamencijfer tellen schriftelijke toetsen, praktische opdrachten (meestal werkstukken) en handelingsdelen (verplichte opdrachten) mee, als deze als zodanig in het PTA (Programma van Toetsing en Afsluiting) staan vermeld. Voor vakken die een Centraal Examen hebben wordt de formule (SE + CE) / 2 gebruikt om het eindcijfer te berekenen. Voor handelingsdelen wordt in het algemeen geen cijfer gegeven, maar een beoordeling in O(nvoldoende), V(oldoende) of G(oed). De handelingsdelen moeten allemaal voldoende zijn afgerond vóór het Schriftelijk Examen, anders volgt uitsluiting voor dat examen.
Centraal Schriftelijke Examen (CE) Het CE wordt landelijk afgenomen in 3 tijdvakken. • Het eerste tijdvak is in de tweede helft van mei. Hierin worden alle examens schriftelijke afgenomen. • Het tweede tijdvak is in de tweede helft van juni. Dit tijdvak is bedoeld voor herkansingen of voorvakken die door overmacht tijdens het eerste tijdvak gemist zijn. • Het derde tijdvak vindt plaats in de tweede helft van augustus. Hierin worden de examens uitsluitend door de staatsexamencommissie afgenomen. Het derde tijdvak is, net als het tweede, voor kandidaten die het examen nog niet hebben kunnen voltooien, of nog een herkansing te goed hebben.
Landelijk Aktie Komitee Scholieren Het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) is een Nederlandse scholierenorganisatie die op 1984 werd opgericht in Amsterdam door een aantal scholieren om de rechtspositie van scholieren te verbeteren. De vereniging houdt zich bezig met belangenbehartiging, en geeft sinds eind jaren 80 van de twintigste eeuw ook cursussen en trainingen aan leerlingen, bijvoorbeeld aan hen die in een medezeggenschapsraad (MR) of leerlingenraad zitten. De meeste bekendheid krijgt het LAKS tijdens de examens vanwege een eindexamenklachtenlijn. Op deze manier heeft de vereniging in de loop der tijd een positie verworven als officiële gesprekspartner voor de overheid en andere partijen in het onderwijsveld. Scholieren die eindexamen doen, kunnen hier melding maken van organisatorische en inhoudelijke klachten.
De PTA’s voor alle vakken In het PTA boekje staan de complete PTA’s voor klas 9 en 10. Zij beschrijven de lesstof die vereist is voor het betreffende vak en het moment waarop de stof getoetst wordt. Voor vragen over het PTA van een bepaald vak kunnen leerlingen en ouders terecht bij de betreffende leraar. Elk jaar, per 1 oktober, worden de nieuwe PTA’s van kracht. De uitgave van het PTA gaat samen met de uitgave van het examenreglement. Op de volgende website van de inspectie vind je antwoorden op veel gestelde vragen. http://www.onderwijsinspectie.nl/actueel/vraagantwoord en http://www.examen.nl/index.html?url=http%3A%2F/php.examen.nl/examendoc/index.php%3Fdocument%3D 1003&h=5000&mw=0 Docenten en schoolleiding wensen je veel succes! Namens de examencommissie, Antoon van Hooft, Examensecretaris Toelichting bij PTA Bernard Lievegoed School
ivo-mavo 2014 – 2015
6
