Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009-2012
stadsdeel aanpak
wijkgericht werken in Apeldoorn Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
1
2
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009-2012
stadsdeel aanpak
wijkgericht werken in Apeldoorn Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
3
Inhoud
Vooraf 1 Totstandkoming toekomstagenda
5 6
2 Sterke kanten van Zuidwest: gezellig, groen en goed gelegen
7
3 Agendapunten voor de toekomst voor geheel Zuidwest 3.1 Een schonere wijk 3.2 Parkeren en verkeer 3.3 Prettiger samenleven 3.4 Beter leven met jeugd en jongeren 3.5 Een veiliger stadsdeel 3.6 Goede communicatie: een voorwaarde
9 9 10 11 13 16 17
4 Thema’s voor de buurten en voor Ugchelen 4.1 Brummelhof 4.2 Staatsliedenkwartier 4.3 Vogelkwartier 4.4 Componistenkwartier en Rivierenkwartier 4.5 Heeze/Winkewijert/Westenenk/Bouwhof Noord 4.6 Ugchelen/Bouwhof Zuid
18 18 21 23 25 27 29
ijlage 1 Overzicht materiaal en bijeenkomsten B waarop de toekomstagenda is gebaseerd 32 Bijlage 2 Uitkomsten volksraadpleging Zuid 33 Bijlage 3 Uitkomsten volksraadpleging Ugchelen 36 Bijlage 4 Overzicht prioriteiten per buurt 39 Bijlage 5 Door bewoners genoemde specifieke verbeterpunten verkeer en parkeren 42
4
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Vooraf Wat vinden bewoners van hun buurten? Hoe gaat het in de wijk? Wat gaat goed en wat kan beter? Wat moet centraal staan in het aanbod van de gemeente en instanties? Wat zijn prioriteiten voor de komende jaren? Over die vragen gaat het in de toekomstagenda voor Stadsdeel Zuidwest (Zuid en Ugchelen). In deze toekomstagenda vindt u: • meer over de totstandkoming van de toekomstagenda • de sterke kanten van Zuidwest • verbeterpunten voor Zuidwest • verbeterpunten voor buurten en Ugchelen • bijlagen met gedetailleerde informatie (cijfers) over volksraadplegingen Handig om te weten: naast overeenkomsten zijn er ook grote verschillen tussen Zuid en Ugchelen. In deze toekomstagenda doen we zoveel mogelijk recht aan deze verschillen. Daarom maken we onderscheid tussen: stadsdeelbrede onderwerpen (voor geheel Zuidwest), Zuid (alle buurten in het stadsdeel, zonder Ugchelen) en buurten (alle afzonderlijke buurten, ínclusief Ugchelen). U vindt in deze toekomstagenda ook citaten van bewoners, cursief gedrukt.
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
5
1
Totstandkoming toekomstagenda
Om te achterhalen wat bewoners vinden van Zuidwest, hebben we gekozen voor de volgende werkwijze: • het stadsdeelplatform (voor deze gelegenheid uitgebreid) heeft een aantal discussiethema’s geselecteerd: verkeer, voorzieningen en participatie, en jongeren en opvoeding • de thema’s zijn in themagroepen met bewoners (en soms met professionals) besproken en uitgewerkt • in alle buurten en in Ugchelen zijn zogenoemde focusgroepen samengesteld om over Zuidwest te praten. We wilden graag bewoners aan het woord laten die niet zijn vertegenwoordigd in bewonersorganisaties. Dit is maar ten dele gelukt doordat werving lastig bleek (geen zin, geen tijd…). Ook blijkt ‘de toekomstagenda’ voor veel mensen nog een abstract begrip. Uiteindelijk spraken 56 bewoners uit Ugchelen en 75 bewoners uit Zuid over hun buurt en wijk. Deelnemers waardeerden de bijeenkomsten zeer: na een aantal focusgroep klonk spontaan applaus • naast de themagroepen en focusgroepen kregen we ook informatie via aanvullende interviews met tieners, jongeren en allochtone vrouwen en allochtone ouderen. Ook zijn we de straat op gegaan. Zo bereikten we nog eens 75 bewoners van Zuidwest • bewoners van Zuidwest konden per mail of post hun verbeterpunten onder de aandacht brengen; acht mensen maakten hier gebruik van • op basis van alle voorgesprekken, zijn vragen/stellingen gemaakt voor volksraadplegingen in Zuid en Ugchelen; in totaal deden hieraan ongeveer 181 bewoners mee. Sommige mensen hadden hun mening ook al laten horen in een focusgroep.(Voor de gedetailleerde uitkomsten per volksraadpleging, zie bijlagen 2-5) • vrijwel alle informatie - met uitzondering van klachten of specifieke, individuele zaken - is door de projectleiding in kaart gebracht, geanalyseerd, besproken in het stadsdeelplatform en daarna in de toekomstagenda verwerkt
6
Interactieve aanpak
De toekomstagenda is in hoge mate interactief tot stand gekomen. Onze aanpak was erop gericht om in korte tijd zoveel mogelijk bewoners aan het woord te laten en mensen met elkaar te laten spreken over relevante agendapunten. Zo zijn heel wat ervaringen uitgewisseld en kwamen mensen tot nieuwe inzichten. De volksraadplegingen zorgden voor een goede check van prioriteiten. Al met al zijn de punten in deze toekomstagenda dus breed ‘gewogen’ en worden gedragen door bewoners.
Focus op verzamelen agendapunten
Onze focus lag op het in kaart brengen van agendapunten voor Zuidwest en minder op het uitwerken van oplossingen. In deze toekomstagenda zijn daarvoor wel enkele suggesties van bewoners te vinden, maar de echte uitwerking van agendapunten in concrete acties volgt in het stadsdeelplan. Dan wegen we de punten ook op haalbaarheid. Bij zaken die in Zuidwest beter kunnen, moeten we in elk geval gebruik maken van de sterke kanten van het stadsdeel, zo gaven ook bewoners aan in de diverse gespreksrondes. Veel bewoners gaven aan meer betrokken te willen worden bij de ontwikkelingen in Zuidwest. Daar zullen we graag gebruik van maken; de uitwerking van de agendapunten biedt hiervoor een mooie kans.
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
2
Sterke kanten van Zuidwest: gezellig, groen en goed gelegen
Gezellig, groen en goed gelegen. Dat vat de sterke punten van Zuidwest bondig samen. Tijdens alle bijeenkomsten voor de toekomstagenda vroegen we bewoners naar de pluspunten van Zuidwest en tijdens de volksraadplegingen konden mensen stemmen om antwoord te geven op de vraag: op welke punten van Zuidwest ben je trots? Het antwoord is dus: gezellig, groen en goed gelegen. • Gezellig: in Zuid en Ugchelen benadrukten bewoners dat mensen gezellig, saamhorig en direct zijn, en betrokken bij hun buurt. “Het is een volksbuurt. Mensen zijn heel direct, men beschermt elkaar, iedereen wordt geaccepteerd. En dat noemen ze een achterstandsbuurt!” (over het Vogelkwartier)
Positief over leven in Zuidwest
Bewoners zijn in het algemeen heel positief over het wonen en leven in Zuid en Ugchelen. Gevraagd naar positieve punten over hun buurt of wijk, kwam er een stroom aan informatie op gang. Dat relativeert het meer negatieve beeld uit de stadsdeelmonitor van een aantal buurten in Zuid dus enigszins.
• Groen: Bewoners van Ugchelen wonen dichtbij de natuur, bij de Veluwe. In Zuid noemen bewoners vooral het vele groen in de wijk, zoals het Zuiderpark en het Westenenkerpark. “Groen is de trots van bewoners, maar wordt permanent bedreigd.” • Goed gelegen: Zuid ligt dichtbij het centrum, bij (snel)wegen, het spoor en winkels. In Ugchelen roemen bewoners vooral de nabijheid van de natuur, daarna volgen: dichtbij de stad en de snelweg. Ugchelen kan van twee walletjes eten: rust en groen én dichtbij stad en snelweg. “We liggen zeer centraal in Nederland. We zitten dichtbij de A1, de A50 en de grote stad Apeldoorn.” (over Ugchelen)
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
7
Sociaal kapitaal
In Zuidwest zijn actieve buurthuizen en sportverenigingen die zorgen voor interactie met de wijk. Ouderenvoorziening Avondzon in Zuid is bijvoorbeeld volop in verbinding met buurtbewoners. Andere voorbeelden: er wordt intercultureel gekookt in de wijk en bewoners onderhouden zelf speelvoorzieningen. In Ugchelen weet de Dorpsraad tientallen bewoners voor de toekomstagenda op de been te krijgen. Kortom: er bestaan in heel Zuidwest allerlei vormen van sociaal kapitaal waar veel wijken in Nederland jaloers op kunnen zijn.
Doeners
In Zuidwest wonen veel ‘doeners’ die graag iets betekenen voor hun medemensen. Het devies lijkt ‘Niet zeuren, maar aanpakken’. Van rolstoeldansen tot kinderzomerkampen: er wordt van alles georganiseerd. Ook de jeugd zet zich in, zoals bijvoorbeeld bij de aanleg, het onderhoud en later de verplaatsing van de fietscrossbaan.
Saamhorigheid
Wat opviel tijdens de bijeenkomsten: er heerst grote saamhorigheid in Zuid en Ugchelen. Wel bleek tijdens de groepsgesprekken met allochtone bewoners, dat zij graag méér betrokken willen zijn bij hun buurtbewoners. “Wij vinden zelf het multiculturele heel erg leuk aan deze buurt. Echt geweldig. Mijn kinderen zitten op een multiculturele school. Dan leer je van de andere kant: eetgewoontes, geloofsgebeuren en dat soort dingen. Heel simpel; als wij ‘s avonds aan tafel zitten te eten, dan wordt er gevraagd: ‘Mam, wat voor vlees is dat? Want als het varkensvlees is, dan mogen de Turkse kindjes dat niet eten.’ Dat vind ik wel heel leuk. Mijn jongste van negen is daar op zijn manier best wel mee bezig. Hij hoort dat dan op school en in de buurt. Het is leuk om te zien dat de kinderen dat ook leuk vinden.” 8
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
3
Agendapunten voor de toekomst voor geheel Zuidwest
Tijdens de volksraadpleging in Zuid werden de volgende verbeterpunten het meeste gekozen: • een schonere wijk • parkeren en verkeer • prettiger samenleven • beter leven met jeugd en jongeren • een veiligere wijk Tijdens de volkraadpleging in Ugchelen* werden de volgende verbeterpunten het meeste gekozen: • verkeer en parkeren • jeugd en jongeren * naast specifieke dorpszaken
in de winkelcentra. Mensen zetten hun (grof)vuil ook zomaar ergens aan de weg. Agendapunt
Oplossingsrichting
Suggesties voor aanpak
aanpak hondenpoep
strakker handhaven
meer toezicht hondeneigenaren meer aanspreken meer bekeuren
aanpak hondenpoep
goed gedrag van hondeneigenaren stimuleren
plaatsing zakjesautomaten
In Zuid en Ugchelen gaven bewoners aan dat zij graag willen dat ‘instanties’ beter communiceren over activiteiten. Het is een basisvoorwaarde voor het verbeteren van de buurten (zie ook verderop, 3.6).
3.1 Een schonere wijk
Juist omdat bewoners van Zuidwest trots zijn op het groen in hun wijk, roept vervuiling heel wat ergernis op. Hondenpoep is irritatie nummer één in vrijwel alle buurten. Vooral de overlast van hondenpoep op speelplaatsen en in parken werd vaak genoemd. Oplossingen zoals ‘betere informatie over hondenuitlaatplaatsen’, ‘zakjesautomaten’ en ‘meer en betere uitlaatplaatsen’ leggen het met afstand af tegen het ‘aanspreken van de baasjes’ en ‘het uitdelen van bekeuringen’.
betere informatie over hondenuitlaatplaatsen en spelregels
hondenuitlaatplaatsen aantrekkelijker maken, onder meer door beter onderhoud aanpak illegaal vuilstorten
meer controle en optreden
meer toezicht en handhaven bij ‘bekende’ stortplaatsen zoals containers in de winkelgebieden
beter onderhoud gemeentegroen
meer inzet voor onderhoud samen met bewoners knelpunten doornemen in het stadsdeel en zonodig het onderhoudsniveau verhogen of differentiëren (zie ook ‘prettiger samenleven’: 3.3)
Een goede tweede op het wensenlijstje voor een schonere wijk: beter onderhoud van gemeentegroen. Niet in elke bijeenkomst kwam dit punt overigens even prominent naar voren. Verder vindt een aantal bewoners dat de nadelige gevolgen van DIFTAR aangepakt moeten worden. DIFTAR leidt vooral in het weekend tot illegale vuilplaatsing bij onder meer vuilcontainers Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
9
3.2 Parkeren en verkeer
Bewoners storen zich aan verkeersonveiligheid en het tekort aan parkeerplaatsen. Verkeer Door het stadsdeel loopt een aantal belangrijke en relatief drukke doorgaande wegen. Bewoners maakten veel opmerkingen over onveilige oversteekplaatsen, gevaarlijke kruisingen en te hard rijden. De wensen: (beveiligde) oversteekplaatsen en fietsvoorzieningen, verkeersremmende voorzieningen (wegversmallingen) en de aanleg van groenstroken en drempels. Veelgehoorde kritiek op de 30 kilometerzones is dat deze onvoldoende herkenbaar zijn als je het gebied inkomt. Eenmaal in zo’n 30 kilometerzone volgt bovendien geen enkele herinnering. Extra borden of ‘30 km’ op het asfalt kunnen helpen. Veel bewoners willen meer controles en bekeuringen, ook al moest een aantal bezoekers aan de focusgroepen toegeven zelf ook wel eens te hard te rijden… Via e-mail en tijdens de themagroep verkeer zijn een aantal ongewenste situaties ingebracht. Alle opmerkingen over ongewenste verkeerssituaties staan in bijlage 5. Bewoners zijn zich er terdege van bewust dat ingrijpen op de ene plek gevolgen heeft voor de straat of buurt ernaast. Alle verkeersvoorstellen in onderlinge samenhang bekijken is dan ook nodig. Daarbij moeten we ook gegevens over (bijna) ongelukken meenemen, zodat we prioriteiten kunnen stellen in te nemen maatregelen. Een aantal bewoners zal zeker bereid zijn om mee te denken bij de verdere uitwerking van dit agendapunt.
10
Er zijn veel opmerkingen over de bus gemaakt. De meningen of de nieuwe route een verbetering of verslechtering is t.o.v. het oude traject verschilt per buurt. Het lijkt de moeite waard om het traject nader te bekijken. Opmerkingen werden ook gemaakt over de aankleding van het nieuwe traject: ontbreken van bushokjes en dienstregelingen. Parkeren Het parkeerprobleem is in sommige delen van het stadsdeel Zuidwest groot. Naast ergernis over verkeerd geparkeerde auto’s en de gevolgen daarvan voor de veiligheid en bereikbaarheid, is er ook een tekort aan parkeerplaatsen. In enkele gevallen komt dit door de aanwezigheid van specifieke voorzieningen die veel bezoekers trekken, zoals een ziekenhuis, een winkelcentrum, een school of een kerkgebouw waar op bepaalde tijdstippen topdrukte heerst. Doorgaans gaat het echter over een regulier parkeertekort. Bewoners hebben verschillende oplossingen voor het parkeerprobleem aangedragen, zoals ‘ingestoken parkeren’ in plaats van ‘langs parkeren’. Sommige bewoners vinden dat er wel wat ‘snippergroen’ benut kan worden voor parkeren, maar dat roept bij anderen juist weerstand op. Verhoging van de parkeernorm bij nieuwbouw heeft veel steun bij bewoners. Ook voor ‘parkeren’ geldt dat er geen standaardoplossing bestaat voor alle overlast. Door nauwkeurig per situatie in buurten de (on)mogelijkheden in beeld te brengen, kunnen we het aantal parkeerplaatsen wellicht uitbreiden. De situatie rond scholen en andere voorzieningen (zoals bij het Gelre Ziekenhuis in Ugchelen) vraagt om een strakker handhavingsbeleid, daar zijn de bewoners in Zuidwest het over eens.
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Agendapunt
Oplossingsrichting
Suggestie voor aanpak
aanpak onveilige verkeerssituaties
strakker handhavingsbeleid
meer controles (op verschillende tijdstippen) meer bekeuringen
fysieke maatregelen, zoals aanleg van oversteekplaatsen, verkeersremmers, et cetera
aanpak van verkeersonveilige situaties aan de hand van een plan en planning voor het gehele stadsdeel. Hierbij wordt gebruik gemaakt van statistische gegevens en informatie van buurtbewoners
aanpak te hard rijden in 30 kmgebieden
betere markering van 30 km-gebieden
plaatsen herhalingsborden 30 km, of de zone op andere manieren onder de aandacht brengen
uitbreiding parkeerplaatsen
ingestoken parkeren mogelijk snippergroen benutten
organiseren van parkeerschouw: samen met bewoners en professionals de buurten in om per situatie te bekijken wat de (on)mogelijkheden zijn
hogere parkeernorm bij nieuwbouw
bijstellen parkeernorm
strakker handhavingsbeleid op aangegeven plekken
meer controles (op verschillende tijdstippen)
evaluatie busroute op voor- en nadelen nieuwe traject
verrichten van een klanttevredenheidsonderzoek
aanpak fout parkeren busroute en aankleding ervan
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
meer bekeuringen
plaatsing van wachthokjes en aanbrengen dienstregelingen
3.3 Prettiger samenleven
Ondanks het feit dat de saamhorigheid in Zuidwest groot is, vinden veel bewoners dat het nog beter kan. Zij noemen het thema ‘prettiger samen leven’ als het op één na belangrijkste verbeterthema in de wijk. Binnen dit thema scoren drie punten het hoogst: • meer ontmoetingsactiviteiten, zoals straatfeesten (26 procent van de stemmen) • bewoners betrekken bij uitvoerende activiteiten (zoals inrichting en onderhoud van parken, bermen en speelterreinen) (25 procent) • bewoners meer betrekken bij toekomstige ontwikkelingen in Zuid (21 procent) Opvallend: in Ugchelen werden het verenigingsleven en het actief samen organiseren slechts door 10 procent als ‘ijzersterk’ beoordeeld. Het kan zijn dat gezamenlijke activiteiten in Ugchelen zo vanzelfsprekend zijn, dat dit punt relatief laag scoort. Ter illustratie: een aantal verenigingen heeft een wachtlijst en voor zaken als nieuwbouw van het dorpshuis en realisatie van een dorpsplein (als onderdeel van het Centrumplan) bestaat grote steun. De behoefte aan meer inspraak en meer betrokkenheid komen we vooral tegen in buurten waar veel aan de hand is, zoals in het Vogelkwartier en het Componistenkwartier (onzekerheid over de voortgang van de vernieuwing van de buurt) en de Metaalbuurt (inrichting van de buurt). Verder willen bewoners meer betrokken zijn bij de inrichting van parken, bermen en speelterreinen. Tijdens de focusgroepen zijn we een aantal bewoners tegengekomen dat zelf de handen uit de mouwen steekt of aangeeft dat te willen doen. Deze activiteiten sluiten goed aan bij enkele van de sterke punten van het stadsdeel, namelijk: groen, gezellig en doen.
11
Bewoners van allochtone afkomst
Bewoners van allochtone afkomst lopen tegen dezelfde zaken aan als bewoners van autochtone afkomst. Ook zij hebben last van hondenpoep, van auto’s die te hard door de buurt scheuren, van overlast van hangjongeren en van gebrek aan parkeerplaatsen. Daarnaast geven bewoners van allochtone afkomst een aantal specifieke problemen aan: • ondoorzichtigheid van instellingen (veranderingen van naam, locatie en werkwijze). Vooral ouderen hebben hier last van en taalproblemen spelen hierbij een belangrijke rol. Nu de eerste generatie allochtonen ouder wordt en meer zorg nodig heeft, wordt dit probleem steeds pregnanter • het aanbod vanuit instellingen is vaak onvoldoende toegesneden op de vraag van allochtonen. Enkele voorbeelden: • voor autochtone ouderen bestaan veel activiteiten, maar allochtone ouderen willen/verlangen niet zozeer activiteiten als wel een ontmoetingsplek • allochtone vrouwen willen graag met hun kinderen zwemmen, maar zonder de aanwezigheid van mannen • fitnessen – ook veel allochtone vrouwen willen afslanken – willen zij doen zonder mannen erbij • Nederlandse taalles wordt nauwelijks gegeven buiten werktijden, terwijl daar wel vraag naar is bij 30+-mannen Allochtonen zien graag dat er nieuw aanbod komt, dat in samenspraak met hen wordt ontwikkeld. 12
Agendapunt
Oplossingsrichting
Suggestie voor aanpak
meer ontmoetingsactiviteiten en straatfeesten
stimuleringsbeleid voor ontmoeting en feesten, met name ook in de nieuwbouwdelen
• leren van bestaande activiteiten • aansluiten bij activiteiten op speelterreinen, straatspeeldag, nationale burendag en Zuiderparkfestival • stimuleringsfonds hiervoor inzetten (premie op actie) • specifieke aandacht voor ‘ínsluiting’ van allochtone bewoners
meer betrokkenheid van bewoners bij toekomstige ontwikkelingen
in beginstadium van elke planontwikkeling nadrukkelijk ruimte benoemen voor bewonersinbreng
per plan met bewoners afspraken maken over de mate waarin en de wijze waarop de bewonersinbreng vorm krijgt
verhogen bewonersbetrokkenheid bij inrichting/onderhoud bermen, parken en speelterreinen
realiseren mogelijkheden voor een grotere bewonersinbreng
• per situatie afspraken met bewoners maken • beschikbaar stellen van plant- en zaaigoed: schoppen, vegers harken en ander onderhoudsmateriaal • zo nodig begeleiding vanuit beheerbedrijf • beloning van goede initiatieven
ouderen van allochtone afkomst hebben onvoldoende zicht op het zorgsysteem
woonzorgcentra in woonservicegebieden
meer bekendheid aan geven
‘nieuwe’ doelgroepen vragen nieuw activiteitenaanbod vanuit instellingen
inventariseren gewenste aanbod, en aanbod ontwerpen samen met doelgroepen
• inventarisatie wensen bij doelgroepen • benaderen instanties voor ontwikkeling nieuw aanbod
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
3.4 Beter leven met jeugd en jongeren
straat. Zij geven aan dat zij bij ruzies niet weten wat ze moeten doen. Het is onduidelijk hoe breed dit probleem in Zuid speelt, en of het vooral in bepaalde buurten speelt. Het is goed om dit uit te zoeken. (Anti)Pesttrainingen en kanjertrainingen kunnen kinderen mogelijk helpen.
“De jeugd wil wel, maar ze hebben soms een steuntje in de rug nodig.”
Overlast Overlast is er op een aantal plekken, zoals bij de Bult in het speellandschap in het Zuiderpark (Een aantal andere plekken komt terug bij de afzonderlijke buurten). Voordat zij de stad ingaan, drinken jongeren hier in en gooien flessen kapot. Bewoners merkten op dat bellen naar de politie zinvol is: de politie treedt op en dit houdt de overlastproblemen beheersbaar. Vaak is het effect echter maar tijdelijk. Her en der ontwikkelen zich wel eens kleine ‘overlastgroepen’ die andere jongeren meeslepen. Jongeren zelf vinden het optreden van de wijkagenten prima, maar vinden andere agenten vaak te streng. Zij bekeuren te snel.
Er is veel over jongeren gesproken, zowel in de focusgroepen als in een themagroep met volwassenen over ‘jongeren en opvoeding’. Daarnaast hebben we ook mét jongeren, tieners en kinderen gesproken.
In de themagroep waarin ouderen uit de buurt praatten over jongeren, leefde een vrij positief beeld. ‘Er is wel eens wat’, maar in het algemeen waren mensen positief gestemd. De skatebaan in het Zuiderpark wordt gezien als één van de succesnummers van Zuid. De verschillende groepen jongeren mengen hier goed. Het is een open plek, waar met elkaar kletsende ouderen (onbedoeld) een positieve sociale controle uitoefenen op de jongeren. Saamhorigheid behouden Elders signaleren bewoners dat de spanningen tussen autochtone en allochtone jongeren toenemen. Groepen klitten meer dan voorheen samen. De vanouds aanwezige saamhorigheid van de jeugd in Zuid moet niet verloren gaan, zo waarschuwden bewoners. Jongeren zelf vinden dit geen issue. Zij maken naar eigen zeggen geen onderscheid naar afkomst. Jongeren zelf vinden de sfeer op straat in Zuid goed. Allerlei voorzieningen zijn op loop- of fietsafstand aanwezig. Waar maken jongeren in Zuid grif gebruik van? Een opsomming: sportclubs, buurthuis Maasstraat (Twilight), speeltuin de Zoemer, Blitz in buurthuis ‘t Vogelnest, speeltuintje en voetbalveld op Het Vogelplein, schoolpleinen van onder meer de Koningin Emma, de Lugtmeijer en De Fakkel en speelplek Pelikaanlaan. Velen gaan ook naar De Maten, waar zij Don Bosco aantrekkelijk vinden. Opvallend: kinderen tot tien jaar (vooral de zeven- en achtjarigen) klaagden over ruzies op straat. Zij voelen zich blijkbaar lang niet altijd veilig op Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Ouderbetrokkenheid Over de betrokkenheid van de ouders bij hun kinderen bestaat bij de oudere Zuiderlingen een gemêleerd beeld. Vanuit de scholen was er de opmerking dat de tweede generatie allochtone ouders goed te betrekken is bij activiteiten op de basisschool. In de hogere groepen verandert dit echter en worden ouderavonden slechter bezocht. Veel bewoners hebben het gevoel dat de opvoedingsondersteuning en hulp aan ‘eenzame’ gezinnen beter kan. Elementen die daarbij een rol spelen: een cultuurkloof, gebrek aan (sociale) vaardigheden, onmacht, armoede, analfabetisme, eenzaamheid. De omvang van dit probleem is moeilijk in te schatten en oplossingen zijn niet één, twee, drie voorhanden. Sport: betaalbaarheid & betrokkenheid Vertegenwoordigers van sportverenigingen merkten op dat sommige ouders - allochtoon én autochtoon - de neiging hebben de verantwoordelijkheid voor hun kinderen geheel uit te besteden aan de vereniging, voor de tijdsduur dat 13
de kinderen daar aanwezig zijn. Ouders zijn ook moeilijk als vrijwilliger bij de vereniging te betrekken. Dit raakt het functioneren van sportclubs in het hart: bezetting van de kantine, coaches, trainers, chauffeurs, organiseren van feesten, het komt allemaal in gevaar. Sportclubs signaleren ook dat jongeren afhaken als zij veertien jaar zijn. Jongeren vinden bijbaantjes dan belangrijker dan sporten. Hoe kunnen wij de jeugd betrokken hóuden? Dat is de hamvraag voor sportclubs. Bewoners vragen zich af of lid zijn van een sportclub wel voor iedereen betaalbaar is. In Zuid bijvoorbeeld, wonen immers veel mensen die niet royaal rond kunnen komen. Er bestaan wel kortingsregelingen bij clubs en stadsbreed in Apeldoorn, maar de indruk is dat mensen hier onvoldoende gebruik van maken. Soms door onwetendheid, soms door schaamte. Veel jongens gaven aan dat voetballen dé grote activiteit is in de wijk. Op straat of in verenigingsverband, ze voetballen of hun leven ervan afhangt.
Wensenlijstje jongeren Jongeren maakten hun wensenlijstje duidelijk: • Twilight vaker open en uitbreiden met muziekstudio en betere computers • trapveldje bij Twilight beter onderhouden, het is de enige plek waar je met een grotere groep kunt voetballen. Weg met de hondenpoep, ijzeren goaltjes, bankjes, prullenbakken • hondenpoep is in heel Zuid een plaag voor spelende kinderen • aanpakken van gevaarlijke verkeerssituaties, vooral rond speelterreinen • meer jeugdontmoetingsplekken, waar jongeren kunnen hangen zonder iemand tot last te zijn. Nu worden ze overal weggestuurd • een stormbaan, betere glijbanen en betere voetbalveldjes • er is interesse in kennismakingsactiviteiten bij bijvoorbeeld de politie, de rechtbank, de Tweede Kamer, voor huiswerkbegeleiding, buurtfeesten en optredens van mensen uit de wijk, kampen, dagje uit, meidengroepen, kookactiviteiten, zangactiviteiten
Voorzieningen intensiever benutten Ouderen vinden dat jongeren meer voorzieningen en professionele begeleiding moeten hebben. Twilight in buurthuis Maasstraat voorziet in een behoefte, maar wil de openingstijden verruimen. Een voetbalvereniging wil best buiten trainingsuren de velden openstellen voor jongeren in de wijk, mits er professioneel toezicht is, zodat er niets vernield wordt. Bewoners opperden dat de bestaande accommodaties van sportverenigingen, buurthuizen en (brede) scholen (nog) beter en intensiever benut kunnen worden voor de jeugd in de buurt. Voorwaarde is meer toezicht en organisatiekracht.
14
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Agendapunt
Oplossingsrichting
Suggestie voor aanpak
jongeren stoppen veelal met sporten op hun veertiende jaar
sportstimulering voor deze doelgroep
• oorzaken nauwkeurig achterhalen • relatie leggen met beleid rond gezond bewegen • betrek bestaande expertise landelijke instellingen (sportkoepels et cetera) • samen met sportclubs in Zuid
verenigingen kampen met tekort aan vrijwilligers
betrek ouders, spreek hen aan
studiemiddag met best practices voor sportclubs in Zuid/Apeldoorn
voor gezinnen op het minimum is georganiseerd sporten soms te duur
kortingsregelingen toepassen en promoten
• bestaande kortingsregelingen onder de loep nemen • beter bekendmaken bestaande kortingsregelingen
kans: sportverenigingen willen accommodaties openstellen buiten openingstijden naar de wijk
voorwaarde: meer toezicht
onderzoek of aan de voorwaarde van meer professioneel toezicht kan worden voldaan
kinderen die opgroeien in eenzame gezinnen, ouders die onmachtig zijn tot opvoeden
(opvoedings)ondersteuning bieden aan eenzame gezinnen
• omvang probleem inschatten met professionals • ondersteuningsaanbod formuleren
jongeren tot tien jaar klagen over ruzies op straat en weten geen oplossing
training in conflictoplossing, (anti)pesttraining, etc.
• omvang probleem inschatten • aanpak ontwikkelen in overleg met Brede scholen en buurthuizen. Aansluiten bij wat al op (Brede) scholen gebeurt
meer activiteiten en accommodaties voor jongeren
• Twilight vaker open • meer computers en muziekstudio in Twilight • meer speel- en trapveldjes
• onderzoek mogelijkheden verruiming openingstijden Twilight • onderzoek mogelijkheden toevoegingen aan Twilight, bijvoorbeeld muziekstudio • speelplaatsenplan maken, waarin locaties en de staat van huidige speelplaatsen onder de loep wordt genomen, en verbeteringen worden voorgesteld. Samen met ouders, kinderen, buurtbewoners • plan wenselijkheid uitbreiden JOP’s maken, samen met jongeren, ouders, buurtbewoners • plan maken om inzet buurtbewoners bij activiteiten voor jongeren te verzilveren
• meer jeugdontmoetingsplekken • activiteiten buiten de buurt (bezoeken, excursies)/ activiteiten mét de buurt: buurtfeesten, springkussens
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
15
3.5 Een veiliger stadsdeel
Buurten met dichtgetimmerde huizen en braakliggende terreinen staan te boek als onveilig. Of zoals een bewoner het zegt: ‘zo voelt het gewoon, ook al is het misschien niet zo’. Vooral in het Vogelkwartier, maar ook in andere buurten in Zuid vinden bewoners dit punt voor verbetering vatbaar. Ook willen bewoners meer en betere verlichting in parken, op speelterreinen en bij hondenuitlaatplaatsen. ‘Ik ga heus ‘s avonds niet met mijn hond naar de uitlaatplaats in het Zuiderpark’, illustreerde een bewoonster haar betoog. (Oudere) wijkbewoners zeiden jeugdontmoetingsplekken(JOP’s) en andere verzamel- en indrinkplaatsen van jongeren als onveilig te ervaren. Bankjes bij speelplekken en JOP’s werden genoemd als mogelijkheden voor meer sociale controle. Elders pleitten mensen juist voor het weghalen van bankjes omdat dit hangjongeren zou aantrekken. In Heeze, Rivierenkwartier en Winkewijert vroegen bewoners om (verbetering) van de achterpadverlichting.
16
Agendapunt
Oplossingsrichting
Suggestie voor aanpak
verloedering door langdurige leegstand en braakliggende terreinen
verkorten periode tussen sloop en nieuwbouw
• zo mogelijk strakker plannen • onderzoeken mogelijkheden tijdelijke bewoning/gebruik • extra maatregelen tegengaan verloedering in periode voorafgaand aan nieuwbouw
ontbreken verlichting in parken en bij speelterreinen en hondenuitlaatplaatsen
aanbrengen verlichting
meenemen met herinrichting Zuiderpark opnemen in verlichtingsplan
ontbreken achterpadverlichting
aanbrengen verlichtingselementen
realisatie mogelijk als coproductie: gemeente, bewoners en corporatie
onvoldoende sociale controle bij speelplaatsen en jongerenhangplekken
versterken sociale controle
mogelijk plaatsing bankjes of voorzieningen voor oudere buurtbewoners, die een verhogend effect op sociale controle kunnen hebben
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
3.6 Goede communicatie: een voorwaarde
Tijdens de focusgroepen in Zuid bleek dat bewoners te weinig weten van elkaar, van activiteiten en ontwikkelingen in hun buurt, de wijk en het stadsdeel. Hiernaar is tijdens de volksraadpleging in Zuid opnieuw nadrukkelijk gevraagd. Van de acht verbeterthema’s bleek communicatie het vierde thema op rij met 12 procent van de stemmen. Bewoners hebben vooral behoefte aan informatie over activiteiten in de wijk, en aan ontmoetingen met actieve Zuiderlingen. Wat betreft de instanties zou vooral de gemeente de informatievoorziening kunnen verbeteren. “Meer bekendheid over activiteiten in de buurthuizen... Misschien kan er een agenda in de Zuidkrant komen? Er moet een sociale kaart komen van Zuid, dit bevordert het gebruik maken van elkaars kwaliteiten en mogelijkheden.” Huis aan huis en digitaal Voor het verspreiden van informatie zijn de lokale huis aan huiskranten in zowel Zuid als Ugchelen de belangrijkste kanalen. In Zuid is De Zuidkrant het voorkeurskanaal, en het Apeldoorns Stadsblad is tweede. In Ugchelen is De Bron nummer één, terwijl het Apeldoorn Stadsblad hier eveneens tweede scoort. Op de derde plaats staan in zowel Zuid als Ugchelen de digitale kanalen: de websites van wijkraad Zuid en dorpsraad Ugchelen, alsmede www.Ugchelen.org. Inzetten op lokale kranten en websites, is dus slim. Voor de gemeente geldt: vaar niet alleen op de eigen gemeentelijke website, maar gebruik ook de websites van de wijk- en dorpsraden en www.Ugchelen.org.
“We moeten meer ontmoeting tussen actievelingen organiseren. Eén keer of twee keer per maand bij elkaar komen.”
Agendapunt
Oplossingsrichting
Suggestie voor aanpak
activiteitenaanbod onvoldoende bekend bij bewoners
regelmatig terugkerend overzicht in populair medium publiceren
benut hiervoor de huis aan huisbladen de Zuidkrant en de Bron benut hiervoor de bestaande website van de Wijkraad Zuid en de Dorpsraad Ugchelen en www.Ugchelen.org
voorzieningen en instanties onvoldoende bekend in Zuid
maak een sociale kaart, een adressengids met voorzieningen en instellingen
maak een jaarlijkse uitgave, zoals de Wegwijzer in Ugchelen, voor Zuid en benut ook de digitale kanalen
netwerk van actieve bewoners ontbreekt
ontmoetingen organiseren tussen actieve Zuiderlingen
organiseer en experimenteer met dergelijke ontmoetingen. Schakel bewoners zoveel mogelijk hierbij in
Ontmoetingen stimuleren Bij het verbeterthema communicatie was ‘regelmatige ontmoetingen organiseren voor (actieve) bewoners in Zuid’ het op één na belangrijkste punt. Dit zou als ‘vliegwiel’ kunnen dienen voor nieuwe activiteiten in de wijk. Professionals hoeven dit vliegwiel waarschijnlijk alleen in werking te stellen, bewoners doen daarna de rest. Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
17
4
Thema’s voor de buurten en voor Ugchelen
In dit deel vindt u de thema’s per buurt ‘ingekleurd’. Per buurt volgt een korte beschrijving, omlijst met citaten uit de focusgroepen en staan de ingebrachte punten schematisch weergegeven, geordend naar de vijf stadsdeelbrede thema’s.
4.1 Brummelhof
In de Brummelhof kunnen zaken verbeteren rondom parkeren, verkeer, hondenpoep en jeugd. Het zijn allemaal thema’s die spelen in de openbare ruimte; Brummelhof is dichtbebouwd en kent weinig openbare ruimte. Een schonere wijk In Brummelhof zijn te weinig hondenuitlaatplaatsen. Hondenbezitters moeten nu ver lopen om zo’n plek te vinden, wat volgens bewoners verkeerd gedrag uitlokt. Daarnaast mogen de hondenuitlaatplaatsen wel een maatje groter en beter schoongemaakt worden. Het terrein aan de Oranjestraat is bijvoorbeeld vaak erg vies. Betere handhaving van bestaande regels zal het gedrag van hondenbezitters verbeteren. Hekjes om de hondenuitlaatplaatsen zorgen voor meer veiligheid voor honden, omdat zij dan niet de straat op kunnen rennen. Bij de Dekamarkt is een slecht onderhouden stukje groen te vinden, dat door velen als hondenuitlaatplaats wordt gebruikt. Om de glascontainers heen liggen vaak ladingen scherven, zodat je alleen met dikke plateauzolen de containers kunt bereiken. Kinderen hangen en spelen op het parkeerterrein van de Dekamarkt bij gebrek aan speelplaatsen. “Wanneer komt er een nieuwe hondenuitlaatplaats? Er is er een verdwenen door de bouw van het ROC.” “Rond de bovengrondse glascontainers bij de Dekamarkt is het altijd een geweldige troep.”
18
Parkeren In de hele Brummelhof wordt veel fout geparkeerd, op stoepen en op hoeken, wat het zicht op en de doorstroming van het verkeer belemmert. De parkeerzone breidt zich stap voor stap uit in zuidelijke richting. Dit is nodig, want de parkeerdruk van centrum- en stationbezoekers neemt toe. In de Oranjestraat hebben bewoners met elkaar afgesproken via ‘insteken’ te parkeren. Dat levert meer plaatsen op, al maakt het de straat smaller. Er is te weinig controle van parkeerwachters. Op piekmomenten bij scholen is er veel fout parkeergedrag; iedereen wil zo dicht mogelijk bij de school staan. Ook op de kruising Adelaarstraat/Oranjestraat staan altijd auto’s fout geparkeerd, evenals bij coffeeshop ‘t Bunkertje. Op dergelijke plekken moet je handhaven. “De parkeerplaatsen op de Parallelweg staan overvol; de auto’s staan vaak buiten de vakken.” Verkeer Al is 30 kilometer per uur het maximum, toch wordt er vaak veel harder gereden, door auto’s, stadsbussen, brommers en scooters. Op de 1e Wormenseweg rijden auto’s te hard, ondanks de verkeersremmers, en ze scheuren van heuvel naar heuvel. Bewoners zoeken oplossingen in meer handhaven, oversteekplaatsen maken, remmers aanleggen, straten versmallen. Coffeeshop ‘t Bunkertje geeft overlast in de nabije omgeving. De hele dag parkeren klanten hun auto’s er kriskras en op de stoepen. Er is asociaal verkeersgedrag, en de coffeeshop trekt hangjongeren naar de buurt die hier ook blowen. “Ik kan mijn televisie niet eens horen als er auto’s langskomen scheuren.” “We zien de coffeeshop graag naar bijvoorbeeld het industrieterrein vertrekken.”
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Ontwikkellocaties In Brummelhof staan veel vrijstaande en twee onder één kap woningen. Bouw op ontwikkellocaties soortgelijke woningtypen zodat je het dorpse karakter versterkt. Liever geen hoge gebouwen, zoals appartementencomplexen. “Je moet hier het dorpse karakter behouden.”
Speelvoorzieningen Er zijn te weinig speelmogelijkheden voor kinderen tot twaalf jaar. De oudere jeugd geeft af en toe overlast bij het rondhangen. Ze hangen bij de Dekamarkt, bij coffeeshop ‘t Bunkertje, bij de Fakkel, de Fitislaan, en als het speelterrein weer open gaat ook bij de Oranjestraat. Buurtpreventieteams met bewoners kunnen de overlast helpen beperken. Of er JOP’s ingericht moeten worden, daar zijn bewoners het niet over eens. Maar voor- én tegenstanders vinden wel: als je het doet, dan sámen met de jongeren. “Er hangen hier ook jongeren uit andere buurten en wijken.” Stationsplein zuidzijde (‘Zuidplein’) Bedoeld wordt de omgeving van het plein tussen het station en het ROC Aventus. Het plein irriteert veel mensen, omdat het afmaken van het plein zo langzaam gaat. Daarnaast willen veel mensen een betere oplossing voor de ‘kiss and ride-klanten’. De noord- en zuidkant van het station zijn per auto zo goed als onbereikbaar. “Bij het P+R-terrein bij het station heb je een chipknip nodig om door de slagboom te komen; heel hinderlijk als je alleen maar iemand wegbrengt of afhaalt.”
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
19
Thema
Probleem/Wens
Suggestie aanpak
schonere wijk
overlast van hondenpoep
• meer en grotere hondenuitlaatplaatsen • beter schoonhouden hondenuitlaatplaatsen • meer controle en hondenbezitters die honden illegaal laten poepen bekeuren • hekjes om hondenuitlaatplaatsen, zodat honden straat niet op kunnen lopen
groenplek Dekamarkt wordt veel als hondenuitlaatplaats gebruikt
• schoonhouden groenplek • bekeuren hondenbezitters die honden illegaal laten poepen
troep (glasscherven) rond bovengrondse containers Dekamarkt
• overleg met eigenaar Dekamarkt beter schoon maken • containers ondergronds plaatsen
zwerfvuil ROC-terrein en omgeving veroorzaakt door scholieren
• meer controle door BOA’s • meer afvalbakken rond ROC-terrein aanbrengen
vijver Abraham Kuijperstraat vol vuil, onder meer fietswrakken
vijver beter schoonhouden
Laan van Mensenrechten en omliggende straten staan bij hevige regenval blank
kolken/putten beter schoonmaken
in grote delen buurt wordt harder dan 30 km/uur gereden door auto’s, scooters, brommers, bussen
• meer politiecontrole op te hard rijden • verkeersremmers aanbrengen • profiel straten versmallen
fout parkeren in hele buurt.
• meer politiecontroles, met name op piekmomenten bij scholen en bij de coffeeshop • meer parkeerplekken creëren door aanleg insteekhavens, in plaats van ‘langs’ parkeren
station slecht bereikbaar met auto; ‘kiss and ride’ zuidzijde station slecht geschikt voor kortparkeerders
• ‘kiss and ride’ toegankelijk maken zonder slagboom en chipknip • voor parkeren gebruik maken van braakliggend terrein oostelijk van ‘kiss and ridestrook’
kwetsbaarheid fietsers en voetgangers in het verkeer verminderen
• meer oversteekplaatsen, met name op routes van en naar scholen • verkeersremmers aanbrengen • wegen versmallen
tunnel onder station werkt als barrière voor rollators, rolstoelen, kinderwagens, etc.
trottoir aanpassen en voetgangersvriendelijk maken
Station(splein) zuidzijde ziet er onaf uit
Station(splein) zuidzijde zo spoedig mogelijk helemaal afmaken
verkeer en parkeren
prettiger samenleven beter samenwerken met jongeren
in gesprek gaan met jongeren over hun wensen (onder meer speelplaatsen en JOP)
beter leven met jeugd en jongeren
jongerenoverlast bij de Dekamarkt, coffeeshop ‘t Bunkertje, de Fakkel, de Fitislaan, speelterrein Oranjestraat
• bestaande buurtpreventieteam koesteren en aantal teams indien nodig uitbreiden • onderzoeken wenselijkheid JOP’s bij jongeren en buurtbewoners (meningen volwassenen zijn verdeeld)
te weinig speelvoorzieningen kinderen tot 12 jaar
• aanleg enkele speelvoorzieningen voor jongere kinderen • in planstadium bij ontwikkellocaties: spelen en hangen van jongeren inpassen in ontwerp
coffeeshop trekt jongeren aan die blowen en hangen in de buurt
verplaatsen coffeeshop ‘t Bunkertje naar bijvoorbeeld industrieterrein
een veilige wijk 20
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
? l i u v rf
zwe
BUITENLIJN 0800-580 22 22 WWW.APELDOORN.NL
4.2 Staatsliedenkwartier Hondenpoep Mensen laten hun honden uit buiten de hondenuitlaatplaatsen, en honden poepen op de stoepen. Maatregelen die bewoners voorstellen: meer controle, meer hondenuitlaatplaatsen, beter schoonmaken van de hondenuitlaatplaatsen, en faciliteiten zoals zakjesautomaten aanbieden. “Het komt zelden voor dat kinderen zónder hondenpoep aan hun schoenen thuiskomen.” Parkeren Met insteekhavens creëer je meer parkeerplaatsen. Als tip van een buurtbewoner geldt nog: met een uitritvergunning kun je parkeren in eigen tuin. Al komt dit het aanzicht van de buurt vaak niet ten goede. “Insteekhavens zorgen voor meer parkeerplaatsen.” Jongeren Er zijn weinig voorzieningen voor tieners van twaalf tot zestien jaar. Twilight is te onbekend. Don Bosco in de Maten wordt als voorbeeld genoemd. Onder de twaalf jaar hebben kinderen wel bezigheden. Er is overigens volgens de bewoners geen structurele overlast van jongeren in de buurt, alleen incidentele. “De kinderen van twaalf tot zestien jaar weten niet wat ze moeten doen.”
Vervuiling Bij winkelcentrum Kayershof zetten veel mensen vooral in het weekend hun afval bij de containers. Het plein en de zijstraten vervuilen erdoor. Grof vuil wordt in het Staatsliedenkwartier regelmatig gewoon langs de straat gezet. Het bellen van de Buitenlijn helpt overigens wel. “We ruimen zelf wel eens wat vuil weg omdat het ons stoort. Dan vragen buurtbewoners of we van de gemeente zijn.” Verkeer Verkeersgedrag van jongeren die met scooters over de stoepen scheuren, is hinderlijk. In de hele wijk mag je maar 30 kilometer per uur, maar weinigen houden zich daar aan. De herkenbaarheid van het 30 kilometergebied kan veel beter. “In de gehele wijk mag je maar 30 kilometer per uur. Maar die borden zijn niet duidelijk.” Optreden tegen woonoverlast en toewijzing van woningen Niet in alle straten gaat het even goed. Asociale bewoning komt voor. Bewoners hechten dan aan instanties die daadkrachtig en in onderling overleg effectief optreden tegen woonoverlast. Bewoners geven aan dat er nu te veel gevergd wordt van het eigen initiatief en optreden van bewoners. Behalve daadkrachtig optreden opperen bewoners dat het toewijzingssysteem te ‘open’ is. Corporaties zouden meer rekening moeten houden met wie waar komt te wonen, zodat de nieuwe bewoner past bij de leefstijl in straat en buurt. “Je voelt je machteloos omdat je nergens terecht kunt.”
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
21
Thema
Probleem/Wens
Suggestie aanpak
schonere wijk
overlast van hondenpoep
• meer en grotere hondenuitlaatplaatsen. • beter schoonhouden hondenuitlaatplaatsen • meer controle en bekeuren hondenbezitters • faciliteiten aanbieden, bijvoorbeeld automaten met zakjes om drollen in te doen
afval rond containers winkelcentrum Kayershof (vooral in het weekend) geeft zwerfvuil op het plein en zijstraten
• meer controle • beter schoonhouden
grof vuil wordt in buurt langs de straat gezet.
• meer controle en bekeuren, indien boosdoener bekend is • bewoners bellen Buitenlijn (naar verluidt: dit helpt)
in grote delen buurt wordt harder gereden dan 30 km/uur door auto’s, scooters, brommers, bussen
• meer politiecontroles • herkenbaarheid 30 km-gebieden verbeteren
brommers en scooters scheuren over de stoepen
meer politiecontroles
fout parkeren in hele buurt
• meer politiecontrole • meer parkeerplekken creëren door aanleg insteekhavens (in plaats van ‘langs’ parkeren)
nieuwe dienstregeling bus betekent voor buurt verslechtering
• dienstregeling eventueel aanpassen • busroutes en dienstregeling beter bekend maken
verkeer en parkeren
prettiger samenleven onvoldoende optreden instanties tegen woonoverlast, initiatief teveel bij bewoners
• daadkrachtiger optreden instanties, onderling afgestemd • klachtenopvang corporaties verbeteren
woningtoewijzingsysteem te ‘open’
instanties houden meer rekening of nieuwe bewoners passen bij leefstijl in straat en buurt, en sturen hierop
tegengaan anonimiteit
via buurtfeesten en -activiteiten leren mensen elkaar kennen en durven zij elkaar beter aan te spreken
beter leven met jeugd en jongeren
tieners 12-16 jaar vervelen zich
Twilight in buurthuis Maasstraat vaker open
een veilige wijk
te veel woninginbraken
inbraakpreventie starten
22
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
4.3 Vogelkwartier Wonen De discussie over de toekomst van de buurt - en vooral het Rode Dorp en de omgeving Vogelplein - doet de emoties hoog oplaaien. Men wil de buurt behouden, huizen moeten worden opgeknapt, maar mogen niet te duur worden zoals in de Metaalbuurt, waar een aantal bewoners overigens best zou willen wonen omdat het dorpse karakter daar zo mooi is behouden. “De huizen moeten worden opgeknapt, dan houd je die sociale contacten. Je leest wel eens in de krant dat er iemand een maand dood in zijn huis ligt. Nou, dat zal hier niet gauw gebeuren! Want zodra hier de gordijnen te lang dicht zitten, dan wordt er even gekeken of gebeld van: wat is er aan de hand? Het zijn oude rothuizen, dat zal ik niet ontkennen. Maar laat het ze maar opknappen! Dan kan ik hier nog wel tien jaar zitten.” Meer en eerder inspraak Breed uitgesproken is de wens tot meer en eerdere inspraak. Op de achtergrond spelen gebrek aan vertrouwen in gemeente en De Goede Woning mee. “Er gebeurt altijd van alles bij zo’n groot plan. Er moet met de bewoners gesproken worden, ze communiceren vooral met elkaar en niet met de bewoners. Er moet vooraf veel meer overleg met bewoners zijn en door de Goede Woning geïnventariseerd worden wat huidige bewoners willen.” Verkeer en parkeren Bewoners vinden dat de brede wegen in de wijk, zoals de Oude Beekbergerweg, versmald moeten worden, om zo het verkeer af te remmen. Dat zou goed kunnen door groenbakken of plantvakken aan te brengen. Maar ook het te hard rijden in de 30 kilometergebieden en woonerven komt veel voor.
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Politie moet meer zichtbaar zijn, meer bekeuren en strengere straffen geven. Volgens de bewoners is dat dé manier om de mentaliteit te veranderen. “Ze maken er echt een sport van, om rond die bloembakken te slalommen.” Jongeren en tieners Er is in delen van het Vogelkwartier regelmatig overlast van jongeren en tieners. Bewoners vinden dat deze jongeren en hun ouders harder aangepakt moeten worden. Een aantal buurtbewoners stapt er zelf ook wel op af. Voor tieners (tien tot vijftien jaar) is er erg weinig te doen in de buurt. “Nee, ze gedragen zich wel, als je ze eerlijk aanpakt. Als zij constant bij ons rondjes lopen te scheuren met een scootertje, worden ze wel aangehouden hoor! Dan sprint een aantal mensen wel naar buiten.” Prettiger samenleven Er is in het Vogelkwartier behoefte aan meer buurtfeesten, straatbarbecues, etcetera. Dit geldt vooral in de ‘nieuwe’ buurten. “De nieuwere wijken hebben alleen maar voordeuren. Bij mij, het hoekje waar ik woon, loopt iedereen bij elkaar naar binnen.” Veiligheid en vervuiling De vernieuwing van de buurt duurt veel te lang, vinden veel bewoners. In de tussentijd verloedert de buurt. “Heel veel huizen worden dichtgespijkerd. Ook het gevoel als je daar ‘s avonds rijdt!. Het is daar zó donker! Als er iets gebeurt, ziet of hoort niemand dat. Zo voelt dat gewoon, ook al is dat misschien niet zo.”
23
Thema
Probleem/Wens
Suggestie aanpak
schonere wijk
door lange periode tussen sloop en nieuwbouw vervalt sociale controle en verloedert buurt
kortere tijd tussen sloop en nieuwbouw, meer toezicht
verkeer en parkeren
buiten vakken parkeren (Mussenweg en woonerven) te hard rijden op doorgaande wegen en in 30km gebieden
• politie meer zichtbaar aanwezig, meer controle, meer optreden • aanleggen wegversmallingen (bijvoorbeeld bloembakken) en meer controle
onveilige situaties bij scholen tijdens aan en uit gaan
• scholen en ouders aanspreken • meer controle
oversteken Oude Beekbergerweg bij Zuiderpark gevaarlijk
aanleg oversteekplaats als park klaar is
verkeerssituatie winkelcentrum Hart van Zuid onoverzichtelijk door geparkeerde auto’s en fietsers rijden op de stoepen
meer toezicht op parkeren en gedrag fietsers
wantrouwen jegens gemeente en Goede Woning ten aanzien van toekomstplannen voor de buurt (niet nakomen toezeggingen; slechte communicatie, niet halen van planningen)
grotere betrokkenheid buurt door regelmatiger en in een eerder stadium overleg met buurtbewoners
in ‘nieuwe’ buurten weinig onderling contact en anonimiteit
• organisatie straatfeesten, elkaar aanspreken, aansluiten bij evenementen elders in buurt en stadsdeel, leren van ‘oude buurten’ • aanschaf van een semipermanente/verplaatsbare ontmoetingsruimte’
op diverse plaatsen is bij tijd en wijle overlast van jongeren en tieners (10-15 jaar) onder meer op het Vogelplein
• harder aanpakken jongeren en ouders • jongeren vroegtijdig aanspreken op gedrag, maar ook naar hen luisteren en serieus nemen, afspraken met hen maken • jongeren door middel van zelfwerkzaamheid (mede) verantwoordelijk maken voor voorzieningen (bv. fietscrossbaan)
er zijn onvoldoende activiteiten voor tieners, bestaande activiteiten slaan niet aan of zijn onvoldoende bekend
overleg met tieners over activiteitenaanbod, betere spreiding over de wijk, meer bekend maken
door lange tijd tussen sloop en nieuwbouw verloedert de buurt; de sociale controle vervalt, onveiligheidsgevoelens nemen toe
kortere tijd tussen sloop en nieuwbouw, onderzoeken mogelijkheden tijdelijke bewoning en extra aandacht
prettiger samenleven
beter leven met jeugd en jongeren
een veilige wijk
24
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
4.4 Componistenkwartier en Rivierenkwartier Wonen Het groen wordt aan alle kanten bedreigd, is het gevoel bij een aantal bewoners. Zo komen er als onderdeel van het Masterplan Zuid woningen in het groen van het Zuiderpark. Met veel moeite is het gelukt om het aantal woningen beperkt te houden. Bij de forellenkwekerij staat nu een bord ‘dit is een ontwikkellocatie’. Het zou monument moeten worden, maar dan moet nú de bestemming al vastgelegd worden. Dat zou voor alle groen in de buurten moeten gelden, om te voorkomen dat het beetje bij beetje verdwijnt, zo vinden de bewoners.
Een schonere wijk Ook in deze buurten is veel irritatie over hondenpoep. Verder veroorzaakt het indrinken van jongeren veel ‘glasoverlast’. Winkelcentra van veel belang voor de wijk Bewoners hechten belang aan de winkels in de buurt. “De toekomst van de winkelcentra heeft er wel eens somber uitgezien. In een toekomstvisie is er ooit sprake van geweest dat de winkels aan de Maasstraat en het Schubertplein zouden verdwijnen. Deze plannen zijn gelukkig van tafel gegaan.”
“Het sprengengebied is prachtig opgeknapt, je kunt er heel mooi wandelen met je hondje.”
Verkeer en parkeren De wijk verjongt en er komen meer tweeverdieners en mensen met meer geld wonen. Deze hebben vaak ook meer dan één auto. Doordat er te weinig parkeerplaatsen zijn parkeren zij vaak op hoeken en stoepen, hetgeen onveilige situaties geeft. ‘Snippergroen’ benutten voor parkeren roept zowel positieve als negatieve reacties op. “Er wordt erg hard gereden. Er komen steeds meer auto’s, door het tekort aan parkeerplaatsen zie je dat de er onderling ellende komt.” Beter leven met jeugd en jongeren Op verschillende plekken ervaren bewoners overlast. De zwaarte ervan verschilt. Bij het Griegplein kennen bewoners de jongeren en spreken hen ook aan. Bij Dubbelbeek komen jongeren met auto’s. Zij zijn niet bekend in de buurt. Er wordt daar ook gedeald.
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
25
Thema
Probleem/Wens
Suggestie aanpak
een groene wijk
dreigende teloorgang forellenkwekerij
handhaven functie, en streven naar monumentenstatus
groen wordt bedreigd: Handen af van het groen!
vastleggen groen in bestemmingsplan
glas op ‘indrinkplekken’ jongeren
extra aandacht nodig
onduidelijk wanneer er geveegd gaat worden, zodat auto’s in de weg staan
veegschema bekend maken in de wijk
troep bij containers bij kinderboerderij door vogels
plaatsing beter afsluitbare containers
overlast hondenpoep
• meer controle en bekeuren • hondenuitlaatplaatsen in het Zuiderpark verlichten
er wordt over de hele linie te hard gereden
meer controleren, meer aanpakken
sommige drempels voldoen niet, je kunt er beter hard over rijden
andere drempels, alternatieven voor drempels
in veel straten is belemmering van voetgangers door op de stoep parkeren en op grasvelden
• optreden tegen fout parkeren • per situatie (buurt) draagvlak onderzoeken voor opheffen ‘snippergroen’ voor parkeren
parkeerplaatsen bij zwembad worden gebruikt voor andere doeleinden; bij evenementen komen auto’s de wijk in
parkeerplaats uitsluitend benutten voor parkeren
nieuwe busroute slechter dan oude, bushokjes en dienstregelingen ontbreken
oude busroute terug, plaatsing hokjes en dienstregeling
schonere wijk
verkeer en parkeren
prettiger samenleven bewoners willen zich inzetten voor jeugdactiviteiten in de zomervakantie
bewoners bundelen krachten, ondersteuning van professionals nodig
beter leven met jeugd en jongeren
• meer opvoedingsbegeleiding ouders • jongeren aanspreken • meer ‘intelligente’ controle door politie en harder optreden • gemeente doet aangifte van schade • jongeren schade laten vergoeden
overlast jongeren op verschillende plaatsen (Dubbelbeek; Haringvliet Sweelincklaan/ Griegplein)
behoud winkelcentra voortbestaan winkelcentra behoeft aandacht
26
aandacht voor uitstraling en bezettingsgraad winkelcentrum
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
4.5. Heeze/Winkewijert/Westenenk/Bouwhof Noord Een schonere wijk Hondenpoep is een grote ergernis. Bewoners vinden dat hondeneigenaren meer moeten worden aangesproken en tekenen verzet aan tegen uitbreiding van het aantal hondenuitlaatplaatsen. Verkeer en parkeren Er wordt veel te hard gereden. De brede en rechte straten met aan één kant parkeren geven hier aanleiding toe. Verkeersremmende maatregelen, maar vooral meer handhaving, krijgen de voorkeur van bewoners. Er is veel onderlinge discussie over de aanpak van het parkeerprobleem: moet het ‘snippergroen’ bijvoorbeeld wel of niet benut worden voor parkeren? Bij nieuwbouw moet de parkeernorm in elk geval omhoog, is de gedeelde opvatting. Beter leven met jeugd en jongeren Er zijn veel verhalen over jongerenoverlast, op verschillende plekken: Karnhuis, Zilverweg bij Rietendakschool, in het Westenenkepark en de veldjes aan de Schoterweg en de Winkewijertlaan. Een oplossing is niet één twee drie voorhanden: veel jongeren komen van buiten de wijk, een deel van de overlast wordt veroorzaakt door jongeren die ‘s nachts uit de kroegen in de binnenstad komen. Bewoners willen graag dat dit probleem aangepakt wordt in het vervolg van de toekomstagenda.
maar dan staan ze er weer. Een tijd geleden hebben ze wel allemaal een bekeuring gehad, want drinken mag niet in het openbaar. Ze zetten het bier in een struik neer. Bier mag niet in het openbaar, maar niemand die het ziet. ‘s Morgens vroeg als we naar ons werk gaan hebben we er last van, want wij kunnen daar niet fietsen. Het is een en al glas. En er spelen kinderen.” Prettiger samenleven Op de buurtbijeenkomst van de volksraadpleging werd het punt ‘ontmoeting’ aan de agenda toegevoegd. Dit punt kreeg veel bijval van de aanwezige bewoners. Spelen Een belangrijk item in dit deel van het stadsdeel is spelen en speelvoorzieningen voor kinderen. Er is een nadrukkelijke wens om meer betrokken te worden bij de inrichting van speelterreinen. Zo willen bewoners graag meer mogelijkheden voor ‘natuurlijk spelen’. Het onderhoud van de speeltoestellen kan beter. Tijdens de focusgroep gaven enkele bewoners aan wel mogelijkheden te zien voor zelfwerkzaamheid. “Bij ons is een mooi speelterrein neergezet met een wipkip en zo. Die wordt ook heel erg veel gebruikt. Wat ik mis op die speelterreinen is een stuk waar ze kunnen graven, hutten bouwen en zo. Maar daar ligt zo’n mooi grasveld, daar mogen ze niks mee.”
“Soms, midden in de nacht, dan staan de jongeren de hele nacht met hun dronken koppen voor de deur. Dan kun je niet slapen. Ze gooien ook stenen door de ramen. Ik heb een paar keer gebeld en de politie zegt dan; Tsja dat gebeurt.”
Metaalbuurt Nu de huizen zijn opgeleverd, wordt de inrichting van de openbare ruimte ter hand genomen. De monumentenstatus van de huizen roept heel wat vragen op. Over de hele linie vinden bewoners dat er te weinig wordt overlegd en dat ze te weinig inspraak hebben in de inrichting van de buurt. Inmiddels is Bewoners Vereniging het Monument opgericht.
“De wijkagent moet je gewoon bellen! Die komt automatisch. Er is ook altijd ‘s nachts politie. Maar nog staan ze er hoor! Soms is het een weekje rustig,
“De metaalbuurt is prachtig opgeknapt. Dit heeft wel wat voeten in de aarde gehad maar het resultaat is er dan ook naar.”
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
27
Thema
Probleem/Wens
Suggestie aanpak
schonere wijk
overlast van hondenpoep
• meer aanspreken en bekeuren hondeneigenaren • beter onderhoud uitlaatplaatsen
overlast glas en rommel op verzamelplaatsen jongeren
extra aandacht
er wordt veel te hard gereden, brede rechte straten met aan één kant parkeren nodigen uit tot te hard rijden
• aanbrengen snelheidsremmers • aanbrengen snelheidsremmers in 30 km zones • aanbrengen snelheidsremmers op lange rechte wegen • meer controle en bekeuren
onduidelijkheid over verkeersregime in woonerven en 30 km gebieden
• plaatsen bordjes in woonerven met aanduiding stapvoets (5km) rijden • beter markeren 30 km gebieden
gebrek aan parkeerplaatsen
• parkeernorm nieuwbouw ophogen • nader overleg met bewoners over eventueel te houden ‘parkeerschouw’
verkeer en parkeren
prettiger samenleven bewoners geven aan meer met elkaar te willen en willen ook samen activiteiten organiseren. Contact met elkaar maken en onderhouden
er moeten meer momenten worden georganiseerd die als doel hebben sociale ontmoeting
bloemen langs de beekoevers
verstrekken van zaai- en plantgoed aan bewoners, zo nodig begeleiding bij onderhoudswerkzaamheden
beter leven met jeugd en jongeren
overlast van jongeren op diverse en wisselende plekken in de buurten
• meer en steviger politieoptreden • aanpak ‘uitgaansoverlast’ • aanspreken jongeren • weghalen bankjes • onderzoeken mogelijkheden, zoals cameratoezicht en samenscholingsverbod • meer activiteiten en voorzieningen voor jongeren
spelen
meer bewonersbetrokkenheid bij inrichting en speelterreinen
overleg met bewoners over vorm en inhoud van betrokkenheid
meer ruimte voor natuurlijk spelen
in overleg met bewoners zoeken naar mogelijkheden natuurlijk spelen
beter onderhoud van speeltoestellen
beter onderhoud, mogelijk met behulp van zelfwerkzaamheid bewoners
plaatsing van speeltoestellen bij voetbalveld aan Zichtweg
overleg met bewoners over te plaatsen toestellen
overleg met bewoners over gevolgen monumentale karakter buurt
overleg met bewoners(vereniging) opstarten
inspraak bij inrichting van de buurt (inrichting straten en openbaar gebied zoals het Bronspark)
duidelijkheid over inspraakmogelijkheden
Metaalbuurt
28
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
4.6 Ugchelen/Bouwhof Zuid
In Ugchelen zijn drie bijeenkomsten gehouden. De eerste twee bijeenkomsten dienden om de derde bijeenkomst met stemming via elektronische stemkastjes voor te bereiden. In de eerste twee bijeenkomsten ging het vooral over verkeer, de cultuurhistorie van Ugchelen, een nieuw dorpshuis, de wens tot realisatie van een dorpsplein in het centrum van Ugchelen en over de verplaatsing van benzine- en LPG-station De Witte. Op de derde bijeenkomst konden bewoners bepaalde punten bepleiten. De winkeliersvereniging Ugchelen Plaza bepleitte haar Centrumplan. Dit plan is ter plekke toegevoegd aan de stemlijst. “Als je hier naar de C1000 gaat, dan kom je wel 25 mensen tegen die je kent. In Ugchelen zijn voorzieningen van de wieg tot het graf.” Centrumplan en dorpshuis Het Centrumplan is een samenhangend geheel van ingrepen in de dorpskern van Ugchelen: meer parkeerplaatsen, de realisatie van een dorpsplein, twee beken zichtbaarder maken, nieuwbouw, extra plaats voor specialistische winkels. Uiteindelijk doel is van het Ugchels dorpshart een gebied te maken waar je graag wat langer verblijft. Het plan kan eventueel in verschillende fases gerealiseerd worden.
dorpshuis zou moeten komen, scoorden de huidige plek én het dorpscentrum ongeveer even hoog. Er is een sterke voorkeur voor een multifunctioneel dorpshuis, gecombineerd met sportaccommodaties en huisvesting van scholen. Het huidige dorpshuis is te klein en oud. Beken/sprengen/groen Het onderhoud van beken en sprengen en het groen in Ugchelen kan beter. Beter onderhoud van de beken en sprengen helpen de instandhouding van dit bijzondere leefmilieu, waar onder meer de beekprik, een soort minipaling, in gedijt. Plannen moeten samen met het Waterschap worden vorm gegeven. Een suggestie is om scholen bij het onderhoud te betrekken. Cultuurhistorie Ugchelen heeft een bijzondere cultuurhistorie, en de Ugchelenaren zijn daar trots op. Het is een gevolg van de ligging bij bos, zuiver water en terreinen met hoogteverschillen. Ugchelen kende vroeger papierfabrieken, watermolens, wasserijen, beken en sprengen. Daar is nog maar een klein deel van over. De cultuurhistorie mag weer meer zichtbaar worden. Daar zijn allerlei mogelijkheden voor: educatieprojecten met de scholen, panelen bij het Hokatex-terrein, de vistrap en het waterrad in de beek.
Het Centrumplan van de winkeliersvereniging kreeg binnen het thema ‘bebouwde omgeving’ tweederde van het aantal stemmen, het hoogste aantal. Het Centrumplan met een dorpsplein leeft dus in Ugchelen. Om dit mogelijk te maken is verplaatsing van benzinestation De Witte waarschijnlijk een must. Op deze manier hangen realisatie van het dorpsplein en verplaatsing van het benzinestation met elkaar samen.
“We verdienen er niks mee, maar voor de bekendheid van Ugchelen is die cultuurhistorie heel belangrijk.”
Daarnaast leeft realisatie van een nieuw dorpshuis ook. Bij stemming over het thema voorzieningen kreeg een nieuw dorpshuis een derde van de stemmen, binnen dit thema het hoogste aantal. Bij de vraag waar een eventueel nieuw
“Ik geloof dat Ugchelen het enige crematorium van Nederland heeft waar je met de bus niet kan komen.”
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Bus naar Heidehof Oudere mensen hebben moeite om begraafplaats en crematorium Heidehof te bereiken. De bus zou verder door moeten rijden.
29
Nieuwbouw Bovenaan het verlanglijstje van veel bewoners van Ugchelen staat het behoud van het dorpse karakter. De relatie met nieuwbouw is dan snel gelegd. De eerste wens is: geen grootschalige nieuwbouw in of bij het dorp. De tweede wens is: áls er nieuwbouw komt, dan graag passend bij een dorpse schaal, met als veel genoemde vuistregel: niet hoger dan drie bouwlagen, de hoogte van een eengezinswoning met zolder. “Niet te veel nieuwbouw en laag bouwen, zodat het karakter, het groene, en de omvang van het dorp behouden blijft.” Seniorenwoningen Ugchelen vergrijst. Veel senioren willen zo lang mogelijk zelfstandig in Ugchelen blijven wonen. Daarvoor zijn meer seniorenwoningen nodig. Daarnaast moet de regionale woningtoewijzing op de schop: senioren uit Ugchelen zouden voorrang moeten krijgen boven senioren ‘van buiten’.
In de wijk kunnen de parkeerverboden beter aangegeven worden. Een betaalde parkeerzone instellen had onder wijkbewoners in 2006, tijdens een toen door de afdeling mobiliteit van de gemeente gehouden enquête, onvoldoende draagvlak. In het dorpshart kunnen de parkeermogelijkheden beter. Voor een economisch florerend dorpshart is dit noodzakelijk; klanten willen dichtbij hun bestemming kunnen parkeren. “De parkeeroverlast bij het ziekenhuis: dat gaat steeds verder de wijk in. Ze denken: ‘Oh dat is daar mooi gratis’.”
“Mensen die hier oud zijn geworden, moeten niet verkassen. Voorrang voor mensen uit Ugchelen.” Geluidsoverlast Bewoners ervaren geluidsoverlast van de A1, de Europaweg en de Laan van Westenenk. Parkeren Het Gelre-ziekenhuis (locatie Lukas) ligt in het zuidoosten van Ugchelen. De hele dag door is er parkeeroverlast in de nabijgelegen wijk de Bouwhof. Er zijn twee parkeerterreinen bij het ziekenhuis, het ene staat vaak vol, terwijl het andere parkeerterrein verscholen ligt. Daarbij geldt er betaald parkeren. Overleg met het ziekenhuis over bijvoorbeeld een vervoersplan is noodzakelijk. 30
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Thema
Probleem/Wens
Suggestie aanpak
groen en cultuurhistorie
slecht onderhoud beken en sprengen
• onderhoudsplan met Waterschap maken • Ugchelse basisscholen betrekken bij uitvoering
Ugchelse cultuurhistorie is rijk, maar heeft meer ‘smoel’ nodig in het dorp
Ugchelse cultuurhistorie beter zichtbaar maken: educatiecentrum, panelen bij vistrap Hokatexterrein, lesactiviteiten met basisscholen
parkeeroverlast in wijk De Bouwhof, als gevolg van parkeren bezoekers Gelre-ziekenhuis
• bezoekers met meer drang naar parkeerplaatsen ziekenhuis leiden (er is een tweede, meer verscholen liggend parkeerterrein van het ziekenhuis) • in wijk De Bouwhof parkeerverboden beter aangeven • draagvlak onderzoeken betaald parkeerzone in de Bouwhof
te weinig ‘stop and shopparkeerplaatsen’ in dorpshart
meer parkeerplaatsen aanleggen
geluidsoverlast van de A1, de Europaweg en de Laan van Westenenk
onderzoeken mogelijkheden reduceren geluidsoverlast
bezoekers raken weg kwijt in Ugchelen
betere bewegwijzering in Ugchelen
op veel plekken wordt harder gereden dan 30 km/uur
• meer politiecontroles, meer blauw op straat • campagnes voor bewustwording verkeersgedrag • verkeersremmers aanbrengen • herkenbaarheid 30 km-zones verbeteren
slecht onderhoud stoepen en wegen
stoepen en wegen verbeteren
beter leven met jeugd en jongeren
jongeren 12-16 jaar vervelen zich
meer activiteiten (niet alleen sportactiviteiten), eigen jeugdhonk
weinig activiteiten voor jongeren met handicap
meer activiteiten organiseren met hulp van actieve bewoners
bebouwde omgeving en voorzieningen
dorpse karakter bewaren
• geen grootschalige nieuwbouw in of bij het dorp • nieuwbouw op dorpse schaal; vuistregel: niet hoger dan drie bouwlagen
Centrumplan
totaalplan voor vernieuwing dorpshart (gefaseerd) uitvoeren met dorpsplein en verplaatsing van benzine- en LPG-station De Witte
bestaande dorpshuis gedateerd en te klein
nieuw dorpshuis bouwen, op huidige locatie of in centrum, liefst multifunctioneel
benzine- en LPG-station De Witte: gevaarlijk en belemmert nieuwe plannen
• benzine- en LPG-station in zijn geheel verplaatsen • benzine- en LPG-station ontdoen van LPG-tank
begraafplaats Heidehof onbereikbaar met openbaar vervoer
buslijn door laten rijden tot Heidehof
Ugchelse senioren moeten voor seniorenwoning soms verhuizen naar plek buiten Ugchelen
• meer seniorenwoningen bouwen in Ugchelen • wijziging woningtoewijzing: voorrang voor Ugchelse ouderen in Ugchelse seniorenwoningen
hoge woningprijzen verdrijven Ugchelse starters
meer starterswoningen bouwen
huisvesting scholen is verouderd
scholen vernieuwen
vernielingen, met name gerelateerd aan uitgaan van jongeren (deels afkomstig uit omliggende dorpen)
• controle bij hangplekken: viaduct, schouwburg, de school • betere verlichting op hangplekken
donkere achterpaden
verlichting aanbrengen achterpaden
verkeer en parkeren
een veilig dorp
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
31
Bijlage 1: Overzicht materiaal en bijeenkomsten waarop de toekomstagenda is gebaseerd
Gebruikte achtergrondinformatie: • Leefbaarheidsmonitor Zuid, inclusief veiligheidsmonitor en jeugdmonitor • Masterplan Zuid, inclusief sociaal programma • Sociaal Apeldoorn in beeld (Arcadis i.o.v De Goede Woning), januari 2007 • Buurtanalyse Componisten- en Vogelkwartier, januari 2008 • SWOT Wisselwerk • Centrumplan Ugchelen
Straatinterviews: • Staatsliedenkwartier (6 stuks) • Rivierenkwartier (5 stuks) • Jongeren (5 stuks)
Aanvullende informatie: • Workshop met uitgebreid stadsdeelplatform (14-01) • Gesprekken met Dorps- en Wijkraadsleden
Volksraadpleging Zuid (05-04) aantal bezoekers plm. 75 (excl. professionals en raadsleden) • Vijf buurtbijeenkomsten (aantal aanwezigen de Heeze, etc. 22, Brummelhof 11, Staatsliedenkwartier 8, Componisten- en Rivierenkwartier 15, Vogelkwartier 6) • Centrale stemming (aantal uitgebrachte stemmen: 53, aantal ingevulde stemformulieren: 21)
Focusgroepen (7): aantal deelnemers • Staatsliedenkwartier (05-02) 10 • Vogelkwartier ( 06-02) 11 • Heeze/Winkewijert/Westenenk/Bouwhof Noord (07-02) 14 • Twee bewonersavonden Ugchelen/Bouwhof-Zuid (11-02, 20-02) 45 • Componisten- en Rivierenkwartier (13-02) 14 • Brummelhof (14-02) 7 Themagroepen (7): • Verkeer (12-02) • Allochtone vrouwen (12-02) • Allochtone ouderen (12-02) • Volwassenen over jongeren en opvoeding (18-02) • Voorzieningen en participatie (19-02) • Jongeren (04-03) • Kinderen (verschillende momenten)
32
aantal deelnemers 6 19 16 7 6 8 16
Ingekomen reacties per mail en post (8 stuks)
Volksraadpleging Ugchelen (07-04) aantal bezoekers 106 (excl. professionals en raadsleden) Totale proces Toekomstagenda Aantal betrokken: 384 (met aantal dubbeltellingen door deelname aan én focus-/themagroepen én volksraadplegingen)
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Bijlage 2 Uitkomsten volksraadpleging Zuid
Aantal deelnemers: plm. 75. Woonbuurt In welke buurt woont u? • Bouwhof-noord • Brummelhof • Componistenkwartier • Heeze • Kayersmolen/Kanaaloevers • Rivierenkwartier • Staatsliedenkwartier • Vogelkwartier • Westenenk • Winkewijert
abs. 3 15 14 5 1 7 8 8 13 2
Man/vrouw? • Man • Vrouw
abs. % 36 44% 46 56%
Leeftijd Wat is uw leeftijd? • 0-14 • 15-21 • 22-35 • 36-50 • 51-65 • 65+
abs. 4 0 6 25 37 10
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
% 4% 20% 18% 7% 1% 9% 11% 11% 17% 3%
% 5% 0% 7% 30% 45% 12%
Samen leven Kies de twee belangrijkste punten: abs. • Woningtoewijzing: houd meer rekening met leefstijl in straat en buurt 16 • Actiever optreden instellingen tegen woonoverlast 14 • Meer woningen voor starters en senioren 12 • Meepraten: bewoners betrekken bij toekomstige ontwikkelingen in Zuid 33 • Bewoners meer betrekken bij inrichting/onderhoud parken, bermen, speelterreinen 39 • Ontmoetingsactiviteiten: stimuleren welkomstprojecten; culturele activiteiten, straat- en buurtfeesten 41
% 10% 9% 8% 21% 25% 26%
Voorzieningen Kies de twee belangrijkste punten: • Betere uitstraling winkelcentrum Hart van Zuid • Behoud en modernisering andere winkelcentra • Meer activiteitenaanbod voor oudere allochtonen • Meer betaalbare zalen voor feesten & partijen • Uitbreiden taallessen buiten werktijd voor allochtonen • Behouden parken in Zuid • Meer en beter onderhoud speelplaatsen
abs. 31 26 3 7 5 64 27
% 19% 16% 2% 4% 3% 39% 17%
Jongeren/tieners Kies de twee belangrijkste punten: • Overlast aanpakken op diverse plekken • Meer activiteiten voor jongeren/tieners • Meer professionele begeleiding & toezicht • Meer speelplekken, binnen & buiten (trapveldjes) • Betrokkenheid ouders stimuleren bij sport & onderwijs • Uitval bij sport & onderwijs tegengaan • Sport(activiteiten) betaalbaar houden • Meer JOP’s (Jongeren Ontmoetingsplekken)
abs. 32 28 14 16 17 7 26 17
% 20% 18% 9% 10% 11% 4% 17% 11% 33
Communicatie Kies de twee belangrijkste punten: abs. • Meer informatie over activiteiten in de wijk 46 • Betere informatie vanuit de gemeente 31 • Betere informatie vanuit de woningcorporaties 6 • Betere informatie vanuit Wisselwerk 8 • Betere informatie vanuit, en bekendheid met zorginstellingen 9 • Betere toegankelijkheid (openheid) zorginstellingen voor ouderen 14 • Regelmatig ontmoetingen organiseren voor (actieve) bewoners in Zuid 45 Verkeersveiligheid Kies de twee belangrijkste punten: • Minder overlast vrachtwagens rond winkelcentra, bedrijven(terreinen) • Meer verkeersremmers en oversteekplaatsen, vooral op routes van/naar scholen • Busroute aanpassen, bushokjes plaatsen, dienstregelingen ophangen • Op- en afritten aanbrengen voor rollators/rolstoelen • Bewoners spreken elkaar meer aan op asociaal verkeersgedrag • Meer politiecontrole op wisselende tijden en plekken • Campagne voor beter verkeersgedrag • 30km-zones: beter aangeven en inrichten • Onderhoud wegen aanpakken Parkeren Kies de twee belangrijkste punten: • Verhogen parkeernorm bij nieuwbouw en winkelcentra • Van snippergroen parkeerplaatsen maken • Bestaande parkeerruimte beter benutten (meer insteekhavens) • Meer optreden tegen a-sociaal parkeergedrag 34
abs.
% 30% 20% 4% 5% 6% 9% 28% %
9 5% 22 13% 15 9 11 18 15 38 30
9% 5% 7% 11% 9% 23% 18%
abs. 37 13 39 66
% 24% 8% 25% 43%
Veilig Kies de twee belangrijkste punten: abs. • Verbeteren verlichting achterpaden 20 • Verbeteren verlichting parken, hondenuitlaatplaatsen, speelplekken 42 • Plaatsen bankjes bij JOP’s, speelplekken, trap/grasvelden (bijdrage sociale controle) 32 • Eerder slopen, sneller bouwen (minder leegstand en verloedering) 56
21% 37%
Schoon Kies de twee belangrijkste punten: • Opruimen zwerfvuil achterpaden • Aanpakken nadelige gevolgen DIFTAR: illegale vuilplaatsing • Meer controle bij afvalcontainers winkelcentra en flats • Meer faciliteiten hondenbezitters (zakjes-automaten) • Meer hondenuitlaat-plaatsen en beter onderhoud • Baasjes ‘stoep-poepers’ aanspreken en bekeuren • Betere informatie over spelregels en uitlaatplekken honden • Beter onderhoud gemeentegroen
abs. 26 32 10 12 8 38 10 34
% 15% 19% 6% 7% 5% 22% 6% 20%
Verbeterthema’s Wat vindt u belangrijke verbeterpunten in Zuid? Kies er twee: • Prettiger samen leven • Betere voorzieningen • Beter leven voor/met jongeren/tieners • Betere communicatie over activiteiten/vanuit instanties • Meer verkeersveiligheid • Meer parkeermogelijkheden • Veiliger wijk • Schonere wijk
abs. 27 10 15 20 26 19 19 34
% 16% 6% 9% 12% 15% 11% 11% 20%
% 13% 28%
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Hoe ontvangt u het liefst informatie over de wijk Zuid? Kies twee mogelijkheden: • De Zuidkrant • Website Wijkraad Zuid • Website gemeente • Tijdens evenementen (Zuiderparkfestival e.d.) • Via wijkmeldpunt (buurtcentrum ‘t Vogelnest) • Andere buurtcentra (Ons Honk, Maasstraat) • Apeldoorns Stadsblad • TV Apeldoorn
abs. 65 16 4 4 1 3 59 9
abs. % 64 78% 18 22%
Ontvangt u de Zuidkrant? • Ja • Nee • Weet niet wat dat is
abs. % 66 78% 13 15% 6 7%
abs. 14 7 19 2 15
Wat is de trots van Zuid? • Ligging: bij centrum, (snel)wegen, spoor, winkels • Groen en parken: o.a. Zuiderpark met skatebaan • Diversiteit: soort woningen en architectuur • Vernieuwing: Metaalbuurt, Kayershof, nieuwbouw, Vleugelschool, Avondzon • Verkeer: woonerven, 30km-gebieden • Voorzieningen: winkels, sportverenigingen, buurthuizen • Activiteiten: evenementen en festivals in parken • Mensen: gezellig, saamhorig, betrokken, direct • Jongerenoverlast: samenwerking bij de aanpak
abs. % 24 25% 21 22% 9 9%
Verbeterthema’s Wat vindt u de twee minst belangrijke verbeterpunten in Zuid? • Prettiger samen leven • Betere voorzieningen • Beter leven voor/met jongeren/tieners • Betere communicatie over activiteiten/vanuit instanties • Meer verkeersveiligheid • Meer parkeermogelijkheden • Veiliger wijk • Schonere wijk
abs. 17 27 21 29 16 28 8 8
Kent u de Wijkraad Zuid? • Ja • Nee Met welke twee activiteiten moet Wijkraad Zuid zich vooral bezighouden? • Behandelen vragen/klachten van bewoners • Organiseren ontspanningsactiviteiten • Informeren bewoners over thema’s die spelen in de wijk • Bestemmingsplannen beoordelen • Instanties kritisch volgen rond ontwikkelingen in de wijk • Bewaken mogelijkheden tot inspraak en betrokkenheid van bewoners bij ontwikkelingen in de wijk
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
% 11% 18% 14% 19% 10% 18% 5% 5%
% 11% 7% 19% 2% 15%
44 44%
10 2 6 1 21 1
% 40% 10% 2% 2% 1% 2% 37% 6%
11% 2% 6% 1% 22% 1%
35
Bijlage 3 Uitkomsten volksraadpleging Ugchelen
Aantal deelnemers: 106. In welke buurt woont u? 1. Bouwhof 2. Burgerbuurt 3. Sokkenbuurt 4. De Steinen 5. Elders in Ugchelen
abs. 19 12 4 11 61
Bent u een man of een vrouw? A. Man B. Vrouw
abs. % 58 54% 50 46%
Wat is uw leeftijd? A. 14 of jonger B. 15-21 C. 22-35 D. 36-50 E. 51-65 F. ouder dan 65
abs.
Wonen Kies het belangrijkste punt: 1. Bouw nieuwe woningen beperkt houden 2. Nieuwbouw niet hoger dan drie lagen 3. Ugchelse senioren voorrang bij ouderenhuisvesting 4. Meer ouderenwoningen 5. Meer jongerenhuisvesting/starterswoningen
36
% 18% 11% 4% 10% 57%
%
1 1% 15 14% 55 51% 36 34% abs. 16 35 24 15 17
% 15% 33% 22% 14% 16%
(Bebouwde) omgeving Kies het belangrijkste punt: 1. Herinrichting winkelgebied (Molecatenlaan) 2. Realiseren dorpsplein 3. Verplaatsing benzinestation 4. Beter onderhoud beken en sprongen 5. Beter onderhoud wegen 6. Centrumplan Voorzieningen Kies de twee belangrijkste punten: 1. Verbeteren nooddienst/alarmregeling alleenwonende senioren 2. Inrichten woonservicegebied: wonen, welzijn en zorg optimaal 3. Meer en beter onderhoud speelplaatsen 4. Nieuw dorpshuis (liefst multifunctioneel) 5. Weekmarkt in dorp 6. Meer specialistische winkels in dorpskern 7. Bus naar begraafplaats Heidehof 8. Ugchelse cultuurhistorie beter zichtbaar maken (panelen, educatiecentrum, etc.) Jongeren/tieners Kies het belangrijkste punt: 1. Overlast aanpakken op diverse plekken 2. Meer sportactiviteiten voor jongeren/tieners 3. Meer en betere sportaccomodaties voor jongeren 4. Meer activiteiten jeugd in het dorpshuis 5. Meer activiteiten voor kinderen met handicap
abs. 6 8 5 14 5 69
% 6% 8% 5% 13% 5% 65%
abs. 10 23 5 84 14 18 29
% 5% 11% 2% 39% 7% 9% 14%
30 14% abs. 31 14 27 23 10
% 30% 13% 26% 22% 10%
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Verkeer(sveiligheid) Kies de twee belangrijkste punten: 1. Verminderen geluidsoverlast hoofdwegen 2. 30 km-gebieden: beter aangeven en inrichten 3. Fietsers en voetgangers beter beschermen met oversteekplaatsen en stoepen 4. Meer politiecontrole gedrag verkeersdeelnemers 5. Betere voorzieningen voor mindervalide 6. Betere bewegwijzering in Ugchelen 7. Campagne voor beter verkeersgedrag
abs. % 40 20% 42 21% 47 23% 23 11% 15 7% 29 14% 9 4%
Parkeren Kies het belangrijkste punt: abs. 1. Aanpak parkeerdruk omgeving Gelre-ziekenhuis (tekort parkeerplaatsen ziekenhuis) 42 2. Beter aangeven parkeerverboden en -mogelijkheden met borden 6 3. Betere parkeermogelijkheden dichtbij winkels in dorpshart, o.a. invalideparkeerplaatsen 41 4. Meer fietsparkeerplaatsen 16 Hondenpoep Kies het belangrijkste punt: 1. Betere controle en handhaving 2. Informatiecampagne stoeppoepers: poepen doe je zo 3. Beter schoonhouden honden-uitlaatplekken
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
% 40% 6% 39% 15%
abs. % 58 63% 10 11% 24 26%
Mocht er een nieuw dorpshuis komen, wat is dan de meest geschikte plaats? 1. Op de huidige plek, in combinatie met scholen, sport, expositieruimtes 2. Op locatie De Steenbeek, in combinatie met scholen, sport, expositieruimtes 3. In dorpscentrum, in combinatie met nieuw dorpsplein
abs.
%
50 48% 7 7% 48 46%
Wat vindt u belangrijke verbeterpunten in Ugchelen. Kies er twee: abs. % 1. Prettiger wonen 27 13% 2. Betere inrichting (bebouwde) omgeving 69 34% 3. Betere voorzieningen 47 23% 4. Beter leven voor/met jongeren/tieners 7 4% 5. Meer verkeersveiligheid 24 12% 6. Meer parkeermogelijkheden 20 10% 7. Minder hondenpoep 7 4% Wat vindt u de minst belangrijke verbeterpunten in Ugchelen. Kies er twee: 1. Prettiger wonen 2. Betere inrichting (bebouwde) omgeving 3. Betere voorzieningen 4. Beter leven voor/met jongeren/tieners 5. Meer verkeersveiligheid 6. Meer parkeermogelijkheden 7. Minder hondenpoep
abs. 13 5 9 36 19 37 85
% 6% 3% 4% 18% 9% 18% 42%
37
Hoe ontvangt u het liefst informatie over Ugchelen? Kies twee mogelijkheden: 1. De Bron (tweewekelijks) 2. Website Dorpsraad Ugchelen 3. Website gemeente 4. Via dorpsmeldpunt (Buurthuis Ugchelens Belang) 5. Apeldoorns Stadsblad 6. Radio/TV Apeldoorn 7. De Wegwijzer (jaarlijks) 8. www.Ugchelen.org Ontvangt u de Bron? A. Ja B. Nee C. Weet niet wat het is
38
abs. % 102 50% 12 6% 7 3% 35 17% 3 2% 21 10% 26 13% abs. % 105 99% 1 1%
Wat zijn de ijzersterke punten van Ugchelen? Kies er twee. abs. 1. Ligging: bij de stad 23 2. Ligging: uitstekend bereikbaar (snelweg) 10 3. Ligging: bij de natuur 48 4. Dorpse karakter: gezellig, leefbaar, rustig, ons-kent-ons, positieve sociale controle 85 5. Actief: samen organiseren, bloeiend verenigingsleven 22 6. Architectuur en wonen met vooral laagbouw 6 7. Goede voorzieningen 8 8. Rijke cultuurhistorie: sprengen, beken, wasserijen, papierindustrie 9 9. Kunstzinnig dorp (Cultuurroute, Theaterstraat) 2
% 11% 5% 23% 40% 10% 3% 4% 4% 1%
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Bijlage 4 : Overzicht prioriteiten per buurt: focusgroepen en buurtbijeenkomsten volksraadpleging Zuid
NB: Deelnemers konden meerdere groene stickers (max. 5) op één onderwerp plakken qua belangrijkheid. Met een rode sticker konden bewoners aangeven een punt onbelangrijk te vinden. Dit is hieronder als volgt aangegeven: ‘1-stemmen’. Als een verbeterthema is onderverdeeld in verschillende subpunten, dan staat achter het verbeterthema het opgetelde aantal stemmen weergegeven.
Brummelhof
Focusgroep 1. Speelvoorzieningen jongeren 2. Bij ontwikkellocaties: houd rekening met dorpse sfeer door 3. Grondgebonden woningen en inrichting openbare ruimte 4. Parkeren, vooral handhaven 5. Hondenuitlaatplaatsen 6. Kiss and Ridestrook: moet beter 7. Coffeeshop verplaatsen 8. Stationsplein zuidzijde afmaken 9. Verkeer: handhaven, remmers (2), met specifieke plek Kayersdijk/Lepelaarweg erbij in totaal
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
7 deelnemers 7 stemmen 7 stemmen 5 stemmen 5 stemmen 3 stemmen 3 stemmen 3 stemmen 3 stemmen
Volksraadpleging 11 deelnemers 1. Hondenpoep 19 stemmen • aanpak fout gedrag 5+ en 1- stemmen • meer/grotere uitlaatplaatsen 5 stemmen • beter schoonhouden 4 stemmen • hekjes om uitlaatplekken 5 stemmen 2. Parkeren 11 stemmen • politiecontrole bij scholen op piekmomenten 9 stemmen • insteekhavens 2 stemmen 3. Verkeer 11 stemmen • meer controle hardrijden 30 km gebieden • oversteekplaatsen fietsers en snelheidsremmmers 4 stemmen 4. Speelvoorzieningen 10 stemmen • uitbreiding buurtpreventieteams i.v.m hangjongeren 4 stemmen • ontmoetingsplekken inrichting vanaf 12 jaar 3+ en 3- stemmen • rekening houden met jongeren bij ontwikkelingslocaties 2 stemmen 5. ‘Stationsplein zuidzijde’ snel afmaken 2+ en 1- stemmen • betere oplossing ‘ kiss en ride’ 5+ en 1- stemmen 6. Gebied rond Dekamarkt • opknappen groen 3+ en 3- stemmen • beter schoonhouden plek rond glascontainers 3 stemmen Toevoegingen: • Tunnel ROC geeft probleem voor rolstoelen, kinderwagens, scootmobielen, etc. Vraag is ook of je er met een fiets met elektromotor mag rijden. • Jongeren Ontmoetingsplekken (JOP): als je ze ontwikkelt, doe het dan samen met jongeren • ‘Kiss en ride’ aan Zuidzijde station beter regelen
39
Staatsliedenkwartier
Focusgroep 10 deelnemers 1. 3 Zorgvuldiger toewijzing woningen en optreden tegen overlast 17 stemmen 2. 3 Aanpak vervuiling 12 stemmen 3. 3 Aanpak hondenpoep 6 stemmen 4. 3 Meer parkeerplaatsen 6 stemmen 5. 3 Tieneractiviteiten 5 stemmen Volksraadpleging plm. 8 deelnemers 1. Hondenpoep 10 stemmen • meer aanspreken en bekeuren 6 stemmen 2. Parkeren 9 stemmen • meer parkeerplaatsen maken met insteekhavens 6 stemmen • parkeerschouw (opmerking: het zal moeilijk worden) 3 stemmen 3. Verkeer 6 stemmen • herkenbaarheid 30km gebieden vergroten 3 stemmen • meer snelheidsremmende maatregelen 2 stemmen 4. Groen en afval 5 stemmen • aanpak fout aanbieden bij containers 3 stemmen 5. Jongeren en tieners • activiteiten voor 12-16 jaar 3 stemmen Toevoegingen: • Buurtfeesten en buurtverfraaiing • Inbraakpreventie en bereikbaarheid politie
Vogelkwartier
Focusgroep 11 deelnemers 1.3Meer inspraak bewoners 17 stemmen 2.3Verkeersremmende, veiligheidsbevorderende maatregelen 13 stemmen 3.3Meer voorzieningen voor jongeren 12-15 jaar 7 stemmen 4.3Huizen opknappen met behoud karakter buurt 5 stemmen Volksraadpleging 6 deelnemers 1. Meer huizen opknappen, behoud van buurt (betaalbaarheid is punt) 7 stemmen 2. Verkeersremmende, veiligheidsbevorderende maatregelen 7 stemmen 3. Jongerenactiviteiten, etc 7 stemmen 4. Meer buurtactiviteiten (suggestie semi permanente voorziening) 5 stemmen 5. Meer inspraak 4 stemmen Aanpak uitstallingen 4 stemmen Toegevoegd: semi-permanente ontmoetingsruimte creëren 40
Componisten-/Rivierenkwartier
Focusgroep 1.4Jeugd en jongeren • aanpakken overlast en meer toezicht 2.4Groen • geen bestemmingsplanwijziging ten koste van het groen 3.4Busroutes aanpassen 4.4Verkeer • met name aanpak 30 km gebieden 5.4Parkeren • diverse maatregelen 6.4Afval • beter schoonmaken speelplekken
14 deelnemers 17 stemmen 16 stemmen 13 stemmen 11 stemmen 10 stemmen 7 stemmen
Volksraadpleging 1.4Groen • behoud forellenkwekerij (toelichting in bestemmingsplan regelen, later monument) • bestaande groen handhaven (ook in bestemmingsplan) • oneens omzetten snippergroen in parkeerplaatsen 2.4Verkeer • sluipverkeer weren • te hard rijden 30 km zones bekeuren • afdwingen langzamer rijden door beter inrichten 30 km gebieden • busroute aanpassen 3.4Buurtwinkelcentra moeten blijven 4.4Sneller slopen, eerder bouwen 5.4Afval 6.4Aanpak fout parkeren op stoepen
15 deelnemers 27 stemmen
7 stemmen 7 stemmen
13 stemmen 14 stemmen 8 stemmen 21 stemmen 9 stemmen 4 stemmen 4 stemmen 4 stemmen 7 stemmen 6 stemmen 6 stemmen 5 stemmen
Waarneming: vooral reactie van bewoners op parkeren en verkeer (dit blijkt overigens slechts ten dele uit de stemming)
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Heeze/Westenenk/Winkewijert/Bouwhof Noord
Focusgroep 1. Verkeer, snelheidsremmende en gedragsbeïnvloedende maatregelen 2.4Diverse maatregelen t.a.v. parkeren 3.4Diverse maatregelen tegen jongerenoverlast 4.4Meer inspraak 5.4Hondenpoep aanpakken
14 deelnemers 18 stemmen 10 stemmen 9 stemmen 6 stemmen 6 stemmen
Volksraadpleging 22 deelnemers 1.4Verkeer 36 stemmen • onderhoud wegen 13 stemmen • controle 13 km gebieden 11 stemmen • campagne 5 stemmen 2.4Hondenpoep 23+ en 5- stemmen • aanspreken/bekeuren 7 stemmen • meer hondenuitlaatplaatsen 5- stemmen 3.4Ontmoeting 18 stemmen 4.4Spelen 20 stemmen • meer bewonersbetrokkenheid bij inrichting speelterreinen en beheer 7 stemmen • natuurlijk spelen 4 stemmen 5.4Metaalbuurt 19 stemmen • meer inspraak regelgeving/gevolgen monument 9 stemmen • meer inspraak en betrokkenheid inrichting openbare ruimte 10 stemmen 6.4Parkeren 14+ en 14- stemmen • parkeernorm omhoog 6 stemmen • snippergroen gebruiken 2+ en 6- stemmen • parkeerschouw 6+ en 8- stemmen 7.4Jongeren & tieners 13 stemmen • aanpak overlast 7 stemmen • meer voorzieningen 5 stemmen 8.4Bloemen langs oevers zaaien en planten 9 stemmen
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Ugchelen/Bouwhof Zuid
1e Focusgroep 1.4Cultuurhistorie zichtbaar maken 2.4Nieuw dorpshuis 3.4Wonen, niet teveel nieuwbouw, niet hoger dan drie lagen en aandacht voor jongeren/ouderenhuisvesting 4.4Onderhoud beken en sprengen 5.4Aandacht voor de jeugd 6.4Verkeersremmende maatregelen 7.4Busroute doortrekken neer Heidehof
14 deelnemers 12 stemmen 11 stemmen
2e Focusgroep 1.4Nieuw dorpshuis 2.4Oversteek Ugchelsegrensweg, Europaweg en Hoenderparkweg-rotonde 3.4Dorpskern creëren 4.4Parkeren ziekenhuis 5.4Verkeersremmende maatregelen 30 km gebieden 6.4Beperking hoogbouw
31 deelnemers 25 stemmen
11 stemmen 6 stemmen 6 stemmen 5 stemmen 5 stemmen
21 stemmen 17 stemmen 13 stemmen 12 stemmen 9 stemmen
41
Bijlage 5: Door bewoners genoemde specifieke verbeterpunten verkeer en parkeren (alle avonden, plus ingezonden reacties en interviews) Themagroep allochtone ouderen
Er wordt te hard gereden: Adelaarslaan, Hofveld, 1e Wormenseweg, Oude Beekbergerweg.
Themagroep allochtone vrouwen
Bernard Zweerslaan wordt veel te hard gereden, er zijn geen drempels.
Themagroep verkeer
Hoenderparkweg De Hoenderparkweg is een brede weg, met aan een kant grind. Optisch gezien geeft de weg een schijnveiligheid, echter de weg is zeer slecht (verzakkingen). De weg staat al jaren op de urgentielijst van wegen die gereconstrueerd dienen te worden, maar wordt steeds van zijn plaats verdrongen door andere prioriteiten. Albardastraat en Ruys de Beerenbrouckstraat Een bewoner geeft aan dat de Ruys de Beerenbrouckstraat en de Albardastraat tot de gevaarlijkste wegen van Zuid behoren. Je mag er aan beide zijden parkeren, waardoor het rijvlak veel te smal wordt en er veel onoverzichtelijke situaties ontstaan. Een parkeerverbod aan één zijde leidt weer tot een geweldig tekort aan parkeerplaatsen. Talingweg Verzoek om het maken van éénrichtingsverkeer in de Talingweg. Zou ook het parkeerprobleem ten goede komen, omdat er dan aan beide zijden geparkeerd kan worden, eventueel met schuin parkeren. Parkeren Hart van Zuid heeft een tekort aan parkeerplaatsen. Ook geven bewoners aan dat er veel te weinig parkeerplaatsen bij het Gelre (Lukas) Ziekenhuis zijn. Bij
42
het naastgelegen verpleegtehuis Randerode staat het ook altijd helemaal vol, maar dit wordt ook veroorzaakt doordat daar het parkeren gratis is. Fietsers en voetgangers Op de Hoenderparkweg is een zeer gevaarlijke oversteek vanaf het fietspad tegenover de Ambelt, terwijl er dagelijks vele schoolkinderen over moeten steken. In de Edelmetaalbuurt word je als voetganger voortdurend gedwongen op de weg te lopen daar er, op welk tijdstip dan ook, veel auto’s op de stoep geparkeerd staan. Ter hoogte van de Heeze is er op de Europaweg, schuin tegenover de Hoge Dries, een geweldig gevaarlijke fietsoversteek. Hier zou een verbreding moeten komen en fietsers zouden halverwege de weg nogmaals moeten kunnen stilstaan. Ook op de Kayersdijk ter hoogte van de Reigersweg is een levensgevaarlijke oversteek voor fietsers. Omdat dit een punt was waar een aantal jaren geleden ongelukken met letselschade waren, is er een paar jaar geleden een plateau op de Kayersdijk gelegd. Dat dit punt nog steeds zeer gevaarlijk is, wordt voor een groot deel veroorzaakt door het gedrag van fietsers, die daar overal oversteken, links voorsorteren etc. Aan dit punt zal vermoedelijk aandacht besteed worden bij de ontwikkeling van de Kanaalzone en je zou willen dat er dan één goede oversteek Kayersdijk gemaakt wordt. Vinkenlaan/2e Wormenseweg is sinds het moment dat het ROC er staat een gevaarlijk punt geworden voor fietsers. Slecht zicht op dit kruispunt. Er komt vanwege het gevaar een inritconstructie op de Vinkenlaan, waardoor het verkeer op de 2e Wormenseweg voorrang krijgt. Brummelhof Op het eerste gedeelte van de 1e Wormenseweg (vanaf Laan van de
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Mensenrechten) wordt nog steeds veel te hard gereden, ondanks de aanleg van een plateau. Men rijdt vol gas van heuvel naar heuvel. Geeft ook veel geluidshinder. Drukte op de 2e Wormenseweg. Is één sliert fietsers en oversteken is bijna onmogelijk. De parkeerplaatsen op de Parallelweg staan overvol en men parkeert ook buiten de vakken. Groot parkeerprobleem bij de flats van de Cort v.d. Lindenstraat tot en met de Van Houtenstraat. Snippergroen er omheen gedeeltelijk particulierbezit en gedeeltelijk van de gemeente. Vereniging van Eigenaren is al jaren bezig om flatbewoners eigen parkeerplaatsen te geven, maar de gemeente werkt niet mee. Parkeerprobleem Adelaarslaan, maar parkeerprobleem geldt eigenlijk voor de hele buurt. Het terrein bij de Dekamarkt: de bocht bij parkeerplaats bij de Dekamarkt is in de nieuwe situatie bijna niet te nemen. Slagboom bij P+R terrein bij station aan zuidzijde direct aan de weg heel hinderlijk als je er maar even wil zijn. Kayersdijk/Lepelaarweg verschrikkelijk druk, graag aandacht voor fietsers oversteekplaatsen (schoolverkeer). Ook aandacht voor het feit dat de Kayersdijk nu al verschrikkelijk druk is en dus niet nog drukker mag worden (als gevolg van Kanaalzone). De Fuutweg ondervindt ook hinder van bevoorrading Dekamarkt met vrachtwagens. Betere circulatie vrachtwagens in de buurt. Busverkeer rijdt veel te hard. Handhaving 30 km zone. Staatsliedenkwartier Verkeer bij Emmaschool is te druk. Buslijnen en bushaltes zijn niet duidelijk.
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Vogelkwartier Op veel plaatsen wordt er veel te hard gereden ondanks de ingestelde 30 km zone. Als een van de oorzaken wordt genoemd de brede wegen, zoals de Oude Beekbergerweg. Het gelijkwaardig worden van alle kruisingen in een 30 km zone wordt op een aantal plaatsen als zeer onwenselijk gezien, vooral in de nabijheid van de basisscholen. Er wordt teveel geparkeerd op plaatsen waar het niet mag, kijk naar de smalle straatjes zoals de Mussenweg en de woonerven, waar veel geparkeerd wordt buiten de vakken. De parkeersituatie bij scholen tijdens het aan- en uitgaan is gevaarlijk. Verkeerd parkeren en te hard rijden wordt voor 80 % veroorzaakt door wijkbewoners. Als straks het Zuiderpark klaar is, graag goede oversteekplaatsen op de Marchantstraat o.a. ter hoogte van de Oude Beekbergerweg. Verkeerssituatie onoverzichtelijk en zelfs gevaarlijk o.a. door geparkeerde auto’s Componisten- en Rivierenkwartier Inrichting aanpassen in Joseph Haydnlaan; Strausslaan en Oude Beekbergerweg. Bestrating Waalstraat is slecht, voor ouderen moeilijk begaanbaar. Gevaarlijke situaties: Op de hoek Bernard Zweerslaan, Valerius-/Bizetlaan o.a. door gebrek aan overzicht vanwege geparkeerde auto’s. Op de Arnhemseweg richting Oude Beekbergerweg zijn uitstulpingen niet voldoende om het verkeer af te remmen. Ontsluiting sprengengebied tegenover Strausslaan gevaarlijk voor kinderen die van de bruggetjes afkomen Te hard rijden op Oude Beekbergerweg tegengaan met verkeersremmende maatregelen Overlast door sluipverkeer van Arnhemseweg naar Oude Beekbergerweg Heeze/Winkewijert/Westenenk/Bouwhof Noord 43
Snelheid Er wordt veel te hard gereden. In de Edelmetaal nodigen de brede straten uit tot hard rijden. Ook het maar aan één kant mogen parkeren draagt daaraan bij. De aanleg van de punaises op de kruispunten heeft niet veel geholpen, want na het passeren van het kruispunt gaat het gas er weer op. Ook in de woonerven wordt niet stapvoets gereden en bewoners Vlietweg/ Beeklustweg willen graag bordjes met de afbeelding van spelende kinderen en de aanduiding 5 km erop geplaatst. (bordjes mogen bij bewoner Beeklustweg in de tuin geplaatst worden). Door het hardrijden is het voor de kinderen van de basisschool ook zeer onveilig. Ook op de Westenenkerweg wordt veel te hard gereden. Hier zijn geen snelheidsremmers aangebracht. In de Goudstraat wordt het eenrichtingsverkeer massaal genegeerd. Om deze onveilige situatie op te heffen lijkt het beter het verbodsbord weg te halen. Parkeerproblematiek Ook in Edelmetaal is de parkeerproblematiek groot. De grond bij de flats is eigen terrein. Toch zou het zeer wenselijk zijn als hier eens naar gekeken werd, daar er door herinrichting nogal wat te winnen zou zijn (zijn nu anderhalve parkeerplaatsen). Her en der zou er misschien wat snippergroen opgeofferd moeten worden voor parkeerplaatsen. Wens van de bewoners: gemeente met bewoners omgeving schouwen, daar er nog wel wat mogelijkheden zijn. Onderhoud ‘‘Hierbij wil ik een punt ter verbetering aangeven voor de wijk waarin ik woon. Ik rijd scootmobiel en begin me steeds meer te ergeren aan de bestrating van de wegen. Er zijn plaatsen bij met verzakkingen of gaten in de weg en de fietspaden. Het zou, denk ik, goed zijn als in Zuid een screening plaatsvindt van de wegen. Ik woon zelf in de Kwikstraat een weg die verzakkingen kent. 44
Ook het Hofveld is een ramp. Het fietspad langs de Arnhemseweg mag wat mij betreft ook egaler. Ongetwijfeld zullen er meer plekken zijn die voor renovatie in aanmerking komen ‘’ Ugchelen/Bouwhof Zuid Geluidsoverlast A1. Verkeer/ parkeren rondom de Gelre ziekenhuis. Ugchelsegrensweg, Europaweg te druk: oversteekplaatsen nodig o.a. om bos te bereiken. Hoenderloseweg te druk en wordt hard gereden. Hoenderloseweg mist trottoir/grintweg/geen voerweg. Stoepen en wegen (Hoenderlose weg, Ugchelsegrensweg, ‘t Loo-Ugchelen) kwalitatief slecht en ontoegankelijk voor rollators. Weg versmallen vanaf Laan van Westenenk. Weg versmallen vanaf 30 km zone. Geluidsoverlast Laan van Westenenk, Europaweg aanpakken. Aanpassen navigatiesysteem, iedereen neemt korte route Hoenderloseweg. Herinrichten Molencatenlaan doortrekken. Busvervoer naar Heidehof. Voor ouderen is erg lastig. Zij moeten ver lopen. Busvoervoer aansluiting van de sprengen door het centrum Europaweg hoge snelheid/ wordt steeds drukker. Rotondes onveilig voor moeders/kinderen. ‘‘De Europaweg wordt geflankeerd door twee brede fietspaden. Het oostelijk gelegen fietspad dat langs de voormalige camping de Veldekster loopt wordt praktisch niet gebruikt. Het zou voor het aanzicht van Apeldoorn en Ugchelen mooi zijn als dit fietspad wordt verwijderd en weer wordt beplant met inheemse boomsoorten. Daar waar het nieuwe fietspad vanaf de Veldekster aansluit op het oostelijk fietspad zou een overgang gemaakt kunnen worden dat weer aansluit op het westelijk fietspad. Zo zijn alle logische verbindingen weer gemaakt en is er t.a.v. het stukje Veldekster extra bossage mogelijk dat mooi staat en rust en ruimte geeft. Niemand ondervindt hier naar mijn smaak schade van.’’ Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
45
Colofon Initiatief Stadsdeelplatform Zuidwest Projectleiding Hans Hoogvorst, H/kwadraat, Den Haag Projectmedewerker: Martin Jansen, Kars Advies, Utrecht Tekst Hans Hoogvorst, Martin Jansen Eindredactie Anne-Marie Veldkamp, Deventer en Steven Gerritsen, Apeldoorn Vormgeving Vormvisie BNO, Apeldoorn Fotografie H. Kruiswijk, Ugchelen; Gert van der Kamp, Rien Hokken en Steven Gerritsen, gemeente Apeldoorn; Martin Jansen, Utrecht. Met dank aan Wijkraad Zuid, Dorpsraad Ugchelen, alle bewoners van Zuid en Ugchelen die bereid waren informatie te geven over hun buurt, wijk, dorp en stadsdeel. Medewerkers gemeente Apeldoorn, politie, team Zuidwest, stichting Wisselwerk en woningcorporaties. Mei 2008
46
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012
47
48
Toekomstagenda Apeldoorn Zuidwest 2009 - 2012