TNF-alpha blokkerende therapie
TNF-ALPHA BLOKKERENDE THERAPIE Uw behandelend maag-darm-leverarts heeft in overleg met u besloten u te behandelen met TNF-alpha-blokkerende therapie; infliximab (Remicade) of adalimumab (Humira). Deze geneesmiddelen dienen ter behandeling van de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa (chronische darmontstekingen). Om deze geneesmiddelen juist te gebruiken is het belangrijk dat u er een aantal dingen over weet. Lees ook de bijsluiter van de apotheek. Werking Inflammatoire darmziekten zoals de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa kunnen met medicatie helaas niet genezen worden. Wel zijn er medicijnen die het ontstekingsproces onderdrukken en de klachten kunnen verminderen. Als de ziekte niet actief is kunnen de medicijnen het opnieuw opvlammen van de ziekte voorkomen. De TNF-alpha blokkers zijn zulke medicijnen. TNF-alpha blokkers komen voort uit de biotechnologie; vandaar dat ook wel de naam ‘biologicals’ gebruikt wordt voor deze medicijnen. Door de ingewikkelde manier van produceren zijn deze middelen erg kostbaar. TNF-alpha is een belangrijk eiwit in het afweersysteem. Het activeert de afweercellen die zich tegen het eigen lichaam keren, waardoor de ontstekingsreacties doorgaan en/of toenemen. Mensen met de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa hebben teveel TNF-alpha in hun darmen. Door TNF-alpha zoveel mogelijk te binden, worden de ontstekingen minder ernstig of kan het ontstekingsproces soms volledig geblokkeerd worden. Hoe worden TNF-alpha blokkers toegediend? Remicade wordt (na een kortdurende opstartperiode), eens in de twee maanden toegediend via een infuus op de afdeling dagbehandeling in het ziekenhuis. Humira wordt meestal eenmaal per twee weken gegeven en u leert het uzelf toedienen via onderhuidse injecties. Hiervoor krijgt u instructies en begeleiding door de IBD-consulente.
Injecteren Bij het starten met TNF-alpha blokkerende medicatie krijgt u een prikinstructie van de IBD-consulente. ● Was voor het injecteren altijd uw handen. ● Kijk door het venstertje in de spuit of de injectievloeistof helder is, wanneer het troebel is of er anders uitziet: niet gebruiken. ● Ontsmet de huid met het bijgeleverde alcoholdoekje. ● Haal eerst de dop met nummer 1 van de pen, daarna dop 2. ● Zet de pen loodrecht op de injectieplaatsen links of rechts van de navel, of in het bovenbeen. ● Druk de knop in bovenop de pen en wacht tien seconden en/of tot het heldere schermpje op de pen geel geworden is. Verwijder vervolgens de pen. ● Deponeer de pen in de naaldencontainer. Hoe moet ik de injecties bewaren en vervoeren? De injecties moeten in de koelkast worden bewaard (tussen de 2-8°). U dient dus thuis te beschikken over een goed functionerende, ruime koelkast. U bent zelf verantwoordelijk voor de juiste bewaring van dit product. Bij het ophalen van het medicijn krijgt u een koeltas, waarin u het middel mee naar huis kunt nemen. Het is de bedoeling dat u uw medicijnen binnen vier uur na ontvangst thuis in de koelkast plaatst. Zorg dat de medicatie nooit in de zon ligt of bevriest. Tijdens reizen kunt u de injecties in een koeltasje vervoeren. In het vliegtuig kan u vanwege veiligheidsmaatregelen worden verzocht om de injecties bij de stewardess af te geven. Het advies is om de koelelementen om de drie à vier uur te verwisselen. Het is raadzaam om bij het boeken van uw reis aan te geven dat u injecties in uw bagage heeft. Bij de apotheek kunt u een medicijnpaspoort met uw medicatie vragen in het Nederlands en Engels. Verder kunt u de IBDconsulente vragen om een Engelstalig reisdocument (met uitleg over uw medicatie). Het effect op vruchtbaarheid, zwangerschap en borstvoeding Er zijn nog onvoldoende gegevens beschikbaar over het effect van de injecties op vruchtbaarheid, zwangerschap en borstvoeding. Daarom wordt geadviseerd om bij kinderwens, zwangerschap en borstvoeding het gebruik van TNF-alpha blokkerende therapie te bespreken met uw maag-darm-leverarts.
Waarom screening op TBC (Tuberculose)? TBC kan opvlammen door de TNF-alpha blokkerende therapie. Niet altijd weten mensen of ze contact met TBC hebben gehad. Daarom wordt er vooraf een huidtest gedaan via een Mantouxprik en een longfoto gemaakt om eerder contact met TBC zoveel mogelijk uit te sluiten. De Mantouxreactie moet na drie dagen worden afgelezen. Deze screening gaat via de longarts. Wat te doen bij infecties? De afweer tegen bepaalde infecties kan minder goed zijn tijdens TNF-alpha blokkerende therapie. Overleg daarom met uw behandelend maag-darm-leverarts of huisarts in geval van een (mogelijke) infectie. Het is raadzaam overleg te hebben over het eventueel stoppen van uw injecties bij: ● ernstige infecties zoals bloedvergiftiging (sepsis), een abces, tuberculose, ernstige terugkerende oorontsteking, longontsteking en dergelijke; ● infecties door parasieten; ● aanhoudende koorts en/of het starten van antibiotica. U kunt doorgaan met de therapie bij simpele virusinfecties en/of verkoudheid. Na behandeling van de infectie kan in overleg met de maag-darm-leverarts de TNFalpha blokkerende therapie worden hervat. Bij twijfel kunt u altijd contact opnemen met de IBD-consulente. Wat te doen met vaccinaties? Er bestaat een verhoogde kans op complicaties na toediening van een levend verzwakt vaccin. Daaronder vallen: ● BMR vaccin (Bof, Mazelen, Rode Hond) ● BCG-vaccin (Tuberculose) ● Oraal Tyfus vaccin ● Gele koorts vaccin ● Varicella vaccin ● Rotavirus vaccin Deze mag u absoluut niet toegediend krijgen tijdens de TNF-alpha blokkerende therapie!
Vaccins van gedode of geïnactiveerde micro-organismen als bacteriën en virussen of van ontgifte toxinen (gifstoffen van bacteriën) zijn wel veilig om toegediend te krijgen. Hieronder vallen: ● D(K)TP (Difterie, Kinkhoest, Tetanus, Polio) ● Tyfusvaccin m.b.v. injectie ● Cholera-vaccin ● Meningokokkenvaccin ● Heamophilus Influenza B-vaccin ● Hepatitis A en B-vaccin ● Influenza vaccin (griepprik) ● Rabiës vaccin ● Meningokokken vaccin ● Papillomavirus vaccin ● Pneumokokken vaccin ● Poliomyelitis vaccin In uw bloed kan worden aangetoond of u voldoende antistoffen heeft aangemaakt. Door de behandeling met afweerremmende middelen voor uw darmziekte loopt u meer kans op een ernstiger verloop van infecties. Daarom wordt de influenzavaccinatie (griepprik) via de huisarts aanbevolen. Wat te doen bij operaties of grote tandheelkundige ingrepen? Als u geopereerd moet worden of een grote tandheelkundige ingreep moet ondergaan, moet u dat bespreken met de IBD-consulente of uw maag-darmleverarts; dit wordt per individueel geval bekeken. In sommige gevallen is het nodig om de behandeling met TNF-alpha blokkers (tijdelijk) te staken. Zijn er ziekten waarbij TNF-alpha blokkers niet mogen worden gebruikt? TNF-alpha blokkers mogen niet worden gegeven aan patiënten met multiple sclerose (MS), ernstig hartfalen of kanker korter dan vijf jaar geleden, met name lymfeklierkanker. In individuele gevallen kan hiervan worden afgeweken.
Controles Regelmatige controles zijn nodig om eventuele stoornissen in het bloed in een vroeg stadium te ontdekken. Gemiddeld vindt dit vier keer per jaar plaats. TNF-alpha blokkerende therapie is een middel dat geschikt is als onderhoudsdosering, dus om de ziekte rustig te houden. Het zal voor langere tijd gebruikt worden. Vergoeding TNF-alpha blokkerende middelen worden via het ziekenhuis vergoed. Vragen Als u vragen heeft, neemt u dan contact op met de IBD-consulente. Zij is telefonisch bereikbaar op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag op nummer 06-21100517 of per email:
[email protected]. Bij geen gehoor kunt u de polikliniek MDL/interne geneeskunde bellen op nummer (023) 545 3050.
Kennemer Gasthuis Locatie noord Vondelweg 999 2026 BW Haarlem Locatie zuid Boerhaavelaan 22 2035 RC Haarlem Postadres Postbus 417 2000 AK Haarlem
1093148
1100980-03-05-2012
Telefoon (023) 545 35 45 Website www.kg.nl e-mail
[email protected]
