Tmap Dag 2015
“Ik test, jij test, wij testen” Testen binnen een Wendbare Belastingdienst 29 september 2015 Laurens Kremer
Introductie Naam: Rol: Certificering: Ervaring:
Laurens Kremer, SPC, CISA Agile coach Informatie Management Belastingen SAFe Program Consultant 14 jaar in het testvak en 3 jaar als agile coach 5 jaar coördinator vakontwikkeling HBO Docent testen: NCOI, NOVI
30 september 2015
Agenda / Opening 1. Inleiding & introductie 2. Belastingdienst 3. Marktontwikkelingen 4. Wat vraagt Agile
5. Visie over test & agile 6. Beeld over Tmap HD 7. Keuzes en dilemma’s 8. Vragen & discussie
Ik test, jij test, wij testen 30 september 2015
Inleiding De Belastingdienst heeft afgelopen jaren veel geïnvesteerd in het verbeteren van het testproces, we zitten op TPI niveau beheerst. Tegelijkertijd wordt van de Belastingdienst verwacht dat we meer wendbaar worden en nieuwe aanpakken ontwikkelen voor onze legacy systemen. Er zijn al veel scrum teams, we doen pilots met Scaled Agile Framework. Helpt TMap HD ons wel voldoende? Of vraagt wendbaarheid nog meer?
30 september 2015
Belastingdienst in cijfers Kentallen Belastingdienst 222 miljard ontvangen 9,7 miljard betaald 12,3 miljoen containers 31.979 medewerkers 16 miljoen telefoon gesprekken
Verwerkte aangiften • Inkomstenbelasting 11,3 miljoen • Loonheffing (=loonbelasting en premie volksverzekeringen) 7,7 miljoen • Vennootschapsbelasting 0,6 miljoen • Omzetbelasting (btw) 8,0 miljoen • Bijdrage Zorgverzekeringswet 1,6 miljoen • Motorrijtuigenbelasting 10,9 miljoen • Invoerrechten en accijnzen 23,0 miljoen • Overige belastingen 0,3 miljoen
30 september 2015
Wat is ons probleem?
6
30 september 2015
“Waanzin is altijd hetzelfde blijven doen en toch een ander resultaat verwachten”.
Einstein
30 september 2015
Belang van wendbaarheid / agile van de IT volgens commissie Elias. • “Dat de rijksoverheid een deel
van haar ICT-projecten niet op orde heeft, waardoor onnodig belastinggeld wordt verspild, is een feit.” • BIT regel 7: Faseer de ontwikkeling van het ICTproject zo efficiënt mogelijk en probeer daarbij per fase direct bruikbare producten op te leveren. De agile methode is een vorm die fasering van projecten kan bewerkstelligen. 30 september 2015
Marktontwikkelingen • • • • • •
Agile / scrum Focus op business waarde & portfoliomanagement Scaling agile (SAFe / LESS) Extreme Programming, Testdriven Devellopment Testautomatisering Exploratory testing
30 september 2015
Wat vraagt agile: Verandering besturing
In agile staan de planning en de kosten vast. Sturing op prioriteit en waarde (=scope). Op basis van een vast team, in een vast ritme/kadans. 30 september 2015
Wat vraagt agile: bredere acties 1. Intensievere samenwerking / betrokkenheid in stabiele teams, ook co-locatie. 2. Lager beleggen mandaat over IV, maar ook frequentere begeleiding
3. Business in de lead, hogere frequentie besluiten nemen en loslaten projectmatige besturing 4. De functionaliteit en de verandering in kleine onderdelen opsplitsen en dit meer in detail plannen (portfoliobesturing op 3 niveaus). 5. Verdere professionalisering van Business en IV voortbrenging.
30 september 2015
Stappen van de Belastingdienst naar Agile • • • • •
Vanuit de historie: RUP, DSDM Individuele scrums teams Pilots met SAFe Mengvormen waterval en iteratief Agile en wendbaar – Scrum / SAFe teams – Ook bij waterval
30 september 2015
BD Visie Agile en Test Visie over testen blijft: • Firsttime Right, risico gebaseerd, we gaan het wel anders vormgegeven Wat doen we dan anders: • Minder planningsproducten • PRA en teststrategie/aanpak opnemen in EPIC, Feature, Userstory en de productmanager / productowner wordt er mede verantwoordelijk voor. • Zoveel mogelijk (geautomatiseerd) testen in de sprints, maandelijkse releases • De rol van Testcoördinator en Testmanager veranderd.
30 september 2015
Competenties (T-shaped model) Testers zijn een integraal onderdeel van een team • Samenwerking staat centraal • Helpen in de ontwerp en realisatie • Coach voor de ontwikkelaars die ook testen • Juiste samenstelling (geautomatiseerde) regressie testset. • Ondersteunen de business bij opstellen Epics, Features en Userstories. • Exploratory testing
Business kennis Bouw of ontwerp
30 september 2015
Bouw of ontwerp Test kennis
Beeld over Tmap HD Bevindingen • Risk & Value analyse • Meer focus op adaptief werken • Minder diepgang op test • Quality driven approach (en daarmee overlap) • Geen aandacht voor scaling agile Conclusie • Helder totaal beeld • Tegelijk methodische ruis • Niet eenvoudig toepasbaar in context Belastingdienst
30 september 2015
Keuzes en dilemma’s • Testen meer naar de linkerkant van het V-model bewegen. • Focus op TDD, Testkubus, testdekking
• Combineren scrum en lineair, beide moeten met elkaar rekening houden. • 30 jaar aan aan legacy: investeren we nu wel of niet in testautomatisering van de systemen die op lijst staan om te vervangen? • Functiepunten of velocity? 30 september 2015
Keuze en dilemma’s: Wat word jij? De testadviseur / business ondersteuner
De scrum teammember De test automatiseerder De regressie specialist?
30 september 2015
Lessons learned Waar staan we nu • Begin fase van Agile transitie • Pilots vertalen naar nieuwe aanpak en implementatie Wat moeten we nog doen • Bepalen wat TDD betekent voor de Belastingdienst • Investeren op testautomatisering Wat hebben we geleerd • Wendbaar & agile zijn is een grote ambitie • Agile worden is heel hard werken • Testen wordt belangrijker, maar anders dan we nu denken 30 september 2015
Ik test, jij test, wij testen.
Bedankt en nog veel plezier vandaag. 30 september 2015
Rollen & taken Business owner/sponsor: Eigenaar van proces / middel, inhoudelijk betrokken bij visie, roadmap, verander thema’s, prioritering Productmanager: Verantwoordelijk voor: Program backlog, vision, roadmap, releases. Begeleid en stuurt meerdere productowners aan. Productowner: Inhoudelijke vertegenwoordiger van de business die eisen, use cases opstelt en namens de business (deel) opleveringen accepteert op niveau van team backlog. Prioriteert de team backlog voor 1 tot 3 IV teams van ongeveer 7 medewerkers. IV medewerker: Vertaalt de visie / roadmap / veranderthema’s naar IV voortbrengingsproducten. Scrummaster: begeleid het team om te komen tot resultaten Productspecialist / gebruiker: Inhoudelijke specialist op onderdelen van het proces / applicatie en ondersteunt het team en productowner
30 september 2015
