biblio.ugent.be
The UGent Institutional Repository is the electronic archiving and dissemination platform for all UGent research publications. Ghent University has implemented a mandate stipulating that all academic publications of UGent researchers should be deposited and archived in this repository. Except for items where current copyright restrictions apply, these papers are available in Open Access.
This item is the archived peer-reviewed author-version of: Title: OSCRUG wordt Crimilumni: 60 jaar alumnivereniging van studenten criminologie Authors: Vandeviver, Christophe; De Sterck, Maria; Van Daele, Stijn In: M. Cools, A. De Boeck, B. De Ruyver, L. Pauwels, N. Persak, P. Ponsaers & C. Vandeviver (Eds.), 75 jaar criminologie aan de Universiteit Gent (pp. 91-97). Antwerpen: Maklu.
To refer to or to cite this work, please use the citation to the published version: Vandeviver, C., De Sterck, M., & Van Daele, S. (2013). OSCRUG wordt Crimilumni: 60 jaar alumnivereniging van studenten criminologie. In M. Cools, A. De Boeck, B. De Ruyver, L. Pauwels, N. Persak, P. Ponsaers & C. Vandeviver (Eds.), 75 jaar criminologie aan de Universiteit Gent (pp. 91-97). Antwerpen: Maklu.
1
OSCRUG wordt Crimilumni: 60 jaar alumnivereniging van studenten criminologie Christophe Vandeviver1, Maria De Sterck2 & Stijn Van Daele3
Inleiding Op 31 januari 2011 nam de vereniging Oudstudenten Criminologie Universiteit Gent (OSCRUG) een doorstart en ging ze op in de nieuw gevormde vzw Crimilumni, Vereniging van Oudstudenten Criminologie Gent. Hiermee brak een nieuwe periode aan in de rijke geschiedenis van de alumniverenging van studenten Criminologie van de Universiteit Gent. In deze bijdrage schetsen we deze geschiedenis. We hebben daarbij oog voor een aantal hoogtepunten uit het verleden. Daarnaast kijken we kort vooruit naar de toekomst en staan we ook stil bij de band tussen de alumnivereniging en de Gentse School voor Criminologie.
De eerste aarzelende stappen: de Gentse Criminologen Kring De geschiedenis van de Gentse alumnivereniging van studenten Criminologie hangt nauw samen met de bloei van de Gentse School voor Criminologie. Bijna 15 jaar nadat de Gentse School voor Criminologie werd ingericht, werd in december 1951 de Gentse Criminologen Kring gesticht door onder meer twee oudgedienden van de Gentse School: prof. dr. Nico Gunzburg en prof. dr. Constant-Joseph Vanhoudt. Deze vereniging had tot doel de studie van de criminologie aan te moedigen en de criminologische wetenschappen te bevorderen. Gedurende haar korte bestaan organiseerde de Kring verschillende succesvolle lezingen (Oudstudenten Criminologie, 1976). Het doel van de vereniging was op dat moment strikt wetenschappelijk en dit werd ook zo in de statuten opgenomen. Het aantal criminologiestudenten was toen nog beperkt en de opleiding Criminologie bestond enkel uit de licentiejaren. Als gevolg hiervan stierf de vereniging eind de jaren ’50 een stille dood. Haar werking zou tijdelijk worden overgenomen door de in 1957 gestichte studentenkring Lombrosiana, die tot op vandaag actief blijft in het Gentse studentenleven. In de eerste helft van de jaren ’60 waren ook de activiteiten van deze studentenvereniging beperkt en leken zowel de studentenvereniging als de alumnivereniging geen lang leven beschoren. Hoewel de Gentse Criminologen Kring moeilijk als een alumnivereniging als zodanig kan worden beschouwd, markeert ze niettemin het aarzelend begin van de alumniwerking van de Gentse oud-criminologiestudenten.
1
Christophe Vandeviver is voorzitter van Crimilumni en doctoraatsstudent bij de onderzoeksgroep IRCP, vakgroep Strafrecht en Criminologie, Universiteit Gent. 2 Maria De Sterck is ondervoorzitter van Crimilumni en hoofdcommissaris bij de Federale politie, DGJ/DJT/Gedragswetenschappen. 3 Dr. Stijn Van Daele is webmaster van Crimilumni en onderzoekscoördinator bij de onderzoeksgroepen IRCP en SVA, vakgroep Strafrecht en Criminologie, Universiteit Gent.
2
Naar een eerste, volwaardige alumnivereniging: Oudstudenten Criminologie Rijksuniversiteit Gent Hier kwam halfweg de jaren ’70 grondige verandering in. Vanaf 1974 zou de Gentse School voor Criminologie immers een volwaardige alumnivereniging kennen (Oudstudenten Criminologie Universiteit Gent, 2000). De vereniging van Oudstudenten Criminologie van de Rijksuniversiteit Gent, of kortweg OSCRUG, werd toen als vzw gesticht door onder meer Karel Cattoir, Jan Spanoghe en Jef Vos. Deze drie stichtende leden zouden gedurende twee decennia een prominente rol blijven spelen in de verenging. Het doel van de vzw OSCRUG was om de afgestudeerde doctores en licentiaten in de criminologische wetenschappen van de toenmalige Rijksuniversiteit Gent te verenigen door het organiseren van een brede waaier aan academische en culturele activiteiten. Gedurende de beginperiode lag de klemtoon vooral op het organiseren van buitenlandse reizen. Zo trok OSCRUG in de jaren ’70 bijvoorbeeld voor korte tijd naar de Verenigde Staten van Amerika om van dichtbij te zien hoe de criminologie daar werd beoefend. Ook slaagde de vereniging er soms in internationaal gerenommeerde professoren naar België te halen, zoals bijvoorbeeld de Rotterdamse hoogleraar criminologie en jeugdrecht prof. dr. G. P. Hoefnagels. De vereniging kon lange tijd rekenen op een stabiele ledenbasis van een 100-tal leden. Ook onderhield zij een band met de School voor Criminologie, dankzij het lidmaatschap van prof. dr. Jacques Timperman. Daarenboven vervulde OSCRUG van midden de jaren ’70 tot midden de jaren ’90 in zekere zin ook een wetenschappelijke rol met het uitgeven van de Excerpta Criminologica. Deze tijdschriftenreeks beslaat een twintigtal jaar en bundelt diverse wetenschappelijke publicaties, waarvan sommige onderwerpen ook nu nog razend actueel zijn. Zo werd onder meer de zin en onzin van de gevangenis beschouwd (cf. Swinnen, 1988), werd er ingegaan op het fenomeen terrorisme (cf. De Ruyver, 1988) en werd de rol van de onderzoeksrechter kritisch benaderd (cf. Troch, 1992). Ook buitenlandse criminologen vonden hun weg naar de Excerpta Criminologica (e.g. Bruno, 1982; Foerster, 1981). Opvallend was dat er lange tijd steevast een vertegenwoordiger van OSCRUG aanwezig was op de vakgroepraad van de vakgroep Strafrecht en Criminologie. Bovendien kon de vereniging steeds een beroep doen op de voormalige vakgroepsecretaris Jozef Cnudde en zijn opvolgster Jenny D’Hooghe. OSCRUG was met andere woorden nauw betrokken bij de werking van de vakgroep. Midden de jaren ’90 nam Maria De Sterck de fakkel over bij de alumnivereniging. Terwijl in de beginperiode de nadruk lag op buitenlandse bezoeken, verschoof de klemtoon toen veeleer naar het organiseren van binnenlandse activiteiten. Zo organiseerde OSCRUG in 1999 voor haar 25-jarig jubileum een ook vandaag nog brandend actuele studienamiddag over de rol van de wijkagent in het veranderende politiebestel. In 2000 sloegen de alumniverenigingen van de drie Vlaamse criminologieopleidingen de handen in elkaar en organiseerden zij een studiedag waarbij de rol en functie van de criminologie en de criminoloog in de 21e eeuw werd onderzocht. Tijdens deze periode organiseerde OSCRUG op regelmatige basis ook lunchcauserieën. Enkele opgemerkte sprekers en onderwerpen waren onder meer Marc Verwilghen over de werking van een parlementaire onderzoekscommissie en Christian De Rocker over het opzetten en coördineren van nultolerantieprojecten door de lokale politie.
3
Het laagdrempeliger ledenblad Crimen nam in de jaren ’90 de plaats in van de Excerpta Criminologica. De tijdschriftenreeks kon omwille van de stijgende drukkosten niet langer worden uitgegeven. Deze keuze hield echter niet in dat men de band met de opleiding doorbrak of dat de criminologie als wetenschap een minder prominente rol speelde binnen de vereniging. Zo werd er in diezelfde periode werk gemaakt van het publiceren van een overzicht van de geschreven licentiaatsverhandelingen (e.g. Cattoir et al., 1994) en had men aandacht voor structurele veranderingen in de opleiding criminologische wetenschappen (e.g. Weewauters & De Sterck, 1995). Dit moest de leden in staat stellen een vinger aan de pols te houden van de Gentse criminologie. Bovendien bood OSCRUG, dankzij Crimen, haar leden ook een bescheiden inzicht in recente wetenschappelijke ontwikkelingen binnen de criminologie.
Een nieuw begin: Crimilumni Eind de jaren 2000 was het ledenaantal van OSCRUG gestaag afgenomen en slaagde de vereniging er nog maar moeilijk in om een nieuwe generatie afgestudeerde criminologen aan te trekken. Een nieuw initiatief drong zich op. Prof. dr. Paul Ponsaers, Maria De Sterck en Christophe Vandeviver vatten daarom in 2010 het idee op om de alumniwerking nieuw leven in te blazen. Tegelijkertijd wilden zij de alumniwerking opnieuw nauwer aansluiting laten vinden bij de faculteit Rechtsgeleerdheid en de vakgroep Strafrecht en Criminologie. In de herfst van datzelfde jaar nog werden er vanuit dit initiatief twee druk bijgewoonde activiteiten georganiseerd: een lezing over radicalisering in België waarbij prof. dr. Johan Leman een opgemerkte spreker was en een wetenschapscafé in het Studio Skoop café waarbij Steve Delporte van het Disaster Victim Identification team en Jan De Kinder, directeur-generaal van het NICC, de invloed van populaire misdaadseries zoals CSI op de Belgische speurder en de criminologie bediscussiëren. Op 31 januari 2011 stichtte een dertigtal netafgestudeerde criminologen en oudgedienden uit OSCRUG uiteindelijk de vzw Crimilumni. Ook vandaag blijven enkele OSCRUG-leden van het eerste uur een actieve rol spelen binnen de vernieuwde alumnivereniging. Bovendien ziet men deze mix weerspiegeld in de huidige samenstelling van de raad van bestuur van de vereniging. Crimilumni beoogt de band tussen de afgestudeerde criminologen, de Universiteit Gent en de opleiding criminologische wetenschappen te versterken door het organiseren van wetenschappelijke en socioculturele activiteiten. Daarbij wordt gewaakt over een gezonde mix tussen academische en ontspannende activiteiten. Ook nu nog wil de vereniging een, zij het bescheiden, wetenschappelijke rol spelen en gaat ze de controversiële thema’s niet uit de weg. Zo slaagde Crimilumni er in 2011, met de hulp van prof. dr. Tom Decorte, in om Thomas P. Doyle, Amerikaans dominee en expert inzake seksueel misbruik in de kerk, naar de Universiteit Gent te halen voor een discussieavond over seksueel misbruik in de kerk. Walter Van Steenbrugge, advocaat van de slachtoffers van operatie Kelk, en prof. dr. Gert Vermeulen zwengelden die avond het debat verder aan. Crimilumni tracht ook de vinger aan de pols te houden van recente ontwikkelingen die een invloed hebben op de criminologie en de beeldvorming rond de criminoloog. Zo vond er eind 2010 een wetenschapscafé plaats over de invloed van populaire misdaadseries op de criminologie en lichtte Luc Beirens, hoofd van de Federal Computer Crime Unit, de uitdagingen toe die zich stellen voor burger en overheid door recente ontwikkelingen met betrekking tot sociale media, cybercriminaliteit en privacy. Bovendien wil Crimilumni op structurele basis de laatstejaarsstudenten criminologie en het diverse criminologische werkveld met elkaar in contact 4
brengen. Daarom wordt op korte termijn werk gemaakt van een volwaardige jobbeurs voor de laatstejaarsstudenten criminologische wetenschappen. Van bij haar stichting telt Crimilumni een 200-tal leden. Om de band met de net afgestudeerde criminologen zo nauw mogelijk aan te halen, is Crimilumni steeds aanwezig op de jaarlijkse plechtige proclamatie van de master in de criminologische wetenschappen. Daar wordt de geproclameerden één jaar gratis lidmaatschap aangeboden. Ongeveer de helft van de nieuwe lichting criminologen maakt hier jaarlijks gebruik van. Lid worden kan overigens eenvoudig door in te schrijven op de centrale alumnidatabank van de Universiteit Gent en vervolgens aan te geven lid te willen worden van Crimilumni.
Besluit Van bij de aanvang van de alumniwerking was er een nauwe band tussen de Gentse School voor Criminologie en de alumnivereniging. Uit de statuten van de respectievelijke verenigingen bleek onder meer dat de maatschappelijke zetel steevast gevestigd was in de vertrouwde Universiteitstraat en dat, tijdens de OSCRUG-periode, twee hoogleraren van de School voor Criminologie, deel moesten uitmaken van de Raad van beheer. Doorheen de jaren verzwakte die band soms, maar ze werd nooit doorgeknipt. Met de recente oprichting van Crimilumni en de doorstart van de bestaande alumniwerking beogen we die band opnieuw nauwer aan te halen en te versterken. Dit zien we al weerspiegeld in een aantal recente initiatieven, maar we hopen in elk geval dat het daar niet toe beperkt zal blijven. Bovenal blijkt dat Crimilumni kan bogen op een rijke, 60-jarige geschiedenis. We hopen dat we ook in de toekomst deze rijke traditie kunnen verder zetten en aan de terecht hoge verwachtingen van onze leden blijven beantwoorden. Bruno, F. (1982). Two challenges for modern Italian society: Drug-addiction and terrorism. Excerpta Criminologica, 4. Cattoir, K., Wijckaert, S., Vervaenen, M., De Vlieger, S., Lacaeyse, L., & De Sterck, M. (1994). Overzicht licentiaatsverhandelingen academiejaar 1993-1994. Crimen, 4(4), 16-19. De Ruyver, B. (1988). Een aanzet tot een politiek, psychologische benadering van het fenomeen terrorisme. Excerpta Criminologica, 10. Foerster, K. (1981). Schuldunfähigkeit und erheblich verminderte schuldfähigkeit im strafgesetzbuch der Bundesrepublik Deutschland aus psychiatrischer sicht. Excerpta Criminologica, 3. Oudstudenten Criminologie. (1976). De geschiedenis van de School voor Criminologie van de Rijksuniversiteit te Gent - het verleden en het heden. In F. C. Thomas & C. J. Vanhoudt (Eds.), Hulde aan prof. Dr. C. J. Vanhoudt en aan prof. Dr. F. Thomas (Vol. Extra-nummer van De Brug). Gent: RUG. Oudstudenten Criminologie Universiteit Gent. (2000). De Oudstudenten Criminologie Universiteit Gent (OSCRUG). In J. Vanderborght, J. Vanacker & E. Maes (Eds.), Criminologie: De wetenschap, de mens (pp. 281-282). Brussel: Politeia. Swinnen, E. (1988). Zin, onzin en toekomst van de gevangenis. Excerpta Criminologica, 10. Troch, F. (1992). De onderzoeksrechter met zijn hybridisch statuut en onzekere toekomst. Excerpta Criminologica, 14. Weewauters, M., & De Sterck, M. (1995). De structurele veranderingen in de criminologische wetenschappen aan de Universiteit Gent. Crimen, 5(3), 8-13. 5
