Tijd voor
2011-2015
Beleidsnotitie
Vastgesteld op 3 maart 2011
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
ICT Beleidsnotitie 2011-2015 O2A5 Arkel
Auteurs:
Jan Vermeulen Coen Prenger Leo den Ottelander Robert Pastoor (MHR architecten in leren)
O2A5 Dam 1 4241 BL Arkel Telefoon: E-mail:
0183-566690
[email protected]
Copyright © 2011 O2A5, Arkel. Op deze uitgave zijn de bepalingen van toepassing volgens het Nederlandse en internationale auteursrecht. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, geluidsband, elektronisch, of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de O2A5.
2
Inhoud VOORWOORD ................................................................................................................................................... 4 MISSIE – VISIE ................................................................................................................................................... 5 MISSIE ................................................................................................................................................................ 5 VISIE ................................................................................................................................................................... 5 BESTUURSFILOSOFIE ..................................................................................................................................... 6 ICT EN DE OPENBARE SCHOOL .................................................................................................................. 7 ACTIEVE PLURIFORMITEIT ................................................................................................................................. 7 VEILIGHEID ........................................................................................................................................................ 7 STRATEGISCHE VERKENNING ICT ........................................................................................................... 8 STRATEGISCHE BELEIDSKEUZES ICT ...................................................................................................... 9 DIDACTISCH HANDELEN ........................................................................................................................... 10 BIJ DE TIJD......................................................................................................................................................... 10 OPEN ................................................................................................................................................................ 10 BOEIEND........................................................................................................................................................... 10 PASSEND .......................................................................................................................................................... 10 LEIDINGGEVEND HANDELEN .................................................................................................................. 12 BIJ DE TIJD......................................................................................................................................................... 12 OPEN ................................................................................................................................................................ 12 BOEIEND........................................................................................................................................................... 12 PASSEND .......................................................................................................................................................... 12 ONDERSTEUNINGSBEHOEFTEN .............................................................................................................. 14 BIJ DE TIJD......................................................................................................................................................... 14 OPEN ................................................................................................................................................................ 14 BOEIEND........................................................................................................................................................... 14 PASSEND .......................................................................................................................................................... 14 COMMUNICATIE ............................................................................................................................................ 16 BIJ DE TIJD......................................................................................................................................................... 16 OPEN ................................................................................................................................................................ 16 BOEIEND........................................................................................................................................................... 16 PASSEND .......................................................................................................................................................... 16 INFRASTRUCTUUR ........................................................................................................................................ 18 BIJ DE TIJD......................................................................................................................................................... 18 OPEN ................................................................................................................................................................ 18 BOEIEND........................................................................................................................................................... 18 PASSEND .......................................................................................................................................................... 18 FINANCIËLE ONDERBOUWING ................................................................................................................ 20 SLOTWOORD ................................................................................................................................................... 21 BIJLAGE 1 SCHOLINGSAANBOD .............................................................................................................. 22 BIJLAGE 2 ICT TAKEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN................................................................ 23
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Voorwoord Citaat (uit Strategisch beleidsplan O2A5 2010 – 2013): “De leerling en de ouder van nu wil een sympathieke en goede leerkracht voor de klas, wil een goed geoutilleerde school en een goed geleide school en vraagt om meer onderwijs via informatie- en communicatietechnologie en vormen van zelfstandig en buitenschools leren. Met oog voor het individuele kind, vertaald in relevante aandacht en passend onderwijs.” Hiermee is onmiddellijk het belang van deze beleidsnotitie helder. In dit document is voor de volgende opbouw gekozen. Het document begint met de missie en visie ten aanzien van ICT in het onderwijs, gerelateerd aan het strategisch beleidsplan 2010-2013 van O2A5. Daaropvolgend wordt ingegaan op de bestuursfilosofie en de relatie met ICT. De kenmerken van de openbare school zullen ook zichtbaar worden in relatie met ICT. Vervolgens wordt er een strategische verkenning uitgevoerd en maken we op basis daarvan strategische beleidskeuzes op het gebied van ICT. Op de gebieden didactisch handelen, leidinggevend handelen en ondersteuningsbehoeften zal aangegeven worden wat er moet worden bereikt, hoe we dat gaan doen. Steeds zal aangegeven worden wanneer we tevreden zijn. In het voorwoord van het strategisch beleidsplan wordt gesproken over het aanhalen van de banden met de ouders en de omgeving. Ook daarin gaat ICT een rol spelen. De bedoeling van deze beleidsnotitie is het uitwerken van bovenstaand citaat tot heldere ICT-beleidsvoornemens voor O2A5, zodat scholen in de lijn van dit beleid hun eigen keuzes kunnen maken.
4
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Missie – visie Missie ICT-onderwijs op de openbare scholen in de Alblasserwaard/Vijfheerenlanden is er voor iedereen. ICT-onderwijs van O2A5: Bij de tijd: de formule voor open, boeiend, passend onderwijs.
Visie De leerlingen groeien op in een maatschappij waarin hoge eisen worden gesteld aan het gebruik van en de omgang met nieuwe vormen van technologie en communicatie. De scholen zullen daarom het gebruik van deze hedendaagse informatie- en communicatiemiddelen laten ervaren in hun lesprogramma. ICT is bij uitstek een middel om onderwijs op maat te realiseren. Met name een op de leerling afgestemde verwerking kan met ICT gerealiseerd worden. Kwalitatief goed onderwijs met ICT staat hoog in het vaandel. Daarom hanteert O2A5 ook voor ICT haar eigen kwaliteitsnormen, ingepast in haar eigen kwaliteitssysteem.
5
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Bestuursfilosofie “Het bestuur streeft naar duidelijke kaders waarbinnen het management zelfstandig opereert. Er wordt gewerkt op basis van een beleidscyclus met daarin opgenomen een model van periodieke managementrapportages: financiën en (onderwijskundige) resultaten, ouders, interne organisatie, kennis en innovatie staan centraal.” Onderwijskundige resultaten, ook op het gebied van ICT, zullen dus in die managementrapportages opgenomen moeten worden. ICT zal ook een middel zijn om andere resultaten te registreren en te rapporteren. Ouders staan centraal in de bestuursfilosofie. ICT is een belangrijk middel om de communicatie met ouders te bevorderen. De noodzakelijke kennis van ICT blijft toenemen. Het bestuur vindt het belangrijk dat die kennis bijgehouden wordt. Vernieuwingen op het gebied van ICT zijn er relatief veel meer dan bij andere onderwijskundige ontwikkelingen. De innovaties zullen ook in het jaarverslag aan de orde komen. O2A5: Bij de tijd: de formule voor open, boeiend, passend onderwijs. Het bestuur wil maatschappelijk bewustzijn van de leerlingen bevorderen om aansluiting te houden met hun belevingswereld. Sociale media spelen tegenwoordig een belangrijke rol in de belevingswereld van de leerlingen. Het bestuur wil dat er aandacht is voor de sociale media in de onderwijspraktijk (met onderwijskundige of pedagogische doelstellingen). Het bestuur staat voor professionele, goede leraren. Professionaliteit op het gebied van ICT is een belangrijke competentie.
6
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
ICT en de openbare school Actieve pluriformiteit “De openbare scholen van O2A5 willen zo veel mogelijk leerlingen in al hun pluriformiteit goed onderwijs bieden. Dit betekent dat zij actief recht doet aan de verscheidenheid van de leerlingen.” De verscheidenheid van leerlingen wordt o.a. zichtbaar in culturele verschillen. ICT kan een middel zijn om de communicatie met andere culturen te bevorderen. Ook verschillen in geloofsovertuigingen kunnen met behulp van ICT zichtbaar gemaakt worden. Respect en tolerantie kunnen hiermee bevorderd worden. O2A5 gaat ICT hier ook voor inzetten.
Veiligheid Moderne technologieën hebben ook hun gevaren. Zo is niet alle informatie op internet ook waar en kunnen leerlingen geconfronteerd worden met voor hen onveilige situaties. O2A5 staat op het standpunt dat leerlingen daarvoor niet afgeschermd dienen te worden, maar dat hen geleerd moet worden hoe daarmee om te gaan. Wel worden sites met expliciet geweld, seks of grof taalgebruik geblokkeerd.
7
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Strategische verkenning ICT Voorafgaand aan deze beleidsnotitie is er door het ITS een onderzoek gedaan naar opvattingen over leren bij de scholen van O2A5. De uitkomsten van dat onderzoek hebben meegespeeld bij het formuleren van het ICT-beleid in deze notitie. De conclusie van het onderzoek was als volgt:
• Kennisoverdracht wordt beduidend hoger aangeslagen dan kennisconstructie. De verschillen in ambitieniveau bij het didactisch handelen, laat de noodzaak voor visieontwikkeling en ondersteuning daarbij zien. In onze visie moet kennisconstructie meer aandacht krijgen. Wat we hiermee bedoelen wordt hieronder met enkele voorbeelden aangegeven.
•
De brede ondersteuningsbehoeften sporen met de ervaringen en beelden die er al zijn met betrekking tot ICT in de scholen. Wil ICT van waarde worden, dan zal er veel ondersteuning gegeven moeten worden, zowel op het gebied van infrastructuur als op dat van software, scholing en visieontwikkeling.
•
De uitkomsten laten zien dat investeren in inzet en scholing van ondersteuners blijvend noodzakelijk is en dat het van belang is daar ook continuïteit in te hebben.
Afgesproken is dat de ambities zullen worden verwoord in een indeling zoals het onderzoek en de uitkomsten die ook kennen: •
•
•
Didactisch handelen o Kennisoverdracht met ICT o Kennisconstructie met ICT Leidinggevend handelen o Stimuleren en experimenteren o Leidinggevend handelen Ondersteuningsbehoeften o Visie o Deskundigheidsbevordering o Software en content o Infrastructuur
8
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Strategische beleidskeuzes ICT Het bestuur heeft een SWOT-analyse (Strengths, Weaknesses, Opportunities & Threats) gemaakt waar een aantal keuzen uit naar voren gekomen zijn. Deels zijn die ook relevant voor ICT: 1. Het verbeteren van resultaten krijgt hoge prioriteit. In het primaire proces moet de aandacht van ICT hier dus ook op gericht zijn. 2. Professionalisering is dé uitdaging die wordt aangegaan. Dus ook professionalisering op ICT. 3. Er wordt ingezet op integraal leiderschap. Ook bij vernieuwingen op het gebied van ICT is de rol van de leiding cruciaal. 4. Elke school heeft zijn eigen onderwijskundig profiel. Op basis van dat profiel zal elke school de specifieke inzet van ICT moeten kiezen. 5. Elke school heeft een leraar die meer dan gemiddelde affiniteit heeft van ICT. We noemen hem/haar in deze notitie de ICT-coördinator.
9
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Didactisch handelen Bij kennisoverdracht met ICT moet gedacht worden aan het oefenen van leerstof met de computer, het gebruik van materiaal van internet door de leraar, het gebruik van de computer bij klassikale uitleg en het gebruik van een digitaal schoolbord. Bij kennnisconstructie met ICT gaat het er om dat leerlingen zelf met actuele bronnen via internet antwoorden zoeken op opdrachten, samenwerken door gebruik van ICT en gebruik maken van internet bij het maken van werkstukken.
Bij de tijd Het is nadrukkelijk de ambitie om kennisoverdracht met ICT te verruimen. In alle scholen en in alle groepen gaat gewerkt worden met digitale schoolborden. Internet zal een steeds prominentere rol gaan spelen in het onderwijs.
Open We zullen open staan voor actuele ontwikkelingen en die ook binnen ons onderwijs integreren. Naarmate de leerlingen in hogere groepen komen, zal kennisconstructie een steeds belangrijkere plaats innemen.
Boeiend De ‘traditionele’ lessen zijn voor de leerlingen van de huidige generatie écht niet meer boeiend. De multimediale samenleving waarin de leerlingen opgroeien, vereist ook een multimediale didactische aanpak.
Passend Elke groep heeft leerlingen met ontwikkelingsachterstanden en leerlingen met een ontwikkelingsvoorsprong (soms op specifieke gebieden). ICT zal ingezet worden om elke leerling op maat onderwijs te geven. Dat neemt niet weg dat er ook regelmatig activiteiten voor de groep als geheel zullen zijn waar ICT ook voor ingezet kan worden.
1. Wat willen we bereiken? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
De leerlingen vinden het onderwijs boeiend, mede door het gebruik van ICT Er is vaak kennisoverdracht met ICT Er is tamelijk vaak kennisconstructie met ICT ICT wordt aantoonbaar ingezet voor leerlingen met specifieke ontwikkelingsbehoeften. In iedere groep wordt er met taal en rekenen met minimaal 3 instructiegroepen gewerkt. De digitale leeromgeving is veilig. Leerlingen beheersen de basisvaardigheden ICT. Leerlingen kunnen alle programma’s op school die voor hen bedoeld zijn goed gebruiken.
10
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
2. Hoe gaan we dat doen? Ad 1 −
Iedere school laat zich adviseren welke acties genomen kunnen worden om het onderwijs boeiender te maken. Dat advies moet passen bij de onderwijskundige ontwikkelingen en de visie van die school. − In de leerling-enquête komt een vraag naar hoe boeiend leerlingen hun school vinden. Ad 2 en 3 − In de Kenniskring ICT wordt scholing gegeven op de aspecten kennisoverdracht en kennisconstructie. Daarbij leren de betrokken welke acties ingezet kunnen worden om dit te bevorderen. Ad 4 − IB-ers en ICT-ers krijgen de opdracht het gebruik van ICT in groepsplannen te bevorderen. Ad 5 − Interne begeleiders leren hoe software ingezet kan worden voor meerdere instructiegroepen. Ad 6 − We maken een handboek mediawijsheid. Ad 7 − De basisvaardigheden zijn beschreven. − Middels steekproeven zal worden vastgesteld of leerlingen aan het einde van groep 7 voldoende basisvaardigheden ICT hebben. Ad 8 − Middels steekproeven wordt vastgesteld of leerlingen de voor hen bedoelde software goed kunnen gebruiken.
3. Wanneer zijn we tevreden? − − − −
De leraar gebruikt ICT bij kennisoverdracht. De leerlingen gebruiken ICT om te oefenen en voor kennisconstructie. Leerlingen geven aan dat ze het onderwijs met behulp van ICT boeiend vinden. Als ICT in groep- en handelingsplannen geïntegreerd is.
11
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Leidinggevend handelen De leidinggevenden gaan meer leiding geven op ICT-gebied. ICT zal opgenomen worden als integraal onderdeel van de belangrijkste onderwijskundige ontwikkeling van de school. Bij verbeterpunten wordt vastgesteld op welke manier ICT kan bijdragen om de doelen van die verbetering te kunnen bereiken. In managementrapportages wordt ICT (als aspect van de belangrijkste verbetering) expliciet meegenomen. Elke school zal na moeten denken of de leiding op het gebied van ICT uitgevoerd wordt door de directie zelf of door een leraar die deze taak gedelegeerd krijgt. Ook in dat laatste geval blijft de rol van de directie heel belangrijk.
Bij de tijd
Leidinggevend handelen is in deze tijd opbrengstgericht. Daarbij gaat het niet alleen om cognitieve opbrengsten op het gebied van taal en rekenen, maar ook om opbrengsten in de zin van gerealiseerde doelstellingen. Die doelstellingen zullen dan ook helder omschreven moeten zijn en moeten op maat gemaakt zijn voor elke school.
Open De ambities van O2A5 op het gebied van ICT worden met deze beleidsnotitie open en duidelijk gecommuniceerd. Leidinggevenden bepalen met hun team hun eigen prioriteiten binnen de beleidskaders.
Boeiend Hoge ambities van leidinggevenden op het gebied van ICT kunnen leiden tot een boeiende werkomgeving voor teamleden. Dat stimuleert hen vervolgens om ook in de richting van de leerlingen een boeiende leeromgeving te maken.
Passend Leidinggevenden moeten er rekening mee houden dat niet elke collega even ver is op het gebied van ICT. Ook voor hen zullen bepaalde zaken ‘passend’ aangeboden moeten worden. Als dat gebeurt, voelt een leerkracht zich competent en zal deze bereid zijn zich te blijven ontwikkelen.
1. Wat willen we bereiken? 1. 2. 3. 4. 5.
ICT is een integraal onderdeel van het belangrijkste verbeteronderwerp van de school. De kwaliteit van het onderwijs met ICT is geborgd. De directie toont zich eindverantwoordelijk voor kwalitatief goed onderwijs met ICT. De coördinatie van ICT taken is gedelegeerd aan een ICT-coördinator (taak). De directie geeft personeelsleden voldoende ruimte om zich op het gebied van ICT te ontwikkelen.
12
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
2. Hoe gaan we dat doen? Ad 1 − − − Ad 2 − Ad 3 − Ad 4 − − − Ad 5 −
ICT-activiteiten worden integraal meegenomen in managementrapportages. Ook ICT- doelen zijn daarin helder omschreven. Resultaten van leerlingen worden digitaal opgeslagen en gerapporteerd. Op school wordt ten aanzien van formatie/taakbeleid zodanig beleid gevoerd dat opgelegde taken kunnen worden uitgevoerd. Er is een actieplan ICT met een herkenbare PDCA-cirkel (Plan Do Check Act). Aan leraren en ICT-coördinatoren zal gevraagd worden of zij zich voldoende gesteund weten door de directie op het gebied van ICT. We beschrijven wie welke taken heeft op het gebied van ICT. We inventariseren welke scholen een ICT-coördinator hebben en welke niet. Daarna geven we een advies op maat voor elke school. Binnen de gesprekkencyclus is ICT een onderwerp.
3. Wanneer zijn we tevreden? − − −
We zijn tevreden over het leidinggevend handelen als de leiding aantoonbaar ICT ontwikkelingen meeneemt bij andere onderwijskundige ontwikkelingen. Leraren moeten zich ook op ICT-gebied gesteund weten door hun leidinggevende of de ICT-coördinator. ICT-coördinatoren weten zich gesteund door de directie.
13
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Ondersteuningsbehoeften Op de gebieden visie, deskundigheidsbevordering, software en content, en infrastructuur zal redelijk tot veel ondersteuning gegeven gaan worden. De onderwijskundige ondersteuning kan gegeven worden door de directie, maar het is beter die taak te delegeren naar een ICT-coördinator. Deze kan ondersteuning krijgen van o.a. een bovenschools ICT-ondersteuner. Ondersteuning op de infrastructuur wordt nagenoeg geheel uit handen van de school genomen en uitgevoerd door een systeembeheerder.
Bij de tijd Voor een gemiddelde leraar zijn de ontwikkelingen op het gebied van ICT nauwelijks bij te houden. Steeds weer verandert het systeem, de ene update volgt snel na de andere en de mogelijkheden van een digibord zijn heel groot. Het kan dus redelijkerwijs niet van een leraar verwacht worden dat hij/zij alles bijhoudt. Toch willen de meesten graag ‘bij de tijd’ blijven. Daar is dus permanente ondersteuning bij nodig. Om de technische infrastructuur ‘bij de tijd’ te houden zijn professionele systeembeheerders noodzakelijk.
Open Iedereen moet open en eerlijk ervoor uit kunnen komen dat bepaalde ICT-competenties nog niet voldoende zijn. Er moet, op basis van inventarisaties, worden bepaald waar ondersteuning (of scholing) noodzakelijk is.
Boeiend Het ondersteuningsaanbod zal zo boeiend moeten zijn, dat leraren ‘als vanzelf’ hieraan willen deelnemen. Het moet hen uitdagen. Ze moeten er iets aan hebben in hun dagelijkse praktijk.
Passend Er zijn verschillen in het gebruik van ICT, daarom moet er een passend ondersteuningsaanbod geven.
1. Wat willen we bereiken? 1. Leraren kennen de educatieve software die hun leerlingen gebruiken goed. 2. De leraren zijn in staat het onderwijs zo te organiseren dat ICT daarin als kennisoverdracht en als kennisconstructie ingepast is. 3. De directie, de leraren en het ondersteunend personeel hebben voldoende kennis en vaardigheden om een optimaal gebruik te kunnen maken van ICT (persoonlijk computergebruik: administratie (ParnasSys) , communicatie, voorbereiding). 4. De school maakt optimaal gebruik van ICT-(hulp)middelen bij administratie, presentaties, communicatie, toetsing en persoonlijk en educatief computergebruik.
14
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
2. Hoe gaan we dat doen? Ad 1 − −
− Ad 2 −
Ad 3 − − Ad 4 −
Leraren verdiepen zich in de handleiding van de educatieve software die in hun groep gebruikt wordt. Er zal een Kenniskring ICT opgezet worden waarin alle scholen participeren. Die Kenniskring komt 4 x per jaar een dagdeel bij elkaar. Tijdens die bijeenkomsten wordt uitvoering gegeven aan het beleid door scholing en door uitwisseling van kennis en vaardigheden. De ICT-coördinator ondersteunt collega’s op ICT gebied. Er zal jaarlijks een scholingsaanbod ICT komen dat afgestemd is op de specifieke (onderwijskundige) ICT vragen van de scholen. Veel aandacht zal uitgaan naar didactische vaardigheden t.b.v. een inspirerende (multimediale) leeromgeving. Deelname is niet vrijblijvend. De kennis en vaardigheden (ICT) en vragen worden geïnventariseerd. Er zal een aangepast scholings- en ondersteuningsaanbod gemaakt worden. Aan leerlingen en ouders zal gevraagd worden of zij vinden dat ICT voldoende gebruikt wordt.
3. Wanneer zijn we tevreden? − − −
We zijn tevreden als alle personeelsleden zich competent voelen en competent zijn. Er is sprake van collegiale ondersteuning en van professionele ondersteuning. Als zichtbaar is dat computers ingezet worden bij administratie, presentaties, communicatie, toetsing en persoonlijk en educatief computergebruik.
15
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Communicatie ICT kan op het gebied van communicatie een belangrijke rol spelen voor O2A5. Hierbij moet gedacht worden aan digitale communicatie met ouders, met collega’s van andere scholen, tussen leerlingen onderling etc.
Bij de tijd
Alle betrokkenen bij onze scholen kunnen ook digitaal communiceren. Het is niet meer van deze tijd om bijvoorbeeld nog wekelijks papieren nieuwsbrieven mee te geven. Ook is het normaal dat ouders via de mail met leraren kunnen communiceren.
Open We moeten open staan voor digitale communicatie.
Boeiend Op moderne manieren met elkaar communiceren boeit veel mensen. Bij niet-digitaal communiceren haken nu inmiddels ook mensen af.
Passend Er moet rekening mee gehouden worden dat er een kleine groep is die niet de middelen heeft om digitaal te communiceren. Voor die mensen moeten we passende maatregelen nemen.
1. Wat willen we bereiken? 1. De communicatiemogelijkheden van ICT worden gebruikt om vorm te geven aan actieve pluriformiteit en burgerschap. 2. O2A5 heeft een functionele bovenschoolse website. 3. De school heeft een functionele website. 4. De school heeft een functioneel intranet. 5. Leerlingen en leerkrachten communiceren (ook) digitaal met elkaar (intern). 6. Leerkrachten communiceren ook digitaal met elkaar en met externen (o.a. ouders). 7. Leraren participeren ook digitaal met collega’s van andere O2A5-scholen.
2. Hoe gaan we dat doen? Ad 1 − Voorbeelden van actieve pluriformiteit en burgerschap met ICT worden onderling uitgewisseld. Ad 2 − Een commissie ‘Website O2A5’ zorgt voor optimalisatie van de bovenschoolse website. Ad 3 − Elke school heeft een persoon die inhoudelijk verantwoordelijk is voor de website. Ad 4 − De bovenschoolse ICT-ers adviseren de scholen over hun intranet. Ad 5 − Leraren hebben een zakelijk e-mail adres.
16
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Leerlingen en leraren reageren op mails van elkaar mits die een zakelijk (onderwijskundig) karakter hebben. Ad 6 − Leraren reageren op mails van elkaar en op mails van ouders mits die een zakelijk (onderwijskundig) karakter hebben. Ad 7 − Kenniskringen wisselen digitaal informatie met elkaar uit. −
3. Wanneer zijn we tevreden? −
We zijn tevreden als de digitale communicatie met leerlingen, ouders en collega’s tot ieders tevredenheid gaat. Iedereen moet het gevoel hebben dat het ‘normaal’ is om in bepaalde situatie digitaal te communiceren.
17
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Infrastructuur Een goede infrastructuur is een belangrijke voorwaarde om onderwijskundige ontwikkelingen op het gebied van ICT te realiseren. Computers moeten het gewoon doen. Digiborden mogen niet uitvallen. Internet moet altijd beschikbaar zijn.
Bij de tijd
In de scholen moet moderne apparatuur staan die voldoet aan goede specificaties. De uitstraling van de school moet modern zijn, met veel multimediale apparatuur.
Open De infrastructuur is NIET open. Er is geen gelegenheid om zelf programma’s te installeren en er zijn veel vastgestelde procedures. Openheid werkt op dit punt averechts.
Boeiend Zowel binnen als buiten de lokalen zijn de werkplekken zodanig ingericht zijn dat leraren en leerlingen uitgedaagd worden om gebruik te maken van ICT.
Passend Computers zullen ingezet worden voor groepsactiviteiten en ook voor individuele toepassingen. Steeds vaker zal ICT ook gebruikt worden bij de uitvoering van verlengde en/of verdiepte instructie.
1. Wat willen we bereiken? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
De school beschikt over voldoende computers zowel binnen als buiten de klas. Het technisch beheer is optimaal. De apparatuur is voldoende beveiligd Het netwerk is geoptimaliseerd voor het gebruik in de educatieve context De school beschikt over een professionele infrastructuur met voldoende aansluitpunten. Alle computers en randapparatuur worden fysiek goed schoongehouden. De werkplekken voldoen zo goed mogelijk aan de ARBO-normen.
2. Hoe gaan we dat doen? Ad 1 − Bij vervanging en vernieuwing wordt vastgesteld wat de school voldoende computers vindt (en wat financieel haalbaar is). Op basis daarvan worden besluiten genomen. Ad 2 − Het technisch beheer zal in deze beleidsperiode uitgevoerd worden door specialisten die in dienst zijn van O2A5. − Er zal een advies opgesteld worden hoe in de toekomst het technisch beheer gecontinueerd kan worden. Ad 3 − We handhaven het beveiligingsniveau. Ad 4
18
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Er zal geïnventariseerd worden of scholen vinden dat het netwerk voldoende past bij hun (onderwijskundige) wensen. Is dat niet het geval, dan worden oplossingen gezocht. Ad 5 − Bij vervanging / vernieuwing wordt de infrastructuur (bekabeling) gecertificeerd aangelegd. Ad 6 − Er wordt een schoonmaakprotocol opgesteld. Iedereen gaat uitvoeren zoals dat in het protocol staat. Ad 7 − Daar waar ernstige afwijkingen van de ARBO-normen zijn (te hoge / te lage stoelen, losliggende kabels e.d.) worden maatregelen genomen om dat te herstellen (binnen de financiële mogelijkheden) −
3. Wanneer zijn we tevreden? − −
Als de computers en de digiborden het altijd doen. Er is een plan voor de aanpak van het systeembeheer op de lange termijn.
19
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Financiële onderbouwing De grootste kosten die voor ICT gemaakt moeten worden, betreffen apparatuur en onderhoud. Daarover gaat deze beleidsnotitie niet en daarom is dat ook niet opgenomen in de financiële onderbouwing. Er zijn afspraken gemaakt over afschrijvingstermijnen. Elke school heeft een meerjarenbegroting waar ook ICT een onderdeel van uitmaakt. Om het didactisch handelen met ICT te verbeteren, is scholing en ondersteuning nodig. Daarin zitten de belangrijkste begrotingsposten. In het strategisch beleidsplan van O2A5 is jaarlijks tot 2013 € 14.500 opgenomen voor Scholing multimediale leeromgeving. Dat is daar de enige post die een directe relatie heeft met ICT. Met alleen dat geld is het onmogelijk bovenstaande beleidsvoornemens te realiseren. Gezien de effectiviteit, kan genoemd bedrag het beste geïnvesteerd worden in scholing voor een groep ICT-coördinatoren.
20
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Slotwoord Met deze beleidsnotitie worden strategische keuzes, vastgelegd in het strategisch beleidsplan 2010-2013, toegepast op ICT. Door hoge ambities op het gebied van ICT te stellen, geeft het bestuur aan dat zij ICT ziet als een belangrijke component om het onderwijs op de scholen van O2A5 werkelijk Bij de tijd: open, boeiend en passend te maken. Door inhoudelijk vooral in te gaan op didactische vaardigheden, leiderschap en ondersteuning is duidelijk geworden dat ICT geen doel op zichzelf meer is, maar een middel om doelen te realiseren. We moeten hierbij steeds in de gaten houden dat alles wat we doen effect moet hebben op het primaire proces; de ontwikkeling van kinderen. Als leerlingen onze basisscholen de komende jaren verlaten en aangeven dat zij mede door ICT een boeiende tijd gehad hebben, kunnen wij tevreden zijn.
21
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Bijlage 1 Scholingsaanbod Kenniskring ICT 4x per jaar komen alle ICT-coördinatoren van alle scholen bij elkaar. Daar worden zij geschoold om uitvoering te kunnen geven aan het ICT-beleid. Vaardigheidstrainingen ParnasSys Op basis van behoeften zullen er aan specifieke groepen, trainingen gegeven worden in het gebruik van ParnasSys. Vaardigheidstrainingen Digibord Naast knoppentrainingen, zullen er trainingen gegeven worden voor educatieve toepassingen van het digibord. Daarbij zal specifieke aandacht zijn voor het gebruik als middel voor kennisoverdracht, maar ook voor kennisconstructie. Gebruik educatieve software Om software goed te kunnen gebruiken, moeten de leraren voldoende kennis ervan hebben. Hoewel die kennis meestal wel in handleidingen beschreven staat, is het gebruik in de praktijk nog wel eens lastig. Leraren kunnen daarbij veel van elkaar leren. Die ‘scholing’ moet gecoördineerd worden. Gebruik ‘persoonlijke’ software Hoewel we ervan uitgaan dat veel leraren inmiddels wel voldoende basisvaardigheden hebben, zijn er altijd die nog graag extra scholing willen hebben op bijvoorbeeld Word, PowerPoint, e-mail of internet. Bij voldoende grote groepen kan die scholing centraal aangeboden worden. ICT gebruik voor actieve pluriformiteit Dit is een nieuw aspect voor nagenoeg iedereen. Hiervoor zou een korte presentatie opgezet kunnen worden die vervolgens een aantal keer gegeven kan worden. ICT en burgerschap Ook dit is een nieuw fenomeen. Ook hiervoor kan een korte presentatie gemaakt worden waar scholen op afroep gebruik van kunnen maken. Scholing directies Het belang van leiding geven aan ICT ontwikkelingen binnen de kaders van verbeteronderwerpen van school, is niet gemakkelijk. Belangstellende directeuren zouden hierin hulp kunnen krijgen Scholing Interne Begeleiders De inzet van ICT in groepsplannen zal bevorderd moeten worden door interne begeleiders. Het is belangrijk dat zij daarin geschoold worden.
22
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Bijlage 2 ICT Taken en verantwoordelijkheden Bij de verdeling van taken en verantwoordelijkheden is getracht een zo volledig mogelijk beeld te geven. Niet alles zal echter opgenomen zijn en sommige taken moeten meer opgevat worden als een ‘streven naar’. Het staat verantwoordelijken vrij om taken te delegeren.
Stuurgroep ICT Bestaande uit: Regiodirecteur met portefeuille onderwijs en bovenschoolse ICT medewerkers. • • • • • • • • • • • •
Verantwoordelijk voor het opstellen en uitvoeren van een bovenschoolse beleidsnotitie ICT Overleg directeuren, Kenniskring ICT-coördinatoren Zorgdragen voor regelmatige evaluatie Overleg voeren over faciliteiten ICT-coördinatoren informeren en inspireren op het gebied van ICT Aansturen van de activiteiten van de Kenniskring ICT Initiëren van schooloverstijgende ICT-scholing Rapporteren aan de directeur bestuurder over de ontwikkelingen op het gebied van ICT Motiveren tot het opstellen en uitvoeren van ICT-verbetertrajecten Voorbereiden en bewaken van contracten met bovenschoolse beheerders Voorbereiden en bewaken van contracten met leveranciers Communicatie van en naar alle betrokkenen op het gebied van ICT, m.n. coördinatoren, leveranciers en netwerkbeheerder Vervolgens ook (zo nodig samen met externen) : o Scholing verzorgen voor ICT-ers en/of leraren met betrekking tot algemene dan wel educatieve software en/of verbetertrajecten. o Adviseren met betrekking tot (onderwijskundige) verbeterstrategieën o Informeren over ICT-ontwikkelingen in de omgeving o Bevorderen van contacten tussen de scholen onderling o Voorbereiden van vergaderingen van de werkgroep ICT o Werkprocedures opstellen, bijstellen en overdragen naar ICT-coördinatoren van de verschillende scholen
Directie Beleid • • • • • • • • •
Inpassen ICT-beleid in kwaliteitsbeleid ICT opnemen in het Schoolplan Borgen van reeds gerealiseerde activiteiten Bewaken van de voortgang ICT-verbeterplannen Evalueren en aanpassen beleidsplan (vier-jaarlijks) Overzien van de beschikbaarheid van ICT-middelen Besluitvorming betreffende aanschaf hard- en software Bewaken van de besteding van de faciliteiten en beheren van het budget Initiëren van schoolspecifieke scholing.
Organisatie •
Visie op ICT-gebruik ontwikkelen en formuleren
23
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
• • • • • •
Ideeën aandragen voor en schrijven van het ICT-beleidsplan/ verbeterplannen Samenhang aanbrengen tussen ICT-beleid en andere ontwikkelingen in de school Voorstellen maken voor verbeteringsstrategie Facilitering ICT-er(s) Aanstellen van een ICT-coördinator Zorgdragen voor regelmatige evaluatie
Communicatie • • • • • •
Regelmatig overleg voeren met ICT-coördinator Verzorgen van PR over ICT-aanpak in de school Zorgen voor passages over ICT-beleid en gebruik in schooldocumenten. Contacten met nascholings- begeleidingsinstellingen op het gebied van ICT in het onderwijs Toezien op naleving van gebruiksregels Begeleiden van projecten betreffende automatisering
ICT-coördinator Beleid(op schoolniveau) • • • • •
Ideeën aandragen voor en opstellen, evalueren en het bijstellen van een schoolspecifiek ICTbeleidsplan. Voorstellen maken voor verbeteracties Gevraagd en ongevraagd adviseren van directie Fungeren als aanspreekpunt voor ICT Zorgen voor passages over ICT-beleid en gebruik in schooldocumenten
Organisatie • • •
Zich informeren over ICT-ontwikkelingen Regelmatig overleg voeren met directie over ICT Regelen en registreren van software-licenties APS-IT (algemene software die op alle scholen wordt gebruikt)
Scholing • Scholing regelen/verzorgen/adviseren voor leraren bij het implementeren van nieuwe educatieve computerprogramma’s
Helpdesk • Ondersteunen van de gebruikers in de school bij het dagelijkse gebruik van apparatuur en computerprogramma’s (algemene en educatieve software)
Hardware • • •
Verhelpen van eenvoudige storingen Overleg met bovenschoolse beheerders i.v.m. technische storingen Overzicht houden over apparatuur binnen het netwerk
Software •
Overzicht houden over en beheren van educatieve software
Communicatie • Communiceren met beheerder via mail of telefoon als er problemen zijn met hardware en software
24
BELEIDSNOTITIE ICT 2011 - 2015
Intern begeleider • • • •
Bevorderen van het gebruik van ICT binnen de zorgstructuur, zowel administratief als educatief Maken van analyses vanuit leerling-/groeps-/schoolgegevens binnen het geautomatiseerde leerlingvolgsysteem Adviseren van ICT-coördinator(en) van de school met betrekking tot aanschaf/inrichting/gebruik van (ortho-didaktische) software op onderwijskundig niveau Inhoudelijk assisteren van gebruikers wat betreft gebruik van hardware en ortho-didaktische software
Leraren • • • • • • • • • •
Uitvoeren van schoolspecifiek ICT-beleidsplan Werken volgens de vastgestelde gebruiksregels Evalueren en adviseren beleidsplan (vier-jaarlijks) Doen van voorstellen m.b.t. aanschaf van hard- en software Nieuwe software implementeren in methodes Overzicht houden over educatieve software die in de eigen groep gebruikt wordt Melden van storingen bij ICT-coördinator volgens de vastgestelde procedure Zorgdragen voor een correct gebruik van hard- en software Zorgdragen en schoonhouden van een correcte opstelling van hardware binnen/rond het lokaal Alle relevante leerlinggegevens worden digitaal verwerkt met en afgesproken administratie- en leerlingvolgsysteem
Verkorte taakomschrijving bovenschoolse ICT-medewerkers De taken van de bovenschoolse ICT-medewerkers omvatten momenteel in het kort de volgende gebieden: t.a.v. de scholen: • Ondersteuning en advisering bij de aankoop van hard- en software, technisch onderhoud, licenties etc. • Ondersteuning en advisering bij de aankoop van educatieve software en administratie- en communicatiesoftware • De inrichting en het onderhoud van het netwerk • Onderhoud op het gebied van hard- en software • Ondersteuning en advisering bij het ontwikkelen en uitvoeren van ICT-beleid op schoolniveau en bestuursniveau • Het organiseren van nascholing en ondersteuning bij het gebruik van diverse applicaties; • Het onderhouden van websites • Communicatie met websitemakers • Ondersteunen van gebruikers van de website t.a.v. het bestuursbureau: • Ondersteuning en advisering bij de aankoop van hard- en software, technisch onderhoud, aanschaf, licenties etc. • Ondersteuning en advisering bij de aankoop van administratie- en communicatiesoftware • De inrichting en het onderhoud van het netwerk • Inrichten en onderhoud van de telefooncentrale • Activiteiten m.b.t. de ondersteuning, nascholing van de medewerkers • Het organiseren van nascholing en ondersteuning bij het gebruik van diverse applicaties • Het ontwerpen en onderhouden van de website
25