Thuis. Raad voor de Kinderbescherming Jaarbericht Raad voor de Kinderbescherming Jaarbericht 2013

Thuisgevoel Kinderen en jongeren over hun thuisgevoel

Voorwoord

Thuis

Marie-Louise van Kleef Martin Timmer

Thuis zijn 2013 in 6 verhalen van medewerkers

Raad voor de Kinderbescherming Jaarbericht 2013

Thuis geven 4 visies van buiten

Thuis

Waar de Raad voor staat

Over de Raad

Het werk in cijfers

Raad voor de Kinderbescherming

Jaarbericht 2013

‹

J aar ber ic h t 2013

›


“ Ik vind het fijn om bij m’n knuffel en bij de kat te zijn. En thuis is de ipad, snoep, de tv en Mimi.”

Voorwoord



Pomme (5)


Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u isgevoel — Pom m e

›


“ Thuis? Nou gewoon, ‘t gevoel dat je in je eigen huis bent, dat je helemaal veilig bent. Want het is toch je eigen huis, niet van iemand anders.”

Voorwoord




Thuis

Laurens (11)


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u isgevoel — L au r en s

›


“ Thuis is met vrienden bellen, i-pod-ten of met m’n vrienden spelen op m’n ps3.”

Voorwoord



Yunus (12)


Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u isgevoel — Yu n u s

›


“ Thuis is het gezellig als ik met mijn ouders en mijn broer en zus aan tafel zit en we lekker kletsen en eten.”

Voorwoord




Jessie (10) Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u isgevoel — j essie

›


“ Ik voel me thuis wanneer ik met de deur open naar de wc kan. Waar ik kan zingen door het hele huis en waar mijn herinneringen aan de muur hangen. Ik heb lang gevoeld alsof ik geen ‘thuis’ had, maar gewoon een huis waar ik in woon.”

Voorwoord




Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers

Florine (21)


Jaarbericht 2013

‹

T h u isgevoel — f lor in e

›


“ Thuis is lekker chillen op je billen...”

Voorwoord


Thuis zijn

Charlotte (4)

2013 in 6 verhalen van medewerkers


Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u isgevoel — c h ar lot t e

›


“ Home is where the mask comes off. Bij mijn ouders woonde ik en dat waren mijn twee huizen. Pas nu ik op mezelf woon heb ik een thuis.”

Voorwoord




Thuis

Dara (19)


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u isgevoel — d ar a

›


“ Mijn eigen bed vind ik het allerfijnste van thuis.”

Voorwoord


Thuis zijn

Pien (14)



Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u isgevoel — p ien

›


“ Thuis is gezellig laat op de avond voor de televisie met thee, chocola.”

Voorwoord



Daan (13)


Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u isgevoel — d aan

›


“ Ik ben al zo vaak in mijn leven verhuisd. En altijd moest ik leven in twee huizen, mijn thuisgevoel kreeg ik van mijn eigen spulletjes die ik altijd meenam. Nu woon ik bij mijn moeder en heb ik eindelijk een thuis.

Voorwoord




Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers

Kiki (17)


Jaarbericht 2013

‹

T h u isgevoel — k ik i

›


“ Thuis is als ik bij mijn zusjes ben en als ik in mijn eigen bed slaap. Maar als ik in een ander bed lig, en het voelt als mijn eigen bed, voelt het ook als thuis. Thuis voelen, voelt veilig.”

Voorwoord




Thuis


Senna (8)

Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u isgevoel — sen n a

›


Voorwoord

Voorwoord

Thuis. Iedereen heeft er een beeld, gevoel en herinneringen bij. Senna geeft met bovenstaande quote mooi aan wat voor haar thuis is. Thuis is wanneer een bed voelt als haar eigen bed. Dan voelt ze zich veilig.




Thuis is als ik bij mijn zusjes ben en als ik in mijn eigen bed slaap. Maar als ik in een ander bed lig, en het voelt als mijn eigen bed, voelt het ook als thuis. Thuis voelen, voelt veilig.

Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

Senna (8)

‹

Thuis -als symbool voor veiligheid- is dit jaar het thema voor het jaarbericht van de Raad voor de Kinderbescherming. 2013 was een jaar waarin we met het oog op de stelselwijziging en de invoering van de nieuwe Jeugdwet, veel veranderingen hebben voorbereid. Werkprocessen, methoden en producten zijn ingrijpend vernieuwd en worden geïmplementeerd in 2014 opdat ze in 2015 goed werken in de praktijk. Onze vernieuwingen zijn gericht op tijdig en preventieve hulp, betere samenwerking en oplossingsgericht werken. Samen met ketenpartners organiseren we de jeugdhulp efficiënter en effectiever tegen minder kosten en afgestemd op de gemeentelijke praktijk. Met de gemeenten als regisseur en gericht op het versterken van de eigen kracht van gezinnen en het activeren van hun directe omgeving.

V oorwoor d

›


De Raad wil proactief zijn en actief kennis en ervaring delen met anderen en de transitie met concrete initiatieven tot een succes maken. Met minder uit huis plaatsingen tot gevolg. Daarom zetten we onder andere adviesteams op voor gemeenten en initiëren pilots waarmee we de nieuwe manier van werken in de praktijk brengen. De adviesteams adviseren de gemeenten als zij overwegen gedwongen hulp in te zetten.

Voorwoord



Tegelijkertijd blijft de onderzoekstaak van de Raad ongewijzigd en blijven we de poortwachter naar het gedwongen kader, zowel in beschermings- als jeugdstrafzaken. Een onafhankelijke positie waardoor kan worden ingegrepen als het moet en als het niet anders kan; als de veiligheid en ontwikkelkansen van kinderen en jongeren echt gevaar lopen.


Thuis

De medewerkers van de Raad voelen zich thuis in het werk en zijn thuis in hun vak. Dat werk is vaak ingewikkeld en de omstandigheden van het gezin, het kind en de jongere zijn vaak complex. De mensen van de Raad geven elke dag met grote zorgvuldigheid invulling aan de bijzondere taak van de Raad én tegelijkertijd dragen ze bij aan vernieuwing. Hoe ze dat doen leest u in verhalen van onze medewerkers. Wij zijn enorm trots


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

op de inspanningen en prestaties die zijn geleverd door onze medewerkers en kijken met veel vertrouwen vooruit. De Raad is open en staat open. De Raad geeft thuis. In dit jaarbericht hebben we een aantal stakeholders gevraagd naar hun visie en mening over de Raad en de veranderingen. Wij zijn enorm blij met de bijdragen van: Jacques Wallage (Voorzitter Raad voor het Openbaar Bestuur), Gemma Tielen (Hoofdinspecteur Inspectie Jeugdzorg), Marc Dullaert (Kinderombudsman) en Ido Weijers (hoogleraar Jeugdbescherming). We zijn ons zeer bewust van onze omgeving, luisteren naar opdrachtgevers, partners en stakeholders. Zij houden ons scherp, zij maken ons werk beter. Voor het Kind. Al meer dan 100 jaar.

V oorwoor d

Marie-Louise van Kleef Algemeen directeur

Martin Timmer

plv Algemeen directeur

›


Thuis zijn

Op volle kracht naar het nieuwe stelsel

Voorwoord


De stelselwijziging van de Jeugdzorg is veel meer dan een verschuiving in verantwoordelijkheden. De nieuwe Jeugdwet beschrijft een hele nieuwe visie. Het gaat om het versterken van de eigen kracht van gezinnen en hun netwerken. Ouders houden zo lang mogelijk de verantwoordelijkheid over hun kinderen. Het gaat om tijdig en preventief hulp bieden, waar mogelijk zwaar ingrijpen voorkomen en zoveel mogelijk samenwerken met ouders aan een oplossing. De taken van de Raad voor de Kinderbescherming blijven in het nieuwe stelsel ongewijzigd. De Raad blijft de organisatie die de rechter adviseert wanneer ingrijpen in het ouderlijk gezag noodzakelijk is. Om effectief te blijven opereren in het nieuwe stelsel, zet de Raad in op vernieuwing en verandering. Zowel intern als extern zijn we hard aan de slag. De nieuwe visie op Jeugdhulp onderschrijven wij van harte. Onze dienstverlening en werkwijzen passen wij erop aan. We krijgen te maken met 403 nieuwe partners, de gemeenten. Zij krijgen de regie over de jeugdzorg,



Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u is z ij n — c oj a sm it

›


-bescherming en -reclassering. Dit betekent voor ons dat wij goed op de hoogte moeten zijn hoe gemeenten de zorg organiseren. Wij zetten onze kennis in om hen te ondersteunen met hun nieuwe taken.

Voorwoord


Gemeenten zijn straks ook verantwoordelijk voor het aanmelden van gezinnen bij de Raad voor een kinderberschermingsonderzoek. We hebben daarom adviesteams voor gemeenten ingericht. Gemeenten kunnen bij ons advies inwinnen als zij overwegen hulp in het gedwongen kader in te zetten bij een gezin. Is er nog ruimte om verder te gaan met vrijwillige hulp als je met ouders stevige afspraken maakt? Of is de fase van vrijwilligheid voorbij en is het kind zonder gedwongen hulp niet langer veilig? Met ons pedagogisch inzicht en juridische kennis over kinderbeschermingsmaatregelen adviseren wij gemeenten bij complexe gezinssituaties. Met ministeries, gemeenten en jeugdzorgpartners zijn we nu volop in gesprek. De contouren van het nieuwe stelsel liggen vast. Op lokaal en regionaal niveau maken we goede afspraken, zo dichtmogelijk afgestemd op de gemeentelijke praktijk. Een mooi voorbeeld daarvan is de handreiking voor gemeenten. Met daarin landelijke afspraken en richtlijnen, ter ondersteuning en inspiratie. Een co-productie van de VNG en de Raad.



Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹


›


Coja Smit (51), teamleider, Den Haag

Voorwoord


‘In pilots, bijeenkomsten en kennisateliers bereiden gemeenten, jeugdzorg en de Raad zich voor op de toekomst. Vanuit de nieuwe rollen en taken werken de organisaties samen. In Den Haag draait de jeugdbeschermingstafel. Wij zijn zeer tevreden met de manier waarop de gemeente Den Haag de regie voert. De pilot is een mooi voorbeeld van wat de nieuwe Jeugdwet beoogt: de pilot sluit 1 op 1 aan op de belangrijkste uitgangspunten. Ouders blijven zo lang mogelijk verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kind. Hun netwerk wordt versterkt en de professionals werken samen rondom het gezin. Dat gebeurt vanuit één plan onder regie van de gemeente. De hulpverleners bespreken aan de jeugdbeschermingstafel wat hun zorgen zijn over het kind. Ouders nemen deel aan het gesprek. Doel van het overleg is een oplossing, bij voorkeur bedacht met de ouders. De Raad denkt mee en geeft advies als gedwongen hulp wordt overwogen. Alleen als de ontwikkeling van het kind ernstig wordt bedreigd en vrijwillige hulp geen oplossing biedt, doet de Raad onderzoek. Ingrijpen in het ouderlijk gezag blijft



Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹


›


een ultimum remedium. Na het overleg krijgt het gezin direct een hulpverlener toegewezen. Uit de pilots halen we datgene wat het beste werkt. Zo hoeft het wiel niet in iedere gemeente opnieuw te worden uitgevonden.’

Voorwoord




Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹


›


Thuis zijn

Til het kind uit het conflict

Voorwoord


Muriël Bosgra (35), raadsonderzoeker Gezag en Omgang, Zwolle


‘Mijn ouders liggen in een vechtscheiding.’ En dat zegt een meisje van twaalf! Schrijnend. Ik heb een aversie tegen het woord vechtscheiding. Een mediawoord, zonder respect voor het betrokken gezin. Ik kom in mijn onderzoeken weinig ouders tegen die moedwillig met elkaar vechten. Dat is ons uitgangspunt als wij een onderzoek starten bij een complexe echtscheiding. Ouders krijgen met de Raad voor de Kinderbescherming te maken als de rechter oordeelt dat zij niet in staat zijn goede afspraken te maken over het gezag en de omgang met het kind. De rechter vraagt ons dan onderzoek te doen en advies te geven over de beste regeling voor het kind. Het gaat niet om vader, het gaat niet om moeder. De veiligheid en toekomst van het kind, dat is wat telt. Mijn taak is om los van alle emoties en belangen, het kind uit het conflict te tillen.


Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u is z ij n — M u r iël B osgr a

›


Ik heb niet de illusie dat ik het conflict op kan lossen. Ik zorg wel voor duidelijkheid. Voor ouders die zo radeloos zijn, dat ze zelf niet meer kunnen zien wat het beste is voor hun kind. En ik stel grenzen. Over wat voor het kind toelaatbaar is en wat niet meer. Het kind moet veilig zijn tijdens en na het onderzoek. Omdat ik vanuit het kind redeneer, accepteren de meeste ouders de grenzen die ik stel. Ik spreek natuurlijk ook met het kind zelf. Over zijn gevoelens, gedachten en ideeën. Heel belangrijk, het gaat om dat kind. Zijn verhaal geeft mij een inkijk in het gezin. De weg naar het advies toe is ontzettend belangrijk. Na ons advies moet het kind weer op weg kunnen met ouders die elkaar eigenlijk niet kunnen luchten of zien. Het gezin slaat een nieuwe weg in met elkaar. In mijn onderzoek span ik me in om ouders samen aan tafel te krijgen. En hen samen te laten kijken naar hun kind, zijn situatie en zijn toekomst. Je moet dit proces heel zorgvuldig begeleiden. Als het ouders lukt om gezamenlijk vanuit hun kind te denken, en zij realiseren zich dit ook, dan geeft me dat echt voldoening.

Voorwoord




Thuis


De Raad is echt een lerende organisatie. Kritisch en open om te verbeteren. Dat moet ook. De impact van ons werk is groot. Ons werk moet uitblinken in professionaliteit en zorgvuldigheid.

Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹


›


Daarom vragen we ons continu af: sluit onze werkwijze nog aan bij wat de praktijk en de samenleving vragen en is dit wat een kind en ouders nodig hebben? We luisteren en leren van cliënten, ketenpartners en politiek. Zaken met dramatische wendingen, zoals het afgelopen jaar in Zeist, komen hard aan. Je wordt met je neus op de complexiteit van ons werk geduwd. Tegelijkertijd weet je: wij doen ons werk in complexe gezinssituaties en het gedrag van mensen is niet altijd voorspelbaar. Wat we doen is permanent kritisch zijn op onszelf. Als organisatie en als professionals. Voortdurend lessen leren. Dat betekent alert en respectvol zijn naar iedere ouder. Je realiseren in wat voor situatie jouw cliënt zich bevindt. Daarom bereiden we ouders goed voor op het advies. Vooral als ons advies een grote verandering betekent voor één van de ouders. Ook face-to-face gesprekken zijn heel belangrijk. We zijn terughoudend met telefonische of schriftelijke communicatie. Alleen zo kun je daadwerkelijk iets betekenen voor het kind.’

Voorwoord




Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹


›


De waarheid voor meer veiligheid

Voorwoord


Waarheidsvinding in de jeugdzorg gaat om het zo feitelijk mogelijk achterhalen van wat er in een gezin aan de hand is. Bij die inschatting moeten meningen, feiten en gevoelens zoveel mogelijk worden gescheiden. Het thema kreeg in 2013 opnieuw veel aandacht na een onderzoek van de Kinderombudsman. Ook in het jaarlijkse cliëntenonderzoek van de Raad voor de Kinderbescherming benadrukken cliënten het belang van waarheidsvinding.


Thuis geven

In het onderzoek van de Raad staat de veiligheid en ontwikkeling van het kind centraal. Strafrechtelijke bewijsvoering, dat is niet wat we doen. Alles wat de Raad aan waarheidsvinding doet, is erop gericht een zo goed mogelijk advies te geven. Zo maken we onderscheid tussen feiten en meningen en raadplegen we meerdere bronnen. We passen hoor en wederhoor toe en werken in multidisciplinaire teams aan onze adviezen. Onze rapportages bevatten concrete en feitelijke informatie, door meerdere bronnen bevestigd. Als de ‘ware toedracht’ beslissend is voor het advies, dan zetten wij ons onderzoek naar de waarheid voort. Ook in 2014 blijft waarheidsvinding een belangrijk thema op onze agenda.

4 visies van buiten

Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers

Ter ug na ar he t a rti ke l


Jaarbericht 2013

‹

Thuis zijn — toelichting de waarhied voor meer veiligheid

›


Thuis zijn

Nieuwe aanpak schoolverzuim

Voorwoord


François Sabel (45), raadsonderzoeker Schoolverzuim, Den Bosch


‘Stel een jongere is gameverslaafd. Door die verslaving ontwikkelt hij een volledig verstoord dagen nachtritme. Hij verschijnt steeds minder in de les. Zijn afwezigheid leidt tot een melding bij de leerplichtambtenaar. De jongere krijgt een proces-verbaal en raakt verwikkeld in een strafzaak. Help je de jongere zo terug naar school? Niet als je de jongere niet ook de zorg geeft die hij nodig heeft. Bij schoolverzuim is er bijna altijd meer aan de hand. Verwaarlozing, psychische problemen of pestgedrag op school. Daarom heeft de Raad voor de Kinderbescherming een nieuwe onderzoeksmethode Schoolverzuim ontwikkeld. Die integreert zorg en straf. Een sterke verbetering. Als professional kan ik nu echt bijdragen aan een oplossing.


Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u is z ij n — Fran ç ois S abel

›


Als een leerplichtambtenaar zich ernstig zorgen maakt om een leerling, meldt hij dit bij ons. Wij doen onderzoek naar de jongere. Hoe gaat het thuis, is hij psychisch in orde, zijn er verslavende middelen in het spel? Het OM ontvangt van ons advies over een passende straf. De straf moet de jongere verder helpen. Je wilt iemand zo snel mogelijk weer terug in de schoolbanken. Met de nieuwe methode breng ik in kaart wat een jongere daarvoor nodig heeft. Ik kijk naar de oorzaak. Ik leg de vinger op de zere plek en geef heel gericht advies. Voor een jongere met een gameverslaving is dat in ieder geval een verwijzing naar de verslavingszorg. Werkt de jongere dan nog niet mee, dan kan een procesverbaal meerwaarde hebben. Het maakt een eind aan de fase van vrijwillige hulp. Hij moet nu meewerken met jeugdreclassering. Doet hij dat niet, dan is de volgende stap voor hem de rechter. De belangen van kwetsbare jongere zijn met deze methode beter gewaarborgd. En dat is precies waar we als organisatie voor staan.

Voorwoord




Thuis


Met een goede samenwerking met scholen en in de keten dringen we schoolverzuim terug. Als er signalen zijn dat het niet goed gaat, gaan we direct met elkaar om tafel. Echt, je kunt veel jongeren uit het strafrecht houden als je op tijd zorg en hulp aanbiedt.

Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹


›


Niet doormodderen, maar daadkracht. Met korte lijntjes kennis delen. In oktober organiseerde de keten een landelijke conferentie Schoolverzuim. We delen in de keten deze nieuwe inzichten over de aanpak van schoolverzuim. Methodes en werkwijzen worden daarop aangepast. Voor mooie resultaten moeten we die samenwerking hoog op de agenda houden. Met de huidige ketenpartners, maar ook met de gemeenten. Zij zijn straks verantwoordelijk voor de zorg aan onze verzuimende jongeren. Dus ook voor deze jongeren is het heel belangrijk dat de transitie zorgvuldig wordt uitgevoerd.’

Voorwoord




Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹


›


Schoolstraf

Voorwoord


Niet alleen straf, maar ook verplicht naar school. De rechter kan jongeren van 12 tot 23 jaar straks een maatregel opleggen die zorgt dat ze weer naar school gaan. Het wetsvoorstel voor de TBO-maatregel (ter beschikking stelling aan het onderwijs) is in behandeling. Met een diploma hebben jongeren meer kans op werk en de kans dat ze opnieuw de fout ingaan wordt kleiner.



Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers



Jaarbericht 2013

‹

Thuis zijn — toelichting schoolstraf

›


Thuis zijn

Regisseren voor de jonge dader

Voorwoord


Werner van Hees (37), casusregisseur, Eindhoven


‘Vast op het politiebureau, en dan? Met de ZSM-aanpak weet de jonge dader snel waar hij aan toe is. Direct een taakstraf, boete of eerst een onderzoek van de Raad voor de Kinderbescherming en dan naar de rechter? We zijn in de jeugdstrafrechtketen op een heel andere manier gaan werken. Gelijktijdig, geïntegreerd, slim en snel. De naam van deze nieuwe werkwijze: ZSM. De Raad voor de Kinderbescherming, het Openbaar Ministerie, politie en (jeugd)reclassering zitten op één locatie bij elkaar. Direct na de aanhouding duiken we in onze systemen. Wat is het vergrijp, is de jongere al bekend in het strafcircuit, of zijn er bepaalde zorgen over hem? We brengen de informatie bijeen en gaan in gesprek. Lijkt het erop dat er meer aan de hand is met de jongere, dan nemen wij de zaak eerst mee voor onderzoek. We gebruiken als keten nu ook één onderzoeksinstrument, het LIJ. Met ZSM en


Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

Thuis zijn — Werner van Hees

›


het LIJ werken we als keten veel effectiever. Ook buiten kantoortijden: ZSM draait 7 dagen per week. Dus ook in het weekend hoeven jongeren niet meer te wachten.

Voorwoord


De grote winst van deze aanpak is dat het strafproces echt rondom de jonge dader is georganiseerd. Wat voor ons het belangrijkste is? Dat de jongere een straf krijgt die past bij zijn ontwikkeling en omstandigheden. Een jongere is nog volop in de groei. Je wilt de jongere bijsturen met een straf waar hij iets van leert. De snelheid van ZSM is natuurlijk ook winst. Vergrijp en straf volgen elkaar snel op, zo leert de jongere het meest. Wij zijn de partij met jeugdexpertise: wij bepalen of het nodig is een raadsonderzoek te starten. Had hij al eerder contact met politie, zijn er signalen dat het thuis erg moeilijk is? In ons onderzoek kijken wij naar de jongere en zijn thuissituatie. Daarna geven we een straf- en vaak ook zorgadvies. Als casusregisseur volg ik de jongere tijdens zijn strafproces: vanaf aanhouding tot aan de uitvoering van zijn straf. Ik kom voor hem op als dat nodig is: duurt het niet te lang, krijgt hij waar hij recht op heeft? Wij kennen de weg zowel binnen justitie als jeugdzorg. Kunnen partners daarom goed verbinden. Een spin in het jeugdstrafrecht-web, dat zijn wij. Pro-actief en betrokken. Een jongere kan op ons rekenen.



Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹


›


ZSM staat voor snelheid. Maar, die wens naar snelheid mag nooit ten koste gaan van de jongere. Het is bij drukte verleidelijk een winkeldiefstal direct af te doen met een taakstraf. Maar als deze verdachte bijvoorbeeld al bij jeugdreclassering loopt, dan is alleen het uitvoeren van een werkstraf waarschijnlijk niet effectief. De jongere staat bij ons centraal. Wij voeren de regie in het proces. Op zo’n moment grijp je dus in en neem je de zaak mee voor onderzoek. Assertief zijn en alert, dat is belangrijk in mijn rol als casusregisseur. ZSM en het LIJ zijn in 2013 landelijk uitgerold. We zijn er nog niet. We moeten de kwaliteit nu borgen en verder investeren in het versnellen van het jeugdstrafrecht. Met ZSM is het begin van het strafproces versneld, maar het is nog niet altijd zo dat de jongere uiteindelijk ook eerder op zitting kan verschijnen.’

Voorwoord




Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹


›


ZSM

Voorwoord


ZSM: Zo Snel, Slim, Selectief, Simpel, Samen en Samenlevingsgericht Mogelijk. De ZSM-aanpak is de nieuwe werkwijze in het strafrecht. Met als doel snel duidelijkheid voor slachtoffer, samenleving en dader. Ook in het jeugdstrafrecht is ZSM in 2013 landelijk ingevoerd. Maar dan net even anders. Het uitgangspunt bij ZSM Jeugd is: ‘Licht waar het kan en zwaar waar het moet’. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt: om herhaling van strafbaar gedrag (recidive) bij jongere te voorkomen, moet je zwaardere interventies richten op de doelgroep met het hoogste risico op recidive. Bij een laag risico op recidive en lichte delicten is een lichte interventie voldoende. Zo maak je onderscheid tussen grensoverschrijdend puberaal gedrag en de zwaardere problematiek. Een jongere krijgt dan de straf die hij nodig heeft.



Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers



Jaarbericht 2013

‹

Thuis zijn — toelichting ZSM

›


LIJ

Voorwoord


Het Landelijk Instrumentarium Jeugdstrafrechtketen. Eén onderzoeksinstrument voor de hele keten. Voorheen gebruikten partners hun eigen instrumenten. Dit leverde soms problemen op in de afstemming. In het LIJ wordt alle informatie rondom de jongere verzameld. Met behulp van het LIJ maakt de raadsonderzoeker een analyse van de situatie van de jongere en mogelijk achterliggende problematiek. Het helpt de Raad om het risico op recidive in te schatten en een goed advies te geven over een effectieve strafrechtelijke reactie. De uitkomsten van het LIJ gebruiken we in ons advies aan het OM of de rechtbank over straf of hulpverlening. Het LIJ is wetenschappelijk onderbouwd.



Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers



Jaarbericht 2013

‹

Thuis zijn — toelichting lij

›


Thuis zijn

Recht op een kind!?

Voorwoord


Hester de Vries (40), juridisch deskundige, Landelijke Staforganisatie Den Haag


‘Het aantal adoptiekinderen neemt af. Tegelijkertijd maken medische ontwikkelingen het mogelijk om op een andere manier een kind te krijgen. Bijvoorbeeld via draagmoederschap. Als de draagmoeder geen zus of moeder is van de wensouders, dan moet de Raad voor de Kinderbescherming vooraf toestemming geven om het kind na de geboorte te mogen opnemen in het gezin. Ook wanneer je het gezag over het kindje moet regelen, kom je terecht bij de Raad. Wij krijgen dan te maken met een stel met een vurige kinderwens. Het bedje, badje en flesje zijn vaak al geregeld. We gaan dan in gesprek met de wens- en draagouders over de afkomst en de identiteit van het kind. Van wie stamt het af, waar komt het vandaan, wil de draagmoeder werkelijk afstand doen en is er geen sprake van commercieel draagmoederschap? Draagmoederschap is in Nederland aan strikte regels


Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u is z ij n — H est er d e vr ies

›


gebonden. Niet voor niets. Ieder kind heeft het recht om te weten wie zijn biologische ouders zijn en niet verhandeld te zijn. Dat is zelfs vastgelegd in het Verdrag van de Rechten van het Kind.

Voorwoord


Je afkomst is een belangrijke bouwsteen van je identiteit. Niet weten van wie je afstamt, houdt in dat je een stuk van je identiteit mist. De één kan daar mee leven, een ander kan daar grote problemen van ondervinden. In Nederland is daarom het gebruik van anonieme ei- of zaadcellen verboden. De wetgeving tussen landen verschilt sterk. In Spanje bijvoorbeeld, is anoniem donormateriaal wel toegestaan. Met als gevolg dat Nederlandse stellen soms naar Spanje reizen. In ons werk telt maar één ding: komt door het handelen van volwassenen het belang van het kind niet in het gedrang? Als wensouders door hun eigen kinderwens niet meer goed nadenken over de gevolgen van hun keuzes voor hun toekomstige kind, dan moeten wij optreden. Wat we zien past bij de tijdsgeest: maakbaarheid. Mensen denken vaker: we hebben een kinderwens en die gaan we koste wat het kost vervullen. Maar er zijn grenzen.



Thuis


Over de Raad


Helaas wordt de Raad in dit soort zaken voor een voldongen feit geplaatst. Hoogzwanger of met het kind

Het werk in cijfers

Jaarbericht 2013

‹


›


al in het gezin, kloppen cliënten bij ons aan. En daar ontstaat dan het dilemma. Volwassenen hebben zich niet gehouden aan de regels. Het kind is in het buitenland verwekt en geboren, via een constructie die in Nederland niet is toegestaan. Na de geboorte hebben wensouders het kindje al opgenomen in het gezin. Wat moet je dan doen? Het kind bij de wensouders laten, die met liefde en zorg naar hem uitkijken, maar die geen rekening houden met de belangen van het kind op de lange termijn? Of een duidelijk signaal afgeven dat dit soort praktijken ontoelaatbaar zijn en het kind in een pleeggezin plaatsen? Deze ontwikkelingen moeten aandacht krijgen, ook op politiek niveau. Wij laten onze stem daar dan ook horen en geven input en advies voor nieuwe weten regelgeving. Met onze ervaring uit de praktijk zijn wij als geen ander in staat de dilemma’s te benoemen. Het is niet eenvoudig. Als je het als land goed regelt, ben je er nog niet. Er zijn afspraken nodig op internationaal niveau. Nederland staat bekend als koploper als het gaat om het bewaken van het recht van een kind op afstammingsgegevens. Daar ben ik -namens de Raad voor de Kinderbescherming- trots op.’

Voorwoord




Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹


›


Thuis zijn

Focus op veiligheid

Voorwoord


Ruth Bolt (58), projectleider Veiligheid, Landelijke Staforganisatie Den Haag


‘Ons werk draait om veiligheid voor een kind of jongere: thuis, tijdens een scheiding, op school, maar ook als hij bij ons een taakstraf uitvoert. Het begrip veiligheid is leidend in ons werk en toetssteen voor hetgeen we doen. Het staat centraal in onze dienstverlening en onderzoeksmethoden. De komende jaren staat met name fysieke veiligheid nog steviger op onze agenda. Uit onderzoek blijkt dat de aandacht voor de fysieke veiligheid van het kind vergroot kan worden in de jeugdzorg en -bescherming. Daarom investeert de hele keten in meer veiligheid. Het gaat erom dat we alert zijn en op tijd signaleren dat een kind in een onveilige situatie zit en dan de juiste stappen zetten. Voor gemeenten, jeugdzorg, Taskforce Kindermishandeling én voor ons heeft de veiligheid van het kind de hoogste prioriteit.


Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u is z ij n — R u t h bolt

›


De Raad zet zwaar in op alertheid. Zodat onze mensen nog meer oog hebben voor signalen die erop wijzen dat er iets aan de hand is. Is hier mogelijk sprake van mishandeling, heeft dit kind hulp nodig? Het gaat om een open en scherpe blik naar ieder gezin. Een te groot aantal kinderen dat wordt mishandeld, is niet in beeld bij instanties. Daarom heeft de Raad voor eigen medewerkers het afgelopen jaar ook de Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling ingevoerd. We zijn al langer gestart met oplossingsgericht werken. De focus ligt niet alleen op wat er gebeurd is, maar we kijken ook vooruit. Wat is er nodig om het kind weer een veilig perspectief te geven? We werken samen met ouders. Benutten zoveel mogelijk de mogelijkheden in het eigen netwerk van het gezin. Dat creëert veiligheid voor het kind. Deze aanpak wordt ook omarmd door de gemeenten. Zo werken we eenduidig als keten. Cliënten herkennen en waarderen die aanpak.

Voorwoord




Thuis

De focus op veiligheid houdt ook in dat je alert bent op problematiek die minder vaak voorkomt. Loverboys, seksueel misbruik, grooming. Wij hebben expertise op deze specifieke thema’s en we zorgen ervoor dat onze medewerkers daar toegang tot hebben op het moment dat het nodig is. Die kennis ontsluiten we, ook voor de keten. De samenwerking met partners is heel belangrijk.


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹


›


De afspraken met Jeugdzorg en GGZ over de uitwisseling van gegevens, dragen echt bij aan een volledig beeld van de veiligheid van het kind. Tegelijkertijd is het onmogelijk om alle onveilige situaties in regelgeving en protocollen te vangen. De sleutel tot succes ligt niet in meer regels, maar in bewustzijn en alertheid van professionals. En die professionals ondersteun je met effectieve werkwijzen, afspraken en toegankelijke kennis. Door met elkaar systematisch en regelmatig het gesprek te voeren over casuïstiek en dilemma’s. State of the art en met je neus op de praktijk. Daar zetten wij de komende jaren op in.’

Voorwoord




Thuis


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹


›


Thuis geven

Voorwoord




Think Local.

Thuis


Jacques Wallage (Voorzitter Raad voor het Openbaar Bestuur) over grote veranderingen, behoud van verantwoordelijkheid en het belang van ervaringen uitwisselen en denken vanuit de lokale verantwoordelijkheidsverdeling.

Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u is geven — j ac qu es wallage

›


Thuis geven

Voorwoord




Thuis

Uniform en zelfkritisch.


Gemma Tielen (Hoofdinspecteur Inspectie Jeugdzorg) over mensen die vertrouwen in een systeem en de Raad die open en zelfkritisch is.

Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u is geven — gem m a t ielen

›


Thuis geven

Voorwoord




Thuis

Stem van het kind.


Marc Dullaert (de Kinderombudsman) over het laten meewegen van de stem van het kind, waarheidsvinding, professionaliteit van de Raad en kansen voor verbetering.

Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u is geven — m ar c d u llaert

›


Thuis geven

Voorwoord




Thuis

Spanningsveld op twee terreinen.


Ido Weijers (Hoogleraar Jeugdbescherming) over het belang van de onafhankelijke rol van de Raad en de twee uitdagingen waar de Raad voor staat.

Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u is geven — id o w eij er s

›


Thuis

Over de Raad voor de Kinderbescherming

Voorwoord




Thuis

Het woord thuis speelt een centrale rol in het werk van de Raad voor de Kinderbescherming. Wanneer is thuis nog wel veilig voor een kind en wanneer niet meer? Basisveiligheid en goede ontwikkelkansen voor kinderen en jongeren vormen het werkterrein van de Raad. Op dat terrein is de Raad thuis en geeft de Raad thuis. Altijd.


Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

T h u is — over d e r aad voor d e k in d er besc h er m in g

›


Thuis geven Ouders voeden hun kinderen op. Dat is hun recht en hun plicht. Maar soms komt de ontwikkeling van een kind ernstig in gevaar. Doordat ouders hun verantwoordelijkheid niet kunnen nemen. En doordat vrijwillige hulp stagneert of onmogelijk is. Dan geeft de Raad voor de Kinderbescherming thuis en voeren wij onze wettelijke taak uit. De Raad draagt bij aan de veiligheid van kinderen en het toekomstperspectief van jongeren. Daarnaast speelt de Raad op verzoek van de rechter een rol bij ouders die uit elkaar gaan en het niet eens worden over afspraken over hun kinderen. Ook onderzoekt de Raad de situatie van jongeren die met de politie in aanraking komen en adviseert de Raad over een passende straf. Verder is de Raad betrokken bij het afstaan of adopteren van kinderen.

Voorwoord




Thuis

Thuis zijn De Raad is onafhankelijk. Een bijzondere en noodzakelijke positie; nodig om het belang van het kind altijd voorop te kunnen stellen. Vanuit die onafhankelijke rol handelen en adviseren de mensen van de Raad voor de Kinderbescherming, geven ze invulling aan hun taak en zijn ze thuis in hun vak.


Over de Raad

Het werk in cijfers

De Raad voor de Kinderbescherming. Voor het kind. Al meer dan 100 jaar.


De Raad is dan ook in alles: › Gericht op het kind. De Raad bekijkt, adviseert en beoordeelt elke situatie altijd vanuit het belang van het kind of de jongere. › Deskundig en zelfkritisch. De Raad zet in op deskundigheid: doordacht, methodologisch en op basis van wetenschappelijke, pedagogische en juridische kennis. Daarbij is de Raad altijd op zoek naar hoe het beter kan; wat praktijk en samenleving vragen en wat een kind, jongere en ouders nodig hebben. De Raad gaat het gesprek aan. › Betrokken en gericht op samenwerking. De Raad is zich uitermate bewust van de impact van zijn bemoeienis. Daarom werkt de Raad nauw samen met het gezin, mensen rondom het gezin en professionals. Met als doel dat ouders of opvoeders weer zelf kunnen opvoeden en dat het kind in een veilig thuis kan opgroeien. Dat kan ook een ander thuis zijn dan bij de ouders. › Slagvaardig en daadkrachtig. De Raad bestaat uit ervaren mensen die hun vak verstaan. Die gewend zijn om situaties in te schatten en te doorzien. Die direct mogen en kunnen ingrijpen door op te treden als de veiligheid van het kind in het geding is. Of die verplichte hulp laten opleggen aan jongeren als zij strafbare feiten hebben gepleegd.

Jaarbericht 2013

‹

T h u is — over d e r aad voor d e k in d er besc h er m in g

›


Over de Raad

Het werk in cijfers

Voorwoord


Thuis zijn

Aantal onderzoeken 2013: Nederland


Beschermingsonderzoek 18.329 Gezag en omgangsonderzoek 5.601 Adoptie en gerelateerde activiteiten 2.347 Strafonderzoeken 22.357 Coördinatie taakstraffen 11.814 Schoolverzuimonderzoek 4.335


Thuis


Bevolkingsopbouw Inwoners Kinderen 0-18 Jeugdigen 12-18

Over de Raad

Het werk in cijfers


Jaarbericht 2013

‹

16.779.302 3.666.083 1.399.264

OVer D e R aad — H et w erk in c ij f er s

›

Inhoudsopgave — ra ad voor d e k in d er besc h er m in g — j aar ber ic h t 2013

Voorpagina

Florine (21)

Werner van Hees

In het belang van het kind.

Jeugdcriminaliteit

Voorwoord


Charlotte (4)

Hester de Vries

Recht op een kind

Ruth Bolt

Marc Dullaert

Ido Weijers

Spanningsveld op twee terreinen.

Thuisgevoel Kinderen en jongeren over hun thuisgevoel Dara (19)

Veiligheid

Thuis

Thuis zijn

2013 in 6 verhalen van medewerkers Pomme (5)


Pien (14)

Thuis geven 4 visies van buiten Laurens (11)

Daan (13)

Coja Smit

Stelselwijziging

Over de Raad

Yunus (12)

Jessie (10)

Kiki (17)

Senna (8)

Muriël Bosgra

Complexe echtscheidingen

Françios Sabel

Schoolverzuim

Jacques Wallage

Think Local

Gemma Tielen

Uniform en zelfkritisch.

Het werk in cijfers

Thuis. Raad voor de Kinderbescherming Jaarbericht Raad voor de Kinderbescherming Jaarbericht 2013

Recommend Documents