Thuis in de Stad-prijs 2012 Inschrijvingsformulier Digitaal opsturen naar
[email protected] U krijgt een ontvangstmelding² Waarvoor dient dit formulier? Met dit formulier dingt u mee naar de Thuis in de Stad-prijs 2012, U kunt per stad één, twee of drie projecten indienen. Gebruik voor ieder ingediend stadsproject een nieuw formulier. Aan wie bezorgt u dit formulier? Verstuur dit formulier voor 10 september 2012 om 17.00 uur online naar
[email protected] Waar vindt u meer informatie? U vindt meer informatie op onze website thuisindestad.be. Gegevens van de stad die het project indient 1 Vul hieronder de naam in van de stad die het project indient en het bankrekeningnummer Vlaamse Gemeenschapscommissie - 091-0015599-11 Gegevens van de contactpersoon van het project 2 Vul hieronder de gegevens in van de contactpersoon van het project. voornaam en achternaam Linda STRUELENS functie Directeur Emancipatie Via Arbeid vzw straat en nummer Vooruitgangstraat 323 postnummer en gemeente 1030 Schaarbeek telefoon 02 274 01 90 – 0486 90 81 69 faxnummer 02 274 09 91 e-mailadres
[email protected] Gegevens van het project 3 Vul hieronder de gegevens in van het project. naam Maison BILOBA Huis startdatum dag
1 4 maand
0 6 jaar
2 0 0 7
einddatum dag
maand
jaar
2 0 1 4
naam van de partners Emancipatie Via Arbeid vzw - Maison Médicale du Nord vzw - Aksent vzw Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij - Sociale Huisvestingsmaatschappij - buurtbewoners en wijkwerkingen De renovatie en het beheer van de infrastructuur werd overgedragen aan de nieuw opgerichte Coöperatieve Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid met Sociaal Oogmerk E.MM.A cvba. De verantwoordelijkheid over operationele werking werd overgedragen aan een nieuw opgerichte vzw/asbl Maison BILOBA Huis. naam van de coördinator Linda Struelens, Directeur EVA vzw, projectontwikkelaar en initiatiefnemer budget Infrastructuur: 3.853.000 € totale kost (aankoop, registratie, renovatiewerken, architect en inrichting van de collectieve ruimten) Operationele werking: +/-125.000 € jaarlijks
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 2 van 23
4 Geef hieronder een korte beschrijving van het project. Het project moet al gerealiseerd zijn of moet zo ver gevorderd zijn dat het op zijn waarde en effectiviteit beoordeeld kan worden Het mag op 10 september 2012 niet meer dan twee jaar geleden gerealiseerd zijn.
Maison BILOBA Huis is een uniek woon-zorgproject in een kansarme Brusselse buurt. Ontwikkelingsorganisatie EVA vzw is erin geslaagd om van onderuit een project op te bouwen op maat van de noden van allochtone senioren én hun families. Maison BILOBA Huis biedt een haalbaar en betaalbaar alternatief waar bestaande structuren zoals rusthuizen en reguliere zorgverstrekkers die er doorgaans niet in slagen een afdoende antwoord te formuleren op de noden van allochtone senioren en hun omgeving. EVA vzw heeft samen met buurtbewoners en partners over taal- cultuur- en bestuursgrenzen heen, verschillende Brusselse overheden en privé-investeerders overtuigd om op het terrein de handen in elkaar te slaan. Het project bestaat uit verschillende componenten: de bouw van sociale seniorenflats, de creatie en uitbating van een ontmoetingsruimte, de uitbouw van zorgnetwerken op maat van senioren, de betrokkenheid van mantelzorgers, … Wat is Maison BILOBA Huis? Maison BILOBA Huis is een ontmoetingsplaats/ankerpunt én een solidaire woon- en leefomgeving voor senioren waar gezamenlijk betekenis en vorm wordt gegeven aan “oud worden in de Brabantwijk”. Maison BILOBA Huis richt zich expliciet naar senioren van diverse origine. Maison BILOBA Huis streeft ernaar dat de senior, of die nu thuis woont, bij een van de kinderen inwoont, of in Maison BILOBA Huis woont, waardig oud kan worden. •
Maison BILOBA Huis is een ankerpunt/ontmoetingsplaats en richt zich tot alle senioren van de Brabantwijk, hun families en mantelzorgers.
•
De solidaire woon- en leefomgeving van Maison BILOBA Huis biedt sociale huisvesting aan voor uitsluitend senioren die er zelfstandig wonen.
Maison BILOBA Huis respecteert zo lang als mogelijk de autonomie van de senioren. In Maison BILOBA Huis is een woon- en leefomgeving voor senioren van diverse origine waar de senior altijd actor blijft maar waar de mate van ondersteuning varieert naargelang meer hulp en bijstand nodig is. De senior kan rekenen, indien nodig, op ondersteuning en bijstand om zijn/haar levensproject vorm te geven. Maison BILOBA Huis is een collectief. De bewoners voelen zich solidair verbonden met elkaar. In Maison BILOBA Huis wordt vorm gegeven aan het samenleven van en met mannen en vrouwen van diverse achtergrond en origine, met respect voor ieders eigenheid en autonomie. Het is en plek waar senioren zich zorgzaam omringd weten door eigen familie en/of vrienden, buren, aanvullende zorgverstrekkers en medewerkers van Maison BILOBA Huis. Maison BILOBA Huis is een plek waar hun netwerk, indien nodig, versterkt wordt en zodoende in balans gebracht wordt. Maison BILOBA Huis is een plek waar senioren als actieve burgers van de buurt hun plaats hebben en waar zij op de buurt betrokken blijven. Deze buurt betekent de meest nabije en laagdrempelige leefomgeving voor de senioren. Het Maison BILOBA Huis is een open woonomgeving midden in de Brabantwijk. De bewoners en Maison BILOBA Huis dragen zorg voor de wijk en voelen zich betrokken bij hun buurt. Maison BILOBA Huis anticipeert op een aantal zeer belangrijke uitdagingen voor Brussel: -
de vereenzaming van senioren die (alleen) leven in een grootstad;
-
het spanningsveld tussen de socio-economische situatie van allochtone gezinnen enerzijds en anderzijds de druk vanuit de eigen gemeenschap om de senior thuis op te vangen;
-
de stijgende heterogeniteit aan bevolkingsgroepen en de verkleuring van de vergrijzing en de behoefte aan interculturalisering van de welzijns- en de gezondheidsinstellingen (cultuursensitieve zorg);
-
de dualisering tegengaan door een betaalbaar woonaanbod voor kansarme senioren via de
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 3 van 23
samenwerking met tussen de private partner E.MM.A en de Gewestelijke Sociale Huisvestingsmaatschappij van Brussel en de Sociale Huisvestingsmaatschappij van Schaarbeek; -
de grote nood aan een sluitend en betaalbaar woon-zorg-aanbod
-
de een goede afstemming met specifieke aandacht voor de complementariteit tussen de informele-en formele zorgverstrekkers;
-
een woon-zorgaanbod op maat van een kansarme wijk gelegen op de grens van Schaarbeek en SintJoost-ten-Node, met specifieke aandacht voor de onderlinge afstemming en complementariteit tussen het informele en het formele zorgaanbod;
-
de stijgende dualiteit, het grote aantal laaggeschoolde werkzoekenden van diverse herkomst; het gebrek aan opgeleide Brusselse zorgprofessionals;
Maison BILOBA Huis werd ontwikkeld op de EVA manier Het allereerste initiatief voor aanzet van Maison BILOBA Huis werd genomen door Emancipatie Via Arbeid vzw (EVA). EVA heeft tot doel de socio-professionele integratie te bevorderen met aandacht voor diversiteit en gender. Hiertoe ontwikkelt en ondersteunt EVA initiatieven binnen het kader van de solidaire economie. EVA vzw draagt via die weg bij tot het vergroten van de kansen- en keuzemogelijkheden van de medewerkers, klanten en buurtbewoners. In de voorbije 15 jaar slaagde EVA erin om verschillende initiatieven te ontwikkelen, zoals de Elmerkinderdagverblijven, Aksent vzw (intussen erkend als lokaal dienstencentrum), KureghemNET, IBO De Buiteling in de Brusselse vijfhoek, sociaal restaurant Elan …. Intussen staan deze allemaal op eigen benen. De initiatieven die EVA ontwikkelde zijn samen goed voor meer dan 200 arbeidsplaatsen. Sinds 2007 koos EVA voor een nieuwe uitdaging, nl. ervoor te zorgen dat senioren zo lang mogelijk op een kwaliteitsvolle manier thuis of in hun vertrouwde buurt kunnen blijven wonen. Dat ontwikkelingswerk resulteerde in twee nieuwe initiatieven: enerzijds het Bricoteam en anderzijds het woonproject Maison BILOBA Huis.
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 4 van 23
En intussen wordt door EVA nog een alternatief woon-zorginitiatief voorbereid dat aansluit bij de idee van de Community Land Trust. 1 De beproefde EVA manier bestaat uit verschillende sleutels: 1. de keuze om bottom-up te werken, 2. de bijzondere aandacht voor diversiteit en gender, 3. de creatie van tewerkstellings- en opleidingskansen, 4. de uitbouw van kwaliteitsvolle netwerken, 5. de zorg voor een goed bestuur.
Historiek/Genese/Ontstaan Maison BILOBA Huis Wat voorafging
1
-
Het in de praktijk oog en oor hebben voor de noden van ouder wordende bewoners van de Brabantwijk in Schaarbeek en hun families: door de medewerkers van EVA en Aksent en het multidisciplinaire team van Maison Médicale du Nord.
-
Via een participatieve methode (DIP, Doelgerichte interventieplanning, opgestart 14 juni 2007) werd door EVA vzw in samenwerking met Aksent vzw een ruime consultatie georganiseerd in de Brabantwijk en in september 2007 werden verbetergroepen rond “huisvesting en senioren” georganiseerd door EVA vzw.
-
Door Maison Médicale du Nord werd een studie besteld bij Dr. Vincent Litt (2007), Cadre social d’un projet de lieu de vie pour les personnes âgées d’origine turque et marocaine / Het sociaal kader voor
Een community land trust is een organisatie zonder winstgevend doel, gecontroleerd door de gemeenschap, die grond (en andere eigendommen) verwerft en beheert via een trust (collectieve eigendom). De uiteindelijke bedoeling is het realiseren en beheren van betaalbare woningen voor de lagere inkomensklassen.
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 5 van 23
een woonplaats voor senioren van Turkse en Marokkaanse origine. Onderzoek uitgevoerd door Maison Médicale du Nord. Eindrapport. Brussel november 2007. Étude de la Maison Médicale du Nord. Rapport final Bruxelles novembre 2007. Link naar de volledige studie: http://www.maisonbilobahuis.be/Document-3348.php -
Ter voorbereiding van Maison BILOBA Huis werden allerlei congressen en studiedagen bijgewoond over de zorg voor allochtone ouderen.
-
Maar bovenal door het in de praktijk oog en oor te hebben voor de noden van de ouder wordende bewoners van de Brabantwijk in Schaarbeek en hun families.
Drie organisaties besloten in 2008 het heft in handen te nemen en de krachten te bundelen -
EVA vzw (Emancipatie Via Arbeid): EVA vzw is een ontwikkelingsorganisatie binnen de solidaire economie. EVA ontwikkelt projecten die vertrekken vanuit lokale noden en die voorzien in laagdrempelige diensten en dit in de nabijheid van de gebruikers. Via die weg werkt EVA aan een economie op mensenmaat, een economie op maat van een buurt en een economie op maat van de werknemers.
-
Maison Médicale du Nord (MMN): Maison Médicale du Nord is een geïntegreerd gezondheidscentrum waar huisartsen, kinesitherapeuten, verpleegkundigen,… eerstelijnszorg op continue wijze voorzien. Maison Médicale du Nord bedient meer dan 4000 patiënten in de wijk en is sinds meer dan 35 jaar actief in de wijk.
-
Aksent: Aksent is een organisatie die ouderen en hulpbehoevenden ondersteunt zodanig dat zij langer en op een kwaliteitsvolle manier in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen. Dit doet Aksent enerzijds vanuit het lokaal dienstencentrum (in Evere en Schaarbeek), een ontmoetingsplaats waar men terecht kan voor allerlei activiteiten en dienstverlening. Anderzijds biedt Aksent ook aanvullende thuishulp zoals poetsdienst, boodschappendienst, oppasdienst, begeleidingsdienst…. Voor mensen die ondersteuning nodig hebben in een meer complexe zorgsituatie schakelt Aksent haar zorgregisseur in, die een actieplan opstelt van verschillende zorgdisciplines aan huis. Aksent vzw biedt aan kortgeschoolde langdurig werkzoekenden een opleidings- en werkervaringstraject aan, zowel in één van de dienstencentra als in de thuishulpdienst.
Deze organisaties zijn zeer verschillend zowel in grootte, samenstelling, competenties, doelstellingen, doelpubliek, middelen en cultuur. Net dankzij hun diversiteit hebben zij de middelen en partners gevonden om Maison BILOBA Huis te verankeren in de Brabantwijk.
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 6 van 23
Basisidee Het achterliggende basisidee bij Maison BILOBA Huis is dat senioren deel uit maken van de samenleving en dat zij dit te allen tijde moeten kunnen blijven ongeacht de tol die het ouder worden vergt. Daarom is het noodzakelijk dat senioren kwaliteitsvol kunnen blijven wonen te midden van hun vertrouwde buurt. De idee is dat ze zo lang als mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen en geholpen worden om die zelfstandigheid zo lang mogelijk te kunnen bewaren. In Maison BILOBA Huis worden daarom drie zones voorzien: 1. 15 betaalbare sociale huurwoningen voor senioren waarvan 8 woningen volledig rolstoeltoegankelijk gemaakt worden; Een woonblok met lift en 15 kleine volwaardige sociale appartementen. Ieder appartement heeft een eigen keuken, eigen badkamer, leefruimte en slaapkamer. Elk appartement heeft zijn eigen bel en brievenbus. 2. Als surplus bij het eigen appartement kan elke senior die in Maison BILOBA Huis woont, gebruik maken van de collectieve ruimten; ·Een gezamenlijke salon, keuken, stille ruimte, wasplaats, EHBO lokaal en tuin zijn ter beschikking van iedereen die in Maison BILOBA Huis woont. Kennismaken met je buren, je familie ontvangen, afspreken om samen te koken of thee te drinken. Het kan allemaal. 3. De benedenverdieping is een gezellige ontmoetingsruimte voor senioren uit de wijk en voor al wie zorg wil dragen voor senioren. Activiteiten met jong en oud staan op het programma. Deze helpen om bruggen te slaan, om het isolement te doorbreken, om buiten te komen, om deel te zijn van de buurt en om nieuwe vormen van engagement voor de buurt te ontwikkelen. Een innovatief alternatief Maison BILOBA Huis is een innovatief initiatief dat toont dat er alternatieven mogelijk zijn. Elke senior moet de keuzevrijheid hebben. En die waaier aan keuzes is ruimer dan wat we tot hiertoe kennen in Brussel: “thuis blijven wonen”, “bij de kinderen inwonen” of naar een “rustoord” gaan. Maison BILOBA Huis biedt een nieuwe woonvorm aan. In Maison BILOBA Huis woont elke senior zelfstandig in zijn eigen appartement en toch is de senior niet alleen. Familie en vrienden van de senior zijn cruciale partners in Maison BILOBA Huis. De senior komt terecht in een zorgzame woon- en leefomgeving. Maison BILOBA Huis is een open huis in de Brabantwijk en dat een engagement ten aanzien van die buurt aangaat. Maison BILOBA Huis heeft geen pasklaar antwoord op zak om te weten hoe dat allemaal moet. En Maison BILOBA Huis heeft tot hiertoe nergens voorbeeld gevonden dat we voor 100 % kunnen nabootsen. Maison BILOBA Huis is een nieuw model. Dat model wordt samen gecreëerd. Dit gebeurt onder meer door het beluisteren van senioren, via expliciete consultatiemomenten bij vrouwen en mannen van diverse leeftijden, het samenbrengen van een groep mantelzorgers,… en doorheen de dagdagelijkse operationele werking. De eerste inhoudelijke bouwstenen zijn gelegd en die vormen het fundament van Maison BILOBA Huis. We willen uiteraard ook graag leren van de goede praktijken van elders. Maison BILOBA Huis erkent dat het werk niet af is, gaandeweg zal de werking van Maison BILOBA Huis nog moeten verbeteren en aangepast worden. Maison BILOBA Huis staat open om te leren uit ervaring.
Belangrijkste stappen in de project- en procesontwikkeling 2007 - Intensief bevragings- en participatieproces, juni DIP bevraging, september verbetergroepen, rapport Vincent Litt - De samenwerkende partners (Maison Médicale du Nord, EVA vzw en Aksent) treffen elkaar en hebben verkennende gesprekken zowel op niveau van de staf als de raden van bestuur
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 7 van 23
- Ook met de VGC en andere overheden zijn de eerste contacten gelegd. Er wordt een eerste draagvlak gecreëerd - Expliciteren van de visie en verwachtingen van alle partners - Ontdekking van het pand – (latere Maison BILOBA Huis) dat te koop stond 2008 - Beslissing tot gezamenlijk engagement van de drie initiatiefnemers - De opmaak van een meerjarenbegroting over een duurtijd van 20 jaar in functie van de oprichting van de cvba so E.MM.A - De oprichting van E.MM.A cvba so (Coöperatieve Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid met Sociaal Oogmerk) - De ondertekening van de aankoopoptie van het leegstand pand in de Plantenstraat 118-120 - Opmaak lastenboek voor de gunning van de opdracht voor de architect - Zoektocht naar financiering van de aankoop/renovatie van het pand 2009 - Oprichting van de vzw/asbl Maison BILOBA Huis (mei) - Aankoop van het pand gelegen in de Plantenstraat 118-120 -1030 Brussel - Gunning opdracht voor de architect - Gebruiksklaar maken van de ontmoetingsruimte door Bricoteam - Opstart van de operationele werking van Maison BILOBA Huis met ontmoetingsruimte en activiteitenaanbod, onthaal van buurtbewoners en senioren (sinds mei – geopend gedurende twee dagen per week) - Stedenbouwkundige aanvraag (oktober) - Eerste contacten met de Staatssecretaris voor Huisvesting van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Opstart eerste reflectiegroep met vrouwen : senioren, vrouwen van de 2de generatie, … rondom diverse thema : oud worden, thuis met de andere , leven in een gemengde omgeving, zij die voor u zorgen, zorgen voor anderen ... 2010 - Start onderhandelingen met de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij en de Sociale Huisvestingsmaatschappij van Schaarbeek - Oprichting van de vzw Maison BILOBA Huis (mei) - Maison BILOBA Huis is alle dagen geopend en stelt een voltijdse medewerker te werk sinds september 2010 - Verderzetting eerste reflectiegroep met vrouwen, opstart reflectiegroep met mannen en start van de tweede reflectiegroep met vrouwen - Organisatie van een ronde tafel conferentie rond het thema: “Vorm geven aan diversiteit en participatie”: Naar een zorgzame woon- en leefomgeving voor senioren van diverse origine - Opstart vorming voor mantelzorgers 2011 - Vervolg onderhandelingen en bereiken van een finaal voorstel dat aanvaardbaar is voor alle partijen en dat als model kan fungeren voor toekomstige woon-zorginitiatieven - Fiat van de Brusselse Regering om een overeenkomst met E.MM.A cvba so af te sluiten (september) - Verstevigen van de basis en partnerschappen van de cvba so E.MM.A - Tweewekelijkse vormings- en ontmoetingsmomenten voor mantelzorgers - Publicatie bundel: op weg naar Maison BILOBA Huis, de bundeling van de resultaten van de reflectiegroepen van mannen en vrouwen
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 8 van 23
2012 - Ondertekening van conventie tussen de cvba so E.MM.A; de Brusselse regering, De Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij en de Schaarbeekse Haard (Sociale Huisvestingsmaatschappij) - Ondertekening authentieke akten – (erfpacht) - Verhuis naar een tijdelijke locatie - Voorbereiding lastenboeken renovatiewerken - Start renovatie van het pand - Uitgebreid activiteitenaanbod - Verdieping werking met mantelzorgers (via EVA vzw werd een bevraging georganiseerd bij allochtone mantelzorgers in de wijk) 2013-2014 - Renovatie van het pand - Ons ontmoetingscentrum zal tijdens de renovatiewerken verhuizen. Een tijdelijke ruimte om de activiteiten tijdens de werken te laten doorgaan werd gevonden en bevindt zich eveneens te midden van de Brabantwijk, dit op een paar minuten loopafstand van de huidige locatie - Einde renovatiewerken tegen tweede helft van 2014
Organisatie-ontwikkeling en organisatiestructuren De drie organisaties maakten van in den beginne duidelijke taakafspraken, namen elk actief een deel van de verantwoordelijkheid op, elk vanuit zijn eigen competenties. In de loop van de projectontwikkeling, waren de partners genoodzaakt verschillende structuren op te starten met elk hun eigen specifieke rol en juridische structuur: - CVBA SO E.MM.A om het infrastructurele luik te beheren en de noodzakelijke private financiering samen te brengen en de renovatie mogelijk te maken. -
vzw Maison BILOBA Huis, is de dragende structuur voor de operationele werking.
Financiële structuur Ook voor de financiering van de renovatiewerken en de verhuur van de sociale huurappartementen door de Schaarbeekse Haard moest een ‘Brussels’ model uitgewerkt worden. - E.MM.A cvba so sluit een erfpachtovereenkomst af met de Brusselse Gewestelijke Sociale Huisvestingsmaatschappij (BGHM);
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 9 van 23
- BGHM renoveert het volledige gebouw en kan hiervoor middelen van het huisvestingsplan Brussel mobiliseren; - BGHM vordert een gedeelte van de renovatiewerken terug van E.MM.A (kost voor de renovatie van het onthaal- en ontmoetingscentrum en de bureauruimte): 8/9 van de renovatiekost wordt gedragen door BGHM en 1/9 wordt gedragen door E.MM.A; - BGHM geeft vervolgens exploitatierecht voor de woningen door aan Sociale Huisvestingsmaatschappij van Schaarbeek; - Sociale Huisvestingsmaatschappij van Schaarbeek betaalt 50% van de renovatiekost terug aan de BGHM; - Sociale Huisvestingsmaatschappij van Schaarbeek verhuurt de 15 appartementen aan senioren (BILOBA stelt wachtlijsten op van senioren die in aanmerking komen – afwijking toegestaan volgens art. 7 van de wet op de Sociale Huisvestingsmaatschappijen); - Sociale Huisvestingsmaatschappij van Schaarbeek verleent een langdurig gebruiksrecht en vertrouwt de exploitatie van de collectieve delen toe aan Maison BILOBA Huis. (Maison BILOBA Huis betaalt de huur aan E.MM.A). (zie ook vraag 5) Charter Nu alle fundamenten gelegd zijn: zowel inhoudelijk als organisatorisch, werd in 2012 Maison BILOBA HuisCharter gefinaliseerd, waarin de basisprincipes van het huis werden vastgelegd: zie volgende bladzijden (zie bijlage)
5.
Beschrijf de rol van de stad in de realisatie van het ingediende project? De VGC heeft het project van in het begin actief gesteund: De VGC ondersteunt verschillende partners in dit project voor hun reguliere werking: Emancipatie Via Arbeid vzw, Aksent vzw (lokaal dienstencentrum). De VGC steunt ook andere partners in de wijk (voorbeeld: Wijkpartenariaat, een laagdrempelige buurtwerking waarbinnen ook een vereniging waar armen het woord nemen (De Schakel) en een jeugdwerking met maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren (Ratatouille) gevestigd zijn)) 1. Ontwikkelingswerk EVA vzw - De VGC nam deel aan de opstartvergaderingen van de “werkgroep huisvesting” in 2007. - De VGC financierde Emancipatie Via Arbeid vzw voor het ontwikkelingswerk van de kernstructuur en werkingsmiddelen tot 2009 vanuit het Stedelijk Impulsbeleid (50.000 EUR per jaar), en later ook in het kader van Initiatieven kansarmoedebestrijding. - Inhoudelijk koppelde de VGC deze subsidieschijven aan doelstelling 3.7 van de Stedenfonds beleidsovereenkomst 2008-2013. Strategische doelstelling 3 “De VGC ontwikkelt dienstverlening en projecten met het oog op het verhogen van de leefkwaliteit in de domeinen onderwijs en opleiding, welzijn en gezondheid, jeugd, cultuur en sport, met bijzondere aandacht voor een grotere zichtbaarheid van de VGC, voor het versterken van specifieke sectoren en het stimuleren van brede projecten.” Operationele doelstelling 7: “De VGC ondersteunt in de periode 2008-2013 inhoudelijke, conceptuele en praktische diensten in het kader van woonzorgzones en ondersteunt de opstart van Nederlandstalige gezondheidsinitiatieven.”
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 10 van 23
2. Investeringssubsidies - In oktober 2011 kende het VGC-College op initiatief van Minister Brigitte Grouwels een investeringssubsidie van 200.000 EUR toe aan de vzw BILOBA Huis voor de renovatie en de inrichting van de collectieve ruimten van het woonzorgcomplex in de Plantenstraat. 3. Operationele werking - In 2010 gaf de VGC een positief advies voor een subsidie van 35.947,50 EUR van het Federaal Impulsfonds voor het Migrantenbeleid aan Emancipatie Via Arbeid vzw voor het project “EVA vzw – Mantelzorgers beter ondersteund, een aanpak op wijkniveau!” - Eenmaal de BILOBA Huis vzw opgericht was, kende de VGC verschillende projectmatige subsidies toe voor de inhoudelijke werking, zoals de ondersteuning van de mannengroep, en subsidiëring van de sociaal-culturele werking Ook de andere overheden actief in Brussel droegen enthousiast hun steentje bij in de ondersteuning van Maison BILOBA Huis: Overheid/Instelling
Financiering
Doel
Vlaamse overheid
Vlaams Brusselfonds 2010
Investering
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Via de Brusselse Gewestelijke Huisvestingmaatschappi j
Investering renovatie gebouw - met middelen van het Huisvestingsplan Brussel
OCMW Schaarbeek
Personeelskost
Tewerkstelling van art; 60 medewerker in Maison BILOBA Huis
PM
Sociale Huisvestingsmaatschap pij
In een latere fase
Verhuur gebouwen aan sociale tarieven voor sociale huurwoningen
PM
Lotto
Renovatiewerken
Investering
75.000 EUR
COCOF
Via Maison Médicale du Nord
Personeel en werkingsmiddelen voor de operationele werking van Maison BILOBA Huis
51.000 EUR
In 2010-2011-2012
Bedrag 149.000 EUR 2.644.000 EUR
Gemeenschappelijke Gemeenschapscommiss ie
In 2012
Werkingsmiddelen in afwachting van een duurzame erkenning
19.000 EUR
Grootstedenbeleid
Werking en personeel
Periode 2009-2010
30.000 EUR
Sociaal Fonds Sociale Maribel van de Bicommunautaire sector
Sinds 2011
Personeelssubsidie/ onbepaalde duur
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Diversiteitsplan (periode eind 2011 tot eind 2013)
Tussenkomst voor bepaalde acties ifv de realisatie van het diversiteitsplan
36.000 EUR per jaar voor een voltijdse arbeidskracht
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 11 van 23
Bijkomende ondersteuning via private financierders Privé-investeerders
Aankoop / architect kosten / renovatie Grootste aandeelhouder is Maison Médicale du Nord
Inbreng via Westmalle en Oever
Aantal gekochte aandelen bedraagt 8.003
800.300 EUR
Investering voor aankoop gebouw
37.500 EUR 12.500 EUR
Euroclear
In orde zette van gelijkvloerse verdieping in 2009
Verfraaiings- en inrichtingskosten
KBS-FRB
Projectfinanciering
Oudere migranten , senioren van bij ons ons
Paters van Chimay
Werking / Inrichting
Ondersteuning van de werking van Maison BILOBA Huis
25.000 EUR
KBS-FRB
Fond de Pauvreté
Projectfinanciering
12.000 EUR
6 Kruis hieronder de hoofdaspecten aan waarop het project betrekking heeft. de huisvesting in de stad de stedelijke ruimte de mobiliteit in de stad het leefmilieu in de stad de plaatselijke economie de sociale cohesie in de stad de cultuurbeleving in de stad het democratisch besturen van de stad andere, namelijk: cultuursensitieve woon-zorg op maat van kansarme buurten
2*12.500 EUR
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 12 van 23
7 Geef kort de karakteristieken weer, indien het project zich uitdrukkelijk richt tot een bepaalde buurt of doelgroep. Maison BILOBA Huis richt zich op een zeer divers publiek van senioren en hun families/mantelzorgers in de Brabantwijk. De Brabantwijk is een achtergestelde buurt vlakbij het Brusselse Noordstation, op het grensgebied tussen Schaarbeek en Sint-Joost. De Brabantwijk is een complexe wijk met heel veel facetten: het is zowel stationsbuurt, prostitutiebuurt, internationaal handelscentrum (Brabantstraat) als woonwijk met heel veel gezinnen en alleenstaanden van zeer diverse komaf. Tot een aantal jaar geleden kende de Brabantwijk vooral Turkse en Marokkaanse immigratie. Tegenwoordig komen ook zeer veel Oost-Europese (Roma) en Afrikaanse nieuwkomers zich vestigen in de wijk. Het project mikt op de senioren uit de wijk. Dit zijn enerzijds autochtone senioren, die vaak vereenzaamd zijn, waarvan de kinderen de stad verlaten hebben of mensen die na een complexe levensloop in de stad zijn beland. Maar ook allochtone ouderen leven in de Brabantwijk en hebben nood aan zorg en omkadering. Deze allochtone ouderen maken vaak deel uit van de eerste generatie migranten. Ook komen ze eenmaal ze zorgbehoevend zijn vaak naar ons land om bij hun kinderen in te trekken en zo de nodig zorg te krijgen. In heel wat allochtone gemeenschappen wordt mantelzorg als een evidentie gezien. Het is vaak een gewoonte om ouderen in de familie op te vangen. De tweede generatie komt vaak voor een dilemma te staan: vanuit plichtsbesef zorgen voor de (schoon)ouders of omwille van financiële redenen toch gaan werken. Het project vertrekt vanuit de doelstelling om ouderen in de stad zolang mogelijk thuis te laten wonen. Dit betekent: een aangepaste woonomgeving én een goed georganiseerd zorgnetwerk, waar zowel informele als formele zorgdragers een belangrijke rol kunnen spelen. In een culturele diverse wijk betekent dit ook: rekening houden met de culturele diversiteit en de vaststelling dat senioren in allochtone gezinnen liefst thuis worden opgevangen en verzorgd. De Brusselse rusthuizen zijn niet aangepast aan de noden/vragen/verwachtingen van allochtone senioren en bereiken dit publiek ook amper.
8 Wat zijn de beoogde effecten van het project? - Een alternatief woon-zorgproject op maat van een kansarme en multiculturele wijk waar voor de vrijwilligers en familie een belangrijke rol is weggelegd; - Ontwikkelen van een aangepaste huisvesting rekening houdend met multiculturele en multigenerationele diversiteit: 15 sociale wooneenheden met gemeenschappelijke zones; - Verbeteren van de levenskwaliteit door het aanbieden van activiteiten ter bevordering van welzijn, gezondheidspreventie en het “samenleven” van senioren; - Garanderen of coördineren van aangepaste dienstverlening en hulpmiddelen, in synergie met al de bestaande structuren en het informele zorgaanbod; - Bevorderen van onthaal, opleiding, ondersteuning en reflectie; - Ondersteuning en erkenning van informele zorgdragers : mantelzorgers in het gezin-familie, buren, vrijwilligers van Maison BILOBA Huis;
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 13 van 23
- Tonen dat er alternatieve mogelijkheden zijn en aanreiken van keuzemogelijkheden voor senioren en hun familie; - Creëren van (nieuwe) netwerkjes rondom de (vereenzaamde) senior zodat hij zich ondersteund weet; - Wegwijs maken van mensen die wensen te werken in de personen- of ouderenzorg met het oog op sociale- en professionele reïntegratie; - Uitdenken en uitwerken van nieuwe modellen van zorg en buurtzorg en daarmee experimenteren.
9 In welke mate zijn de beoogde effecten van het project gerealiseerd? -
Een intensief participatief proces met buurtdiensten en bewoners werd opgestart in 2007.
-
Cvba E.MM.A werd opgericht in 2008, voor het beheer en de uitbating van het gebouw;
-
Begin 2009 werd het gebouw aangekocht en ging het ontmoetingscentrum met een intensief activiteitenaanbod van start.
-
Oktober 2009 werden plannen ingediend bij de dienst Stedenbouw van de gemeente Schaarbeek.
-
In 2010 werd tevens de vzw Maison BILOBA Huis opgericht.
-
In de winter van 2011 werd een akkoord bereikt tussen de cvba so E.MM.A, de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij, de Brusselse Regering en de Schaarbeekse haard voor de financiering van de renovatiewerken.
-
In het najaar 2014 zullen ook de 15 woningen gebruiksklaar zijn voor bewoning, waarvan 8 woningen volledig rolstoeltoegankelijk gemaakt worden.
-
De bezoekers van Maison BILOBA Huis zijn van zeer diverse herkomst en het activiteitenaanbod is sterk gevarieerd.
-
Maison BILOBA Huis heeft een diversiteitsplan opgesteld dat goedgekeurd werd door het Territoriaal Pact Brussel.
-
Maison BILOBA Huis wordt professioneel gerund door een operationeel verantwoordelijke en sinds kort is eveneens een projectverantwoordelijke aan de slag.
10 Op welke manier werden diverse beleidsdomeinen in het project geïntegreerd? (zie ook vraag 5) De aankoop en renovatie is mogelijk dankzij de samenwerking van verschillende overheidsinstanties (gewest en gemeenschap). Het gaat om drie overheidsinstanties die de aankoop en renovatie financieel mogelijk maken in combinatie met een forse inbreng private financiering (via aandeelhouders): -
Vlaamse Gemeenschapscommissie, het Collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid en Gezin, Brigitte Grouwels
-
Vlaams Brusselfonds van de Vlaamse overheid, de Vlaamse minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel, Pascal Smet
-
Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Staatssecretaris van Huisvesting, Christos Doulkeridis
Het ontmoetingscentrum en de activiteiten worden financieel mogelijk gemaakt door: -
Commission Communautaire Française (CoCoF), Minister Emir Kir,
-
Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC of CoCoM) via de Minister E. Huytebroeck en Minister B. Grouwels
-
Gemeente Schaarbeek via de terbeschikkingstelling van een medewerker in 'Artikel 60' (OCMW)
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 14 van 23
Het diversiteitsbeleid krijgt een extra impuls via de ondersteuning van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest -
Gelijke Kansenbeleid
-
Territoriaal Pact
Vanaf de opstart van dit project hebben verschillende coöperatieleden en privé-donateurs het project ondersteund .
11
In welke mate is het project innoverend en draagt het bij tot stedelijkheid? In Maison BILOBA Huis is gestart vanuit een intensief participatieproces met buurtdiensten en buurtbewoners. Het vernieuwende karakter blijkt uit o.m. uit: -
De positionering van de senioren als actor (en niet als consument);
-
De bottom-up-benadering vanuit een weinig bevoorrechte buurt (zie ook vraag 13);
-
De expliciete keuze om te werken met gemengde groepen van senioren en zo werk te maken van de verkleuring van de vergrijzing;
-
De keuze om bij te dragen tot intergenerationele contacten;
-
Inhoudelijk wil dit woon-zorgproject vooral werken op interactie in het huis en tussen de bewoners en de buurt;
-
Maison BILOBA Huis is een innovatief alternatief dat toont dat er alternatieven mogelijk zijn naast de “klassieke opties” voor (zorgbehoevende) ouderen: thuis wonen, bij de kinderen intrekken of naar een rustoord gaan.
-
Maison BILOBA Huis biedt een nieuwe woonvorm aan, waarbij het partnerschap met de omgeving vooropstaat.
-
Maison BILOBA Huis is een nieuw model, een model dat samen met de senioren en hun omgeving wordt gecreëerd
-
Maison BILOBA Huis maakt werk van zorg-netwerk-vorming rond (vaak vereenzaamde) Brusselse senioren
-
Dualisering tegengaan door een betaalbaar woonaanbod voor kansarme senioren via de samenwerking met een sociaal verhuurkantoor;
-
Samenwerking over de taal- en gemeenschapsgrenzen heen
-
Als eerste in Brussel slaagde Maison BILOBA Huis om een publiek private samenwerking te realiseren met het oog op de realisatie van een initiatief van sociaal wonen gecombineerd met zorg en dat alles op maat van Brussel.
-
De constructie die uitgedacht en uitgewerkt werd kan in Brussel gemultipliceerd worden.
12 Beschrijf waarom en op welke wijze dit project inspirerend kan zijn voor andere projecten? -
Maison BILOBA Huis is uniek in zijn aanpak en wil expliciet zijn kennis en ervaring delen en uitwisseling tot stand brengen op macroniveau: Brussels, Vlaams, federaal en Europees.
-
Momenteel werkt de ontwikkelingsorganisatie EVA aan een nieuw project dat geïnspireerd werd vanuit de DIP bevragingen in 2007 en haar ervaringen bij de ontwikkeling van Maison BILOBA Huis . Men werkt via een denkpiste van Community Land Trust opnieuw aan een concept woon-zorg voor senioren met het oog op betaalbare koopwoningen voor zowel senioren als gezinnen in de Brabantwijk.
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 15 van 23
- Ook in Sint-Jans-Molenbeek worden – geïnspireerd door Maison BILOBA Huis - creatieve denkpistes ontwikkeld rond een intergenerationeel woon-zorg project.
13 Op welke wijze werd de bevolking betrokken bij de voorbereiding en de realisatie van het project? Participatie en partnerschap met de omgeving: -
Aanleiding: werkgroep Huisvesting DIP georganiseerd door EVA vzw
-
Bij het onderzoek van Dr. Litt op vraag van Maison Médicale du Nord, werden buurtorganisaties en bewoners intensief bevraagd
-
Participatie zit verweven in de uitgewerkte structuur van de organisatie: in een coöperatieve vennootschap met sociaal oogmerk telt de mening van alle (ook kleine) aandeelhouders. Er zijn vier aandelengroepen: (A) Maison Médicale du Nord, (B) EVA vzw en Aksent vzw, (C) Buurtbewoners en personeel, (D) geïnteresseerde personen en organisaties uit de buurt en de ruimere omgeving.
-
Participatie op microniveau: Maison BILOBA Huis wil zoveel mogelijk partnerschappen afsluiten in de wijk (buurtbewoners, dienstverleners, wijkwerkingen).
-
Er werden meerdere praatgroepen opgericht met buurtbewoners om de werking inhoudelijk te voeden vanuit thema’s als levenstrajecten en migratietrajecten; identiteit van senioren, zich thuis voelen in de wijk, enz.
-
De ervaringen en reflecties van de praatgroepen resulteerde in een mooie publicatie “Op weg naar Maison BILOBA Huis: Vrouwen en mannen vertellen” (zie bijlage)
-
In de beginfase werd een ‘volggroep’ met partners uit de buurt opgericht die driemaandelijks samenkomt.
-
Participatie op macroniveau: ervaringen delen, onderzoek verrichten, zorgvernieuwing voorbereiden, …
-
Geïnteresseerde buurtbewoners kunnen hun participatie ook beperken tot participatie aan activiteiten.
-
Er is een groep vrijwilligers actief die zich effectief engageren en Maison BILOBA Huis mee dragen en uitdragen in de wijk.
14 Wie waren de betrokken partners en wat was hun rol en aandeel in het project? Geef aan of het om een horizontaal ( publiek – publiek; publiek – privé) of verticaal (federale, regionale, lokale overheden) partnerschap gaat.
Samenwerking en financiering vanuit de verschillende beleidsdomeinen en overheden: -
Huisvesting (Brussels Hoofdstedelijk Gewest),
-
Sociale Economie en Welzijn (VGC - Emancipatie Via Arbeid vzw),
-
Lokaal Dienstencentrum (VGC – Aksent vzw),
-
Diensten aanvullende thuishulp (Brussels Hoofdstedelijk Gewest – Aksent vzw),
-
(Preventieve) Gezondheidszorg (COCOF – Fédération des Maisons Médicales- Maison Médicale du Nord asbl),
-
Projectfinanciering federaal Grootstedenbeleid,
-
Projectfinanciering Koning Boudewijnstichting.
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 16 van 23
15 Hoe werd het project bekendgemaakt? Van bij de aanvang hebben de partners het initiatief ruim bekend gemaakt : -
Tientallen bezoekers werd ontvangen en wegwijs gemaakt in de missie, visie en de aanpak en het samenwerkingsakkoord
-
Organisatie van de ronde tafel : vorm geven aan diversiteit en participatie
-
Organisatie van persconferenties : ter gelegenheid van de start van de operationele werking, de viering van een jaar operationele werking, de ondertekening van de conventie met de BGHM, naar aanleiding van bepaalde activiteiten in Maison BILOBA Huis, het planten van de Gingko BILOBA, …
-
Een voorstellingsfolder werd aangemaakt
-
Een maquette werd uitgewerkt zodat bezoekers zich de toekomstige infrastructuur van Maison BILOBA Huis zouden kunnen voorstellen.
-
Kortfilm werden gerealiseerd over thema als : Diversiteit, zin geven, oud worden in een
veranderende buurt, in België, ginder en tussen hier en ginder, zorgnetwerken, zich thuis voelen, .. -
De maandelijkse ruime verspreiding van de activiteitenkalender
-
De publicatie van de bundel : Mannen en vrouwen vertellen
-
Vele artikels werden gepubliceerd en verschenen in Weliswaar, BWR Nieuwsbrief, Thuis in de Stad, Nieuwsblad, Dernière Heure, Le Soir, …
-
En Maison BILOBA Huis werd meerdere keren op TV Brussel of TV Bruxelles vertoond.
-
EVA vzw werd vele keren gevraagd om in Vlaanderen en Brussel aan een ruim publiek toelichting te geven over de ontwikkeling van Maison BILOBA Huis. Dat zelfde gebeurde eveneens door de medewerker van Maison Médicale du Nord in Wallonië en Brussel
-
Toneel “Levenssporen” werd opgevoerd door bezoekers van Maison BILOBA Huis (senioren, jongeren, mensen van de tweede generatie).
16 Vermeld hieronder eventuele andere elementen die uw kandidatuur kunnen ondersteunen, bijvoorbeeld een onafhankelijke evaluatie van het project.
-
Professor Dominique Verté (Vrije Universiteit Brussel) is een vaakgevraagde deskundige inzake noden en behoeften van ouderen i.v.m. verschillende thema's zoals eenzaamheid, culturele participatie, huisvesting, zorg, buurt, onveiligheidsgevoelens, vrijwilligerswerk, kwetsbaarheid, verenigingsleven,... Professor Verté was danig enthousiast over het opzet en de werking van Maison BILOBA Huis dat hij het project steunde via de inzet van thesisstudenten en vrijwilligers.
-
Lieve Jacobs, Coopconsult Cera is het initiatief zeer genegen en mede op haar aandringen kwamen meerdere initiatieven op bezoek.
-
De voorzitster van EVA vzw, werd gevraagd om het ontwikkelingswerk van EVA vzw in Maison BILOBA Huis toe te lichten op het seminarie: Social Innovation, Independent Living and Active Ageing" op 13 juni 2012.
-
Tal van organisaties, onderzoekers en beleidsmensen kwamen het project reeds bezoeken en inspiratie opdoen. Onder hen tal van lokale organisaties en initiatieven, maar ook gangmakende initiatieven zoals Woonzorgplanner voor Brussel, Kenniscentrum Woonzorg, Mederi, Brusselse Welzijnsraad, Bruggenbouwers van OVALLO, vertegenwoordigers van overheden en kabinetten (de Ministers Grouwels, Anciaux, Smet…), ambtenaren en beleidsmakers van de gemeente Schaarbeek, de Cel Grootstedenbeleid van de Federale overheid, …
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 17 van 23
17 Omschrijf hieronder waarvoor u de geldprijs eventueel zult gebruiken. Indien we de geldprijs in ontvangst mogen nemen willen we die geldprijs in eerste instantie inzetten voor de versterking en ondersteuning van de operationele werking en voor het creëren van een kleine buffer en voldoende liquiditeit die de financiële stabiliteit van dit innovatieve en experimentele project de eerstvolgende jaren kan garanderen.
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 18 van 23
Bijlage 1
Charter van Maison BILOBA Huis (BILOBA) Basisprincipes BILOBA “We zijn blij dat we verantwoordelijk zijn voor dat alles! We gaan misschien niet in BILOBA wonen, en er misschien ook niet de resultaten van zien. Maar we hebben een boom geplant … De vruchten komen eraan!”
Mannen en vrouwen werden in afzonderlijke groepen samengebracht en zij dachten samen na over hoe een zorgzame woon- en leefomgeving voor senioren van diverse origine er zou moeten uitzien. Wat zijn belangrijke overwegingen die we moeten maken ? Wat zijn daarbij belangrijke overwegingen ? Hoe maken we de diversiteit waarvoor we kiezen zichtbaar en aantoonbaar? Op basis van alle bevindingen en reflecties én rekening houdend met de basisdoelstellingen van de oprichters werd een charter uitgewerkt. BILOBA wil een huis zijn waar senioren van de Brabantwijk zorgzaam oud kunnen worden, zelfstandig wonend in de buurt of bij BILOBA. De vzw Maison BIOBA Huis is een organisatie die gelooft dat diversiteit een rijkdom is en een meerwaarde biedt. De keuze voor diversiteit is de basis van BILOBA. BILOBA is solidair leven, met personen met een diverse levensgeschiedenis, een andere intellectuele en sociale achtergrond, een andere cultuur, andere religie, mannen en vrouwen, jonge senioren en senioren op hoge leeftijd, mobiele en minder mobiele senioren, … 1. Respect voor de waardigheid van elke senior Oud worden hoort bij het leven en maakt daar integraal deel van uit. BILOBA garandeert een fundamenteel respect voor alle senioren, ongeacht hun herkomst of afhankelijkheidspositie. BILOBA wil die levenshouding stimuleren. Het respect voor de waardigheid van elke senior is een basiswaarde. Samen met de senioren wordt invulling gegeven aan deze nieuwe levensfase die het ouder worden met zich meebrengt. Elke senior heeft doorheen zijn eigen levensgeschiedenis een enorm rijke levenswijsheid opgebouwd, die levenswijsheid is voor elke persoon verschillend. BILOBA geeft plaats aan die levenswijsheid. Uitspraken getuigen “Als men geen toekomst meer heeft, dan is men oud. Zolang men projecten heeft en een toekomt, iets om naar te streven, is men niet oud, om het even wat uw leeftijd is.”
2. De senior is actor en houdt de regie over zijn eigen leven. Bij BILOBA Huis is én blijft de senior actor. Hij/zij zit aan het stuur bij het maken van keuzes en in het nemen van beslissingen over zijn/haar eigen leven. De senior wordt aangemoedigd te dromen en te plannen. De senior neemt zelf verantwoordelijkheid en houdt het heft in eigen handen. BILOBA ondersteunt de familie die de senior thuis opvangt vanuit dezelfde dynamiek. Bij BILOBA draagt iedere persoon iets bij en niemand is louter een consument. Uitspraken getuigen Ik moet me voelen zoals thuis, en mijn kinderen en familie in een ontspannen sfeer kunnen ontvangen. Het plezier om dingen te kunnen doen waar men van houdt: dat is toch wonderbaarlijk. Men heeft eveneens meer tijd voor de familie, voor de kinderen. Oud zijn: dat is een geestesgesteldheid. Het is geen noodlot: men is veel meer relaxt, men leeft meer op zijn gemak. Mannen 2de sessie 3. Een collectief: een manier van samen wonen en samen leven. BILOBA wil ervoor zorgen dat senioren een blijvende rol van betekenis kunnen innemen in de samenleving. BILOBA biedt een woning en een ontmoetingsruimte aan voor senioren van 60 jaar en ouder, mannen en vrouwen van diverse origine. De bewoners van BILOBA vormen een collectief. Medeverantwoordelijkheid en solidariteit zijn sleutelwoorden opdat zowel het welzijn van elk individu als het collectieve welzijn gegarandeerd blijven. Bij BILOBA verdient iedereen respect en wordt er gerespecteerd. Uitspraken getuigen
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 19 van 23
“In Turkije en Marokko, is er een sterke familiale traditie die bepaalt dat men niet alleen mag zijn als men ouder wordt. Maar in België bestaan er op dit moment andere vormen van niet familiale solidariteit (binnen verenigingen en vriendschappen, …)die de familiale solidariteit kunnen aanvullen en of vervangen. Wij, migranten zijn vaak niet vertrouwd met deze vormen van solidariteit, het is nieuw voor ons maar we weten dat dat in België zo is. Gedurende de dag worden activiteiten georganiseerd voor de bewoners van de wijk, ook al ben je geen bewoner van BILOBA, dat is ook BILOBA! ”
4. Het bestaande netwerk van de senioren ondersteunen, verder uitbouwen of een nieuw netwerk creëren Elke senior moet de bijstand, hulp of zorg krijgen die hij/zij nodig heeft om zo lang als mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen, thuis of bij BILOBA. BILOBA respecteert en helpt de senioren uit de buurt om hun netwerk van persoonlijke contacten en familie te behouden en verder uit te breiden. Is de senior alleen dan helpt BILOBA hem een nieuw netwerk te creëren. De familie, de buren, medebewoners of vrijwilligers van Maison BILOBA Huis maken deel uit van dat netwerk. BILOBA beschikt niet over paramedisch personeel. BILOBA is ruim gekend in de buurt en heeft meerdere contacten met allerlei zorg en hulpdiensten. De bedoeling is dat de senior zo lang als mogelijk zelfstandig kan blijven wonen. De hulp en bijstand van de kinderen kan op een bepaald moment aangevuld worden met extra hulp van buitenaf. Elke senior heeft de vrije keuze en bepaalt zelf wie zijn dokter is, van wie of wat hij/zij hulp, bijstand of zorg wenst te ontvangen,… Uitspraken getuigen “Mijn familie, mijn nieuwe familie waar ik mij aan vast houd, mensen tegen komen vanaf ’s morgens ( in de gemeenschappelijke ruimte). Zij zal zich beter voelen want vanaf ’s morgens komt zij al anderen tegen en kan zij anderen ontmoeten. Zij wil hier leven en sterven. Ze heeft nood aan menselijk contact van de ene of de andere.” “Wederzijdse hulp maakt dat we aan de andere denken.” 5. Respect de verscheidenheid en solidariteit Bij BILOBA hebben personen met een diverse levensgeschiedenis, een andere intellectuele en sociale achtergrond, een andere cultuur, andere religie, mannen en vrouwen, jonge senioren en senioren op hoge leeftijd, mobiele en minder mobiele senioren, … een plaats. Als mensen met een oprechte betrokkenheid, nieuwsgierigheid en leergierigheid, openstaan voor elkaars verhaal en levenservaring, worden er bruggen gebouwd. Bij BILOBA zijn alle mannen én alle vrouwen gelijk ongeacht hun religie, herkomst, cultuur. Uitspraken getuigen “Ik voel me goed in een gemeenschap die niet gesloten is (Om in contact te kunnen blijven met andere gemeenschappen waar ik bij hoor.) Ieder extremisme is slecht, in om het even welke godsdienst of attitude. Er moet openheid blijven. De andere, wie hij ook is, is een mens” “Indien er een feest is of een overlijden, gaan we de mensen toch niet scheiden omwille van hun overtuiging of achtergrond ? Dat zou een aantasting zijn van het unieke karakter van het project. Het is net onze rijkdom : respect en belangstelling voor onze medebewoners.”
6. BILOBA is een open woonomgeving midden in de Brabantwijk BILOBA ijvert voor een volwaardige en actieve plaats voor senioren in de samenleving. BILOBA is een open huis in het hart van de wijk, een centrale plek verbonden met de buurt. De senioren van BILOBA zijn betrokken bij diverse initiatieven die in de buurt worden opgezet. BILOBA engageert zich voor de Brabantwijk. Nieuwe vormen van solidariteit steken de kop op, jongeren en ouderen, vinden een nieuw engagement als burger en bewoner van de buurt.
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 20 van 23
Uitspraken die getuigen “Hier bij BILOBA vind ik mijn jeugdigheid terug, ik herontdek mijn buurt, er zijn verschillende personen en veel contacten. Bij mij in de straat heb je dat nog weinig. Voordien, was mijn straat zeer populair, de bewoners spraken met mekaar, nodigden mekaar zelfs uit, ze kenden mekaar.” «In Maison BILOBA Huis zouden we projecten kunnen hebben met jongeren en projecten realiseren met jongeren uit de buurt. Die contacten laten ons toe om de leefwereld van jongeren beter te begrijpen. ”
“Een oudere persoon die overlijdt is als een bibliotheek die afbrandt!”(Afrikaans gezegde)
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 21 van 23
Bijlage 2: persartikels
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 22 van 23
Thuis in de Stad-prijs 2012 - Pagina 23 van 23