Thêta ernstig gedupeerd na auto-ongeluk

Fokke & Sukke/6 En verder: Werktuigbouw tevreden over uitslag visitatie/3 Belettering Twinning Centre is geen foutje/5

Ondernemerschap/8 27 januari 2000 / jaargang 42

Goed gemeten EEG kan veel tijd en geld besparen/11

Informatie- en opinieblad van de Technische Universiteit Eindhoven Redactie telefoon 040 247 29 61 fax 040 245 60 33 e-mail [email protected]

Thêta ernstig gedupeerd na auto-ongeluk Thêta is zwaar gedupeerd nadat de botentruck van de roeivereniging afgelopen vrijdag betrokken raakte bij een ongeval op de A2 bij Den Bosch. De 25jarige chauffeur van de bijna twintig meter lange combinatie moest een noodstop maken waarna de met boten geladen oplegger ging scharen en uiteindelijk kantelde. Thêta verloor, behalve de oplegger, vier peperdure boten bij het ongeval. Daarnaast raakten ook dertien boten van twee andere roeiverenigingen totall loss. Het ongeval vond plaats omstreeks 20.00 uur op de ring bij Den Bosch. Ter hoogte van de afslag Hintham moest de chauffeur van de combinatie, werktuigbouwkunde-student Theo Schellens, plotseling een noodstop maken omdat de

In ‘t kort Meeste eerstejaars zijn vrouw Dit studiejaar zijn er onder de eerstejaars studenten voor het eerst meer vrouwen dan mannen, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek over het jaar 1999/2000. Het aantal studenten is voor het eerst sinds 1993 weer toegenomen. Op 1 december 1999 telde het CBS in Nederland bijna 163.000 studenten, twee procent meer dan voor het studiejaar 1998/1999. Het aantal eerstejaars nam met 5,5 procent toe tot 32.000. De grootste groei doet zich voor in de sector economie en gedrag/maatschappij. De Katholieke Universiteit Nijmegen kent de grootste stijging van het aantal eerstejaars. (19 procent)

auto voor hem onverwachts voluit remde. De met 25 boten geladen combinatie begon te scharen en kantelde. Bij het ongeval werd een achteropkomende auto geschampt. Persoonlijke ongevallen deden zich niet voor. De drie inzittenden van de botenwagen kwamen met de schrik vrij. De bergingswerkzamheden namen enkele uren in beslag. De A2 werd voor korte tijd afgesloten. Omstreeks 22.30 uurwas de weg weer vrij. De studenten waren op weg naar Tilburg waar zaterdag een kwalificatiewedstrijden gehouden zou worden van de Koninklijke Nederlandse Roeibond. Omdat Thêta een van de weinige roeiverenigingen is met een eigen botenwagen, verzorgt de vereniging regelmatig het vervoer van boten voor andere verenigingen. Bij deze gelegenheid was de

Huisvesting gasten tijdens EK voetbal In verband met het Europees kampioenschap voetbal dat in mei en juni plaatsvindt, zal Eindhoven overspoeld worden door voetballiefhebbers. Inventarisatie leert dat nu al veel kamers (zowel in hotels, pensions als bij particulieren) volgeboekt zijn voor die periode. De TUE raadt medewerkers aan bij het plannen van activiteiten waarvoor logies is gewenst, daar rekening mee te houden.

FNV en LSVb willen aftrek studiekosten De FNV en studentenvakbond LSVb willen dat studenten hun studiekosten volledig mogen af-

Versplinterde boten, ontreddering, tonnen schade en vijftien kilometer file waren het trieste resultaat van een plotselinge noodstop van Thêta’s BotenWagenCompagnie. Foto: Joep Lennarts

wagen behalve met de vier eigen boten geladen met roeiboten van de Utrechtse roeiverenigingen Triton en Orca. De precieze omvang van de schade is nog niet bekend, maar loopt in de vele honderdduizenden

trekken van de belastingen. Ook moet het maximumbedrag dat studenten kunnen bijverdienen (nu 15.000 gulden) fors worden verhoogd. FNV voorzitter De Waal en LSVb-voorzitter Van ter Beek zien in het belastingplan 2001 een aanslag op de koopkracht van studenten. Verhoging van de BTW en invoering van de ecotax zorgen voor een stijging van de kosten van het levensonderhoud.

Talenpracticum wijzigt tijden Het spreekuur van het talenpracticum is voortaan op dinsdag van 10.00 tot 12.00 uur en donderdag van 14.00 tot 16.00 uur. Office hours Language Laboratory: Tuesday 10.00 a.m.-12.00 p.m. and Thursday 2.00 p.m.4.00 p.m.

guldens. De totale nieuwwaarde van combinatie inclusief boten wordt geschat op één miljoen gulden. Thêta verloor vier boten met een gezamelijke nieuwwaarde van ongeveer anderhalve ton. Thêta-vo-

rzitter Vincent Bothé zegt te verwachten dat de verzekering ongeveer eenderde van het bedrag terugbetaalt. Voor de vernielde aanhanger van de botenwagen krijgt Thêta niets terug. Het transport

van roeiboten wordt verzorgd door Thêta’s BotenWagen Compagnie (BWC). De BWC begon in 1960 met het transporteren van roeiboten./

.

Zie ook pagina 7.

Engelse pagina in Cursor De TUE heeft, sinds de nota ‘Concurreren en samenwerken’ van het CvB, internationalisering hoog op de beleidsagenda staan. Dat leidt in de praktijk tot een toename van het aantal personeelsleden met een buitenlandse achtergrond. Het percentage buitenlandse werknemers was in 1996 nog vijf procent. Dit aantal is jaarlijks toegenomen tot elf procent in 1999. Deze

grote groep heeft geen mogelijkheid om het reilen en zeilen van de TUE te volgen, omdat ze geen Nederlands spreken en schrijven. Daarom brengt de redactie van Cursor vanaf volgende week een pagina in het Engels. Deze pagina zal samenvattingen bevatten van het nieuws dat diezelfde week in Cursor staat en een nieuwsverhaal in het Engels. De pagina zal

worden gevuld door de journaliste Paula van de Riet. Zij is van Nederlandse komaf, maar geboren en getogen in Nieuw-Zeeland, waardoor zij zowel Engels- als Nederlandstalig is. Paula van de Riet is bij de redactie bereikbaar via het telefoonnummer 247 4441.

Fred Gaasendam

English language page in Cursor Internationalisation is high on the list of priorities at the TUE since publication of the policy document ‘Competition and Collaboration’ by the Board of Governors. In practice, this leads to an increase in the number of staff with a foreign background. In 1996 the percentage of foreign staff members was

only 5 per cent. This number has steadily increased annually and was 11 per cent in 1999. A large group of staff is unable to follow events at the TUE because they do not speak and write Dutch. As of next week, Cursor is publishing an English language page. This page will contain summaries of the news in

Cursor of that same week and a news story in English. The page will be edited and written by journalist Paula van de Riet. She is of Dutch extraction, was born and raised in New Zealand, and is therefore bilingual. Paula van de Riet can be reached through the editorial staff of Cursor, telephone 247 4441./

.

27 januari 2000 Cursor 2/ Mensen

/Vacatures Medewerk(st)er Kwaliteitsbeleid Onderwijs 0,8 fte (V39267) , bij de faculteit Technologie Management, salaris: tussen fl. 4.110 en fl. 7.618 bruto per maand (schaal 10 tot 11, CAO Nederlandse Universiteiten), sluiting: 6 februari.

Medewerker Algemene Ondersteuning (m/v), V38.413, bij het Faculteitsbureau van de faculteit Bouwkunde, salaris: fl. 4012 bruto per maand, duur: 1 jaar met uitzicht op dienstverband voor onbep. tijd.

Assistent in opleiding, V34212, voor het verrichten van chemiedidactisch onderzoek in het kader van het onderzoeksprogramma van de TULO, salaris: van fl.2953 in het eerste jaar tot fl.4.037, bruto per maand in het vierde jaar, sluiting: binnen twee weken reageren.

Frans Toonen “Er gebeuren natuurlijk altijd onverwachte dingen ” Gerard Verhoogt Foto: Bram Saeys ”Natuurlijk is het spannend, assistent uitvoerder bij de verbouwing van de TUE is mijn eerste baan. De hoofduitvoerder, Cor Martens, is maar vijftig procent van de tijd op de TUE aanwezig, dus ik moest al snel zelfstandig werken. Maar dat gaat goed”, vertelt de twintigjarige Frans Toonen.

“Al is het natuurlijk best wel eens moeilijk als iemand van veertig, met al zijn jaren ervaring, van mij orders aan moet nemen. Die zal bij zichzelf ook wel eens denken”, vermoedt Toonen. De pas afgestudeerde mts’er had drie weken voorbereidingstijd bij Van Straten Bouw, die vooral bestonden uit het bestuderen van de tekeningen en vragen stellen aan collega’s en werkvoorbereider. Daarna begon hij ongeveer een half jaar geleden aan het avontuur bij de TUE.

Regelmatig wordt het interview onderbroken door de telefoon of omdat iemand binnenloopt en iets moet weten. Zoals de schilder, die vraagt hoe het met de wc’s moet. Het blijkt dat die nog ontvet moeten worden: “Wie moet dat doen?” “Jullie.” “Moeten wìj dat doen?” “Jazeker.” Toonen geeft duidelijke, directe antwoorden en maakt een zelfbewuste indruk. Hij heeft te maken met ongeveer 35 mensen, van slopers tot schilders en ‘alles dat daar tussen zit’. Werd hij snel door hen geaccepteerd? “Het was wel eens moeilijk, vooral als er vervelende klusjes gedaan moeten worden, zoals opruimen. Dan zijn ze vaak niet thuis. Dan moet je je even laten gelden. En dan heb ik mijn uiterlijk natuurlijk ook niet echt mee. Maar het was eigenlijk alleen in het begin een probleem.“ Wat doet hij nu zo de hele dag? “Ik moet de werknemers voorzien van informatie en

zorgen dat niet iedereen tegelijk aan dezelfde klus begint. En de planning aanhouden, coördineren, zorgen dat alles op tijd begint. Meestal lukt dat wel, maar soms is het moeilijk. Bijvoorbeeld als je met iemand iets afspreekt en die persoon komt vervolgens niet opdagen. Het moeilijkste is dat ik nog niet alles weet. En in de gaten houden wat er precies allemaal wanneer moet gebeuren, vooruitzien. Maar het is ook een leerproces. En er gebeuren natuurlijk altijd onverwachte dingen.” Zoals? “Voor de hangende brug in het Hoofdgebouw moesten we een hoop slopen. Maar toen de elektricien erbij kwam, bleek dat er twee heel belangrijke kabels van de beveiliging liepen, juist daar waar we moesten slopen. Dat kon dus niet. Nu kijken ze of er een andere aansluiting kan komen of dat ze de leidingen kunnen omleggen. Dan kunnen wij daar weer aan de slag.

Redactie Fred Gaasendam (hoofdredacteur), Gertjan Harberink, Han Konings, Estella Kuppens (eindredactie), Brigit Span, Gerard Verhoogt Aan dit nummer werkten verder mee Erik Hannema, Rosemarie Neuen, Dieter Wouters Foto’s Bart van Overbeeke, Bram Saeys Redactieraad mr.drs. Ben Donders (secretaris), prof.dr.ir. Jan de Graaf (voorzitter), drs. Maarten Pieterson, prof.dr. Frans Sluijter, A. Vianen Basisvormgeving Koos Staal bno Lay-out Esther Valk Druk Drukkerij E.M. de Jong B.V. Baarle Nassau Advertenties Van der Meulen Promotions, Postbus 413, 9200 AK, Drachten, tel. 0512 - 520936, Redactie-adres TUE, W-hal 1.25, postbus 513, 5600 MB Eindhoven, tel. 040 2472961/2472236, fax 040 - 2456033, e-mail: cursor @ cur.tue.nl, www.tue.nl/cursor Abonnement (fl. 105,-)

/Drukkerij universiteit is verhuisd Het Masterplan van de TUE is in volle gang, dit heeft ook consequenties voor de UniversiteitsDrukkerij. Vanaf 31 januari zit de drukkerij tijdelijk op twee locaties: aan de zuidzijde van het Hoofdgebouw en de W-hal. De service en de telefoonnummers van de UniversiteitsDrukkerij blijven hetzelfde. Alle opdrachten kunnen vanaf 31 januari worden aangeboden en opgehaald aan de zuidzijde van het Hoofdgebouw -1.B.10. Voor informatie over lay-out en ontwerp van documenten is het adres: Whal 33A tegenover het ABN-AMROkantoor.

.

De week van/Robert

Cursor/Colofon © 1999. Auteursrechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder voorafgaande toestemming van de hoofdredacteur. De redactie behoudt zich het recht voor om aangeboden artikelen te wijzigen

Gelukkig is dit zo’n groot project dat we op een andere plaats weer vooruit konden.” “Nee, ik heb nog geen slapeloze nachten gehad. Dat komt natuurlijk ook omdat ik nog geen eindverantwoordelijkheid heb. Maar in het algemeen kan ik mijn werk goed van me af zetten. Soms kom ik wel eens thuis en denk ik ‘dat moet ik niet vergeten’. Maar dat is verder geen probleem.” Als kind wilde hij timmerman worden, net als zijn vader, maar op de lts merkte hij dat hij meer kon en wilde, daarom ging hij naar de mts. Nu werkt hij bij Van Straten, maar wat is zijn einddoel? “Ik hoop na een jaar of tien zelf hoofduitvoerder te worden. En daarna, als ik genoeg ervaring heb, misschien werkvoorbereider of projectleider. Dan zit ik wel op mijn top, denk ik.” Je weet duidelijk wat je wil? “Dat heb ik altijd wel geweten.”/

Medewerker automatisering (m/v), V38.414, bij de faculteit Bouwkunde, salaris: fl.4.636, duur: 1 jaar met uitzicht op dienstverband voor onbep. tijd.

Robert van Mullekom promoveerde 24 januari aan de TUE Dinsdag: Consternatie alom, het IAP66 formulier is gearriveerd! Wie in de VS wil gaan ‘post-doccen’ moet met dit formulier naar de Amerikaanse ambassade in Amsterdam, waar je paspoort wordt volgestempeld als zijnde het benodigde J1visum. Komisch is de bijbehorende vragenlijst: “Bent u terrorist of behoort u tot een terroristische organisatie?” Woensdag: De eerste vraag van de 1e promotor tijdens de verdediging luidt altijd: “Kunt in kort tijdsbestek de hoogtepunten van uw onderzoek aangeven?”, waarna de promovendus wordt geacht een setje kleurensheets op de overhead-projector te kletsen. Groot is echter de schrik van die 1e promotor wanneer tijdens mijn oefenpraatje blijkt dat de sheets in eenvoudig zwart-wit zijn uitgevoerd. Ik kruip maar weer achter de computer om te expe-

rimenteren met flauwe pasteltintjes. Donderdag: De grandioze Takakazu Yamamoto, gevierd chemicus te Japan en uitvinder van een groot aantal geconjugeerde polymeren, stuurt mij een bedankje voor het toezenden van mijn proefschrift. Sterker nog, hij wil met mij doorbabbelen over de materie in het proefschrift! Het koude zweet breekt me uit. Stel dat hij de 24ste toevallig in Nederland is en eventjes lelijk vanuit de zaal gaat opponeren? Vrijdag: Een promovendus met fatsoen geeft zijn promotoren en copromotor een aardigheidje, en om niet met het obligate flesje wijn aan te komen kakken heb ik onder meer een design-kurkentrekker in gedachte, en kom daar maar eens om in Eindhoven Designstad. Na vele omzwervingen vind ik een model dat in het budget van de jonge doctor past, en tevens voldoet aan de o zo mystieke designwetten.

Zaterdag: Langs de kleermaker om de rokkostuums op te halen. Nog eens het praatje oefenen, en proberen de hooggeleerde promotor over te halen een tipje van de sluier op te lichten over de te vragen. Helaas toont hij zich hierin bijzonder weerbarstig, en komt hij niet verder dan enkele vage algemeenheden. Deze vaardigheid schijnt men overigens vaker aan te treffen bij hoogleraren... Zondag: Ik blader enigszins nerveus mijn proefschrift door en probeer nog wat te lezen. Morgen is het zover.

Cursor 27 januari 2000 Nieuws /3 In ‘t kort

Werktuigbouw tevreden over uitslag visitatie Grote tevredenheid heerste vorige week na het bezoek van de visitatiecommissie voor onderwijs aan de faculteit Werktuigbouwkunde. De commissie zag veel positieve punten, maar gaf ook een aantal aandachtspunten, zoals het meer stimuleren van de zelfstandigheid van de studenten en het volgen van studieprogramma’s in het buitenland. “Wij mogen hier heel tevreden over zijn”, zei decaan prof. dr. ir. Jeu Schouten van Werktuigbouwkunde vorige week donderdag. De eerste resultaten van de visitatie waren goed voor zijn faculteit. Heel goed zelfs. “Dat kom je niet vaak tegen”, aldus rector magnificus prof. dr. Martin Rem. Er was lof voor de goede faciliteiten voor onderwijs, een goed afgestemd vakkenpakket en een uitgebalanceerd programma. Ook de goede werksfeer werd genoemd als positief punt. In de collegezaal van Werktuigbouwkunde

hadden zich donderdag flink wat medewerkers en studenten verzameld om de eerste bevindingen van de onderwijscommissie te horen. “Ik zei dat er niet veel mensen zouden zijn, omdat jullie allemaal druk bezig zijn met onderzoek en onderwijs”, grapte decaan Schouten. “U legt het verkeerd uit”, verbeterde een studente hem. “Wij zijn juist zó betrokken dat we hier zijn.” Voorzitter van de visitatiecommissie voor onderwijs, professor ir. Jan van der Bliek, was verheugd en verbijsterd over de belangstelling. “Studenten blijken zeer tevreden te zijn. Of dat positief of negatief is, moet men zelf maar uitmaken.” Punten van aandacht voor Werktuigbouwkunde zijn: een zelfstandigere houding van de studenten en het nog lage slagingspercentage na het eerste studiejaar. “Misschien worden studenten te snel afgewezen, terwijl ze goede ingenieurs kunnen worden.” Verder vond de commissie dat docenten moeten proberen meer tijd te maken voor begeleiding./

.

Beste ICTbedrijven voor sterren

Het kunstenaarsduo JODI met hun laatste werk, CTRL-SPACE. Foto: Bart van Overbeeke

Driehoeken die op je afkomen Wat te denken van de kunstwerken van JODI? Schreeuwende zwarte driehoeken die op je afkomen, zwevende witte rechthoeken die bij een klik op de muis verschuiven en driedimensionale storingen die zich op jouw commando wijzigen. “Kijken we nu naar een storing of hoort dit zo?”

Erg druk is het niet in de collegezaal van het Auditorium waar Joan Heemskerk en Dirk Paesmans, JODI, hun workshop houden. Een achttal mensen is afgekomen op de voordracht van de twee. Het eerste werk dat getoond wordt, is een gedeconstrueerde versie van het computerspelletje Wolfenstein3d. Dit spel geldt als een van de eerste driedimensionale spellen en werd bij het uitbrengen zelfs al om-

schreven reality’.

als

‘virtual

plat als een dubbeltje.

Wil je in de ICT-branche gaan werken, maar twijfel je nog bij welk bedrijf? Het boek ‘De 49 beste bedrijven om voor te werken in Nederland’ maakt deze keus wellicht wat gemakkelijker. Hierin krijgen de bedrijven sterren van journalist Henk Mulder als ze goed zijn voor hun werknemers. Zo staat er voor het personeel van Computer Associates ‘s morgens vroeg een ontbijtje klaar en heeft IMN werkplekken in koetshuizen en landgoederen. Er zijn vijf criteria, die worden uitgedrukt in sterren. Het boek is verkrijgbaar in de boekenhandel.

Storing Wolfenstein In Wolfenstein3d is het zaak je een weg te banen door doolhoven die bevolkt worden door schietgrage nazi’s en agressieve honden. Paesmans en Heemskerk hebben weinig overgelaten van het originele spel. Het is volkomen ‘gestript’. Paesmans: “We zijn nooit hieraan begonnen met het idee van zo, nu gaan we eens kunst maken. We wilden gewoon uitvinden hoe het spel in elkaar zit.” Alle elementen van het computerspel zijn vervangen door zwarte en witte hoekige vormen. Zo zijn de nazi’s zwarte driehoeken die je in het Duits toeschreeuwen. Bij iedere stap die je binnen een ruimte zet, wijzigt je perspectief. De aanvankelijk driedimensionaal uitziende vormen blijken zo

Is hun allereerste werk nog enigszins te herleiden tot het origineel, hun laatste werk CTRL-SPACE is totaal onherkenbaar. Deze gedeconstrueerde versie van Quake1 lijkt op geen enkele manier meer op het origineel. Het beeld lijkt nog het meest op dat van een hevig storende televisie. Het doet een van de bezoekers verzuchten: “Kijken we nu naar een storing of hoort dit zo?”. Bij iedere stap die de speler zet, wijzigt het beeld zich abrupt. Heemskerk: “Het is feitelijk een driedimensionale storing. Je bent zelf verantwoordelijk voor de vorm die het krijgt.” De werken van JODI zijn vanaf morgen 20.00 uur tot en met zaterdag 27 februari te zien in het MU/De Witte Dame aan de Emmasingel in Eindhoven./

Beeldverslag 1999 te koop Het videojaaroverzicht is tijdens de nieuwjaarsreceptie op 3 januari in première gegaan. Het videoprogramma laat ontwikkelingen zien op het gebied van onderwijs, onderzoek en andere zaken die afgelopen jaar binnen de universitaire gemeenschap hebben plaatsgevonden. Het beeldverslag is beschikbaar op VHS-band en duurt ruim twintig minuten. De prijs is 25 gulden. De band is te bestellen bij In- en externe betrekkingen, telefoon (247) 22 78.

.

Is betrokkenheid te koop?

Lucent

Aanstaande zondag wordt op de Technische Universiteit Eindhoven een publiek debat gehouden over het onderwerp ‘Betrokkenheid te koop’. Rabbijn Awraham Soetendorp van de Liberaal Joodse Gemeente in Den Haag en dr.ir. Henk Kivits, voorzitter Holland Casino, houden het publieke debat in het Auditorium van de TU Eindhoven. Het debat begint om 11.30 en is gratis toegankelijk. Onze tijd wordt gekenmerkt door een gebrek aan betrokkenheid. Zonder betrokkenheid geld geven is slecht voor de gever. Betrokkenheid zonder geld is slecht voor de ontvanger. Rabbijn Soetendorp zoekt een

uitweg uit dit dilemma met zijn nieuwe stichting ‘Hoop voor kinderen’. Hij zoekt naar een rechtvaardiger verdeling van rijkdom. Als één miljard werknemers 1 procent van hun loon voor de bescherming van kinderen in de hele wereld apart zetten, levert dat tussen de 500 en 1000 miljard gulden op. Deze financiële injectie komt overeen met de helft van al het geld dat jaarlijks in de wereld aan wapens wordt besteed. Soetendorp wil het geld dat ‘Hoop voor kinderen’ binnenkrijgt doorsluizen naar bestaande organisaties, zoals de Novib. Hij zal zijn standpunt toelichten en verdedigen in een publiek debat met dr.ir. Henk Kivits, voorzitter van de nationale stichting tot exploitatie van Casino-spelen

in Nederland. Kivits studeerde en promoveerde aan de Technische Universiteit Eindhoven. Henk Kivits zal in het debat met rabbijn Soetendorp zijn persoonlijke visie geven over grootschalig geld inzamelen. Volgens Kivits zijn inzamelingsacties meer een kwestie van marketing dan van betrokkenheid. Het publieke debat is een tweede in een serie van vier, waarin spraakmakende Nederlanders in discussie gaan met docenten of betrokkenen van de Eindhovense universiteit. Het eerste debat (over ‘happy drugs’) vond plaats in december en ging tussen dominee Hans Visser en professor Bert Meijer. De Technische Universiteit

Eindhoven wil met deze serie publieke debatten een impuls geven aan de discussie over belangrijke maatschappelijke vragen. Aan een technische universiteit is het van belang te debatteren, niet alleen over onderwerpen die dicht bij huis liggen, maar ook op een breder veld. De publieke debatten worden georganiseerd door het Studium Generale van de TUE. /

.

Plaats: Auditorium Technische Universiteit Eindhoven, Den Dolech 2 Eindhoven Tijd: 11.30 tot 12.45 uur; zaal open voor publiek om 11.00 uur. Belangstellenden kunnen actief deelnemen aan de discussie.

27 januari 2000 Cursor 4/ Opinie

Cursief De blikken van diverse raadsleden waren grimmig, na de vergadering van de universiteitsraad van afgelopen maandag. De aanstaande deelneming van de TUE in Avantium was oorzaak voor de gramschap. Het CvB, vond de u-raad, was niet erg mededeelzaam over de aankoop van aandelen in Avantium en dat voedde, vooral na de vergadering, de speculaties over deze nieuwe ontwikkeling. Aan voordelen kleven ook altijd nadelen, weet de verstandige wereldburger. In de u-raad sprak het CvB vooral over de voordelen en kon de raad, door gebrek aan informatie, niet goed inschatten of er soms ook nadelen aan de deelneming verbonden zijn. Dat wekte irritatie op. Bij gebrek aan informatie heeft de mens de onuitroeibare gewoonte om de lege pagina’s in het verhaal zelf in te vullen. Veiligheidshalve kiest men dan voor het worst case-scenario, want dan valt de klap achteraf altijd mee. Een en ander dreigt nu ook te gaan gebeuren, tenzij het CvB snel bij machte is meer informatie over de deelneming te geven. De onzekerheid wordt nog eens versterkt door het feit dat er hier

sprake is van een nieuwe vorm van publiek-private samenwerking. Er liggen met andere woorden geen beproefde sjablonen klaar die in één keer duidelijk maken wat er aan de hand is en de kans op fouten minimaliseren. En het terrein waarop de samenwerking wordt gegrondvest is glibberig, namelijk die van samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven. De meest pregnante vraag is of het als overheidsinstelling wel verstandig is geld te stoppen in private ondernemingen. Wie drie miljoen investeert met een garantie van twee miljoen in opdrachten terugkomende guldens neemt op zijn minst een risico van een miljoen gulden. Wie niet waagt, die niet wint: voor de universiteit kan een dergelijke deelneming misschien wel heel lucratief zijn. Maar er zijn bij de overheid ook zeer verse en grote wonden die te maken hebben met het investeren van overheidsgelden in risicodragende projecten. Maar mogelijk is dit probleem helemaal niet aan de orde. Zekerheid is er natuurlijk pas wanneer het CvB wat meer over de zaak kan vertellen.

Fred Gaasendam

DJE

BEL

RON

Facelift TUE-terrein Als het aan de opstellers van het zogenoemde masterplan ligt, gaat het TUE-terrein de komende jaren drastisch veranderen. Een groot aantal ingrepen moet ervoor zorgen dat het groener en veiliger wordt. Cursor vroeg een aantal mensen naar hun ideeën voor de inrichting van het TUE-terrein.

Drs. Paul Weijmans

Pim Kempes

Coördinator Arbo en Milieu

Voorzitter studievereniging

Wat er mis is? Moet ik daar echt antwoord op geven? Nou, waar ik me aan stoor is het gebrek aan par keergelegenheid. Vooral bij Scheikunde staat het regelmatig helemaal vol. Dat kan denk ik ge vaarlijke situaties opleveren. Gelukkig kom ik altijd op de fiets. Maar ik heb hoge verwachtingen van het Masterplan, de insteek is in ieder geval leuk. Het is ook hoognodig, want de laatste jaren is de TUE een grote bouwput.

J.D.van der Waals

Prof.dr. Frans van Loo

Waar ik me echt aan erger is de con stante verandering van naam bordjes. Ik moest laatst in het Bestuursgebouw zijn, dus ik dacht dat het Traverse-gebouw bedoeld werd. Bleek het om die kubus-ge bouwen te gaan. Ja, het is verder wel wat grijs. Maar ja, wat wil je? Ze zijn volop aan het bouwen. Wat mij wel wat zou lijken is een winkel centrum. Ik heb een tijdje in Pretoria, Zuid-Afrika gestudeerd en daar hadden ze dat ook op de campus. Met een soort supermarkt of zo. Dat lijkt me erg handig.

Opleidingsdirecteur Scheikundige Technologie Ik heb hier weinig over te zeggen. Hoe het terrein eruit ziet, inte resseert me eigelijk niet zo. Ik zou liever zien dat de communicatie tussen de verschillende gebouwen wat beter op elkaar afgestemd is. De parkeergelegenheid bij Scheikunde? Dat is doffe ellende. Gelukkig kom ik op de fiets, maar ik zie mensen vaak hopeloos kijkend rondrijden tot ze een plekje hebben.

Piet Beekman Medewerker Bouwkunde Wat ik veranderd zou willen zien aan het masterplan? In het aller eerste ontwerp, waar ik betrokken bij was, hadden de gebouwen een strakke en mathematische structuur. Daartussen was genoeg ruimte gelaten voor de natuur. Die kreeg alle ruimte om zichzelf te ont -

ASML

wikkelen. Er waren rijen populieren en de Dommel kon meanderen. Er was dan ook een groot stuk moeras met rietvelden. Dat is ook een van de redenen dat de loopbruggen zijn gebouwd. Ik vind dat dat natuurlijke aspect een beetje verloren is gegaan bij de nieuwe plannen. Het is allemaal zo strak en zakelijk. Zo staat het plan bol van de verkooppraatjes. Er moet een ‘rode loper’ komen en meer van dat soort onzin. Het zal gerust mooi worden, alleen had ik liever gezien dat het oorspronkelijke ontwerp wat werd verbeterd. Je moet mijns inziens de ligging aan de Dommel veel meer uitbuiten. Nee, ik vind het niet raar dat ze mij niet hebben be naderd bij het opstellen van het masterplan. Als je iets nieuws wilt, moet je opa niet vragen wat hij er van vindt. Misschien dat ik samen met een aantal collega’s er nog op ga reageren, maar het plan is een enorme olietanker die volgens mij al zo ver is gevaren dat hij niet meer in te halen valt.

Cursor 27 januari 2000 Nieuws /5

U-raad laakt optreden CvB inzake Avantium De Raad van Toezicht van de TUE heeft ingestemd met de deelneming van de universiteit in het nieuw op te richten bedrijf Avantium. Het gaat hier om een nieuwe vorm van publiek-private samenwerking. Het College van Bestuur heeft de universiteitsraad echter niet om advies over de zaak gevraagd. Daarover is de raad boos. Aan het nieuwe, nog op te richten bedrijf Avantium nemen een flink aantal partijen deel. De drie technische universiteiten zijn vertegenwoordigd, maar ook Shell, SmithKline Beecham en Akzo Nobel. De directeur die het nieuwe bedrijf gaat leiden is ook bekend: Ian

Maxwell, van het Shell Research and Technology Centre in Amsterdam. De drie tu’s nemen elk voor drie miljoen deel in het aandelenkapitaal. Ze krijgen daarvoor een garantie voor minstens twee miljoen gulden aan opdrachten terug. Prof.dr. Martin Rem, rector magnificus van de TUE, zei afgelopen maandag in de vergadering van de universiteitsraad echter dat er voor veel meer miljoenen aan onderzoeksopdrachten voor de TUE zullen komen. De TUE zal over drie jaar een miljoen gulden per jaar steken in het bedrijf. Het Ministerie van Economische Zaken draagt tien miljoen gulden aan subsidie bij. Rem hield de universi-

teitsraad maandag voor dat Avantium een interessante ontwikeling is voor de TUE, omdat het hier gaat om een nieuwe vorm van publiek-private samenwerking. Daarbij sluit het werkterrein van het nieuwe bedrijf goed aan bij belangrijke onderzoeksgebieden van de TUE. De universiteitsraad liep echter bepaald niet warm voor het nieuwe initiatief van het CvB. Raadslid dr. Jimme Keizer was van mening dat het CvB de raad best om advies had mogen vragen. Rem was echter een andere mening toegedaan: “Dit valt niet onder het adviesrecht van de uraad. Als u advies geeft, beschouwen wij dat als een opiniërend advies, meer niet.” Keizer hield echter

aan. “Wij willen als raad de zaak absoluut niet blokkeren, maar we willen dit toch wel graag op een ander moment met u doorspreken.” Rem stemde hiermee in. Dat gesprek zal dan moeten plaatsvinden voordat het contract getekend wordt, anders heeft een en ander geen zin. Rem kon in de vergadering echter niet, en ook later tegenover Cursor niet, de datum van de ondertekening geven. Die datum is overigens al eens verschoven, door toedoen van de ondernemingsraad in Delft. Volgens ir. Daan Hoogwater, voorzitter van de OR in Delft kwam de aanstaande ondertekening van het contract van Avantium als een ver-

rassing en is die op aandringen van de OR uitgesteld. Overigens was het CvB in Delft al van meet af aan bereid om informatie te geven. “Hier geldt de wet op de ondernemingsraden,” aldus Hoogwater. “De OR dient in het geval van een deelneming in andermans bedrijf geraadpleegd te worden.” De Technische Universiteit Eindhoven kent een ongedeelde medezeggenschapsraad, waarop deze wet niet van toepassing is. Hoogwater wilde overigens niet de datum van de ondertekening prijsgeven. “Ik weet dat er een streefdatum is, maar die datum is vertrouwelijke informatie,” zo zei hij./

.

Het draait eigenlijk om het gehele marketingconcept, de hele weg van grondstof tot eindproduct. Een fabrikant van staal voor blikjes denkt er in eerste instantie niet aan om het aantrekkelijker te maken voor de consument in de supermarkt. Terwijl het positief zou zijn als het staal extra glimt. Zoveel stappen kijken dergelijke bedrijven vaak niet vooruit. Judith Gordebeke is commissaris dagorganisatie en een van de vijf studenten die het congres organiseren. “Het congres werd altijd in oktober gehouden. Dit jaar begonnen wij laat met de voorbereiding, waardoor het congres nu in februari plaatsvindt. Begin juni zijn we op zoek gegaan naar een actueel onderwerp voor het congres. Dan kom je via internet en boeken op een lijstje met zo’n vier, vijf onderwerpen. Uiteindelijk bleven een paar steek-

woorden over. Die hebben we uitgewerkt tot het uiteindelijke thema. “

Sprekers Om sprekers te werven stuurt de organisatie eerst informatie naar bedrijven, dan wordt er gebeld om te vragen of ze alles ontvangen hebben. “Bedrijven zullen een persoon binnen hun onderneming uitzoeken die de meeste expertise heeft over het onderwerp. Het gaat niet zozeer om de spreker als om het bedrijf dat erachter zit”, vertelt Judith. Het congres wordt geopend met twee lezingen van hoogleraren om het onderwerp van het congres toe te lichten. Daarna komen de sprekers uit het bedrijfsleven aan het woord. Er zal onder meer een lezing zijn van drs. F. van den Boorn, directeur marketing van DAF Trucks N.V. en er worden parallelsessies gehouden met Philips en de PTT. /

.

Meer informatie over het congres is te krijgen bij Matue de Marketeer op nummer: 040247-2831 of internet:www.stud.tue.nl/marketeer(email:[email protected])

Symposium Hora Est Het AIO-genootschap Hora Est houdt op 2 februari het symposium ‘De stuurloze wetenschap’?/! Richting in wetenschappelijk onderzoek. Sprekers zijn: prof. dr. ir. Ruud Smits, werkzaam bij het centrum voor Natuurwetenschap&innovatiemanagement, dr. Paul Wouters, werkzaam bij het Nederlands instituut voor Wetenschappelijke Informatie-diensten en prof. dr. ir. Ben Veltman, voorzitter van de adviesraad voor Wetenschaps- en Technologiebeleid. Het symposium begint om 13.00 uur in de Van Trierzaal, Traverse. Studenten betalen 15 gulden en overige deelnemers 25 gulden.

Digitale Agenda

Marketeercongres over Brand Chain Reactions Het jaarlijkse Marketeercongres georganiseerd door studenten Technische Bedrijfskunde wordt dinsdag 1 februari voor de negende keer gehouden in het Auditorium. Dit jaar is het thema Brand Chain Reactions; exploring the role of brands in supply chain marketing. In simpel Nederlands gesteld: de plaats van industriële merken in ketenmarketing.

In ‘t kort

Hoe verder van het gebouw af, hoe beter de letters op het Twinning Centre te lezen zijn. Foto: Bram Saeys

Belettering Twinning Centre is weloverwogen De belettering van het Twinning Centre is geen foutje, zoals sommigen denken. Ir. Pim van der Linden van architectenbureau Thomassen Vaessen: “Als een schilder een bordje met ‘NAD’ ophangt, krijgt hij daar allerlei opmerkingen over. Dat principe werkt heel goed. Daarom hebben wij ook de letter N in het woord Twinning op de gevel van het Twinning Centre gespiegeld. Datzelfde geldt voor de letter ‘W’ die over twee gevels geplaatst is. Zeker omdat het zo’n mooie symmetrische letter is. Als je wilt kun je ook nog met het woord ‘Twinning’ spelen.” In 1998 studeerde Van der Linden af aan de TUE en zijn eerste grote project bij Thomassen Vaessen was de bouw van het Twinning Centre. De grote platen die

voor het gebouw hangen, bevatten een zeefdruk van een foto van de beroemde Nederlandse fotograaf Ed van der Elsken. Het gaat om een foto uit een van zijn boeken van Parijs uit de jaren ‘50 en het toont het publiek bij de finish van een wielerwedstrijd. De belangrijkste functie van de platen is een geluidswal, maar het grote, robuuste gebouw mag wel wat kleiner ogen en dat kan met deze zeefdrukken. Bijkomend voordeel is dat de platen ook kunnen dienen als zonnescherm. Van der Linden: “We hebben veel geëxperimenteerd met de puntgrootte van de prints. Het is vergelijkbaar met het raster van een krantenfoto, dat uit puntjes bestaat: hoe dichter ze bij elkaar staan, hoe donkerder een foto wordt. Alleen gebruiken we hier een dubbel raster.

Het bleek hier dat de puntjes van het raster zelf weer uit puntjes moesten bestaan, anders werd het te donker.” En inderdaad, van binnenuit kun je gemakkelijk naar buiten kijken en maken de platen de kamers nauwelijks extra donker. Van der Linden: “De platen vormen twee aan twee één geheel en zijn dambordsgewijs aan de gevel geplaatst. Ook de kleur van de tekst hebben we uitgeprobeerd. Het bleek dat wit het beste voldeed. We wisten echter niet dat het weer een grote invloed heeft op de leesbaarheid: hoe zonniger, des te beter de leesbaarheid. En hoe verder er vanaf, hoe beter het te lezen is. Maar het blijft toch een beetje een experiment. Op deze manier foto’s gebruiken, zeefdrukken met een dubbel raster op glas, is nieuw in Nederland.”/

.

Vanaf vandaag is de digitale agenda ‘in de lucht’. Het gaat om een gezamenlijk initiatief van de Stichting Inter Kommunicatie (StIK) en Groep-één. De site bevat een actueel overzicht van alle activiteiten die de komende maanden georganiseerd worden door Eindhovense studie-, sport- en studentenverenigingen. Daarnaast is op deze pagina’s ook een discussieplatform te vinden. Groep-één en StIK hopen dat de site er aan bijdraagt dat de verschillende verenigingen beter van elkaar weten waar ze mee bezig zijn. De agenda is te vinden op www.tue.nl/dagenda.

‘Handhaaf verschil HBO en universiteit’ De doelen van HBO en universiteiten moeten wezenlijk van elkaar verschillen. Dat vindt de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. (KNAW). De Tweede Kamer besprak maandag het (Ontwerp-) Hoger Onderwijs en Onderzoek Plan 2000. Wat betreft de toekomstige inrichting van het wetenschappelijke onderwijs vindt de KNAW dat het onderscheid tussen HBO en universiteit moet blijven bestaan. Verder voldoet het Nederlandse systeem van graden en titels en daarom moet het gehandhaafd blijven. De Akademie pleit voor een overzichtelijker aanbod van opleidingen aan universiteiten.

27 januari 2000 Cursor 6/ Cultuur

FOAM maakt zich op voor De Wraak van Brabant Een popband die volledig bestaat uit TUE’ers, bestaat die? Ja, en wel onder de naam FOAM, Fragments Of A Microgenius, voorheen Microgenius. FOAM won eerder de regiopopprijs. Nu neemt de band deel aan de voorronde van De Wraak van Brabant. De band die ‘De wraak’ wint mag door naar de prestigieuze Grote Prijs van Nederland. De 22-jarige student Werktuigbouwkunde Hugo Ploegmakers hoort tot de vaste kern van FOAM. “We bestaan sinds eind ‘96. De vaste kern bestaat uit Mariska (zangeres en gitariste), Wouter (gitarist) en ik ben bassist. Mariska en Wouter hebben vroeger al met elkaar in een band gezeten. Verder spelen mee de drummer Calle en de klassiek geschoolde violist Abel. We hebben onze naam veranderd van Microgenius naar FOAM. Ook onze muziek is nu anders. We spelen geen oude nummers meer. Die nummers hebben we wel nog geprobeerd te spelen tijdens repetities, maar dat werkte niet. We hebben nu eenmaal nieuwe bandleden en daar hoort ook een nieuw geluid bij.”

Toeval Met uitzondering van Hugo studeren alle bandleden Bouwkunde. “Dat is puur toeval.

wel eens vergeleken met K’s Choice en dergelijke. Dat hoeft van mij niet zo nodig en zal nu ook wel niet meer zo snel gebeuren. Voorheen kreeg je nog wel eens de neiging om onze liedjes mee te gaan zingen als je ze een paar keer gehoord had. Maar ook dat is niet meer zo snel het geval. Onze muziek is toch iets scherper geworden. Spannender, ik ben daar in elk geval blij mee.”

Thuispubliek

Foto: Bart van Overbeeke

Onze violist Abel hebben we gevonden door op verschillende plaatsen een advertentie op te hangen en daar heeft hij op gereageerd. Hij studeert ook aan de TUE. Dat is toeval, we staan er zelf niet zo bij stil”, zegt Hugo. Alle bandleden hebben een verschillende muzieksmaak. De één houdt wat meer van pop, de andere van metal en de violist heeft een klassieke achtergrond.

Hugo: “Persoonlijk heb ik ook een brede smaak, van Soft Machine tot Sonic Youth. Dat heeft als gevolg dat onze muziek ook heel veel invloeden heeft. Of de muziek die we maken in een hokje te stoppen is? Nee, maar dat zegt natuurlijk elke band over zijn muziek. We hebben geen grote muzikale voorbeelden waar we van zeggen: daar willen we op lijken. We zijn

Van de veertig bands die meedoen aan de voorrondes van De Wraak van Brabant, gaan er vijftien door naar de semifinales die gehouden worden in Eindhoven, Breda en Den Bosch. Daarvan zullen er vijf over blijven. De finale is op 14 april in 013 in Tilburg. Foam moet al op 4 februari aantreden in Errato in Roosendaal voor De Wraak van Brabant. “In Roosendaal treden drie bands uit die plaats op. Zij spelen dus voor het thuispubliek. Dat is toch wel belangrijk bij een optreden”, vertelt bassist Hugo. Daarom heeft FOAM een bus geregeld die fans op 4 februari voor vijftien gulden van de TUE (of station) naar Roosendaal vervoert en ook weer terugbrengt./

.

/Einstein vs Bohr

De eerste lezing in een vierdelige reeks over bekende natuurweten schappers is op maandagavond 31 januari. Het gaat over het be roemde debat tussen Niels Bohr en Albert Einstein. Collegezaal 4, 20.00 uur.

/The Big Lebowski

In de film ‘The Big Lebowski’ wordt levensgenieter en bowlinglief hebber The Dude verwisseld met een gangster met dezelfde naam. Grootste fout: de inbrekers hebben op zijn tapijt geplast en dat roept om wraak. Prachtige lachkraker van de gebroeders Coen, met een heerlijk laconieke Jeff Bridges, een goede (en dus zeer irritante) John Goodman en talloze andere malloten. Te zien op 3 februari om 21.00 uur in de Blauwe Zaal.

/IMF: bank of politiek Onderdirecteur van de Nederlandse Bank, hoogleraar Bakker, geeft een lezing over de wereldeconomie en het IMF: in hoeverre doet het IMF aan wereldeconomie en in hoeverre aan politiek? Zie bijvoorbeeld de investeringen in Rusland. Woensdag 2 februari, 11.45 uur, Collegezaal 4, Auditorium.

/The Mummy

Fokke & Sukke en de toekomst van de strip Of Fokke en Sukke het volgende millennium halen lijkt bijna een retorische vraag gezien de populariteit van hun publicaties in NRC, de VPROgids, Intermediar on Line, Onze Taal en diverse studentenbladen. Maar of ‘Dé Strip’ dat haalt is een andere kwestie. Jean-Marc van Tol, tekenaar en een van de bedenkers van Fokke en Sukke, geeft zijn visie op de bovenstaande vraag tijdens een lezing bij Studium Generale op 3 februari, om 20.00 uur in de Blauwe Zaal. Fokke en Sukke ontstonden in de studietijd van Van Tol (‘67), John Reid (‘68) en Bastiaan Geleijnse (‘67). Bij het Amsterdams Studenten Corps leerden ze elkaar kennen. Van Tol wilde ‘iets’ met cabaretteksten schrijven, de andere twee ‘iets’ met toneelteksten. Inmiddels leeft Van Tol van zijn tekenwerk (niet alleen van de strip), Geleijns is communicatieadviseur bij McKinsey en Reid loopt stage bij een advocatenkantoor in het kader van zijn studie voor rechter. De eerste Fokke en Sukke ontstond in 1993, toen het weekblad Propria Cures hen vroeg om een kerstcartoon. Niet dat die geplaatst werd, maar sinds die tijd vergaderen ze elke maandagavond fanatiek om de grappen en grollen te bedenken. Waarbij niets uitgesloten wordt. Zo overheersten in het begin de poepen piesgrappen. Die komen nu

nauwelijks meer voor. Of zoals Fokke en Sukke in een typerend interview vertelden: “Dat waren jeugdzonden. Nu we in NRC staan beperken we onze humor tot de beroemde filosofen, de Russische literatuur en de Dow Jones Index.” Om er meteen aan toe te voegen: “We vonden het hier wel op zijn plaats u even op het verkeerde been te zetten.”

/Vitaliteit Pianist/zanger Maarten van Roozendaal is synoniem met vita liteit, satire, humor en andere ge voelige Nederlandstalige liederen. Op 29 januari speelt hij in het Muziekcentrum, bijgestaan door contrabassist Egon Kracht. De 10tjes pas is geldig.

Seksloos Over de herkomst van de namen zijn er vele vermoedens, die niet altijd kloppen. Sukke, de gekuifde kanarie met de omgekeerde baseballpet, komt uit het Amsterdamse studentenjargon en betekent zoveel als ‘zitten zuigen tot iemand er helemaal gek van wordt’. Fokke, de eend in het matrozenpakje, betekent ongeveer hetzelfde, maar dan iets geniepiger, en zo is hij dan ook. Zijn hun beroemde voorgangers, de familie Duck, volkomen seksloos, zo niet deze twee helden. Ze moesten van de makers iets recalcitrants hebben, de strip was tenslotte bedoeld voor de Amsterdamse studentenscène, maar tegelijk iets liefs en pluizigs. En met piemeltjes. Anders dan de familie Duck hebben Fokke en Sukke niet een één-dimensionaal karakter (Oom Dagobert is Dé Vrek), maar kunnen ze alle rollen en karakters aannemen. Dan ben je ook niet zo snel uitgepraat. Een echte moraal lijkt de dieren te ontbreken, zonder dat ze die zelf missen. Dat kan

Over de kwaliteit verschillen de meningen, in elk geval is ‘The Mummy’ griezelig bedoeld, zo niet Catharine Zeta-Jones. 20.30 uur, zondagavond 31 januari, Café Onderdruk.

/Sex en auto’s ‘Crash’ is de grootste flop van horror-regisseur David Cronenberg, vinden de recen senten. De film kwam nauwelijks in de bioscoop, maar is vanavond te zien bij De Effenaar. In ‘Crash’ spelen de twee hoofdpersonen fatale auto-ongelukken na, hetgeen een zeer erotische be leving op schijnt te leveren. Woensdag, 2 februari, om 21.00 uur. Een cartoon die Reid, Geleijnse en Van Tol vorig jaar maakten voor een project met Studium Generale. Het project ging helaas niet door, omdat ze dagelijks voor NRC gingen werken en het daardoor te druk kregen.

niet gezegd worden van een gezonde dosis opportunisme die Fokke en Sukke kenmerkt. Zo vinden ze literatuur leuk ‘omdat er zoveel in geneukt wordt’ en maken ze het liefst grappen met eeuwigheidswaarde. ‘Ook zo handig voor de verkoop van onze boekjes.’ Afijn, hun hele website

(http://www.networld.org/~ Fokke_Sukke/index.html) staat er vol mee. Nu nog kijken of hun gevoel voor eeuwigheidswaarde leuke en zinvolle uitspraken oplevert voor de toekomst van de strip./

.

/La Primavera La Primavera brengt flamenco van Nederlands-Spaanse bodem met een zanger, twee gitaristen, twee danseressen en een percussionist. Danseres Harrit Ijssel de Schepper deed haar dansopleiding in Spanje en gitarist Jasper Lockefeer stu deerde bij Paco Peña. De Effenaar, zondag 30 januari, 20.30 uur.

Cursor 27 januari 2000 Studentenleven /7

Het hartverscheurende geluid van een brekende boot Het pijnlijkste moment voor de Thêta-leden die het ongeval op de A2 bij Den Bosch van dichtbij meemaakten, was niet de klap, niet het scharen van de enorme botenwagen of de angst voor de klap. De pijn werd pas echt voelbaar toen het bergingsbedrijf de combinatie met een zware ketting overeind trok waarbij een van de pronkstukken van de vereniging krakend en splinterend ten onder ging. “Het geluid van een boot die gekraakt wordt, dat doet héél, héél veel pijn”, zegt Paul Scholtes, Thêta-materiaalbaas en bijrijder op het moment van het ongeval.

Er hangt op maandagochtend, drie dagen na het ongeval, een wat wezenloze, verstilde sfeer in de roeiloods aan de Kanaaldijk Noord. Het is bijna tien uur. Langzaam druppelt de ene na de andere Thêtaan binnen. Op de bar liggen kranten waarin het voorval en de gevolgen breed uitgemeten worden. De Telegraaf heeft het, tot groot ongenoegen

van de Thêtanen, over kano’s. In de loods liggen de restanten van wat ooit vier trotse, ranke roeiboten waren. Nu resten er slechts stukken versplinterd hout. De skiff waarmee de voor de Olympische Spelen genomineerde Gerard Engelmeers zich de komende maanden moest gaan bewijzen, ligt gebroken op de grond. De 55.000 gulden kostende SER-pentijn, een van de pronkstukken van de vereniging, staat in de werkplaats. De punt van de ‘acht’ is gebroken. In het glimmend gelakte houtwerk zitten onherstelbare scheuren.

Noodstop Vrijdagavond reed de bijna 22 meter lange combinatie richting Tilburg waar zaterdag een kwalificatie wedstrijd gevaren zou worden. In de rekken van de botenwagen lag naast de eigen boten ook materiaal van de Utrechtse verenigingen Triton en Orca. “Ze hadden in de file gestaan en trokken op”, zegt Vincent Bothé. “De chauffeur, één van onze meest ervaren bestuurders, moest plot-

seling een noodstop maken omdat de auto’s voor hem plotseling remden. Waarschijnlijk omdat er op de andere weghelft een dieplader stond met zwaailichten. Mensen wilden zien wat daar gebeurde.” Het ongeluk duurde een paar seconden. Twee, misschien drie. Door de abrupte remmanoeuvre ging de combinatie scharen. De veel zwaardere aanhanger haalde de cabine als het ware in. “Ik zag hem voorbij komen”, vertelt bijrijder Paul Scholtes. “Wat er achter ons gebeurde, kon ik niet zien. We draaiden, ik zag de vangrail. Als we er door de klap maar niet uitvliegen, dacht ik op dat moment. Het volgende moment stonden we stil.” Niemand van de drie inzittenden raakte gewond. Die opluchting maakte snel plaats voor verbijstering. De aanhangwagen was gekanteld en tegen de vangrail geklapt. Door de klap waren sommige boten zwaar beschadigd.

Pronkstuk De politie en Rijkswaterstaat boden de

Japan Prijswinnaars

studenten de mogelijkheid om te redden wat er te redden viel, alvorens de bergers hun werk zouden doen. Boten die nog zichtbaar heel waren, mochten van de botenwagen gehaald worden. Daarna bracht het bergingsbedrijf een kabel aan om de aanhangwagen recht te trekken. Een deel van de kabel liep over de romp van een van de pronkstukken van de vereniging: de 17 meter lange SER-pentijn. De boot raakte bij het aanspannen van de kabel onherstelbaar beschadigd.

Geldprobleem Terug naar de Kanaaldijk Noord nummer 13. Iedereen in de loods is blij dat er geen gewonden of doden gevallen zijn. Toch overheerst op dit moment de verslagenheid. “De opluchting was van korte duur. Nu zitten we met de nasleep”, zegt voorzitter Bothé. “Die is gigantisch.” De vereniging ziet zich geconfronteerd met een aantal problemen. Zo is door de crash één van de drie botenvervoerders weggevallen waardoor de overige roeiverenigingen

die van die Thêta-dienst gebruik maakten, een groot probleem hebben. Verder moeten de boten vervangen worden. Die zijn handgemaakt en peperduur. Bovendien is de levertijd minstens vier maanden. Tijdelijk lenen is nu de enige optie. Verder moet de botenwagen vervangen worden. De plannen voor een nieuwe waren er al wel, maar ook daarop is het lang wachten. Voor de gecrashte botenwagen krijgen ze niets terug van de verzekering. De vrachtwagen en aanhanger waren beperkt casco verzekerd. Verder kan bijna-olympisch roeier Gerard Engelmeers niet trainen. Blijft over het geldprobleem. Voor de nieuwe boten hebben ze al minstens een ton nodig. “We hopen op krediet van de bond en de universiteit”, zegt Bothé. “Zelf kunnen we dit nooit financieren. En dat in een jaar waarin we 25 jaar bestaan en een nieuwe loods krijgen. Ik had me eerlijk gezegd heel wat anders voorgesteld van dit lustrumjaar.”/

.

In ‘t kort Ambassadeur van het jaar Studenten die kans willen maken op de ambassadeursprijs van de TUE moeten vóór 1 maart aanstaande een verslag van één A4 inleveren. In het verslag moeten studenten vermelden op welke manier zij de TUE in het buitenland hebben vertegenwoordigd tijdens hun stage. De prijs, een bedrag van 2000 gulden, zal gaan naar de student die ‘zich aantoonbaar verdienstelijk voor de TUE heeft gemaakt in het buitenland’. Een driekoppige jury van het BIA (Bureau for International Activities) zal naar aanleiding van de verslagen drie personen selecteren die ieder een voordracht moeten voorbereiden. De presentaties zijn waarschijnlijk op 12 april. Op deze dag zal de jury tevens uitmaken wie zich ‘TUE ambassadeur van het jaar’ mag noemen.

Studiereis Expo2000 Expo2000 Hannover niet meer van deze tijd? Op deze en andere vragen proberen de deelnemers aan de interfacultaire studiereis van Studium Generale naar Expo2000 Hannover antwoord te geven. In juni zal gedurende een week Expo2000 Hannover bezocht worden, na een gedegen voorbereiding d.m.v. verschillende studieprojecten zoals Virtuele Expo en Cultureel karakter landenpaviljoens. De projecten gaan begin februari van start en er zijn vaak studiepunten aan verbonden. De kosten van deze studiereis bedragen maximaal fl. 350,- p.p. Inschrijven kan nog tot en met 31 januari. Meer informatie bij SG Aud. 2.02 of viahttp://tbc.student.utw ente.nl/~rst/expo2000.

Phytische Spelen De Phytische Spelen worden dit jaar in Enschede gehouden bij de Universiteit Twente. Studenten die aan dit nationaal cultureel studentenfestival mee willen doen, kunnen zich nog inschrijven tot 15 maart. Inschrijven kan in verschillende categorieën, zoals nieuwe media, muziek en letteren. Meedoen kost veertig gulden per persoon, of 32,50 gulden met CJPpas.

27 januari 2000 Cursor 8/ Achtergrond

Ondernemend, ambitieus en succesvol Starters bestormen de wereld vanaf TUE-campus Starters/Gertjan Harberink Foto’s: Bram Saeys In het Twinning Center, het Multimediapaviljoen en het Alphacentrum bezetten ze één of meer kantoren. Allemaal zetten ze de eerste stappen in de richting van een al dan niet glorieuze toekomst. Hoewel de producten en diensten verschillen, hebben ze veel gemeen. Ze maken lange dagen, werken hard en beseffen dat dit waarschijnlijk de mooiste en spannendste fase van het ondernemerschap is. “Eigen baas zijn werkt verslavend”, zegt Lisbeth Driessen van Big Camp Internet treffend. Vijf portretten van eigenwijze starters die zich op de campus warmdraaien voor wat komen gaat.

Medusa, Media Usage Advice

Medusa bestormt het net

Advies, realisatie en onderhoud van multi-media projecten, internet, extranet en intranet. Met de nadruk op de koppeling van databases aan webpagina’s. Behoorlijk breed, beaamt Angelic Engel, oprichtster van Medusa. “Als je wat wil, kom dan naar ons. We hebben een groot netwerk. Wat we zelf niet kunnen, besteden we uit.” Engel studeerde Informatica aan de TUE. Na haar afstuderen werkte ze een paar jaar voor het softwarehuis High Tech Automation en voor Philips. “Daarna begon het te kriebelen. Met haar partner, Internet Acces Eindhoven-directeur Willem Jan Withagen , zette ze Medusa, Media Usage Advice op, kortweg Medusa, op. Haar vriend besteedt nog maar weinig tijd aan Medusa. Thuis gaat het echter veel en vaak over computers. “De C-code stond bij ons regelmatig op het whiteboard in de keuken”, lacht ze. “Nu is dat niet meer. Ook omdat we niet meer in C programmeren.” Haar werk binnen Medusa vormt een wereld van verschil met haar vorige banen waar de kans dat een project tussentijds werd stopgezet bijna 50/50 was. “Van de ene op de andere dag werd het afgeblazen omdat men er niets meer in zag”, aldus Engel. “Toch was dat ook waardevol. Ik heb veel geleerd. Het werken in teams, groeps-

dynamiek, begeleiding van mensen, dat soort dingen leer je niet uit een boekje.” Medusa maakt voor de TUE de site van het Alumniplatform. Ook werkt Medusa voor bedrijven als Van Gansewinkel (containers), Detron (telecommunicatie), Twinning-starter In2Sports en dierentuin Artis. Verder heeft het jonge bedrijf een succesvol project opgezet in Den Bosch dat bedoeld is om ouderen bekend te maken met Internet. In oktober verlaat Medusa het Multi Media Paviljoen. Internet Access Eindhoven verhuist naar Ekkersrijt en Medusa volgt in hun kielzog. De tijd is er rijp voor. Zeker naar klanten toe wil Engel niet meer hoeven uitleggen dat haar bedrijf geen onderdeel uitmaakt van een proeftuintje van de universiteit. “Het komt niet vaak voor, maar soms denken klanten dat. We zijn hier professioneel bezig, dit is geen hobby. Dit is een bedrijf waar vijf mensen werken.” Niettemin heeft ze een fantastische tijd achter de rug in het Multimediapaviljoen. “Het werkt inspirerend. Je luncht met elkaar, ziet elkaar regelmatig en hoort van elkaar waar je mee bezig bent. Soms ga ik zelfs mee naar klanten van anderen. Netwerken vormt betere acquisitie dan het sturen van mailings, denk ik. Ik ben trouwens ook bang voor de reactie die je daar op krijgt. We hebben het al zó druk.”/

.

Big Camp

Eigen baas zijn werkt verslavend “Als ik binnenkom, ga ik altijd door de voordeur naar binnen”, lacht Lisbeth Driessen van het tweemansbedrijf Big Camp Internet. “Die entree is zó mooi. Hier werk ik, denk ik dan. Zo begin je je dag altijd goed.” Big Camp is een eigenwijs internetbedrijf dat niet uit de hoek van de reclamebureaus komt en zich misschien juist daarom kenmerkt door persoonlijkheid. Twee tegen elkaar geschoven bureaus. Beeldscherm en apparatuur op de grond. Posters aan de muur. Kleurige koffiekopjes en koekjes in overvloed. Het is leuk werken bij Big Camp. Dat vinden de enige twee medewerkers en oprichters zelf ook. “Zelf baas zijn, is heerlijk”, lacht tekstwetenschapper Lisbeth Driessen. Haar zakenpartner – en zwager – Henk van de Weij beaamt dat. “Je bent zelf verantwoordelijk. Als er iets fout gaat, kun je dat niet afschuiven op een ander.” Van der Weij studeerde informatica aan de TUE en werkte een tijdje op de universiteit als toegevoegd onderzoeker. Later werkte hij voor Philips onder meer aan user interfaces. “Op een gegeven moment wilde ik wat anders. Ik had het wel gezien.” Driessen studeerde Tekstwetenschap in Tilburg en geeft naast haar werk voor Big Camp ook les op het Grafisch Lyceum. Daarvoor schreef ze onder meer handleidingen als freelancer. “Omdat je zelf een bedrijf hebt, sta je op een andere manier tegenover zo’n baan. Het gevoel is anders, gelijkwaardiger.” Het tweetal begon aan huis met het bedrijf. Dat was niets. Privé en werk liepen te veel door elkaar. Het Multimediapaviljoen is perfect. “Leuke contacten en een open omgeving. Onze deur staat altijd open”, zegt van der Weij. Het bedrijfje had eigenlijk Big Tipi moeten

heten. Een tipi is een soort wigwam. “Als je in zo’n tipi woont kun je door rooksignalen met andere tipi’s communiceren”, zegt Driessen. “Om die rooksignalen te kunnen zien moet je wel de goede kant opkijken. Je moet de aandacht trekken. Het internet is eigenlijk een soort tipi-kamp. Je kunt een hele mooie site hebben, maar als niemand weet dat hij er is, ziet niemand hem. Je moet dus aandacht trekken om te zorgen dat mensen jouw kant opkijken.” Helaas leek de naam te veel op een andere bedrijfsnaam, ook iets met tipi. “Toen hebben we dat maar laten vallen.” Big Camp verzorgt, bouwt en bedenkt internetsites en geeft trainingen op het gebied van internet en software. In de toekomst willen Van der Weij en Driessen dat gedeelte van het werk verder uitbreiden. Ook maken ze werkende prototypes op multimedia-gebied. “Snel iets goeds neerzetten”, zegt van der Weij. “Dat is door onze flexibiliteit geen probleem.” Zo maakte het tweetal een interactieve koffietafel, compleet met vernieuwende interface. Verder verzorgt Big Camp internetsites die naar eigen zeggen vooral helder en leuk moeten zijn. Voor een school in het Schotse Edinburgh maakte Big Camp een digitale schoolkrant. Voor de site van het Grafisch Lyceum zorgt Big Camp voor technische ondersteuning en advies. Ook de schoonheidsspecialiste van het jaar 1999 heeft een Big Camp-site. Mensen die in de multimedia werken, hebben vaak van hun hobby hun werk gemaakt, denkt Driessen. Soms kan dat er toe leiden dat ze meer tijd in het werk steekt dan ze eigenlijk zou willen. “Ik heb me voorgenomen om het werken te beperken tot zes dagen per week”, zegt ze serieus. Van der Weij: “Werken voor jezelf werkt verslavend.”/

.

Cursor 27 januari 2000 Achtergrond /9

Turpin Vision

Juiste plaats, juiste moment Het portret van de schele Amerikaanse komiek Ben Turpin hangt prominent achter het bureau van Egbert Heuvelman, mede-oprichter van Turpin Vision. De acteur die in bijna 183 films speelde, staat wat Heuvelman betreft voor wat hij met zijn bedrijf uit wil stralen. Visie zonder te veel pretentie.

Factory ZOO

Zillions Of Opportunities Voor de deur van het Twinning Center staan vier Smartjes in de kleuren van Factory ZOO. Grijs, zwart en rood. “We hoeven niet dik te doen. Bovendien zijn ze zuinig, rijden ze lekker en vallen ze op”, zegt Cor Boonstra (junior) die een paar keer per week met zijn Smart van Antwerpen naar Eindhoven rijdt. Boonstra is één van de vier eigenaren van het nog piepjonge bedrijf dat gespecialiseerd is in het opstarten van e-commerce ondernemingen. De oprichters van Factory ZOO, Frank Melis, Cor Boonstra, Bas van der Horst en Jaap de Koning zijn allemaal mensen die hun sporen op het gebied van e-commerce, marketing en ICT al ruimschoots verdiend hebben. Hoewel Factory ZOO amper vier maanden bestaat, opent het op korte termijn al filialen in Silicon Valley, Duitsland, Engeland en het Midden Oosten. ZOO staat voor Zillions Of Oportunities in E-business. Factory slaat op de bijna fabrieksmatige aanpak die gehanteerd wordt. “We gaan er vanuit dat het mogelijk is om binnen zes tot negen maanden een werkend e-commerce bedrijf op de markt

te zetten. In de eerste fase, de auditie, kunnen mensen zich bij ons melden met een briljant plan op e-commerce gebied. Ze vullen via het net zeventig vragen in op basis waarvan wij, binnen een dag, een ‘draft’ businessplan en een winst- en verliesprognose opstellen. Daarna, als ze door de auditie komen, gaan we de plannen aanscherpen en verrijken. Na twee maanden ligt er een plan en gaan we op zoek naar een ‘venture capitalist’ die wil investeren.” Als de geldschieter niet gevonden wordt, is het jammer. Einde verhaal. Als de geldschieter wel wil investeren is het bingo. Dan wordt het pad verder uitgestippeld en de contacten gelegd in het veld. Het kapitaal van het bedrijf zit hem dan ook vooral in het netwerk, de contacten. De formule werkt. De eerste startups zijn een feit. Nieuwe aanvragen stromen iedere dag binnen. Vorige week zelfs veertien. “Noem het filmscripts. Wij zijn executive producers, om in filmtermen te blijven. Zij maken de film. Wij beoordelen scripts, zoeken het geld en verzorgen de distributie.” /

Turpin Vision levert internetsites en webapplicaties. Eén van de klanten is Spectrum Electronic Publishing voor wie Turpin Vision animaties maakte en de site bouwde. Voor Heuvelman ligt de nadruk echter niet zozeer op het bouwen en verbeteren van internetsites maar op de ontwikkeling van een auteurssysteem dat onder meer gebruikt kan worden voor interactieve leersystemen. Noem het een uitgebreide tekstverwerker annex htmleditor waarmee beeld, geluid en tekst gecombineerd kan worden. Een systeem dat bovendien niet via cd-roms verspreid wordt onder de klanten, maar gewoon op de server van Turpin Vision staat. Wie gebruik wil maken van het programma legt eerst contact met de server. “We zijn een Application Service Provider”, zegt Heuvelman. “Klanten betalen een ‘fee’ wanneer ze van het programma gebruik te maken.”

.

Heuvelman studeerde Natuurkunde aan de HTS en later aan de TUE. Na zijn propedeuse ging hij informatica studeren bij TEMA. Hij studeerde af in Pakistan en daarna volgde het nodige consultancywerk. Over anderhalf jaar moet hij weg uit het Multimediapaviljoen. Misschien gebeurt dat al eerder vanwege het inmiddels nijpende ruimtegebrek. Turpin Vision telt nu zeven medewerkers. Heuvelman wil nog dit jaar gaan uitbreiden en is in onderhandeling met een grote potentiële investeerder. Volgens Heuvelman was Turpin Vision op de juiste plaats op het juiste moment. “We kregen van de universiteit de opdracht om het interactieve Milieuspel te maken. Dat was fantastisch om te doen. Daarmee hebben we echt de grenzen van de bestaande browsertechnologie opgezocht. Wat we leerden was dat je altijd concessies moet doen om geschikte applicaties voor de verschillende type browsers te kunnen maken. Tevens willen gebruikers dingen blijven veranderen in de tekst.” Later verwerkte Turpin Vision de opgedane kennis in een interactief zelfstudie-college voor TDO. Tekst, beeld, animaties en geluid zijn op een heldere manier verwerkt tot een overzichtelijk, interactief document. Een digitaal dictaat noemt Heuvelman het zelf. Studenten hebben alleen een internetbrowser nodig om het college te volgen. Slimme hulpmiddelen en een duidelijke opzet zorgen ervoor dat de informatie overzichtelijk blijft. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om delen tekst te markeren of om aantekeningen te maken bij bepaalde pasages. In het auteurssysteem kunnen docenten hun materiaal, eveneens met een browser, aanpassen. Tekst intypen, plaatjes toevoegen is geen enkel probleem. Het enige wat de docent nodig heeft, is een computer en een modem. Gisteren werd bekend dat de faculteit Technologie Management van de TUE opnieuw gebruik gaat maken van de diensten van Turpin Vision. TM gaat een teleleeromgeving opzetten voor het avondonderwijs waarvoor Turpin Vision de know-how en het auteurssysteem levert. “Ik zoek nu zeker nog meer mensen”, aldus Heuvelman./

.

Compark

Géén pionierplantje Het idee voor een volautomatisch parkeersysteem is niet nieuw. De eerste patenten dateren al van de jaren twintig. In Japan is automatisch parkeren de gewoonste zaak van de wereld. Toch gaat Compark een plaatsje op de markt veroveren. Nederland en Europa zijn het speelveld. Directeur Leon Hamelink verwacht een enorme toename in de vraag naar automatische parkeersystemen en heeft zich tot doel gesteld over tien jaar een grote speler te zijn. Na vier jaar voorbereiding wordt deze of volgende week gestart met de bouw van Comparks eerste automatische parkeergarage. Op zijn bureau ligt een stapel bouwtekeningen. “Dit is een heel belangrijk stapeltje”, lacht Hamelink. Het zijn de plannen voor de allereerste automatische parkeergarage van Compark. De ondergrondse parkeergarage, een miljoenenproject, wordt gebouwd bij een zorgcomplex in het Gelderse Herveld. In 2001 wordt de garage opgeleverd. Hamelink deed Werktuigbouwkunde aan de TUE en studeerde af op een automatisch parkeersysteem. Het idee is dat de

bestuurder zijn auto in een ‘ingangsbox’ zet en de auto verlaat. Vervolgens transporteert het parkeersysteem de auto naar een geschikt plekje in de parkeergarage. De voordelen zijn evident. “Automatisch parkeren is veilig en gebruikersvriendelijk”, zegt Hamelink. “Je hoeft geen hellingen meer te nemen. ‘s Avonds hoef je niet door zo’n donkere parkeergarage te lopen. En het systeem is compact en flexibel. Het kan ingebouwd worden in rare situaties. In een toren bijvoorbeeld. Of ondergronds.” Traditionele ‘parkeermachines’ werken met een plateau waar de auto opgereden wordt. In de garage die Hamelink bedacht, wordt de auto door een grijpmechanisme bij de wielen opgepakt en vervoerd. Dat heeft verschillende voordelen. Hamelinks systeem bevat minder bewegende delen, is veiliger en veel stiller. Vier jaar bemant hij in relatieve eenzaamheid zijn kantoortje in het Alphacentrum. Zijn vader staat hem regelmatig bij. Hamelink sr. was aannemer en kent de bouwwereld op zijn duimpje. Dankzij de talloze gesprekken groeide het plan om de garages in de markt te zetten. Zijn vader steunde hem financieel en

zorgde voor een basisinkomen. Terwijl jaargenoten inmiddels een dik salaris genieten, moest hij het met veel minder stellen. “Drie maanden geleden woonde ik nog in een studentenhuis. Ik rijd in een oude Citroën waar een gat in zit. Maar dat maakt me niet uit. Ik zit wel met directeuren van grote bedrijven om tafel om ze te interesseren voor ons systeem. Het verschil is enorm, maar daar kan ik wel van genieten. Ondernemers zeggen ook altijd dat die eerste jaren het mooist zijn. ” De vier jaar zijn het waard geweest, denkt Hamelink. Langzamerhand beginnen de perspectieven zich af te tekenen. Hij haalde een subsidie binnen, heeft contact met een Japans bedrijf dat geïnteresseerd is in zijn techniek en ziet binnenkort de eerste garage verrijzen. Inmiddels heeft hij ook een vestiging in Amsterdam geopend en nieuwe mensen in dienst genomen. De markt voor automatische parkeergarages zal de komende jaren explosief groeien. Wanneer de markt groot genoeg is, zullen de Japanse bedrijven richting Europa gaan kijken. Tegen die tijd wil Hamelink een grote speler zijn. “Pionierplantjes groeien als eerste op slechte grond. Ze zorgen ervoor dat de grond eenheid krijgt en maken het gebied

rijp voor andere vegetatie. Als die andere planten komen, overwoekeren ze de pionierplantjes. Een ding is zeker: ik wil géén pionierplantje zijn!” /

.

27 januari 2000 Cursor 10/ Advertenties

Unilever Drukkerij Elinkwijk

Cursor 27 januari 2000 Onderzoek /11

Goed gemeten EEG kan veel tijd en geld besparen Waar gebeurd. Een patiënt ligt in een operatiekamer voor een hartoperatie. De anesthesist brengt de man onder narcose en de operatie kan beginnen. Alles verloopt goed en de chirurg is klaar om de wond dicht te naaien. In die eindfase van de operatie blijkt de patiënt ineens te kunnen horen wat het OK-personeel tegen elkaar zegt. Geen prettige gedachte. Gelukkig had de man niets gevoeld van de ‘werkzaamheden’ aan zijn lichaam. Maar het zal je maar overkomen. Mogelijk zijn dergelijke angstige situaties in de toekomst te voorkomen door gebruik te maken van EEG’s, elektro-encefalogrammen. Maar die moeten dan wel nauwkeurig worden gemeten. Een EEG meet de elektrische activiteit van de hersenen. Of dat ook goed gebeurt, heeft dr. ir. Maarten van de Velde onderzocht. Vorige week promoveerde de elektrotechnicus op dit onderwerp aan de TUE. “De elektrische spanning in de hersenen is heel klein, zo’n vijftig micro Volt. Ter vergelijking: de bij veel mensen bekendere ECG (electrocardiogram), die de elektrische activiteit van de hartspier meet, heeft een duizend maal grotere spanning. Vanwege dat lage voltage is een EEG heel gevoelig voor verstoringen. In vaktaal worden die artefacten genoemd”, vertelt de elektrotechnicus.

Verstoringen De metingen kunnen door de kleinste veranderingen worden verstoord, bijvoorbeeld als een patiënt met z’n ogen knippert, zich omdraait in bed of rommelt aan de snoeren die van de electroden op zijn hoofd naar de computer lopen. Van de Velde: “Sommige verstoringen zijn heel duidelijk waar te nemen. Als iemand tijdens een meting kauwt, is dat onmiddellijk te zien op het EEG: er verschijnt een piek. In zo’n geval overstemt de elektrische activiteit van de kaakspier die van de hersenen.” Maar naast het bed van een patiënt gaan zitten en precies bijhouden welke bewegingen hij maakt zodat die later terug te vinden zijn op het EEG, is niet de beste werkwijze om verstoringen op te sporen. Er zijn namelijk ook artefacten die zo klein zijn dat ze niet duidelijk in het EEG te herkennen zijn, terwijl ze de meting wel beïnvloeden. Hoe kom je daar achter? Maarten van de Velde: “Op basis van statistische eigenschappen van een aantal parameters (signaalkenmerken) kun je aantonen dat er een verstoring is opgetreden. Op de plaats van een verstoring vertonen deze parameters namelijk een opvallende afwijking.” Om de betrouwbaarheid van zijn opsporingsmethode vast te stellen, liet Van de Velde neurologen op de gebruikte EEG’s verstoringen aangeven. “De medisch specialisten zijn hierin weliswaar getraind, maar ze zijn het onderling niet altijd eens. Dat bemoeilijkt dit soort onderzoek. Bovendien is het mensenwerk en kunnen ook zij weleens een artefact over het hoofd zien.” Van de Velde’s berekeningsmethodes haalden een betrouwbaarheid van tachtig tot negentig procent. Dit percentage benadert de prestaties van de experts. Als automatische opsporing van verstoringen in het EEG de beoordeling door mensen kan vervangen, valt er veel tijdwinst te behalen. Tot zo’n tien jaar geleden moesten neurologen letterlijk kilometers papier bekijken met EEG-uit-

EEG’s/ Estella Kuppens De kosten voor de gezondheidszorg in Nederland worden steeds hoger. In 1999 kostte de gezondheidszorg 67,1 miljard gulden, 5,4 procent meer dan in 1998, aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek. Ziekenhuizen zijn daarom op zoek naar manieren om efficiënter te werken waardoor ze kosten kunnen besparen. Promovendus Maarten van de Velde heeft onderzocht of EEG’s wel goed worden gemeten. Een betrouwbaar EEG kan in de toekomst automatisch worden geanalyseerd en dat levert een grote tijdsbesparing op, vooral voor neurologen. slagen. Inmiddels heeft de computer de registratie overgenomen, maar de analyse blijft een hels karwei. Automatische analyse zou het werk van de neurologen dus heel wat efficiënter kunnen maken en daardoor kosten kunnen besparen.

Snurkers EEG’s worden gemaakt bij mensen die bijvoorbeeld overdag heel slaperig zijn zonder dat daar een aanwijsbare reden voor is of bij snurkers die zonder dat ze het zelf weten het slaapcentrum in de hersenen beïnvloeden waardoor ze slechter slapen. Met een EEG kunnen ook alcoholisme en epilepsie worden aangetoond en zijn de medicijnen die epilepsiepatiënten moeten gebruiken beter te doseren. Een ander voorbeeld is een operatie aan de hoofdslagader. Hierbij wordt een goede zuurstoftoevoer naar de hersenen met een EEG meting bewaakt. Van de Velde deed zijn onderzoek in samenwerking met Epilepsiecentrum Kempenhaeghe en het Catharinaziekenhuis in Eindhoven. In het kader van een Europees project heeft hij ook samengewerkt met andere specialisten in heel Europa, waarin zowel universiteiten als ziekenhuizen deelnamen. “Die samenwerking met deze zorginstellingen is mij goed bevallen. Het is leuk

Dr. ir. Maarten van de Velde. Foto: Bram Saeys

om met technici en medici samen aan een onderzoek te werken.” En wat dat betreft heeft hij met een afstudeerproject bij de sectie Medische Elektrotechniek al een goede keuze gedaan.

Dove kinderen Van de Velde heeft niet alleen onderzocht of EEG’s betrouwbaar zijn. Deel twee van zijn proefschrift gaat over evoked potential metingen: welke uitslag is op het EEG te zien als een bepaalde zenuwbaan wordt geprikkeld? Dergelijke informatie is bijvoorbeeld belangrijk bij het vaststellen of een klein kind doof is. Van de Velde: “In dit onderzoek wordt een bepaalde zenuw, in dit geval de gehoorzenuw, langdurig geprikkeld. Dat gebeurt door wel duizend keer een ‘klikje’ te laten horen. Doe je dat minder vaak, dan is de zenuw onvoldoende geprikkeld en is op de EEG geen uitslag te zien. Met statistische bewerkingen is na te gaan of de meting ook goed is uitgevoerd en dus mag worden gebruikt voor het stellen van een diagnose. Als een kindje doof is, zal de gehoorzenuw geen elektrische activiteit vertonen en is er op het EEG geen uitslag te zien. Door op het hele hoofd electrodes te plaatsen en vervolgens verschillende soorten prikkels aan te bieden, kun je ook achterhalen in welk deel van hersenen de verschillende zenuwbanen

lopen”. Voor een andere toekomstige toepassing moeten we even terug naar de operatiekamer, naar die hartpatiënt die per ongeluk gesprekken van het medische personeel kon horen. Het is voor een anesthesist bijzonder moeilijk om exact te bepalen hoeveel anesthetica hij moet toedienen. Bovendien worden verschillende stoffen toegediend die pijn, bewustzijn en bewegingsapparaat tijdelijk uitschakelen. Met behulp van evoked potential is al in een vroeg stadium, nog voordat een patiënt daadwerkelijk weer kan horen, te ontdekken of de gehoorzenuw weer impulsen doorgeeft. Een van de problemen die het in praktijk brengen van deze methode nog tegenhoudt, zijn de meetomstandigheden in de operatiekamer. Die zijn verre van optimaal om een goede EEG te maken.

Bronlokalisatie Van veertig hartoperaties heeft Van de Velde de EEG-gegevens gebruikt om ze voor te leggen aan vier experts. Zij moesten de EEG’s analyseren en aangeven op welke tijdstippen prikkels waren toegediend. In tachtig procent van de gevallen gaven de experts goed aan op welk tijdstip een prikkel was toegediend. De automatische methode scoorde 87 procent. Van de Velde: je kan dus concluderen dat de automatische methode het in geval van evoked potential beter doet dan mensen. Maar voordat de automatische methode in ziekenhuizen gebruikt kan worden, moet ze nog verder ontwikkeld worden. En daar zal Van de Velde waarschijnlijk ook zelf aan verder werken. Hij werkt nu bij een bedrijf in Enschede waar hij onderzoek doet dat in het verlengde ligt van zijn promotie-onderzoek. ”Ik houd me nu bezig met bronlokalisatie. Waar komt de elektrische activiteit vandaan die op een EEG is te zien? Zo worden modellen ontwikkelt van de hersenfuncties. Hiermee kunnen we in de toekomst beter begrijpen hoe het EEG tot stand komt en ook hoe we een arts kunnen helpen bij zijn diagnoses.”/

.

27 januari 2000 Cursor 12/ Ruis

Prijsvraag Virusbeeldmerk We mochten het officieel natuurlijk nog niet weten, maar intern circuleerde het al een tijdje. Dus wist Cursor de hand te leggen op het nieuwe beeldmerk van Virus 2000. Ontwerper Rob Looman heeft er weer een heerlijk beestje, of moeten we zeggen figuurtje, van gemaakt met een hoge aaibaarheidsfactor. De Wubba, het beeldmerk van vorig jaar, is ook van de voormalige student industriële

vormgeving, evenals de befaamde Koebus van 1998. Overigens moet het beeldmerk niet verward worden met het logo, daar zijn ze bij Virus erg gebeten op. Het logo zijn de zonnestralen die aan de bovenkant van elk affiche staan. Wat tot nu toe echter ontbreekt is een naam voor het schattige schildpadje van Virus 2000. Studenten van de TUE kunnen de medewerkers van Virus een handje

helpen -of ze gewoon voor zijn natuurlijk- door met suggesties te komen. Bedenk een toepasselijke naam en stuur het naar [email protected]. De winnaar, die op woensdag 1 maart bekend wordt gemaakt, kan twee vrijkaartjes voor Virus 2000 tegemoet zien.

Effe zeuren

/Mark van Stiphout

Bits Je studeert/werkt nu al jaren op de TUE en toch was het gisteren de eerste keer dat je benaderd werd door een onguur figuur. Je weet wel, iemand met een poging tot baardgroei, een lange zwarte jas en een adem waar je spontaan drie tubes tandpasta in zou willen spuiten. Inderdaad: een onguur figuur dus. Na lang om zich heen kijken, stapt hij op je af en vraagt: “En…niets nieuws ontdekt de laatste tijd.” Nu wil het toeval dat je net die dag een revolutionaire ontdekking hebt gedaan. Het ongure type pakt een koffertje geld en bied het je aan in ruil voor jouw revolutionaire ontdekking. Na lang twijfelen (je hebt je hele leven al op de voorpagina van Cursor willen prijken en dit is je kans) maak je de deal. Beste mensen: je had te maken met een spion. Spionnen zijn niet zo geliefd. Zij zijn diegene die je volgen in de hoop je te betrappen op overspel, zij luisteren je

telefoon af. Maar…het wil niet zeggen dat áls je telefoon afgeluisterd wordt, een spion het heeft gedaan. Nee, nee: de Nederlandse overheid heeft speciaal opgeleide mensen om jouw toestel in de huiskamer af te tappen. Deze beroepsspionnen noemen zich de Dienst Technische en Operationele Ondersteuning (DTOO). Zij maken deel uit van het Korps Landelijke Politiediensten. Afluisteren is zelfs al een politieke aangelegenheid geworden. De Eerste en Tweede Kamer zijn inmiddels akkoord gegaan met het toestaan van direct afluisteren. In een wetsvoorstel dat hierover zal verschijnen staat dat de DTOO de enige dienst is die de afluisterapparatuur mag plaatsen. Dat het plaatsen van dergelijke apparatuur een delicate zaak is, mag duidelijk zijn. Dus beste mensen, ook Nederland is een klein beetje Colombia en Cuba. Maar, hoe wapenen wij, de ‘gewone’ burgers,

ons daartegen. Ook dit maal biedt het internet de oplossing. Surf maar eens naar volgende sites: www.xs4all.nl/~blash/muren/mur en.html en www.xs4all.nl/~respub/afluisteren. Daar vind je een lijst van spionnen, een beschrijving van hun werkwijze en informatie over wat jij ertegen kan doen. Het spijt me om je te moeten zeggen dat áls ze je echt moeten hebben, je er niets tegen kunt doen. Zo is één van de tips dat je je telefoontoestel moet openmaken en vergelijken met een geopend exemplaar van hetzelfde model. Zijn ze volkomen gelijk: geen probleem. Zit er in jouw toestel een knipperend blokje met daarop de tekst ‘dit is afluisterapparatuur’: wél een probleem. Het zou wel eens kunnen dat je dan te maken hebt met afluisterapparatuur…echt, geen grap. Surf nou maar gewoon eens naar die sites, dan weet je tenminste wat je misschien ooit te wachten staat.

Deze eeuw zal waarschijnlijk in het teken staan van de duurzaamheid, tenminste daar waar het gaat om de toekomst van het milieu en de mensheid. Groots en meeslepend als in een heldenepos is de strijd die de mens de komende eeuw aangaat met zichzelf. Goed en Kwaad in een allesbeslissende veldslag, die bepaalt of over honderd jaar alle mensen door groene weides dansen op de melodie van “The Sound of Music”, of dat de mensen zij aan zij met de ratten zich galbrakend en slijmrochelend voortslepen op de dodenmars. Een dramatisch duel, waarin het Goede met haar nobele plannen en mooie toekomstverhalen het Kwade probeert te verdrijven; het Kwade, met haar hekeling van de lange termijn en verheerlijking van het genot. Waarin het publiek van de ene naar de andere gedreven wordt, afgeschrikt door de veeleisende blik van het Goede, wanneer zij de eisen voor haar overwinning op tafel legt, maar ook in twijfel gebracht door de sardonische grijns van het Kwade, achter wiens mooie praatjes haast wel een afgrond van verdoemenis schuil moet gaan. Dan komt daar, met een grimas waarachter zelfs Roodkapje onraad bespeurt, een snoodaard naar voren die beweert dat geen van beiden hoeft te verliezen. Het stadion ontvangt zijn mededeling met veel applaus, terwijl noch het Goede, noch Jan met de pet op de tribune oog heeft voor de wrede plannen van deze gladprater. Zozeer verblind door zijn mooie praatjes, zien zij niet dat de man een dienaar is van het Kwaad. “Het is bewezen”, zo spreekt de heraut met zijn huichelachtige stem, “dat duurzaamheid en economische groei heel goed samen gaan; dat Goed en Kwaad heel goed samen gaan. We zijn op de goede weg, we kunnen samen verder!” Een luid gejuich stijgt op vanaf de tribunes, en het Goede, overweldigd door dit nieuws, vergeet te denken en ontvangt het Kwaad in een innige omhelzing. Over haar schouder laat het Kwaad een tevreden grijns zien aan zijn compagnon; “Zelfs het Goede vergeet uit gemakzucht dat haar missie gedoemd is te mislukken zolang de portemonnee de baas is.”